장음표시 사용
231쪽
ris tantummodo horarum numeretis. si igitur istud Horologium, ita muris exacte australi applicetur, ut linea meridiana sit horizonti perpendicularis, simulque linea hora: Iz. sit horizonti paralelia, &horazI.
Horo Itah merticale australe primarium adlatii. qi.
appelletur II. 22. appelletur Iq. 2I. dicatur Is. & sic deinceps vique ad I a. quae illaq. commutanda est: Pariter tropicus Cancri euadat Capricorni , & contra: factum erit HorOlogium verticale, & australe prima rissim . Ρorro notandum ess in hoc Horologio lineas horarum 9. IO. II.&similiter partes horarum 23. 22. 2I. quae Cinnes sunt supra lineam horae I a. quae modo euasit et . esse superfluas: huius figuram inspice . Pro Horologio autem boreali primario, accipiatur ea pars Horologi j horigon talis, quam modo diximusis verticale australi esse superuacaneam, atque ita muro boreali applicetur, ut linea: horae I 2 quae commin
talem, sic immutantur, portio a I. mutantur in s. portio 22.8em, cuius talis est praesens figura. ta est in et . in verticale ; sit horigontia paralella, litque omnium suprema, Vn-l de sequetur lineam meridianam deo I sum perpendiculariter cadere, sic aut tem ipsarum numeri sunt commutandi, hora Ia. commutatur, Ut priuSin et . hor. II. in 23. Io. in 22.9. in II hae autem erunt ad partem Orienris po tiones vero horarum 23. 22. 2I. quae remanent infra lineam et q. siue horigon- in Io- portio 2I. in II. hae autem sunt ad par-
De aliis Horologiis is Onomicis, i, Sab Onicis.
EX praemissis facile erit cuiq; studioso, ac industrioso, reliqua Horologiorum genera ex materiali sph mra describere: nam pro Astronomico diuisio tropicorum, &aequatoris in zψ- Partes, debet a mrridiano incipere, ac in eundem desinere, procedendo versus occidentem. pr a Babylonico inchoand i est diuisio ab horizonte ortivo, procedendo superne occasum versus, contra quam fictum est in It1lico, qui a haec duo Horologia sunt alterum alterius inuersum : unde sequitur Horologium Italicum conuerti posse in Babylonicum, hac ratione ἀIttii cum Horologium sit primo constitutum in sua positione Astronomica, in qua horas ostendere debet, & postea ita inuertatur, ut pars occidentalis fiat orientalis, & contra. quae conuersio sat ci rca linea n meridianam, tanquam axem manentem. ΗλCfacta conuersione lineae omnes erunt infra, idest, in 1 upe sicie, quae nunc deorsum aspiciet; stylus etiam deorsum tendetia Imaginemur iam hasce lineas sursum transparere, uti facerent in subtiliori charta delineatae . hae lineae sic transparentes adamussim repraesentabunt Horologium Babylonicum- si igitur in parte superiori, ubi trans parent delineentur, Dro ut transparent, stilusque etiam sursum inuertitur , absolutum erit Horologium, quod horas ab ortu indicabi t. R ursus hoe Horologium Bubylonicum si constitutum sit ad latitudinem gr. qs commutari potest in duo Horologia , verticalia primaria, australe , & boreale, commutatis numeris, & caeteris proportionaliter factis, ut in Italico . Quapropter eadem opera , qua Italicum construitur, construuntur simul sex Horologia, quod sane Iucundum , ac mirum est: tria videlicet Italica; & tria itidem Babylonica. Haec fatis fiat pro instituto. plura alia solers Iector ex materiali sphaera deducere potest ex praedictis. praesertim qua ratione ex ea accipi possnt altitudines Solis supra horizontem pro singulis horis in tropicis, di aequatore, ex quibus postea confici possint varia Horologium genera.
233쪽
I. Introductio ad Geographiam. 2. Apparatus ad Math maticarum Studium.
a. Echometria. BREVIS INTRODUCTIO AD GEOGRAPHIAM.
Um animaduertissem quam plurimos post Sphaerae auscultationem, magno iucum dae aeque acutilis Geographiae desiderio teneri, iusto eorum voluntati breui hac Introductione satisfaciendum putaui: enim uero praeterquam quod per se ucundissima est haec totius Terrae descriptio, est etiam ad historicorum,ac poetarum lectionem , necnon ad familiaria de rerum statu colloquia pernecellaria. Cosmographia igitur ut nomen indicat, est totius Mundi descriptio, seu totius mundanς Fauricς expliciato,quae perficitur ex descriptione singularum mundi partium, Elementorum scilicet, & Caelorum, exponenendo loca, motus, figuraS, magnitudines , & illuminationes singularum, uti nos fecimus in tertia sphaei ae parte , quam propterea Cosmographiam appellauimus. Geographia, ut nomen indicat, & de qua nunc est sermo, est Terrae seu terreni globi descriptio j quae tamen differt ab ea discriptione terrae,quam nos supra in tractatu de Terra exhibuimus quod haec tantum versatuscirca superficiem terrestris globi describendo omnes terrae partes, seu Prouincias, Insulas, Urbes, Maria, Lacus ,&c. ita ut appareat horum omnium mutua ad inuicem collocatio, & magnitudo, necnon eorum stus respectu celi, ac proinde totius superficiei terrae descriptio, ut infra melius patebit. Chorographia, ut nomen indicat, est alicuius particularis regionis descriptio. Primo igitur oportet Geographiae studiosum intellexisse, ac probe tenere ea, quae tradita sunt a nobis in secunda parte sphaerae de Circulis, videlicet de Horizonte,Meridiano,&c. Secundo paret sibi globum Gιο- graphicum , sine eo enim male omnia percipi possunt. in eo igitur recognoscat omnes iphaercu circulos prindictos, eumq; astronomice sciat collocare, ut de sphaera docuimus in Meridiano. Nunc reliquum est ut ea, quae Geographid: sunt propria breuiter explicemus, ac primo.
EXpl icatis sphaerae circulis facile est intelligere quidnam sint Zonae,quisque earum usus. Zonae enim sunt
q uinquae fasciae μη enim fasciam significat quae totum caelum ac terram circumcingunt. O nnesque inter quatuor circulCS aequatori parallellos continentur. Ea quae Torrida appellatur inter utrunque Tropia Cum contenta, undutu ambit. Semper Sese trahens, ct torrida semper ab tine . Duae vero Temperarae huic utrinque assident, continenturque intra Tropicos. , & Polares circulos Lat, eudinum ; quarum una est borealis, altera australis.
Temperiemque dedit mixta cum frigore stomma. Reliquae duae Frigidae, i in proprie ranae dicuntur, cum enim una contineatur intra circulum potarem Mollealem, altera intra australem , terminenturque eorum peripheri js , sequi tur eas nullatenus Zonae figuram rabere, sed circularem, & rotundam; in quarum medio sint poli mundi, sunt autem. cari lea glacie concreta, atque imbribus atris. ZOnarum usus maxime in Geographia apparet, terrestris enim globus secundiam caelestes ZOnas,ac polos, distinguitur,& insignitur. a qualitatibus autem Zonarum, id est, a i alore, tempCrle, Irigore, eti4m earun habitatores, animalia, plantae, &c. assiciuntur, ut in tractatu de Habitationibus melius patebit .
CEographi ut adhuc melius Terram cognitam in partes distribuerent praeter praedictos circulos, & Zonas, alios circulos, & Zonulas etiam, leu climata e 1 cogitarunt. Fiolentus igitur desigCaui. in supersicie terrae circulos quosdam aequatori paralellos, eos ue procedendo ab aequatore versus bOi ea , rasi spa-xio inter la distantes,quantu requiritur,ut maxima dies unius differat quadιλ e Lors a maxuti dic altei ius P - . R ia eli1-
234쪽
ralelli proximε sequentis.Porro recentiores plures paralellos costituunt quam Ptolemaeus ,quod maior poDtio terrae nunc cognita, pluribus distinguenda sit paralellis; neq; Omnes in hoc numero conueniunt. plures ponunt q8. paralellos, quorum Vltimus distat ab aequa re gr. οὐ s. siue habet poli eleuationem, gr. 663. ubi videlicet dies max mus est horarum et q. quare ultimus hic paralenus coincidit cir circulo potari archico, qui confinium est Zonae temperatae, & frigidae. Alij paralellos usq; ad Polum extendunt i quos lolent in meri-d ano globi Geographici describere vel ad margines Mapparum uniuersalium. sub jciam autem Tabellain paralelios, ac climata continentem, in qua descripti erunt q8. Paralelli pridicti,va cum maxima die eorum, altitudine poli, & locis insignioribus, per quae incedunt.
ima est Zonula quaedam arquatori paralella duobus circulis aequatori paralellis terminata totam Ferrim circumcingens,cuius latitudo tanta sit, ut a termino ipsius australi ad borealem,dies maxima excreuerte per semihoram. cum autem dictum sit unum paralellum ab altero sequenti differre per horae quadrantem. 1 quitur ad clima unum constituendum tres paralellos conuenire, duos quidem ipsum terminantes, tertium vero eorum medium per ipsum incedens, qui dicitur paralellus per medium climatis: non quod bifariam id omnino secetd agis e tam ditant ab inuicem paralelli versus Austrum,quam versus Boream; quemadmoductiam climata angustiora sunt quanto borealiora; sed quoniam disserentia temporis, quae est inter primum. G seeutidum,seu medium paralellum,aequa is est differentiae,quq est inter eundem medium,& tertium,nam utrobiq; est horae quadrans, idest medius hic paralellus diuidit bifariam tempus illud semihorae, quo extremi paralelli clima terminantes ab inuicem discrepant. In Tabula porro sequenti intueri poteris non solum paralellos, sed etiam climata ipsis connexa : quorum prima septem sunt etiam antiquis Geographis usitata et reliqua a recentioribus addita simul cum septem praedictis explent numerum 27. climatum. In prima Tabel lae ec lamna sunt numeri Α'. paralellorum. in secunda numeri climatum ap. in tertia maxima dies una cuique paralello conueniens. In quarta eorundem altitudines poli,siue distantiae ab aequatore. In quinta climatum amplitudines, siue latitud mes,quarum borealiores sunt semper minores . In texta lunt loca a quibus climataeenominantur, quod medij elimatum paralelli per ea transeant. Eadem omnia in hemisphaerio quoquetis Australi recentiores concipiunt.
Tabula Paralestorum, in Climatum fecundum recentiorex.
232 qAmplitudo Climatum Loca insigniora per quae
transeunt. III DII IIvVIVII VIIII X
235쪽
Clima I M Xima Altitudo Amplitudo l
VT adhuc melius totam terram, ac partes eius distinguerent, ac dignoscerent, designarunt infinitos me ridianos,seu per singula pundia aequatoris intelligunt duci singulos meridianos, ita ut nullus sit in terra iocus,qui non fit sub eorum aliquo Porro ex istis meridianum unum esse omnium primum statuerunt,illum Videlicet,qui per extremum terrae cognitae occidentale duceretur , isque fuit meridianus Insularum Fortu natarum,nihil enim certi ultra eas antiqui cognouerunt ab hoc itaque meridiano ali 1 numerabantur procedendo Versus Orientem; quapropter gradus etiam aequatoris terrestris ab hoc meridiano numerari incipiunt Procedendo versus orientem, quemadmodum in cςlo gradus Zodiaci numerantur a puncto aequinoctij ver ni,seu a primo gradus Arietis versus Orientem procedendo; ita ut ibi Zodiaci initium constituam r. In globis autem Geographicis, & uniuersalibus Tabulis scribi solent meridiani per quinos tantummodo gradus aequatoris , plures enim parerent confusionem; quare erlint omnes 36. qui tamen totum globum in partes 72. diuidunt quasi in segmenta quaedam ab uno polo ad alterum pertinentia. Ρrimus meridianus est Insularum Fortunatarum. secundus transit per s. grad. aequatoris. tertius per Io. quartus per Is. & sc deinceps orientem versus. Caeterum de usu horum meridianorum apud Geographos, vide quae supra de usu meridi ani in Sphaera scripsimus, sinea lage quae sequuntur.
te longitudine ,-latitudine Terrae, locorum emmam.
Vemadmodum Astronomi in coelo singularum stellarum loca per earum longitudines , ae latitudines Idςterminant: ita etiam Geographi singulorum locorum situm in terra definiunt, & copstituunt medio longitudinum , ac latitudinum. vi autem melius haec percipias, vide quae supra scripsimus de locis sellarum, necnon de longitudine, S latitudine earum in tractatu de Zodiam,& Ecliptica: ex quibus aduertere debes longitudines, & latitudines Astronomorum,&Geographorum differre, quod illae referuntur ad eclipticam auxilio circulorum latitudinum, qui transeunt per polos eclipticae; hae varo referantur ad aequatorem terrestrem auxilio meridianorum,qui paliter transeunt per polos aequatoris: Quare quod ibi latitu-oinum circulis praestant, hic meridiani essiciunt. Ruid longitudo, latitudo sit Geographis, dicium cst in cap. de meridiano,num .8.& 9. de ossiciis eius. ubi ixςrum aduertendum est quod quamuis latitudines in terra sint distantiae ab aequatore versus alterutrum polorum, in caelo: tamen distantiae ab aequatore ad utrumuis polorum ciuiumsr declinationes, ut in cap. de aequa re dictum est. Auctor quidam duplicem facit longi- R et itudi-
236쪽
tudinem orientalem, & occidentalem; illa continet gr. 18o. versus orientem incipientes a meridiano Fortu. natarum I haec vero rumerat alios I 8o. ab eodem meridiano versus occidentem quae mihi probantur ; seut enim duplex latitudo statuitur Borealis,& Australisci ta duplex longitudo orietatis, xu occide talis volis erit.
aeua ratione locorum laritudines inuestigentur . , A Lias in tractatu de circulis Sphaeri ostendii stantam esse cuiusuis loci latitudinem,siue distansam ab
aequatore, quanta est eiusdem loci,e ali Meuatio: Inuenias igitur altitudinem poli quo diti in nodo in capite do meridiano,& simul inuenpris eiusdem lat tudinem. ,- 4
DImilior multo est haec inhiesigari iraecedenti, nec adeo certa; causa dissicultatis est; quod nitatum sit in cauo punctum prope pecuatorum scium ac stabile,ad quos,siquii ad polum,ui stant ae iocorum referri possintimodus tamen Geograpnis v sit'ti Orest hic, Primo ex mesuratione aliqua nautic*cognoueiunt quan tum distarent ponnulla loca occidentalissima Africa aut Hispaniae,a meridiano F.rtunatarum, quς istatistia erat ipsa eorum longitudo: Idem cognoscere etiam potuerunt per Lunares eclipses hae rati me, c*e pli gratia tempore alicuius eclipsis Lunaris nus obseruatori nilnsulis Fortunatis obseruauit initium eclipsit
Lunae contigisse hora Ia. absoluta praecis vic media nocte: alius obseruator existςns Ulynipone in Hispa-lipsis initium notauit a 'cid te hora 12 . post meridiem, hoc est, una tertia parte horae post nia eiusdem eclipsis inediam noctem. differentia igitur ten)poris, qua ast l. horae qua Ulultipone tardius inc pit Luna, defectus, indicat Ulyssi ponem esse orientali orem, quam IScus alter Foriunatarum; cum enim illi tardius respectu siti meridiani cadem defectio apparueriis , signum est Solem priuscum attigisse, quam alterum . quoniam v Sol imotu diurno hora conficit gr. I S. una horae tertia consciet gr. s. cum ergo Sol praetereat meridianui Vlyssi ponensem una horae tertia priusquam Fortunatarum,diitabit ille ab hoc gr. s.quod erat propositu in Cognita longitudine unius loci obseruant deinde eclipsi momenta alterius lociscuius longitudo sit inuestiganda,eaqi comparant cum temforibus,quibus in priori loco accidit; rx quorum differentia erunt distantia meridiani loci assumpti a meridiano Foitu natarum, quae est ipsa eius longitud6. Loco ecLpsis assumere possumus planetae cum si iam coniunctionem,Vel cum aDO planeta, vel cum ' uapiam astixarum. Cum primum in Mathcmaticis tyrecinium ponerem, venit in mentem atri s n OdLs. qu ertissimus esset si Horologium exactissimum , ac diuturnum fabricari milit- is est huissimodi . assumes Horologium, quod exacte diem totum ostendat, seu quod indicar diem totum elapsum e fle, seu iam et horas praeterijile; Volo igitur exein pli gratia , inuenire quantum Romamit Orientali Ur Mediojano, scu quanta sit d Terentia longitudinum inter Romam,& Mediolanum; existens ego primum Mediolani obsercio de media nocte stellam quampiam duin meridianum attingit, atq; in eodem momento Horologium , quod prius silabat soluo; qyo facto statim Romam peto, Horologium terens meculia; illud sta tim ac unam diem elapsam esse indicauerit, iterum ad pristinum restituens; sicque semper facio quousque Romam peruenerim ; ubi cum Horologium suas integras periodos Aegerit', necessario stella Mediolani assumpta , obtinebit eundem Mediolanentem meridianum quia singulis diebus eundem meridianum repetit : abiolutis autem H n ologi j period .s, necessario etiam abloluti erunt totidem dies quare stella eadem eundem meridianum obtinebit stallinac Horologium Romς fuerit ablolutum quo tem Poris momento Mediolani erit media nox, Romi autem erit hora tardior, v. g. una horae tertia post mediam noctem, quae disterentia temporis indicat Romanam longi tudi nem maiorem esse Mediolanensi gr. suPostquam igitur Geographi locorum latitudines, & longitudines compererint , conscribunt Tabulas lo corum cum luis longit.& latit. ut videre est apud Ptolemqum,& alios; huiusmodi Tabulam,sed breuein,qua supra in cap.de meridiano promissimus,nunc exhibemus,videlicet sequentem.
Tabula continens longitudines, labis es; praecipis rum Urbium, in locor m .
Alba Grae. Bel grado. Alexandria Aegypti.
Andegaui. An tu ei Pia. Adem in Arabia δε retium Hetruriae. Irmutia, OPINUS. Atheno . Auenio, Atlignone. Longi t Latit. Ge.
so IOBabylon Chaldaeorum Bamberga Barcino. Bengala Indiae. Bethlehem. Bononia Italiae. Brixia. Buda. Calicut Indiae. Calaris Sardiniae. Cayrum Aegypti. Longit Latit,
237쪽
Utinam vero Geograpbicum istud studiura , non obiter tantus in . sed nauiter'ocetiansichil dicolaretu : non enj m tanta prMicrtim longitudinum diti erentia, ac diltordia inter authorescernetur. qua de causa nos tantum gradus integrOS longitudinum sine ullis minutis laripsmus. Sed fortis in hac re Regum', ac Principum captanda est liberalitas quam pro ecinam in mecPulcherrima studia artiore; spero non defuturam. Du- έius autem,& usus huius Tabeli si c0gnoscere exa fiscisui1perficiei terrae locum', leta situnicuiusuis Urbii , ppidi &c. quod per eius longitudinem,& latitudinem aflequinitur,vii Geographi docent.
aua ratione globus Geographicut conssumatur ..
Eodem prorsus modo,quo stellas omnes per earu longi tudine in latitudine&ω ngunt in globo Astr nomico, de cuius constructione in traei.de Stellis satis diximus. ita depingunt etiam in globo Geogra- Phico omnia certae loca,quorum longitudinςS,S latitudines depraeuenti fuerint. In globo in rara lico designam ante Omnia aequatorem , tropi , , & circulos polares ; praeterea meridianos saltem per qui nos gradus aequatoris, qui erunt 36. horum unum statuunt pro meridiano Fortunata- . rum , qui scilicut sit Omnium primus, euinq; laeto initio ab aequatore diuidune in gradus, quorum riua.era- aio ineipit ab quatQre de inuin polis, ita udin pulis sint nonagesimi gradu, sed relege constrectionem globi stelliseri, quae huic simillima est,&omanat . perspieua reddentur. - M. et . A 3 Ant
238쪽
D Eseri sitis in Geographieo globo locis omnibus cognitis , de eonsequenter tota sese terra habitabili . quadam inter eorum habitatores notandae sunt habitudines, vade quidam dicuntur Antipodes, Aristaeci, Periaeci. Antipodes ii dicuntur,qui diametraliter opponuntur, iidem; sunt sub eodem meridiano: sed praeterea extra sphaeram rectam,& paralellam J sunt in Oppostiis paralellis,quorum unus est borealis,al ter australis . unde habent aequales latitudines, sed diuersas, una enim est borealis, alter australis. Sit globus terrestris, ABCD. in suo circulus A ECGBH DF.sit meridianus,aequatoris autem CD. sint ER&GH. diametri duorum paralellorum oppositorum, quorum ille sit borealis, hic australis . A. polus arcticus, B. antarcticussam habitatores duo G. & F. sunt mutuo Antipodes, opponuntur enim secundum diametrum G F. suntque tu oppositis paralellis E F GH.&sub eodem mςridiano. eadem ratione A B. sunt Antipodes,similiter C D. quamuis non sint sub oppositis paralellis. Parmenses, & ij qui degunt sub altitudine poli au'stralis gr. s. seu in Oppositoparalello, iuntque sub eodem meridiano in parte dimetraliter opposita, sunt inuicem Antipodes; dicuntur etiam Anti-cthones. qui sunt sub diuersis polis,extra omnes paralellos, sunt tamen Antipodes. Porro Antipodibus contraria Omnia accidunt, quamuis enim ha beant eundem horizontem,eius tamen auersas fiscies inhabitant,& Opposita haemispheria. quando nos Aestatem habemus: illi Hyemem habent: quam do nor diem, ii noctem: quando nobis occidit Sol, ijsor tur: cum nobis dies longi ssima, is breuissima, &c. Antaeci, idest, Anticolae sunt,qui habitant sub Oppositis paralelus, suntque sub eodem meri iano, non ta men diametraliter, quia sunt sub eodem semicii culo meridiani inter polos intercepto, sic E G. sunt Ania ci, necnon F G. se Parmenses habent suos Amaecos sub eodem meridiano sitos, feci laeum ultra aequatorem ad Austrum,quantum Parmenses ah Boream. habent Antaeci diuerso tempore Aestatein S Hyemem, item diem maximum, & minimum. eodem tamen temporis momento habent meti diem, & mediam Moctem squamuis non semeer eodem tempore Sol utrisq; oriatur, & occidat, Sc. Periaeci, idest Circuncohe,habitant sub eodem earalello,& uteridiano,sed inter eos iraedius est mundi pintus:opponunturq; diametraliter respectu diametri paralelli, iub quo existunt, unde eundem polum, eodem modo eleuatum aspiciunt, tales sunt in ligura E F. necnon G H. ii Parma quis ambularet veritis polum asecticum, tantundemq; vltra illum proscisceretur,ibi suos Perigcos reperiret. quando nobis est nox, illis dies ςst; reliqua omnia sunt communia,Aestas,Hyems, dies maxima,&c. e Postremo aduertendum est, sequi ex praedictis habitatores aequatoris C. & D. esse tantum Antipodes ,&eosdem simul periaecos, non autem Antaecos, quia nullus paralellus aequatori opponitur. Habitatores vero sub polis este tantum Antipodes, & Antaecos eosdem simul, non autem Periaecos, quia non sunt subearalellis. cum autem volueris scire, quinam habitatores sint inuicem Antipodes, aut Antaeci,aut Periaeci, facile id Mequeris ex globo Astronomico,si ea quas nunc dicta sunt recte percepisti.
. Tu mari,s Habitationibus. ΡRMerea in globo Geographico iam constructo, cosiderant Geographi quaenam loca seu Prouinciae sint
in unaquaque narum quas quidem explicauimus in secunda parte bynaerae in finem. Tandem i)dem Geographi considerant septem varias Sphqrae mundi constitutiones leu h bitationes,quaru prima est 5pbς ea recta. Secunda Sphaera obliqua,cuius vertex est inter alterutrum tropicorum,& aequatorem. Tertia Obli qua , cuius vertex est in alterutru tropicorum. Quarta obliqua, cuius vertex est in alterutra Zonarum tem Peratarum,seu inter tropicos,& polares circellos. Quinta obliqua,cuius vertex est in alterutro circellorum Polarium. 5exta obliqua,cuius vertex est intra praedictos circellos potares,non tamen sub polis ipfs- Septi ma est Sphaera paralella,cuius vertex est alter polorum,alter vero celi imum 'n qua Omnes paralleli aequato ris,sunt etiam horizontis paralelli,quia aequator i pie coincidit cum horizonte. Porro Sphaera recta nec bintealsi,nec australis est,sed in medio. Reliquq vero lex duplices iunctex enim boreales,&sex aust calcs,prout
Proprietates autem harum habitationum , quas Astronomi considerant sunt quinque. I. Crtus,& Occa sus astrorum, ac signorum. a. Dies,& noctes . . Aequinoctia , S Solstitia. 4. Quacuurann ις- ι .
Deprima Sphaera , idea recta, euius ruertex est sub aquatore, poli versiπ Horrimo ,
a IN hac mundi comit tutione,exceptis mundi polis,omnia cfli puncta,Cmniaq; sydera qubtidie oraetura 1-occidunt; ascenduntque, S descedunt,facientes angulos reci cum horiZolue,sic uetiama quatiar,& tropici recta aicenduRuia dcocendunt:vndeia recta 5pruera dicta est. In ea
239쪽
. a In ea clierum nulla sunt incrementa, aut decrementa. .i y Sed perpetuum est aequinoctium; quia ut perspicuum est, adhibita Sphaera materiali, eaque sic consti. tuta,ut Sphaeram hanc rectam, repnulentet; horiam bitariam secabivaequatorem, tropicos, reliquosq; --nes circulos vel potius spiras,quas Sol singulis anni diebus deicribit. Similiter reliqua sydera tantum iupra horizontem,quantum infra morantur, ita ut seinicirculos tam supra quam infra horiZontem ducant Habitatores hi habent duas aestates,& duas hyemes; bis enim in anno Sol per verticem eorum transit, idest, in utroque aequinoctio, quando videlicet aequatorem, attingit, sub quo eorum vertex est: duas igitur aestates habent in aequinoctiis, quia tunc civi capitibus eorum imminens radijs maxime perpendicularibus aerram impetit. duas vero hyems, dum Sol circa topicos veriatur, ubi max mea vertice eorum recedit. revera tamen hae hyemes,ita appellantur respectu aestatum calidissimarum, non quod admodum frigidae sint. ax accidenti tamen aliquo multis in locis res aliter se habet,cuius rationes reddere est Geographi,& nos eas, in locis Mathematicis Aristotelis in secundo Meteororum numero marginali 139 huic rei satisfecimus. 3 Habent quatuor umbraruin discrimina; Oriente enim Sole habent umbram occidentalem; occidente vero orientalem. Sine borealia signa obeunte umbram meridianam proijciunt ad austrum. e contra vero in signis australibus umbram borealem essiciunt. ratione harum duarum umbrarum meridianarum, dicuntur Amphistu, quasi Amplitumbrae, σκια , enim est umbra. in aequinoctijs nullam emiunt vibram meridianam,quia in meridie Sol directe vertici incumbit, eosque propterea circumquaq; illuminat; unde & putei toti utq; ad imum,totusq; eorum fundus illustratur. Porro haec ciphaera caeterarum nobili mina est,tum ob perpetuum aequinoctium, tum ob quo idianam totius coeli apparentiam, unde pari cer de utraque Oiundi plaga boreali, di austrati partic pant, loq; coelo,ac stellis Omia bus perfruuntur.
De secunda Sphaera, idest obliqua, cuius ruertex est inter aequatorem . , alierum Truscorum.
a T N horimnte huius Sphaerae non omnia 'dera orinntur,& occidunt,sed illa tacitu quae sunt intra duos
circulos riuatori paralellos,& horizontem tangentes,quo tum unus est maximus semper apparentium, alter vero maximus semper occultorum. Ea Vero lydera , quae continentur intra paralellum temper . re rentem versus polum conspicuum, nec oriuntur,nec Occidunt,sed perpetuo supra horiaontem circa polum mouenturi quae vero claucluntur intra alterum temperOccultum, Perpetuo latent intra horizontem, similiter ortus,& occasus expertia ut in Sphaera Arataea,vel etiam Armillari videre est.2 Habeant incrementa, es decrementa dierum, & nocti una. 3 Habent his aequinoctium, vernum, & autumnale, non duo solstitia. 6 Bis aestatem, hisque hyemem, eis Sol asteri,cuius causa est,quia bis per corum vertices transit, bisque ad tropicos recedit. 3 Quadruplicem umbram projciunt; & ratione umbrarum meridianarum Amphiscit, uti etiam supetiores dicuntur.
De terita Sphaera , idest obliqua , cuius mertex est in no Tropicorum.
HAbet hae Sphaera determinatam poli eleuationem gr. praeterea circelli polares coincidunt cum maximis circuiis , quorum unus cit semper apparentium marinitanalter semper latentium itidem ii in
a in ea omnia sydera, quae intra potarem circulum conspicuum continentur,.semper suprahorizontem eriantui : quae vero intra auerum potarem occuIium contini ntur, simul cuin eo infra homaonterulatevt. reliqua tanoem, quae inter utrumq circelitiinexjstulit Oriuntur,.& Occidunt quotidie. . a Dics crescunt,& deerelaunt. 3 Vtrumque solstitium ,& utrumque uinoctium recurrit αε Restatem unam , unamque hyemem lentiunt. s a res tantum umbras emciunt, occidentalem, orientalem,& meridianam, quae ad polumiconspicuum erotaatione cuius dicuntur Eteroscij,quasi alteriumbri. huius causa est bos,qui nDn 8ertransit ultra eoi nverticem ad polum conspicuum, sed tantum semel in anno ad ipsum peruenit, quadoa delicet M tingit tro, picumulum,iub quo eorum vertex situs est. praedictae tertiae habitationes sunt in Zonae torrida.
De quarta Sphaera,ides oti qua,emus Uertex est inter Tropicum, larem circulum.
Reest zonae temperatae habitatio In ea ortus, & meaius yderum habet se proportionaliter, uti ad I piataedentuidest, pars temper apparent, pam temper latent, pars oriuntur, & Occidunt, quae tria dim-anuuiura duobu circulis,quorum unus est m. ximus semper apparentiuulaalter temper Occuhoruni dierum incrementa quinoctia,& ioistiti Maestatemδε hIemem unam tantum experiuntur: ratione umbraru iunt, ut in pnccedenxi Eteroscij, quia Sol nunquam in eorum verticem peruevit, & ideo in meridie proij ciunt umbr- ad Polum ele tinu. caeterum in hae temporata rana, bi pinus eleuatur gr-s. sunt in eius mcdio.
240쪽
tantumq; ab eorum verticibus distat Polus, quantum aequator; tantumq; polus ab hqr Izonte Meuatur, qMn. Ium aequator I unde caloretestatis tantuS est, quan cum hyemis frigus e S Horologium solare hocizontale im
te quinta Spbaera, idest obbquae, cuius mertex est in circulo potiri.
HΙc polus praecise eleuatur gr.66 . & tropicus unus totus ect supra horigontem, alter vero totus i ii mnilole coincidit cum maximo para: cito semper apparentium, hic vero cum maximo semper latenti Lm: qui bus sit ut astra,quae sunt intra ZOnamIorridam oriantur, & Occidant. quae sunt extra a d tum esctiactis 1em perlateant. habent diei en, V4rietates , n ZXi, i iq; dies est horarum et q. quando videlicet Aol percurrit tropicum extante cin altero versa tropico D X innocaruin et . a quinoctia is solstitia tortiunturivi precedentes: pariter & quatuor anni tempora. Eicros 3 sunt , quia umbram meridiei adpotum tantum conspicuum emittunt, peculiare illis est,quod eclipticae S,qui circulum potarem describit,sesnet 8 .eorum verti dem transeat:quo temporis momento ecliptjca cum horizonte congruit,& statim post bifariam se mutuo lecat.
HRe est frigid, Zὁnte habitatio . habet dies maximus, & noctes maximas constantesex pluribus hQrix,
guam 2 q. imo prout inagib ad polum Ucrtex appropinquat,constabunt ex plur bus diebus,& noctibus;&eriam ex mensibus, ratio est, quia hie pars quaedam eclipticae temner manet supra boriaontom versus polum eleuatum,&altera huic opposita stilipei in ira manet,quare Sine pereas incedente, erit ibi Hies continua,hic vero nox: quae ut me j ius intelligas constitue sphaeram materialem. Vt propositum requirit, eamque motu diurno conuerte laterim obseruans eclipticam ad polum sublimem, videbitq; portionem eius aliquam semper supra horigontem exta eclantumq; ad polum depressum latere . Sole igitur illam motu proprio obsun te,erit dies continuus,& quidem tot iere dierum, qUOt gradus erunt in ea: hanc vero obeunte Sole, crit LOX continua. ubi aduectendum est quod quam lis hae duc portione aequales sint,non ramen 1 uitui die n. COntinuum aequalem esse nocti continuae, causa est apo arum Solis, quod nunc est in Cancio, propter quod bottardius incedit per signa solititialia Cantii, suam in Oppostis Capricorni , & consequenter dics ille continuus longior erit nocte continua, in boreali habitatione: in australi nox erit longior ι Ex iphaera materiali facile est reperire quantitatem horum arctium , ac proinde etiam dierum, ac noctium continuarum tae illis debentur. quas quantitates videre poteS in Tabula temporis diu: ni au semidiurni, quam supra in Sole dedimus , praete rea signa existentia circa vernum aequinoctium,ptae postere riuntur,ideu, Taurus ante Aferum, Aries ante Pisces: signa vero ad autumnale aequinoctium pridi Ostere occidunt, idest, Sagittarius ante Scorpionem, Scorpio ante Libram quae ut impolii bilia videantur,adhibita tamen materiali sphaera, qua ratione ant Care perci tui . ortus,&Occasus, ecqui noctia, & solstitia,quatuor anni tempora, umbrae tandem hic se hiabent proportionaliter, ut in praecedentibus sphaeris obliqv s.
te septima, in illima Sphira, idest paralelia, cuius mertex es alter polorum,
Hic aequo tor horizonti congruit; dimidiumq; eclipticae semper est supra, dimidiumq; alterum infra hing niterin unde, nulla affixa lydera diurna conuextione oriuntur; aut occidum eri motu diurno dc scri bunc circi itas tibii Zonti parat clios, Perpetuo enim dimidium caeli .conspicumn est, dimidium etiana Occultu: quare planetaea oriuntur,&'ccidiantinoia rRtione tuo us diurni ded proprij . unde Sol lupra horizonrem perpetuo moratur dum Obit sex signa conspicua , moueturq; primo ratando horigontem, pararellcsque ei, vel potius spiras quotidie altiores describςud . quocirca ibi est dies una, & nox una tantum in rossi a li O, utraque constans lex mensibus . aduertendum tamen est in eo Zodiaci semicirculo , in quo est apogaeuitio lis Solem immorari seρtem diebus amplius,quam in altero; ideo vel dies, vel nox longior erit septemdlςbUS nocte, vel die. quod si in partem vu)go crepusc*um computemus,ecit dies continuus sex nouem in UnleS, di mplius . Sol enim crepusculum escit existens infra hori Zontem gr. 18. quia vero a'i .gr.Scorpo j,&9: di qua rii declinant gr. IS. ab aequa Die, S Proinde etiam ab hoc horiZOnte, ideo in tota Labra usq; ad gr. 24. Scod Pij; & 49. gr. Aquarii per totos pisces,fiet crepusculum , quod tempus erit trium mensium , dierum I a. diCSig 1 cur artincialis vulgaris erit mensi uiu'. dierum I a. imo si etiam refractionis ratio habeatur, suta Ital tu pra ubMZ6atem eleuat, anteqtiam reuera eum conscendat, dies etant ongiores: Erepvicula vcro bret i Ora. Aequinoctium hic propAe nullum; quamuis sici possit esse ibi perpetuum, quia tox illa est temper fere diei aequalis,cum VPerque sit feru lex mensium. habent duo solstitia, qtalj3. quatuor etiam anni tempora pubienti scivir. ab umbris dicuntur perlicis, idest,circum umbrae; cum enim Sol circa horinon trulaequi distanter seni per gVret,umbrae quoque in gyrum quoquoversus proucientur. Luna per dies Iψs iupta hol izontein exi iiii . V cnus,& ΜarcuriuSSOlC. in an tantus. Mars conspicitur per naenses bere 1o. pacei per annos fere Saturnus per Is .ac per talitum dQua temporum latent poste. . . . . . . ia