장음표시 사용
391쪽
exemplo. Cap. C Lxx. CIrca primum nota, quod praelato non sufficit
solum docere more Scribarum, S Pharisaeorum, qui dicunt, & non faciunt; sed debent exemplo Christi facere, de docere r ita summe pertinet ad eum facere. Gre. in pastorali. Sit rector operatione praecipuus, Ut recte viam subditis bene uiuendo denunciet, & grex, qui past tris vocem,moremque sequitur, per exempla melius, quam peruerba gradiatur; qui enim loci sui exigitur necessitat summa docere, hac eadem necessitate compellitu summa monstrare. Propter hoc bene dicit s operum) quasi dicat. Non sit contentus uerbis bonis ad subditos; sed potius inuitator bonis operum exemplis ; Sicut dc Benedictus in regula loquens de abbate dicit. Omnia bona, Sc sanct i factis amplius, quam uerbis ostendat. Item non sufficit ei facere hona occulta, ni si dc faciar manifesta. Unde Matth. s. dicitur primitivis praelatis. Sic luceat lux uestra
coram hominibus, ut uideant bona opera uestra;
dc ideo dicit sexemplum.) Item non issicit ei cauere a malo exemplo, ni si det dc bonum; unde in Evangelio de eisdem dicitur . Sint lumbi uestri praecincti , quod pertinet ad declinationem a malo, dc lucernar ardentes in manibus uestris, quod pertinet ad ostensionem boni exempli, ideo dicit bonorum.) Item non susticit ei daro exemplum in uno bono, ni si det Sc in omnibus, dc non solum aliquibus , sed omnibus; ideo dicit scirca omnes.) Notandum etiam, qu5d licet omnes debeant dare exemplum iuxta illud. Romano. i4. Prouidentes
392쪽
bona, non tantum coram Deo, sed etiam coram omnibus 'minibiis; & tamen praelati ad hoc magis
tenentur ; unde ad hoc facit spetialem exhortatio-rnem Paulus Timotheo Episcopo dicens. Exempluesto fidelium in verbo, in conuersatione, in charitate, in fide, in castitate; huius autem sunt multa rationes. Praelatus enim est in alto statu, &ideo non potest abscondi, sicut ciuitas supra montem post : & ideo si aliquid est turpe in eo, quanto a pluribus videtur, tanto fit derisio maior in eo. Sicut ergo qui ascendit per scalam, sollici tus est Nestes suas restringere, & aptare, ne aliquiditu pein eo videatur, ita curandum est praelato, eo quod in alto positus spectaculum est multorum, ut nihil in-la onestum appareat in eo; sed potius omnis decor, honestas, pulchritudo. Item praelatus est sicu t ex emplar, a quo alij libri transcribuntur; dc ideo sicut omnes libri scripti ad malu exemplar sunt cor-irupti ; ita exemplum praelati, nisi si bonum; est icausa corruptionis in omnibus subiectis;& ita sicut magna cura ponenda est circa primum exemplar librorum, qnod sit mu itum bonum; sic est de prae- .lato. Item praelatus est sicut diustor gregis secundum illud. Psal. Deduxisti sicut oves populum tuu in manu Moy si, & Aaron. Et ideo si vadit per viam malorum operum, sequitur eum populus per eandem. Gre. Vnde fit, ut cum pastor per abrupta graditur, per praecipitium grex sequatur, Et ideo dicit idem Greg. Seire debent praelati ; quoniam tot mortibus digni sunt , quot exempla perditionis ad subditos transmittunt. Idem Grego. Non debet hominum habere ducatum, qui nescit homines bene Viuendo praeire . Item praelati sunt ministri Dei,&ideo sicut famuli regis incediit pulchrius, quam, Aa cceteri
393쪽
coeteri populares ; ita 6 ipsi debent pulchriorem virtutum conuersationem ostendere. Item praelati sunt sicut signum positum ad sagittas obloquentiude eis facite: Et ideo dicit,expedit, Vt circa nocre meduin apponant, hoc non potest aliter bene fieri. nisi per bonum exemplum 2. Pet. 2. Haec est volantas Dei, ut benefacientes obirati tescere faciatis imprudentium hominum ignorantiam. Item praelati Iunt sicut corpora superiora , quae lucida sunt, illuminant terram; ita ipsi subditos. Item opus exempli efficaciam praestat verbo;quia secundu Greg. plus exempla quam verba mouent; Cum ergo prae-iati sit docere, debet exemplum addere, Ut vox sua vocem habeat virtutis . Gregorius . Auctoritas verbi perditur, Cum Vox opere non iuuatur. Item praelatus habet ossicium medici, de ideo coram infimis non debet aliquam infirmitatem portare, ne
dicatur ei illud Euangelij, Medice cura teipsum. Q D praesumptione alios mederi properat, qui in facie vulnus portat 3 Ne ergo eius ossicium contenatur, debet coram alijs omnimodam sui ostenderesankitatem. Item filiorum est imitari patrem secundum illud Ioli. 1. Quaecunque pater iscit, haec de filius simi liter secit; dc ideo cauendnm est praelato, ne sit de illis, de quibus dicitui Math.23. S cundum opera eorum nolite tacere; sed potius cum Apostolo dicere. Imitatores mei estote.
gere debet in pratatis. Cap. CLX XI. CIrca secundum nota, qubd quidam sint pra
lati circa correctiones subditorum negligentes,contra quos in NiCorripiet me iustus
394쪽
iti misericordia, & increpabit me, Sicut enim Domini terrarum, qui iusti sunt exercent iustitia contra delinquentes, ita ad praelatum iustum pertinet corrigere, nec hoc est malitia, sed misericordia. Item praelati negligentes assimilantur secundum Isidorum dormienti, de cuius manu cadit baculus pastoralis. Et pictores pingunt talem quas accubantem in cathedra super cubitum, somno grauatum,& cadentem de manu eius baculum pastoralem, de bene sic a ssimit an tur. Ex dormitione enim negligentiae verbum correctionis amittunt; 6 ideo ad euigilandum dicitur eis in persona summi praelati. Simon dormis. Item sunt sicut Potestates, qui ante se ferri faciunt gladium, & tamen sine causa ;quia sunt ita inertes, quod nunquam eo Vtuntur, contra quos dicitur. Si malum feceris time Potestatem ,non enim sine causa gladium portat. Item stini scut ymago Beati Nicolai mortua tenens baculum in manu , quo nunquam utitur. De tali dicitur Zach. II. Pastor,&idolum. Praeterea isti sunt,qui numquam scire volunt culpas subditorum, Immo& grauant,cum eos ad corrigendum incitant, omnia dissimulare volentes; contra quos dicit Bene
dichiis in regula . Non dissimulet abbas peccata delinquentium; sed mox ut oriri coeperint, radicitus ea, ut praeualet, amputet . Isti sint, qui numquam utuntur irascibili potentia ad bonum, non irascentes contra delicta; sed omnia cum quadam stulta patientia, quasi insensibiles,sustinentes; ontra quos dicic Bernardus. Non irasci, ubi irascendum, est peccatum. Isti sunt, qui in excusatione
ignauiae suae dicere solent, quod subditi magis regendi sint benignitate, quim seueritate; magis amore , quam timore; quod licet interdum habea; Ra' a veri-
395쪽
veritatem; tamen no semper. Vnde Austustinus ad Bonisecium. Quidam dixit, pudore, &libertate liberos retinere factius esse credo,quΙm metu; hoc quidem verum est, sed sicut meliores sunt,quos diligit amor, ita plures sunt, quos corrigit timor Et Isid. Qui blande castigatur,& non corrigitur, acrius necesse est, Vt arguatur; cum dolore enim abscindenda sunt, quae cu lenitate sanari non possunt. Et nota, quod negligentiam corrigendi multa m la sequuntur, Quorum quoddam redundat in praelatum , aliud in delinquentem, aliud in uniuersitatem. Sunt autem mala tria, quae redundant in praelatum. Primum est confisio , sicut est enim honor patri bonos habere filios; ita redit in confusionem malitia eorum. Eccles. 22. Confusio est patris de filio indiseiplinato. Secundum est culpa , Transeut enim in praelatum culpae subditorum, quos non corrigit. Exemplum in medico, qui reus est mortis
infirmi suscepti sub cura, nisi faciat, quod in se est de infirmo curando. Aliud exemplum de pedagogo, cui culpa attribuitur, si puer suet instructioni comissius indisciplinatus ex sua negligentia inueniatur. lAliud exemplum ponit Benedictus in regula,
de pastore dicens. Sciat abbas culpς pastoris incum here , quicquid paterfamilias in ovibus minus utilitatis poterit inuenire. Tertiu est poena temporalis; Punientur enim non solum in futuro, sed et in praesenti praelati negligentes pro culpis subditorum. Unde iratus Dominus dixit ad Moysen . Tolle cuncios Principes populi, & si1spende eos contra Sole in patibulis. Vide exemplum de Heli sacerdote. Sunt iterum alia tria mala, quae redundant in damnum delinquentis. Primum est excaecatio; credit enim delinquens interdum, cum non corrigiatur '
396쪽
rur illud, quod fecit, non esse malum, Vel non esserantum malum, ut est. Ideo dicit Greg.in pastorali. Nonnulla vehementer increpanda sunt, ut dum culpa ab actore non cognoscitur, quanti ponderis sit, ab increpantis ore sentiatur; & ideo bene dicitur. Prouerb.29. VirP, & correctio tribuit sapientiam . Secundum eri delicti multiplicatio; deli-inim enim, quod non corrigitur facilius multiplicatur; Bernar.Impunitas est insolentiae mater, radix impudicitiae, trangressionum nutrix Eccles8.Quia cito non prosertur contra malos sententia, idcirco absq; timore ullo filij hominum perpetrant mala. Tertium est finalis perditio; quia enim non corriguntur, & ideo sacilius deli a continuantur,finaliter pereunt. Sicut patet de Adonia dicente. Ego regnabo,quem pater non corripuit, & finaliter est interfectus. Sunt & alia tria mala, quae redundant ad damnum uniuersitatis. Primum est in se chio; sicut enim morbida ouis, nisi sanetur, inficit gregem; ita peccatum incorrectum. Secundum difncia lias corrigendi. Tertium rebellio ad omne boenum: Delictum enim incorrectum non solum inficit alios, sed etiam inhabiles reddit ad omne bonu
p. CLXXII. Notandum est, qui sint, quos Vocat inquietos ,
dc de causis huius inquietudinis, & cle reprehensionibus circa tales, & quare specialiter dicantur corrigendi . Inquieti secundum Glo. I.Thessia dicuntur curiosi, siue girouagi; ex quo elicitur, linquieti proprie dici possunt, qui curibsitate exagitati secum consistere non possunt, sed modo in tu . t Aa a modo
397쪽
modo extra, modo in porta cum extraneis, modo
in locutorio cum fratribus, modo in hospitio, modo in infirmitorio, modo in horto, modo in coquina, & sic de alijs locis. Dixit quidam tali derisorie. Tu es sic Deus, qui ubiq; inueniris. Porro
huiusnodi homines sunt sicut musca animal inquietum, quae modo super unum residens, modosiper alium omnes molestat: Sic & isti discurrendo modo istum scandalizant, modo cum illo litigant, modo illum derident,modo illum concitant, similia, contra hos Apostolus dicit. Rogamus fratres, ut detis operam, ut quieti sitis. Sunt iterusicut pullus equus habes sub cauda spina qui ubiq; discurrens nusquam potest quiescere. Circa causas huiusmodi inquietudinis nota, quod possunt esse tres. Vna leuitas cordis, sicut accidit in solivagis, qui ex leuitate huiusinodi discurrunt ubiq; secundum impetum cordis. Alia est intrinsecarsicut accidit in paupere, qui, cum deficiunt ei bona sua, cogitur discurrere huc,& illuc, ut inueniat in quo reficiatur. Alia est aegritudo animae: Sicut enim aegritudo corporalis non sinit hominetia quiescere, sic etiam animae. Nota, in Vitis patrum frater quidam interrogauit abbatemAntonium dicens . QMd custodiens placebo Domino 3 Respondit ille. Q cunq; vadis, habe Deum prae oculis, BQ in omnibus, quae agis, adhibe testimonium scripturarum diuinarum, &in quocumq; sederis,
non cito mouearis; haec tria custodies,& saluus eris. Vnde Hieronymus. Monachum se esse non
loquendo,& discurrendo, sed tacendo , & sedendo quisq; nouerit. Nota etiam, quod propter tria aliquod vitium est magis corrigendum. Primo quando est manifestum. Secundo quando alios tur
398쪽
t. Tertio quando ex dissimulatione leuitis, aut nullum reputatur; & ideo, cum omnia ista ccncurrant in vitio inquietudinis, dicitur specialiter corrigendunia.
p. CLXXIII. CIrca tertium notandum, qudd quidam sunt
praelati tantam austeritatem praetendentes in Nerbis, in vultu, & in factis; quod tu ibali fratres in infirmitatibus, vel tentationibus,vel ali s angustijs nunquam inueniunt apud eos aliquam consClationem. Isti, licet sint vicarij Christi,qui dicitur unctus, tamen ei contrarij magis utuntur cauterio, quam unguento. Isti licet in custodia receperint
sauciatLm; lamen non nCuerunt vulneribus eius
apponere, nisi solum vinum. Isti sunt medici, sed nonnCuerunt conficere unctiones suauitatis. Isti habent in arca virgam correctionis,& tabulam praeceptorum, sed non manna dulcedinis. Isti sunt qui in loco mellis ministrant absinthium. Isti filijs retentibus panem, ouum,vel piscem consolationis dant lapidem,vel serpentem, vel scorpionem austeritatis. Thren. . Filia populi mei crudelis, quasi struthio in deserto. Sciendum autem, P ex dese- u huius consolationis multa mala solent accidere in subditis. Interdum enim propter hoc ducunt vitam in amaritudine, interdu dimittiit bona consueta, interdnm facit vacillare circa statum suum mutandum, interdum facit deficere in tabcre; pro-yter quod Dominus dedit manna laborantihus in deserto, ne descerent. Et ideo dicit Arcsilvs. Omnia posium in eo, qui me consortat ; Interdum
399쪽
facit cadere in desperationem . Item facit gratata
concipere contra pr. Hacuiri. Q Ha ergo tot mala
sequuntur ex defectu consolationis, multum pertinet ad praelatum sitbditorum consolatiotaibus operam dare. Possunt autem ad hoc ipsum multa incitare, dc primo exempla, & inter ista,exemptu Dei qui secundum Apostolum consolatur nos in omni tribulatione nostra,& est Deus totius consolationis. Exemplum angeli Zach. I. Respondit Dorhi, nus Angelo, qui loquebatur Verba bona, & consolatoria. Exemplum bonorum virorum. Iob cumsederet, quasi rex circunstante exercitu,erat tamen maerelatium consolator. Iob. 29. Item Tobias quotidie pergebat per cognationem suam,& consolabatur. Paulus absens mittebat Timotheum disici pu- Ium suum, ut consolaretur corda discipulorum.Se- indo incitare potest officium praelati, cuius est exercere circa subditos officium matris. Vnde Bernard. ad praelatos. Discite matres subditorum vos esse, non dominos. Matris autem est de filiorum consolatione esse sisllicitam. Tertio facta mundana . David misit seruos ad regem filiorum Amon, ut consolarentur eum super patris interitu. Tres amici venerunt singuli de locis suis, ut pariter consolarentur Iob. Iob. I I. Legitur, qvbd multi Iudaei venerunt ad Mariam, S Martham, ut consolaretitur eas de fratre suo. Si isti tam solliciti fuerunt de
consolatione desolatorum, quorum curam non habebant ; quanta crudelitas est, si ille, qui habet curam alicuius desolati, & eum coram se videt quo tidie, iacin habet euram de consolando ipsum; Bene ergo dicit Augustinus praelato, Ut consoletur, sed
400쪽
D. AUGUSTINI. 377 DE PUSILANIMITATE.
CIrca quod nota, qui vocantur pusillanimes, dc
quare specialiter dicantur consolandi, &de his, quae possunt valere ad consolationem. Pusillanimitas, dici potest timor immoderatus eI animi paruitate procedens. e Porro ista pusillanimitas facit interdum aestima e de re, quae non est peccatum, quod sit peccatum; sicut accidit in multis religiosis, praecipue de nouo conuersis, qui in multis aestimant peccatum, bi non est; sicut diues timi- idus,quando videt pauperem aestimat furem, quando videt diuites aestimat praedones, & curri sit pax, insidias suspicatur. Pal. Illic trepidaverunt timore, ubi non erat timor. Interdum vero ficit timere, quae non sunt timenda, licet habeant effigiem timendam, Vt aduersitates,& verba hominum & huiusmodi; sicut pueri timent laritas. Bernar. Timet, quae non oportet. Interdum retrahit ab aggressione futuri laboris ; ardua inchoata facit dimittere ex dissidentia consummationis. 8 Circa con lationem istorum notandum, quod confortatio pusillanimum est opus magnae pietatis, cedit in bonu commune, confortat contra a liciam daemonum, ideo
specialiter sunt consor iusi. Ad quorum consolationem multa possiant valere. Vnum est verbum diuinum. Ipse enim Deus est, qui dicit Luc. I 2. Nolite timere pusillus grex . Si magna est consolatio existenti in periculo maris, vel infirmitatis, 'el belli, quando dicit sapiens gubernator nauigantibus, sapiens medicus infirmantibus, sapiens dux pugnantibus, nolite timere, quanta debet esse con-iblatio illis, quibus tantus, & tam sapiens dicit