장음표시 사용
41쪽
hus diuturnior; tenuibus vero aqueis, blandis, raris et parcis, quo breuior futurus praeuidetur. IO2. Et quoniam ex obseruat s sanguis initio febrium spissitudine, deinceps vero aerimonia peccat, sitisque et calor aegrum diueXant, necesse est, ut potus sit diluens et resoluens initio, dein vero demulcens et refrigerans, isque copiosus, ut hisce omnibus indicationibus fiat satis.1O3. Vires in motu museulari absumuntur, verum illae ad eordis pectorisque motum utilius adhibentur, adeoque natura duce a motibus artuum liberis aeger abstinere debet, quod non aptius praestabit, quam si tacitus, pacatus, horizontaliter, iaceat.1 O . Uerum docet obseruatio, intellectus operationes, ut ab tentionem, studium, reflexionem, nec non sensationem, memori am et imaginationem, exerceri non posse citra virium absumti in Mem, ut patet ex lassitudine inde oriunda; adeoque cum viribus
parcendum sit, febriens ab hisce mentis operationibus, pathematisque abstineat, omnia negotia dimittat, nisi quae ad menti tranquillitatem conciliandam necessaria sunt; lucem, senum, coni Etum, sepotem, odorem, vividiores, fugiat.1OS. Si tamen exei litia mentis et corporis ad materiae morbi fidae attritionem et correctionem apta videantur, tune temporis non vigente, sed intermissa, labri, aut prophylactice ante exortum febris adhibeantur; quod ad intermittentes prosui si e docuit methodicorum et gymnasticae cultorum e X perientia. Sic praescripta diaeta et gymnastica, ad auxilia generalia, et chirurgia et pharmacia petita, deueniendum est, ideoque goneralia voeantur; quod in omnibus fere morborum, potissimum acutorum, gerieribus, initio videantur necessaria, ea sellicet, quae pleihorae et caeochiliae medentur. 1O6. Omnes fere homines, potissimum laute, et opipare viventes, ae pigritiae et desidiae deditos, multo magis, quam ad sanitatem necessarium est, se cibo, potuque ingurgitare, docet Obseruatio; hine vero, ut plus saburrae in primis viis, plusque san guinis et humorum cumulentur, consequitur. 1Or. Ast aceedente febri metus est, ne materies, in primis viis contentae, derivato in organa vitalia fluido nerveo, Pro indeque debilitaro stomacho, indigestae, mora vel ser mentescant, Vel putrescant, vel ad sui coctionem naturam simule ut, adeoque
negotio labrili avertant, vel demum in sanguinem crudae ex
42쪽
, dyspeptae deducantur, atque nouum naturae negotium, et mate-xiae morbificae praesidium afferant. Unde initio morborum natura saepe viam a Medicis ineundam indicat tum cacositia et an Orexi a cibum solidum vetantibus, tum nausea, cardialgia, vomituet diarrhoea saburram eliminantibus, atque suadet, ut ipsi per cathartica, emetica, elysinata, opitulemur: in morbo digestiones languent, recrementa in primis viis congeruntur, adeoque eo terminato saburra sensim colleila eliminanda est atque aeger8repur
yo8. Sed moles sanguinis sana maior vires cordis incassum absumit et praegrauat, marime eum sanguis maiori velocitate circumducendus est; verum, musculi cordis, pauciori sanguine in arcti, suos motus expeditius exsequentur, et ex illa velocitate sanguinis spissitudo saeilius resoluetur, atque ob hunc finem multiplicem sanguis initio febrium acutarum mittendus est, quantum ex vaserum plenitudine adaucta excedere videtur. Io 9. Dolet autem obseruatio, misso sanguine, naturam saepius vomitionem, aut diarrhoeam, ciere, seu ad auxilia generalia syos) expeditiorem esse, adeoque ea duce et auspice satius est in genere phlebotomiam catharsi, quam catharsim phlebotomiae, praemittere. Quis emesis et cathai sis saepe, absque metu congestionum, inflammationis, nisi venam seces, institui potantiJInstitutis auxiliis generalibus, iam ad ea, quae febrium o do, quae genus, et quae species, exigunt, deueniendum est Vt autem in infinitis numero casibus, quos osseri Praxis, quo pacto se gerere debeat Medicus palam fiat, praemittenda sunt theoremata generalia, quae a medicae artis principibus longo usu confirmata sueIum. Regulae Practicae. TIO. Contraria contrariis tolluntur. Contraria dicuntur, quae in eodem ente simul esse nequeunt, ut calidum et frigidum, tensum et flaccidum, motus directio in orientem simul et occidentem seu in plagas oppositas, quies et motus csit. Cum autem eurare sit idem, ac morbi caussas tollere, cum contrarius mor-hoso inducitur status, i primus curatur, adeoque contraria contrariis curantur. Vt autem contraria eligantur auxilia, prius caussam
hillea-recte cognoscenda. et distinguendae caussae a principiis.
43쪽
III. Sublata caussi tollitur morbus. Nullus enim est es- sectus sine causa, sed omnis mortius est mutatio euidens facta in homine, adeoque est phaenomenum, seu enectus, cuius caussa est ratio sum ciens, cur ipse actu existat: cum itaque nihil sit sine ratione sussiciente, ablata caussa morbi, tollitur morbus: aufertur vero caussa morbi positis in eodem loco eius contrariis. Metiodus medendi est ars inueniendi et disti ibuendi auxilia, quibus aegritudo tollatus, seu quae caussam morbi tollunt; et illa conclusio seu insinuatio, quod morbi causia per contraria sit
auserenda, vocatur iudicatio, quae frustra, obseruante Pitcarnio, diuiditur in prophylac icam , curatoriam, vitalem et L mpromati cam, prout tollendae suadentur morbi caussae, morbus ipse, virium debilitas et morbi symptomata. Cum enim sublato morbo tollatur necessario caussa, cuius est essectus, et tollantur symptomata, quorum concursus est morbus ipse, indicatio curatoria est
simul prophylactica et symptomatica : verum ipsa debilitas symp-
toma est, adeoque sublato symptomatum concursu seu morbo, vires ipsae seruantur et restituuntur, unde frustra vitalis indieatio a curatoria separatur. LXon satis rei apposite haec enunciata sunt. Quamuis saepissime vera sint, interdum tamen, aut urgentibus symptomatibus prius occurrendum esse, quam caussam, morbum-ue impugnes, medici recte docent, aut aegrotorum instans desiderium eSagitat, ut sic procedat medicas, aut prophylactice medicus potest in morbo, cuius decursum perspicit, noua alias exoritura symptomata auertere, aut crises seliciores quasi praeparare,
rel. cf. etiam num. II 3. a. si
III. Ablatis morbi principiis non necessario tollitur morbus, sed ablata caussa necessario tollitur; cum itaque his positis morbus tantum possibilis sit, sed non existat necessario, datur aliud, ex quo morbus existit, scilicet caussa, qua perstante, perstat morbus; ergo sublatis principiis, si perstet caussa, morbus non tollitur. Vanum est itaque, principia, seu caussas, ut aiunt, rem O-tas, tollere, nisi in quantum horum ablatione opus est, ut caussa tollitur. Granum arsenici vellicat ventriculum, inde natura monita conatur per vomitum hoc venenum expellere; caussa vomitus est determinatus ille naturae conatus, quo ventriculus sus ficienti vi et directione apta contrahitur, ut per oesophagum et os eontenta expellat. Sublato conatu tollitur vomitus, Verumqψ diu est venenum in ventriculo, huiusce corvitus principium,
44쪽
ex sympathiae legibus Naturae vires superstites urgentiori huiemalo Occurrent, adeoque conatum vomitorium essicient; ergo ut tum tollatur vomitus, eius principium est reniouendum prius, de
inde sedandus per narcotica dolor ventriculi, viresque Per ana leptica reficiendae. II 3. Ablato principio, quod naturae conatus determinax, Ut- plurimum naturae conatus, atque morbus, qui huius effectus est, celsar. Hoe principium est occasio morbi, quam idcirco nosse, nostra refert quam maginae, et quam pro caussa habent Medici, quasi conatus naturae huic principio foret necessario connegus. Verum hallucinantur illi, quod principium cum caussa confundant, et quod ex principio naturae conatus mechanica necessitate fluere contendant. Huius erroris exempla praebet febris theoria, cuius quidem principium est saepius obstructio a sanguine viscido; sed tantum abest, ut haec obstructio mechanice febrim
inducat, quin e contra Per se pulsum tardiorem, rariorem, et minorem inducit, atque nisi natura vires cordis in maiori ratione
intendat, quam qua ab hisce obstructionibus absumuntur, pulsus
naturalem magnitudinem Et frequentiam attingere nequeat.
In hoc casu prima indicatio est, distributionem virium inaequalem mutare in sanam; verum natura morborum medicatrix hoc solum praestare potest, adeoque hoc tantum Medico agendum incumbit, ut occasionem, quae naturam ad hanc inaequalem fluidi neruei distributionem determinauit, auserat. Auxilia vero visciditati sanguinis contraria sunt diluentia, soluentia, attenuantia, cet: adeoque secunda indicatio fert, ut ea auxilia, quae occasionem morbi debellant, adhibeantur; verum quoniam na rura morbis medetur, quando occasiones sublatae sunt, atque adhuc, ut scopum suum possit attingere, ea viribus continuo indiget; vires antem pastu, quiete, somno reparantur: hule indicationi, quam vitalem vocant, continuo satis est faciendum diaeta et gymnastica conuenientibus. Symplomata natura regentiora excitat,
quoties pars quaedam causae noxiae) urgentior est; adeoque ut urgentiori occurrat Medicus, iuxta prudentiae leges, symptomatis vrgentioris caussam debet statim aggredi: atque sic indicationes quae primariae se menti ratiocinantis Medici osserunt, seu quae petuntur a morbo integro, vitiino saepe loco sunt adimplendae. II q. Auxilia, quae sibi mutuo omnino coutraria su ut, inu-silia sunt, et quae partim sibi sunt contraria, tantum Valent, ean-
45쪽
tum vis via ius excedit vim alterius. Sic si aeger refrigeranchis sit, quod decem aquae frigidae cyathi praestrue possunt, additis iotidem aquae calidae cum Digida cyathis nihil efficitur, nisi diluendo, quod non agendum proponitur; et si dosis calidae excedat quinque cyathis sigidam, aeger calefit hoc toto excesila; ceteri oppositi se mutuo destruunt, adeoque inutiles vel damnosi sunt et hoc non aduertunt illi, qui medicamenta sint plicia contemnunt, et ea inepte et inopportune combinant. Legi moretur haede re Bole de simplicium medicaminum praestantia dissertatio.
rutrix Galeno. Natura etenim est lacultas, quae ciet in nubis motus ad longuaeuitatem moraliter necessarios, vi omnes aeui senserunt Medici. Illa vero ope fuidi neruei et musculorum, vel membranarum, motus illos exsequitur, partim a viribus seu fluidi neruei copia, partim ab organorum structura et situ determinatos; ea enim cogitur uti instrumentis corporis, qualia sunt, ut musicus utitur tantum clavi cymbalo quale est, adeoque limitatos quo. ad vim, et coactos quoad organorum situm Et figuram, motus exsequitur natura; cuius agendi modum, legeS, fines, errores, e cessus, languores et impetus nemo melius intelligit, quam qui
in semetipso pathemata animi sedulus obseruauit; ea si quidem
animae ipsius rationalis esse eonatus ad bona confuse percepta admouenda, mala vero potissimum moralia remouenda, sacile quisque concipiet. Attamen hos pathematum impetus este rationi semper conuenientes, nemo congesserit: atque e contrario docet
philosophia, eos esse intra iustos limites continendos, adeoquΘnum excitandos, nune sienandos. Idem de naturae conatibus morbosis dictum puta; lidet etenim ratione finis semper sint salubres, eu6ntu tamen sunt vel debito sortiores, ut cum natura irritantibus stimulatur: vel debito languidiores, ut cum narcoticis lavantibu ue sensus obtunditur; inordinati, cum intellectus ipse metu, ira, desperatione, vel alio modo, agitatur. 116. Vnde hoc potissimum incumbit Medico, ut naturae conatus eskaenes coerceat, languidos excitet, inordinatos dirigat, uti ducet Briubam. II . Natura non stimulara monstar medentibus qua via fixine udum. Galeu. In morbis potissimum acutis Medici sapie ates, si naturae scopum in his non vecte cognouerint, ciniciali debent,
46쪽
et naturae finem, tendentiam, conatus inuestigato ae obseruare, neque interea medicamina turbantia interponere. 118. Luo natura vergit, eo ducendum est per loca conuenientiora: Hippocr. Natura autem ut plurimum ducit materiem morbificam ad colatoria, ut oris, intestinorum, vesicae, cutis, narium, uteri, cet. Si vero huius conatu S propter organorum, vel fluidorum vitium alio dirigantur, ut in cor, lienem, cet. ubi nulla sunt colatoria, imo si fortius in pulmones, hepar, cerebrum huius conatus dirigantur, oportet, Medicum naturae motus animad- Nertere, et siquidem idoneus fuerit, subminis1 are et adiuuare; si
autem contrarius ac noxius, probibere, transferre ac divertere, Galen. aphor. 21. seel. T. quae vero integre iudicantur et iudicata
fuut, neque mouere, ueque nouare oliquid siue medicamentis siue aliter irritando, sed sinere, Hippocr. aph. 2 . Seth. I. IΙ9. Prima intentio in morbis est, materiam morbifidam coctam per vias Ordinarias, et loca proximiora amandare; ast si nullae sint, aut non sint liberae viae, tunc eas sibi cudit natura. unde haemorrhagiae et suppurationes. , , Natura ubi plurimum a ,, morbo id est materia morbifica) superatur, ne certare quidem aduersus morbum aggreditur: Galeu. 3. de crisib. cap. 9.I2O. is Naturae motus ordinati, determinatique sunt, ubi ,,valida est et materiae dominatur, propriasque perficit opera- ,, tiones; in determinati, inordinati et incogniti, si quando su secumbat: Galati. lib. 3. de crisib. cap. 1 O. et lib. 2. de diebus
121. se Natura, animalium servatrix et morborum finitrix ae,, decretriX, quod conueniens est, seruat, quod alienum est, separat: Galeu. lib. de saeuit. natur. 122. Naturae tria opera, quae se consequuntur in morbis, concoctio, secretio et vacuatio q. aphor. comment. 22. et 23 et ipsa sibi vias amplificat non cogitatione, partim vero ut conuiuere, scalpere, pandiculari, oscitare, tussire, singultire et id genus alia, quaeque inerudita natura et indocta, quae opus sunt, efficit: Epidem. Hipp. l. VI. Galeu. comm. II. 23. Natura paulatim interdum operatur, quae fieri non posse videntur. Galeu. aphor. comm. 56.
Ia . Historiam morbi specialis curandi perspectam habere, nihil est in praxi praestantius. ASi morbi cuiuslibet historiam. si diligenter per*e iam haberem, par malo remedium numquam
47쪽
,, non scirem adferre, variis eiusdem phaenomenis, viam qua mi- is hi incedendum foret, haud dubiam praemonstrantibus. S densebam Praefat. pag. 1 O. in febrium cura opus est specierum accu- rata diagnos, quae frustra quaeritur apud Neotericos. Stiabl. 12 S. D Ignorata morbi specie, indicatio a iuuantibus et lae dentibus sumenda nobis saltem relinquitur: cuius ope viam pau- ,, latim praetentantes aegrum in tuto possimus collocare, modo ne,, nimis properemus; qua quidem festinatione nihil ego quie- , , quam eXitialius esse autumo, nee re vlla alia febricitantium plu- res vita spoliari: Ddenbam. a ceph. p. 158. I 26. Perfecta et integra est indicatio, in qua cuncta bene procedunt; primo melior est cxisis, quae fit per euacuationem consuetam, quam quae per abscessum; secundo per quam humor
noxius et abundans, quam Per quam alter euacuatur: tertio quae recto tramite, quam quae non recto, Procedit: quarto post has, quae sicile toleratur: demum quae cum coctione fit: Galen. in aptior. 2O. Dct. 1.127. magis iam processit merbodus certa naturae, es minus tolerat interrurbari. Stabl. casual. min. pag. 373, adeoque,
ut monet Hippocrates, si quid mouendum est, initio moue. Et hic regulae dantur exceptiones v. g. Saburrae turgor praecedat
motum. J128. Lualis es bomo in moribus, talis es tu motibus naturalibus , et tanto magis, quo magis es urgens negotium; Stabl. Id docet experientia in senibus v. g. et viris, pacate negoria mOralia pertractantibus; pacate utplurimum et Ordinate procedunt labores morbosi: in iunioribus, petulanti et vivido ac tumultuario ingenio praeditis, tumultuarie vivideque procedunt .sebrilia molimina; in feminis timidis, et quae animo leui de caussa perturbantur, conamina naturae debilia et tremula, ac inordinata saepe videntur.
129. In morbis quodlibet symptoma indicat auxilium ipsi
contrarium et exigit; sic in febre calor indicat refrigerantia; si e-quentia pulsus sedantia; velocitas sanguinis motum compescentia; acrimonia fluidorum demulcentia; siccitas et sitis diluentia, humectantia; oris sordities, ventriculi pondus, nauseae, cardialgiae indicant emetica vel catharii ea; debilitas musculorum analeptica, cet. ΓNon positam hanc practicam regulam sinero, nisi aliqua saltem adiiciam, eo Iubentius, quo in eo multi peccant, iuuiu
48쪽
sorte, inscii ue. Primo enim non omne symptoma sui ablationem iuber, v. g. labris apopleXiam solutura, sec. Hipp. comparens merito toleratur, adeoque addas saltem; nisi sponte cedat cum morbo, nee morbum soluat facile, sed urgeat potius. - Deinde non semper ad remotionem symptomatum contrariis opus est: quis enim in vomitu febris gastricae, quantum vis acidum, dentes stupefaciens reiectum fuerit, antacida adhibebit, dum remotis sordibus acida potius conueniant 3 - Quis in febri variolosa in subiectis debilioribus, aut neruosis ibi occurrentibus symptomati bus, calorem refrigerantibus arcebit Z rel.JT3O. Quo plura sunt symptomata morbum constituenti' eo pluribus est satisfaciendum indicationibus; atque quo plura sunt sim hi negotia perpetranda, eo maior diligentia, sagacitas,
prudentiaque requiritur, adeoque eo saepius errores admittuntur,
seu maior est dissi cxltas: nisi Medicus sagax sit, et in medendo exercitatus, atque nisi singula seorsim symptomata apprime di stinguere et impugnare didicerit, is symptomata, simul coniunctimque irruentia, dissicile debellabit. 131. Quod libet medicamentum vires habet diuersas in
unum aggregatas: sic ipeeacuantia est eximium adstringens et emeticum; manna catharticum, bechicum, diu reticum; nitrum restigerans, disbluens sanguinis, diu retieum; adeoque uno eodemque medicamine pluribus simul symptomatibus mederi possumus, modo recte symptomatum principia et varias medicaminis vires ipsis oppositas cognoscamus, in quo magna requiritur Medi ei sagacitas et peritia. Calor v. g. crescit a viscositate sanguinis, solidorum tensione, fluidorum et solidorum motu velociori, nisu fortiori, stragulis densioribus, alimentis salitis, aromaticis, cet: adeoque apprime distinguendum est, num datus calor compesci debeat per diluentia, vel per laxantia, per sedantia et anodyna, vel per debilitantia, ut phlebotomiam , catharsim, an stragula sint remouenda. an demulcentia, diuretica graescribenda, Pro ut principia caloris diue a sunt.
13a. Quo pluribus simul symptomatis, vel indicationibus,
satissa cimus, eo melius est. Sie in pleuritide quoniam missione sanguinis sedatur dolor, minuitur calor, compescitur tussis, sub --leuatur dissicultas respirandi, febris remittitur; e contrario vero so- tubus eXrus applicatis tantummodo alterutrum ex his symptomatibus debellatur, tanto satius est, sanguinem mittere, quo pluribus
49쪽
ab line auxilio synaptomatis medemur; ita dysenteria, da a i pz-
caeliantia, s ab ima itumachi aufertur, vis ipsius tonica ribtituitur, vasa intestitiorum hiulca constri tigantur, aluus constipatur, adeoque pluribus simul satis fit indicationibus; adeoque aliis auxiliis
illud est anteponendum. I 33. Cum duae indicationes adimplendae simul se osserunt, ambabus simul est satissa ciendum, nee una dimittenda, ut altera tantum impleatur, modo utrique satis sacere simulisit possibile. Sic si apoplexia a saburra pendens curanda sit, quoniam sensus et motus priuatio indicat stimulantia, sanguinis viseolitas et lentor attenuantia, saburra ventriculi euacuantia, cet, non ea seorsim usurpanda sunt auxilia, sed simul uno emetico tribus indicationibus simul satisfaciendum.13 . Cum duo auxilia simul indieantur, quorum unum al- test symptomati consert, nullatenus Vero Aliunde nocet; aliud vero unum symptoma quidem minuit, sed alterum auget, illud est anteponendum auXilium, quod minime nocet. Sic in phtliis heelii ea calida puris expectorationem iuuant, sed seruorem p c. foris intendunt, bechica vero inerassantia eX pectoratisinem tantum promouent, nee pectoris seruorem intendunt, adeoque vi illius regula o posteriora prioribus sunt .anteponenda. 135. Si auxilia sibi mutuo repugnant, inquirenda sunt alia, quae se mutuo non destruant. Obstruitum hepar indicat incidentia, aerimonia sanguinis indicat in crassiuatia, haec auxilia sibi mutuo repugnant: ergo se mutuo destruunt; confugiendum itaque ad diluentia, quae acrimoniam simul et vi tisitatem
tunc urgentiori est Occurrendum: eo Vrgentius est symptoma quo nobilior, seu magis ad vitam a clualem necesiaria, estfunctio la0sa: sic syncope magi urget, quum an OreXia; si itaque an Ore Lia indicolcatii artica, quae syncopem valeant in serre, et syncope cardiaca, quae ano rex iam intendant, praestat in hoc casu, synzopem curaro, et an orexiam negligere. Si Vnum symptoma pendeat ab ala teso, symptomati primitivo satius Est De eurrere, quam dorivativo. Si e si quis ideo vomitu laboret, quia cibos fastidit, cacolitia ostsya ploma prii Ditiuum et Vrgentius. Si vitium ,, quod ei ne ho nae eortex seu lilia a corrigit, Originem praebeat calori sobrili, ille c0tte; licet exsiccet, p. alato me disp iceat, indicatur ab hoe
50쪽
vitio utpote urgentiori. Fi vitium sit principium continuum symp- tomatis, illud est urgentius, quam si sit principium interpolatum.137. ,, Si morbus componatur ex pluribus sympmmatis di- ,,uersi generis . potes: ille referri ad quod uis genus; sed re fri, , debet ad illud genus, ad quod L mploma urgenti p- ,,uium; vigentissimum di itur illud symptoma, quod min. i, , tempore solet mortem asserre, unde patet dolorem non eme,, semper urgentissimum symptoma, ut in Phlegmone. Pitcarn. de diuisione morborum. Optima thera peiae methodus ea est, quae vitia simplicia,
eorumque symptomata seorsim cognoscenda et) medicanda es. hibet, qualem ferme in aphorismis suis secutus est Boerhaaue, quo S itaque rite cognitos supponimus. Sic cum in febri s ni frigus, calor, sitis, nausea, dolor capitis, lassitudo. pulsus relative sortior, cet, quid ea sint sigillatim symptomata, quibus principiis dehoant adscribi, cuinam causae tribui, prius intelligendum est, mox quaenam eX illis principiis diuersis eiusdem symptomatis concurrant in febri distinguendum , ut saelum videmus Dissertation fur la cause de la figore bo iure at Haemularique. His cognitis
inquirenda est horum symptomatum connexio, sae cessio. energia ; perspiciendum est, quodnam urgentius seu primitiuunt, quodnam deriuartuum , seu ab aliis pendens, atque auxilia urgentio iet primitivo contraria sunt applicanda, quae eo meliora et magis
specifica erunt, quo propter diuersas suas vires pluribus simul diuersis vitiis debellandis erunt aptiora. Sic in s noelio putri infusum se nn matoriem febrilem biliosam ii scidam expurgando praestat, quia saburram sanguini in istando aptam detrahit, stomachum ex hac saburra grauem, et nauseabundum liberat, fol-dorum intestinatium secretionem, adeoque iberiorem sua guinis depurationem promouet, hinc liberiorem lacit in his visceribus circuitum; vermes si adsint, et iecat; bilis excretionem adiuuat; putrefactiones et inde oriundos meteorismos praeuertit, cet.
Praxit febrium generalis.138. Auxilia frequentiae pulsus ea sunt, quae eius occasionem remouent. Sic cum ideo pulsus est frequens, quia vives sunt exhaustae, ut in conualescentibus, euacua tibi haemorrhagias p. issis, analeptica et reficientia conueniunt.