장음표시 사용
211쪽
cuntur ultra parietes uidere. Item modicitas rei impedit interdum aspectum hominis. Sunt enim quaedam ita modica, quod non potest ea homo uidere et sed non sic diuinnm, Esa. it. Ego considera-ho in loco meo, sicut meridiana lux clara est, quae scilicet ostendit atomos; ita & ipse uidet& motus, gestus, & cogitationes, & affect iis, & intentiones , & similia quantulacunque modica. Item rei Temotio, quandoque enim non uidet homo rem aliter uisibilem, propter sui distantiam, sed non sic. Deus, quia ipse est praesens ubique. Gen. 3I. dixit Laban, quamuis gentilis. Nullus sermonis nostri
testis est, absque Deo, qui praesens respicit. Item rei absconsio in profundum impedit humanu aspe-ectum, sed non sic diuinum. Quid enim profundius corde ipse autem est qui nouit abscondita cordis, ut dicit Psal. inanto magis omnia alia, & ubique absconditaὶ propter hoc benedicit quem latere nihil potest) concordans uerbo Apostoli diceptis
Heb. 3.Omnia nuda,& aperta sunt oculis eius,suia nec tenebrae, nec intermedia, nec rei modicitas . nec distantia: nec aliqua absconsio impediunt uisum eius. Circaseeundum Motandum, quod Deus non uidetur aliquando uidere aliqua mala, quia dimittit ea impunita. Grego. Quasi clausis oculis non uult aspicere, quod non uult serre, licet tamen uideatur non uidere, tamen non est ita, uidet enim omnia mala, sed ex causa interdum, quas non uidens, ea
non statim punit. Nota φ Deus differt punire peccatores multiplici rone, no enim est uoluntarius ad puniendum. sed quasi inuitus hoc facit Thren. 3. Non enim ex corde humiliavit, de abiecit filios hominum . Et ideo facit hoc tarde, & lente, scutisses
212쪽
ule, qui facit rem aliquam inuitus. Item facit hoc
interdum misericorditer expectindo ad p nitentiam. Sap. I 2. Non enim impotens eras impios simul exterminare: sed partibus, id est per partes iudicans dabas locum penitentiar. Item interdit hoc facit exigentibus culpis aliorum, qui in sordibus sordescendo adhuc,ad penas reseruantur maiores, a. Mach.WIn alijs nationibus Dominus patienter expectat, ut eos cum iudicij dies aduenerit, in plenitudine peccatorum puniat. Item interdum hoc facit, ne detur malignis occasio gloriandi Deut.3Propter iram inimicorum distuli, scilicet punire,ne forte superbirent hostes eorum. Item interdum, ut per hoc nos doceat, P inimicis nostris debemus
esse patientes, suo exemplo: non sicut seruus nequa, qui a Domino suo toleratus noluit patientiam hahere in conseruum suum . Marth. I 8. Serve nequa
omne debitum dimisi tibi: quoniam rogasti meo. Nonne ergo oportuit,& te misereri con rui tui, sicut & ego tui misertus sum λ Sunt ergo quinq ; causae, quare Dominus interdum, & si videat mala ali qua, non tamen statim punit, & cum omnes valde sint rationabiles, patet, quod huiusmodi patientici procedit ex sapientia, non ex malorum ignorantia . Bene ergo invehit cotra istos Aug. dicens s An ideo putandus est non videre, quia tanto videt, patiem tius, quanto sapientius ) Circa tertium notandiran, qu bd quinq; sunt circunstantiae ex parte Videntis, propter quas quis i-let magis timere facere aliquid mali, coram eo. Vna est, si sit magna persolia. Alia, si sit honesta. Tertia est, si malum, quod fit,fiat contra eum.Quarta est, eum ipse videns habet de illo malo accusare.
Quinta , si debeat de illo iudicare . Ipse autem Do
213쪽
nunus est tam magna per sona, v magnitudinis eius non est finis,ut ait Psalmus . Tam honesta,voculi
eius ad iniquitatem respicere non posunt. Αba- chuch.2. Ipse est contra quem solum est peccatum. Ipse est,qui habet accusare de peccato testincando, & iudicare . Hiere. 29. Ego sum iudex, & testis. Ideo repraehendit seipsum quod super hoc dicens,
& malum coram te feci,qui scilicet es tam magnus, tantus honestatis zelator, in cuius solius iniuriamst peccatum, qui habes de illo contia me testa scari . &de ipso me iudicare . Bene ergo dicit illi lcilicet, qui talis est. Timeat displicere vir sanctus: ne velit foeminae malae placere. Illum cogitet omnia videre: ne velit foeminam male videre, hoc est, caueat ne in tali visu aliquid mali comittat coram eo. Potest etiam talis placentia, talis visius in casibus esse tae malo: quod repraehendere non intendit . Ideo dicit: male placere, & male videre Circa quartum notandum, P mulierest quasi saccus stercorum. Abhominabile enim faceret, qui sileret manum in sacco stercoribus pleno: & abho- murationem maiorem facerer, s si geret linguam: quae est nobile membrum . Oculus autem est membruin valde nobile. Quanta ergo abhominatio est coram Deo, figere oculum in huiusmodi saccum . Item abhominabile faceret, qui coram hominibus prouocaret membra genitalia ad motus turpes: sed fixio oculorum in muliere facit hoc coram Deo. Item abhominabile faceret coram hominibus, qui
immundicijs impleret sinum suum:sed hoc facit coram Deo fixio huiusmodi, quia ex illa inducuntur
cogitationes immundae innumerabiles In corde. .
Item ab hominabile esset cora hominibus rem pro ciosam, & mundissimam miscere cum vili, Im
214쪽
munda, Ut vinum cum rina: balsamum cum ste
coribus. Sic autem facit defigens oculum in m lierem, quia per huiusimodi nxionem, misicet animam suam, quae de se tanquam res spiritualis este preciosissima ,&mundissima, cum carne muliebri, quae est res vilissima,& immunda. Item abhominabile esset si quis per nasum emitteret urina, Vel peCos stercora, quia non sunt illi meatus ad hoc deputati.Quanta ergo abhominatio est coram Domitio: cum quis per oculos deputatos ad c estia contemplanda emittit luxuriam Θ Hoc autem facit defiges oculos male in mulierem : per ipsos enim oculos emittit impudicitiam intrinsecam. Bene ergo dicit scriptura secundum aliam translationem.Abhominatio est Domino defigem oculum.
Cap. LX XXVIII. 'QVando ergo simulenis in Ecclesia obicin
foemina uent, inuicem veLEram pudicitiam cu-IDαite . Deus enim , qui habitat in vobis , etiam icto modo custodiet vos, ex vobis. Data sunt sepra praecepta uel mandata Circa tria pertinentia ad honestatem: Hic stibiungit mari data ci rca correctionem inhonestatis, quod est m Nime honestatis . Attendendum ero est, quod quaedam sunt, de fiunt mala, super quibus commitentes ea, depraehenduntur: Alia uero, quae com- mittenres gratis recognoscunt,deprethenuone uero malorum facit mutua custodia. Cum autem per
huiusmodi custodiam,aliquid depraehenditur, de-het sequi secreta admonitio, cum uero huiusmodi admonitio non prodest, procedendum est ad denu
ciationem. Augustinus, igitur haec prosequens.
215쪽
Primo ponit circa depraehendentia, madata in particulari. Secundb in generali. In parti lari vero primo ponit mandatum circa huius inodi custodia ,&hoc in materia pudicitiae, de qua specialius est curandum tanquam de re maximae honestatis. Secundo circa admonitionem: ibi sis si hanc &c.) Tertio circa denunciationem: ibi sSi autem, & post. Quarto circa eadem in genere, ibi s& hoc quod dixi.) ininto circa mala, quae gratis recognoscunt et
ibi squicunq; autem in tantum &c.) Circa primu
notandum, quod sicut nobilis Zelotes sponsae suae solet ponere custodes circa eam, ne aliquid faciat indecens : ita Dominus amator animae multos ordinat circa eam custodes. Assignat ad hoc angelos. Psal. Angelis suis Deus mandauit de te: ut custodiant te . Item praelatos Esa.62. Super muros tuos
Hierusalem constitui custodes, scilicet praelatos. Item proximos Eccl. II. Vnicuiq; mandauit Deus de proximo suo, scilicet custodiendo. Vnde Gen. 3. repraehenditur Cain de hoc, quod dixit. Nunquid custos fratris mei sima ego λ Porro pudicitia est valde preciosa. Eccles. 27. Omnis ponderatio non est
digna continentis animar. Item habet magnam impugnationem; Impugnatur enim a carne, per concupiscentiam. Item a mundo, per visibilia. Item a Daemonibus, qui super hoc incessanter religiosos impugnant. Vnde in Viti spatrum legitur,'quidam D mon impugnauit quadraginta Annis quendam haeremitam, ut eum semel taceret fornicari. Propter hoc Daemones in scriptura vocantur locu sae, quae a iuuentute flores deuorant, ita & ipsi flores pudicitiae. Item vas in quo seruatur pudicitia est vas valde fragile. Iuxta illud Apostoli 2.Cor.
Habemus thesaurum istum in vasis fictilibus, quae
216쪽
tute huiusmodi sunt, lent diligenter multum seruari. Item notandum, v a liquando contingit, perinae religiose declinantes loca solitaria, propter suspicionem,quam de se nolunt generari, committunt in societate, ipsia tamen non aduertente,
aliquam impudicitiam in acta, vel visu, vel huiusmodi circa mulieres. Item quandoq; in loco sacro: Item quandoq; illi de quibus nullatenus crederetur . Et ideo incaute faciunt,qui in aliquo istorum confidentes, minus sollicite custodiunt fratre suurn. Item notandum,qubd pudicitiae obseruatio speciale donum Dei est. Sap.8. Sciui, quoniam
aliter no potui esse continens,nisi Deus daret. Sunt autem multi modi, quibus Deus hominem conseruat ab impudicitia. Vno modo ex virtute seu meritis illam praecedentibus. Sic custodiuit Abimelech regem Gerar ne tangeret uxorem Abraham, propter simplicitatem cordis sui, quia nesciens, Pesset uxor Abraham, tulerat eam, ut sibi acciperet uxorem suam secundum glo. Gen. ao. Ego scio, Psimplici corde feceris hoc, & ideo custodivi te, ne
tanSeres eam. Alio modo per aduersitates. Oseae a. Sepiam viam tuam spinis, & sepiam eam maceria,& semitas suas non inueniet. Et sequetur amatores sitos,& non appraehendet eos. Tertio modo, Padiutorium humanum: sicut reges solent cristodire VX'res, per eunuchos, quia secundum Apostolum.
Dei coadiutores sumus: Sed tamen sine ipi non satistacimus ad hoc. His praenotatis patet continuatio, & exposito praesentis madati.Dixerat enim immediate, quoddefigens oculum abhominatio sit
Deo, & ideo concludit Quando ergo simul estis .)quasi dicat.Ne ergo cotingat hoc de uobis, sci
217쪽
non relinquentes totum custodiae Angelorum, uel pretesatorum. Custodite, inquam, pudicitiam uestram, quae est res tam preciosa, tam impugnata, Min tam stagili loco posita. Et hoc facite,quando simul estis, non confidentes de societate ; α etiam si sitis in ecclesia ε, uel alio quocunque loco, non confidentes de loci sanctitate S inuicem) idest unus
indefinite alterum, quicunque sit, non confidentes de personae conditione quacunque. Quamuis autem sic faciatis, quod in uobis est; tamen non patetis hoc sufficere, nisi dc ipse Deus hoc faciat, sed confidite, quia, si quod uestra interest facitis, ipse Deus, qui habitat in uobis, qui multis modis solet stos custodire, hoc modo custodiet uos, ex uobis. p. LXXXIX.
E T s hanc , de qua loquor , oculi petulantiam in
aliquo vestrum aduerteritis , statim admoneterne male capta progrediantur,sed de proximo corrigatur. Custodia mutua valet ad duo. Ad cauendum peccatum ideo dixit in praecedenti mandato. Deus, qui habitat in vobis,etiam isto modo custodiet vos ex vobis, scilicet a malo. Item ad depraehendendumalum; si fiat, & circa hoc tradit hoc mandatum dicens . Q id sit faciendum, quando depraehenditur,scilicet quia monitio est facienda, & statim. Et subiungit causam duplicem scilicet resistentiam Miuris, ne caepta progrediantur; correptionem de Praeteritis, Ut de proximo corrigantur Et sic tria cotinet hoc mandatum scilicet mandati sibstantiam , di tempus exequendi, & causam. Sed quaereret aliquis circa primum. Nunquid tenemur ad correetionem fraternam de menialibus t Videtur,quod
218쪽
non. Nullus enim tenetur se corri gere de ven talibus. Alioquin per venialia damnaretur. Quid e go mandat August. dicens quod de petulantia oculorum debemus iratrem corrigere, cum huliIsmodi petulantia potius iudicanda sit venialis, quam mortalis λ respondo venialia sunt dispositio ad moti talia, sed quaedam sunt dispositio remota, quaedapropinqua, vel ratione multitudinis, sicut in illo. qui assidue huiusmodi sine numero committit, Vel ratione magnitudinis, sicut sunt aliqua mendacia,& aliquae detractiones, & similia, uel ratione connexionis cum mortali, sicut sunt colloquia impudica, δ visus, & huiusmodi circa mulierem. Sicut ergo aliquis videns aliquem in cedentem per viam, perquam credit, quod statim incurret periculum mortis, peccaret, nisi retraheret eum, ita potest aliquis peccare mortaliter, ni si corrigat fratrem de huiusmodi uenialibus, quae sunt dispositio propinqua ad mortale: & de talibus est petulantia, de qua hic loquitur. Est enim dispositio ualde propinqua ad
peccatum mortale. Tenemur igitur ad correetionem staternam de uenialibus interdum, non inquatum uenialia, sed inquantum ad mortale inducti ua: Quod innuit Aug.cum causam huiu smodi correctionis assignat dicens ne carpta progrediantur In alijs autem casibus, quamuis huiusimodi correctio non sit de necessarijs ad salutem, tamen est de expedientibus. Ad id, quod dictum est in contrarium, dici potest, quod haec non est uera: nullus tenetur se corrigere de uenialibus: quamuis enim uenialia nunquam sint mortalia, tamen negligentia corrigendi te de uenialibus, potest esse mortalis in casu simili si1pra posito; sicut & contemptus uenia
219쪽
xligentia in superiori parte rationis non corrigentis inferiore circa uenialia, potest esse mortalis.Seclliterum quaeritur circa secudum, quare dicit statim, :cum istud mandatum sit affirmativum, & affirmativa non obligant ad semper sed pro loco, & tem- pore ξ Respondeo. Quaedam sunt peecata iam com- ι
missa, de non sent iam in actu ad correchionem, de istis lassicit, quod pro loco, dc tempore, seruata opportunitate, fiat correctio,imnio lacnndum quosdam de commi G iam delicto tenentur nisi soli prae llati, & quo ad alios est consilium. Alia uero sunt, quae int in actu, circa ista statim adhibenda est admonitio, sicut, igne accenso, statim currendum est ad aquam, sine expectatione. Et de talibus loquitur hic, sicut patet ex hoc quod dicitur. Et si oculi petulantiam in aliquo uestrum aduerteritis scilicet in ipso actu. Citca tertium notandum, quod non solum propter causas, quas dicit, sed Propter multas alias rationes, debet uigere huius modi admonitio multum, quae dicitur fraterna correctio in religione . Est enim quaedam fraternitas , duae dicitur naturae,secundum quam omnes descenentes ab Adam dicuntur fratres, Alia fidei, secuta dum quam omnes Christiani dicuntur fratres,quia habent eandem fidem. Alia professionis, secundu quam dicuntur fratres, qui rub eadem professione
uiuunt, sed omnes fraternitates concurrunt in re-Iigiosis. Cum ergo huiusmodi correctio fiat ratione fraternitatis, iuxta illud Mat.1 8. Si peccauerit in te frater tuus, corripe eum inter te, & ipsem solum. Quantum tenentur ad hoc religiosi, intenzuos est tanta staternitas 3 Item Eccles 19. dicitur. orripe amicum. Ex quo innuitur quod huiusmo
di correctio impendi debet maxime amicis, iuxta - illud
220쪽
illud Apostoli. s amo, arguo,&castigo. Et
ideo ueriores amici magis tenentur corrigere: Sed
uerior est amicitia illa, quae Christi amore est conglutinata, sicut dicit Hiero. &talis est in uiris religiosis. Ex quo patet,quod magis tenentur ad huiusimodi correctionem in fratribus suis. Item proximitas est causa tritiusmodi correctionis:N6 enim
tantum tenemur extraneis, uel remotis, quantum
vicinis. Eccles. rs. Corripe proximum, ex quo sequitur , qubd magis tenemur proximiori . Quis autem proximior;quam ii le,cum quo continue conuersamur 3 Sic autem est in claustro. Item sanctitas rei ex seipsa prouocare solet, ut videns in ea r-dem, statim festinet abstergere, ut si quis videret sordes in altari Deo consecrato. Cum ergo quilibet religiosus sit Deo consecratus;Quomodo potest se frater eius continere, quin statim laboret abstergere irdem peccati, si videt eam in ipso 3 Et ideo bene dicitur Apoc.22. Sanctiis sanctificetur adhuc. quasi dicat. Ex hoc, qu5d sanctius est, plus debet curari de eius sancti ficatione, si in aliquo inquinetur. Item peccatum fratris redundat in damnum commune, iuxta illud, Nam tua res agitur, paries cum proximi ardet: Sicut ergo quando ignis est in una parte domus, quilibet nititur extinguere, ne tota domus comburatur: Ita curandum est, statim extinguere peccatum, in quocunque fit in religi ne. Ideo dicit August. s statim admonete, ne male c pia progrediantur in scilicet in ea. Item alguere est proprium opus spiritusancti secundum silud Ioh. i ὸ. Ille a et mundum de peccato. Quomodo ergo riten credi, 'uod spiritusancius habitet in illis, qui numquam arguunt Z Ideo signantur dicit Apostolin Gal. qui spirituales estis, in-