장음표시 사용
181쪽
DE ENTE PREDICAMENTALI. 53agen cie Dei ad agenciam virtutis sic, quod Deus non immediate attingat opus, dicitur ad principalem difficultatem, quod Deus non potest concurrere cum qualibet creatura coagendo cum ea Uamlibet accionem, ut non potest facere creaturam non-racionalem intelligere, et sic de aliis speciebus accionum, que non OSSUnt Perviam natur istis competere. Sed notata tota multitudine specierum operacionis, His cooperation
que potest naturaliter alicui competere, De US O te St m strei theniugio qualibet tali agencia quantumlibet intendere sed non Q tur Or
nisi fortificando agens secundum, vel dando sibi novam nove poWer
potenciam. quia ad hoc quod agens secundum sic
noviter agat postquam perante non Suffecit, oportet quod habeat novam suspicienciam ultra posse ob cum, i, quod est absolute necessarium. Et illam sufficienciam Voco ego potenciam de secunda specie qualitatis. Unde ponente qualitatem de secunda specie qualitatis esserem, Ue Ote Si per Se existere habent dicere iudicio meo, quod ipsa tot est esses subiectum intensionis, eo recipiendo in se per alteracionem sufficienciam a Deo. Unde posito, quod gravitas coassistat omni puncto od an
terre sine hoc, quod formet De US, POSS et Ortilicare aetivsit to any ipsam quantumlibet remissam in Sua natura, Sic, quod .hui os ige sufficiencia adquisita sufficiat quantumlibet celeriter original imiis 2 movere terram; sed gaudeant de talibus conclusionibus qui sciunt probare tales qualitates esse; hoc igitur videtur michi philosophicum, quod gravitas est sufficiencia, qua graVe sufficit descendere, secundum quam dicitur ipsum formaliter grave; nec aliam graVitatem Joscio ego probare, et omnis talis gravitas est substanciam e S Se graVem, que in elementis est naturalis potencia, non qualitas per se sensibilis, quia non est spiritualiter impressiva Sue specie in sensum, sicut qualitates prime. Grave enim per compressionem infert fastidium sensi-3ytivo, sed non facit discernere per se utrum comprimenS sit grave vel leve. Ad primum argumentum dicitur, quod consequencia AnsWer: I. o clivit veto non alet, quia, Ut patebit, IcUt Ull Um tempUS O te St an e stronger
esse longius, quam de facto erit, sic nulla age iacia j et '
o successiva potest esse intensior aut remissior, quam de sact facto erit. Sed contra, quod Deus potest quantumlibet intendere eandem agenciam quo ad subiectum tam in
182쪽
ipso quam in agente secundo; sed tunc daret agenti sufficienciam ad sic movendum. ec est simile de
concursu Dei et concursi instrumentorum agencium Secundorum, que Uni voce concurrunt apponendo nisum eundem gradu agendi et constituendo Vere Unum agens, quia Deus non potest illa maneri concurrere et Supplere, sed longe perseccius, dando cause secunde sufficienciam, ut in virtute Dei sic moveat cum enim Deus sic movens intimissimum, non potest concUrrere cum coagente secundo, nisi dando sibi virtutem, Ut natura loliter per se agat. Non autem sic per se quin in virtute Dei, sed sic per se, quod a principio naturali sibi intrinseco. Illud tamen non capiunt qui maginant Deum concurrere ni Voce tamquam gen Sechandum. I. The relation Ad secundam racionem dicitur concedendo consequen ib
hi θ hag m ciam. Verumtamen ex hoc non sequitur quod sinebς Wψψ' dacione poten cie potest faceres causam secundam Sic
mobile is velociter agere. Difficultas tamen est, si Deus infinitumi id egi, uti velociter potest movere aliquod mobile, vel aliter quod an dithough velocissimus gradus motus possibilis est, quo mobile ac
lo determine pro quolibet instanti temporis mensurantis adquirit unum 'his ksbi. indivisibile materi sui motus. Illud tamen tangit male
riam de composicione compositi ex non-quantis; ideontei fere ith dormiat usque ad tempus suum. Nam verisimiliter credi
potest quo Deus determina velocissimum gradum motus 28 possibilem. cum nullus motus subitus sit velox aut tardus, sicut nec indivisibile est magnum aut par Vum. Ad secundum legatur argumentum. Nam Deus non sufficit commovere grave ut quattuor in medio resistenti Uni Versaliter, ut Unhim, nisi pure tam velociter, ut ipsum osufficit per se movere, cum sufficit dare sibi gravitatem Deus, aut sufficienciam ut ipsum quantumlibet celeriter moveatur, et sic maiorare pro porcionem, quam motUS consequitur, vel subtiliando membrum, vel preveniendo comm ocionem parcium medii vel applicando grave se 3bcundum figuram, densitatem et alias disposiciones nobis incognitas, quibus positis foret pro porcio vel done itas maior, quam naturaliter consequeretur motus eius. Unde illiterate locuntur, qui ponunt tantam e SSe pro porcionem cuiuslibet resisten cie ad impediendum ne mobile mo- oVeatur, sicut agentis ad movendum; cum enim proporcio illa quam motus consequitur, Sit done itas, patet, quod
183쪽
CAP. XVI. DE ENTE REDICAMENTALI.
tam agens quam passum habet propriam pro porcionem, principaliter a Deo ex multis collectam et sic pro- porcio nuda ponitur agentis ad passum non Si prO- porcio quam motus consequitur, sed doneitas ocius agentis ad totum RSSU m. Nec oportet nos sollicitari, quantum de agente vel passo confert ad illam proporcionem, sicut non oportet nos sollicitari, quam longum sit pactum aut quam velox sit motus: sed cum a sensibilibus non sit ex-io pectanda sciencia, ut dicit Augustinus 3 quest questione ' oportet talia capere e supposicione Scimus enim quod tam de agente corporeo quam de paSSO
est dare certam partem, que per Se tante ageret Vel resi Steret sicut suum totum et quotlibet alie non sic. i, sed que sunt illa nescimus Sensu Stendere.
Ulterius scimus, quod Deus multis modis nobis ab Ne no that
sic unire et applicare passo, ipsum iuvando ac paSSUm debiliendo quod quantumlibet velociter ageret in unum, hin ureto dimittendo aliud ut patet de camino igni et de Sub eomprehension traccione luminis solaris posset esse per inter po SiciOnem opaci in quocumque paci pro porcionato. et sica de retrogradacione vel stacione solis quam facile est angelum facere data sibi potestate ad hoc ymo Deus ab scit proporcio nare passum quantumlibet debile, quod nullum agens creatum sui riceret in idem secundum talem applicacionem ut capto frangibili unionis continuitatis Sive tante perpendiculariter, ut columpna, sive trahi bili
ut corda sic quod non pocius frangeretur secundum talem 3 applicacionem in una parte quam in alia tunc in Uam. Deu sustentans suam legem ternam et insuperabilem de equabilitate continencie e qua non poteSt OtUS procedere daret tali passo vigorem resistere poci US, quam daret soli femine impregnate potenciam neceSSi-3 tantem ad pariendum masculum. Talia sunt multa mirabilia ut patet de tonitruo de ictu fulminis et aliis, que agunt secundum leges infrangibiles in virtute maioris
Io Q. Aug. De diversis Quaest liber Quaest. 9 Migue XL I4ὶ: Omne, quod corporeus Sensus attigit, quod et sensibile dicitur,
sine ulla intermissione temporis commutatur Comprehendi autem non potest, quod sine intermissione mutatur. Oui itur est exspectanda sinceritas veritatis a sensibus corporis. 2o. De camino ignis et de subtraccione luminis cf. Supra. pag. 2S.
184쪽
mundi, regulante naturas, que credimus Deum se solo efficere, quod tamen non oportet; et cisti regule innituntur artifices faciendo multas experimentaciones, intendendo conquassare ova Secundum dyametros longitudinales et sic de multis limitatis a lege nature. Et ex istis patet quam facile foret auctori nature ambulare Super aqUam et aerem, aptando Super Suppositum esse Bd omnem punctum neutrum, ut sibi cederet. Sed quis est hic, qui talia scit facere Solum unus super omnia laudandus, qui est benedictus in secula nec Ioest nostrum discernere, musicando subtilitatem sue artis. Et de magnitudine poten cie dictum est superius ulterius quo ad maliciam accionis et concursum Dei cum agente secundo vide secundo libro tractatu tercio capitulo 9'.
6 ambulare super aquam Math. 4, 25 sq. 4. SecUndo libro tractatu terciol. De Ente sive Summa Intellectualium. Lib. I 3. Tractatus de Volutione Dei Shii leX, p. 3.
185쪽
Ulterius de concursu Dei quo ad actum malum mora God' relationliter dicitur a quibusdam, quod non concurrit ad talem 'ud: G actum et isti vi adheret dominus Ardma canus libro GD assist ali
17', capitulo 23 Sed communior Via et multo pro substanc or
babilior tenet, quod Deus concurrit ad omnem actum d.
Pro quo notandum primo quod sicut nulla substanci S. negative
sic nullus actus est per Se malus Patet ex hoc, quod anno includem alicia ii quantum huiusmodi est privacio opposita stetit os bonitati: sed nullum ens per se in predicamento vel Pecies. I quomodolibet positivum est per se privativum, ergo nulla accio est per se mala Minor patet e hoc, quod omne, quod per se inest alicui est vel genus vel species vel passio subiecti, et omne tale est positivum et non pri-Vacio ergo et c. Constat namque, quod nulla privacio est X, per se superius alicui positivo, quia tunc esset dare pre dicamenta privativa sicut positiva Nec proprietas positivi est privacio, quia omnis passio consequitur suum subiectum positive ideo malicia per se in existens esset contrarie et privative maliciam positivam et cum ens et bonuma inconvertuntur illa foret bonitas vel subiectum bonitatis, quod est contradiccio. Ideo est conclusio decisa apud
4. Cod. i30 7 ca 23' S. sic coa. sicut. q. V. Riccardi ita-Ralph De Quaestion Armenorum 7, 23 Cod. Vindob. I9, Fol. 278 et Unde nec voluntas dicitur peccare, quia actum perversum sustentat ac per modum subiecti. Nec sic sustentare est approbare, quoniam sic Sustentare est acci naturalis, non oluntaria si acci debeat appellare. Et propter accionem naturalem numquam dicitur quisquam peccare, sive Deus, sive creatura res facta conservando tantum Sustentat, non propter hoc approbat res ipsas sed appro-haci omnis est actus voluntarius, non naturalis . . . . Sic igitur patet, quod per sustentacionem rerum, que dicuntur peccata a Deo non potes simili argumentacione concludere, Detim esse auctorem peccati. Sicti ego per hoc quod ponitur Deus agere et producere immediate huiusmodi actus, illud adduxi.
186쪽
doctores, quod si aliquid esset per se malum, illud esset Deus malus, contrarius Deo nostro, ut dicunt manifeste omnis ergo malicia est privacio modi vel ordinis, fundata in ordinali, et per consequens in natura bona positiva. Si enim aliqua accio esset per se mala, tunc tota species illius accionis in quantum huiusmodi esset mala, quia per se illis inest primo specie vel generi, ut patet primo Posteriorum; et certum est, quod con Sequens est impossibile, tum, quia omne predicabile caUsatur a Deo ut eius creatura, tum, quia omni Species out huiusmodi est ens, et per conseqUens bonum; pSaenim convertuntur, Ut patet primo Ethicorum 6', discurrendo per omnia predicamenta, ut ostendit Averroys. Ideo ' Ethicorum 120 dicit, quod malum se ipsum destruit, et, si integrum sit, importabile sit cum ergo ibad omnem speciem naturalis accionis ordinatur a Deo potencia et appetitus ad intendendum naturaliter pro illa complenda, patet, quod si aliqua talis esset per se mala talis malici auctoris acto redundaret in auctorem nature, quod est impossibile. Patet ergo, quod malicia oest extra racionem cuiuscumque speciei vel generis positivi.
Not ni is Ulterius est difficultas, i si aliqua res positiva sit F. go 'bui bis, inseparabiliter mala, quia non est idem rem esse insepositive has Vi parabiliter malam et esse per Se malam Nam Ol PUS a
ait ac ne i it. Si separabiliter, Sed non per Se magnUm et parVUm
qualitas est inseparabiliter, sed non per se intensa et remissa, et sic de aliis accidentibus inseparabilibus preter passionem subiecti. Cum ergo omni predicamento con-8. V. Arist. Analyt. Post 4 4 Ed. Par. I 25, 10 s.):
Ed Uen. III, Fol. Amplius bonum his modis dicitur, quibus et ens bonum enim dicitur de substantia, quemadmodum deis et intellectu, quod est bonus et dicitur de quali, ut de virtute; et de quanto, ut de aequali; et dicitur de relatione, ut de conferente; et dicitur de teinpore, ut de hora conveniente, et dicitur de loco, ut de habitatione. Eodem modo de reliquis rebus, de quibus dicitur nomen ens, videlicet de decem praedicamentiS.
187쪽
AD XVII. DE ENTE PRED CAMENTALI. tingit dare genus Speciem differenciam proprium et accidens. Ut patet primo Topicorum capitulo ultimo. probabiliter ponitur, quod omni positivo malo accidentaliter inest malicia ut quilibet peccator ante peccatUm suum actuale potest esse sine peccato tali et omne peccatum originale potest deleri. Nulla ergo malicia moris est inseparabilis a subiecto, et quod sic est de accionibus malis quibuscumque ostendit octor Profundus libro ' capitulo 26 stabiliterio et seriose, et libro 20, 27 Q.
Patet autem idem faciliter de actu quocumque X trinseco. Nam omni thrnicacio adulterium vel incestustore idem coitus in numero. Servata demptitate tem pori et personarum, sive fuerit coniugati sive quo-rbmodocumque aliter Soluti cum accidens impertinens
non variat naturam actUS: cum ergo commi Scentes
possunt esse coniugati pro tempore actus et Solvendo debitum vel rectam intencionem prolis procreande coire sequitur quod quilibet talis actu potest esse moralitera ObonUS et per consequens nullus est inseparabiliter malus Quid queSO, refert ad naturam actus intrinseci quod agens sit sacerdos, solutus, vel tali accidente formatus, quale non variat naturam agendi Et idem est argumentum de occisione cuiuscumque ab persone nam contingit hominem mereri occidendo quemcumque alium vel quia alius peccando est dignus occidi et occidens potest cum hoc habere sub precepto occidere vel ignorancia excusante Occiditur. Et idem est argumentum de quacumque dolatria Ocorporali quia uectimque talis agendia ut genuum cU acio, manuum elevatio Ut Uectimque corpori Smocio possit tam bene, quam male fieri. EX UO patet. quod nulla talis est inseparabiliter mala ideo planum est, quod nullus actus extrinsecus est inseparabiliter malus. 3 cum nullus talis sit iustus aut iniustus . nisi per cor-
causa Dei I O Qtio tota universitas rei tim est Ona, et nulla res per se mala ira Lond. 25I-26I et I 27 E L. 567 Item Omnis actias malus sectincium substantiam citis essentialiter est aliquid, stetit bonus Acitis enim fornicationis non minus est aliquid quam citi coiritigalis . . . .
188쪽
res pondenciam ad iusticiam aut iniusticiam, que foret in suprema potencia racionali creature que potencia est vis volutiva cum ergo nichil habet per se aut inseparabiliter predicacionem que inest sibi ab intrinseco accidentaliter respiciente, sequitur, quod nullus
actus extrinsecus sit sic malus. Quilibet enim actus extrinsecus posset fieri idem in numero, et si voluntas non fuerit viciata, cum vicium non individuat actum extrinsecum quo ad naturam actus, sed quo ad genus morum; sicut religiosus et secularis sunt eiusdem speciei onature, licet sint di Versorum generum quo ad ritus nature accidentalis, sic actus moralis et viciosus quoad naturam actus conveniunt, licet differant in genere moris hoc autem est illis accidentale, ut patet ex circumstanciis boni ficantibus actus moraliter. II De quolibet ergo actu simplici intrinseco patet idem. Nam non est color aliquem actum esse per Se mal Um, nisi fuerit actus voluntatis, quia nullum intendere est sic malum, cum planum sit, quod intendere quodcumque malum inest Deo sine peccato, et sic indubie tam ointelligere, quam scire quodcumque malum potest in quocumque homine sic circumstanciari, quod sit bonum et non malum, quia quicquam alia vis fecit, non imputatur ad malum in ipsa divina, inordinate consen- ciente: ideo, si alicui actui per se sic inseparabiliter bines malicia, hoc potissime foret volente creatura, cui US volucio foret sic mala. Tlie ill of the Sed contra nichil potest esse volitum, nisi apparendo tu ige i bita' 'ii esse bonum; sed nulla volucio creata ad volubile se-al Way de S rQ cundum illam racionem per se inseparabiliter mala; 30
appareni good ergo nulla volucio potest i esse sic mala. Maior patet F. 228 per hoc, quod volubile in quantum huiusmodi est honum vel apparens bonum cum ergo primum et ad equatum obiectum intendens est volubile, sequitur maior. Et minor probatur sic Sit A voluci, creata ad B, 'ue bsit inseparabiliter mala. Contra B potest esse bonum, ergo velle B potest esse bonum, ergo non est inseparabiliter malum Minor patet ex dictis posterius, quod nec intellectus creatus, nec increatus potest fieri, nisi in illud. quod potest esse . nec voluntas nisi in illud, O quod potest esse bonum. Confirma ir c hoc quod amplissima volam ras possibilis est voluntas divina, et
189쪽
DE ENTE PREDICAMENTALI. I 6 Iilla non potest fieri nisi in bonum ergo nec aliqua alia. Dicitur forte, quod velle B est bonum, sicut velle equari Deo est bonum, cum hoc competit Christo, secundum illud Apostoli ad Phil. 20: Cum in forma Dei
eSSet, non rapinam arbitratus est esse se qualem Deo. Verumtamen non omne velle B est bonum, sicut velle equari Deo modo quo Lucifer voluit, est malum. Verumtamen non Si per se malum, quia Unc competeret toti speciei illius volucionis inquantum talisio SpecieS, quod est falsum, cum animus Christi voluit conformi specie volucionis suum suppositum equari Deo; sicut ergo iste nasus inseparabiliter est simus, licet non per se, sic volucio Luciferi est inseparabiliter mala,
i5 Contra illud sic. Signo illud volubile. quod Lucifer How Lucifer voluit, per B, ut primum, et noto gradum, V voluit dii Filii od illud, et quero, utrum fuit possibile B esse bonum sub gradu proporcionali ad A volucionem, si sic possibile esset, quod cum aliquibus circumstanciis Luciferum vellet, sub dato gradu esset bonum, ergo ipsum ante velle non est inseparabiliter malum. Si dicatur, quod non potest esse proporcionaliter bonum ad volucionem Luciferi, tunc sequitur, quod volucio Luciferi est impossibilis, quia aliqualiter appetit, qualiter non potestet esse, quod Supponitur hic esse impossibile quamvis
enim voluntas sit possibilium secundum quid per accidens aut quo ad nos, ut patet terci Ethicorum, cum nichil potest velle absolute impossibile, cum non poteStapparere e SSe bonum, tamen, quia Deus non potest in-3o clinare ad sic volendum, potissime unus angelus tam sciolus ut Lucifer, non desipiens in penam peccati precedentis non voluit esse Deus; tunc enim error intellectualis intellectus Luciferi precederet primum peccatum suum in Voluntate.
35 Ideo sentencia catholica Anselmi in De Casu Dyaboli Lucifer destred capitulo ' est, quod Lucifer voluit unum bonum sive 'quoi diuuid 'possibile sed inordinate, et in hoc peccaVit. ι . . '
190쪽
Against his Sed contra illud est octo Subtilis super secundo hos θ' istari e sentenciarum distinc cione sexta; ibi, solvendo quatuor devit jSbd 4rnumenta in oppositum, tenet tamquam probabile
equat illi God quod prim V dyabolUS Voluit Simpliciter esse qualis Deo.
. is ' Et sumit ad hoc res raciones. Prima voluntas creata Iobe oui est causa ampla, it racio; sed racio in tenuit omne
hi glies good, ora Una ergo Volunta potest concupi Scere sibi omne Whic nonum, cum ero esse Deum sit summe boniam, Se
...hi sis Sed solucio cistius patet ex supradictis de equalitate io
God ambarum trium potericiarum anime; potest enim voluntas creata concupiscere sibi Deum, sed non potest intelligere aut velle esse Deus aut qualis deitati, etsi intelligat et velit sic esse, sicut ista proposicio Signat. Unde sicut dicentes se experiri. quod volunt se non beSSe, errando meraciuntur, sic et dicentes, quod vellent Deum non esse aut esse meliores vel se esse Deum ad tempus et sic de aliis, que plebei Sompniant attendentes ad simulacra in anima et bonum creatum, quod confuse cupiunt et male nominant illud, quod terminant oconcupiscenciam earum per Signa impossibilia, i ut patet F. e supradictis. II Impossibilily Sectando sic. Si qualitas Dei esset compossibilis streVeni de ire angelo, tunc POSSet angelu ipsam competere sed mauu the auge possibilitas non prohibet, quin sic posset, cum volun 2
si intelligitur per impossibilitatem cista negacio absolute
dissiculiy. I. I. . . . Oxoniensis Doctoris Subtilis fratri Johannis uias
Scoti super sententias II 6 Ed Venetiis 596f. Si) Igitur cum angelus potuerit se amare amore amicitiae, potuit sibi concupiScere omne bonum concupiscibile, et ita, cum aequalitas sit bonum quoddam concupiscibile secundum se sibi potuit illud bonum concupiscere. Probatur, si aequalitas Dei esset possibilis angelo, posset angelus istam concupiscere sibi planum est, sed impossibilitas huius non prohibet, quin posset angelus hoc velle quia voluntas potest esse impossibilium secundum Philosophum O Eth et Dam. Hoc etiam probatur, quia damnati odiunt Deum ex illo salin. Superbia eorum qui te derunt etc. Odiens autem vult ditum non esse secundum Philosophum O Rethor Ergo volunt Deum non esse; sed hoc est impossibile ergo impossibilitas istius appetibilis non prohibet, quin posset appeti a voluntate peccante. Hoc etiam confirmatur, quia voluntas peccans potuit elle Deum non esse, et potitit etiam cum hoc velle illum gradum et illam eminentiam Dei esse in aliquo ergo potuit velle eam esse in se sicut iis alio: et ita potuit velle sibi eminentiam Dei.