장음표시 사용
31쪽
pellamus eam. quae affertur a reo ad recusandum depellendi criminis causa. Quae nili esset,quod defenderet non haberet. Summa causarum cognitio, est curiae. Hoc est, Suprema iudicandi pol itas. Quintil. Non debes apud praetorem fideicommissum, sed apud consules petere. Maior enim praetoria cognitione summa est. Enumerare,& Per enumeratione edere. Vulgo dicut Per articulos, vel Articulatim praebere. Enumerationis exeptu est apud Ciceroneet in Top. hoc modo, Si neq; censu, neq; vindicta, neq; testameto liber saetiis est. liber non est. Uua de re agitur. Id est,quod inter partes controuersum est,&de quo ambiguur Cic. in Rhet. Hoc maxime firmatur laude eorum qui iudicauere similitudine eius rei qua de re agitur,ad eam rem qua de re iudicatum est
Controuersum est argumetum(inquitCicero in Rhet. in quo ad dubium demostrandum, dubia causa affertur. quod Lite lite resoluere Horatius dixiti ' o Murena, iuris doctrinam non difficilem esse ostedere volens, vel nidificile esse iurisperitu se ostendere, Quae cosuluntur (inquit minimo peri
culo respondetur. Si enim id quod oportet responderis, idem videare respodirie quod Servius. Sin aliter,etia controuersum ius nosi e& tractare videare. Liquidum nomen controuerso expungere velle iniquum est. Hoc est, Liquidum cum ambiguo compensare. Certis in rebus iudicatis, rei cotrouersae & mediis cotrouersiae, accedit aestimatio quati in tersuit eius secundu que iudicatu est, litem nulla fuisse. For vocant. In da specie victor scripto edere solet quarti, id est,Quod sua interfuit, cu amplificationibus. victus aute amplificationibus extenua tiones rescribere: quod Per attenuationem respondere dicunt.b &commeatus iudiciales inclainitari solent. Delectus&congedia vocant. Subitaria iuris executio, id est,Citra dilationem. Preconio citatus, vulgo Per auctorigationem dicitur
Exclusus exceptione vel praescriptione. id est Depulsus. Cic. Atq; in nostraret consuetudine multis de ratius incidant transsationes. Nam
p torsis exceptionibus mul, excludutur actiones: & ita ius ciuile habe-nius constitutum, ut causa cadatis,qui non quemadmodum oportet, egerit.
- h 'ITI 'trax qβ-i iurisconsulti appellant piae uni e et cavsse suspi osa est, in qua multae sunt praesumptiones. v ipso
Deiot. Atque haec confingitis non modd non credibiliter, sed ne suspiciose quidem. Id est, Prorsus absurde&calumniose. Idem pro Cluentio, Timor
' Si sui incertusque vritus, crebra coloris mutatio, quae
erant antea suspiciosa, haec aperta &manifesta siciebant. Iproducti olidiue ' - 'A' ' HVSβ tempore. Lingua Foresusum acon Jou rsa ve sententia curiae, vel decisone litis dirempta, sed etiam omnes fibra litium subnascentium elisae aut stirpitus euun. V c- idui scribe li,quae Replicationes dictitur, institutae sutelactanda ratione recusantis,qua Firmametu Cicero vocat. Huiusmo-
32쪽
di enim vices reseruntur,quia sine iis intelio stare no posset. Ea aute quae sic reseruntur(inquit idem Causarum continetia vocantur. Referre aute ubiq;oto Replicare dicere solet in iisdem Partitionibus: In iis aute causa inquit,
ubi aliquid recte factum defendis, cu est facti subiecta ratio, sicut ab Opimio, Feci salutis Reip. causa: relatdmq; est, Ne sceleratissimum quidem ciue sine
iudicio iure ullo necare potuisti. oritur illa disceptatio, potueritne recte salutis Rei p. causa ciuem euersore ciuitatis indemnatu necare. Ratione autem& firma metu vocat quae nos, Media defensionis. Rationii aute(inquit & h mamentoru contentio adducit in angustu disceptatione,quae in coniectura nulla est. Nemo enim eius quod negat factu, ratione ulla solet reddere. Costituta vero disceptatio dicitur quod Forenses dicunt, Convenat in ter partes de histo. Idem, Disceptatio aute cum est constituta propositu esse debet oratori quo omnes argumetationes ex inueni edi locis conticiantur. Costituta
etia disceptatio in iuridiciali statu dicitur, cum certum est, & definitum inter partes,quid in controuersiam vocatum sit.& quid maxime litem faciat. Perfugia causae vulgo Media vocantur, per quae seruare se quis poteli. Obscurare, est tenebras obducere liti, & praesumptiones clariores narrando,uel alias,obscuras sacere & extenuare. Cicero, Narratio aute actoris erit ,
gesti negotii suspiciosa explicatio, sparsis omnibus argumentis, obscuratis defensionibus. Defensori autem praeteritis aut obscuratis suspicionum argumentis, rerum ipsarum erunt euentus,casusque narrandi. Suspiciones(vidictum est praesumptas opiniones appellat. venditor qui in rei mancipatione ita cauerit. Huius rei autem nomine lademum praestabo, quod rem in ipsam contraxisse aut repromisisse coperiar: auctoritatis nomine non tenebitur vltra id quod accepit ab emptore. Forenses dicunt Qui de suis factis tantum & promissionibus obligatus est. Adnotare reum ad ius pontificium remittendum .Hoc est, Ad episcopum
suum e sententia consilii remittendus est. Plin. ad Traianum, Hos quia ciues Romani erant,adnotaui in urbem remittendos.
Dimittere reu, ab eode dictu est, quod nuc dictit, Aperire ei custodin tores. Status ei condictus dies. Id est Certus dies assignatus. Eo die penes secundum praesidem fasces erant curiae. Id est, Eo die curiam habui t,& ut nostri dicunt, eo die primus aberat. Cedere legibus, murisdictionis imperio audientem esse. Hoc est, Parere imperatis & rebus iudicatis. Remorae forenses, Dilationes sunt aliae super alias impetratae. In medio litis curriculo remora admouere. Foreses Sistere cursum processus dicunt, vel Morari lite pleno cursu progrediente. Nam de remoras olim credebant ad inhibendii cursum causaru sacere. Est enim piscis remora,quae Graece echeneis dicitur. De qua Plinius Qua ob causam veneficiis amatoriis infamis est,&litiu ac iudiciorum mora. Qua lib. sa, remotain Latine appet lari dixit. Que piscem(inquit)quida remoram appellauere. Plaut. in Trinu. Remoramque faciunt rei publicae&priuatae .Id est, si P η , si M.
Rei conuicti ad perfugium insularum coniugiunt. Insulae enim insignis
33쪽
sunt gaminum & sacerdotalia, B: rei ipsi canonum praesidium implorant co-tra leges ciuiles. Insulae autem minores, sunt id ius, quod Tonsura dicitur. Maiores sunt eorum qui ordinibus praediti dicuntur. De reo igitur secundum infulas pronuntiare est Noxae ciuili reum eximere, St Animaduersioni Pontificiae permittere. Forenses, Ad ecclesiam remittere dicunt. Insularum autem iure mulctati, vel mulctari, Latine dici possunt, qui Tonsura priuativulgor dicuntur. & Contra insulas secundum iura maleficiorum pronuntiare, est Iure Potificio priuare, Insulari praesidio excludere. Contra, Legibus ciuilibus eripere,& Pontificiis dedere. Iudicium sanguinarium transferre ad iudicium incruentum. & Reus a iudicio sanguinario ad incruetum transsatus.& Fori translatio insularis.& Rei ipsi exposcunt transsationem sori. Translativa causae constitutio, id est, disceptatio super transsatione fori. Moris est in curia Fescenninarum causarum actiones ad diem Hilariorum
retici. Id est ad pridie Cineralium.
Conniuere seueriorem iurisdictionem oportet, cum res aliqua nata est, cui summittere aliquatenus fasces iustitiae, interest Rei p. Solennes ob causas cognitoribus causarum & patronis ac causidicis, qui ad dies statos non adsunt litigatoribus, quorum causas cum ceperunt procurandas aut agendas indulgeri solet ut dies diffundatur, vel causa comperendinetur, ne in fraudem deserti vadimonii incidant. Vt si sontico morbo laborent, si nuptui filiam eo die dederint, si ad officium vocati sint, quod honeste detrectare non potuerint. Criminoser actionem intendere. Iuris controuersa, absolute iuridicialis dicitur, in qua ius, non factum ambigitur. Inficialis autem est, in qua factum ambiguum est. Mixta est autem ea in qua facti controuersia coniun cham habet iuris controuersiam, ut saepenumero euenit. Interdum autem facti quaestio non tam coniunctam habet, quam implicitam iuris quaestionem. Cic. a. Rhet. Negotialis constitutio est,
quae implicitam habet iuris controuersiam in ipso negotio. Id est, quae sine iuris disceptatione explicari non potest. Idem, Absolute est iuridicialis, quae in se non ut negotialis, implicite & abscondite, sed patentius de expeditius recti & non recti quaestionem continet. Depactus dicitur a Cicerone, qui quovis modo lite decisa se explicauit.Litis aestimationem scripta disceptatione adaugere & extenuare . Nostri
dicunt Declarationem dare scripto&attenuationem.
Proferre leges vel prudentu responsa vel ius moribus receptum, Quintilianus Allegare id appellat, o Am 1 ut iurisconsulti. Cic. in Rhet. Deinde postulabit,ut legem qua lege id fecerit, proferat. Idem pro Murena, Sic a me defenditur, ut eius nulla fraus, nulla auaritia, nulla perfidia, nullum petulans dictum proferatur. Et pro Flacco, Praetereo illa quae praetermittenda non sunt mullum eius in priuatis rebus sectum auarta, nulla in re pecuniaria cotentione, nulla in re similiari sordem posse proferri. Id est, Allegari,&palam obiici, Graecorum more, qui im*- o Ari dicunt, ut rivo p μοι
μή , r. Sici illa nobili Antoniana, Quid pradioru apparatus equid
34쪽
suriosam vinolentiam tuam proferam h Quintil. Nam tum dignitas litigatoris, tum infirmitas allegatur. Plin. Proculo, Adhibes preces, allegas exemplum. Id est, Allegatio autem Ciceroni est intercessorum adhibitio, ut in Prael. urb. Cum sibi ad istum omnes allegationes difficiles omnes aditus arduos ac potius interclusos videret. Id est amicorum & deprecatorum submissiones. Idem, Dii immortales, quanta iste cupiditate, quibus allegationibus illam sibi legationem expugnauiti Id est, a Dolabella amicorum ambitu & prehensationibus obtinuit. Reliqua deinde addidit quae assolet. Vulgo dicimus, Reliqua sunt de stilo. Lexe st. Paterfamilias uti super familia pecuniaque legauerit, ita ius esto. Cic. in Rhet. Id est. Quicquid statuerit de facultatibus suis in testamento, quicquid ex bonis suis legauerit, ratum esto. In reo delato criminis vestigium nullum inuentum, iudicium nullum. Applicare se ad aliquem, ut fundi acquisiti patronum,& fidem ei dare,& ab eo accipere. Releuare ab eo vulgo dicunt. Quia iacere tandus clientelaris dicitur,quandiu in fide nullius est.
Veditor aediu, no modo quae recepit, praestare tenetur,sed etiam quae natura seri & coditio c6tractus. Cic. Na cu aedes venderet, lumina uti tu erat, ita recepit. Id est, Se ad praestandu obstrinxit. Quod Garatigare dictit. Plancus Ciceroni, Omnia ei & petenti recepi, & vltro pollicitus su . Est enim Recipereide quod Cauere. Sic accipitur in cap. Emptore, in tract. de Act .empl. quead-modu recipi tur ut numos veditor accipiat, qua ui S merx ad emptore no Pueniat. Id est, Cauetur. Inde fit, ut Recipere pro Excipere usurpetur. Plau. Posticulii hoc recepit cu aedes vederet. Unde Receptilius . c. Et receptilius seruus de quo in Annotat. diximus. Receptitia aute actio antiqua, pro qua utimur nuc Actione pecuniae costitutae,a recipiedo dicebatur,id est, Tmittedo. Captionum forensium aucupes,& obreptionum artifices, Pragmatici versuti & sallaces dici possunt, in articulo improvidos ot simplices opprimetes. Dare ere modicium, est quod Graeci et Dare causam desertam.
Forenses, Per contumaciam secundum praesentem pronuntiare. Mores municipales. Id est, consuetudines praesecturarum.
Penitus in caulam insinuare. Cic. in a. de Orat. Vt in iis locis quos proponam paulo post per uoluatur animus, Si penitus in causam insinuet. Nostri, Fundum materiae intelligere dicunt. Scribere aduocati diceban tur,ut nunc dicuntur. Cic. ad Trebatium Iurio cons. alludens ad utrunque significatum, Quod si scribere oblitus es, minus
iam multi te aduocato causa cadent.
Composita iurisdictionis ratio,&recte atque ordine constituta.Vulgo Iustitiam bene ordinatam dicunt. Iudex qui non cessit prouocationi, Attentasse vulgo dicitur. Indiciis emetitis in crimen vocatus, vel in criminis inuidiam. vulgo Aliquantum oneratus dicitur.Vel, Obiter nominatus inter conscios.
In iure alicui litigati cauere dictitur causidici, qui causa alicuius percognita,auctores sunt ei litis hoc vel illo modo exercedae,& syngrapharu vel acto
35쪽
rum iudicialium concipiendorum appunctamenta transire, hoc est, inire &transigere vocant,qui sunt contractus iudiciales. Cic. Na in iure cauere,cosilio iuuare vehemeter & ad opes augendas pertinet,& ad gratiam. Plaut. Hic poterit cauere recte, iura qui & leges nouit. Inde Cautores sunt, qui consulti sunt in rebus forensibus. Idem, Nam ipse cautor captus est. Cic. pro Cecinna, Et quo mulieri esset res cautior, curauit ut in eo tando dos collocaretur.
Conflictum litis detrectare. &Clausulam controuersiae subterfugere dici possunt, quos dicimus Iungere nolle, id est, Pedem conferre, & quos subter- sugiis uti dicunt Forenses. Cic. . Philip . Ignominia notandos censuerunt, qui militiam subterfugissent. Idem de Vlysse, Insimulant illum tragoediae, simulatione insaniae militiam subterfugere voluisse. In diem alium atq; alita rem proferre, Litem ducere, ut Bellu ducere. Rem decernere nolle, Die ex die ducere, quod&Die de die ducere, vel proferre dicitur Seriem dilationu nectere, prolatare, frustrari, ludificari, Causas morae alias atque alias comminisci, Ludibriis aliis super alia excogitatis litis curriculum morari, verba sunt accomodata significandae tergiversatorii improbitati. Hoc est, Tel . . re eie*o Q. , vel potius et Repraesentata defensionis necessitas, est cum ex tempore respondere defensor cogitur et ut Repraesentata iudicia a Quintiliano dictum. Cic. Titio, Neque expectare debemus temporis medicinam, quam repraesentare ratione possumus. Curtius,Coeperat esse praeceps ad repraesintada supplicia. Sic moribus conuenit spectatissimi iudicis earum causarum iudicium repraesentare,quarum perspicuitas non sinit iuridiciali formula ipsas comperendinari, aut earum iudicium alio quouis modo in longiorem diem proferri.
Per infrequentiam conlilii nihil agi eo die potuit, quod quidem attinet
Quaestionem criminis aut iniuriae postulare libello supplice dato. Liuius,
Senatus tumultuose vocatus, tumultuosius consulitur, quaestionem postulantibus iis qui pulsati fuerant, decernente ferocissimo quoque, non sententiis magis, quam clamore & strepitu Exoletae leueritatis leges & constitutiones, quibus iam non iudicatur. Summouere pro imperio obstrepentes actionibus causarum , apparitores curiae solent. Id est. Praecipere ut longius recedant. Liuius, Consules nobilitasque ad impediendam legem consistunt. Summoueri Lectorius Tribunus iubet praeter quam qui suffragium ineant. adolescentes nobiles stabant nihil cedentes viatori. Tamen ex iis prehendi quosdam Lectorius iubet. Consul Appius negare ius esse Tribuno in quenquam, nisi plebeium:illum summo
uere pro imperio posse, more maiorum.
Oppidani iudices dici possunt ignobiles, & ii quos vulgo Subalternos dicunt, qui non in urbibus maioribus sunt, sed in locis infrequentioribus. Cic. in Bruto, Sic appellat oppidanum genus dicendi de inconditum id est, non urbanum sed semirusticum. Vniuersim curiae consultum sectum, non sigillatim sententiis dictis, sed uniuerse cunctis censentibus. Forenses Viam Spiritus Sancti dicunt.
36쪽
quod uniuerse Cicero, non uniuersim dicere solet. Sic uniuersa curiae sente tia absolutu vel damnatu reum dicere possis,quasi confuse omniti voce. Et uniuersa testificatio est,cum deni testificantur, nivm , quod Turbatim di cunt Forenses. Cicero pro Sextio, Sed quoniam singulis criminibus caeteri responderunt, dicam de omni statu P. Sextii, ut in hac confusa atq; uniuersa defensione nihil praetermissum esse videatur. Curtius, Tria sere stadia uniuersus fluit amnis. Id est, nodum diuisus in plures alueos: cedes c, citi coae Cic. in Diuinatione, Non enim singulos perferre sententias,sed uniuersos. Obsoleti nominis nouationem ab haerede aut rei possessore exprimere, vel Instauratilium nomen exigere, vel A fundi vectigalis possessore cauere pe-sionis nouationem. Nunc, Nouum titulum expolcere dicunt.
Aculeata capita scripturae reiicienda poscere. Id est, Contumeliosa & sugillantia. Actoris causae vel defensoris, auditores,vel consilium poenituit. Id est, Nihili eius actio fuisse visa est. Sic saepe victorem forensis victoriae poenitet. Et victoria poeniteda visa est. Id est, minime gratulanda. Curtius, Malo mesor tunae poeniteat, quam victoriae pudeat. Cic. pro Plancio, Meque vehemen ter vitae meae poeniteret, si in mea familiaritate locus esset nemini nisi liti gioso aut nocenti. Sic dicas, Me rei secundum me iudicatae poenitebit, nisi accedat litis aestimatio. Informata iam causa, curriculu suum iniit, & Ad medios iam actus argu mentum litis adductum. Forenses dicunt, Processum formam suam cepisse. Saluum ius reserendae eiusdem rei nomine quaestionis,ei ad quem res attinere videbitur.Saluus recursus contra quem iustum erit, a Forensibus dicitur. Vel sic, Exceptum in sententiae verbis ut is qui soluere iussus est,quos ius& aequum fuerit, eadem de re appellet. Vel Vt eo nomine seruandi sui gratia experiatur quicum iustum esse videbitur. Venditor qui appellatus est auctoritatis praestandae nomine, rei vendicatae controuersiam ad leges suas reiiciendam, iure postulare non potest. Id est. Auctor rei quae vendicatur, certare eius rei nomine in foro eius debet, underes ipsa petitur. Reus qui diem vadimonii no obiit, intra dies legitimos praesto suit ad ere- modiciu circuscribendu . Hoc est, Ad obliteradum desectum vel comeatum. AEgre iam causae succedere,& prope conclamatae. Nunc, Surrogandum se offerre causae iam propemodum perditae.
Adimere,vel negare causae comperedi natum. Id est, ex tempore disceptationem repraesentare. Est autem causae coperendinatus, in diem perendinum vel tertium reiectio. Cic. in praetura urb. Adimo causae comperedi natu quod
habet lex in se molestissimum: bis ut causa diducatur. Et illilem in Bruto . Inquirendi in causae iura prouincia huic vel illi attributa vel delegata, ut cum ascripto sibi vel allecto prouinciam obeat. Commissarium & Adiun
Cancellos supergredi curiae, vel Repagulum supergredi causidici solent
in exordiendis prouocationum causis.
37쪽
introuocare litigatores ut palam interrogentur. Id est dubere intra tribunalis septum ingredi.
Cum causarum ambiguitas repraesentare iudicium non sinit, amplius pronuntiatur. Id est, Rem esse consilii pronuntiatur, & ad perendini consessus disceptationem profertur. Repagularii disceptatores, commissarii sunt, ad fores curiae ius dicentes. Et sententiae eorum vel interfata, Acta repagularia vocantur. Commemorare sigillatim iura possessionum in codicillo inuentionis, vel Enumerare scriptitando. Articulare vocant. Custodiae non criminis insimulatae, vel Pecuniae damnati, In carcerati ob ciuile debitum vocantur, quasi addicti. Paragraphis praenotare capita controue a. Vulgo Cruce notare. Potes &Decussare capita concertanda dicere.
Profligata iam cotrouersia, & pene ad clausulam perducta. Id est, In valuis est sententiae. Reus raso vertice diminutus est, vel minutus. Id est, Rasi verticis iure priuatus, quam Tonsuram vocamus.
Sacrosancti capitis ius usurpare. Forenses, Adiuuare se clericatura. Insularum iuris compos sententia curiae. Hoc est, Redditus suis, ac pontificiis legibus. Reus vadato vel satisdato custodiae suae permissus. Elargitus vulgo dicitur. Reus liberum commeatum adeptus est, nullis vadibus datis. Id est, Elargitus simpliciter.
Reus libero per urbem commeatu retentus. Exponere argumentum litis, & intentionis depulsionisque summam inspectores causae solent, antequam copiae sacculares expromantur, & ex indicibus recenseantur.
Ere modicium secundum appellatorem pronuntiatum , vulgo Deseruis vocatur in causa prouocationis. Ere modicium se indum prouocatum datum est commeatus. abire enim e iudicio licet ei, quasi perperam appellata sit curia. Vtroque autem nomine eremodicium secundum prouocatum datum, significat utrunque iam dictorum. Congedium &desectiim appellant. vi, Si prouocatus in diem longiorem , impetrato diplomate diem breuiorem denuntiarit, quod Anticipare verbo Latino vocamus. Edictu Tmulgare capitalis sanctionis. Id est Quod minatur poena capitale. Contra prouocationem admissa, vulgo Attentata dicuntur. Recuperatorium iudicium,sentetia commissarii vel subrecuperatorium. Id est,eius qui in locum recuperatoris absentis suffectus est. Quae intentionibus & recusationibus praetexuntur vel attexuntur, vulgo Qualitates vocantur. quae primo constituenda sunt: hoc est, inter petitorem& defensorem comparanda, ita ut conueniant. Personae etia dici possunt, quae velut exordia sunt intelionii &depulsionis. Conditionem serre luculentam & Reserre eandem coditionem vel commodiorem, Facere oblationem vulso vocant. c. iiii.
38쪽
Ad recuperatorem repagularium damnaui hominem. Id est, Acommissario pro foribus curiae sententiam obtinui . Circulares causarum commentationes in exhedra aduocatorum. Id est, Consultationes quae fiunt apud Balatum. Traductio rei ignominiosae compertorum, vel Traductio damnatorum paradigmatica, vel Supplex & pene stigmatica traductorum per ora multitudinis damnatorum consessio, praeeun te verba apparitore aut scriba. Emeda honorabilis dicitur. Qui codicillos praefecturarum & magistratuum obtinuerunt, iurati prius in leges &constitutiones adigente praeside, magistratus ineunt. Interturbatae possessionis iniuriam demere. Verba sunt interdicto retinen- . dae possessionis accommodata . Prouocator commentariu querulum edere solet, in quo grauatim prosequitur ea quae inique & perpera iudicata esse cotedit ea praesertim quae admonitione indigent, ut abdita&externa. Hoc est,mει - - a. Cui rescribere prouocatus potest, si sibi visum fuerit, aequitatemque rei iudicatae tueri ac defendere. Gravamina vulgo vocantur. Ea res consensu curiae, vel de omnium sententia discussa. Id est, Ad nihilum redacta, ut vulgo dicunt. Summa imis ornamenta continuare vel Summos imis honores, vel Magistratus, vel Gradus continuare. Per saltuin promouere vulgus iurisperitorum appellat. Libello in curia subscripto primus quisque apparitorum rem quaerere iussus est. Forenses,Ad informandum commissus. Facinorosi rei , mutili, verberones, qui per compita ante vapulauerunt:
vel , qui sub verberibus pervicos urbis acti sunt.Vulgo, Vagabundi & Exauriculati vocantur.
Haec quaestio, vel hoc caput totam absorbet controuersiam. Cic. pro Sextio. Ad tribunatum(quia se ad sese iandudum vocat, & quodammodo absorbet orationem meam contento studio cursuque veniam. Vulgo dicunt. Tota ferme lis in eo sita est,& iacet. Et omnis agendi,scribendi,contendendi ratio in eo fere defendendo consumitur. De ea re illo die nihil temere decerni placuit, ad frequentiore curiae con- lessum consultatio dilata. Delectis a curia disceptatoribus permissum, ut quae praesentis disceptationis ellent, in re praesenti statuerent, ut e fide sua esse censerent, ala; e dignitate curiae:deinde curiae ab se acta scripto renuntiarent. Id est. Data est eis non uda executui, sed etiam cognitio cause,&arbitrium eorum quae in loco arbitranda essent,& ut actorum ab se verbalem processum facerent. Causam dedititiam auferre dici potest is, secundum quem iudicatum est aduersario cedente,& damnari se consentiente. Alias ex aliis prolatandae litis causas comminisci,est Frustratorias dilationes petere.
Verti estos quod tamen ita a me positu velim ne fraudi sit consessio ille ad
39쪽
diem adesse ob vim maiorem no potuit. si affuisset, quid causae dicturus suit
cur,&c.Vulgo dicunt, Citra tamen consessionem.
Reus interrogatus, dixit, si sibi fides daretur haud suturii noxae indicium sui & criminis, rem manifestam facturum. Si sibi impunitas promittatur, vulgo dicitur. Disceptator cognoscendae causae pro repagulo curiae datus est, ut litem instructam ad curiam referret. Forenses, Datus est commissarius. Recuperatores autem proprie a Principe dan tur, ut causas quasdam iudicent. Id est, Iudices partibus destinati vel assignati. Dare solet Princeps disceptatores ad c6stituendacdtrouersiam,& ad clausulam perducenda, non etia ad dirimenda . Id est. usq; ad sententia exclusive. Ad in uirendum dati vel iudices,vel alio munere fungentes,vir virum legant,nili inter partes de certo homine conuenerit. Id est,Commissarius adiunctum sibi deligat.
Advocatio regia atrox in reum, vel in causam coorta est. Nunc, Craues conclusiones ceperunt dicimus. Perpetuae causae actiones in altercationes verterunt. Id est, Concitatiores verborum velitationes.
Saepe iis qui aduersarium suu strenue depulisse videntur, restat acrior cum aduocatione regia dimicatio. Castra castris esse collata videntur in campo forensi, quando causa utrinque suis copiis instructa, proxime discrimen accessit. Verbis regiis& curiae pro imperio agere apparitores solet, deinde re mandatam exequi. Id est, Curiat mandata indicere, & comissionem suam exequi. Titulum haeredis, vel legatarii praeferre, vel Haeredem agere, Haeredis personam suscipere,Qualitatem sumere vocant. E litibus lites serere, vi e bellis bella. E lite sata no litis fructum sed litium vim metere. Est penitius in foreses controuersias insinuare& implicari, gliscentibus in dies dispendiis rei familiaris. Saepe unam litem eluctatus, statim in plures incurrit quasi manus forenses. Fit decretum curiae, ut neve ei qui imprudens secisset, neve ei qui mandaseset, fraudi esset quod sine dolo malo admissum esset. In terdia traseun t in partes regii cognitores,sed defunctoria subscriptione,& quasi praeuaricabude, non tam liti se offerentes, aut in causam incumbentes bona fide, qualm gratia ineutes eoru quos cotra atroces surrexisse videtur.
Implorare fidem aduocationis regiae, Est ad subscribendii liti nominatim
Minor annis x x v , nec experiundi potens, nec recusandi, nisi auctorem habeat curatorem.
Consilium in hac causa visum est in studia ambitiosa diductum. Turbulentum interdictum,& Actus turbulentus, vulgo Turbatio possese sonis dicitur. Causa iadiu intermortua diplomate refocillare .Hoc est, Interrupta sarcire. In sacerdotii possessionem perperam inuadere. In trusos nunc dicunt.
40쪽
Ob quaeda secus admissa curia abstinere iussi, Suspes ab ossicio cosiliarii.
Auctoratus litigati aduocatus ad iudicium eius causae adhiberi non debet. Nunc, De eius consilio esse, dicunt. Quidam etiam annuis auctoramentis partium eius facti. Caulidici in acta curiae colaitaq; quotanis adigiatur,& in eius obseruatiam. Alicuius diei cosultatum vel iudicium memoriae eximere, Delere ex actis diurnis ex Ephemeride curiae. Literis regis acceptis, in primum quenque diem supplicationes & obsecrationes decretae curiali cultu solennique purpura. Iniuriarum formulam intendere alicui, Agere cum eo iniuriarum.
Homo ingenio controuerso, vel natura controuersus. Cic. Aiaxos.
Inepti ut aduocati, qui nihil aut parti ad repertinetia vel dic ut, vel scribunt. Tutus & liber commeatus fide curiae testibus datus, In fidem curiae recepti testes. Id est, Ad saluum conductum accepti. Summoti ab hasta vel auctione, hi sunt qui inter licentes non admittutur. Testes diabolares, egetes, sine lare, sine cessi, atq; etiam sine sensu comuni. Cuius nec ope, nec opera, nec consilio in caede perpetranda quicquam sactum est. Id est, Insontis. Caducum ius in sacerdotio impetrare, vel iure caduci sacerdotium impetrare De uolutum vulgo vocatur. Caduci iure magistratum inire, Est commissum magistratum inire,quod Foresectum lingua vernacula vocat. Transcriptus litigator, Id est,Subrogatus. Suffectus. Et ius transcriptum. E symbolis consultorum causa conflata. Id est, Unusquisque consultorum ad causam commentandam aduocatorum , symbolum suum attulit ad intentionem vel deseri sionem informandam.
Iudicum iustitiaeque fidem multi nequicquam implorant quod multis in iudiciis obsurduit:in plerisque vero iandiu obaudit, nisi libelli supplices comites habeant serentarioS. Vltima experiri iudicii certum est. Id est, Non ante sententiam quiescam. Praeses rem sibi compertam ad collegium retulit:deinde solenni more ordineque ad disquisitionem vocavit, vel sententias sigillatim rogauit. Homo accisis in soro facultatibus, tamen litium in dies fit amantior. Ad uocatus ob noxam aere quasi castrensi dirutus est. Id est, Postulare, aut
Frequentibus libellis curiae obstrepere, Libellis aures curiae fatigare. Petere, poscere, postulare, suppliciter flagitare operam curiae vacuam. Armamentarium causarum, exhedra scribarum, unde interdum expromptae temere copiae, aut sublectae, ad incitos litigantes redigunt, atque etiam ad egestatem, nullo pro magnitudine calamitatis condolescente. Quae si in priuata in spectorum custodia interciderint,e chirographis ipsorum experiri non licet aut certer nemo dat actionem.
Syngrapha iudicialis litis decretoria,a cognitoribus conflata. Id est, Con- uentum de iure audiendo per procuratores dictatum. Repetita iterum syngrapha litis decretoria,ad audiendum ius ut antea.