장음표시 사용
341쪽
enim accidit, quod quando non habent, sunt ianolesti stiper hoc praelatis: eum habet nolunt alijs mutuare: cum ab aliΠ in aliquo maculantur, grauiter perturbantur;cum auferuntur, ferunt impatienter. horum occasione cum scriptoribus litigant: pro his acquirendis amicis, & familiaribus precibus importunis instant, & alia quaedam committunt, quae numquam ferent, nisi in eorum excederentam Ore . Non tale reliquit nobis exemplum beatus Dominicus, qui adhuc saecularis necessarios libros
vendidit, & indigentibus precium distribuit.
CIrca tertium nota, quod quaedam sunt repres hensibilia circa modum auditorum: quaedam circa negligentiam audiendi: qiuedam circa recusetionem magistrorum aliquorum. Porro circa modum auditorum sciendum est, quod aliqui int, si ii sic sunt tepi di circa lectiones,qubd propter modicium labor dira retrahuntur, ut si longe oporteat ire eos, vel intemperiem aliquam sustinere,& huiusmodi. Contra hos poterit surgere in iudicio regina Austri, quae licet delicata, & tam nobilis, tamen venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis. 3. Regum Io. Alij sunt, qui licet audiant lectiones; tamen raro, quia discontinuant, dc ideo non possunt proficere, quia lectiones sic dependent ab inuicem una ex alia, quod amissa una, amittitur intellectus alterius, &ex una intelligitur alia frequenter sicut dicit Augustinus, & Proueri8. Beatus qui vigilat ad sores meas quotidie .uAlij contianuant
342쪽
nuant lectiori es; tamen ita tarde veniunt, quod magnam partem lectioiiis amitunt. Contra quos dici homo velox ad audiendum.
Alij liint asistentes, sed dormitant, vel corde Vagantur, ita quod non intelligunt. Contra quos dicitur in Evangelio. Audite, &intelligite. Alii sic prolixitatem fastidiunt, quod finem lectionum rie quaquam expect ant. Contra hos est deuotio Iu-d orum ad te 'ionem legis. Hester. 9. Esdras a prima luce usque ad vesperam legebat coram viris, &mulieribus, & dederunt sensiam ad legem. Alii de . dubijs nunquam interrogant. contra dicitur de Christo Audiente illos, & interrogante. Quod
constat eum fecisse, ut nos doceret interrogare. Alij sint, qui de auditis nihil retinent corde, nec repe-l tunt, nec conserunt, nec scribunt. Contra hos dicitur . Audi I sirael praecepta Domini, & ea in corde tuo, quasi in libro scribe. Sciendum iterum, uod aliqui dimittunt studium propter cati QS,quet sunt ex parte Magistrorum. Aliqui enim aliquos
fiigiunt propter malam vitam, quod non expedit. Et si enim mala faciant, mala tamen non audent dicere. Aug. Audiuntur utiliter, qui utiliter non agunt. Aliqui propter insufficientiam ; sed nonne est pauperis famelici recurrere ad reliquias, quae dantur in domo diuitis 3 Alij propter contemptum
per nae, cum est imienis, vel aliter contemptibilis . Contra hos dicit Salonion. Sapientiam distendam a formica Prouer. 6. Qtanto persona contemptibilis : tanto tua humilitas, & maior, & precio- sior. Exemplum in viti sipatrum. QMdam frater is iunavit per septem hebdomadas rogans Deum, Ut reuelaret ei quoddam uerbum deseripturis obscuram, quod cum non fuisset ei reuelatum, posuit se
343쪽
se in uia, ut iret ad quendam fratrem, ut quaereret ab eo sermone illum. Et ecce obuiauit et Angelus ldicens. Septem hebdomadae, quas ieiunasti, non imeruerunt, quod petebas, nunc autem, quia hu- miliatus es, ut pergeres ad statrem, mi mus sum indicare tibi sermonem, de indicato sermone recessit. l
cap. CXXXVIII. CIrca quartum nota, quod circa doctores, quoad actus eorum , est reprehensibilis in ordinatus appetitus Magisterij. Ascensus enim ad Maias isterium obligat doctorem ad multa, de quibus oportebit reddere rationem Iac. a Nolite plures feri magistri, fiatres mei', scientes, quod maius iudicium sumitis. Item refutatio ossicij est pertinax in eo, qui habet sufficientiam; oportebit enim
eum reddere rationem de talento ab stodito. Greg. Secretum quietis diligunt, secessum contemplationis petunt, de quibus si districte iudicentur, proculdubio tenentur, quantis uenientes ad publicum prodesse potuerunt. Item nimia intermissio lectionum, quae multum nocet cordi humano, cum enim sit aridum,quotidie rigandum est Luc. I9.Erat quotidie docens in templo. Item circa ea,quae docent, reprehensibilis est dubietas. Non enim sola erronea, & salsa cauenda sunt in doctrina, sed etiam dubii secundum Augu. dicentem. Tene certum, Mdimitte incertum. Apostolus ad Tit. 2. Tu autem Ioquere , quae decent sanam doctrinam. Sana doctrina dicitur, quae non potest esse occasio alicuius morbi. Item inutilitas. Et ideo dimissis curiosis
344쪽
riosis,uacandui est utrilibus. Item improportionabilitas. Nam secundum Greg.secundum capacita tem auditorum sermandus est sermo doctorum, exemplo Pauli, qui paruulis dabat lac, inter perse-ci os vero loquebatur sapientiam. Item circa m dum est reprehensibile, cum quis non sententiam sanctorum sequitur,sed suam in exponendo Voluntatem. Hiero. ad Paulinium. Vitiosissimum genus docendi est deprauare scripturas,& ad voluntatem
suam trahere renitentem. Item inuolutio verborum I prudentis enim doctrina facilis est. Vnde dicitur Iob. 38. Quas est iste inuoluens sententias. Ite immoderantia : bunt enim aliqui nimis prolixi,ab- qui nimis breues. Contra quod Hiero. Nimia prolixitas onerat sensum legentium, Et immoderata breuitas praescindit studiosorum desiderium. Item iterum aliqui sunt nimis tardi in pronunciando:aliqui nimis veloces. Postremo reprehensibile est indoctore super omnia mora desecius, propter quod dicit Apostolus. Qui alium doces, teipsum non
doces. Tanto eni turpiores apparent deserinitates morum suorum, quanto lumen scientiae egrediens de ore suo ea de viciniori manifestat.
p. CXXXIX. DImita quinto membro diuisionis se perius factae: circa sextum nota, quod triplex est disputatio scilicet Scholastica, Ecclesiastica, si Extraordinaria. Scholastica est, quae in scholis magistrorum fit ad indagationem veritatis . Circa nanc disputationem multa interdum accidunt re
345쪽
prehensibilia. Unum est nimia audacia; quia scilicet aliqui minus sufficientes aeeriunt os suum. Aliud est nimia taciturnitas ex nimia pusillanimitate, vel nescio qua humilitate, vel pigricia prouidendi, vel timore alicuius confusionis, siue alijs de causis, aliqui nunquam opponunt, Vel respondent in scholis. Et tamen est tempus loquendi, & tempus tacendi Hiero. Disciplina 'tagoricorum est Per quinquennium tacere. Tertium est ostentatio, allegando aliquos ignotos Philosophos. Qtrartu appetitus Vincendi: Sunt enim aliqui, qui ad modum puerilem plus intendunt vincere disputando, quam Veritatem reperire . Quintum est pertinacia , quae est, quando aliquis, postquam incepit adhaerere alicui sententiae, siue vera, siue falsa sit,nunquam auelli potest ab ea. Sextum est perturbatio, quae apparet in modo loquendi,& in gestibus inordinatis: quae specialiter vitare debet religiosus. Septimum multitudo verborum, praecipue cum inuarium proseruntur. Octauum nimia inquisitio rei, cum plene non possit veritas sciri de multis in praesenti. Item sunt aliqui, qui videntes aliquos disputare, statim se immiscent, sicut canes, qui via Antes alios canes rixantes statim iuuant unum, quod est stultitiae signum. Proueri r 8. Labia iusti non miscent se rixis contra quos prudentis est hoc caute declinare, ad Titum.3. Contentiones deuita. Item sitnt alij, qui non tum immiscent se, sed i tam disputationem alijs auferentes, sibi assumunt. Prouer. 26. Sicut qui apprehendit auribus canem ;sic qui transit impatiens,'commiscetur rixis ait rius . Haec enim natura est canis apprehensi per aurem, quod si rixatur cu alijs statim dimittit alias
rixas , , insurgit in apprehendentem suam aurem,
346쪽
& remanet tota rixa inter eos solos. Item quidami adeo se clamose habent in disputando, quod non ridentur esse de discipulis illius, de quo scriptum
est Mat. I 2. Non contendet, neque clamabit,nequὰ
audietur in plateis vox eius. Item sunt aliqui, qui inutiles suscitant disputationes, ut de lana caprina,& huiusmodi. Item quidam de non pertinentibus ad se, ut de guerris principum. Vnde rex Franciae quibusdam monachis dixit. Miseri monachi eatis legere psalmum vestrum, quid habetis vos intromittere de negocijs, quς sunt inter nos regesὶ Erat enim guerra inter regem Angliae, & Franciae, de qua illi disputabant. Sunt etiam aliqui malitiosi, qui intendunt hominem capere in sermone , Vel confundere ostendendo ignorantiam eius, uel ad' irreligiositatem ipsum prouocando. Et ideo valdei cauendum est de talibus Prouer. et . Non colendast cum homine pessimo.
REstat proseqni de quinto notabili, quod diciatur ex isto mandato. Codices) Nam recipiendos, quos conuenit esse tales, quod ea, quae sunt in codicibus, intelligant competenter, cum in eis quotidie legere dicantur secundum illud ma datum . Sciendum igitur, qad regulariter caue dum est, ne personae minus sufficientes recipiantur in ordine praedicatorum. Cum enim sit contrariti, sit interdum,qubd huiusmodi personae graues ten- tationes incurrunt, cum mi dent se non posse facere, quod soci) sui faciunt, siue in praedicando, siue in consulendo , de similibus , propter quod prohi- ta 1 hilum
347쪽
hilum filii in lege. Detuer. 22. Ne aretur in bouecct asino; quia annus non potest facere propter debilitatem, quod facit bos. Et ideo in tali secietate grauarentur. Item sequitur ex hoc periculum
non modicum animarum, cum oportet interdum
tales exponi ex quadam necessitate ad ea, quae alij faciunt circa animarum salutem: Et ideo cum sint c ci, & coecos ducunt, ambo in Quem caduci Item sequitur ordinis contemptus. Sicut enim propter persenas uenerabiles ordo veneratur; ita propter contemptibiles contemnitur. Item multi m
sni viri propter hoc resiliunt a proposito veniendi ad ordinem. Item sequitur ruina ordinis subir illis lapidibus gradibus;sicut dicitur de domo supra Iarenam fundata Mat.7. Sed sciendum, quod plus
ec minus oportet hoc obseruare pro tempore,&co : quia sicut iii fundatione Ecclesiae Dominus dedit viros magnos, scilicet Apostolos; ita in fundatione ordinis a principio solet inspirare viris magnis, ut ad eorum fundationem intrent huiusmodi nomines, quales post lapsum temporis non ingrediuntur: Et ideo nisi reciperentur minus sufficientes, nulli reciperentur pro loco: quia ali quae sunt regiones, quae non abundant in personis multum sufficientibus:&ideo oportet in illis minus sufficientes recipere, &postea enutrire diligenter: Naes in landatione humani generis Deus primos parentes secit perfectos ςtate, &scientia : Sed pos modum oportebat, quod ipsi, & successores eorum laborarent circa filios ad producendum eos ad per victum. Sic etiam fecit Christiis in principio E clesiae dans magnos viros, quos ipsemet persecit
scientia, &uirtutibus; sed post modum oportuit,auod Ecclesia magnam curam apponeret ad habendum
348쪽
dum similes successores: sicut etiam faciunt aedificantes . Non enim expectant semper, quod apportentur eis lapides expoliti, dc ligna levigata; sed huiusinodi elaborant, ut faciant apta operi suo.
ministrandis . Cap. C X X X XI .r Mimenta vero, ct calceamenta: quando india V gentibus fuerint necessaria, dare non disserant, sub quorum cui fodia sunt, qua poscuntur.
Ex hoc mandato tria eliciuntur. Primum est, quod ministri cauere debent, ne protrahant m Tamineis, quae tradenda sunt. Propter quod di-
cit dare non disserant.) Secundum est, quod hoc restringendum est ad necessaria tantum, quia alia nec peti debent, nec tradi: Et ideo dicit quando i indigentibus fuerint necessaria.ὶ Tertium est quod j dam notabile circa horum custodiam : cum dicit sub quorum custodia sunt, quae poscuutur.) Circa primum nota, quhd ad officiales tria pertinent, ut faciant bene sua officia. Primum est, ut ea faciant diligenter, propter quod dictum est supra. Omnia autem opera uestratu unum fiant maiori
studio, & frequentiori alacritate, quam si uobis singuli faceretis propria.) Aliud est, quod serviant sine murmure , Et ideo iterum dictum est supra. sine murmure semiant Datribus suis. Aliud est , qudd tradant tradenda. I Nota circa primum principale, quod non debet Dei seruus esse morosus ini tradendis necessarijs fiatribus , & hoc propteri fiatrem , ne eum amisat, propter seipsum, seruiiij sui gratiam amittat; ne apud Deum mianus meritum habeat: quia secundum Greg. Cor
349쪽
Deus non substantiam pensat, nec perpendit quid in eius sacrificio, sed ex quanto proferatur. Et Pro uerb. 3. Ne dicas amico tuo vade, & reuertere, M cras dabo tibi, cum statim possis dare.
cauenda. Cap. CXLII. CIrca secundum notandum , quod licet circa omnia cauenda sit sit perfluitas viris religiosis; tamen magis circa vestimenta,& calceamenta. Narrauit Magister Iordanus, me audiente, quod cum duo religiosi familiares valde in Deo condixi ssent, ut, qui prius moreretur, rediret ad alterum , diceret ei de statu sito: Contigit autem unum praemortuum redire ad alterum: Videbatur autem uiuenti, quod ille mortuus in claritate magna emet a cingulo silpra, & inferius in magna obscuritate; Et cum quaereret a defuncto, quid hoc esset; quia credebatur continens misse. Non est inquit propter hoc, quia uirginitatem seruaui per Dei gratiam : Sed alia die, quando fuerunt mihi datae calisae nouae, tradidi obliuioni reddere ueteres, adeo punior in tibijs; Sed obsecr', ut vadas ad lectum meum, & inuenies eas in tali loco, & redde eas. Et sic disparuit.
p. CXLIII. CIrca tertium nota, quod aliquis locus specialiter debet haberi ad vestium custodiam d putatus . Et huius est triplex ratio, Prima est, ne vestes dimissae pereant: Si enim hoc cauendum est
350쪽
in fiagmentis panis secundum uerbum Domini Ioh.6. multo magis in his, quae melius valent. S cunda est, ne singularem sollicitudinem, quam Dominus inhibet circa vestimenta. Mar. 6. quilibet cogatur habere dei suis, cum eas dimittit, cum sit communis custodia. Tertia ne ab extraneis lecti nes fratrum uisitantibus uideantur multa in multis locis, quae oculos eorum offendant; cum secundum regulam cauendum sit, ne aliquid in fratribus uideatur, quod offendat intuitum aIiorum.
I Ites aut nustas habeatis, aut quam celerrime finiatis ς ne ira cressat in odium, ct trabem faciat defes taca , ct animam faciat homicidam . Sic enimi legitis. Qui odit fratrem suum, homicida est. Hic incipit quintum capitulum, in quo de his
agitur, quae pertinent ad religionem, inquantum est status fraternitatis. Porro ad religionem, inquantuin est status huiusimodi, pertinet fraterna dilectio. Ut autem haec semper uigeat inter religio is modo debito, cauendum est eis ab illis, qui eam perturbant. Item Iaborandum est eis, ut turbata reparetur. Item Sciendum est eis qualis es debeat. Et ideo in hoc capitu Io ponit mandata circa haec tria. Primum hic. Secundum ibi squicumque autem. Tertium ibi. Non autem carnalis. l Porro turbatio dilectionis Daternς solent esse lites: Et ideo circa istas ponitur hic mandatum, & comtinet duo. Vnum est de cauendis litibus, propter