장음표시 사용
211쪽
Est ergo dare cuil1bet duracioni part IS Unci unum A time, reaier
tempus s1b is de quatum, et per OnSequens Si dare de grante sortem pus sibi maius et minus in quacumque Pro Porcione' . , h, ob φSignabili, et per consequens est dare excessum unius the orid. temporis super aliud quem oportet esse, SicUt et proporcionem magnitudinem tempori concedimus es Se, que sunt eius effectus et certum est, 'UOd excessus anni super diem non Si nunc ergo XtΓR Unc. Et idem est iudicium de quibuscumque partibus pro Time is madet Porci Onalibus temporis, que non possunt poni omnes Rr β in eodem instanti, et, ut superius 'actum est, nisi partes tales temporis cauSarent magnitudinem temporis,
et per OnSequenS SSent, Una a USunt Omne tempus, dirimeretur a Domino Uant Um. Similiter iuxta sic opinantes omne tempta Secundum
se totum erit in hoc instanti ergo si requiritur ad hoc, quod homo sit in aliquo tempore secundum se totum vel per totum, quod ipse sic est vel fuit in
qualibet parte temporis, 'ue erit vel fuit per idem
et requiritur ad hoc, quod hoc tempus sit secundum se totum in hoc instanti, quod quelibet pars que fuit vel erit, sit, erit vel fuit in hoc instanti, non est possibile dare bonam causam, quare hec proposicio A est per
totum B tempus implicat, quod quelibet pars, que
25 fuit vel erit B temporis est, erit vel fuit mensura A, quin per idem hec proposicio B secundum se totum est in hoc instanti vel per totum est divisibile, aut mensiaratur rem temporalem implicat quamlibet par tem que fuit vel erit in B sic se habere et quo ad 3o assumptum patet, si Velibet par temporis est omne tempUS. SSet Secundum e totum, quia aliter non esset possibile aliquid esse per tempus; et si nichil Succe S Sive est magnum, cum nichil sit magnum, nisi magnitudine, que Secundum se totam est in hoc in-3, stanti, ut dicitur. Nec Successivum esset, nisi aliquid sit per tempus nexistendo successive per illud tempus. Sic enim conceditur aliquid moveri successive, quia est in sic movendo et sic componitur Deum esse per omnia secula seculorum, ut superius dictum est. Si o ergo tempus est in instanti et non Secundum se totum. tunc nullum tempus est secundum se totum, Sed Solum secundum instans. et sic non quelibet pars temporis
212쪽
CAP. XIXdum aliqu1 esse extra presens Stans. Nam secundum ,
Philosophum primo Phisicorum 60 materia, forma et e St, sed solum instans. Sicut ergo sequitur in qualibet parte illius loci hoc est, ergo per totum hunc locum hoc est, ita sequitur de tempore in quolibet signo huius tempori hoc St, ergo per totum tempuS hoc St. Time is Non enim posset tempus vel aliquod successive lon-
Wj xlij0 sic enim hacionabiliter loquitur Augustinus II Con-
musi fessionum de extensione temporis, et in dubie, si tempus ς' '' i queee sive divisibile in instanti tunc Sunt priUS et posterius in instanti quo sunt disserencie temporis; et ope idem corpus in sit divisibili successivi ergo oportet
extendi extra inStan S. Thus frona the Item ex locu cionibus, quas oportet habere de causis,
cause, time ce de tempore et multi Sim Itib US, neceSSitamur ad ponen-we must postulate existencuoulside the
vacio est causa efficiens, licet per accidens, ut patet 660. Signo ergo A privacionem causantem vel principiantem, Proi, frona compositum. Et patet, quod si A causa vel prin-2o auge iugi cipiati, tunc Utrumque illorum est, Sed constat, quod pro Q Q claudi contradiccionem cilla esse in eodem instanti
Simul ergo portet num esse temporaliter ante reli-qUUm Minor patet ex hoc, quod si illa privacio sit pro dato instanti, tunc materia principiatur pro illo binstanti forma compo Siti, et per OnSequens compOSitUm non est pro illo instanti. Et minor argumenti patet ex hoc, quod causa et causatum, ut huiusmodi sunt relativa, que posita se ponUnt et perempta Se perim Unt. Et idem est argumentum de efficacia, qua pater est oefficiens filii, occidens est causa efficiens mortis occisi
et quotlibet similibus repugnat enim, quod pro eodem instanti pater i efficiat filium, pro quo instanti filius .
213쪽
DE ENTE PREDICAMENTAL l. I 85 est effectus et ita de aliis Ideo oportet, quod pro tem pore priori sit efficiens, et pro tempore posteriori linis
De causa finali uracia cuius adquirendi causatur There is a the
motus vel operacio est confirmi illinc Ulta S. at Ura final buse.
enim et quodlibet ordinate agens ad extra agit ProPter bi is 'th. finem, qui causa finaliter tale opus ut alteracio est action
propter formam substancialem generandam, deamb Ulac I iis salie . propter Sanitatem querendam, et totum meritum hominisi O propter premium que theologi ponunt pro porcionaliter correSpondere. Constat autem omnia talia esse impossibilia, nisi extensius sit res, quam in instanti ergo non omnia que sunt temporaliter, sunt simul in instanti si enim pro dato instanti sit sanitas, tunc noni, est amplius labor pro illa adquirenda. Et idem est argumentum pro quacumque peracione propter finem. Nam si post finem talem adquisitum foret talis peracio, tunc foret frustra, ut si quis meretur post plenam premi acionem, illud meritum ad nichil deserviret. Oporteteto ergo talem finem causare peracionem precedentem et non pro menSura tali operis ergo post, quando habet esse actuale et tamen oportet causatum si Sua cauSaest. Patet, quod oportet causatum tale esse pro tempore priori et Uam causam esse pro tempore OSteriori. et peccato autem triginali et aliis successive et o oo illi the
conformis difficultas. Peccatum enim primi parentis au e..
savit originaliter omne peccatum originale sue posteri yet has long 'oritatis, stirpis vel generacionis, quia aliter negandum 3o esset aliquam talem lineam generacionis posse SSe et certum est, quod peccatum primi parentis per multa milia annorum desiit esse ante nativitatem Christi; oportet ergo, quod causavit omnia peccata originalia futura, quando fuit ex quo sequitur, quod omnia illa 3 sunt complete causata, et per conSequens Unt, et inmenne peccatum primi parentis, nec peccata originalia sunt nunc Sequitur, quod Sunt extra nunc, num ante
et aliud post. Dicere autem quod idem peccatum in Q is ain to
o leve dictum, quia tunc accidens migraret de subiecto in subiectum, et rediret multo ciens post sui totalem posteritue Xtinccionem; mo Sacramentum non deleret illud sim
214쪽
CAP. XIX. Some r toevade thesedifficulti es byniceties f
pliciter, sed fugaret illud a subiecto recipiente illud Sacramentum et non eo minus foret servatum in alio, et sic de multis principiis Ymo, cum peccatum non sit nisi creaturam racionalem peccare, patet, quod miratur admiracionem subiecti. Hic sunt multa subterfugia, ut alii negant omnes huiusmodi locu ciones, quamvis sint autentice et wlgares, alii componunt verba, quantumlibet varias rimas solutas querendo, ut quondam dixeram, privacionem Sse causam fieri rei, sed non causam rei, et sic solum duo io principia rei intrinseca sunt danda. Nec ambulacio est causa efficiens sanitatis, nec sanitas est causa finalis,
sed quia aliquis ambulabit erit sanus, et ideo quis
ambulabit ut fiat sanus, et ita de si libus. Nec peccatum primi parentis fuit causa peccati mei, sed causa, i, quare peccatum meum fuit vel erit; sic enim rogamus Christum per passionem. mortem et actu SUOS meritorios miserere nostri, non quod ibi actus sunt, sed perpretericionem eorum, et ita de quotlibet fastidiosis intricacionibus verborum. Nam si privacio forme equi a Dritur tamquam causa generacionis rei, et illa generacio
est causa rei. sequitur quod privacio et c. sit causaret. Patet consequencia per hoc principium. Quidquid
est causa cauSe est causa causali. Et si negetur, generacionem esse causam generati, per idem regula et briter negandum esset posse esse aliquam causam efficientem alicuius factibilis successive . quia non esset talis causa j efficiens, nisi ut successive efficit et ut sic E. 235 illud causatum non est, ut dicit responsio; et si sic
nichil causat ipsum. ergo a primo repugnat aliquid o
esse successivam causam efficientem sic causabilis, quia, si est causa efficiens illius est causa illius, et sic illud causatum est. Similiter, ut Aristoteles multipliciter deducit, oportet principia esse contraria, scilicet formam et privacionem vel oppositum, ut patet o et infra; 35 sed constat si sunt contraria, tunc sunt cum ergo repugnat illa esse simul patet, quod oportet privacionem temporaliter esse ante formam, cuius est privacio. Νec valet dicere quod erunt contrarie, quia tunc una
215쪽
inciperet contrariari alteri. et per consequens simulerunt. Et breviter, cum omnes forme contrarie nate sunt fieri circa idem, patet generaliter, quod oportet unum contrariorum esse uno tempore et aliud in tem si Ore non communicante cum illo. Nam albedo in me et nigredo in sor non contrariantur quamvis Sint species contrarie, 'uia, si unum contrariorum est in actu, oportet reliquum esse in actu tempore SUO, Ut patet Nec repugnant iste, cum non sunt nateio fieri circa idem. Similiter quandocumque est fieri re Cause of
per OnSeqUen non causa fieri eiusdem rei et si sit fieri successivum ter partibilem induccionem forme, patet, quod pro quolibet instanti intrinseco generacionisi, non est integra privacio forme, cum illa educitur pro- porcionaliter, ut forma inducitur, nec aliqua parcialis privacio est causa parcialis generacionis, quia cum incipit extrinsecum efficere generacionem quantumlibet talem successivam, tunc desinit correspondens privacio 2 esse. Non ergo est possibile quod privacio sit causa generacionis eiusdem forme. Nec valet dicere, quod parcialis privacio sit causa generacionis totalis forme, quia sic totalis privacio esset causa totalis generacioniS, cum totum causat Secundum partem, et sic pars pria vacionis correspondet parti generacionis et tota tote. Ulterius patet, quod hec veritates huiusmodi impli Fina and
cantur mutuo causari e Se lina ter et Iliclenter, cum ac mutuat ly:
talia sin cathegore menta, quia ideo, ut secundam significant ' iii φά. 'circumstanciam cause, ideo talia dicta inplicant m health. 3 bulacionem vel eius futuricionem esse causam sanitatis vel eius futuricionis. Facilius autem videtur sustinendum, quod ambulacio erit causa sanitatis, quam quod futuricio erit causa futuricionis, quia futuricio terna non videtur habere causam efficientem, et si habeat, 35 nisi accio habuerit causam, gracia cuius fiet, aliter erit frustra; sicut ergo ego ambulo, ut habeam Sanitatem, sic ambulacio mea est gracia sanitatis aliter enim non est dicenda completa querenti, quare ambulo. Ulterius quantum ad peccatum originale credo, quod It is of ait i
o nemo catholicus audet dicere, quod nulla po Stertia sin is caused
by Ada S. 9 Post patet lacuna II fere litterarum in cod. 26 Coa. quod hec ver tates delevi hec 28. Coa. sincax 9 a. 29. Coa. implicat mutuo cari ex se ina et ei fi curalia incat ab lacona.
216쪽
Ad contraxit peccatum ab illo cum Apostolus dicat prima ad Cor. 1 0 Sicut in Adam amnes moriuntur, ita in Christo omnes vivificabuntur . Et ad Hebr. 70 dicit Levi decimatus fuit in lumbis Abrahe, nec aliter loquetur homo 'uante oportet veritatem peccato originali de medicina et de redempcione per passionem et fidem Christi, que multa faciunt distancia temporali ab eisdem; et quotlibet dicta scriptura sonant patreSpuniri in filios, ut patet Ecclesiastici Q. Ergo oportet peccatum illud facere omne peccatum originale futurum Oprimo per unum hominem et postliminio per alium, non solum, quod peccatum suum erit vel fuit causa,
quare peccabo, id est, quia hoc, cum Sit ternum, non requirit causam temporalem ad suum esse, sed quod ipse peccando fecit remote me peccare Nec potest is concedi, quod illud peccatum causaVit peccatum meum, nisi fuerit ita. quod causat peccatum meum l cum F. 23, causare illud sive fuerit, sive successive denominavit subiectum de presenti facere multa mala non solum sibi, Sed suis posteris; et cum Sequitur: a US a Si ergo OSUUm cIUSat Um St, patet, quod continue fuisset hec pro porcio. sic significando hoc peccatum Si quocUmque futuro denotando. Aliter enim iotandum esset, quod omnes fuimus originaliter in primo parente, quod evi decimatus est in lumbis Abrahe, et sic de multis et,
concessis in predicacione secundum causam. Nec est color negandi, quin, si A causati et cessabit causaret, quin tunc merit causatum ab A quia tunc aliter relacio equi paranci solum unum extremum haberet, et O Stinciperet elacio passiva impertinenter ad causacionem opriorem . mo, Ut sophiste arguunt, neutra illarum rela-cionum potest esse, ut conceditur, quod Deus aliqua duo incipit producere, et si alterum illorum esset productum vel cognitum ab eo ipse non esset, demon Strando motum SucceSSivum incipientem esse, et hoc instans, et sic de bmultis onerosis conclusionibus, in quibus sollicite illaqueant theologos imperitos Ideo concedendum est omnia talia esse in tempore suo et unum cauSari pro tempore, quo non habet esse existere, sed esse in potencia vel intencionale, sicut quidlibet tantum habet esse eternum, et tunc facile oest libere respondere in ista materia, sicut in similibus.
217쪽
Item ex modo loquendi, inuem sportet habere de Nee ot
tempore et atris SuccessiVIS patet amPllaci Verbi e meanin os thepresenti mam aliter negandum esset aliquod tale sucta ora preseni'. cessivum posse esse . quod est impossibile iuxta preordinatas et consequencia patet. Nam posito, quod motus horalis sit, patet, quod oportet ipsUm es Se Uccessive divisibile. et habere omnes partes eiu Successivas, sed non pro eodem instanti ergo oportet, quodio extra instans presens sint multa. Nam si aliquod successivum est ipsum est secundum singulas eius partes SucceSSiVIS quod non potest esse in eodem instanti: ergo relinquitur, quod multe eius partes hospitentur
i5 Minor probatur multipliciter. Primo per Aristotelem 70 Aristolle heu sPhisicorum 290, ubi demonstrat, quod non e S POSSibile molion euiluot motum Successivum esse in instanti; per hoc medium Q 0iisne io
diorem quod non contingit de motu in instanti ergo et c. Io Et post probat per tres raciones, quod non est possibile quietem esse in instanti. Connrmatur racione. Si motus esset in instanti, tunc I successive esset in eo, ut mensurante, quia alius modus inessendi m.' ',' tu esset impertinens sed nullum successive divisibile potest dume Surea
16. Cf. Arist. Nat. Ausc. I non VII 3 2 6 M. Par. II
218쪽
i9o JOHANΝIS WlCLIF CAP. XX. dicitur. quod idem est esse in tempore et tempore mensurari, quia, ut dicit, si idem esset esse in tempore et SSe, dum tempus est, tunc celum esset in illo et quidlibet in quolibet. single instant Similiter, si successivum est in instanti, tunc aliquod
cannot contain - , . . . . . -
the ouudg Si nitum in Stanti Sed impossibile est, a quod esse begiuniugand finitum, nisi habuerit fines utrumlibet finientes ergo
'Rςψςβ'φ00 quotlibet instancia et mutata esse finirent tale SuccessiVum in eodem instanti, quod est impossibile. Si enim tale o successivum habet, habuit vel habebit finem . . . . Si non habet, tunc finiebatur vel finietur, et per On Se Uen Snon est finitum secundum utrumque eius exemplum, quia inicio futura non est vel fuit, nec refert sive infinitum accipitur pro porcionaliter sive nominaliter, quia ibin dubie, si aliquid est finitum, aliquis est finis finiens ipsum et mensurans, quia ad inicium Deus quantificat omne Uantum, ponen ip Sum in numero, pondere et mensura. Nullus ergo terminorum finiencium potest esse iuxta hanc viam . quia non simul; et per consequenS Onon est possibile tale successivum esse futurum finitum secundum utrumque et US X trem Um. is successive Similiter, si motus solum sit in instanti sic, quod
non in tempore extra Stans, tunc portet concedere
de quolibet successivo. quod infinitas partes perdidit F.
have os an quas non habet, per consequens nullam illarum
o paris an facit ad IUS Uantificacionem, et per dem nulla pars Wilh hQm the ueneranda secundum totum facit ad eius quantilicaci O-
quantum, an nem Ex quo equitur, quod nulla pars plane Secundum
be compositum Se totum facit ad OcIU quantilicacionem; et per con 3o Se Uens totum non esset actualiter quantum sub aliquo
gradu. am si deperdatur per se causa quantificacionis, neceSSe St, Ut pro porcionaliter deperdatur quantificacio; sicut ergo extendimus eius totalem quantitatem successivam dicendo illam esse, ita oportet nos extendere esse bad quantitates parcium, que omnes simul Sumpte Sunt illud totum, ut dictum est superius. Non enim capit intellectus, quod aliqua pars rei quantificat, componit vel talem actum secundum facit, cum hoc tamen, quod non sit, quia quilibet talis actus secundus resupponit DPrimum quomodo, rogo, componeretur aliquid c partibus quantitativis nisi causaretur ex illis, que actualiterbe contine dwiihin ne instant it ould 3 esset in illo cod. esse nullo. videntur IJ sive cod. Sive ly. II. Ost finem aliqua excia se
219쪽
relacionem, Ut puram pro porcionem minoris nequalitatis et multa talia. Et si extensive loquamur de componi ad istum sensum, quod composuerunt et com- , ponent quare non sic loquendum esset cum verbo essendi, quod ad Sensum consimilem sunt Nam nemo dubitat, quin talis pars, quando fuit, composuit Ontinue et quando desiit esse, desiit componere sicut et totum desiit componi ex illa vel habere illam pro eius Io parte; quomodo ergo nunc componit, Si non existit. nec sua composicio omnis modus habendi eciam alieni Ssimus, quo vir habet uxorem, requirit habitum esse cum habente actuali ergo causancia requirit actualem existenciam causantis, etsi ampliet quo ad cati Satum. i Et ista consideracio de extensione successiva temporis imo frona
stinum Confessionum ad ampliandum verba de presenti. Unde post longam disputacionem de existencia temporis presentis, preteriti et futuri concedit bene, a quod si tempus non est longum vel mensurabile nec visibile hoc tamen dicit se scire, quod tempUS re teritum et futurum, ubicumque sunt, ibi res encia Unt. Ideo vocat tempu preteritum, presens de preterito, et tempus futurum presens de futuro, ut inquit: Pueritia
a mea, que iam non est, in tempore preterito est quod iam non est. Ideo secundum eum omnia tempora preterita et futura sunt. Unde 3 m Quaest quaestione θ' - Omne preteritum iam non est, omne futurum nondum eSt, Omne ergo preteritum et futurum deest. Nec pre-ZOteritum ergo nec futurum sed omne presen eS aput
23. preteritum coci. presens futuro scripsi GI. preterito.
enim sunt futura et praeterita, volo scire ubi sunt. Quod si nondum valeo, sci tamen ubicumque sunt non ibi ea futuraeSSe, aut praeterita, Sed praesentia .... Ubicumque ergo Sunt quaecumque sunt, non Sunt nisi praesentia ibid. o 26: ecproprie dicitur tempora sunt tria, praeteritum, praeSen et futurum, sed fortasse proprie diceretur, tempora Sunt tria, praesens de praeteritis praeseus de praesentibus, praesens defuturis. 24. ibid. XI 18, 23 3 Iigue XXXII IS) Pueritia quippe mea tqsq. 27. Cfoug. de DiVersis Uaest quaest XVII non uigne XL IG): Omne praeteritum . . . nondum Stromne igitur et praeteritum et futurum deest, apud Deum autem nihil deest nec praeteritum igitur nec futurum, sed
220쪽
Deum , Ecce decisio questionis. Et non dubium, quin, si aliquid est aput Deum, tunc Vere St. Aecordinito Similiter iuxta hanc viam non est possibile tempus' 'heithes vel aliquod successivum habere parte aliquotas, et pertim nor consequens non est possibile, quod habeat partes et
an vilian et se I V I . . . . . successive could per Ora Sequen non poteSt SSe divisibile. Assumptum
O, ik: bo' probatur ex hoc, quod eo ipso, quod aliquod huius-
divisibi e modi habet partes pro aliquo instanti habet illas secundum principia opinioni adverse, et per con Se Uen Soportet illas partes esse in eodem instanti iuxta proximo odicta; consequens impossibile, ergo SSumptum. amuna ' non est cum aliis tribus, et ita de 'in et quibuscumque aliis partibus aliquotis.11 9 ut incit Hic dicitur consequenter. quod successivum solum injdis ii 'r' ' pro suo medio instanti habet ambas medietates et proci, successionalia illo instanti habet omnes partes aliquotas, quia eo ipso, 6ilier instants Uod Si aliqUO instans intrinsecum successivi vel in- stans terminans aut inicians, tunc in illo instanti est
illud successivum: et ita huiusmodi successivum non continue habebit qualescumque partes aliquotas non ocommunicantes, 4 ex solum pro medio instanti eius medietates, et j qualescumque alias aliquotas. F. objeetion Contra Stud sic. Si continuum componitur ex non-Joah u rho quantis, Otum St, quod impossibile est duo temporamiddie instant non- continuancia continuari ad invicem, nisi per duo 25
Moseoke we 'Pla Sic Pinanctum Ide tenta illa via superest ponere canno allo a multa instancia esse . quia illa continuata constituunteud, inde temPUS materialiter. Ymo aliter tempus compositum ex hi .d. o ' instantibus paribus non haberet medium instans, nisi obein changed habeat instancia duo eque media, quorum utrumque oportet componi cum reliquo. continuando illas duas partes adinvicem. Si autem teneatur via Aristotelis de composicione continui successivi patet ex sexto Phisicorum, 'Uod non est dare primum vel ultimum talis 35 continui successivi, quia, ut creditur de causa ' capitulo se, quod omne mutari precedit mutatum esse et econtra. Si autem esset dare primum in Stans motus,