In hoc opere continentur totius philosophiae naturalis paraphrases, Iacobi Fabri Stapulensis ... adiectis Iudoci Clichtouei Neportuensis scholijs a Francesco Vatablo, ... recognitae, adiectis ad literam scholijs declaratae, & hoc ordine digestae. ..

발행: 1533년

분량: 610페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

estorii liberaturus.Ho. Tu onero te noc ut putam' aliens egbtiis minime .es occupatus. One. Neq; domesticis quide: verum enimuero optaba alique huc ades uenturum quocu mutuos sermones agitare. Ho. I t nos iti Ina tecu conferre opta, mus. Obsequere igitui Brantio,& mihi: Sc in tuo docendi genere aperias nonnulla que L nantius summopere cognoscere desiderat. Neq; multu inaccessorio sermone laboremus. En . Nos id efflagit mus.& nos huc hac de re veniemus gratificare is Homophroni. One. Quandoquide ita Vultis, possum vobis no more gerere: modo id possim,quod me rogatis. Sed eamus intro, sunt subsellia quibus ins&amus.

quiescamusq;. Vos modo explicetis qua in re vobis gratificari quea. Enan. Si quati, ratis natura nobis aperueris . hinc a puero in admirationem sum adductus. Cne .Hutriq; ergo g ratificer.a quatitatis aperienda natura hoc pet elo sim mus Ooidis. Vantitatu hec est cotinuastiscvero discreta .Enan. Discieta nucomit tamus,& cotinus natura prosequere. O ne. Continuarii haec linea, 'hsc su perficies hsc corpur,illaVero tepus. Et lineam,supersicie εἰ cor

pus dimensones nuncupamus:quarii sorte natui a prius audire des dearas. Enan. Idipsum. Sed interroga pupiu obsecro: in hoc vel gratificaahere n6 parii Homophroni cognoscetq; de filio me nimis vera locutu . Giatum ne tibi hoc iactu putabis Homophro Ho. Gratu. Cne. Dic ageo Neania,quado tuo patri & Enatio gratu est. CCur di me soner,ut longitudo latitudo.& Ofuneu,rebus si initibule Ne . Quo res ipse dimens s sint lcge, lats.arq a funde quo res occupent. distrahant atque secent: ut albedo rebus tributa est quo res albae sint.& visu disceres nans. One. Linoes ad distrahendu rebus sensibilibus cocessae snt maxime omnisi corpus ad occupadu tributu esse vider. n a corpora Durq sese occupare dc smul esse natura permittit. 4 Sedans unus sol in oriente stus lucet et,& alter in occidente:an qing Vtriusq; lunae. nostru cocatiuoslui de reis die. Vtrius Q. One. Etia si lumina illa collustratia diuersaru essent natura iii Ne Elia. One. Et ubicu* in nostro cocauovnu illorum luminu adest, illic adest&altersi. Ne. Adest certe: queadmodum per tota manum mea & ubique smul adest color 8e calor, Subique in I: ele cador & dulcedo. One. Quo pacto id potius eueniat si de me &te,ut ubicunquenim si virus.siam ut alter nungesse possit stae. Nosne ratione. alamina illa color calor,cador: dulcedo.& similia nequedi me sones sunt neque in sed: mesones habet: ncs.sidi, mesiones habemus que cu se occupare nequeat, nos s mul esse res e minime imittui. One. Sed quid replet lumina illa calor color, cadoi &s milia die Replent,dcquid e suapte natura: at no occupant. One. Et tua anima tuaque potetia Ne .Et haec quide: Ut quantu mes dimesiones replent,iiii & mea an ma.S mea potentia,& quescunque illis dimesonibus in me coniuncta sunt: neque quide hscse occupat. nam dimensiones no sunt. One. Di mensonibus ergo ut repleant, tibi no egere videntur. Ne. scilicet:quin potius os iciunt.nocetque. One. Subaltis et go nostris dimensonibus .Homophron. Enantius.ego& tu s mulieci epleti possim Ps: ut uniuscuiusque nostrum simul actus cum actu,& potetia cum potentia adesset. Ne. Nihil prohibet. nam n OS non occuparemus, neque alter alteri impedimento esset, quo manLs s mulcsse possemus: Ut neque lumen lumini. One. Et censes ut arbitror qi se a natui adisinensionu & corporea mole recedui magis suapte natura replere. Ne. Ccseo. nec ab re quide: cu dimensiones plenitudini Ad replentiae obstaculo pi aepedimentcque sint. ne P t que magis adimensonu coditione, i lumina illa posita recederet,n zgis utique replerent. Ne. Magis. One. At quae neque sua natura, neque per alteis dimensaiunt.magis adimensionii coditione iecedunt. Ne. Magis certe. Orae. Magis ergo res

Plet. Ne Fateor. One. Et si quid adhuc in insinii uanagis adimesonum ccditioeres direr.que plenitudini repletisq; ossici ut .Ne. Id in infinitii repleret, mio idirm infinita I 1 nitudo esset. Cnc. Vides ergo clad re Homophionis sili et facile sit caelestes

512쪽

supra mundanasque beatas intelligetias cassos replere, quandoqindeni hoe sensibiU. Limetam facile nostiti concauu offundens, in inus a dimensionii conditione anastura recedat Vides rursum quomodo deus omniu rerum principi si, infinita sit pleuratudo 'omnia idcirco replens:que neer caeli dc terra capiat, intra mundum totus existens. tot'& extra, hunc naundu factu in atomo. Ne. Haud hoc ultimii intelligo

O ne. Suae plenitudinis scilicet.Hec forte 3c milia oriantia puero audiuisse potituisti si hac de re ipsum tentaveris. Enan. Audivi equide,& esia, de sp modo mira, 1 bili more tuo.in fine aliquid diuini si conficiebat. CSed tu age te aliquantulit de animi nostri plenitudie loquente audiam.One. Vt tibi placet. Mihi siquide videtur nostra anima magis suapte natura a dimensonti natura 3c conditione recedere,et bovis leonis.aut cuiussi alterius aialis aia,ut cui nihilunqua distrahi. aut addi quicqpossit: coercet tamen continet Q dimensonum finibus. Enan. Magis recedere arbitror. One. CQuod no distrahi tur hoc habet qua cu superioribus metibus couenit QVero dimensione coercetur cottinetur qua cu inferioribus formis. Ena. Quid ais coercitur. One. Per accidens videlicet.na nostra ala nostris dimensionibus cfiungitue parturi sicut albedo parti vero alio modo.na corpus dimensum informat.& sua plenitudo, suoque replentia tanta est, quatu corpus ipsuna,corporisq; diinensio.ξ t scorpus excrescere quantulibet intelligam ipsa nullo addito totu repletura est,& si qua

tu libet minui, neq; plus minusculo corpore replebit, excrementa tri& decremeta natura determinata sunt. Habet igitur ratione dimensons ut non plus qua suum coror is siue inagnu sit, siue paruum repleat. Ena.Et diceres forte aiam quanta per accidens. One. Nihil obstat. nam dimensionibus coniungitur,eius Q dimens ib'arcetur atque continetur plenitudo.sed non desecatur. distrahiturq; ut 3c csters forni e)τ dimesionii distram . Sed si superior supramudanaque metruaIiqua sit in otieis te tota ponemus esse in oriete. na partes non habet .s na. Veru ais.OM.f t si ino

cidente, totam in occidente,& Vbicunque fuerit.totam. Enan. Vbicunque fuerit, poneiniis totam. Sed quid tum One. Et cum nostra anima caeterarum inferiorum formam sit maxievna utque partibuscareat.quibus distrahi diuellique possit Sc ipsa

ubique in nostro sit corpe, ipsa tota erit in toto corpore, & tota in qualibet corporis parte queadmodu ni intelligetia tota in toto cado. 3c tota in qualibet caeli parte. Veenim caelum ad intelligentiam,ita corpus hoc nostrum ad ani mam. hoc tamen in terest,q, supra mundana mens celi dimensionibus non coiungitur illis non coerceatur aut continetur.quod mens nostra suis coniuncta dimensionib'sustinet&patitur Enan. Videor concipere quomodo nostra anima tota sit in toto corpore.totaque rursum in qualibet rorporis parte quod ad hanc usque a talem clangui cognoscere, et

S me hac ignoratia aegritudine fateor pulchre soluisti. One. Sed quid de pucto Enan. Tuu expecto iudicium. Onero. Perparum mihi replere videtur: sed potius esse repletitiae terminus nam lineae que longitudine tantum replet. Enan. Et mihi quidem ita videtur. One. Quod igitur horum magis plenu, magisque replet an puctus, i mea. luperficies,an corpus 'Enan. Corpus. One. Nasua plenitudo tribus per festa consurgit.longitudine. latitudine,& prolando. replet enim secundu longum.& latum. α profundit. Deinde superficies: cuius plenitudo duobus colenta, tantum longitudine dc latitudine replet. mox linea uno.sola longitudine replens. E t horum omnium viti trium locum obtinet punctum .minime sua natura plenu .F naia. I ta videtur. Une. Vtrum ,ergo illorum .an pudipum, an corpus,superioribus ira entibus' Sc animae nostrae similius esse putas E na. B go ratiocinatione tua huc adductat. corpus similius esse puto. nam maxime diniensionum plenia, replentiaque habens con ici isti: punctum aut omnium minime: mentes autem superiores: & anima nostra. maxime plenae. One. Ergo tibi Videtur, superiores mentes & anim a melius per cocrus inuestigari posse& concipi, si per punctum. Qui autem id PF punctum efficero

513쪽

tametsi nunq dimensionibus substrata subiectit esset materia. an id plenitudini intelligentie& anime copetat: t si si corpus meum g K secundum dimestione & materiam in quatuor partes g,h.i K ,divisibile: non vobis dubium est aliud mes potetiae A materia: esse sub g.aliud sub l .aliud sub i.& aliud sub K : quatuorq; esse potentiae diuersas replentiae partes. Enan. Non dubiu. One. Sed vobis dubiu est an aliud an is me sit sub g al: ud subli aliud sub i. Se aliud sub K. Enan. Id nos angit. One. Sed quid tandem vobisvidetvrs Enan. Mihi quidem scesse oportere quid aut Homos tironsentiat, nescio. Homophron. Idem quoq;. One Non igitur ganimae est sub li,nelli sub i. Enan. sic est. O ne. Evanuit igitur superior sermo, neq id plane verum est, nostram anima totam esse in toto corpore, total in qualibet corporis parte: quem admodum tame supra confessi fuimus: sed tota erit in toto.& partes in partibus: imo cum materia qusdam sit partium infinitas ex quibus constat, similibus tamen nata lasinitatira sicut linea ex infinitis partialibus constat lineis ita quoq; anima nostra quaedam ii in xu erit parti uinfinitas, ex quibus suo modo ut materia ex suis) subsistet. tametsi cum dimensione ut materis partes distrahibiles non Lut.quod si vobis absurdum videritur, neuter vestrum rei te sensit. Enan.Neuter, ut opinor:& nos belle ad concess rum opposita deduxisti. Sed nunquid aliud Sc aliud repletiae animae nostrς esse oportet sub g. sub li sub i sub K. One. No: si ut oportet redarguti sumus. F nan. Ostede ergo nobis, si potes quomodo id non oporteat:& nos hac ignorantia libera. O nero. Grave onus imponitis: id tame quomodocunq; efficere moliar.F nan. Sat nobis erit Onero.Recte ne distum putatis rerum omnium principium infinitam plenitudi, e. Onero. Et idipsum virum st. Et

nem esse,omniaque replere. ' Enan .Recte. Onero. Et idipsum virum est. Enan. lino maxime virum. Oneto. Quod autem maxime unum est fieri nequit ut partes vias habeat. nam iam potius multa esset.& no ipsum maxime unum. Enan. E sset. One.

Et tamen eius plenitudoatque replentia adest parti materie a & c. 8c d & e.& b: quaesdoquide infinita est 3 omnibus adest. Enan. Adest proculdubio. One. Et tamen noaliud δο aliud plenitudinis eius repletiar. na partes haberet.Enan. Sic est. One. Non igitur si alicuius plenitudo & replentia alicui toti dimenso assit . oportet cuilibet dimen mediarum, tertiarum aut quartarum, aliud δc aliud plenitudinis illius respondere. Enan. Non certe oportet. One. E i ita de intelligentia εἰ nostra anima: quae si secus replerent diuersas Q numeri plenitudinis partes naberent quaelibet esset queda parutium infinitas.& potius infinita si unum. Enan. Recte dixisti nos in grauem unius o b&multorum incidisse dissicultatem. One. CGrauius thaec fuit nec immerito anu des. liquorum philosophorum difficultas. ut Parmenidis Pythagorei et et onis Eleate. Zeno.

Vides ergo quomodo anima nostra sit punctium corpus nostrum replens: se intelli Q. gentia punctum replens caelum. deus autem punctu,totum replens Vniuersiam: punctum aut ubique in analogia. Enan. E isecisti quod postulabamus. reddidi stique nos tua responsione colentos.graues quae ex dictis ei gere possent dissicultates. nunc missas faciamus N aliquid leuius tractemus. Onero. Quidna Ena. Cum nobis dedimensione inciderit sermo quam trinam posuisti longitudinem, latitudinc,&pr fundum: itidem lineam .superficiem,& corpus: & punctu omnium Videatur esse terminus: nobis gratificabere.si eius natura explices. Onero. Summopere cuperem vobis obseque do placere.& Uobiscu conserendo veritatem inquirere. Sed sorte o Enati, barum rerum longi teporis usus te secit peritum, aut proprii ingenii excelles honitas.aut ex aliorum libris qui perquirendi studiosus es iam optime didicisti:&solum nostrum dogma examinare tentas. Enan. Non ita est per amicitiam nostra o Onero te. Verum Vbi caeteris meo more corratius sum, o tecum una & Homophron Iibenter concordamus: &ego id abs te pro munere requiro, ut tuam depromas senistentiam. Ho. Ego itidem requiro. One. Quandoquidem me serio requiritis, qualeaeniaque tamen meam depromam sententiam,hinc mihi occupans ex ordium.

514쪽

bilibus conoe irae sint. Rebus sensibilibus, rebus naturalibus. quibus de linea Sc super. si die. & corpus accommodata sunt, quo distratiamur & diuestantur ininuicem per

separationem partium caelestibus autem ad eum finem minime, quia caelum nequalquam diuelli natum est 5c in partes quae separentur, disi ratai. tamcisi ratione dunen sionis in partes quantitatis quae semper coniunctae manent,dirimatur. Res autem facere diisensas. N occupantes conuenit quantitatibus, hoc quidem corpori, illud autem omnibus, tam in compa ratione ad res sensibiles, quam caelestet. iiij. Replent,& quidem suapte natura,at non occupant.

Replere est alicui toti adesse 5c se per totum diffundere, Vt nihil sit repleti, in quo non sit aliquid replentis,ut lumen replet aerem albedo autem dc dulcedo i M. Occupare autem est aliquod spatia opplendo, alterum secum eiusdem generis smul dc secundum eundem situm non admittere ut dimensio pedalis in ligno occupat q, alteram dimensionem in eodem subiecto ec secundum eandem. Quiquet positionem haudquaquam admittat. Caeterum pontitur in litera quinque plenitudinum gradus. Si ad' Plς quibus ad summam conscenditur & immensam plenitudinem contemplandam. Primo S in limo.

nitudinu. Ioco ponuntur dimensiones. quae sunt infimum diuinae plenitudinis vestigium, quod sua occupa tione veriorem replentiam praepediant. Secundo loco qualitates de lumina, qua dimensiones ra tione replendi eκuperant, quod non occupent, neque una alteri obstaculum praes et quo minus i dem repleant. Tertium anima rationalis plenitudinis locum sortitur verius qui dein quam lume. replens. nam lumen in diuersas numero partex distrahitur ad dimensionis partitionem, anima au tem rationalis huiusinodidissectionis est expers. Quarto loco Poriuntur mentes sit pramundana neque per se,ne que per accidens dimensionibus obnoxiae,sed penitus ab eis secret x, dc magis ab earum conditione quam anima rationalis discedentes,& proinde magis replentes. Quintum autem dc supremum plenitudinis locum obtinet ipse deus qui maxima & infinita est ri nitudo, c mia eccum omnibus replens. Cuius sane plenitudo cum mundo claudi nec eat, non est inclusa mundo. Et cum sese pcr totum mundum diis undat non ea ab eodem exclusa Culux itidem plenitudinem Pythago instimarum Pythagorici: hac descriptione . quod deus est sphsra,cuius centi si est vhi et 8c circunse rici. ventia nusqtiam Sphariam quidem nominant dium, ad maXimam eius unitatem & per se ctionem dcclarandam quod sphaera sigurarum omnium sit persciniissura. per centium autem innuiti eiu uindiuiduam 5 simplicissimam plenitudini in sese per cinnia distandentem . per circuris crenisam vero, quam nusquam esse ponunt,dc si nant diuinor plenitudinis immensualem atque inlini iudinem, nullis coercitam limitibus,' quo suis terminos effugientem. Id plane

Matuan'. Mantuanus hoc carmine eleganter annotauit Sicut tota per artus Corporeos mens una subit sic vivax in una Mundi mole deus mundo tamen amplior ipso, Tendit in immensum nulloque includitur arcu. Sphaera deus vivenς centri rumor occupat omnem, Curvatura locum nescit

Porro hane diuinae plenitudinis per omnia expans in dissulamque exuberantiam non sublIcueriint saera eloquia, sed ipsam multifariam de variis test imonio explicuerunt. Siquidem testifica v tur Moysex popialo lsraelitico quod dominus ipse est deus in caelo sursum dc in terra deorsum.. Et per prophetam protestatur de se deus, Caelum, inquit , di ierram ego impico . quod & aope. . . . lici spiritus august issimani dei maiestatem assiduis laudibus venerantes proclamant dicent ex Pleni sunt ea li dc terra gloria tua. Diuino quoque afflatus spiritu propheta, in psalmis admirabun dus exclamat ' Quo ibo a spiritu tuo, dc quo a lacie tua fugiam Si ascend roin cxli. m, tu illic

ex. si descendero in infernum, ades. Si sumpsero pennas meas diluculo, & habitauero in exiren is maris, etenim illuc manus tua deducet me, de tenebit me dextera tua. Et a sapiente spiritus demi ni orbem terrarum replere dicitur. Attamen im comprehensibilem diuinae plenitudin is in mensistatem neque exto neque terra concludi posse, nec toto mundi ambitu constringi, Salomon orans deum attesatur. inquiens Caelum de caeli caelorum te capere non possunt. Ioh quoque eidem ac cedit sentem laedicens Forsitan v stigia dei comprehendes, dc usque ad persectum, omnipoten te reperies . Excelsior caelo est & quid iacies Profundior inferno, de unde cognosces Longior ter ra mensura eius, de latior mari. Ex aliis itidem plerisque locis promptum es de immensa dei pleni tudine testimonium sumere. Huncque mundum sactum in atomo. Dicitur mundus esse iactus

in atomo diuinae plenitudinis, nam plenitudo mundi ad plenitudinem infinitam dei sese habet si cui punctum ad lineam infinitam, & plenitudo mundi imitatur summam de in linitam dei ple tutudinem duntaxat ut punctum lineam infinitam. Quod si plures essent mundi, omnium ipso rum plenitudines ad infinitam dei plenitudinem sese haberent ut plura puncta itid m ad line5 snsinuam. vi. Partim sicut albedo partim vero alio modo. Quemadmodum albedo coniuncta superficiei tanta ea per accidens quanta superficies cui cor tenditur , ita ec anima rationalis tantiin dem replet .atque tanta est, quantum corpus cui coniungitur. Id tamen interest, Q albedo non in sor ria corpus in quo est nccp cum eo totum subsanitate constituit anima autem rationalis insor/rnat corpus dimensum, de cum eo totum hominem secundum substantia componit. vij. Hoc tae

515쪽

D 1I CCLIIII

menituerest,m supram undana naens P exter literae differentiam, R id discrIminis assigna ei po testin ter intelligentiam ad caelum.&animam ad corpus quod intelligentia non insormat caelum sed duntaxat ei assistit ut virtus extraria anima autem rationaliς non modo adest corpori,sed insormat ipsu in eique unione substantiali coniungitur. tiare intelligentia ad caelum es ut nauta ad nauem,& auriga ad currum anima autem rationalis est ut vis directiva cura us quae itelligatur esse in curru. 5 υirtus gubernatiua nauiet,quae concipiatur intime inesse naui. Et cum anima rationalis sit tota in toto corpore,& tota in qualibet eius parte alio quodam modo in toto est de alio in parte. si quidem in toto est corpore.& totaliter, quia inclusa,& tota in qualibet parte . sed non totaliter, cum etiam tota assit aliis corporis partiti'. corpori autem sic adest quod nulli alteri. quod non sit corporis pars agit eius plenitudo hinc neque inclusa est animae plenitudo capiti hominis,neque exclusa, & remoto quodam simul aero. antina rationalis in capite est ut summa dei plenitudo In mundo. N. His affinis quod materiae coniuncta dimensionibus arceatur. his insferioribus, illis superioribus. Est enim anima rationalis suprema sol marum sensibilium, S in si ma mentium caelestium,& nexus utriusque mundi quem quidem utrunque mundum si per lineam a summo in imum porrectam intelligas anima rationalis est medium siue punctum inferiora superioribu s connectens. hinc in sacris literis homo omnis creaturae nomine designatur, cum iussi sunt apo soli ire in uniuersum mundum & praedicare euangelium omni creaturae. Et abeato Paulo identidem homo creatura mundi nisicupatur cum inquit. Invisibilia enim dei, a creatu ra mundi, per ea quae facta sunt intellecta cospicititur. 2iii. Nam simul distra AIone dimensionia a distraheretur seorsum a e. Si dimenso a separetur adimensionec per diuulsionem . simul male ria a distraheretur a materiae. non enim dimensio sine materia subieeta distrahi posset igitur materia a non est materia e quandoquidem nihil a seipso distrahi possit. Similiter materia c non est materia d. nam si stat dimensionis e ab ipsa dimesione d diuulsio tunc materia e etia simul distra

heretur a materia d.Eadem ratione materia d nsi est materiae. Dein materiae materia h, cum una

ab altera per diuisionem dimensionis separari possit modo idem a seipso separari neutiquam potest. Partes igitur diuersae discretionis erunt. Partes materiae separatae adimensionibus erunt secundum substantiam diuersae numero Vt ante differentes, S ab inuicem discretae, quandoquiisdem id quod eat coniungebat semotum sit per hypothesin. Hinc partes diuersae discretioni di euntur, quod res sint numero qui quantitas est discreta)numeratae,& abinuicem diuisae &diu I sio illa est secundum quantitatem discretam intelle Ra.In easde m autem partes coassissente adhue dimensione diuisio sumpta erat secundum quantitatem continuam Et qua nuis illarum materis partium una aliquid repleret quod non altera &si aerist continentis substantiam a dimensioni hiis separatam latera se coniungerent una pars substantiae mole vacantis adesset secundum repletiam . ni particulae aeris, & altera alteri quin immo si substantia illa dimensionibus praedita suisset pedalis partes materiae adimensionibus subtractae replerent aerem pedalem, non tamen idcirco consequens esset illas materiae partes adhuc esse quatas,aut magnas. Nempe non dicitur quiequam quantum, quia assistat rei quantae aut tantundem repleat alioquin anima rationalis isset

quanta . sed quia intra sedimensionem habet, tanquam subiectum suam formam accidentalem. xiiii. Quaedam sit partium infinitas . ex quibus constat. lnfinitas,infinitudo, quia dimensionibus coniuncta in infinitum diuisionem recipit,&se semper praestat diuisibilem. xv. V Ides ergo quomodo anima nostra sit punctum. Dicitur anima nostra tanquam mim , corpus nostili replens. nam ut punctum indiuiduu m est in partes extensionis. ita anima eiusque plenitudo in diuisibilis in partes diuersas plenitudinis. Eadem ratione intelligentia dicitur punishnin re pleiax caelum .nam eius plenitudo in pnrtes diuelli non potest. R deus est pulictum reples uniuersum. nam omnino simplex,& individuus in differentes numero plenitudinis partes , Ut punctum individuum est in partes extensionis Q uanuis enim punctum plenitudinis expers ad cognoscenda rerum plenitudinem minime conueniat quia tamen inditiisibile est ad simplicitatem S indiuiduam plenitudinis unitatem intelligendam apte conducit.

Ultimum. latitudinis expers. 4 Superficies vero, corporis vis

tinisi . spissitudinis .crassitudinisq; expers. Pucti siquide na

tura est ad cotinuadum.terminaeum.& tagedum .cotinuatem linea. linea terminat, ichoat. atq; finit Et lineae aut i directum p tractae.vta c.& cb. aut angulum facientes. ut de , 8c es, se tangunt in pundicio. nac Unim ultimum. Re vltimum alteri', simul sunt: itide et evni' .ete alteri 'Lineae vero natura est ad cotinuadum.terminadnm,tagendum. et distrahendum:

vfqus secundum unum se cadi iteruallum sectionem recipiat. Ena. Ad cotinuati

516쪽

du scilicet lapsiciem,suo sciem terminadu.& q se seu i directu δ tensae. seu ad Muluin supticies lagant. 1d te velle opinor. One. Idipsu. Et superficies ideli dereb' accomodata vides quo corpus cotinet terminet lagat,quo distrahatur: na duo sortita est secandi it ei ualla. Corporis aute ossicium atq; natura non amplius contis nuare, terminare aut esse tangendi medium : sed eo opus est ad occupandum &dis, trahendum. Enan. Ita mihi colanum videtur .nam nihil corpore continuatur sed corporis media, Sc caeterae partes omnes, superficie cotinuant: neque corpus Ullum. corporis terminus est. One. Nam huiusmodi terminus quiddam corporis vltimuesse debet,qd nullum corpus esse potest. Neque corpora ad tangendum,Vt puncta, linear. aut superficies coducunt nam simul esse non possunt: ut quae sese occuparet id natura non sinit. Enan. Sic est. Onero. Ad occupandum autem conducit corpLvt d secum nunquam simul alterum corpus admittat. & ad distrahendum, Q tris

plex sortitum sit secadi interuallum .Enan. Sed utram Oneiopole duarum viti romarum coditionum corpori accommodatiorem, magisq; propria arbitratis One. Ego reor occupationem . nam omne corpus occupat non autem distrahitur omne.

vi caeleste: sed duntaxat distrahuntur diuellunturq;.quae fluxae potetiae simul una Q distrahi bili addicta sunt. Ena. Ita nulli coni icieba. One. Sed putas ne aliud esse

magis accomodum magisque giptium corporis officium .quam occupare, simulq; cum altero corpore esse non polle fria. Quidnam aliud sone.Re facere esse corporea. nam id nune a coniueto corpore separari potest alterum autem potest,et si non naturae ingenio atque potestate. Enan. Quomodo hoc dicis One. Mens tua

suapte natura non occupat. Enan.Non occupat. One. B t tuum atq; meum corpiis hoc pacto occupant. Enan.Vtrunque hoc pacto. Onero. Et mens tua Scanima iii, dem mea,per tuum & meum corpus occupant, ita ut tua anima simul cum mea ideresere non possit.neque possit simul esse. Enan. Per accidens videlicet.qdiu niis corporeis molibus coniunctaealligat aeque fuerit. One. Et in nra magis adimensonum conditione& natura recedit. 3c ad plenitudinis naturam accedit. q. di meso a conditione& natura plenitudinis et replentiae. Ena.Vides. Onero. Nec iniuria. nam corpus p seipsum plenum . replenti aq; habet: animus autem noster non per se occupat. Ena. Haud dubium. One. Si igitur mens nostra ad corpus sese haberet ut nunc corpus ad ipsum sese habet: sicut mens nostra nunc corporis conditionem ita 8c corp' tunc metis sequeretur coditione. Ena. Consentaneum videtur. O ne. At nuc mens corporea obruta mole P corpus occupat: datque animae corp' ut ita dixerim i replentia occupantem. Enan. Concessum est. One. Daret igit tunc me scorpori plenitudine atque replentiam haud occupantem: ita ut nihil obstaculoso, vel quo minus Una cum aliis corporibus esse posset. Enan. si pulchre me deduxisti quod &ego diu in hac cana aetate deductus desideraueram ad contemplandum quomodo beatifica corpora haud occupent, etsi dimensa longa, lata. atq; profuda sint: M me nunc hac,tua gratia, liberasti ignoratia. One.Per accides videlicet,alterius conditionem,& non suam quidem sequentia. Sed vide quo evagati sumus de peto disputaturi. Ridebit nos Homophro .silorgius pergereperseueremus. FTa - Celiciter quidem. Optaret etiam Homophronte longius evagaturum: sed quado' tibi placet ad propositum reuertamur. 4 Hoc tamen petito,cs Se pucto. 8c linear. Se supficiei terminare comune si,quod illorum perfectius, magisque terminare statuemus O nero. Sicut corpus magnitudinu perseeta est,& omnis,suo ternario completa perfectaq; cosurgens longitudine em.latitudine,& spissitudine consuris git. praeter quar.nulla magnitudo,nullum 'secadi iteruallum relictu est) ita superficies terminus perfectus est.&ois: suoque ternario completus perfectusque cos urgens: qui trinus est longi scilicet lati,& profundi. At si Osequi voles ,nos tandem digredi coges. Enan .Haud plura hac de re amplius sciscitor, ad nostrum relabor

517쪽

r, 11 CCLXVi

mn . One.Ipsum asscsit inuadum S termitiadu: n. c tangendum aptum esse posuimus. Ena. utiq;:3c tametsi ipsum itati sit. Hi uiduit . diuisioni tam eaptu est O ne. No sui scilicet.sed linea. secundum punctum diuidua est. E na. Hoc ipsum

est qae me angit quo linea videlicet secundum punctum pliatur.vilinea ab secsidum punctuin c. nam .ptinus diuisa , d io puncta sese offerunt, vi pulae 8 d. que si

simul i linea a berant proculdubio duo puncta lea de linea sibi inuice proxima S D , ἡ Γ

mediata fuissent. E t si duo.cur non Oia,imo εἰ infinita abeatq; linea expunctis ψflata One .Hoc siquide impossibile: quaaoqui de punctum puncto additum. nulla

attollat magnitudinem. Qui em fieri possit ut quod omnino extenssex vers sit et 1 mune.oino ex testonis experti additum aliqextensione paret Enan. Nullo pacto Id me rursus urget.quomodo diuersa linea iteru cotinuetur. Nam capere nequeo vnuin punctu ex duobus costari posse cotinuando Vt neque prius ex uno duo costatum iri diuidendo. quae si manent in linea postea si recontinua facta suerit .itet inriduo puncta in eadem linea simul ei unt: eadeque mihi insurgit difficultas de linea cusuperficiem diuidoot cum diuisam reianio, eadeque de superficie cum corpus diuido,diuisuque rei ungo. Libera me si potes o O nero te hac ab:guitate. One. Non v trinque paruaesto Ena. Enimuero eam puto,ex qua uniuersa de puncto philosophia pendeat. Ena. f a ab soluta contentus abibo. One. Conabimur quocunque id

efficere. f t statuamus nobis linea a b, in qua signem duo puncta terminalia et rocontinua alia .a.b:st c medium punctum coundans, quod quide linca a c ut sinis terminet.et linea c b ut principium: et lineas a c et e b copulet,Vmat. et continui t: ut

quaru c vltima si re aute et subiecto unum , Enan Ratiore scilicet multa. One, i e bHoc ipsum . nam rationum diuersitatem attendentes, Qvo'st finis, et alterius pii cipium .ipsume ultima dicimus.attendentes autem rem ipsam et id quod est, ipsudicimus unum. Et si abs te sciscitor,an punctum a. tei minus lineae a c alterius ii, nea: no communicantis si terminus. F na. Subduco non . One .Et tale punctu λὰ lum terminus est.& nocotinuat. Ena. Planu est. O ne. Tale igitur put eis Sc una quodq; consimile, Q sic uniuslineae, Q nullius alterius no comuni antis rei min' si vocemus punctu actu .dc solum termina .E na.Vocenans.One. I t purctu e. ter minus est lineaea e & smiliter terminus hinee cb,8 linea: a c εἰ c b. nu la pat te comunicant.& non modo earum tei minus est,sed&eas cotinuat. Ena. Haec latas ut

One. Tale igitur punctu εἰ Vnuquodq; consimile et diuel serum lincatu non communicantium terminus si Vocemus punctu potentia.& continuas. Era. id rationabile est. One. Et ita desinea dc superficie actu& potentia intelligamus. Attamebifariam dicemus punctu in potentia. primo.eo modo qui dictus cst. quod purota potentia et continuans nominamus,secundo punctum potentia dicemi s. quod nodum est lineae terminus sed esse potest.quod punctum potentia. et nondum cotinuans appellare possumus. ξ nan. Pol rumias. One. Quod a puncto potetia primo. in hoc distat.quod ipsum punctum potentia primo.est, et continuat. Puretum autepotentia secundo.& nondum continuans neque est,neque continuat .Et ex his sorte perquiremus quae desideras,hoc modo. Cum diuiditur linea a b in rccto e. quo quidem emanete .au manebit c solum Versus a. aut solumversum b. Ena. Mihi se apparet. One. Na si utrinq; Sc a versus dc versus b maneret adhuc medis illa: linear a d scotinue essent. quippe quaru Vitia essentvnu. Ena. Proculdubio. One Neq; alid sine manet in parte a 3c aliquid in parte b.na e impers non esset, imo partibile. Enan. Sic oportet One. Manet ergo totu in partea. aut torii in pane b. Enan. Totu indubie .ut in partea. O ne.In qua parte nihil refert. Intelligim lagodnas lineas a c ερd b actu factas.quaru alterius percipis c q, prius erat punctum potentia et continuans factum esse punctum actu. Enan. Percipio equide. One. Et delia factum est punctum acta. En. Est. Sed an ptius erat punctum potetia. One. Noytc. na esset

518쪽

N e & d in eadem linea *xima fuissent.& imediata .ql est ad tua abiguitare i euolui: sed prius erat punctu potentia secundo.& nondu cotinuas,Vt qcy este poterat ii, nex termin': et ita cum pri' non esset.non simul erat cum c. quare e et d i eadem linea neq; erat ἴxima ,neq; imediata. Enan. Optime. Iam ambiguitate egredi occipio. CSed a quodc unde Ruenit ille punctus One. An delinea loquimur separa

ta an materiae coluncta Ena. Coiuncta plicto. One Et recte quidem ma etsi mathematici cogitatione & intellectu separent,re tamen ipsa ois distrahibilis dimen, si o. sem p sensibiliu materia: coluncta est. Sed attendis ne quomodo quadocunque solidum corpus aliquod collidis, statim medius aer pstrepat de nunqid egidias qui semper similis essectus sequatur Enan.VerisImum est. One. Et si lucidum ali id

in aliquem tenebrosam locum inferas totus subito efficis luminosus .Ena. Subito. One. Et fit vitiiquodq; queadmodum fieri natum est modo non fuerit ipedimentum &quaoptime fieri potest. Enan. Maxime. One.Et res suapte natura termiunari natae sunt res dico sensibiles oes. Enan. Sunt indubie . One .Et actum & sors

ma habet vitales fiat. quales fieri natae sunt Ena. Ad hoc ipse; et act' est. O ne. Satim igitur cum punctu m .i i nea & superficies separata non snt rei sensibilis actus

punctum lineam aut superficiem suae molis terminum efficiet: vi res ipsa sit quemadmodum ipsa esse nata est. E nan. Rationabile videtur. Onero. Et ita propte profecto. sicut corpore percusso aer perstrepit.& luminosii illuminat. Sed si in raresauctionis & codensationis sermone aliquado inciderimus id planips intellecturus es. Percipis ergo modo quo pacto e & d, priusqua linea a b secaretur, simul non erant,

nam d non erat. Enan. Equidem percipere videor. One. Et experientia cognitum habemus. res sensibiles diuisas iterum continuari &Vniri natas esse' ut aquam aqus de flammam flammae. Enan. Experientia certe. One Et res sensibiles ad hoc naturale de siderium habent. nam continuae & reunitae melius sese habent. ut sint masgis unae, magisque saluentur. Enan. Haec vera sunt. One. Appetit autem natura una in qu Idq; este quam optime potest: unum esse et saluari. sic em summo bono, sumeque appetibili similius euadit. Ena.Huc ingenuit conatu naturae esse fateor. One. At cotinuari no potest Utroq; puncto Ut raque i inea aut utraque extrema sup ficie simul adueniete, lapstite atque manete. Ena. No Mis . One. Act'igie

qui ad agendum natura ordinatus est alteru diluet. quod suae officit continuationi, unitati, sc saluti: aut utruque: novumque: reparabit. Enan. Id rationabile videtur. O ne.Nimirum rationabile. nam in unoquoque ita euenire copertum est, ut quod ozicit Uniuscuiusque natura expellat et quodaeficit reparet modo impedimetum non sit ullum. Hincesseruens aqua ossiciet pira calorem expellit et domat,et necensarium frigus induci t et repat. Nam frigida meli' est, meliusque saluatur .s t ignis

ex imo protinus sursum emicat eo motu suam salutem quaeret .Et mutilus coluber se iterum continuare unireque laborat: imo duriuscula corpora, nisi sua durities suae recontinuationi iesistentiam reluctamenque praestaret, protinus Vt aqua aqusec flamma flammae diuisa iterum coirent.Lna. Ita arbitror: et id cogeneae natui smetalla fusa pandunt. Onero. Non igitur in linea a b iterum facta continua sinulerunt proxima et immediata cd: ut quorum alterum non maneat. L nan. Procul 1

dubio. E t pene mea utrinque ambiguitas tota collapsa vanescit modo id mihi retegas, ubi puncta. lineas et superficies locabis. O nero. Amice Enanti. imperfecta sunt haec: et natura ina perfecta pfectorum gratia elaborat at facit. Si igitur quaeras ubi ipsa ut in subiecto sint res podeo ,in tui plicti subiecto: vi in quo subiecto linea est.et punctu. iquo superficies et linea: et in quo corpus et supelficies: sed imperfectissime quide queadmodu et ipsa imperfecta sunt. Corp'aute psectissime Liabiecto adest: viqa tota plenitudine et repletia sustetetur post corp' superficies si logitudine et latitudine solum replet. post lapsicie linea, et post linea omnium

519쪽

minime punctum : ut quod per lineam x alterum, replentiae auit. Si autem scisci taris, ubi naec sint ut termini: punctum in linea est. linea in superficie.& superficies

in corpore. Corpus autem in alterum non ulterius transit. Enan. Arbitror hos duos modos aut eosdem esse, aut perparum distare,na in fere terminus per idipsum cursus estierminus. subiecto adest. Onero. Imo plurimum,&quasi ex opposito dist. fit.

Enan. Quo pacto istud Oneropo. Hoc pacto. Naaccidens separari, seorsumq; a suo subiecto saluari nequit .Enan. Nequit in dubie. Onerop. At linea: a b nondum , sdiuisae. c terminus est lineaecb. Enan. Est. Oneropo. Diuidatur igitur a b inpunα , behoc, maneatque e versus a. Enan. Placet. Oneropo. Nam id possibilet veruntaα amenc prius erat in lineae but terminus. Enan. Erat . Oneropo. Et non amplius est: a d e la& seorsum manet. Enan. Haec vera sunt: Sc intelligo quorsum haec. Onero . Et f gaccidens de subiecto cui assit, nunquam transit emigratque in alterum. Enan. Nun i

quam . Onero. Terminus aute Ut terminus de uno in alterum transit. Enant. Quo ii

pacto onero. D terminus est lineae d b,&nullo pacto est linea: a c. Enan. Nullo ho pacto. One. Intelligo ergo lineas a c&db continuati . delerique c. Enan. Esto ita. ' 'tone. Facta est linea ad b,qua rursum intelligo diuidi in d: ipso qui dedad partem et

manente.nulla enim potior ratio, ipsum posse manere ad partem bila. Enan. Nun ita prorsus. One. Trasuit igitur delinea in linea,videlinea bin linea a. Enan. Per '. ispicuum euasit. One. Quo fit ut promiscue punctum delinea in linea, & linea desuperficie in superficie:& superficies de corpore in corpus transire quaeat: Ut verbi causa.punctud transire potest in lineam b,εc posteae in lineam a. Iungo enim e blinere fg abeatq; g mancte e. Deinde seco lineas bin puerae ipso quidem emanentite ad partem f. reparato punctoli:& iungo lineam a d εἰ h b manente d. 3c ipso h deleto: qua quide lineam a brursum diuido in puncto d. ipso quide manete in parte b. Iam de a uasiit in b. Enan. Transiit. One. Copulo a i,& e Labeute i,fitq; linea a e f. quam diuido in puncto e, ipso quidem manente in parte a. Nonne constat e postea transiisse in partem a ,& propositu Liaan. Constat. One. Rursus accidens in diuersis subiectis no comunicantibus esse non potest. Enan. Non. One. Et idem punctii vi e praepositae lines a e f, diuersarum linearum a e et e f non comunicatium rei ininus est. Ena. E st. Sed quomodo tunc o oneropol e ide accides, ut e diuersis subiect iano comunicantibus Ut subiecto lineae a e, et subiecto lineae e Cno aderit quadrivi sdem punctum ei subiecto adesse,cui sua linea assit concessimus. One. Id punctumo E nanti his variis subiectis per se non adest, sed per alterum: quod minime inccni modum reputare debes: per se tamen plurium est terminus. Quod aute superius concessum est, idem accidens in diuersis subiectis non communicantibus esse no posse, arbitror te plane per se esse non posse intelligere.Enan. Vis ergo sorte s punctum

per se et sine dimensione subsisteret quod minime natura fieri potest) ipsum minime esse in subiecto. One. Quid prohibet nam minime plenu est:Vt ab aliqua ple,

nitudine per se fulciri substentarii aut possit,aut natu sit. f nan. Rationabile. Oneropo. Perpendis ergo hos duos modos plurimum inter iis &quasi ex opposto di, stare Enan. Perpendo. One. 4 Neq; tibi item perpedere difficile puto, quo pacto

Punctu actu .punctum potentia continuans alternatim fiat, Sc interdum punctu po . tentiano continuans:&quo pacto punctus potentia cotinuas, nunc in functu actu, nunc vero in puctum potentia secundo modo dictum,& non continuans transea t.

similiter & punctum potentia nondum continuans & existens nune educitur in pactum actu,nunc Vero in punctum potenti UcCtinuam. Neq; cognitu difficile est emnem secabilem lineam in unoquoque extremo infinita puncta potentia secundo potestate habere: nunil tamen plura uno aut puncta actu aut puncta potentia & conti,nuantia simul habere potest. Vnde manifestum est eandem linea infinita successi,ue puncta, eandem partem terminantia, Sc actu quidem & potentia continuatia ha L i

520쪽

bere posse. Elian .H xc facili precedentium discutione statini perspecta haberi pos

sunt. O aero. Utique. Et ita de linea dc superficie sentiendum. Sed non decuito amici, ut arbitror de tam exigua re et pene inam quid enim puncto inani me tantulari nem extendisse: vereorque vos plurimo taedio affecisse. Enan. Nequaquamo oneropole: verum ea quae nobis requirentibus adduxisti .mihi apprime necestaria visa sunt. Idem visum arbitror et Homophroni. Puncto enim, punctique neglecta natura sicuti et dimensionum . non parua philosophiae pars Caeca redditur: idq; ne glectum mathematicis disciplinis magnum affert incomodum. One.Est ut ais: sed alio conuertamus sermonem misi vobis de hac re alia superant quaerenda quae sorte

vobis aperire sufficiam Ena. Nulla protissmisHomophron aliud velit. Ho. Ni,

hil .E nan. Attamen si tibi quaerendo moleui no fuerimus Vellem codensationis et rarefactionis naturam a te percipere. Nam te supra dixisse memini d nonnihil ad aIiqua que pertracta sunt conducere. O nero. Minime molesti: verum haec vobiscuexercitatio mihi periucunda est,et eo maxime, Q Vestiu alter resposion calternat. Ena. Homophron sua vice alterabit,ire sorte tacendo isdio afficiat. Ho. Haud assicior .verum Ut vultis licet ad id efficiendum minus me elegeritis idoneum. Sed itelligo enantius defessus hoc onus mihi libens impartit. quo audiens aliquantulum reuspiret. Onero. Recte te coniectatum fuisse arbitror o Homophron. Homo. Aggredere igitur,o oneropole quandoquidemΕ rantio placitum est, me eius vices gerendo responsonem alternare. Onero . Vt tibi placet.

Ecundae partis scholia. xvi. Continua sunt quorum ultima sunt Vnum ContInuo rum ultima sunt ipsorum termini, vltra quos nullae ipsorum partes sumendae sunt, ita ut ultra puricium cnihil est accipere lineiae.& similiter v Itrae nihil est sumere li- , nex ch. Et quoedam sunt ipsorum ultima terminantia solum,quae continuCrum las 2 lum principia sunt aut sines vi punctum a , quod solum est principium di nullius aut e u tu ex sinis de pii Ictum hi in is linexeb R nullius alterius principium. de quihus non irriti igitur pra sens se sitit ilo. Matiis si umesi enim tinearum ae&ch υltinia a&b nsiisse υnum. Alia autetra sunt mediantia siue continuant ia .su ae sunt principium υ nius.& sinis alterius,ut pu nctum e sinis est lineae a c,8e principium sine, c b, de quibus haec desinitio intelligitur.I n qua cum pluraliter ponitur vltima,d ciuersae rationes denotantur cum autem singulariter unum,res ipsa Vna esse numero significatur,ut pundiu me est idem numero sed duo ratione iscilicet principium de uis Dis. At vero dicuntur vltima cire simul, ut se tangentium habet disinitio quando inter ipsa nullum e si medium ut inter superficiem concauam corpolis continentis ecconuexam locali nihil mediat. R hine dux illae superficies ex tremae dicuntur. sse simul corpus autera continens atque contentiam ipsi immediatumsunt corpora se tangentia. Et quia quaecunque ultima sunt unum. illa sunt simul, mnia continua sunt se tangentia non tamen e diuerso corpus enim sorans & localuse tangunt S tamen continua notriunt quia eorum ultima non sunt unum,sed diuersa S conti pia riam corporum extrema. Enimuero contigua sunt quorum vitima diuersa sunt 3 sibi inuiceimmediata siue proκima. Verii haec omnia ex tertio cap. quinti physicae auditionis explorata iam de peripecta sunt. xidi. Puncti siquidem natura est ad continuandum.Punctum, linea dc supersis cies sunt ad continuandum Ec terminandum id est ut cotinuent & terminent ea quorum sunt termini. At eo modo non sunt ad tangendum id est ut tangant punctum eni ut cuius non sunt vitima Dd aliud contractum no habet, tametsi linea lineam tangat & superficies superficiem, Sed prα dictorum trium terminorum natura dicitur esse ad tangendum,id 4st ut mediantibus ipsis tantvltimin .ea quorum sunt ultim se tangant,quemadmodum mediante puncto lineae se tangunti mediante linea superficies di mediante superscie corpora. Cael tum linea ec superficies sum addistrahendum .id est ut distrahantur in partes extensionis haec longitudinis dilatitudinis,illa vero longitudinis solum quomcdo punetum non est ad distrahendum,nam partes non habet in quo dirimatur. Sed haec tria qiuantitatis vltirea sunt ad disiraherdum id est vi mediantibus illis ea quorum sunt ultima distrahamur,linea enim secundum punctum diuiditur supersiciis secundia lineam. & corpus secundum superficiem, tanquam ultima, partes in quas sit disiectio. terminantia . Coipus autem est ad distrahendum id est ut disrahatur in partes longitudinis . latituis dinis de profunditatis, non autem ut secur dum ipsum tanquam viismum sat distractio. Quocirca corpus opposito modo est ad disi aliendum . S punctus. Nam coipus ad dis r i ndum est primo. in primaque intelligentia non aute punciti.&punctuis addisirali dulici dodi in sessida acceptioe,no aut corpus,linea au te de supeisicies ut rcca modo sunt ad distrahendum.

SEARCH

MENU NAVIGATION