장음표시 사용
181쪽
XV. SCAR LATINA, more sartirine, eruptio maeulosa, rubra, Pruriens, papulosa. XVI. ESSERA, Poreelaine, eruptio apyreta, suberysipelatosa, subito accedens per vices et recedens. XVII. APHTHA, Aphile, eruptio pustulosa, phlyctaenodes, et ulcerosa in Ore,' aut pudendis.
vis artuum, pulsusque maior, pyrexia acuta.
XIX. PARA PHRENESIS, Paraphrisfsse, symptomata phrenitidis et peripneumoniae. XX. PLEURITIA, Pleuroici dolor lateris, respiratio et pulsus frequens, tussis.
XXL GΑs TR Tis, GUrite, dolor epigastrii, nausea, febris
typhodos vel remittens maligna. XXII. ENTERIT is, Infamninion gentrailles, dolor circa umbilieum vehemens, cum meteortis', pyreXia acuta, ileo, vel dysenteria. XXIII. EPIPLO TIS, Inflammation de Pomentum, dolor circa hypogastrium, et umbilicum iuxta epiploi exten
XIV. METRITIS, Inflammation de matrice, dolor et tumor in regione et eXtensione uteri ac lumbis et inguinibus cum febri. XXV. Cvs TITIS, Inflammation de vesse, dolor, tumor, tensio
hypogastrii cum dylaria vel ischuria. ORDO IV. PARENe HYMATOSAE. In visceribusfarsis, non cauis, non sacci formibus.
XXVI. CEPHALITIS, Inflammation cerveati, febris aeutλeum delirio somnolento et craphologia. XXVII. CYNANCHE, quinantie, dolor gutturis cum dys pnoea strangulante, dysphagia et pyrexia acuta. XXVIII. CANn Tys, dolor sub sterno, pulsus inaequalis, ste quens, Palpitatio, et cardialgia, cordis anXiet .
182쪽
XXIX. PER I pNEVΜoNIA , Per Mumonte, pyrex1a acuta, dyspnoea grauis, sensus oppressionis grauatiuae insterno, tussis cruenta, pulsus mollis. XXX. HEPATITIs, Imparite, dolor, tensio, calor in regione hepatis eum pondere, tussi sicca, respiratione dissicili XXXI. SPLENI Tas, Inflammatiou de la rate, dolor, tumor in regione lienis, tactum vix tolerans, cum febri remit
XXXII. NEPHR1ΥIs, Nisi retique, dolor acutus in regione renum iuXta ureteres, in vesicam directus, cum febri acuta, dylaria, ischuriaue, cet.
Cf. Scriptores potissimum sequentes:
Satibage sit dis s. sur l'inflammation. I. A. Potiti epist. ad filium, qua Mur g. theoria do in flamm. causa euortitur. cf. Raccolla d'opust. dei P. Coluera. I. suariu methodus medendarum inflammationum. Vind.i 1773. 8. ed. a. ib. 178. 8.I. Brambilla v. d. Phlegmone und thren Ausgangen. a. d. Italien . Wien Ι77 . 2Th. 8. ed. 2. ib. I 788. 8. Garmiho ' d. exh. inflammationum sallacias. Hei deib. 1786. et in I. P. Frauch delech. opusc. med. Paula. vol. 6. 1789. A. Richer d. pro Boerhaauiae doctrinae de inflammatione prae aliis hodie magis celebratis theoriis firmitato. Prag. in Coli oper. min. med. de Masorbeta Fala. IV. p. 212. I. A. Roseubach d. de inflammationibus chronicis gemit nis. Goett. 179O. de erusta pleuritica: F. I. naus. d. de natura crustae inflammatoriae in sangui
183쪽
I. Dhlegmasiae Galeni Gallis Maladios inflammatoires, sex ures inflammatoires. Morbi aeuti febri es, Boerhuave, qui sebre stipati acuta, tamen singularem inflammationem inducunt huie illiue organo; unde toti morbo imponitur nomen, ut phrenitis, peripneumonia, cet. ; minime vero inter febres recensebantur ab Antiquis, ut testatur Galenus. - Inflammationes L. I seri, 'φ' ut phrenitis, pleuritis, cet: nec non inflammationes G. Ludis, ' qui his addit Hepatitidem, Nephritidem,c astritidem, cet. Febres acutae inflammatoriae Frid. Hostinanni, qui hos morbos vocat febres stomaehi eas, febres phreneticas, pneumonicas, hepaticas, nephriticas, et his intermiscet hecticas. yuucheri Tab. 59. Neuter. Tab. 36. Doloxes Eel. Plateri, 'qui ad hanc classem refert pleuritidem, peripneumoniam, hepa- titidem, gastritidem, cet; et ad mentis alienationes reseri phrenitidem , paraphrenitidem. Morbi phlogistici b. Linnaei. Phlegmainein apud Hippocratem idem est, ae uri, incendi,
ardere, inflammari, unde phlegmainonta n emata dicuntur aegritudines inflammatoriae, nec non phlegmones seu inflammationes, quo nomine Graeci quidam intellexere omnem ardorem circa tumorem, ut clocet Gorraeus in desiuitionibus. Alii vero, ut Neo terici, phlog u eum ardorem nuncupant: quo vocabulo Graeci quidam ardorem, eum dolore et tumors coniunctum, significabant, ut Erasistrataei, cum Hippocrates voce composita hos allectus appellitaret dura et dolorifica oedemata, ut docet Galenus. φ vi et . Etymologia itaque horum nominum a flammeo ealore, seu molesto ardoris sensu, deducitur; verum vix ulla in morbo- Inaphorium. Hippocrati aphor. Compend. Med. pag. IIs.
' Aphorism. 77o. Institiit. Medic. Clinicae e a.' ' Commentario in aphorism. '' Med. Rat. Syst. T. a. se l. a. 66. lib. Commum. in I et z. PLO gnostic.
184쪽
rum definitionibus habenda est olymi ratio, et Gradet ipsim et,
Iicet a femore febres, aut ab igne Dreta, denominarent, non sucus ac morbos phlegmain Ontes seu phlogisticos, numquam peripneumoniam, phrenitidem, hepatitidem, inter febres annumerarunt, ut docet Galenus; sed febrium nomine morbos, a topica instammatione immunes, determinauerunt, quibus Νeoterici quidam pestem, variolam, rubeolamque, appendicis instar, subiunxerunt.
3. Character macera, cum dolore, calore molesto cuiusdam partis, et sanguinis, in patellam ex tradii, crusta coriaeea. fCharacterem inflammationivri aegre dederis, maXime quum A. secuturus febres minus ad aegritudinis essentiam ducis, ac decere videtur, adeo, ut sorte rectius transeas in eorum partes, qui febrium inflammatoriarum nomine phlegmasias com- Prehenderunt. Dantur enim phlegmasiae, doloris et caloris molesti expertes, ut in peripneumonia anxietas sit, si vel id ob v saniam aegri saepe accidat, et corium pleuriticum et adesse, ubi phlegmasia non subest , v. g. in grauidis cet. et abesse, ubi est, v. g. in septicis phlegmasiis, frequens experientia comprobat. Non tantum ad loca continuo adsecta respici posse, quum saepe sobres inflammationes vagae comitentur, quis negabit Z Igitur mallem phlegmosam vocare peracutam relae cellulosae palpitationem, vel nimis adauctam, vel nimis imminutam, ' cum congestioni-hus sanguinis tum uniuersalibus, tum topicis. Cuius charachoris si memineris in sequentibus, obscura multa, arbitror, tibi ex
Febris acuta dicitur, quae intra duas circiter septimanas sua percurrit stadia cum mortis periculo. Dolor inflammatae partis est vel pulsatilis, ut in externa phlegmone; vel punitorius, ut in erysipelate, in membranarum plurium inflammatione; vel gravativus, ut in peripneumonia. hepatitide. Calor est solito maior; ut adultorum sanorum gradus ea- loris, aXillarum, oris interni, circiter 28' therm. Remm . durante vigore, comes, ad 5' circiter superet.
Telam cellulosam In cadaue- phlegmasis manentes tumidas, etribus phlegmasis denatorum repe- duriores, quam sanae sunt, cO COn riri ampliorem' et repictam , et m- spirare, attendas. nicas, Ob eamdem tumefactam, a
185쪽
Corium sanguinis est crusta, cruorem tegens, subalba, faut
admixta,J aut eommixta, quandoque luteo sero tinita, cruore specifice leuior, sed firma, tenax, feerte tenacior lympha, aut chy-ιO, pituita, admixtis et minus pellucida; rel.Jq. Praeter haec symptomata, quae in , omni sere inflam. matione obseruantur, dantur alia, quae, ubi eXternas partes tentat inflammatio, possunt obseruari, scilicet rumor phlegmonc deus, erysipelato sus, pustulosus, anthrax, bubo, cet. Rubedaxosea, atra, liuida, in parte tumente, qui color accedente suppuratione abit in album. Tensis partis inflammatae euhi sensibilitate magna, et reniXu elastico, quae crescit cum morbo et
dein mutatur in mollitiem, si tumor suppuretur; in Aphacelinam flaceiditatem, si gangraenascat; in crustam, si pus exsiccetur, ut in variola; in squamas, si epidermis decidat, ut in erysipelate,
5. Ex symptomatibus illis primitivis plurima alia vel subsequuntur tamquam derivativa, ut ex febri lassitudo, si iis, linguae siccitas, anoreria, urinae color intensus, sudor; ex dolore agrypnia, anxietas, querelae; ex calore iterum sitis, anXietas, venarum et cutis leuis intumescentia, glabrities; adde omnia symp- tomata febrium Class. 2, a n' 6 ad II. 6. In exitu morbi noua oriuntur symptomata, prout phleg-mone terminatur resolutione, suppuratione, induratione aut sphacelo rel.; atque tunc temporis morbus alter suboritur, nisi sanitas vel mors, accedant, atque ille morbus ad classes alias asetinet, ut tabes, phthisis, cet. Iussammationum Neoria. 7. Hi morbi diuiduntur in puros et impuros, seu in 1implices et complicatos. fIn appendice operis, ubi nosologiam stricte dictam daturus sum, fusius ostendam, quid de inflammationibus genuinis et Apuriis dictis statuendum sit. Aliqua tamen hic pra
moneam, oportet. Scilicet si tamquam morbus inflammatio con-sderanda est, seu ubi essentia morbi inflammatorio statu, Plethoricove continetur, inflammatio genuina, vera est: si essentia morbi alia diathusi continetur, v. g. saburra, lapsi, rel- ' Vides igitur Auct. nobis con- ncs e prima classe sustulerimus i in
sentientem, quod anthraces, bubo' daturi.
186쪽
Duria eognominatur. Atque, ut prior simplex etiam eo nominatur: ita posteliores complicatae dici possunt. Hae solent O cultarum etiam nomine, quod saepe distimulentur, venire, illae rarius se abscondunt, nisi quod medicorum et chirurgorum vulgus, qui demum ab inde a zo annis saburram, sepsin cet, agnoscunt, has incipiant ubique quaerere, ut ante simplices inflammationes, ut has confundant cum sepsi, saburra cet. id quod quot die animaduertimus. Illae stipantur crusta coriacia, hae saepe resolutum cruorem ostendunt, aut sani non absimilem, dum stagnans immotus permanet coaetus sanguis. Elae vipluximum initio morbi se produnt, saltem doloribus, vagis aut fixis se adnuntiant; hae morbi augmento maxime superueniunt, diu satitem laruatae. Phlegmasiae malignae a I. primo adspectu videntur erysipelateae, parum tumidae, ad talium frigidae, et veluti durae, line ulla elasticitate et tensione; anodynia ad scalpellum, accedunt pusilvi liuidae, pulsus minuuntur , mors. Que o hasphlegmasias mortuas denominat, Puri inflammatorii simplicesque dicuntur, qui fabundantia cruoris, phlogistici sanguinis, natid praeter Vitia a febri et calore oriunda, nulla alia in crasi sanguinis admittunt, atque in illis eruta coriacea eruorem vi- plurimum tegit. usuri vero sunt, quos comitatur crasis sanguiniis putrida, maligna, pestilens, dissuluta, gangraenosa, ita ut summa cacochylia, aut corruptio humorum symptomata superius memorata mutet, nouaque suppeditet, ut in variola maligna, peste, cynanche gangraenosa, aliisque epidemicis et o strensibus morbis obseruare est. 8. Inflammationis principia sunt mephanica, psychologica et physica; verum purae magis mechanica sunt, ut impurae magis playstea, adeoque ordinis gratia agemus de illis, successive initium ducendo a meelianicis inflammationis principiis.
vium ad neruos eordis in maiori ratione, quam ad neruos artuum et ergo in morbis inflammatoriis puris eum sit febris, vires eordi contrahendo impensae maiores sunt, quam ex proportione ad vires musculares artuum solent impendi. IO. Febris aeuta inflammatoria velocitatem sanguinis quandoque duplo maiorem secum inducit; velocitas enim sanguinis,
ex Ala frequentia dupla duplo maior est elast . 2, n' 74 , cum
187쪽
itaque doceat obseruatio pulsum os tu in febri acuta duplo frequentiorem solito, quod pluries ipse obseruaui, set in valido cursu notauit B. Rob in Ibn, minime dubium est, quin in febri inflammatoria quandoque velocitas sanguinis duplo maior
II. Velocitas sanguinis, sub eadem pulsus frequentia, est magnitudini pulsus proportionalis quam proxime; etenim cum orificium arterio sum cordis flaum polypi, ossis c. id admittuntJ sit semper idem, non potest constanter duplo maior euadere arteriarum pulsatio, nisi a duplo maiori sanguinis in eas immissi
quantitate; verum ut duplo maior, intra idem tempus, immittatar sanguinis quantitas, e ventriculo cordis in aortam, necesso est sub eodem pulsationum numero, ut fluidum transeat, duplo velocius, per idem orificium cordis; nam quantitas eRuxus per
idem orificium est, ut eius velocitas docente hydraulica , ergo necesse est, ut in hoc casu velocitas sanguinis, e corde emissi, duplo maior euadat, seu sit pulsus magnitudini proportionalis.12. Firmitas cruoris in febribus inflammatoriis est quadruplo maior, quam in statu sano elag. a. n. 86. , ut fluidum viscosum, seu firmius solito promoueatur eadem velocitate, ac minus resistens, requiritur vis huicce resistentiae proportio-nnlis ex Physicis); etenim viscidum dicitur fiuidum, cuius guttulae suae separationi, si moles suae diuisioni resistunt; verum sanguis viscidiis, qui, ut subeat vascula minora, in columellas eXiles diuidendus est, si suae diuisioni duplo, triplo, magis resistat, non, nisi vi duplo, triploue maiori, solitam velocitatem adipiscetur; ergo in morbis inflammatoriis ut consueta velocitas concilietur sanguini, vis eius fiuidi velocitati proportioralis est adhibenda.
T3. Vires requisitae ad fluiddin velocius mouendum intra tubos sunt ut quadrata velocitatum, quae ipsis imprimuntur eX hydraulicis); cum itaque fluidum duplo, triploue velocius solito mouendum est, vires quadruplo, non cuplo maiores adhibendae
14. Verum si diuersa si viscostas fluidi, eique impertieri' da st diuersa velocitas, vis requisita est in ratione simpla vis eo sitatis et duplicata velocitatis coniunctim: ergo si sanguis qR 'druplo viseidior duplo velocius solito mouendus sit, vires cordi
requiruntur sexdecim: maior , quam antea.
188쪽
15. Ex dictis sequitur, ut magia a virium vitalium quantitas impendatur in labore labrili, qui morbos inflammatorios comitatur, etiamsi nulla hactenus habita sit ratio obstructionum, quae his morbis frequentissime occasionem praebent, in quo casu virium impensa absolute necesiaria multo maior est. 16. Cum summa foraminum effectivorum, per quae sanguis OX arteriis in venas traiicitur, sit et O ' pars orificii aortae eXp. 9. , obstruci a dimidia parte horum vasorum, sanguis ab eadem vi propulsus non, nisi dimidiam solitae velocitatis partem seruabit in truncis arteriolis ut norunt aquileges , ct ut consuetam Velocitatem adquirat, necesse est, ut per orificia
illa ultima libera duplo velocius moueatur; ergo Ι3 Vt quadruplo maiori vi vigeatur. Si itaque Obstruantur quoad dimidiani partem vasa sanguifera a sanguine quadruplo viscosiori, et tamen necessum sit, ut sanguis duplo velocius circuletur, quam in statu simo, debent vires impendi, 6q vicibus maiores. 17. Vires, quae cordi mouendo impendi solent in sanitate, sunt ad totas vires corporis humani circiter ut I ad qO, se aestimante Dau. Berno ulli; vorum cum robur hominis sit limitatum , non potest maiori copia constanter impendi magna pars virium in corde mouendo, quin pari passu deficiat vis libera artuum, ita ut, si ex summa go virium, detrahantur 16 pro
corde mouendo, iam ratio virium vitalium cordis sit ad vires li- heras artuum ut 16 ad 2 , fere vi 2 ad 3, adeoque ut vires liberae artuum proportionaliter imminuantur, necesse est. Vnde patet ratio, cur in morbis inflammatoriis aegri iaceant, a solitis liberis actionibus abstinentos, ct in dies debiliores evadant, ut
diximus do febribus Class. II. 65 - 68. .
18. Vires requisitae ad eamdem fluidi copiam in diuersas altitudines proiiciendam sunt ut illae altitudines. Altitudo vitimorum vasorum capitis, dum stamus, est triplo circiter altior su- Dacor, quam cum iacemus, adeoque eadem vis maiorem sanguinis copiam impellit in caput, cum iacent aegri, quam cum stabant sani, seu quod eodem recidit, sanguis in iacentibus maiori impetu caput impetit, quam in stantibus; unde vasorum capitis distensio, oppletio, dispositio ad somnum, ad capitis grauitatem,
dolorum, quae omnia in hisce morbis obseruantur. I9. Delirium non raro accidit ex fibrarum medullarium cerebri commotione, cum quaedam partes huius organi prae aliis
189쪽
impetuntur, aut eius vasa insarciuntur; verum ex aucto sanguinis impetu in cerebxum tum ratione positurae horizontalis, tum ratione vis cordis adauctae et directionis carotidum cum aortaetrunco communis, sanguinis impetus in caput maior est, adeoque posita dispositione inaequali partium cerebri, facile est intellectu, cur plures in morbo acuto inflammatorio, cephalalgia, calore frontis, somnolentia, et demum delirio assiciantur.eto. Ex noua theoria amictuum in vasis exilissimis, praelongis et a mediocri vi fluidum propulsum accipientibus, quam mecum communicauit Dau. Beruoulli, quantitates fluidorum, quae essivunt ex tubulis capillaribus intra idem tempus, sunt ut culti. diametrorum horum tubulorum, reciproce, ut eorum longitudines, et directe, ut vires fluidum propellentes, licet in tubis amplioribus, non habita amictuum ratione, illae quantitates sint in ratione composita, ex subduplicata virium et duplicata diamo
a I. Ex hae vero theoria, quam multis CXPΘrimentis confirmaui, sequitur, ut, si arteria exigua, V. g. bronchialis, cuius diameter est diametri a0rtae pars 2O', quaeque Proinde . non, nisi 4oo' sanguinis partem accipit, duplo maiorem adipiscatur diametrum, ea non quadruplo solum maiorem prioris, sed etiam octu plo maiorem aeceptura sit quam proximo sanguinis copiam. 22. Quae eum ita sint, non mirum erit, qBod mutata quarumdam arteriarum diametro, ita ut altera amplior, ceterae raululum angustiores evadant, eadem vi cordis remanentΡ, sanguis in unum viscus maiori ruat impetu, quam antea, et minori in cetera vasa eiuSdem, quae prius, capacitatis: aut quod impetus in determinatum viscus crescat in maiori ratione, quam in alia viscera. Notum autem est, fibras circulares arteriarum muLeulari motu quandoque gaudere et habenis nexu eis a b. Hallero accuratius notatis circumdari, quarum interuentu fibrae illae contrahi, aut laXari, valeant, adeoque harum arteriarum capacitas aliquantulum minui, vel augeri, unde facile explicari potest, cur absque eo, quod cordis actio sortior euadat, tamen sanguis maturi impetu ruat in certas partes prae aliis, ut in corpora cauernosa
penis in libidinoso pathemate, in genas dum vereeundia assicim HV, et sic de aliis partibui
190쪽
et 3. Tam diuerseo in Medicoruin Lycaeis circumseruntur inflammationis theoriae, ut, utram in partem se vertant, Philiatriplures ambigant, nullamque amplectantur ii, qui minus auctoritati seruiunt, suamque iudicania saeuitatem aliquo habent innumero; nec mirum: cum enim inde veteres Medicinae patres sanguinis raptum et fluxionem, hine vero antistites percelebres sanguinis stasin et congestionem incusent, vix sinit debita
antiquis reuerentia, ut contrariam prorsus Opinionem sectemur, nec nouitatis amor, ut antiquatas et exoletas sententias admittamus; anue his opinionibus aureponeuda est, quae inflammationem
a putrefactione deducit Z snon absimili theoria He ouus explicari
voluit; eoque ipse propensum me profiteor cum Auctore; modo sententia rite concipiatur.J verum pari iure formentationi eam tribuendam reclamant Chemici; quantum itaque motus a quiete, raptus ab haerentia, Humoristae a Chemicis, et illi a Nechanicis discrepant, tantum inter se dissentiunt inflammationis aetiologiae. Ast nee sibi cohaerent etiam nuperorum hypotheses, quae stagnationi et haerentiae sanguinis inflammatoriam tumultum ad-1eribunt; alii enim ex sola stasi et legibus, quas mechanicas vocant, totum opus expediunt; alii vero motum in viciniis inflammatae partis adaugent; statim atque magicas et praepotentos stimuli ae DNathiae voces profuderunt, nullus est, qui motum maiorem snguinis a motrice quadam potentia derivare dignetur, eum Mechanicum, Vt putant, dedeceat, non omnia phaenomena a mera partium dispositione deducere. Recentioribus
temporibus schola Loerbaa via doeuit, phlegmasias oriri, vel ab
obstructionibus vasorum minorum, quum aut diameter vasorum imminueretur, aut globuli, maiores respectu vasorum, quae adie-xint, vel vere, vel respective, adaucti, sibi resistetulam transitus Pararent; cui adiunXit errorem laci, qui, vel per se phlegmasias
induceret, vel dicta ratione. Non multum Fr. His annus ab hae theoria recessit, ut tamen ad vasorum spasmum in specie respiceret, humoribus minus tribuens. Hos celebres viros seliola ipsorum secuta est. b. Nietzki tamen videtur definitione sua Phlegmasiae, qua sit perquam vehomons vasorum sanguiser6rum vibratio, ad irritabilitatem alienatam magis respexisse. Cui adiungas II byttit , qui Physiol. ess. d. I. p. 35. Uorks. p. et 23. motui oscilla;orio vasorum, vim cordis in sanitate subleuanti,