장음표시 사용
51쪽
participatur sue speciei in perfecciori ut natura hominis Secundum Philosophum secundo Phisicorum 240 est finis omnium aliarum Specierum animalium menSuranSillas, tamquam media ordinata ad Pinem. Ideo philo, Sophicum est ponere, quod cum homo sortitus fuerit Suam perfeccionem ultimatam, quod tunc cessabit omnes species racionabilium et salvabitur totum genus animalisper c cius in homine, quam XiStentibus multi speciebus. Unde, sicut non perficit regnum, quod sint naves eius
Io aut cetera instrumenta nisi de quanto necessaria Sunt
homini navigacio equit acto et Similia, sic non perficitur mundus per hoc, quod sunt besti e nisi de quanto sunt necessarie homini ad Sum excercicium vel doctrinam, et ita seiaciendum est de generibus acciden cium quorum-r cumque ut motus celi est perfectissimus motus Simplex; ideo cessante illo cessabunt alii simplices et manebiteternaliter moriis perfectissimus, quo Spiritu quiete fertur
Tercia causa sic ostenditur Genus generativum prius - naturaliter inest generi medio quam Speciei specialissime. igitur illud genus intermedium prius naturaliter est genus generativum, Uam specie Specialissima est genu generativum et per conSequeri genu generativum Secundum
quandam analogiam dicitur de illis. tui prius de genere intermedio et mediante illo de specie supposita ut
in exemplo, prius naturaliter est substancia incorporea Substancia quam est homo vel aliqua alia species sub-Stancia quod patet sic prius naturaliter est substancia incorporea, quam Si homo et quam primo naturaliter ῆ est substancia incorporea, tam primo naturaliter est ipsa substancia ergo prius naturaliter est substancia incor-
Coci. speciei in perfecciori ultra hoc quod participatur Sue Speciei. Ii 3. navigacio, qui tacto necessaria homini ab altera manu in margine Ore suppletlim o. Coa. i e Ioi gui.
ε Guεν γαρ πως καὶ si ιεῖς τελος διχως γαρ το OD νεκα ειρύτω ὁ ἐν τοῖς περ ch Mosochtας δυο ii H esro υσαι τῆς Oὶς quae verba Verroes hunc in modum commentatur summae secundae cap. III sectione 24 i. Et intendebat, quod suis dicitur duobus modis, aut sicut dic mus, quod forma est ni materiae et illud, ad quod pervenit res, est ni Dei et secundum hoc dicimus, quod homo est ni rerum creatarum propter jSum.
52쪽
pore Substancia, quam homo est substancia. Et idem est argumentum de quolibet genere generalissimo respectu sui generis et Speciei supposite. Et patet triplex racio
analogie teneris. Quodsi ibicitur cuiuslibet speciei
individuum esse reliquo perlaccius, concluditur conclusio, cum impossibile sit individua contineri sub specie, nisi constituant quendam ordinem constituendi perlaccionem speciei, ut generaliter totum Si perlacci US sua parte. Verumtamen iste perlacciones in hoc differunt a per- Dccione essen ciali specifica, quod quacumque perfeccione Deiusdem specie Signata perfecciones finite quo ad nos eiusdem specie vel equivalerent vel excederent speciem l . datam in perfeccionibus autem diversarum Specierum nulle nobis imite equivalerent vel excederent perflaccionem speciei Superioris, et specialiter in genere substancte, ibubi sunt species et differencie perfecte, ut quotlibet elementa non valerent riuum mixtum, et quotlibet plante non valerent num animal, sicut et quotlibet besti non valerent num hominem, et Sic de ceteris; sed secus est de igne et ceteris mogeniis quibuscumque. O
i . eclaret Mox ex ab alleia tanu in margine codicis suppletum
53쪽
COn Sequenter restat videre, que analogia regulariter melius as a
namque ex predictis, quod esse generativum est ana i. ij.
, logum, et constabit, quod nec ens in Sua maxima com particular. munitate, nec accidens est genu logicum, cuius potissima causa est analogia. Ideo disting vendo genus ambiguum, de quo incolniensis primo posteriorum capitulo V. genere loyco, cuius generativum est quodlibet predicat mentum, ut dictum est superius in universali sermone de genere, videndum est quomodo citabilietur genus
Quod autem analogia non impedit, probatur primo ex mos this is hoc quod omne generativum prius naturaliter inest L he holero communior sibi pro priori et natur Priori, quam natur' duo utibuPOSteriori, quia non posset inesse speciei, nisi mediante omne
Suo genere, Ut patet e predicti S aliter enim eque immediate foret species specialissima genti generati VUm, sicut aliquod genus intermedium, quod Si contra racio-2 nem immedia cionis esse. Ideo supponendo illud ex dictis, et capiendo secundum moderno theologos, quod Deus posset producere totum genus Substanci corpore es in Substancia incorporea, quamvis forte hoc sit impossibile, adhuc patens est ponentibu mixtum non posSea esse sine elementis componentibUS, quod genu corporUm simplicium sit prius naturaliter genere corporum miX-7. V. Commentaria Roberti incolniensis in libros Post. Arist. 5 M. Ven. f. ): Si vero subiectum conclusionis sit repertum actualiter in his, in quibus possibile est per naturam Suali universaliter, aut ipsum est nivei 3ale uniνοcum penitus, aut ipsum est universale ambiguum dictum, scilicet de suis inferioribus secundum modo diversos, ut puta Secundum prius et posterius et secundum fortius et debilius; si itaque ipsum sit universale ambiguum, ipSum est in nominabile
54쪽
torum, et tam necesSario a US an ipsum, sicut substancia
causa accidens. Ergo talis analogia no1 tollit racionem generi loyci, et evidencior est predicacio de corpore inanimat, presupposit, ad corpus animatum, et de corpore sensibili resupposito ad corpus intellectivum, et ita de aliis gradibus naturalibus generis ad Speciem et specie ad speciem specialissimam. II in figures Item de numeris videtur, quod prius naturaliter sit quantitas discreta quam continua. et cum ille sunt disserencie ex equo dividentes genus quantitatis, Sicut o
faciunt omnes proxime differen cie suum genUS, Videtur, qUod non repugnat per se esse in eodem genere cum hoc, quod num per Se causa alterius prius participet eodem tenere. Antecedens latet ex hoc, quod non poteS ESSE Sub Stancia continua, ut purum corpus, ni Si besset quantitas discreta. Sed econtra quantitas discreta posset fundari in substanciis, in divisionibus, sive punc- talibus ut sives multiplicati, ut anguluS, cum hoc, Uod non esset quantitas continua quia, Si non CSt natura corporea, tunc non est quantita continua, eto et istam conclusionem diffuse declarat oecius in principio Aris metice sue, ostendens, quod aris metica racione numeri, qui est subiectum aris metice, est prior, Ut iure, quam aliqua alia scientia doctrinalis nec hoc vertitur in dampnum loquendo de numeris, qui Sunt res et oracioniS, ut numerus dearum vel aliarum veritatum eternarUm, Sed et loquendo de numeris, quibus substancie constituunt formaliter multitudinem existentem. Videtur eciam Pater C. III. in qualities Item de qualitatibus est conformis racio; nam que 3olibet qualitas superaddita, cum resultat ex prima, re-
supponit irimam tamquam suum irincipium, Sicut
. specialissimam addidi. b. Core. pu cor verba Suspecta. 18. ut in coa lacuna decem fere litterarum.
22. CL Boetius de Arithmeticam 1 Migne Cursus Patrol. Dol. LXIII1982 A): Quae igitur ex his scit disciplinis prima
discenda est, nisi ea, quae principium matrisque quodammodo ad ceteras obtinet portionem Haec autem est arithmetica. Haec enim cunctis prior est, non modo quod hanc ille huius mundanae molis conditor Deus primam suae abi tractocinationis exemplar, et ad hanc cuncta constituit, quaecumque fabricatur racione, per numeros assignati ordinis invenere concordiam sed hoc quoque prior arithmetica vocatur, quod quaecunque natura priora sunt his sublatis simul posteriora tolluntur. Inde iciis verba aut iure.
55쪽
27 accidens presupponit Suum subiectum ergo talis analogia non excludit racionem generis loyci, cum taliter analoga sunt in eodem genere. Et si fingatur Deum de potencia absoluta posse signare qualitates secundas sine primis eo, quod ideo ingrediuntur earum composicionem: adhuc stat racio de numeris, figuris, de proporcionibus et quotlibet similibus. Deus enim de potencia sua ab Soluta non potest ignare quaternarium, nisi resupponit duos binarios alterius speciei, et sic generaliter Specie Sio numeri minori est prius natura, quam species timeri maioris, et conformiter triangulus est prima figura, quam oportet cadere in composicione quadrati, Si St, et Uadratum in forma pentagoni, et sic in infinitum, non autem contra Specialiter secundum ponente compo Si-IScionem continui ex non quantis secundum illos enim F. ob stat triangulum esse sine i quadrato et quadratum Sine pentagono, et Sic de ceteris.
Et de quotlibet pro porcionibus est par racio. qui IV in
Proporcio equabilitatis est prima omnium, a qua omnis ixi H et o nequalita procedit, et minor pro porcio presupponit Urad maiorem, sicut minor substancia ad maiorem, et ne dum hoc, sed relacio unius generis intermedii pre- Supponit relacionem alterius generis intermedii, ut omnis
relaci, fundata qualitate iresupponit relacionem
2 fundatam in quantitate, cum tales relacione presupponant sua fundamenta, et quantitas Sit prius qualitate. Propter talia videtur michi, quod sufficit ad racionem Genus Iogieullygeneris logici quod Sit natura positiva multis speciebus in ii dido,'
communicata in participacione sue essen cie secundum iii hicli many
3 magis et minus, et 1llam ultimam differen ciam intelleX1 ut there is noSUPeri US per UniVoce communicari . Quamvis autem V mi qualibet supradictarum racionum includitur altissima participalion difficultas tamen sufficit hic declarare univocacionem sufficientem et requisitam pro genere, Sicut eciam omne S38 substancte conveniunt in hoc, quod nullum illorum est reliquo magis suum genus quam quodlibet eiusdem generis, quia nulla essencia vel natura suscipit ad istum sensum magis aut minus. Sed sicut Deus est magis en S. quam Sub Stancia, Sic substancia est magis en S, quam 4 accidens, et unum tale reliquo magis accidens non sic autem de Supremo genere loyco. Patet illud sic eo
56쪽
08 IOHANNIS ICI IF CAP. iii Thi de ipso quod aliquod est genus alteri est ipsum sibi sub-
di ferietate, et nullum tale Ut est participar
''di '' de uti dum magis et minus ergo nullum tale genus Ole.
Πυ Π ibi faeionum sue essen cie participari Sm PQ βς erioribus secundum magis et minus patet e racione
Vst reliqua magis substancia, ut patet de Sub - ancia prima, ut in Predicamentis capitulo de SubStanciat iis essui' oveum eommunicam secUndum mag)β ψem qualitas, relacio, accio passio secundum utores Suscipiunt magis et minus ergo stat cur raciones eneris logici quod suscipiat magi et minus. Itemo recipue tantes est que cumque substancia ens, quante ubstancia sed aliqua substancia est reliqua magis ibens .rgo aliqua substancia est reliqua magi SubStanc1a Ad primum dicitur, quod substancia Sicut et quodlibet aliud genus, habet preter racionem sibi essencialem. Dassionem vel proprietatem sibi accidentalem, et Se-
hd illam pote t suscipere magis aut mUS; Onao
autem secundum essen cialem racionem, ut racio posterior
Lesa et quasi passio sibi inseparab er accide
taliter est per se subici accidentali absoluto ut patet secundum hoc sicut secundum Ubi eccionem Predicacionis est prima Substancia maxime Substancia ii dici Philosophus, id est magis substat accident vel
' 2: si ui giosum generum suscipit quo ad racionem eiUS
Ad tercium dicitur quod iste terminus in pote supponere simpliciter pro genςζς ς Vi acionem' ranscend ntis, que non potest Sse, Um non
potest esse qualitas vel propria comparaci inter nam
notam raecedentem. III. Ens' a used for genuo formis
57쪽
CAP. I DE ENTE PREDICAMENTALI. Ospeciem et aliam eiusdem generis. Et ex isto patet quod There an benon equitur: Substancia incorporea est prius tiatura 'SUbstancia quam homo est substancia ergo substancia ped ing
, stancia. Prioritatem enim nature. sicut et essenciali peeid stud maioritas per c cionis dicit maioritatem entitatis sic quod Π0iber ubint . . . the sanae genus;
proporcionaliter ut aliquid est reliquo perte ccius eSt therem re none ipsum magis eras cita. Uod Summe en eS Deus et orporalgradatim alia ut sunt ipso plus aut minus participancia H lance man
io Deus enim, ut copiosius vel minus copiose comm Unica substance odi bonitatem suam creaturis quibus illabitur facit eas pro- porcionabiliter magis et minus entes Ipse enim est metrum aliis ut sint et Ut ante sint. Videtur tamen quoddam lovcis calumpniabile. quod Do ibi: hether
entes. Nam quelibet creatura creatur infinitum distare persection to a Deo quo ad perlaccionem essencialem cum Deus sit qualibet creatura infinitum perlaccior tante enim Deus et distat a qualibet creatura in per c cione esse raciali, quante distaret si infinitum magna latitudo per c cionis r96 essencialiter esset intercise creatura sed tunc infinitum distaret ergo modo ut dicit Augustinus Nec proxima res Deo distaret ab eo in per c cione et essen ciali sed eadem res numero posset nunc plus et nunc minus distare a Deo per creacionem aut annichilacionem et per idem nunc posset esse maior pro porcio perlaccionis Dei ad perlaccionem creature. et nunc minor, Sicut de pro porcione distanci situ alis.
I . Cod. 'da rn quibusdam 22. octis corruptus Iortasse inter se et creaturam legendiam. 23. post Augustinus in ore lacuna sex fere litteraVum.
58쪽
Nei ther belli Ex istis facile est videre, quod nec eris, nec accidens
it wid est ense in Ua a ima communitate It genUS Oycum, quamvisi a genu utrumque illorum sit genu ambiguum.
cloes no quod diceret qui ditatem sui subiecti; sed non sic facit
ens in sua maxima communitate respectu alicuius, ideo nulli est, ut sic, genus ob cum maior patet e descrip cione generis, quam ponit Porphirius capitulo ' o et Aristoteles Topicorum; et concordantur omnes philosophi, quod genus predicatur in quid aliter enim non esset pars qui ditativa sue speciei et minor patet X O, quod de nullo scitur per hoc, quod est ens, nisi Vestio, , si est ' de eodem, et cum illa distin itur generaliter fa questione , quid est ' de omni habente qui ditatem sui subiecti, quia tunc per hoc, quod est ens, innotesceret quid aliud esset, ab alio diffiniendo, quod est impossibile,
cum omne singulare convenit in esse cum quolibet. II. An genus Secunda racio sumitur ex eadem radice. Nam omne ogenu natum est habere duas disserericias sue divisionis et specie constitutivas, sed sic non potest en habere
mus bedi flerentialed9. Cod. pors b. Cod. deod' I. Od. sui.
Io. G. Porphyrii Phoenicei Introduci. cap. In editione Aristotelis Veneta 155 2, p. 1 et 2): Tripliciter igitur cum genus dica ur, de tertio apud philosophos sermo est quod etiam describentes assignaverunt, genus esse dicentes, quod de pluribus et disserentibus specie in eo, quod quid est praedicatur, ut animal Quare de pluribus praedicari dividit genus ab iis, quae de uno solum eorum, quae sunt individua, praedicantur. Hoc vero, de di erentibus specie separat ab iis, quae sicut species praedicantur, et sicut propria. In eo autem, quod quid est, praedicari dividit a di erentiis et communiter accidentibus . . . et Aristot Top. I 4 , , 6 Ed. Par. 175, 8 sq.): Γενος ' στὶ τὼ κατα πλειονων καὶ διατμροντων ω si δε εντι τι ἐστι κατ πορουμενον.
59쪽
CAP. IVDE ENTE PREDICAMENTALI.
genus logicum. Maior patet e hoc quod nullum genu implie a
potest principiare species differentes, nisi formaliter per 'r
differen cias, et certum est, quod si deficiant differen cie not inare; ut
complete divisive, tunc oret Una par SUbiectiVa generis, instin is thatque non SSet Species. ut si esset animal, quod non bioe s notesset racionale vel irracionale, tunc oporteret ponere speciem animalis, quod non communicaret cum racionali vel irracionali et cum illa species plus convenit cumio una illarum specierum, Uam cum altera, relinqUitur. quod alia sit differen cia communis date speciei et alteri, licet differenter sicut a nobis plurimum ignote. Et minor racionis patet sic: Omnis differen cia generis dicit aliquid extra racionem eiusdem teneris, et implicati, ipsum habere contrarium, a quo differt sed nichil potest esse Xtra racionem entis. Sicut nec eras potest habere contrarium ergo en in sua maXima communitate non potest habere differen ciam. Nam racionale, etsi non dicat accidens, dicit tamen formam substancialem. 2 que non est per se in genere substancte, et ita generaliter quelibet differen cia substanc te corpore dicit partem qualitativam talis substancte, que est extra tale genus ymo differencia substanci generalissime dicit actum et potenciam. Ue Si extra genus substancte, et et ita est de omni genere accidentis quod dicit suum subiectum sic enim non potest esse de ente cum a nullo potest en simpliciter differre ergo et c. Non enim posset en simpliciter habere nisi non-ens intelligibile. ergo ens simpliciter a nullo potest differre. Patet hoc Jo ex dictis quod ens est communissimum intelligibile. sed commune sibi et suo differenti foret communius, si aliquod poterit esse tale. Ideo patet nullum posse esse tale. Ex istis incidentaliter patet, quod nec transcendens, Hence et ther 3 nec Deus potest diffiniri Patet sic nichil potest diffiniri, trange dental
nisi quod potest haberes genus et differen clam sed V : .'
neutrum istorum potest habere genus et differen clam ergo neutrum istorum potest diffiniri. Si enim Deus haberet genus tunc illud genus esset ipso prius requisitum ad O suum esse, et si haberet differen clam, tunc non esset summe simplex, sed includeret in se possibile et actuale. quibus caperentur ille differen cie, quod est impossibile.
60쪽
ioHΑΝΝs o IF CAP. III. Et si obicitur, quod Deus differt a creaturn ergo aliquasi ereiicia differt a creatura, dictum est, quod equiVoceloouuntur philosophi de disserencia, scilicet qua esst- cienter et qua sormaliter unum differt a reliquo. i Differen ei per quam unum differt a reliquo capit
species differt a reliqua et illa est proprie unum quinque salium Vel quod sit passio vel proprieta' ui qua res unius speciei differt de tanto a reliqua Vel tercio, Quod sit accidens separabile, per quod efficitur non Azm e diversarum specierum, sed res IUSdem Specie accidentaliter distinguuntur ab invicem scilicet uno i in F. 96 differt aliquid formaliter a reliquo Ideo formalis est elacio equiparincae in re fundata n redzente, cum sit formaliter unum differre a reliquo Et talium relacionum alia est realis, quando a De in sub ecto undatum distinctum aliqua autem est solum re acto racionis, quando caret fundamento diScincto subiecto et tales sunt quotlibet differen cie m Deo, qua GO ponere in eo multiplicitatem aut compOSIOOnem. Differocia autem primo modo dicta reducatu ad dissi-nicionem lauam cum Deus non potest habere, patet, 'uod non potest diffiniri die per idem genu generatiVUm c ibitur cum per posteriora, que sunt nobis nocior et οὐ idem sequitur, quod nec Deus, nec ens analogUm
habet et gionem verbum et creativum non sunt: Letali et Dei se ilicet ut passiones et se dein
nichil predicatur essericialiter vel per se de Deo, secli oporcionalia habet. Tercia racio, quare en non est 30
uti laeta est superius, scilicet, quod en equi oce in nieatur uis inferioribus secundum magi et mmUS,