Ministromachia, in qua euangelicorum magistrorum et ministrorum, de euangelicis magistris, et ministris mutua iudicia, ... recensentur. Per Stanislaum Rescium collecta

51쪽

runt fore,ut si quid eo in regno sibi secundia iis speraret, iluinianos illicovi nos ipsis ecset deserturus, auitamque suorum religi nem amplexurus. Id quod statim, ubi de morte Alanconi accepisset, tanquam spe Gallici regni certius iam concepti. instituere molirique visus est multis, qui dicunt&Regis,& Pontificis fauorem palam ab eciau cupari, Iesiuitas eum p ensare, totumq; esse in eo, ut si posit, etiam Deo fucum faciat.

Neque veroIntelligit quid Geneuenses, dereliqui eius farinae homines in animo habe ant,cum praecipua fidei capita sese nobiscum credere,illi,ac pluribus alijs persuasaun Nams praedestinationis negotist, quod Cabuinus e suo capite ad Dei ipsius bonitatem

atque aequitatem euertendam inuexit, tanquam pestiferum dogma a nobis depellimus

ac praeter id, quod Lutherus alij de coena Domini aduersusinos adscripserescitis extare nostrorum Censuram,qui cum Antucrpis seorsim a Caluinianis Euageliu nostru doce-1rent, haec in lucem edi ipsa verba curaru&Caluinistarum Liturgiam, non uno iacxilegio viciatam,contaminatamq; esse,eaq; innum Tas animas aeterno exitio inuolui. De iustificatione aute,totaq; illa materia,in tota tantis ab ijs dissentimus,ut pudeat dicere. Illud eertunt est,quae a quodam Pontificio Theotilogo discrimina ex Luthero , α aliorum i

52쪽

is iN1sΥRowACHIA. nostrorum,alteraq; ex parte,ex Caluini scruptis collecta sunt. Cum nos, an ita illa haberent, in fontibus recognosci curauissemus, prorsus inuenisse verissima: adeo autem di screpantia, ut frusta de concordia laboran dum sit.Ea vero, si cui vestrum libuerit attentius videre, ecce illa sunt, quae vobis relin ' quam .Porro inritibus ac imaginibus,in reliquis quoque Vel sacramentis, vel sacramenta i

libus rebus,aliud quam ipsi sentinius Atque

thaec omnia non essent,quae verissima sunt: quisnam inter nos&Caluinianos Unouum collo Pium indicatur iudicium ferret an non ante viginti tres circiter annos,in couentu Luneburgensi,nostrorum sententia damnatus est Aa bertus Ardembergius Caluinia nus' an hon triennio post in ut brunensi colloquio , dum nostris praeessetallustriss

Dux Vittembergicus, Calui'ianis autem, qui tum erat IllustrisLPalatinus Elector, vlla potuit coire concordia Quin vero conu tu soluto,quot Vtrinq; libri iniuriarum pleni per Germaniam Volitarui,nemo nostrum. ignorat.Sane,Brentius post finem recognitio nis Qq contra Bullingerum,appendicem publicorum testimoniorum nempe Lutheri, Μelanchionis,Lauat heri, Petri Martyris, ostendit saepius a Zuinglianis actum fuisse;vi Lutheranis pro fratribus susciperentur, manente illa sententia de Coena Domini: neque

53쪽

unquam tamen ab illis extorqueri potuisse. Quod si vero praeter sacra Biblia, quae tamen

apud nos non conueniant cum Caluinianis.

aliqui adhibendi sint diuiui verbi interpretes, lidae autoritatis,ex ij quibus Euangelii

hoc seculo illustrati palmam tribuimus, obsecro, quosnam sumimus in manibus, cum inter sese fere omnes maxime dissentiant se recentissimae sunt,tum aliorum,tum singulorum Academis Francosordianae ad Oderam Prosetarum, in nouam Concordiae formulam, quam Illustris . Dux Saxoniae Elector procurauit conficiendam, consessiones, atq; subscriptiones, qua ita Caluiniana dogmata explodun ota ea impietatis arguunt, Vt nihil supra Et putatis holce herbam porrecturos, aut passuros, ut leges a sacramentarijs in re

Theologica praestribantur: & leges quidem,

quae suae dignitati ac iureiurando aduersensury Augebuntur acerbitates potius, Modia accendenturi Dumq; tot hydrae capita praecidere tentabimus, septiescentena pro no- quoque ut re ipsa nimis experimur enascentur. At Vero,quid caeteri facturi sint incertuest. Nam Norimbergenses, yt Caluinisma in suam ciuitatem nimis irrepentem procul amouerent, Academiam ad Augustanae Confessionis capita pueros edocenda,non ita procula sua ciuitate, hoc est Altorfij,instituerui.

Quod ipsum aliiquoq; fecerunt. At interim δε inter

54쪽

inter nos litigantes Pontiscit gaudent,atque

tacentes, quo magis Vnanimes sunt 'ubiq; 1eminaria inuehunt:& adeo stupidi sunt quidam e nostris,qui putet,quin luturum si ut quanto plus ista tractabimus, tanto maioruimpulsu,quicquid a nostris hactenui aedificii

Opparebit; id non per tot ruinas paruomo mento sit ruiturum. Sed sarum hoc fuerit,u, nostrae cum alti in ianis componi controuersiae nequeant:Vtinam domestica composuissem'. Quid vormaciae huius seculi an no o.mpra Hoo. actum sit, pleri'; nostrum adhuc recordatur.E duodecim enim nostris

qui de religione acturi fuerant,quinq; expuissent, Niuolaus Gallus, alter Amsdormis, alijq; tres,quos postea rigidos Stoicosq; Lu-

thera nos vocari fossit, nimio cum dedecore nostro patan meliuimus. Inter Pontificios autem, nulla lis suit, eadem consensio,&numerus mansit. Biennio post undecim e nostris sectae publico mu Itorum Germaniar&Consessionis nostra principum iudicio. caeveris reiectae ni Deinde quam tape Augus an Confessio nostra immestata sit,pudet dicere;vt postea mirium non sit, si quasi Cram- hem centies recoctam plurimi cnostris euo mant&qui';,quam primo nanciscitur sectaei adhaereat.Quod si qui nostram Consessio 'hei aliquousq; prae se ferunt, corde tamen .ltum dolorem atq; indignationem aduem

55쪽

sis nostros haud dubio praemunncertὶ mortifero vulneri,quod nouissime in Concordi Saxonica procuranda inflictum est gentiae nomini nostro nullum iam pharmacum inuenimus, quod sanitatis spem praebeat. Nemenim ablegatus Iacobus Andreae Tubingam lices bene numatus donatus abullustriis. Duce Saxoniae quam machinam dissensionum exstruxit,potis est iam ut destruat Neque octoginta talerorum millia quae pasto ribus Saxonicis,idem ille bonus Princeps saepe euocandis,impendit, quidquam profuere.Et pagant,oppidani qu e eius subditi, dum varias fidei pro iussiones, casq; discrepantes emere adiguntur Iacobo Andreae,&Selne cero, reliquisque illis sex viris, qui hanc nobis infausam Concordiam texuerunt, quo tidie maledi unt. Interim ipsi inter se dolent sex viri enataque sunt interipsos iurgia illa, quod cum ex aequo laborauerint, haud tamen ex aequo inter se partiti sunt praedam; Iacobo Andreae omesia secum asportante, ex diuendita illa Concordia marsupium implente. Iam vero, dum subscriptiones illas, ac prosesiones nouae Concordiae tolli cur tum est, quid effecimus At hoc minimum, nisi egregia illa ignominia notati s isse mus,quoa plersqu e omnes ciuitates, Augustaque ipsa Vindulicorum, Consesionis nostrae,mater, Concordiam tamen nustrami

56쪽

4 Μ,Naar ΟΜ Ac HI λ:abieeerunt quodq; adhuc peius est, proscri i runt,Variisq; editis scriptis&libris,Vn cum alijs ciujtatibus damnarunt. Et agamus scilicet postea de ineunda cum Caluinianis cohcordia' credamus iam. Fel illis,Vel no-- stris Huc Protesta tes Chemniti de ineunda cum Caluinsu concor diu iudicium.

orgium Electorem Brandeburgensem. In ea,quae sequuntur , quid de cocordia cum Sacramentariis ineunda sentiat,quoue eos loco habeat;verba ostendunt. Quod igitur . Ceis secundum altissimum intellectum,&Christianum,elum,ex grauibus MVarijs co- siderationibus, consultum non esse iudicat, ut cum Caluinistis generalis Synodus habes-tur, eam ob causam , quod uti, pro dolor,eX- perientia docet in religionis negotiis, ab ali quo iam tempore parum est effectum; sed plures turbae&dissensiones in Ecclesia& reia iligione insecutae sint huiusmodi, Clem V strae consideratio mihi etiam humillime placet: neq; enim ignoro multos hoc praetextu, insperatae generalis Synodi eo negotia diri-Rere,ut punitionis officium contra Caluinistas interea temporis penitus quiescat, ipsiq; absque impedimento venenum suum magis ac magis spargant, multos asseclas ubique parent. Aod autem cum hoc Clemen. Ve- P stra

57쪽

0ra considerat,quod nihilominus Regia maiestas, utpotc quae instructionis articulo de sancta Coena a nostrarum Ecclesiarum optanione non multum distet,non omino ossen. denda nec pacisca colloquia&traditationes penitus negandae sint, eam ipsam C. V. cle mentem considerationem humiliter habeo pro borea Christiana salutari praesertim ideo,quod aduersa pars,multis abhinc annis. praecipue vero in proxime diuulgato contra Concordiam seripio,perpetuo nobis inique obiicere solet, quasi lucem fugiamus, ac de componendis istis disti dijs conferre cum bpsis graue nobis sit. Protestantium Principum , de Papisia Anglicana, o de puritanis Caluiniani iudicium.

que neque ab Anglica Regina quidqua

est expectandum, quam scitis, quantopere nostros emunxerit,quantum Vectigalii portus Imperii avorterit quantaAntilicis crauitatibus iniuriam intulerit praeter autem Caluinianos, variarii in opinionum alios, Puritanos quoq; exortos eo in Regno vide' at,qui iam Caluinianos nostros pessime o

derunt, ne quid dicam de legibus iis, quas de religione mulier tulit quas,si nos repudi mus,Vix unquam illa accedet ad nostros,qui Remineo & a seculis inaudito fastu,se Papisesam4 caput Ecclesiae fecit:quaeque cumTur

58쪽

42 rNrs et o M Aerii, ea commercio inito satis habet ut 'dies expleat suos ac praeclaram deniq; sobolem, sti- Iicet, relinquat, quae amica nostri queat esse Imperii,&possit etia nostras ruinas fulcire. Haec igitur mea sententia est, hic senses vib.' nam idem omnes sentirent ipsum nullus hac die nobisin Imperio clarior illucesce

ret.

ErasmuspopuIum nangelicum, ait portara iugum ma αν Rasmus in Spongia aduersus Hutienum:

Lutheranos,inouit,video multos; Euan gelicos nullos,aut paucos Circumspice mihi populum istum Euangelicum,&obserua, num minus illic indulgeatur luxui, libidini,& pecuniar quam faciunt hi, quos detestamin, Proser mihi,quem istud Euangelium ex comessatore Ebrium,ex feroci mansuetum, ex rapaci liberalem,ex maledico benedicum ἐκ impudico reddiderit verecundum Ego tibi multos ostendam, qui facti fiant se ipsis

det criores. feri potest, ut haec meast intelicitas,mihi adhuc eminem coligit nosse, qui non videtur se ipso factus deterior. Nunquam eorum ecclesias ingressus sum, sed ali 'qua fido vidi redhutes concione, veluti ma- Io spiritu amatos, vultibus omnem iracunctiam ac ferociam praesu ferentes: sic opinoraikedunt milites a Concione Ducis dirae- Ilum

59쪽

lium exhortati Quis unquam vidit in eorum. concionibus quenquam fundentem lachrymas,tundentem pectus,aut ingemiscentem'. Certe nec illis quidem diebus, qui lachrymis cclchrandisiint, quisquam vestrum suspiriu, ededit. Idcmalibi ad fratres inferiori, Germ.mui inquit, postatam Almachum, qui pro v-m duxerit tres:noui sacrificum. qui duxit, Torem, quam postea coperit alteri nupsisse. Similia multa de Monachorum4Monach rum coniugiis rei eruntur qui ductas repudiarunt, eodem iii re quo duxerant:Jacerdortem Basiliae virgis caesium. mox Vrbe eiectum non nomino. Quid refert, quando dcsierit.

satus est δε postea quam serutheranae sectae. ad differat, in omne sagitiorum genus pro risisse. Quid de tota secta dixerit, non refe

ram.

Idem in libro de Pseudoeuangelicis P puIus inquit, iste, tam Euangelicus, etiam. Tuxcarum Principi dicitur detestabilis, que ait seditioni natum , quos subinde tumultus excitat quoties quam cuibus de causis procurrit ad orma ne suis quidem Ecclesiastis satis obtemperans , nisi dicant blan-

auribus , prosigandi etiam , si liberius

60쪽

in eorum vitam inuehuntur, aut ab opinione dissentiant Initio, tantum non Deus erat illis Lutherus, nunc ijsdem prorsus delirat, qu5d nouum de Eucharistia dogma non re

Et in Hyperaspister.Adeo per hoc Euangelium ait non corris homines,ut potius via

deantur deteriores, ec fieri ut peccare desinant,sed ut peccent impunitius. Et in alio loco. Nonne Lutherus coactus est visitatores mittere, qui populum in omnem ruentem licentiam cohiberent Nonne

idem dixit se malle pristinum Papae&Μonachorum regnum,quam hoc hominum glnus sub Euangeli praetextu in Lugdianoruvitam sese proripientium Nonne idem suis ad me literis deplorauit Melanchton 'N6nne idem in colloquio fassus est Oecolam pa-dius'

aliud Erasmi de Lutheristis Iudisium.

Nacussum est,ait Erasmus,contra Euange licos,iugum humanarum constitutionur sed ubi sunt,qui submiserunt ceruicem suam iugo Dominil&interim constitutiones humanae constitutionibus humanis,imo parum humanis,mutantur: titulus modo mutatus est Vocantur enim, Verbum Dei.Caeterum res adeo nihilo est mitior, ut com plures boni viri praeferant vltroneum exilium, isti ma