장음표시 사용
191쪽
CAΡ. XVII. DE ENTE PREDICΛMENTALI. I 63 necessaria, nullus angelus potest coequari Deo, patet, quod minor est falsa; meus in im limitans quamlibet
volutivam creaturam pro porcionaliter ad volutivam suam non potest sinere ipsam excedere volutivam Dei quo ad Sobiectum; sed sicut Deus semper it omne bonum Secundum esse intelligibile, sic creatura, si aliud it, ipsum est aliud illorum: ille ergo qui dicit se velle
aut imprecari. quod sit Deus, voces aut signa alia intelligit et it bonum in communi: sed nec intellectusione affectus attingit ad hoc volubile hoc esse quale Deo. Tamen omne, quod creatura potest velle, directe potest Deus velle sed aliquo modo potest creatura velle, quo non potest Deus velle. Tercio sumitur quod damnati odiunt Deum, volendo III. The
ium videtur qui Psalmo 44' dicit de peccatoribus et Vbi hi, i
damnatis Odi, habuerunt gratis et Joh. 17. ther ore isti Qui odit me, et patrem meum odit , et talia multa ' '' 'sunt dicta scripture, que sonant generaliter peccatore Seto odire Deum secundum divinitatem, quia secundum humanitatem videtur certum, quod Judei ex odio occiderunt eum; cum ergo omne odire sit velle malum odito, videtur, quod creatura potest velle malum Deo; et cumeque impossibile sit quantumlibet parvum malum ini esse Deo, sicut et summum, videtur, quod creatura potest velle ad nichilari vel simpliciter non esse. Pro isto dicitur, quod quadrupliciter loquitur scri Meat in olptura de odire, scilicet de odio personali, de di bo Seripiure. norum adiacencium, de odio explicito et odio implicito. 3 Et utrumque membrum capit subdivisiones. Quando-c Umque ergo Scriptura dicit creaturam odire Deum, intelligit de odio in bonis Deo adiacentibus, et sic peccator ut talis principaliter odit se ipsum qui est bonum Dei. Contingit eciam creaturam odire Deum odio m 3bilicito, quod tantum sonat, ac si diceretur creatUram facere peccatum oppositum rectitudini, que est De US, quod peccatum Si remaneret aliunde impunitum de-Strueret primam rectitudinem, que est Deus; sic enim dicitur unus odire implicite alium, de quo numquam 4 cogitavit explicite, quando facit quantum in se est ali-
192쪽
The love quid, quod esset malum alteri, nisi per alium esset
ihilesii r tantum. Et tali modo implicite et antocedenter diciturbui .., is sies homo diligere Peccatum: Qui diligit iniquitatem. in
is no an ob de qui Psalmista, odit animam suam , s. o. Ille ergo,' dieit implicite et antecedenter diligit iniquitatem, qui
diligit actus in ordinatos . ex quo sequitur ipsum SSe iniquum iniquitas enim non potest in se et immediate appeti, sicut non potest in se habere racionem honi, ut post dicetur. Ideo, sicut homo implicite et antecedenter Qt talia opeccata, Sic Deus it ipsa esse punita et honitate X-trinseca bona. me, aliter posset homo aliquo modo velle ipsa, cum volucio hominis non potest excedere volucionem Dei. Unde cum claudit contradiccionem naturam quicquam appetere, nisi appetat bonum ut finem, fgracia cuius sunt media, patet, quod malicia si appetitur hoc erit valde per accidens et implicite ut natura non intendit corrupcionem nisi forte per acciden eo.
quod equitur ad generacionem irme, quam principaliter intendit et isto modo qualitercumque diligit voluptatem Iove quodcumque aliud peccatum. diligit ipsum i secun F. dum aliam iacionem ioni: et consequenter ac Per accidens dicitur diligere maliciam et de tanto odi reprimam rectitudinem. quia in dubie quilibet talis ad-
nichilaret Deum si talis iniquitas remaneret sine decore 2 universi. Unde propter equivocacionem talis appetitus per accidens multi negant eum. Videtur tamen michi liberius ipsum concedere exposito sensu conirmiter ad
Scripturam: relinquitur ergo Deus, quod de potencia absoluta non potest dimittere aliquod peccatum vel o pro instanti temporis impunitum. ut patet tercio delibero arbitrio 24'. Et correspondenter dicitur, quod quis odit alium. quando nedum sibi, sed suis limatum: nam per eum non stat. quin possessor in Seipso habeat malum, sed Deus ex summitate pote iaci eos non potest in se sufferre malum ex continencia malici esui causatis, sed ex ineffabilitate sue poten cie retorquet in omne faciens aliquod malum maliciam propriam, principaliter in se ipso.
f. Core. diligere 3. Core. ex'c'e in exercere
4. s. 70, 6. 32. Cf. Aug. De lib. arb. III 4, i Migne
XXXII Icti ci otio peccatum tim eqset in libero arbitulo, iusta, divina lege seu consecuta est.
193쪽
CAP. XVII. DE ENTE PREDICAMENTALI. I 65 Et ad proporcionalem sensum dicitur Deus odire God 's atre is peccatores, de quanto it illis malum pene, et Ut Si sti Ah Atamquam pius pater amat eos, sic, quod omne odi re Orm i OVQ. Dei est amor, cum non potest odire aliquod eorum, que fecit, nisi volendo sibi malum pene, quod est bene velle sibi bonum; et per con SeqUen OSt mare. Et sic intelligitur hominem debere odire animam The fame sense suam, quia debet velle ibi, secundum racionem qua ii abuterio
animatum corpUS malum pene Sensus, ne ex petulan ibo Scripuir i
locia prosilia contra populum iuXta decretum Salvatoris at one' o nLuc. 90 Qui voluerit animam suam salvam facere. perdet eam. Et Joh. 120 Qui odit animam suam in hoc mundo in vitam ternam custodit eam. Et iuxta hoc instructus Apostolus dicit prima Cor. 9'. Castigo i ScorpUs meum et in servitutem redigo cum enim
anima principaliter sentit penam, patet, quod ipsa principaliter oditur odio amoris, que est volucio pene bone non ergo possibile est aliquid odire Deum odio explicito personali; claudit enim contradiccionem ali-2o quid velle bonum nisi sub quodam involucro velit
Deum; dampnati ergo Volunt Deum non esse ultorem peccatorum suorum sicut Judei volunt istam humanitatem non SSe, UOTU Utrumque est possibile. Sed valde remotum est ex istis inferre, quod volunt Deum ab non esse non enim volo DeUm UUm non SSe, ergo volo Deum non SSe. Ulterius quo ais solucione. doctorum quando di Distinction
qua post deliberacionem creatura it inem aliquem Prdcii di ill 3 sine hoc quod vellet practice inniti exequi pro illo fine et quedam est practica, qua post Syllogismum practicum intenditur prosequi pro fine dictato possibili intendenti placet de distinc cione. Nam prima eleccio vel volucio est condicio nata, ut alias dicetur, nec video, The speculati 'e35 quod sit possibile angelum plene apprehendentem im munde in au possibilitatem 'qualitatis sui ad Deum, sine passione Vel perturba cione eius per ignoranciam simpliciter illud velle, potissime. cum non sit in ossibile lenam esse priorem peccato; et talis voluci, non possit carere o obliquitate igitur non potest esse primum peccatum:
194쪽
quis igitur irincipia reo illam volucionem simplicem λ
Oporteret, quod tam Deus previ neceSSitando, quam volubile in acione apparentis boni, saltem in esse in telligibili. Preterea aliqua creduntur intelligibilia esse, que non possunt appeti propter defectum lapparen cie bonitatis, ut hominem adnichilari vel ipsum non esse secundum Augustinum ' de Libero Arbitrio. Sed omnia simpliciter impossibilia eque non possunt apparere F. 22 esse bona ergo omnia talia non possunt esse volita; cum ergo quilibet non errans revi in intentu, scit, iocreaturam equari Deo non habere apparenciam boni, ymo, foret, esset Summe malum, Sequitur, quod non sit possibile potissime creaturam non previ errantem illud appetere cum claudit contradiccionem hominem quicquam appetere, nisi ad invicem appetati,
sibi bonum, ut si simpliciter appetit, apparet sibi simpliciter possibilitas ad illud: et sic illud esse bonum possibile si condicionaliter appetit, ut imprecantes appetit, tunc condicionaliter apparet sibi omne bonum intelligibile, et tunc terminatur tam actus intelligendi, o quam actus volendi ad res signatas ier partes simulacrorum, quibus fit apprehensio Sic, quod non est dare unum impossibile primo et principaliter apprehensum totali significato; sed ex parte signi est impossibilitas propter hoc, quod impossibile est signatum et, primarium sibi sic signanti co respondenter Nam si signum non habet signatum iri marium et significat modo suo significando aliquod primarie, tunc est ipsum impossibile, ut dictum est superius. Ideo ex illo sancti philosophi sequitur, quod creaturam equari deitati non opotest appeti, qui nichil potest appeti, quod non potest intelligi; sed non potest intelligi, quod creatura sit equalis deitati, ergo non potest appeti; angelus ergo
creatus in clara sciencia, sine fantasmatibus terminantibus Sensu Suo interiores, ut contingit in homine, non bpotest Sic fantastice componere. Nam adhuc manet, quod obstinatus in eadem Superbia.
7. Aug. libero arb. III 8 22 Nam illud vide quam
absurde et inconvenienter dicatur: Mallem non Sse, quam miser esse eiqSq.
195쪽
CAP. XVII DE ENTE PREDICAMENTALI. Et iterum videtur quod non continue appulit esse An auget could Deus, sed semper appetit esse non-Deu S. ergo num luesi fror' quam appetit esse Deus. Ideo Doctor modo SUO OH si ζ tibi 'u dira dicit proba cioni sancti Thomae et aliorum doctorum, ishe to e et non contradicit conclusioni quin angelu non Voluit ome: in thalita manifestam contradiccionem. Unde duabolus tem - Ot Od ptans mulierem Gen. 30 quando in toto fuit deditus in mendacio, addidit istum terminum sicut , ne mulier, participando impossibilitatem dicte sui, illud non apio peteret. Dixit enim me quaquam morte moriemini; scit enim Deus, quod in quacumque die comederiti e eo. aperientur oculi vestri eritis sicut Dii, scientes bonum his is orne et malum . Ecce primum mendacium contra divinam chisui, sentenciam: Nequaquam ' etc. Ecce secundo callida im b. ibili cacio, quod Deus propter invidiam prohibet esum ligni: God uot ye Scit enim Deus ' etc. Et patet 30 pollicitatio ad re hμη ς ψ dendum per addicionem adverbii similitudinis: Eritis , inquit sicut Dii , id est angeli, non restricti aliqua inhibicione, nec serviliter subiecti, sed scientes sine in-2 Struccione quid vobis proderit aut nocebit. Si ergo mulier scivit, quod non potuit converti in aliam naturam, multo magis yabolus hoc scivit; ideo si dyabolus appeteret, par SSe Deo, hoc appeteret gracia finis, quem principaliter appeteret; sed illud foret mirabile a medium, quod non potest intelligi sub ente, vel bono finis, imponens necessitatem rebus, foret Valde pro- porcionatus tali volucioni me die, ut finis habeatur. Relinquitur ergo, quod 3 abolus voluit unum bonum sibi possibile, et per consequens volucio illa poterit
4. CZ Thomae radwardini De causa Dei Ed Lond.
299 C s.): . . . Unde et Thomas I. contra gentiles sic ait: Sapientis voluntas ex hoc, quod est de causa est de Vectu, qui ex causa de necessitate sequitur. Stultum enim esset velle Solem existere super terram, et non esse dici claritatem. Et iusta 3. Ouicumque vult aliquid necessario, ut ea, quae necessario requiruntur ad illud, nisi sit ex parte eius defectus vel propter ignorantiam, et quia a recta electione eius, quod est ad nem intentum abducitur per aliquam actionem Amplius autem potest similiter argui de actibus homicidii furti et similibus, cum quibus cum suis circumstantiis positis neceS-
Sari coniunctum est peccattim .... O positum autem huius multipliciter Suadetur . . . . et qsq. Io S. Gen. , t 5.
196쪽
How evit is in Habito, quod nullus actu simplex est per se aut in-Ε Mis separabiliter malus, cum multi actus sint mali restat privation O videre quomodo malicia inest rei Pro Quo notandum,
kin o good quod omnis malicia formaliter dicta est privacio boni ,
o si ideo, quot sunt manem e bonorum, tot Sunt manem es maliciarum, ut aliquod est malum pene aliquod malum culpe aliquod est malum subiective, et aliquod effective, et aliquod significative. Et videtur michi, quod omnis malicia dicta formaliter sonat in privacionem modi vel o ordinis et econtra ideo, ut dictum est Superius, quando aggregatum caret rectitudine vel ordine, tunc inest sibi malicia vel peccatum, quod primo est in voluntate creata, et conseqUenter in subiecto et procedentibus t . aut infectis ab illo. Unde quotlibet aggregata contingitibsignare, inue Deus de potenci absoluta non posset eximere ab iniusticia, ut aggregata ex habitibus, et in proporcion. operum procedericium ab illis respectu circumstanciarum persone sic habituale; et illa aggregata vocant philosophi et wlgares vicia. Aggregatum oeciam ex credulitates credibilis et dic cione assertiva oppositi est mendacium; quod si huiusmodi assercio
sensibilis fuerit cum iuramento, tunc est periurium, et talia aggregata non posset Deus de potencia absoluta facere carere iniusticia ab Aristolle lay Et sic diligenter notanda est equivocacio ignorum,down iliat
bi ho si apud Philo Sopho qualitate contrario virtutibus, ut patet qualities in capitulo De ualitate in libro Predicamentorum et in processu libri Ethicorum. 3o
2D. J Arist. Cat. 6, 8 Ed. Par. II 5, 45 sin 'πιχρχει ὁ καὶ ἐναντιοτης κατα το ποιον Io δικαιοσυνη δικία ναντιον. o. in processu libri Ethicorum excidisse vocula tercii, atque ictis capita inde ab octavo in edd. antiquis undecimo signiscavisse idetur.
197쪽
DE EΝTE PREDICAMENTALI. Et hoc contingit dupliciter sano intelligere; vel in Doubie sensetelligendo terminos personaliter, ut significant habitus '' 'positivos inclinativos ad actus tales simplices operandum. Et ad istum sensum concedendum esset victum Personat , posse esse virtutem et econtra, ut habituatus ad an , hudum quocumque tradu vel astendum quibuscumque 'QQly m y
actibus singularibus ad intra vel ad extra poSset Sic virtve or os circumstanciari. quod habitus iste virtuose inclinaret, ut patet specialiter concomitante prudencia talem habi- totum et proporcionali adiacencia facultatum; et sic in
telligendum est de quocumque 'abitu quod, si sit
Sed secundo modo contingit intelligeres terminos II. Aggregate; huiusmodi, ut simpliciter significant aggregata e multis an, habiis audio habitibus vel habitudinibus positivis et ori vativis in circum iduc 5,
quibus oportet obliquitatem fundare, it posito quod negative Frona quis inclinetur ad dandum, ut ideo et habeat asseccionem pes si, e de sectu pruden cie vel alterius virtutis ad aridum histrionibus vel non indigentibus. tunc totum hoc ag-2o gregatum ex habitu ad ante dandum et talibus dandum cum aliis circumstanciis positivis et privativis vocatur simpliciter positivum, et qualitas habitudinalis propter specialitatem sue partis notabilioris; et sic conceditur victum inseparabiliter esses vicium, licet absimplex habitus posset esse non vicium; et talia aggregata sunt in genere qualitatis et genere accionis, Sicut et in aliis generibus; et isto modo glosandi sunt Uctores, quando dicunt aliqua de se sonare in malum, ut invidia furtum, mendacium, mala Voluntas et UOt-3olibet similia. Intelligunt enim, quod talia simpliciter vel aggregative Evi is a defeci, intellecta non possunt carere malicia, ut Philosophus '' ' ς' secundo Ethicorum ' dicit, quod commune confestim nominata sunt malicia, it gaudium de malo, invere-3 cundia, invidia. adulterium, furtum et O , UgustinUS
VII 8 . Iigne ALI 55): Hoc scio, naturam Dei numquam, nusquam, nulla ex parte posse descere; et ea posse descere, quae ex nihil facta sunt. Quae tamen quanto magis sunt, et
198쪽
eciam 12 V De Civitate 80 dicit Nemo ergo causam efficientem querat in male voluntatis dion enim habet causam efficientem, sed deficientem Intelligit enim simpliciter per malam voluntatem, maliciam in voluntate fundatam, it patet per exempla, que ponit deo privacionibus corporalibus. Sicut enim videndo tenebram nichil video. et audiendo silericium nichil audio, sic faciendo malam voluntatem nichil facio, sed deficio, cum malicia sit deiccio. Quotquot talia dicta autorum intelliguntur vel de ordinate aggregatis, vel Simpliciter icon notando maliciam, ut mala voluntas potest simpliciter intelligi pro male velle vel personaliter pro velle, cui accidit esse malum, sicut album potest simpliciter intelligi, ut dicit substanciam esse albam, que est albedo, vel ut dicit subiectum personaliter aut concretive, Ui r accidit albedo ut patet ex supradictis. Et secundum talem equivocum modum intelligendi concedunt auctores nunc, quod talis actus aut habitus non potest esse bonUS, et nunc, quod potest delicere a malicia vel iniusticia et esse bonus sicut Aristoteles nunc dicit, quod musicum desinit esse, quando subiectum desinit habere musicam, et nunc dicit, licet raro, quod musicum potest esse non- musicum. Et isto modo intelligendus est is Anselmus in De Concordia 130, ubi expresse dicit, iniusticiam non esse qualitatem sed privacionem iusticie, que vicium est. Et idem dicit in De Casu Dyaboli 19 V,
2 in male insertum malam Core. malum.
bona faciunt tunc enim aliquid faciunt), causas habent eoicientes in quantum autem desciunt et ex hoc mala faciunt squid enim tunc faciunt, nisi an a causas habent descientes. Itemque scio, in quo si mala voluntas i in eo seri, quod si nollet, non seret . . . Descitur enim non ad mala, Sed male ....etqsq. o. Arist. Metaph. IV ii, 6 Ed. Par. II 523 4 sq.):
XIII XVlII Migue LVIII 53M Hoc igitur modo voluntas
instrumentum creata bona, in quantum habet SSe per liberum arbitrium facta est mala, non in quantum est, sed inouantum iniusta facta est ad volendum iusticiam desertam . . .
sequitur nullam oluntatem esse malum .... nec aliud SSemalum, quam absentiae iusticiae derelictae in oluntate, aut in aliqua re propter malam Oluntatem.
199쪽
CAP. XVIta DE ENTE PREDICAMENTALI. et in de Conceptu Virginali, capitulo quarto. Unde sic scribit in de Concordia 30: Non est enim iniusticia qualitas aut aliqua essencia, sed tantum absencia debite iusticie, nec est nisi in voluntate, ubi debet esse iusticia ; quod dictum intelligo, quod non est in operibus extrinsecis, nisi prius fuerit in voluntate. Unde patet, quod Aristoteles, vocans iniusticiam et alia vicia qualitates, equivocat ab Anselmo, Augustino et aliis doctori bus, qui intelligunt talia privative. Unde Aristoteles nonio diceret infantes natos in originali peccato statim esse iniustos, nec heremitas vel aliter desides ad faciendum quod debent, esse iniustos; sed tantum adultos, qui ex astucia generata ex iniustis operibus iniusta agunt, vel iudicant ita, quod iniusticia respiciat iniuriam hominii blactam per actus positivos. E contra autem theologialcius et reccius locuntur, concedentes, quod iusticia et iniusticia principaliter respiciunt rectitudinem aut obliquitatem vite quo ad Deum, ita, quod innocens proprio instanti sui esse est iustus et in gracia, et, si
2 caderet virtute morali et quomodocumque iniuste vivens preter divinum beneplacitum est iniustus, cuius iniusticia est carencia rectitudinis vite et sic opponuntur iusticia et iniusticia privative sed secundum Aristotelem opponuntur contrarie. Unde quamvis quo ad considera-2 cionem humanam possent homines esse neutri quo ad propositum positivum, tamen quo ad Deum, non St
Istis premissis planum est, quod nullum ens per se bein is
1n genere est 1nseparabiliter mal Um, Um omni PriVaclo iself ad 3 sit delaccio extra genus, et nullum ens principale est iuc priV ito
malum, nisi tali malicia. Pr1mum ergo malum, cum in genus.
non potest inesse Deo formaliter nec alicui operi extrinseco inest voluntati quodlibet enim extra voluntatem malum non est huiusmodi, nisi in comparicione ad 3 voluntatem eo, quod privacio, que iniusticia dicitur, non potest inesse primarie, nisi illi, cui primo inestri exibiliter esse iustum, quod solum est homo vel angelus secundum potenciam volitivam sed permissio Dei
I. G. Ans. De Conceptu Virginali, cap. V usu IU Migne
LVIII 458) . . . Quare nulla esserilia est iniuSta per Se . . . Iniustitia autem omnino nihil est, sicut caecitas. Non enim aliud est caecitas, quam absentia isus, tibi debet SS ....
200쪽
c ordinancia de potencia terna videtur exigere quod
non primo peccavit homo; tum, quia post homine
peccante, sive 3 abolo instigante, videtur peccatum suum fuisse irremedibile, ut peccatum primi angeli, et sic tota humana species periisset absolutive, tum ciam, qui natura immunis peccato non posset primo moveres hominem ad peccandum, it multis videtur, quia error invincibilis non posset precedere peccatum ergo portet primum peccatum esse plurime liberum sine causa revi impellente illud inest angelo peccanti sine to
The hiphes Cum ergo summum genus malici non potest homini
doe, ubi Heli competere. relinquitur quod dyabolo insiti et ultra 'l' s.' ό sequitur, cum quelibet res dicit se vel specialiter vel
Evi is in iis in specialiter, quod quelibet natura peccatrix mentitur, bcum secundum ymaginacionem vel naturam dicit se esse bonam servando rectitudinem; et perverse veniendo false dicit oppositum illud autem primum dicere cum sit pure naturale, non tollitur per adventicium dicit ergo se servire Deo continue, et deficiendo mentitur, et out ostendit venerabilis Anselmus in de Veritate capitulo se et in De Similitudinibus 160, dicens, quod verius dicit homo facto vel naturali signo, quam artificiali verbo, quod ostendit similitudine tali: Si medicus unam herbam salutiferam egroto verbii diceret, et aliam ab mortiferam realiter gustando, plus actu quam verbo illam commendandam suaderet sic, ut dicit, quicumques ordinis vel religionis gerit officium, si non secundum exigenciam ordinis egerit, omnis exterior habitus mentitur uelibet ergo creatura racionalis, et o specialiter Christianus, gerit officium fidelis servi Dei. cuius signa sunt naturalia dona et spiritualia carismata;
2I C Anselm Dialog de Veritate, . 9 Migne CLVIII 47Si Si esses in loco, ubi scires esse salubres herbas et mortiferas, sed nescires eas discernere, et esset ibi aliquis, de quo Oudubitares, quin illas discernere sciret, tibique interroganti, quae salubres diceret esse, et alias comederet; cui magis crederes, verbo an actioni eius . . . Plus ergo tibi diceret, quae salubres esserit opere, quam ei bo. 22. Cf. Anselmi i l)e Similitudinibus L. Ill c. 77 non in editione: Anselmi Liber de excellentia beatissimae Virg. Mariae, item Liber Similitudinum, Duae I 605 p 1763 Cum enim medicus ei dicit, ut illam et illam potionem accipiat et sic sanari poterit, et emit eam . . . sed cum potio fortis eius iscera rimatur eiqXq.