장음표시 사용
221쪽
aseensio recta sunt semper aes uales, nec differunt ni fi quia ascensio recta refertur ad horigontem sphaerae rectae; Mediatio vero ad Metidianum: sed Meridianus eodem modo se habet ad Aequatorem, u Zodiacum , atq; horizon rectae sphaerae, cinnis enim Meridianus est etiam ascubi hori Zon sphaerae rectae; & omnis horizon rectus est etiani alicubi Meridianus. Caeterum Astronomi condiderunt Tabulas ascensionum rect rum , ac proinde etiam mediationum caeli; nec Ilon ascensionum Obliquarum omnium arcuum eclipticae incipientium ab initio Arietis, quas huc transcribere nostro instituto Onerosius duxi, quasn utilius; ponam tamen solam hanc Tabellam. lG
. censiones rectae, siue Caeli mediationes tr. signi Zodiaci.
' Ubi vides quatuor signa superiora oriri,&& caesum media re Cum gr.27. '.quae est Orum ascensio recta,& caeui mediatio. sic quatuor signa media cum gr. 29.sq'. ladem qua . Iuor in aeriora cu gr.32. 12'. quae sunt eorum ascensiones rectae,seu caeli mediationes. Ρογro ex sphaera materiali fabrefacta facile erit
a. . . Unicuiq- volenti,ascensiones Omnes fectas,&
obliquas cuiusuis puncti,vel arcus inuenire. hac ratione rectas ascensiones reperies, applica gradum eclipticae oblatum circulo meridiano,& numera gradus ab initio ςquatori S usq; ad meridianum procedendo ab o casu ad ortum, ii enim conflant ascensionem rectam illius gradus,seu etiata mediationem caeli. limiliter poteris reperire omnes ascensiones obliquas graduum Omnium apud horizontem quemvis; necno Omnes ascemsiones tam rectas, quam Obliquas,quorumlibet arcuum eclipticae.Verum quiddam hic mirum conlideranduin occurrit, arcus nimirum Omnes primae quartae Zodiaci quae habet gr. 9o. inchoati ab initio V, & desinentes norem: totam vero quartam, idest, V, , α, quae habet gr.9O. habere ascensionem rectam gr. 9o. sibi aequίi m. idem pulchre contemplari poteris in sphaera matericii promouendo lente primum mobile ad Occiden. iam , & interim dum partes Zodiaci meridianum pertranseunt, vel horizontem rectu, intuere partes aequaα toris eas concomitantes, & Oculis lysis rem aulamPexcipies, & intelliges. de alijs vero quartis tibi iudi
QVarriturnum recipiant lumen a Sole, ac proindealiena Solis luce resplendeant, sicuti Luna, Venus, iu aeteri planetae. Respondeo igitur probabilitar existimandum esse, eas a Sole luminum parente collu- strari, lucemq; ab eo gratis acceptam , gratis quoque terrigenis mortalibus reflectere: umbras vero omnes sursum pioijcere: quae quantae sint nimis euriolum est indagare. Ego tanterimu laetarum a Sole distantia II Coo.femid. terrae, comperi stellas primae MagnitudiniS Vmbram proij cere lemid terrae 6sooo. lon. gam, quod sane mirum est A conicae tamen erunt, quoniam ast X.L primae magnitudinis sunt minores bolo,
Sed cur scintillant, & prae caeteris nonnullae mali me, uti Procyon, & Syrius 8 Existimo scintillatione in stellarum nihil aliud sisse quam tremorem quendam luminis apparetem propter intercursiantium vaporum variam infractionem. cuius rei primum sit argumentum,quod illae,magis scintillant, quae horigonti propiores sunt, ubi scilicet maior halituum ascendLatium turba existit quae vero vertici propiores,ininus,ubi vide licet halituum minoroiulti piscatio nSisti idt4 ut supra As. gr. altitudinis ab horizonte ubi secundum probatiores Astronomos, sensibilis refractio desinit nihil micent. secundum sit,quod Luna, ol, &quod uis aliud obiectum ob fumum interpositum tremere videntur, qui tremor, si parua essent Obiecta secundum apparentiam,vti sunt stellae,diceretur scintillιὶtjO qui tremor tanto magis apparet, quato longius a nobis obiectum fuerit . quare minime mirum sit, si caeteris paribus planetae, qulmobis propioresciuat quam fixae, minores quoq; quam ipsae scintilationem exhibent praeterea planetae cum sint affixis matares, magnitudine hac sua, melius refractioni, ac tremori resistunt, uti de Sole, & Luna supra tactum est. Lapilli tuo currenti aqua tremuli,& veluti scintillantes spectantu Gquippe quod in stellis eiiicit intercursans halitus, in lapillis supra currens aqua essiciat. Porro Procyon, S Sirius,quamuis magnitudine sua nonnullos planetas adaequent,valde tamen scintillant, quoniam in nostris regionibus ViX ad altitudinem qs. graduum dicendunt, ted ut plurimum prope horizontem pone multOS vapores incedunt, ac Propterea tremuli, & micantes apparent,idque minus quo altius meant. vide P. Christophorum Scheiner de caelestibus rei actionibus.
O Stensum est Terra, Aquam, Lunam, Venerem, Solem globosa esse corpora; unde pariter reliquos PI nctos globosos esse credidimus. ijsdem igitur rationibus existimandum est inerrantes quoq; sphaerica figura esse prαditas. - M
222쪽
Magnitudines in rum. Cap. XIIII.
Vemadmodum in caeteris astris duo necessaria fuerunt ad eorum veras magnitudines indagandas, ita etiam in amxis, distantia videlicet earum a medio Mundi, necnon earum apparens diameter. Porro veteres Astrologiae cultores, Hipparchus, & Ptolemaeus hanc partem veluti abstrusam, & altam, attingere non sunt ausi. Alba tegnius tamen vir Ariabs improbo auxu affixarum etiam magnitudines subtiliter admodum aggressus est; quas postea recentiores multo adhuc cerxius depraehenderunt: ut igitur vir rumu; subtilissimas indagationes explicemus, praemittenda prius sunt illa duo, quae modo commemoraui. Ac primo de earum distantia a medio siestatuendum ; cum ostensum sit ex Tychone supremos Saturni ci cui tua a medio attolli semidiametris tertae D 'oo conueniens esse putandum est, affixas paulo altius coli catas esse. praeterea cum crassities firmamenti incerta sit, ac proinde incertum an omnes affixae sint in eadem altitudine , ut aliquid medio loco statuamus, statuemus cum recentioribus aflixas a centro terrae semidiam. terrae I 'ooO'. plus minus attolli. Secundo de earum apparenti diametro: diligenti inspectatione habita de praehensa est diameter apparens stellarum prirrue magnitudinis minuta et '. adimplere . talibus praemissis hanc Alba tegatus in libro de scientia Stellarum inibat rationem . imaginabatur triangulum uti praesens, in quo E C. reterret mediocrem Solis a terra distantiam, quae est a I 42. semid. terra. C D. referret semidiam trum Solis apparentem, min, Isa. E A, reseri et distantiam aflixarum praedictam , id est,
ret semidiametrum Solis ap- Iarentem in firmamento, ubiunt alsiaeae, liue interuallunata illud, quod appares semidiam. Solison firmam enm occupare videtur. quoniam vero diameter apparens stellae primi ordinis est min. et ideo erit ferὲ pars octaua totius A B. repraesentetur igitur inta AF. parte octaua totius AB. quoniam igitur sunt duo triangula similia ECD. E AB. erit i EC. ad CD. ita E R. ad A B. id est,erit ut Ii a. ad min. Is S. ita Η 'oco adas . ferὰ per auream regula. qui numeruS I9.. significat in interuallo A B. contineri min. Iso. ex i1s, sue eiusdem magnitudinis cum min. Is i. quae sunt in C D. quia vero A E. est pars fere Oista ua totius A B. siue min. I9o. erit A F. min.circitcr 2q .eX ljS, quorum Js a. conflant semidiam. Solis. y P. vero totum diametrum Solis. quare proportio diametri Stellae ad diametrum Solis, erit vi 2 q. ad y I. siue fere vi q. ad s. quare & proportio sphaerarum erit fere 1 Lbdupla, id est, Una ex dictis Stellis erit quasi dimidia Solis, porro cum Sol ad terram si vi I o. ad I. Stella, quae est Solis med intra crit ut Io ad terram, idest, terram septuagies adaequabit. Aliter ex ijsdem pra missis ex Tychone sic; eum habeamus semidiametrum firmamenti cognitam in semidiametris terrae , habebimus etiam eiusdem semicircumferentiam in ijsdem semidiametris, est enim si
midiameter ad circumfercntiam ut 7. ad 22. igitur per auream regulam, erit ut T. ad 22. ita I ' QOs. ad 4 'ooo'. semicirculum firmamenti. videndum nunc est, unum minutum firmamenti quot semidiametros contineat. dividantur ergo qq'ooo: vel breuitatis causa arooo. semidiametri per gradus so. id est, per minuta s oo. sic enim diuidetur Suadrans per quadrantem; erit autem quotiens q flete . quare unum minu 'tum sirmamenti continet semidiam. Et quia diameter apparens btellae est inin. a. ideo apparens Stellardiameter continebit 8 i. semidiam. terrae, idest, diametros terra cum ergo nota sit proportio diametro rum, nota quoq; euadet proportio sphaerarum, eadem fere quae supra, ut To. ad I. Aliter tandem practice ex constructione trianguli istoscetis, cuius latera contineant semidiam.terrae I qcQ. basis vero contineat min. a. ut in planetis fecimus. . Eadem methodo reperit Tycho Stellas secundae classis terne molem conti nere vicies, & octies, idest, eas este ad terram, ut a8. ad 1. 6tellas tertii ordinis esse ad terram, ut is .ad I quarti honoris esse ad terram IK 7.
3d 8 quinti paulo. terram superare. sexti paulo a terra superari. Atq; haec de aflixis iam inde ab Origine inuindi cognitis suffciant,nunc ad nuper cognitas, ac mortalibus noua transeamus.
223쪽
Nonas Stestas aliquando apparere . cap. I.
Vemadmodum in ea cieti parte, quae planetarum regio est, non raro adsciti iij, ac neoterici planetae apparent,qui Cometae dicuntur,quippe qui naturam illius regionis erraticam 1iro particulari modo imitantur: ita evam in firmamento, quae aiuxarum regio est, noua Mundo spectacula aliquando pr bent repentina sydera, quae 5rmam caelestis illius partis naturam sequuntur; atque omnia inerrantium accidentia pro tempore, imi tantur. conueniens igitur est,ut absoluta ternarum stellarum tractatione de nouis nunc differamus. Nasci igitur noua interdum sydera testis est Ρlinius qui lib. a. cap. et . de repentinis syderibus, sic inquit namque & in ipso czelo stelize repente nascuntur. rursus cap. 26. de quadam tempore Hipparchi exorta
stella haec habet illustria,atq; magnifica Verba. Idem Hipparchus nunquam satis laudatus, ut quo nemo magis approbauerit cognationem cum homine syderum, animasq; nostras coelo dignas esse ; Nouam Stellam, aliam suo aeuo genitam depraehendit, eiusq; motu, quo die fulsit ad dubitationem est adductus anne hoc
Upius fieret,inouerenturque & eae,quas putamus assi Xas: idemq; ausus rem etiam Deo improbam annumerare posteris stellas, yderaq; ad normam exeangere organiS excogitatis,per quae singularum loca,& magnitudines signaret,ut facile ex eo decerni pollet, non modo an obirent, nascerenturve; item an crescerent, minuerenturue, caelo in haereditate cunctis relicto,si quispiam, qui ratione eam caperet inuentus esset. haec Plinius . vixit autem Hipparchus secudum nostra clarorum Mathematicorum Chronologiam ante Christi Dc-mini aduentum annis fere Ias. Hanc vero Hipparchi re vera Stellam, non autem Cometam fuisse omnes ferine pridsertim probatissimi nostri temporis Astronomi consensere, quod mirum enim si Cometa tunc apparuis et 8 nonne Cometarum apparitiones adeo frequentes sunt, ut nulla sit pene cuiusuis hominis alcas,quin plures se conspiciendos praebeant. quorsum enim tanta huius tyderis commemoratio Θ Ρraeterea si Cometas fuisset;ciir inde Hipparchus fuisset i inpulsus, ut instar alterius Atlantis,Onus illum assumeret grauissimum, ut omnes firmamento assixas organis obseruatas, ac dinumeratas posteri S commendaret, ut inde constare posset, anne aliae nouae stellae in posterum orirentur λ Quare nemini dubium sit Hipparchum syeus aliquod re vera recens civ teris persimile, e a Cometis diuersum tuo tempore Obseruasse. quale tamen ,aut quantum tuerit,& quandiu luxerit, tera- ue accidentia ignorantur cum nec Plinius ea tradat, nec in operibus Hipparchi superstitibus,quod sciam, e ea, mentio visa habeatur ' Atq; haec est prima stella,quam repentinam Mundo astulsisse ex historijs certo amrmare liceat: quamuis anteactis saeculis plures alias; sed tamen non obseruatas , effulsisse par sit credere, . Historiographi enim non diicernere norunt inter stellas nouiter exortas,& Cometa S; sed quod magis solene est omnes nuperas Cometis accensent . qui autem eas nossent,aut animaduerterent paucissimi oli in reperiebantur:quapropter nisi ma3nae,atq; illuit res valde extiterint, nemine eas adspectante, ac suspiciente ignote praeterierunt. quod maxime hinc comprobatur,quia hac nostra aetate,qua non pauci stellarum obseruatores extiterunt, iam tres nouae sunt depra hensae, de quibus infra dicemus. plures videlicet in annis 3 s .auam in anteactis quinque annorum millibus. Quapropter si stellarum,ac caelestis militiae haberemus excubias, non deessent singulis aetatibus sua sydera aduentitia.
De Stesia noua bisopeae anni l 17α. 6ap. II.
A Saeculo Hipparchi usq; ad annum Domini is 7 a. intercessere anni amplius IIIo. quibus nouum sydus in
octaua sphaera effulsisse certo assirmare non ausim, etiamsi ob rationes ante allatas id credam, idemque nonnulli,dubia tamen scriptorum authoritate, assirmare cupiant. de hoc igitur, quoniam in se multa continet admiranda deinceps summatim dicendum erit. Igitur circa initium Nouembris anni I 37 a. labentis, huc primo toti mundo in constellatione Calliopeae illuxit, atq; oculos omni u ad se alliciens conspecta est; quamuis putem prius exortam esse,& quidem minorem, sed non animaduersam, quis enim ad stellas singulis noctibus custodias,aut vigilias adhibetZ at nisi nouum sydus sua magnitudine, ac splendore se ostentet, quis illud animaduertat λ Durauit autem per totum annum sequentem s s 77. & insuper usque ad niensem Marti janni Is 7 . Forma eius fuit rotunda sicuti aliarum stellarum, scintillantes radios undiq; eiaculans. Magnitudo eius apparens ab initio omnes assixas, etiam primi honoris excedebat, ita ut maximum Veneris iubar proxime aemularetur, albicante, clam, ac splendenti lumine. & non secus ac Venus in ipso meridie, aere, le-xeno discrete videretur; quam magnitudinem paulatim minuebat, donec prorsus euanesceret. LOC U S eius in frmamento fuit inter Calliopeae stellas in cathedra,in confinio via lactea horeali, distabat a polo mundi arctico gr. 28. I 3'. igitur eius declinatio fuit gr. 61. 7 . longitudo eius gr.36.s '. id est, in gr.7., latitudo eius gr. 3 q. Porro retinuit semper eandem circum uicinis stellis distantiam, & positionemvsq: ad Inem quare in firmamento mobili haesit. in a Moc
224쪽
MOTUS i itur e1 proprim nullus suit, sed sola conuersione diurna reuoluebatur. DIS T AN TI A eius a centro Mundi. Aio una cum omnibus Astronomiae conlultissimis, qui enn summa diligentia obseruarunt,eam supra omnia elementa, ac supra omnes planetarum regiones in firmamento inter aflixas effulsisse. ΡrnDO quia forma eius, & species caeteris inerrantibus erat simillima. Secundo quia lumine claro,& puro genui nasyrmatis enti stellas aemulabatur. Tertio scintillatio eximia,ac prae caeteris luminibus corruscans aperte indicabat eam intermicantia lydera, quibus proprie, ac semper ea competit tibi locum vindicasse. Quarto immobilitas eius in eodem firmamenti loco idem attestatur; quod euidens argumentum est eam in parte caeli inerrante extiri ste. Cometae enim quia in parte caeli errante exoriuntur, ideo sicuti planetae genuini, motu proprio pererrant . Uerum Astronomicas rationes,&quidem tortiores afferamus,eas nimirum quae a parallaxibus petuntur. Primus modus indagandae Parallaxeos est hic. si stella in diurna conuersione ieruauerit semper eandem diastantiain a vicinioribus si iis, idest, tam prope horizontem, quam prope verticem, nullam exhibet paralla xim. si vero distantiam variat parallaxim habet. Exemplo sit figu ra, in qua terra E F. I K. caelum stellae nouae obseruandae H L Gmericliano in firmamento deicriptus. L, polus arcticus circa quem stella noua gybat. Loca eius obseruata erant in meridiano, in eo enim modo apparebat humillima, ut in B, inferiori; modo: altissima vi in B, superi tri. obseruator sit in E , superficie terrae : si igitur stella obseruanda fuerit infra firmamentum in gyro I Κ, Observator eam videat primo in B, inferiori in firmamento eritque Β, locus verus Visus, verus vero sit A, & ducatur im ea F A: erit igitur
arcus B A, parallaxis stellae. sit etiam apud stellam C, fixam. postea ob conuersionem diurnam quando stella erit in I, apparebit in altero B,altissima, eritq; eius locus verus A, supra B,visum, ut prius; sed tamen propinquior cidem stellae C, quae modo infra A, erit,ied vicinior loco viso B. haec autem di stratia inter B C, erit nunc minor, quia ut alias dictum est, parallaxis B A, minor est propo verticem, quam prope horigontem . quod quidem euenit si stella sit infra firmamentum . si vero stella obseruanda sit in ipsi firmamento, ut in B, ubi apparet, retinebit semper eandem distantiam ab assi Xa C, tam infra potui quam supra. ratio est, quia linea vi sua E B, nulli bi secabit linea F A, sed in Irmamento utraque te paratim desinet, id est, nulla erit Parallaxis, quae stellam B, nouam, stellae fixae C, apud verticem magis uniat, quam apud horizontem, ut figuram cons de santi patet. quoniam vero stella noua anni 1372. 1eruauit semper eandem distantiam ab ijs de vicinis stellis, tam prope horigontem,quam prope Verticem, ideo nullam habebat parallaxim,& consequem
Aliter parallaxim ad polum L, perscrutantur; si enim Stella B,tam infra,quam supra polum semper aequidistiterit a polo, signum cst nullam adesse parallaxim . quod si prope horizontem infra polum, magis a polo distiterit, quam supra, parallaxis adest. via dc necessario ea stella infra si mamentum in regionibus erraticis existet. Atqui nostra stella in utroq; situ semper distit ita polo cxacte gr. 28.13'. ergo nulla suberat parallexis,
quae eam infra firmamentum detraheret .
Aliter etiam,& quidem solertur per solum filum,eo modo quo in Cometis. Praedicti tres modi usuidunt in eodem Obseruatoris loco; verum etiam ex diuersis locis, diuers'; obseruatoribus eam rimantur ii superius de Cometis diximus; nam si astruin sit infra firmamentum, atq; ex locis valde dimitis conspiciatur, non apparebit ubiq; locorum in eodem caeli puncto; sicuti enim cum plures in eodem templo ex diuersis locis p. ndentem Lychnum intuentur, eum iuxta diuersum lacunaris punctuna putates e,quae visus varietas est quaedam parallaxiue si vero Lychnus sit laqueari a uixus, Omnibus, qui sun in te plovidetur esse in eodem loco, id est,nullam aspectus diuersitatem efficiet; sic firmamentum est Mundi lacunar , Lychni sunt sydera; quornm quae infra ipsum ceu pensilia sunt, uti sunt planetae,& Cometae. quae propterea
in diuersis firmamenti locis, ex diuersis terrae locis, conspecta cernuntur. unde nec eandem cuin proximis
stellis configurationem, vel distantiam habere videntur. At sella haec notia Cassiopeae ubiq; locorum visa est in eodem caesi puniisto; nam Valentiae in Hispania Hieronymus Musonius Mathematicum professor, in Sicilia Franciscus Maurolycus insignis Mathematicus, demum in Dania Tycho magnus ille Obseluator, in locis adeo disiunctis, eam cum vicinis stellis eandem semper seruasse distantiam, ac proinde nullam habuisse
parallaxim de praehenderunt. Unde consequens est eam supra omnes errantium restiones constitisse.
F lG V R A M eius fui flesphaericam existimo ij idem rationibus, quibus & reliquas mundo coaevas es ,
rotundas. Omnia enim eius accidentia uti lupra vidimus erant communia cum alijs merransibus,ouare idem de figura existimandum est .
M AG N I T V DO eius vera, eodem prorsus modo, quo in stellis perpetuis, reperitur; eandem distantiam a medio mundi Obtinent, quae est semidiam. terrae I ' OGO'. diameter autem apparens huius, cum maxima apparuit, ruit 7 a. ex quibus duobus principijs, modis alias traditis, elicitur eius magnitudo ad terram collata, quae sane mira est, nam terram ρ6o. vicibus adaequauit. De hac Tycho edidit integrum d omum,& abj plures de eadem varia opuscula conscripserunt,quae omni λ cum eodem Tychonis Tomo iunt edita.
225쪽
De recenti Stem is c gno exorta anno I 6oo. cap. III.
DI s TA N TI A eius a centro mundi. eodem Rursus enim anno I 6oo.nouum mundo specta culum ed1dit firmamentum,noua videlicet Stellam in summo Cygni pectore, quae prεter alia hoc unum maxime miru habet, quod iam per annos Io. ibi affixa,& immota inter alias inerrantes,ceu caelesti ciuitate donata pinxennat. altitudo igitur eius a centro mundi erit Ut in praecedenti semid.terrae I ooo.L O C V S eius in firmamento, & in confinio colli, & pectoris Cygui, eiusq; longitudo est in gr. I 6. IS . Aquari3. Latitudo borealis gr. s 1. M O T V S in ea nullus praeter diurnum,eundem enim semper retinuit situm in Cygno dest,nullam sortita est parallaxim. . FIU URA eius rotunda, ut in aliis. MAGNITUDO eius est tertii ordinis, unde non admodum spectabilis, quapropter nonnulli de eius
nouitate dubitarunt; putarunt enim eam unam esse perennium stellarum, sed tamen propter ipsius mediocritatem nemini antea,aut obseruatam, aut a praeteritis stellarum censoribus prstermissam: quam dubitationem sic tollam. Primo. Haec stella omissa est ab Hipparcho,qui ausus fuit annumerare posteris stellas,easq; suis loci a in firmamento consignare,suasio; singulis magnitudines definire, ut facile inde posteri discerner
possent non modo an obirent, nascerenturve , sed an omnino aliquae transirent,mouerenturve. item an crescerent minue renturve caelo in haereditatem cunctis relictorex Plin.lib.a. cap.6.cum ergo nec in eius catal
to,nec in eius Commentario in Aratum,ubi de stellis Cygni de industria agitur quae opera ad hunc extant eam silentio praetereat,quid aliud nos docet,quam post tot saecula tandem illud accidere, quod ipse dubitare
caeperat . in summo videlicet caelo nouas,diuturnasq; stellas nasci posse Θ Secundo,neq; Ptolem .in suo syd rana catalogo huius stellς memin i,quem ab Hipparcho acce8tum correxit,& locupletavit. Tertio tandem Tycho Brahe,qui nostra tempestate veterem illam Hipparchi curam,per tot secula neglectam resumpsi,vestellas omnes accurath dinumerarit,suis', locis, ac magnitudinibus censuerit, cur hanc tacitam,& incommerirnoratam reliquit λ praesertim cum ducentas aliaS a Veteribus omissas, & quidem hac minores numerauerit diligenter veruntamen haec imus monumentis nusquam reperiri potest. Quarto, accedit hisce mutis i istibus loquentium authoritas, coit icimus enim Ianionius primus profitetur se hanc stellam nouam annotas. se,cum anno I 6oo. nouam globi Astrononi iei editionem pararet. Eius vero authoritas plurimum valero debet,quippe qui unus ex Tychonis discipulis in astrorum notitia,& obseruatione erat versatissimus. Quinto, ne sim longior, Ioannes Eeplerus, & P. Clauius caeteriq; sydernm studiosi, eam proculdubio nouam reacipiunt. MAGNI ΤUDO autem eius vera eadem erit cum stellis tertiae magnitudinis quae adaequabat, terram igitur continebit undecies. Caeterum stella haec, omnes tam Cometas,quam nouas stellas diuturnitatem iam superat. hoc enim anno IOIO.iam annum agens decimum sextum inuariata adhuc perseuerat. vide Kepleri opusculum de hac stella
De Stella noua in Serpentario exorta anno I 6OI. cap. IV.
ANno tandem iso . die 9.Octobris,nouum sydus ac mire flammans affulsit in serpentario. F1G V R A rotundam sine ullo cincinno,aut barba,clare scintillans,fixis simillimum,emicansq: colo res Iridis circumquaque. Magnitudine apparenti superabat omnes stellas primi honoris,adeo ut Venerem fulgidissimam adaequaret . M OT V nullo proprio ciebatur,sed solum diurna Vertigine;eandem enim semper positionem cum stebais Serpentarii retinuitinaesit enim in ipsius genu sinistro,& in limbo Galaxiae. Longitudo eius fuit in gr. IS. Sagittarii. Latitudo borealis gr.fere duorum. Parallaxis nulla durauit usq; ad anuum I 6o5. in i lioq; Februarii extincta est. quare per sesqui annum quasi illuxit. Cum igitur magnitudine,splendore, scintillatione m-
mobilitate,atq; omnes parallaxeos carentia, eteris affixis esset simillima, eam merito Astronomi inter cabieras affxa in firmamento locarunt.
DISTANTI A eius igitur fuit a Boo . semid. terrae, & quia eius apparens magnitudo fuit eadem cum
noua Cassiopeae,ideo etiam. MAGNITUDO eius vera suerit eadem, terraeque 36o. vicibus adaequabitur. vide Ioannem Keple
Illud porro consideratione dignum est,tria haee noua sydera in Galaxia effulsisse, ut quemadmodum ea quoddam stellularum agmen est,ita etiam nouarum stellarum quoddam seminarium. Cum itaque tam breui annorum 3 . interuallo, mea hac aetate, tria noua effulserint astra, seu potius C, seruata sint, quis addubitare poterit caeteris aetatibns sua sydera defuisse, nisi vigiles stellarum defuissent obIeruatores Θ
ω'pendix de generatione materia nouarum Stellarum. cap. V.
226쪽
ni scimtur. Verum nos isthaec missa faciamus,cum extram nostram sint sphaeram. Non absurdam tamen opinionem puto dicentium stellas halce nuperas non else nouiter generatas; sed similiter ac de Cometis dixi, nouiter tantum apparere, eo quod in firmamento recte ascendant, ac deicendant,vnde etiam earum appares magnitudo reddatur varia. sed cur stella Cygni non mutat apparentem magnitudinem λ forte quia haec adeo lente mouetur , ut nondum tensibiliter inde mutata sit. haec autem opinanter circa quaestiones physicas de materia ut generatione,&c. de his stellis pluras nabent 4 ycho,& Keplerus,non pauca etiam Clauius in tua Sphaei a , qui iere omnia praedicta assirmat .
confectarium de ipso Firmamento. cap. VI .
SI qua pars caeli duritieiae firmitate praedita est proculdubio erit firmamentum vi demus enim in eo stelitas aflixas atque adinvicem immotas omnes simul supra mundi polos ordinate,ac sphaerice moueri, idest, perinde ac si corpori sphaerico assixa: una cum eo reuoluerentur. quod euidens signum est firmitatis illius,&causa simul cur vocatum sit firmamentum. LOC VS eius siue distantia a terra patet ex praedictis. zFIG V R A M autem eius este sphaericam motus ipse stestarum indicat , ut superius cum de figura mundieractaremus ostendimus via de cum Ostensum sit mundu esse sp hqricum,sequitur pari ter firmamentum presese tim secundu extimam, ac conueXam supersiciem esse globosum,cum hoc supremum ac vitimum tum sit,ex iis quae Astronomi probatiores norunt, sitq; propterea Veluti totius mundI tectum, ac culmen sphaericum. MOT V S eius i jdem sunt,qui aflixarum de quibus superius satiS.I. . . . . . . M AGN IT UDO eius sic habetur ostendimus distantiam affixarum esse I oo.semid.terrae, quare tostia diameter firae amenti, seu mundi totius continebit 28'ooo. semid. terrae, ac proinde maximus firmamenti gyrtis continebit semid. 88'ooO. quae esticiunt milliaria astronomica 3 Is Irooo. quanto vero sit eius lolidi ias vel crassities,quamuis par sit eam putare immensam,nihil tamen certi asserimus. Cum autem firmamentum sit mundi pars suprema,quae e teras omnes complectitur,eiusq; diam.nota sit in diametris terrae,saltem qua stellae fixae a terra distare neceise est facile erit totius mundanae 1 phaerae magnitudinem ad terra: magni iudinem conferre; si nimirum cubi diametrorum utriusq; exhibeantur. 'i 'terrae est I. diam. tius mundi saltu est i ooo..erra: eorum cubi sunt I.& ara Ooolaoolaoo: ea igitur est i ortio teme ad totum manduc
Dι noua Spbaera, in primo mobili supra firmamentum, confictis ad omnes motus fixarum saluandos. cap. V II.
SVpra firmamentum solent communiter Astronomi nonum caelum, seu sphaeram nullo astro, aut Ium in insignitam lupponere; cuius ossicium sit , ut supra diximus,mouere firmamentu .Locu trepidationis . cum enim putent ipsum firmamenium a se moueri in longitudinem, consequen ter etiam putant ipsuin motu trepidationis non a se,sed ab alio cieri debere;quandoquidem philosophicum dogma sit, corpus unum simplex natura sua,moueri uno tantum simplici motu; extrinsece autem, si pluribus motibus percellatur. Eadem ratione supra hanc nonam sphaerath circumponit vltimum caelum,nec astris,nec lumine praeditsi, quod primum mobile appellant, cuius poli sint poli mundi simul & aequatoris. eius autem ossicium sit mouore inferiores omnes sphaeras acu totam fere mundi machinam motu d umo,seu spatio eq. horarum ab oriente , n occidentem versare . Aliqui tamen ex recentioribus, ut apparet ex lib. epist. I. ychonis, S aliorum ad ipsum scribentium ) inclinant nullum existere caelum anastron,atq; ob soluin motum quempiam effcie lum: quapropter probabilius esse putant diurnam mundi conuersionem a nullo primo mobili ab alijs distincto euetici, sed a tota caelesti regione, hoc est, totu in caelum simul moueri in polis mundi, vi propria, ab oriente in occasum spatio 2q. horarum. in quis caelo interim sydera omnia,& planetae proprijs motibus ab occasu in or tum in pol s Lod aci, quata contra primum motum, conuertantur,eo modo,quo supra exposui. quamobreta de hoc primo inobili,& motu eius niti l mihi aliud dicendum superest,quam quae dicta sunt .
Visum est sequentes Tabellas apponere, in quibus unico iutuitu,praecipua ex superioribus in unum collecta, conspicere liceat. 1. Semidiametri Sphaerarum, odi Orbium, ina cum disiantiis planetarum ,
inerrantium a centro terrae. SEmidiameter terrae continet milliaria.
Semidiameter conuexi aeris continet milliaria. . .. 1emidiam. nuexi aetheris, seu putati ignis continet semidiam.terrae set .seu milliaria. 178'orat Lunae mediocris distantia a centro terra: constat semidiametristerne. 6. Sol is Mercurij, Veneris, iemidiam.terrae. II 42.
227쪽
Martis med. distant. continet semidiam. terrae . Qui L .α. - .
Emidiameter errae, O est vii 3'. - '
semidiam. o. semidiam. v. ' e M. semidiam. 5.
semidiam.Stellae primae magnit. ad ra
II L magnitudinis Dbararum .aebiarum taliam ad terram.
Ad Mundi Sphaeram, ut r. ad 2 7-'ooohoohoo'. Quae omnia in adiecta figin
ia ad sensum intueri licebit. .
IV. Proportumes diametri Solis ad diametros terrae planeno suae.
s. diamet.Terrae. a V .diamet.
Diameter Q. est sicuti 26. ad aliudiamet. . .
228쪽
Eorundem maxima dictantia a Sole.
γL,bsce duabus Tabeeis praeedentibus deduxi maximas imbrarum longittariu , et udocui tu umbra Terra inuestigandae sunt autemserum: V EORVNDLM UMBRAE MAXIMA.
TErrae umbra maxima constat semidiam. Terrae. - Quapropter Lunam eclipsat, quae a Terra maxime distat. Lunae umbra maxima constat semidiam. Terrae. Quare Terram attingere potest, a qua distat aliquando semidiam. Terrae tantum. Eius autem mucro distat a Terrae. -- - --- 'Σ Quare nullum altu planetarii attingere potest,cum Uenusquet seliqigatum citissima est,distet sestem.
Mercurij umbra maxima constat semidianitiae . -- -- -- Eiusque apex distat a Sole semidiam. Terrae. -- --. --
Qua re ad Venerem non pertinet, quae distat a Sole Ueneris umbra maxima ciri stat sem diam. Term . ... Eius acumen distat a Sole semidiam. Terrae. Quare Lunam assequi nequit, quae a Sole distat saltem. Martis umbra maxima constat semidiam. Terrae. Eius vertex distat a Sole. -- - --- j Iouem igitur non attinget, qui distat a sole. --- -- Iouis umbra maxima constat semidiam. Terrae. Eius summitas recedit a Sole. - Saturnum igitur non attinget, qui distat a Sole. -- - .. Saturni umbra maxima constat semidiam. Terrae. - -- -- Cimae ius a Sole recedit -- - -- -- Quare poterit inerrantes eclipsare,si earum distantia a Terra sit tan. Em I doo. aut a Sole Stellarum primae magnit. umbra maxima constat semidiam. Terrae salcem.
ι VII. Medij motus. TErra in medio Mundi quiescit, cirea quam Maris aestus Lunae din
ctu circumit. Lunae totum Zodiacum percurrit. Epicyclum percurrit. Anoma ia. solem assequi tur. . Motus a. annis Aegypti Sol totum Zodiacum conscitanno communi.
Apogaeum Solis totum radiacum absoluit. IMacula: totum Solis dii in subeunt. . . Mercurius totum Zodiacum cum Sole . po
Venus, totum codiacum cum Sole.
Epicyclum , mensibus I9. & diebus 2. idest. Mars, totum Odiacum. Epicyclum. Jupi ter totum radiacum. Epicyclum.
Comites . Iouis circa ipsum hisce periodis volvantur . , Primuricique Propior.
229쪽
3aturnus totum Zodiacum. Epicyclum. Comites Saturni adhuc incomperti motus. In errantes Stellae totum Zodiacum obibunt. Motus primi mobilis, seu totius caelestis regio.
Postremo omnium fuera Firmamentum Theolog hi aliud Coelum esse affirmant, nulla quidem praeditum stella, aut motu,sed faelicem Beatorum mentium sedem,quod Empyreum ab igne, seu claritate vocant, Hoe tamen ab Astronomis vllo modo cognosci nequit, cum nihil inde nostris sensibus ingeratur.
Solent nonnulli scriptores seorsim de usu Sphaerae materialis, & armillaris agere, docentes qua ration peream inueniamus tequentia; locum Solis in Zodiaco siue,gradum Solis quouis die dato. Secundo, Declinationes omnium graduu eclipticae. Tertio, Ascensionem rectam cuiusuis dati arcus, necnon gradus ecli-,ticae. Quarto, Altitudinem Solis supra horizontem . uinto, Lineam meridianam . . Sexto, Poli alti tu , dinem. Septimo, Qtinuor mundi plagas,ac ventum flantem. Octauo, Latitudinem Ortiuam, Occiduamue Solis. Nono, Arcum semidiurnum, ac diurnum, nocturnumque. Decimo, Qua hora Sol oriatur, sit meridies' media nox. Undecimo, Horam labentem interdiu. Duodecimo, Quantitatem Aurorae, seu crepu-1 culi. Decimo tertio , Diem, & hora aequinocti j. quae omnia, & quidem ni fallor aptius superius suis locis inseruimus, tantum in hunc locum disterentes sequens problema.
Constructio Horologii Italici horizontalis auxilio Sphaerae materialis.
INter caeteros hutns Sphaerae usus egregius ille est, quo Solaria Horologia construi possunt. idque in hunc
modum: Oportet primo Sphaeram huic negotio sic adaptare; eleua polum iuxta tuam habitationem, postea collocato uno colurorum sub meridiano,obfirma partem Sphaerae, quam primum mobile diximus, cum meridiano,& horizonte ta ut moueri nequeat. Secundo diuide utrumq; Tropicum, & AEquatorem n partes et . aequales, facto injtio ab hori Zonte occiduo, & procedendo supra horizontem versus Orientem hae utem diuisiones oportet attingant ipsam lineam tropici, & aequatoris , quibus appone numeros horarum; sic, in ipso horigo te occidu9 iuxta primas tres divisiones sint tres duinta . duo in tronicis, resquus in aequatione; sic, ternis diuisitonibus secuntiis,adde tres numerns 23. duos in tropicis, reliquum in aequationem. ideiri iacter iijs,adscribendo illis ter a a. eodem modo cum ali js ternis punctis facies usque ad ultimum tropici aestiui punctom, quod est supra horizontem, notando ternos numeros, etiamsi puncta aequatoris, aut tropici hy-berni, correspondentia punctis aestiui tropici, sin fra horizontem. Sed hoc loco addenda est horigonti orti u sponda quaedam aliquantu Ium supra ipsum erecta inter tropicos, in cuius summitate notanda sunt puncta, & aumeri pio i js iactis, & numeris aequatoris, & tropi ci hyberni , quae infra horizontem ceciderint quae scilieet correi ponde ut in eadem. numeratione punctis,& numeris tropici aestiui existentibus supra . sunt autem notanda hac ratione, extende filum super tres numeros eiusdem appellationis a tropico aestiuo per aequatorem, vique ad hybernum', &ubi hoc filum teti erit interius spondam, ibi notabis: in summitate spondae punctum , & ninnerum eundem, qui erat infra horizontem, hic enim numerus inseruit pro numero infra existente. in eleuatione Parmen sit glad. fere q. s. puncta, & numeros horarum 9. IO. II. I 2. I p. Iq. Ιs. tropici Capricorni, sunt infra . in aequatore sunt tantum infra hi, 9. IO. II. I a. tamen est in ipsi horizonte, sed notandus est in sponda. in tropico autem Cancri omnes sunt supra. in sponda autem notandi sunt omnes pr dicti 9. IS. I i. I a. II. t . 1 F.ut in serviant pro exissentibus infra, uti per nuper diximus. quanta autem esse debeat altitudo spondae, usus docebit. Tertio,axis materialis auferatur; postea filum extende ab ortu, ad occasum insuperficie horizontis,quod referat diametrum horizontis; in cuius medio, quod exacte sit centrum hori Zontis, siue sphaerae, notetur punctum apparenti colore. Quarto, accipiatur tabella exacte complanata, in qua describendum est horologium, tan magnitudinis, ut positi intra sphaeram collocari. e medio eius perpendiculari ter erigatur stylus acutus satis breuis , quantus autem depeat esse hic stylus, usus postea docebit; debet enim Luitus esse, ut radius, de quo mox dicam,per apicem eius transite uS tabellae Occurrere posti t. Hinc intra sphaeram collocetur, ita ut sit infra horizontem, sed ei tamen aequi distans, apexque styli praecise pungat punctum illi medium,quod sphaerae est centrum, in quo statu tabela Obfirmetur, It dimoueri nequeat postea flum auferatur. Quinto, accipe flumaeneum subtilissimum, atque rectissimum, qui Solaris radi)s vices gerat tantς longi tudinis,quanta est sphaerae diameter sitque ex altero capite acuminatus. H: sce paratis adl mearum horariam descriptionem sic aggredere; velis exempli gratia, horam ar seu li neam eius in tabella delineare; immitte igitur radium,qua parte accuminatus est,per punctum horae . tr
230쪽
pici aestiui,& smul per apicem styli, donec leuiter punctim tabellam attingat, ibique in ea punctum notabis.
idem fac per punctum horae pariter a I. aequatoris notando punctum in tabella tandem idem fac ad punctum pariter, alterius tropici, notando tertium punctum in tabella ; quae tria puncta, si recte operatus fueris, erunt in directum constituta, siue in recta linea recta per tria haec puncta, erit ea linea hora raria horae II. eindem modo reperies terna puncta pro hora ret.& pro Geteris omnibus,quorum puncta, & numeri utriusque tropici sunt supra hori Eonteis. At vero in horis quarum puncta, &numeri sunt notata partim in tropico aestiuo, vel aequa tore, partim in pr dicta iam sponda, assumenda sunt ea quae signata sunt in sponda vice e rum, quae sunt infra horizontem: v. g. in eleuatione n 'stra boreali gr. - . sit describenda linea h. II. immiseis igitur radio per punctum horae I et . in tropico Cancri per verticem styli usque ad tabellae occursum , ibique notato puncto,& similiter per punctum aequatoris hor. II inuento secundo puncto in tabella, tandem per punctum horae it . in sponda, & Per verticem styli transmisso radio, usque ad tabellam notetur tertium punctum: per haec tria puncta transibit linea recta, quae horam i I. indicatura est: quod si radius spondam, &Byli verticem tangens non occurreret tabellae,sponda nimis humilis esse,& propterea eo usque eleuanda s rei, quousque radius styli veritice attingens tabellice accidati. Idem fiat, pro horis I a. o. Io.9. quae duobus tantum punctis indigent, uno in tropico supra horizontem, altero in sponda. Postremo per tria puncta,quibus Meridianus secat rrQpicos,& aequatorem, necnon per verticem styli immisso radio, reperiantur tria puncta in tabella, quae ita signentur, ut ab alijs dignoscantur, sunt enim pro linea meridiana. His punctorum ternar ijs in tabella notati S,extrahatur e sphaera, & quaelibet tria puncta, quae ad eandem horam pertinet, iungantur lineis rectis. similiter bina puncta horarum I a. II. Io. 9. iungatur lineis, quibus ascribantur numeri horarum,qui eis debentur; erunt enim hae lineae horariae: tria pariter puncta victin' i nuenta per puncta tria meridiani, linea recta iungantur, hinc enim eri t linea merid alia, quae Icilicet meridiem indicabit. Omnia deinde puncta media, quae scilicet per puncta aequatoris inuenta sunt, copulentur linea, qt erit rect4,eritq: aequinoctialis linea, quae videlicet aequinoctia indicabit . puncta vero extrema inuenta ex tropi
Horol. Ita L hmetantale ad latitudinem q1.
eis aestiuo, quia non sunt in directum constituta , iungantur linea punctuali intro rium cur ua, qia.essistitium a stius inoi
tur altera linea punctualis per reliqua extrema pucta alterius tropaci, quae brumalis solstitijertandicativa. Ex quibus descriptum erit Horologium horizontale Italicum,ad latitudinem gr. η . quale sequens figura Ostendit, in qua lineae hora
gnostuntur. linea E B, est in ridiana. linea C D est aequin ctialis, quae horari js transuersa
est . Lineae punctualeS tropic referunt, &c. Quod ut ossicio officio suo recth iungatur, cOl locandu est ad libellam n apst-- loco , lineaq; ipsius meridiana congruere debet verae lineae meridianas inibi prius inuent.ζ 'iy M ix δmeridiem, collucente enim Sole vertex umbm styli ostendet horas Italicas, seu ab Occatu, meriui inoctia,& solstitia,ut facile ipsius figurationem consideranti patere potest.
De Horologiis terticalibus , seu moralibus .
SI Tabella collocetur intra sphaeram, ita ut faciat angulos rectos eum horigonte, uti faciunt muri cum ho
rizonte naturali ,& ita ut imitetur situm muri, cui velles Horologium appingere : ape qa lyii λxxiDgcentrum sphaerae,& postea puncta terna, pro singulis horis reperiantur, ut supra in hor ZOtali UUcul, M uerit Horologium murale, quod horas, ta caetera Ostendet in muro, cuius situm intra sphaeram imita Ddtur Porro si sphaera astronomice apud murum assumptum collocetur, eique muro Tab Ia Intra ip uini a ex inen. sit aequi distans,simulq; horizonti perpendicularis,tunc Cptime murum illum reseret' . . . AIllud statu dignum est, ac pariter utile, in elauatione poli gr. s. qualis sel e est totus Lombarritae tractus.1dem Horologium horizontale commutari posse in duo verticalia, leu muralia primaria, Ideit,ln Vnu, quUa meridiem directe aspiciat,& in rixeram huic auersum .quod ad Boream pariter directe prospiciat: dque mu talia