장음표시 사용
231쪽
supposito cum Aristotele secundo De anima, quod motus instant a is
sit sensibile commune, patet supposici ex hoc, quod es nil sensibie multis speciebus sensuum potest sentiri, ut patet nota mot οἰ biliter de visu, auditu et tactu, ut nemo dubitat, quincatus potest recipere visu motum muris et aper auditu precipere motum venantis et aranea tactu recipere Io motum tele Isto supposito sit A sensitivum quod sen-ciat B motum successivum, et quero, utrum percipit illum motum secundum partem, que fuit vel erit extra hoc inStans, aut non . Si sic, cum solum percipit sibi presens, equitur, quod parte motus extra hoc instansi, sunt sensu presentes. Patet deduccio ex hoc, quod nichil percipitur nisi quod est, cum percipere Sit Ogno Scere, Ut nemo percipit hymeram aut aliqua, que non sunt, quia aliter sensacto passiva rei non resupponeret esse sentiti, quod est nimis leve dictum. - Connirmatur ex hoc, quod omni actus enciendi ter Ρresens is that
minatur lay sentitum movens sensum ideo presens ' du: ε dicitur thymoloyce quasi re sensu ideo non dubium, quin omne quod sentitur, est prius sensui. Si detur
Secundum ut sequens, tunc non est possibile motum a successivum secundum aliquam eius partem Succes Sive
divisibilem totaliter videre, quod probatur multipliciter
esse impossibile, et consequencia patet ex hoc, quod si successivum quamlibet eius partem videtur
28. Post videtur lacuna aliquot linearum in coci.
q. f Arist. De anima III 1, 5 M. Par. III 462 8 s.):
232쪽
O JOHANNIS ICLIF CAP. XXI. Priorit o time Item Secundum Philosophum in predicamentis capitulo
instant siet ore de mori Si dare Uin Ue genera Plocitatum, quarum nothdr una est prioritas temporis, et illa est famosior, Ut patet 50 Metaphisice sed impossibile est esse prioritatem temporis, nisi unum instans posset esse reliquo prius; bergo hoc est possibile. Si enim nullum instans potest esse reliquo priUS, tunc, cum erunt inlinita in Stancia, quam cito erit aliquid, erit et quodlibet, et sic immediate post hoc erit quodlibet instans, quia infinitum cito, et sic quodlibet instans erit immediatum cuilibet toet sine ordine nullum instans erit primum, medium, vel finis alicuius temporis, et sic de preterito, quod contradicit sensui philosophorum et Sensui scripture. Objectioi Ideo dicitur consequenter, quod non est possibile
. s. prius, Quam reliquum erit.
another. Hoc tamen tripliciter impugnatur Prim, ex hoc, quod nullum instans erit aliud vel alterum a reliquo, quia tunc alienitas illa posset esse, ut dicit responsio; ergo per idem, S A instans erit prius quam reliquum a Din Stans erit, aliquod instans erit reliquum ab A et sic per idem alteritas vel alienietas unius instantis ad alterum est Signanda. II 'be ut Similiter tunc nullum tempus habebit medium instans
would vel mStans In aliquo ordine ad alterum tum, quia pyiubuid . ' sorum medium instant habebit quodcumque tempus in id die et eun finitum, cum nullum aliud, quam illud, nec plura quam
'asi. iubis θ' dicit extrema erit dicit eius extrema fore, ut si A
cease erit medium interi et C vel temporaliter vel ternaliter Oerit medium inter illa, et utrobique equitur, quod erit medium inter aliqua, quando ipsa non erunt. Ymo inter aliqua, quorum Ullum potest esse vel fore. Similiter in tantam penuriam loquendi in carcerant Se ipso Sic loquentes, quod consequenter dicerent nichil , fuisse ante hoc instans nec fore post hoc instans eo, quod sequitur hoc erit ante A instans, ergo A instans
233쪽
erit; et sic de fuisse et, ut credunt, si tunc erit ante A, tunc erit ipsum', sicut sequitur, tunc B differret ab , ergo tunc erit A sicut enim differen cia requirit extrema, sic anterioritas et posterioritas temporalis. Nec est, sophisma dicere, quod ante vel post succederet , aut a parte predicti dicere, quod hoc succedit post B, quia iuxta principia sic opinanctum, si post B hoc erit, et sic expositori est hoc inferendum sic arguendo tunc 230 hoc erit j et tunc erit post B, ergo post B hoc erit etio minor est proposicio neganda. Ideo tercii dicunt, quod nullum instans erit in aliquo objection: ordine ad reliquum, nec Deus potest intelligere aliquod i defor' aliud aliorum instancium vel multa instancia, sed unum u*ςe8Sion
instans, sicut est aliud, quam reliquum erit, sic est God cogni ges
i 5 prius, quam reliqUUm erit. MeUS ΠΙ ΠΟΠ OteSt in instant sincetelligere, nisi quod potest esse, ut patet secundo libro lone is
de Intellige ncia Dei; sed nullum Instans potest esse ni Whatris. aliud, quam hoc instans ideo Deus non potest intelligere aliquod aliorum instancium et cum requiritur ad et veri ficacionem affirmativi de extremo plurali numerum numeratum habere parte in presenti preterito et futuro, videtur, quod nulla instancia Deus intelligit, sicut nulla instancia possunt esse eo, quod nullum OrUm potest esse. Nam impossibile est quotlibet instancia fore sine 25 numero, Ut quatuor inStancia erunt quaternarius instan-cium, et impossibile est numerum fore sine suis partibus. Ideo, si instancia erunt, aliquod illorum erit; non enim sustici inferre, quod ista erunt ex hoc, quod hoc erit quod stat idem denominari ideo oportet capere, quod 3 hoc et hoc, que ponunt in Umero, erUnt, et per On- Sequens, cum iste numerus erit iste numerus, et sic divisibilis, habebit parteS. Sed quo ad secundam partem respon Sionis patet, AnsWer:
quod laqueat se in repUgnancia, Udm Vitat. Im involves a 3 unum instans est aliud, quam reliquum, tunc est dare C D tradicti ΟΠ.
alietatem, qua est aliud, et per consequens, cum illa differs romatietas est, eius extrema Sunt. Similiter, iis S aliud there areithers.
quam reliquum, erit tunc illud, quod est reliquum ab , vel erit reliquum ab A aliquando erit, et sic inciditur
4 in secundam responsionem. Similiter, si hoc instans est 16. secundo libro de intelligencia Deil Wiclis, De Ente sive
Summa Intellectualium, Lib. I, Tract. I. De Intellectione Dei.
234쪽
Emoneous prius temporaliter, quam reliquum erit, illa prioritas; ad Versaries, S inter hoc intan et futuricionem reliqui instantis. WhichonVObψ8 Ex quo sequuntur tria Primo quod 1 tan Sit ternum I. That the
eterna a pari Secundo sequitur distinc cionem illorum instancium
II. That here SSe Vel fore, et Per consequens esse possibile, quod' 'bbiiubbii '' illa diSimgwuntur. instants Et tercio sequitur, quod in aliqua danda propor- III. Thai bur cione: Hoc instans sit prius, quam reliquum sit, et
p j xς' x φης' erit posterius, ' quod est falsum, tum, quia non erit reliquum, tum, quia proporcio posterioritatis foret inter instancia, quando non SSent. So there an Ex istis plane patet, quod aliud est dicere hoc inor posteriorii, Stans erit priuS, quam reliquum erit et dicere, ioco, in in i H instans esse prius futuricione reliqui instantis Ymo, si diligenter attendas, patet, quod nulla poteSt S Se pre tericio aut futuricio reliqui in Stantis , ymo patet Ulterius advertenti, quod omne instans erit infinitum cito, sicut et omne instans infinitum cito et infinitum Iotarde fuit, suppositis erroribus philosophorum. Nam hoc instans est icius, quam erit aliquod instans futurum, ergo hoc instans infinitum cito est, et per consequens nullum instans fuit vel potuit fuisse cicius, quam hoc instans est; et cum idem sit ictus esse, et prius ab e SSe tempore, sequitur, quod nichil potest esse reliquo temporaliter prius aut posterius. Confirmatur, si mundus esset infinitum magnus carens medio, nichil esset alcius aut assius reliquo, cum omnis superioritas et in serio ritas situs presupponit centrum, ut arguit Aristoteles o primo de celo Cum ergo par sit iudicium de citi inte instancium, posito, quod nullum fuit primum nullum est simpliciter reliquo prius. Solution Patet ergo, quod aput tenentem viam veritatis omnes iste cathene sophistice dissolvantur. Nam unum instans 3, est reliquo prius proporcionaliter in maiori proporcione,
Instant aret elatea accordiu tolli e Dace f
ii quod eiciencium esse censeo. 8. Post instantis lacuna 6 fere litterarum in coci i. Post celo lacuna 6 I re litterarum in cod.
235쪽
CAP. XXI. DE ENTE PREDICAMENTALI.2OTut maius tempus intercidit inter illa; et primum omnium est primum instans mundi vel temporis et infinitum posterius est aliquod, et omnia instancia illa realiter sunt; et sic differen cia vel alietas unius ad aliquid est, 2 ori Uando idem instans est, et tunc incipit et desinit esse. Alia autem differen cia reliqui instantis ad ipsum est in reliquo instanti et non ante vel post differen cia Ver aggregata, que est illa differre ab invicem, est per duo instancia sic distancia et in neutro illorum, io nec in aliquo tempore, nisi in quo sunt illa duo in stancia; ideo illa nec est temporalis, nec proprie subita, sed utraque simplex disserencia est subita, habens pro suo instanti disserenciam existentem pro alio instanti, cum relaciones equiparancie mutuo se inferunt ut sit, instans pro nunc differt a B, vel est prius Η, tunc differt ab , et est posterius A sed non oportet, quod
pro eodem instanti, sed alio subsequente, et ita non sequitur ista prioritas pro hoc instanti habet posterioritatem sibi correspondentem, ergo pro hoc instanti esta ista posterioritas vel habetur. Et sic unum instans est post aliud et ante aliud, et omnes huiusmodi relaciones ordinis succedendi sunt cum suis extremis non simul, sed Separatim temporaliter existentibus; et ita temptas habet tam primum instans, quam ultimum et quodcumque et ut medium ocius aut cuiuscumque partis signabilis. Ymo, si continuum componitur ex non quantis, tunc The terminal
s tanti, pro quo est idem tempus es termini lautem ', in τά
clusivi cuiuscumque temporis sic finiti non sunt instancia time, ut stand3 illius temporis, sed alterorum immediatorum. Verum 'l' tamen omne tale tempus quandocumque esset haberet illos terminos exclusi vos licet illi termini non tunc continue habeantur sed temporibus suis. Bene tamen sequitur hoc tempus terminatur ad ista instancia, ergo 35 ipsa terminant idem tempus et utrobique tam terminiquam terminancta sunt temporibus suis. Verumtamen, quando termini sunt, tunc terminatum non est, et econtra nec est de motibus subitis. Nam generacio habet non- existenciam generati pro earing of theqo danda mensura precedente, et esse generati pro danda iei milia menSUra conSeu Uente, et sic extendendo ens ad existere H iani Dia:
a esse possibile et ad esse existere, omne generatUm an corruption. habet prius non esse existere et immediate post esse existere. E contra autem omne corruptum primo habet
236쪽
esse existere et post non exi Stere, et Sic omne, quod incipiet vel incipit esse, incipit SSe tempore SUO.
Non quia simpliciter non existit, sed quia pro aliqua
mensura non existit modo non sequitur hoc nunc non
existit, ergo non existit, ocius, quam sequitur hoc balicubi non est, ergo non est. Et sic intelligendi sunt philosophi de terminis motUUm.
II. On human Et correSpondenter concedendum est de vi vocis,
re in η quod sor est aliter in theatro quam ipse est in foro; melancolici eciam sunt de menciores in autumpno se oipsis verno tempore, ut concedunt Porphirius et Gilbertus et proporcionaliter de similibus. Ideo ad pauca respiciunt, qui putant ex ista opinione equi destruccionem omnis motus, cum impossibile sit motum habere terminos, nisi pro diversis mensuris; ideo conclusio Ari 15stotelis 60 Phisicorum capitulo I est, quod nec motus, nec quies, nec aliud successivum est in instanti, Supposito, secundum totum Patet clam ex eodem responsio ad hoc sophisma: Sor est omnis homo, posito, quod sit omnis
homo existens nunc . Non enim sequitUr Sor SSe omnem ohominem, et si sit, omni homo exi Stens Unc, quia Sisor nunc est omnis homo, tunc ipse est omnis homo, et per consequens homo est Sor. Et ultra Sequitur, quod omnis homo, qui fuit vel erit est Sor, cum omnis talis est. III. On the Ideo, sicut oportet tenentem istam viam cavere de b' 'η όὸς negacionibus, sic et de distribucionibus affirmativis, ut
Deus semper est in quolibet instanti existens, non tamen semper est in quolibet instanti, nec umquam in aliquo instanti non existit, sed in toto tempore, et nulla eius
12. GL Gilbertus Porretanus Sex Princ Lib. cap. 4 G. Arist. yy Ven. f. S): Anima enim coniuncta corpori imitatur complexiones ipsius, ut quia aridae vel gelidae compaginationis, dementiores se ipsis in autumno sunt saepe, quibus en sanguis principatur, ere ' et Porphyrii Isagogon cap. IV De Disserentia init. ubi meminisse videtur Micli quae commentatur Averroes Ed opp. Arist. Ven. I 5 ): Socrates dissert a Platone per ipsam individuitatem quae inter ipsos extitit per se di erunt quoque eius dispositiones in semet ipso, cum sit quandoque puer quandoque vir, et cum aliquid agat in uno tempore, quod non agit in ali tempore et, ut summatim dicam, id quo disserunt substantiae, vel quo dist erunt dispositiones unius substantiae, illud profecto dicitur di=erentia communis. 6. I. Arist. Nat. Ausc. VI 3 2), 6 M. Par. II 2I, 47 s. vide supra pag. IS9 et 194, et ibid. feci. sZστ' π, εν τι νυν υθιν
237쪽
CAP. XXI. DE ENTE PREDICAMENTALI.2 o parte existit in omni instanti nec potest in aliquo Time i. e. instanti desinere esse cannot properiyEt iuxta sic loquentes contingit clibere concedere e sal to e
ino tempora esse i finita in utroque Suo extremo, et dub1e has come to, si sunt finita, tunc fines finiunt aut finierunt ipsa, ' 'β
sic omne tempus finitum in utroque tempore Xtremo est lapSUm, pertransitum, productum vel causatum. Et indubie hoc solum est verum in suo fine, ut patet 6 Phisicorum capitulo sexto, ubi ostenditur, quod omneio mutatum esse est subito in fine mutacionis sic quod res successive facta est primo facta in fine. Et dicat, qui audet, quod nullum tempus est factum a Deo cum, Gen. primo dicuntur sex dies fieri a Deo, et Mat. 20 dicitur salvator ipsum dominum sabbati , qui Ps. 1 18 Deii, Ordinacione tua perseverat dies, quoniam omnia Serviunt tibi . Omnia, id est omnes creature, Sicut exponit beatus Augustinus, illud o primo. Omnia per ipsum facta sunt. V Et isto modo expresse dicit beatus Augustinus 5 super Genesim ad litteram capitulo ' quod 2 O tempUS Si creatura, facta a Deo, et idem dicit 110 de Civitate Dei capitulo se et . . . . Patet ergo ex processu Aristotelis, quod impossibile o time an beest omne tempus esse factum a Deo, ni Si Sit in UO made by Godsi ne vel aliter sic factum in suis causis ori inalibus vel Ri Whon it 3
a Specifici S cum Omne successive factum, 1Ve permnnen the sense that
Sive Successivum, fit antequam sit factum, Sicut omne ''Iuέεέ. '' temporaliter corruptum corrumpitur antequam Sit
corruptum, Ut patet 590, et consonant racio, auctoritaSet modus loquendi.
I4. S. Omisswn in coci o. Post et lacuna fere litterarum in cod.
T δε μεταβαλλον παν αναγκx διαιρετιν εἶνω επε γαρ εκ τινος ει τι πασα μεταβολὴ καὶ ταν μἐν γ ν τουτο , εἰς ο μετεβαλεν, ουκετι μεταβαλλει, τ λ. 13. Gen. I, 1. b. Matth. 12, S: dominus enim est filius hominis etiam sabbati m. IIS, I.
Potiti ergo tempus a creatura, quam creatur a coepit a tem Fore utrumque autem ex Deo. 21. V Aug. De Civitate Dei Migue XLI 2I): Si enim recte discernuntur aeternitas et tempus, quod tempus sine aliqua mobili mutabilitate nou est, in aeternitate autem nulla mutati est quis non ideat, quod tempora non fuissent, nisi creatura seret, quae aliquid aliqua motione mutaret et usqu. 28. 80' Scilicet Arist. Nat. AUSc. lib. VI, ecl. 59, cap. 6 1 o), Io Ed Far. II 326, 2): Ρανερον υν, τι καὶ ο γεγονις αναπκλ γίνεσθαι προτερον καὶ
238쪽
Racio talis omne mutatum esse ut huiusmodi est intermino ad quem; sed nullus terminus ad quem est pertinens, si non terminus exclusivus motus, cuius est mutatum SSe, ergo etc. Other examples Concordat eciam modus loquendi, it memo dicit,4 quod domus est facta ad cuiuslibet partis accionem, nec quod mocio aut duracio est complete in primo instanti vel alio instanti intrinseco sui esse. Sic enim esset omne tale successivum corruptum aut pertransitum in preteritum pro quolibet instanti sui esse. Nonne oinnuitatives docemur cilla 'oyca Aristotelii per idem Gen. primo factum est vespere et mane dies unus eciam capiendo finem diei, pro quo sit verum ipsum esse factum; sicut ergo mutatum esse se habet ad mutari, sic factum esse ad fieri, cum sint idem vel prope sed ibnullum mutatum esse est, nisi subito in fine mutacionis; ergo per idem omne factum esse est subito solum in fine saccioniS.
239쪽
Item ex racione universalis actus intrinseci poteS Time must beloyce deduci, quod est dare extensionem temporis ultra hybhi: ih. presens instans. Nam quodlibet verbum ies presenti present instant,
connotat disserenter omne tempu preteritum Vel tu by angvage asturum, et Per OnSequens tota proposicio significat ' ζ' ς Qt complex et compositiVe pro quocum Ue tempore preterito vel futuro. Consequencia Supponitur ex hoc, quod quelibet proposicio significat complexe pro porcionaliterio ad significaciones suorum extremorum; et antecedens probatur tripliciter. Primo sic aliter sequeretur: ista res est, ergo ista Threemid
significat istam rem in hoc instanti esse, cum Verbum ζ. Pisis,
ibi uxta istam viam solum hoc instans connotat pro hoc present instant,
communiter Omne instans, et sic, quod esset quod non pr*.ψnt Mithes impossibile aliquod instans preter hoc SSe, quia, si B instans potest esse, tunc B instans poteSt Unceto esse, et, si quidlibet inciperet et desineret esse, sicut incepit et desinit esse in hoc instanti, et ita significant proposiciones, cum hoc verbum est vel , esse significat simpliciter pro hoc instanti, ut dicit responsio. Item tunc non esset possibile, quod semper est instans b Al species
a Ive aliud corruptibile tum, U1 SIC Sem Per SSet tale compose of in hoc instanti, tum ciam, quia per idem necessario .Pς λβ. 'b ζ
est instans, et de qualibet perfecta specie aliquod indi- ould eas toviduum corruptibile, quod tamen repugnat responSioni, cum omne verbum de presenti limitatur simpliciter ad 3o connotandum hoc instans, et tota proposicio significat proporcionaliter ad illam connotacionem; et tunc perirent omnes denominaciones, potissime cum sunt de universalibus habentibus supposita corruptibilia, ut patet discurrendo per denominaciones mathematicas et natu-35 rates, que sunt de dici de omni.
240쪽
c The ver to Item no1 est de racione huius verbi substantivi esse conuole me connotare aliquod tempus; ergo si connotat, hoc est in i ii preter vim vocis ex applicacione voluntaria intellectus:
present instant cum ergo i intellectus differenter potest elicere uate11 F.
Visu. ciones universales et singulare de con notacione temporis, sitque pronior ad eliciendum intenciones Universales, Sequitur, quod non oportet hoc verbum est ' de presenti significans irim aries con notare singulariter tempus. Assumptum patet per Priscianum in magno libro octavo capitulo 220, ubi sic: Presens tempus dicitur, cum pars Io preteriit parsque futura est, cum tempus fluvii more instabili volvatur cursu, vix punctum habere potest in presenti hoc est in instanti et maxime eius pars preteriit vel futura est, excepto sum V verbo Substantivo, quod est omnium perfectissimum, cui nichil deest. V i5 II. God is in Secundo confirmatur ex dictis et dicendis, quod existem' time. an Stente Sol Deo adhuc proprie esset esse et non fuisserit. Qin vel re sicut patet de ternitate, quod tamen SSet
restricte to falsum, si esse connotaret de sua significac1one primaria
ingiant temPUS PresenS, ergo etc. Nemo namque sane dicit, o quod si incipit aut desinit esse creatura, quod pro POT-cionaliter incipit aut desinit esse Deus. Ipse ergo, prior, quo ad con SeqUenciam, quam creatura, poteSt SS Sine creatura, ergo et Sine tempore, quia aliter essen cia Dei, generacio filii et omnis accio ad intra esset temporalis, ab presupponen tunc I SUUm CSSe. Proo froni ercio confirmatur per illud Exodi 30 Si dixerint
C h.huses michi, quod est nomen eius, quod dicam eis λ Et do-
i ali j in Q minus ad Moisen: Ego sum qui sum , ait, Hec dices filiis Israel ' et infra Hoc nomen michi est in ternum o et hoc memoriale in generacionem et generacionem , et revera intelligit omnia verba vel nomina Deo conveniencia illud verbum sum etc. Tercium elementorum est Deo maxime conveniens; ideo dicunt grammatici, quod Est verbum Substantivum materiam, Substanciam vel essen-35
9. Q. Prisciant. InStitui grammat. lib. VIII o, recensione Martini Herti, Iosiae 555, M. I4): Praesens tempus proprie dicitur, cuius pars praeteriit, pars futura est . . . . iustanti Maxima igitur pars eius, sicut dictum est, vel praeteriit vel futura est, excepi sum Viserbo, quod παρκτικόν Graeci vocant, quod nos possumus substantivum nominare; id enim mutum semper est perfectissimum, cui nihil deest.27. Exod 3, 1. Ibid. , 5.