장음표시 사용
311쪽
L n mare perpetuum esse voluisse. Sed Democritus dixit aliqliando mare tota opeοῦ ruisse terra.& paulatim desiccari.& tande omnino desiccatum iri, ut ne ultu quidesit mare. Sed id persinule est Aesopi fabulae qui co finxit Char γ bdim bis resorpsissetquae primo sorbes secit apparere moles secudo fecit apparere insulas.quae si ite rulorbeat, residusi epotura est. terraq; sicca relinquet. Sed hic sermo poetis aptus,&iro veritatis inquisitoribus. Dicimus igitur, si semper sol sus torqueat gyrum. dulce, subtile & potabile eleuans,quod iterum deorsum recidat, semper latuiti esse mare aliquod: no tamen eadem semper occupabit loca: sed qus nunc arida sunt, aliis quando illuet. rursumq; eade aliquata siccabuntur. neq; propter hoc permutari exi stimare oportet uniuersum . ITres de salsedine maris opinioes. Prima est dicet tu terra in principio fuisse aquis adoperta.& sole dulce. subtile.& potabile elevasse, re siduum vero mare relictu amaru & salsu. Sed id verum non esse videtur, nam adipni tanta elabitur multitudo,quata sursum sustollitur. quare si restituta equali dulcis aquae m ultitudine. ipsum non est dulce,sed amaricatur: neque prius ac de causa laetum est salsum. Secunda est dicentium fluuios ad mare labentes, terrae trahere usalsedinem.& mare salsum reddere. Sed neque id verum. CPrimo, Quia nuuios oporteret esse salsos:irho Se magis salsos, quod non a pparet. es Secundo, Quia irrationabile esset modicam terrestreitatem cum fluuiis delatam aquae multitudinem. quantu ipsum mare esse Uidem .salsam efficere. Tertio. Quia nihil aliud mare reputant.nisi plurimorum fluviorum collectionem. quare Sc fluuios ipsos salsos esse concedant oportet. CTertia est Empedoclis terram sudasse dicentis, eiusque sudorem esse mare. Sed haec metaphora & fictio poetis si philosophis aptior est ut δ' recipiatur.nam que falsa esse videtur.Ut aqua per cineres colata.aqua colata per calcem .vrina .sudor,alimeti hypostasis,cu prius dulcis fuisset aqua,dulce poculum,dulciscibus,aliquo accepto salsa fiunt,aut amaricatur: Ut cineru aut calcis adusta terreti streitate:& in Urinae vasis fundo remanet quaedam salsedo,& cum sudore, corporis abluuntur terrestria: sicut qui carnes abluendo abstergit.&terrestreitas,indigestaque substatia facit hypostata amaram videri.Ita & aliquo adusto & terrestri admixto mare salsum esse existimare oportet.& no eo quo ipsi arbitrantur modo. CQuos modo maris generetur salsedo Maris salsedo ex quoda Usto terrestri admixto geneα ratur. Dicimus enim duplicem esse spirationis speciem hac calidam & humidam, quae vapor dicitur: hanc vero calida &sicca quae dicitur exhalatio. εο mare semperide specie permanet: uti de aer,ide ignis eadem flama. Et eleuatur ab eius summo vapor dulcis: a fundo vero,solis 3castroru sufficiete colore eleuatur exhalatio. est enim hare a terra eleuati nata aduriturq; laneu.&per mare transiens,& cum Vap re in mare relabens Ut cineres per aquam saepius trasitum facientes salsugincm inducit. Et huius rei multa sunt inna aqua per cineres colata,vtim,sudor,&alimen
ii vitam dictu est hypostasis:ubi aliquid cobustu relinquitur aut terreme indigestum. Quapropter dixerut nonnulli terram semel fuisse e busta.& hinc mare sua traxisse amaritudine.nsi percipientes generationuexhalationu possibilitate.&quomodo hac de causa maris arenae reliquuntur ut tenuia grana dissociatae. CS rem tasigna Q mare obambustarum terrestrestatum permixtionem salsum sit. Primu . Quia australes aquae 3c primae autumnales salsiores sunt, quod auster ventus sit calidus.& a calido eMet I inplures secu eleuas exhalationes. autumnales vero, pr opter praeteri restatis adustionem .& exhalationes eo tempore eleuatas,quae nunc ob tesporis Uarietatem deorsum reducutur, nunc admixtae permanent,nunc nouae sustolluntur. de Borea autem oppositum euenit. Et hac de causa australes & autumnaαIesgrauiores sunt citius ob permixtam teri esti citatem deorsum praecipites deaduntur. quibuscunque enim talis terrae multitudo inest citissime deorsum tendunt. Secunda.Quia aqua maris caeteris calidior est ut quae exhalationis admixte mo
312쪽
tutam reumati omnia enim quemque ignita suerint,in seipsa potentia ealiditatEretinet. monstrat hoc calx.cinis, animalium sedimenta, ut quoru calidissimi sine ventres,calidissima habeat hypostasin, sedimetaque,& semper maris sursum eleuatur potabile. Quod si aliquid terrens fecis secum ducitur vapor salsedine partis cipabit .ec si magis:&magiet. Et iteru relabitur decidens, quod iterum usum. et mare: fluunt enim ad ipsum: Sc omnes aque Flinc fit ut non omnino deficere queadmodum alii defielut fluuii sed solum secudu hanc vel illla Dite cotingat. erαtiu. Quia dimisso cereo vase bene clauso Sc circunligato in mare. quod per latera subitrataquς:dulce est:&potabile: pcere tenuissimi porinsi admittat cu subtili resudate aqua corpuletas terre seces subste. 4 Quartu. Quia aqua maris hac ob causam ceteris grossior& poderosior esse Uideturin in ea magnς natent triremes:qupin fluminibus suo pondere submergerentur :quod passi sunt aliquando nonnulii in flumine onustas naues ducentes in mari salutem facientes : ob huius rei ignoranditiam incauti.Hinc fit ut si quis aqua apprime multumq; salsa fecerit.supematent a. quod&circa salituras quas mutias vocant contingit fitque spissa. 3 grossa. 3c limo sisimillima. 4 Quintu. Dicut circa Palestina esse stagnu in quod si im miseris homine ligatu,aut tauu,supernatabit aquae,& submergi no poterit, hoc atate facit copiosa admixta terrestres tas. Sext 6.Quia vestimeta in mari tota, sors dida fiunt .hocein ob terrestreitate accidit. CSeptimii, In Chaonia est fons aquae salse,in dulce fluuiu .ppe se praecipitas, nullos pisces nutriens obtinuerutq; loci ilalius incolae ab Hercule boues ab Erithea adducente. ut quia pisces no haberet in suu usum ex fonte sales fecerunt. Decoquut enim aquae parte qua evaporare sinue uo facto,sales no grossos,copactos, ut nix eadidos, in fudo reperiunt, qui int aliis ebiliores. sapore S colore delectabiles. Ide faciut mVin bria de quibusda ealamis Ee scripis.quoru facta cobustione,eineres in aqua coquut,qua partim evaporata exasiccataque,relinquitur salis multitudo . Et uniuersaliter omnia fiuviorulalsa theumata calida esse putare oprotet. Et enim sal ut adustae terrae species.quae frigido Schumido soluitur,calido autem &sicco cogitur,concrescit Sc duratur .Hinc loca quae arenosa influunt, cinerem aut calcem imitantia cospiciutur. CVnde fontes Sc flumiavarios participat sapores,colores,&naturas. Hoc euenit m ter teri z uper quas subterfluunt admixtiones.Sunt enim aliqui calidi .ut qui per terrae calidae meatus ut sulfierem transeunt. Et in Sicilia fons est acetosus,quo aceti loco in obsoniorum cibarioru* usu utuntur indigenae,& similis circa Lyncu existit.Et circaScythia unus est amarus,qui in fluuiu decurres totum redit amaticatu. CPraeter liteis Aristotelis sententia.duodecim aquaru miracula. Anigrus qui& Anagrus dicitur)Thessaliae si uuius. post Cetauroru ob Hercule vulneratorum in eo lotione, aquas impotabiles seruat. Hypanis Scytha rum maximus fluuius in Calliopum unibus amara scaturigine infamis redditur. Iouis Ammonis fons interdiu friget, Scnoestibus calet, In Dodone Iouis fons algidus admotas faces extinctas accedit, dc accensas restinguit.& Athamatis aquae admota ligna accendunt.Flumen Ciconum in Thracia res tactas rigescere facit in saxa Cratius et Sybaria Calabriae fluuii auureos crines inducunt. Salmacis Cariae fos in ipsum desce detexe illae natos remittit, Aethiopes lacus metis insania et intolerabilem soporem parturiunt. Colophos ne Apollinis lacus animos ad diuinationem et oracula immutat. Clitorius Arcadiglans semel haustus vini inducit odium.abstemiosq;. hoc est a temeto abstinentes, bibentes reddit. Lincestis amnis,ut vinum, bibentes temulentos et debacchates res linquit. Phenos A diae Iacus interdiu innoxius noctu potus mortifer perhibetur ut haec eleganti carmine ex Pythagora cecinit Ouidius. Ante bibebatur .nune aquas contingere nolis.
Furidit Anigius aquas, postst nisi vatibus omnis.
313쪽
Eripienda fides illic Iauere bimembres
, Vulnera clavigeri quae fecerat Herculis arcus. , Quid mon & Scythicis Hypanis de montibus ors. , Qui fuerat dulci .salibus Vitiatur amatas '' Pauca super telira quid non & lympha figuras ' Datq; .capitq; nouas medio tua corniger Ammon εν Unda die gelida est ortuque obituque calescit.,, Admotis Athamantis aquis accendere lignumis Narratur minimos cum luna recessit in Orbes in . . . .
Flumen habent Ocones quod potum saxea reddit is Viscera , quod laetis inducit marmora rebus, . I t., Crathis Sc hinc Sybaris nostris conterminus otis . . I ... Helectro similes faciunt, auroque capilloS, Quodque magis mirum, sunt si non corpora latum
Verum animos etiam Valeant mutare liquores
' Cui non audita est obscoenae Salmacis unda IActhiopesque lacus quos si quis faucibus hausit.
Aut fibrit,aut patitur mirum grauitates pore. Clitorio quieunque sitim de fonte leuarit, I.
V Uina fugit.gaudetque meris abstemius undis, Seu vis est in aqua talido contraria vino. ,3 Siue quod indigenae memorant) Amythaone nat' , '' Pretidas attonitas postquam per cum e & herbas ' Eripuit furiis,purgamina mentis in illas a
V Misit aquas odiumque meri permansit in Undis . :bi .
Huic fluit esse dispar Lyncestius amnis li V Quem quicunque parum moderato gutture traxit V Haud aliter titubat' si mera Vina bibisset. J V V Est lacus Arcadiae Menum dixere priores in ' Ambiguis suspectus aquis,quem nocte timeto. Nocte nocent potae,sime noxa luce bibuntur
Ercii capitis scholia Magnis illud circa Palestui .Palestina , prouincia est in is tu
Arahit contermina ic dicta a Philistin urbe metroyclitana,& alio nomin. Iu daea dicitur.In eius una parte quae prius Pentapolis dicta fuit, a qudiique vibibs diuina ultione flamma Ee sulphure cosumptis) lacus est Asphaltites, in quo nihil viuum submergitur inde mortuu mare is historicis nominatur dicEte solitio vi de Iudaea pertractat Mare mortuum nihil praeter hilumen gignit, animal ntilla liabet nec in eo aliquid vitium mergi potest, quare tauri 5c cameli impune illud trasetit .Et Iose phus libro quinto captiuitatis Iudaicae vespasianus inquit) cu ludaeos vicisset, quosda iussit natalidi inscios manibus post terga ligatis in eu proiici qui et se iacti mersique snt, tanquam a ve hementi spiritu ad superiora venientes satim repulit euaserunt. Et teste iussino nauigari non pisVςipasan' testia iam in eo protinus cuneta vitae expertia demergantur. Interdum autem ipse lacus Asphalistus dicitur. Porrove nonnullorum nominum regiones montes aut fluuios designantium quae iv Iu passim litera ponitiuonon lateat quem significatia .noscere oper retium est Aesopum poeAsphalius iam esse Graecum qui sabulat scriptitauit ad sormandos hominum mores non inuoneas neque sutiles. Charibdis est vorago in mari admodum periculosa inter Calabriam & Siciliam Nam a septentrione in austrum sit fluviorum concursus.et e diuerso,& interceptorum quorumcunque absorptio atque collisio. Chaonsa pars est alpestris Epiri.qus quidem regio est in Europa.I ntetis dum 3e pro tota Epiro sumitur Heraclea vibs est in radicibus montis Oeths,in plano posita. Oe tha vero mos est inter Thessaliam 8c Macedoniam nominatissimus morte. rogo dc sepulchro Herculis. vii. Quaestio. An semper erit mare an aliquado deficiet. Cu Aristoteles rei,du po nat incepti, is destionisque immune.&mare itide ponit semper fuisse semperque suturum. At quia mundi credendii est suisse exordis suturusque durationis terminus, & de mari ide sentie dum est.Caeterum quadiu suit hic mundus sensibilin suit Sc mare di quandiu laturus est,& mare
itidem suturu,neque totu unc corrup um est neque corium tur totum durante mundo. na cum
Solinus Iops hus Aesopus Cha b
314쪽
tute aethic mundun,5c rei naturalis una species deperdita quod natura prorsus abhorret. Quare non simile est iudicium de Nilo aut alio quouis particulari iluuio qui natura totus desinere potest,nam quisquis is fuerit,duntaxat particulare est aquae individuum, b ius deperditionem non consequitur tot Ius speciei deperditio. perinde v t ad Socratis interitum non sequitur humanae speciei interitus. Hare aute aqtis specie esse ruat & eo corrupto. prorsus ea Interiret species. Cocedendum est tamen , nuc hanc nunc illa maris particulam succis me cor lupi,& ea tu nulla esse perpetua que ad modisi de igne .aere dc terra dicere & recte quidem solent. xi. Ut cineres per aquam saepius transitum lacientes . Aristoteles assimilat confert ca: exhalationes eleuatas a sit do maris cineribus Q Utrunm sit terrestre exustum. Aquam autem maris comparat aquae particulari, per quam transiens citatu inducit ei salse dine .lta&exhalatio saepius aqua transiens modo stillum tendendo, modo deorsum rei thendo aquam marina inscit amaritudine. Neq; maris profundiotas aeris cocauo & stando interccpta impedit eleuatione exhalationum ab imo. Nam vis calcis et tua solis transit per aquam sicut R illuminatiua in aqua non eam habet quam terra liditate, ne densitatem at et duritiem. Et quavis rearis sutidum extrinsecam habeat in conuexo humi ditatem habet tamen intrinsecam naturalem Isiccitatem quae eleuandis exhalationibus sufficit. Nec consimili ratione oportet paludes 5c flumina esse amara, i, sol ab eorum summa parte sub tile re dulce eleuet a tando vero exhalationes.Tum v, A uuiorum aqua minus grossa & terrestria minus retinet exhalationum permixtu cum sursum educuntur. b aqua maris prcssior,&propter pressitiem plus exhalationii admixtum tenens. Tum Dexhalationes a fluum eleuatae. subtiliores sunt & rariores. Hiaic non consistunt in aere instras regionis,ne deorsum recidunt,sed altius attolluntur Mari ute exhalationes densiores Sc grauiores haud procul eleuantur in aere & sacilech grauitate relabuntur, relapsuq suo amaritudinis occasionem prs stant. Tum Q flumina angu ita sunt in quae sol non tantam inducere potest eleuandarii exhalationum vim S recedentes ex halat iones non in flumina sed quia paululum dimois sunt loco, in terram relabutur. Mare autem amplum vehementiorem recipit a sole in totu agente virtute.&recidentes exhalationes spuis a ita te vento paululti ab eo quo sublatae sit loco mutetur rursu in mare relabi, tur. xiii. Et similigcirca Lingones existit. Lingones Galliaestit populi,supra Helvetios, Heduos. de Sequanos verge Lingonestes de quibus Lucanus in secundo ait Pugnaces pictis cohibebant Lingones armis. Apud eos ciuitas est episcopalis, urbs Lingonensis nuncupata . in prouincia Lugdunensi S Francorum regno sita. Ante hibebatur. Vt haec carmina qux ex decimoquinto Metamorphoseos Ouidianscunt dei, pia latiqiianto detectiora clariora habeantur sinu no est indigia si QCentauri qui S Lapithae sunt Thessaliae populi geminam formam ut alii hominis scilicet & squi gerentes. Centauri Hinc biformes bimembres Rhiseri dicti sunt. Hi ab Hercule &Theseo ceteriscpillustribu Grωcix υ iris in nuptiis Pirithoi bello susi profligati et stit ut resert Ouidius in duodecimo Metamoephoseos. Cicones populi sunt Thracis iuxta Hebrum fluuium. Nostris oris. Samo. Nam haec Pythagors qui in his carminibus loquens inducitur suit patita,dicente Ouidio de eodem. Cicones vii fuit hic ortu Samiusued fugerat υna. Samos. EcSam 5c dominos. Est enim Calabria cuiu Crathit& batis de quoux loquitur sunt suit sparsit aliae. Samos aute insula est in mari Aegeo Thraciae adiaces. Helectiti ea est metalli mise Helecti Grura que ex parte quadam auri lc argenti conficitur. De quo Pliniu . Aurum in quo quinta arι Plinius p Eti portio est .helectrii vocatu r. Salmacis nympha fuit una ex comitibus Dianae otiosa tamen Salmacis ignaua plus proprixiarm scit venatui bidens. Ius procacitatem& amore In Hermaphro Herma diraim Mecurii Veneristysilium Ouidius in quarto suae dilatamorphoseos describit. Amythaone phroditus Matus . lalainpus. medicus insiginis, Amythaonis silius de quo Virgilius. Amyth QPh si irides Chiron. Amytphaoniu i Melampus. Mela pus
Is oretida', id est quΜuor Preti filias ab insania liberauit, immissa illi, Qt sabulantur a Iunone . Pretides. Use illi pulchritudine praeferre praesul serint alac autem mentis agebantur su ria. Q sevaccas esse ci edebairi,dstente Virgilio Pretides implerunt salsis mugitibus agros. . Praeter miracula hic adducia resert Strabo geographu, libro decimo desiti orbi .Euboici ait Strabotem. amnes sit Ceretis 5c Nereus. Equorum altero siqua pecus potauerit alba fricti ur ab alie in Cercus xo vero vellus atrum contrahit. Athoe idem Ec ad Crathim fluuium aceidere sertur. uod hoc Nςrcu .
quidem is isticho exprimi potest.
Sunt ξc aquae pes udum qus candida vellera n laro, Candidaque ex nigro potae in contrariavertunt.
e Quarti capitis annotat. CAb Ursa. a polo arctico.
Uartu caput cotinet ventorii causas ipsoru generatione. nia Qe N
exhalatioe gnatur .signa ubi ventorii incipit mot'. et Ventorucausa: Efficiens, sol &astra. Materia .exhalatio calida & sicca.
Vet u gnatio. Halituu quead modii dictu est duae Rit species hac calida & huida. q vapor dicis haec vero calida & sicca , i nucupas exhalatio. Et scut caelo circulato eleuat vapor si frigido de
315쪽
tate ac constringete item recidit in aqua quae hac ob causam crebrior hyemeat noeste fit distribuiturq; in omne terram, ita a sole& cicio eleuata exhalatione glagnitur spiritus. Et necesse est n6 modo humida de calida eleuari, sed& calida & sieca.naturaeq; igneae, uorum copia in terra plurima est. Et apparet ad latus, Sc transueris nuc hac nunc illac quemadmodu dicitur agitati atq; flare. Neq; veru est aere spiritu,& nubem, idem substantia esse. Ut aerem in quiete, entu ipso agitato, S ad latus fluente, nubem vero cu densetur,crassiorque fiat in pedulo visibilis apupares . N a vapor calidus 8c humidus est,ut potetia aqua. huicque symbolu habes eleuatus facile stillat in aqua. Exhalatio aute calida Sc sicca ex qua sumitur spirit'. Neque potest esse aer fluens. Nam ut defluuijs esse oportet principiu aliquod vii, de fluere incipiat, ita de ventris,quod minime qui diffiniunt eu aerem motu 3c fluetem assignare possut. Trial ex exhalatione gignatur,sgna. Primia, quia sicut
multo eleuato vapore maior gignitur pluuia 3c minore minor: ita multa eleuata exhalatione fit spiritus maior,& minore minor . Et suis teporibus ut fieri: nati sunt si ut hinc anni pluuios hinc flamosi ventosique flut nuc haec pars anni,nuc haec regio. Secudu,quia spiritus cessare facit pluviam itidem 3c pluuia ventum: quia sutcotrarii: Sc contingit alterii in alterutra permutari. Et eleuato vapore, exsiccata manet terra: ex qua exhalatio expirat.& sursum ducitur, Veti materia : qua saepe vapor
superior& infrigidatus reprimit.Tertium,quia plurimiUenti fiunt ab ursa& meridie quia sol inter utruque meat. Sc multos eleuat Uapores,& exhalatiora multas, Vnde nubes 8c Uenti fiant:quasnodi regat quia remotus sitiet virtutis ab hoc inualidae. necessario in Uapores multos et exhalationes ut ex viridibus lignis eleuat. Et ab ortu et occasu et tropicorum loco nascuntur pauciores,quod sua illic fortitudine materiam dispergat et cosumat.Neque valde frigido tepore o frigus exhalatione extinguat. CVbi incipit vetorii motus: UEtorum obliqua esse latione manifestuest .et sursu illius mot' est principiu .na exhalatio a terra secudu rectu eleuar.quae sursum ne altius feratur offendes obstaculum, ad latus couertitur, et in obliquii meat. Fit aute id manifestu. eu nubes aut caligo pedula fuerit, cuius motu statim spiritu yt flabello agitate pcipim' valetiorque ut circa terra et materia illi ex qua gignatur, habet copiosiore, habet itaque deorsu et a terra materia: sursum vero suae obtiliquae lationis initium .et sicut flumina ubi ortus principia habent, parua sunt, logius vero procedetia, semper noua rheumata et materias colligetis,incresculanaioraque madui,ita et venti ubi ortu habent, modici loge vero redieres. isignes fiui:
Varti capitic scholia. xv. Ne veru est aerem,spiritu,&nubem idem esse. Quealmodu quinto capite praecedentis libri adduxit Aristoteles, nonnulli antiquorum pu tarum liaec tria aerem nubem,& ventu, id e re ipsa esse,& sola ratione discrepare, qui bus visus est asipulari Seneca diffiniens ventum esse aerem motum.Veru id veritati non est consentaneu. nam tria praedusta no modo ratione, sed&re ipsa ,θc specie qui dem differunt. Aer enim unum est elementorum ,simplex δέ purii. Nubes autem est vapore scipiditate craefatus,& ventus exhalatio ad latus mota. vapor aut e & exhalatio cum sint mixta.
ab aere,& etia inter se specie dissident.Igitur ec nubes quae impressio est aquea es υ ctus qui aera, itidem specie discrimen habent ab aere N inter se. Dicitur aute in litera vapor habere symbolum
aquae,quia cu ea na qualitate,scilicet huiniditate conuenit,&altera Vt pote caliditate discrepat. Dicitur 5c potetia aqua quia natus est in aqua facilec uerti,sicut Nex ea sumpsit exordisi, uauis autem exhalatio sit symbola terrae N ab ea sumens ortum, no tamen credendu est similiter effdebere in terram conuerti,& ventos cito eam ob rem cessare.Nam exhalatio in terra Una tati qualitate couenit , videlicet siccitate,csteris aute omnibus caliditate,raritate,leuitate, subtilitate spicuitate a terra discrepat vapor vero cu aqua magis cospirat.Caererum Vt vapor ad aqua,
ita exhalatio ad igne cui de symbolaαλS naturae affinitate multu Fpinqua,vertiturin in igne, sicut vapor in aqua.mc hoc inme non trahitur argumentum exhalatione ex qua fit ventus, incedi debere,dc vento cessationis causam esse, quonia sicut non quivis vapor in aqua soluitur sed igduntaxat cui adhibetur sufficiens causa eiusmodi couersionis ,ita neq: quaerunt exhalatio incenditur,sed ea duntaxat cui adest sufficiens inflamationis causa υtpote calor circi stans, aut desii Vchcmenter x violeter detriidetis,ex qua detrusione cosequatur incedium .huiusmodi au c cau
316쪽
sa minime adest exhalationi vetorii. xvi. Tria ex exhalatione gignatur signa.Exhalatio quae vento. ventis materia piaestat cu eleuatur est calida dc sicca, facile tame ex calido permutatur in frigidia halaiso propter loca frigida quae transit .Hinc nosipinv veto refrigerri causaeXponimus,qui regione ita oenerii hilamus frigidiuscula. Boream quoq: percipimus frigidii cra septentrione spiret loco algido ob . 'solis distantii patraseat montes nivosos dc gelidos,a quibus suae frigiditatis trahit occasionε. Est enim aeri δὲ coporibus aereis insita pronitas, Ut facile de calido in frigidii permutentur,& ediuerso, quod halitus nostri liquido costat argumeto. ue em calidum se timuς manu prope os admota eunde sent imus frigefactu manu aliquato distatiore. Cosimiliter dc auster humidus est. quavis ex sicca genitus exhalatione, quia per ea trasit loca in quibus multos offidit .apores sublatos& propemodii in nubem conuersos,quos secum adducit & pluuiae materiam subministrat. Neq; idcirco oportet aestate plures fieri vetos hyeme. Na ad eorum generatione solus calor iis suti icit. led requirutur insuper corpor adesa de solida in principio mediae regionis quae impediae exhalationes su rium attolli,lauiusmodi aut e corpora layeme plura sunt,aestate ob aestum paucio ra. Et quis exhalatio subtilis sit 5c rara 3c eam ob re diuisioni facile obnoxia, tame interdit Maedificia subuertit dc arbores radicitus eruit, Vetus est impetuosus,& maior eius vis at et violetia
vcorporis quib'occurrit,resistetia. Nullii em incomodis est,minus desa 5c solida agere in ea qua solidiorassit, Vbi illorii maior est viri', thoru reluctanae virtus. resistes.Nem crededa est exhalatio sursu educta debere per distractas particulas Vt vapor per stillas pluuiales descedit ad nos dese rhi. Na vapor Π guttas no descedit nisi primit i nube,&dei de in pluuia couers' destitia quEprius habuit forma substatiali. Nulla aute seculii substaria fit trasmutatio I exhalatione sed ea de numero quae sursu ducta est,cotinuata,sine distractione delabitur, logo a aera tractu spirat.
Quinti capitis annotat. Priamis. venti octo diebus fere ante canis ortum exorientes. Oritur autem canis sole leone subeute. 4 Etesiae, venti sut Boreales abVrsa post aestiuales versi nes liquatis nivibus flates ac die quidem spirat nocte vero spirare desinut. Cornithiae Venti sunt ex opposito flates post solis hyemales Versiones Austri vero a meridie spirat. CAestiuales versioes sunt sole subeute cancru.quar&aestiuale solsti,tium di tur. Hyemales sole intrate Capricornum:quae brumae dictitur solsti, itu. CInhabitabile. male habitabile, Ad,circu cacri.b e, circulus aequinoctialis. cf. circulus Capricorni,a Letodiacus gli,circul' archicust .a,circulus antarcti est, polus aristicus nobis apparens. m. polus antarcticus occult'. Spatium ac d f. zona torrida. Spatium a gdh, zona media habitata. Spatium g th, zona arctica frigore inhabitata. Spati v c t fg .quarta zona 3c mediae habitatae opposita tum, zona anutaretica frigore ut g h Mhabitata minor circulus,terra est, in qua secundu proportionem consimiliter& consimilibus litetitis hae quinq; zonae sunt signataeo ma
Pinaris Indici ad Gaditanu de Hercu
eas columnas distantia. Uintum caput
continet cessaetionis Ventoru& commotiounis causas, una
de. & quo temupore fient Eleusiae ornithiae&austri,& quinq; zonarum terrae decla . rationem. Cessationis ventorum
ro causae. Primo sol calore suo nimio spi
,inium ma etiam dissipans ac dissoluens .cito terram exsiccans. prius quzinmul stam habet exhalationem , vetos cessare facit.quemadmodum sparuum combustibile in magnum ignem proieceris,saepe priusquam fumum emittat aduritur, qua α
317쪽
id mare oecid Ettae est Est ergo distatia maris Indici ad Gadi tanum quae in siguraliterae designatur per o p distantia orietis ad occidet Cum autem Aedilopia sit circa meridiem & torrida zona&Meotis extrema Scythiae loca circa septetrione &arctu distantia ab Aethiopia ad Meoti deest spatium terrae a meridie ad septentrionem. Et in haec sit pare terrae habitata secundu longi tudine.no coplens quarta partem circuli illa vero a mari Indico ad Hispaniamdistantia quae petop ins nuari dicta est sit pars terrae habitata secundum latitudinem, quae sere complectitur se micirculum constat . pars terrae secundii latitulinem a nostris & huius hemisphaerri terrae incolis habitata .fere est dupla ad parte terrae habitatam secundu longitudine. Hi ne recte dicit litera. I, habitatio terrae secundum latitudinem adleushabitationem sec um longitudinem est plus 6 quin ad tria.Est enim ut sex ad tria pauca admodum excepta particula. Porro in in litera,aliqua cael i zona aut habitata aut inhabitata dicitur,haec denominatio a simili zona terrae illi parti exii subiecta sumi intelligeta est, Ut zona caeli habitata sit, cui pars terrae subiecta habitata est. C ontra vero zona caeli in habitata dicitur,cui zona terrae res dens Jc supposita inhabitata est.
Cories aequinoctialis est ubi sol oritur quado intrat ariete. Aestiualis .ubi oritur quado intrat cancru . Hyemalis vero .Ubi oritur quado intrat Aegocerote. 2Eteosimiliter occides aeqnoctialis,aestiualis,dchyemalis, ubi in illis signis occidit. 1 Aegoceros. apricornus. a Subsolanus, Apeliotra. b Fauonius, zephyrus, ornithiare Auster. d Boreas, Septentrio, Apalmas e Caecias. Hellespontias f Africus, Libs.Notus g Eurus Vulturnus h Corus, Argestes Olympias 'i Euroauster, Phoenias. h Thrascias li Libanotus in Aquilo.Meses.
Meses simplo s dicitur,l Boreae N Carciae medius sit.
Extu cap. Cotinet Uetorusit uarionenna
cem sunt contrarii, eorum naturas & cotiplexiones.
Quomodo venti situentur, & qui a
ad inuicem sunt contrarii. Id hoc modo deprehendimus.Intelligatur circulus horizon sest enim is circulus, qui partem caelivisam dirimit a non visa sitq; a orientis aequinoctialis punctus b. occidentis punctus ei oppositus. 3c intelligatur recta a b. Sit iterum c puetus meridieid ad ursam punctus oppositus. 8 duc itur lineae d. quae dia umetraliter secabit a b .Intelligo praeterea e punctum orienti saestiualis.& f punictu Occidetis hyemalis oppositum .eoium Uero lineam e fg punctu orietis hyemalis,li punctum occidentis aestiualis oppositu eorum linea g h . Intelligo deniq; i punuctum mediu inter g orientem hyemale,&c puctum meridiei.& Κ eius oppositum 3c eoru lineam i . Etl puctum inter f occidetem hyemale.& puctu meridiei, mvero puctum oppositum.& eorum lineam i m. His itaq; duodecim punctissgna, tis,& eorum ductis lineis. duodecim in ipsis ventos stuamus in nostro horizote. 8chemisphaerio,& totide & cosimiliter sub altero hemisphaerio Iccare decebit. Ue tua vero quem stramus in a oriente aequinoctiali,& ab ipso flatu in ducens, sub α
318쪽
Ianus vocatur. Flans vero a puncto b occidentis opposito.Fauonius, ei crintrarius. Sumuntur enim secudum diametrum secundum quam plurimum distant hos au
tem supponimus esse contrarios. Quem locamus in c. Auster, Sc qui est 1n d eius
Opposito Boreas. ei contrarius. Qui in e oriente aestiuali insurgit. Caecias.ei cotraritas in L Africus. Qui in g oriente hyemali. Eu rus ei cottarius in ii Corus. Qui ini, Euro auster .ei cotrarius ni k. Thrascias. Qui in l. Libanotus, ei vero cotta iusim, Aquilo. dc hi precipui sunt venti modo quo post1 sui adinvice contrarii.Vnde a 3c e Subsolanus & Auster,et ii uniuersaliter qui secundum eandem diametrum, no sumutur,contrarii no sunt,Et hi quatuor Subsolanus.Fauonius, Auster et Boreas,omnium principalissimi sunt. Et Australes sunt calidi Boreales frigidi .orientales minus Austris calidi, cidentales Vero minus. Borealibus frigidi. Et pluresveti ex parte Boreae gigni videtur,quia illic plurima nix et aqua quae ubiq; liquata spiraminum materiam praestet. Cforum naturae et complexions.Venti contrarii te iscundum diametrum se simul flare non permittunt sed valentior debiliori obluctatur. violentiamque insert et ipsum cessare cogit.Venti oppositi maxime fiat circa tepora opposita,Ut Caecias circa aequinoctium veris. A fricus circa autumnale,circa aestatem Corus,circa hyemem Eurus. Oppositi venti idem aut opposivim faciutut Eurus et Corus in principio siccant. Auster calet.Boreas algidus est Et seriem sequendo . Subsolanus omas et Eurus tepidi sunt. Eurus in principio siccus. constimans aquosus. Subsolanus ,minus siccus. Caecias, non serenus. trahit enim ad se vapores 8c nubes .hinc exiit prouerbium.Trahit ad se malum. sicut Caecias nube. et est humidus. Fauonius, Africus et Corus,suffrigidi. Corus siccus in principio,a, quosus in fine. Auster Euroauster et Libanotus calidi sunt. Auster noxius. Liba notus magis humidus.vicini Africi et Noti naturam participans, hinc sereni sunt Boreas.Thrascias. Aquilo, alios cessare faciunt prope flantes et Uehementes, aera purgant ,serenitatem adducunt,nisi sint Vehementia frigidi . tunc enim plus coaguu
lant&corat quam rpellat.Boreas gradinosus. Aquilo nivosus frigid istini maxi
me coruscationem facientes. Et corus cum his in natura couenit. Boreas saluberri Duod ei mus. Et de Uentis tantilla sufficiant.
tati rapitis scholia. xxii .Intelligatur cit his horizon. Aristoteles ventos ponit se cundum notabilem horizontis partem Vt duodecimam sumptos,ec non mincideres Possent enim alioqui tot sumi quot stit in nostro horizonte signabilia pucta, nam a quouis eorum qu ispiam ventus ortum ducere posset. eru huiusmodiventino esset, abinuicem distincti. A qualibet itidem parte terrae possunt eleuari exhalitiones ex quibus fierent venti. sed ra secundum d atum aut in toroaut in parte essent coincidentes ec adinvicem confunderentur,nem adeo posses internosci diuersi,viij quos Aristoteles ponit secundu partes satis abinuicem distantes sumptos .Similiter cum quatuor sintveti pricipui, inter quoslibet duos possent poni tres intermedii quorum unus ab utro praecipuorum a quidisia xet, secundus uni illorii propinquior esset, Stertius alteri. 5 hoc pacto sumpti essent sexdecim venti , oru unusqinnisecisidum decimam sex tam horizontis partem desumeretur. Verii cum partes illae horiz5tis & minores sint di sibi inuice propinquiores qua O solii in duodecim partes dirimitur horizon,illi secudii statu dc spirationis spatium coinciderent, neet tanta haberent di
sanctioi is euidentiam,quantam nuc habent. Necp ex numero quaternario qualitatum Primam, argumetum efficax sumitur quatuor duntaxat ventos esse debere. Nam tametsi natu stasprie
tates ventoru secudum illas sumuntur,non tamen eoru numerus ic distinctio, quin potius a ntibus horizotis a quihus sui flatuc capiunt exordium. Et quavis quatuor inlii sunt partes horizotis praecipuae.Oriens,Occidens,Miridies Septetrio,& secundit eas quatuor venti praecipui.Subsolanus Fauonius. Auster Boreas unaquot me illai si partiti principaliu duas habet horizoniis artes circlipositas,dc altrinsecus iacentes a quibus sumuntur venti collaterales,tanta abinui cem intercapedine distincti ut nudo non coincidat.Hinc unul qui et principalium Veroru duos habet Ventos minus principales,5 sibi anne Os,at proxime altrinsecos. Et hi quatuor,Suhsolanus.Fauonius, Auster,&Boreas,omnium principalissimi sunt .Poetae praecipuum ventum oriciale Eurii dicunt c, Subsolano sit proximus. occidentalem autem precipini m. zephyrum, P t a
Monio ad latus propinque adiaceat.Meridionalem aute ut d hic Aristoteles in Austrii vocarita septentrionalem, Boream Q uod Manilius ita eXprcssit.
319쪽
Et Ouidius in sua Metamorphosi.
Asper ab axe ruit poreas fugit Eurus ab ortu. Auster amat medium solem Zephyrus et profundum. Eurux ad auroram Nahathaea in regna recessit, Persida'. 3c radi jς iuga subdita matutinis. Vesper & occiduo quae littora sole tepescunt. Proxima sunt Zephyro.Scythiam septemet Triones Horrifer inuasit Boreas. contraria tellus Nubibus assiduis pluuioque madescit ab Austro.
xxij. Libanotus magi humidus vicini Africi & Noti n turm participis. Asrim, qui de Notus nubifer est,& humidus atque pluviam gignens,lesie Ouidio. Madidis Notus euolat alis, Terribilem picea tectus ealigIne Vultum. Barba grauis nymbis,cani siluit unda capillis, Fronte sedent nebulae,rorant pennaeciis imis
Boream itidem esse violentum 3c vehementem ut paulo post haec habet Istera ostendit Ou dius,ipsum Ut ista loquentem inducens. Apta mihi vis est sae tristia nubila pello.
Hae laeta concutio,nodosa robora verto. Induroque niues,& terras grandine pulso. Idem ego cum Datres caelo sum nactus aperto, Nam mihi campus is est,tanto molimine luctor. Vt medius nostris concursibus insonet aether, Exiliant caulselisi nubibus ignes Idem egocum subii convexa foramina terrae. Suppotui ferox imis mea terga lacertis, Sollicito Manes,totumque tremoribus orbem.
Eptimu cap.cotinet tres de ter rhom opiniones prim ae reprobatione et tertiae trib' rationib'. e Tres deterrxmotu
opiniones. Prima est Anaxagorae . Inquit em Anaxagoras Clazomenius parte sphers q supra nos est sursum esse:& qsub pedib'.esse deorsum: εἰ aerem natu sursum seriar
g in eius inferiora coram incides, imo Vero ab inferiori parate totum quatiens, facit terraemotu . Scd haec causa usque au -- - - deo exilis&parua est tauque prodes defectu. ut Vix reproabatione egeat. Stultum est ei putare ignem in altero horizonte no similitet ad caeluferri, sicut in nostro habitato apparet.&illic caelum n Gesse sursum, terra Uero in medio globosam ut hie deorsum .Et et ab infelicii aere cccultati emat Smoueat
hoc terraemotus no couenit a delibus. na ubique tremeret. tremit aut certis in lati
cis, regionib' atque ipibus. Secunda est Democriti. Dixit ei Democritus Abderites terra plena aqua, Sc aqua multa ex pluuia recipere: ius cumlusceptacula plena a 3 sint exuberas facit teraemotu.& terra incoraua decidere. Tertia est Anaxime: nis Milesii. Inquit ei terra deplutam hine siccati,& fortitet dicata rumpi :& ab his frustis ruinapcipitiu* facieti cocuti fierit terraemotu . Hinc quoque fit in magnis siccitat 'fieri videri.&etia in pluuiosis.* sup humectata ruinae ia pparata cadat. Sed no ita esse vider. Pimo. Quia oporteret terraia multipliciter lubueri a ruinaque fecisse apparere. Secundo.Quia haec causa esle non potest circa an qua
loca frequenter trementia ubi talis excessus ad alia non est. Tertio, cura oportearot sem P minores & pauciores terraemotus suturosexpectare.& tandem cellare: ci, terra tin deciderit in no amplius sit terrs termor futurus, hoc autem euς no potestare neque haec causam esse existimandum est.
- 'Extimi capitis scolis. xxiis Et quae sub pedibus esse deorsum Falso existimat Anaxa goras quicquid pedibus nostras iubsiti est id deorsum est Nam quae in tiostro hemi. phaerio sum deorsum ut terra & aqua,& in alcero itidem sum deorsum. Et quae hiei ursum ut aer Ec ignis 5 illic. Caelu autem tam hic illic sursum est,no ut sursum ni , t locum rerum naturalium ad quem serui ut leuia, sed supel eminentia, quia Utroque
320쪽
. in situ corpori r naturalibus supereminet atque superfertur.Porro veriuri est aerem natum sursum serri.in suo quidem hemispherio , ut aer huius horizontis ferri natus est ad locum sursum huius hemisphaerii.&aer alterius adlocutra sursum alterius. At non est aer alterius hemisphis xii natue ferri ad locum sugum huius h misphaerii,Vt opinarux est Anaxagoras. nam tunc prius deorsum moueretur,scilicet ad concauum huius aquae & aer ιτ, quod naturae aeri prorsus repuis gnat.Quare non oportet inferiorem aerem detrudere terram,& eam conari suo loco dii nouere. υt neque huius partis aer terra impellit. Nam si id oporteret,cu totus aer conaretur sursum scindere, unaquaeque pars aeris impelleret partem terrx sibi respondentem. Et id quidem ubique Aesemper fieret, cum semper aer natus sit iugum ferri.Tremor autem terrae non in omni sit loco neque omni parte terrae sed ubi Oc quando materia suerit disposita. xxiiii. Secunda est Demoersati. uauis hanc positionem inpraesentiarii non refellat Philosophus, non est tamen idcirco P is, tali con sent anea. Nam salso ponit terram esse aqua plenam.Est enim solida, suisque partibus opis pleta & non concaua quIuis nonnullπsint in ter voragines dc lacunae ab aquis exesae, perinde atque si globum intellexeris solidum in aqua,quae rimas ligneo globo inducens. in interioribuasuscipiatur partibus. Uerum quo a terrae portio aquis oppletur,aut intra se aquam suscipit Insuper inficiandum est terr motum fieri per aquam exuberantem atque effluentem. Fit enim saepe numero terraemotus nulla ex terrae concaui alibus aqua defluente quavis interdum quoque Laeconcussio terrae exeunte aqua, quod sorte Potuic Democritum inducere in hanc opinione. Vera illius causa ex sequeti pendet capite. V.Tertia est Anaximenis Malesή.Potuit Anaximenes trahi in huius positionis persuasionem, experiensi copertum hinemus qui humore copacta sunt. eadem siccitate di tui ut ostendit lutum. Hanc ob re terram prius deplutam.&deinde sicca. posuit per frustra abrumpi. Verum res siccitate dissolui,intelligendum est de iis quae naturalem propriamque non habent siccitatem,sed eam durit at quae ab extrinseco est inducta.Terra veronatiuam, aeque naturae accommodam habet siccitatem, qua Partes adinvicem continuatas sese uat .Quodsi terr otussieret ut posuit Anaximenes ob distractionem partium terrae. illa subuersio nobis deberet esse conspicua,&srequentior ueri in iis locis Vbs frequentiores sunt terrae concussiones,& tandem cessare terraemotur,cum Omnes terrae partes quia sinita est essent abru piae. Horum a tuem unumquodque falsum est. dc potissimum tertium.nam quadiu haec mundi eo stabit ord Ratio, uturum esse terraemotum natur Uecesse est,sicut futuros ventos dc fluuio,.
Octaui capitis annotatie,quoὁ aTenedo fam erata in conspectu Trose in
. Euboea. percelebris insula Atticae adiacens. ca Aedepsum erat balneae calidae Herculis. er Spa Hellespofitus strictum mare, sula ad Propontidem protenditur. CAesepius,urbs Euboeae. Circa Aedepsum erat balneae calidae Herculis. Spasmus corporis contractiq. Τetanus,spasmi species. CSypilus,Urbs Phrygiae.
Clauum cap. cotinet causas terrs motus,eius generationem
decem cy ab exhalatione proueniat signa, Ssepte eius acciudelia. Terraemotus causae, Efficiens sol Se astra,& spiriutus terra inclusus. Maretia, halatio. Eius generatio.Τerra naturaliter sicca est, aquae multitudinem in se continens:
quae a sole calefacta dc multis que in se tenet igneis corporibus, multum spiritu intra se cocipit: qui quia subtilissimus. yssimus.&vehemetissimus est,huc illuc euagatus & dis,
cur res terra vehemeter cocussa,pleru* eius motu εc tremore parit.quaerit eni existum, Min suu locu euolare. At aliqu ad o totus exit Rama pleruq; ex collisone concepta,aliquado vero sine si ama. aliquado pars exit, pars aute altera costricta atque clausa manet. Unde fit ut neq; aer neq aqua faciat terraemotu . CDecem fgna labexhalatioue ε spiritu proueniat terraemotus. Primu ,Quiapturirnu fit trans uillo tepore, Q exhalationes plurimae in terra sint reclusae. Et quato plures, maiorrit: quato Vero pauciores:minor. est em spiritus cotinuus,que oportet aut intra aut
extra fluctitare. 2Secudv. Quia maxime fiunt de nocte,& circa diluculu:quod soleat me incipere flatus. R in meridie.si cotingat in die, quia tuc sol maxie obtineat.&exha latione desinet in terra. eri . Quia circa subter antrosa, subterq; inama loca,in quae defluat mare. saepe intremiscit tellus. Hac de causa saepe fit circa
Hellespontii. Achaia.Sicilia Euboeam: dc thermae circa Aedepsum sine sunt. Fit enim illic angustia,& matis multitudo in terram spiritui tenuia repellit efflare