Praelectiones theologicae quas habebat in Collegio Romano Joannes Perrone ... ab eodem in compendium redactae

331쪽

TRACTATUS DE MATRIMONIO

novae nuptiae non permittuntur; quoad alios qui de saetoeas nuptias ineunt, tolerantur, prout tot aliorum tolerantur peceata, quin probentur.

Non errat Melesia, cum ob multas causas separationem inter eonjuges quoad thorum sm quoad habitationem M eertum incertumve tempus seri posse decerniι 109. De fide est ex can. 8. ejusdem gem. Tridentini; Si quis diserit, Ecclesiam errare, cum ob multas caum3 3 parationem inter conjustes quoad thorum seu quoad habitationem ad certum incertumve tempus fieri posse decernit; an

thema Sit.

110. Quatuor potissimum causae recensentur Propter quas legitime sit ejusmodi separatio. Prima ac praecipua est adulterium alterius conjugis juxta Christi sententiam I eis adductis ex Matthaeo, quae cum intelligi nequeant de Separatione quoad vinculum, sequitur ut intelligantur de separatione quoad thorum seu habitationem, et quidem in perpetuum. Altera est conjugis apostasia aut haeresis cum Periculo perversionis alterius juxta illud Apostoli : ad Tit. 3, 10. mereticum hominem devita; et illud Christi Matth. 5, 29.

Si oculus tuus sexter scandalciat te, erue eum et proice abs te. Tertia est si alter conjugum alterum impellat ad peccatum. Quarta denique mutuus est conjugum consensus ad religiosum aliquod institutum profitendum, vel si de marito agatur, ad Suscipiendos sacros Ordines, quo resertur Christi sententia Matth. 19, 29. Omnis, qui reliquerit uinorem . . . propter me, centuplum accipiet et vitam aeternam possidebit. In quo posteriori casu, si uxor junior sit, religionem aliquam prο- steatur necesse est, si vero provectioriis fuerit aetatis, votum emittat coram episeopo perpetuae continentiae, prout constitutum est in jure canonico De o vera. conjustat. lli. Cum obsoleverit protestantium error a Tridentino

proscriptus, ab ipsorum dissicultatibus asserendis , quas d

332쪽

CAP. II. DE MATRIMONII PROPRIETATI BD s. 333

scutit Bella inus De Matrimon. c. 14. supersedemus. Quoad praxim in causis quas recensuimus, consulendi sunt Theologiae moralis institutores et canonistae.

DE IUPEDIMENTIA MATRIMONII EORUMQUE STATUENDORUM FACULTATE

112. Impedimenta ea Vocantur, quae aut irritum Matrimonium reddunt, aut saltem illegitimum. Hinc partitio in impedimenta dirimentia et impedientia. Nonnullis minus propria videtur ejusmodi denominatio. Esto, ne tamen confusionem linguarum introducamus, cum illa loquendi ratio vulgaris jam sit communique usu trita, ab ea recedendum non est.

113. Impedimenta dirimentia quindecim recensentur his

versibus expre8sa: Error, conditis, votum, cognatis, crimen,

Cultus disparitas, vis, ordo, listamen, honestas; Ametu, afflnis, si clandestinus et impos, Si mulier sit rapta, Deo nec reddita tuis. mee faetenda vetant eonnubia, facta retraetant. Impedientia quatuor haec sunt: Ecclesiae vetitum, tempu3, 3ponSalia, votum Impediunt seri, permittunt nata tenere.

Horum vim et explanationem sibi vindicant canonistae ac theologiae moralis institutores. Theologi dogmatici munus est potestatem Ecelesiae legislativam vindicare in impedimentis constituendis. Cum vero controversia potissimum vigeat circa impedimenta dirimentia, tum i ' inter catholicos et protestantes; tum 2' inter restalistas nuncupatos, sincerosque catholicos, nos sub duplici hoc respectu eam agitabimus. 114. Waldenses omnium primi impedimenta dirimentia adorti sunt; Lutherus et Calvinus cum Matrimonium e Sacramentorum albo sustulerint, non alia admiserunt im-

333쪽

334 TRACTATUS DE MATRIMONIO

pedimenta praeter illa, quae in Levitico e. 18. rectusentur , ita tamen ut in potestate civilis reipublicae sit alia constituere circa Matrimonium, quod ad ejusdem bonum

conserre Videretur.

ii 5. Horum vestigiis insistens Marcus Antonius de Dominis prius archiepiscopus Spalatensis, deinde apostata inop . De Republica Ecclesiastiea lib. 5. c. ii. adnisus est evincere causas matrimoniales ad Solos principes Spectare , dato etiam quod Matrimonium Sacrameutum sit. Marcum Ant. De Dominis secutus est imo magna ex parte expilavit Laundus Constantiensis tu op. De regia in Matrimonium p

testate edito an . 1672. Is, constituto principio, quod facultas impedimenta dirimentia apponendi conjugio, nativo jure ad seculares principes spectet, infert Ecclesiam aut usurpatione, aut principum indulgentia et concessione, sibi

illam tribuisse. Cum vero Tridentinum Sem. 24. ean. 4. definierit eam potestatem ad Ecclesiam pertinere, contendit hic doctor concilium Ecclesiae nomine, regre et principes signifieame .ll6. Launiui paradoxum ac erroneam doctrinam, Cum

primum apparuit, christianus orbis exhorruit, et refellit. Verum, ut fit, pedetentim, si inauditam Tridentini can nis interpretationem excipias, Launrii Ustema nonnullos Metatores nactum est, ac superiori Seculo praesertim plures adstipulatores habuit inter aulicos theologos et canο-nistas; inter quos in Germania excessuit Bened. Oberhauser, haereseos propterea accuSat . ii T. Sub horum canonis tarum ac theologorum auspiciis constitutio Iosephi II. prodiit an . 1783. qua camarum matrimonialium cognitio imperii civilis judicio committitur. Summum hujus legislationis matrimonialis principium in

eo costituitur, quod Matrimonium sit civilis commetua, ac ut talis a paritate aliorum contractuum et pactorum a civili foro regi debeat, ideoque solum imperium civile vera, tu est dirimentia, ut dicunt, miarimonii impedimenta statuere et in iis dispemare possit. Ecclesiae autem tributa est potestas prae-

334쪽

CAP. III. DE IMPEDIMENTIS NATRIMONII ETC. 335

cepta quaedam prohibitiva constituendi, quae religionem et mores ad conservandam sacramenti Matrimonii dignitatem promoveat. Iosephi II. edictum plures invexit perturbationes , diuturnum excitavit certamen, et paucorum annorum spatio systema dispensatimum matrimonialium pluries

immutatum rat.118. Hujus Austriacae legislationis principia haud pauci

canonum professores, theologique jansentanae factionis adstruenda sibi sumpserunt. Eminent in Belgio Le Plat, in Italia Aloysius Litta, Petrus Tamburini, et Thomas Ne tires, in Briggovia Jac. Ant. Petaeh. Adoptavit porro su que fecit pseud synodus Pistoriensis.119. Legislatio Matrimonialis Galliarum quae post re- helles civiles motus an . 1792. prodiit, non modo causas omnes matrimoniales politico gubernio vindicavit, sed eo Progressa est, ut sanctitatem omnem ac firmitatem Matrimonio abstulerit. Superveniente Napoleone, legislatio illa

in pluribus emendata est, attamen in novo codice Omnis sublata est Ecclesiae potestas circa causas matrimoniales, quae non seeus ac conjugium ipsum civili magistratui addictae fuerunt. Ad conjugium ineundum satis erat eOn- Sensus mutuus coram testibus et magistratu.

l 20. Deservescente in dies hostili studio in Ecclesiam, paulatim ab his principiis recessum est, pluresque theologi praesertim Galliae se receperunt, ut adstruerent potestatem gestem eae aequo tum principibus tum Ecclesiae competere circa impedimenta dirimentia. In hac sententia quam novissime adstruxit D. Carriere in Praelectionibus majoribus sancti Sulpitii habitis. De mattrimonio Paris. 1837. eadem ratione qua Ecclesia, regimen etiam politicum potest irritum reddere quoad vinculum conjugium per impedimenta a se constituta. Quamvis porro hic Auctor in nonnullis doctrinam suam in opere posterius edito emolliverit, quoad punctum praecipuum de quo agitur integram adhuc retinuit. l21. Ut nobis via pateat ad sinceram catholicam doctrinam tuendam, praemittimus canones a Tridentino edi-

335쪽

TRACTATUS DE MATRIMONIO

tos sess. 24. eau. 3. Si quis diaerit eos tantum consanguinei talis et aisnilutis gradua, qui in Levitico e rimuntur, pone impedire Matrimonium contrainemdum et dirimere contractum; nee posse Ecclesiam in nonnullis illarum dispensare, aut constituere, ut plures impediant et dirimant; anathema sit. Can. 4. Si quis diserit, Ecclesiam non potuisse constituere impedimenta Matrimonium dirimentia, vel in iis constituendis errasse; anathema sit. Can. 12. Si quis diserit, causas matrimoniales non spectare ad judices ecclesianicos; anathema sit.

122. Λd horum canonum Vim eludendam a personalis catholicis plura excogitata sunt, ac i' Melesiae nomine ibi reges et principes designari; 2' canones hos non esse dogmaticos , sed disciplinares; 3' non descivisse Tridentinum utrum possit Ecclesia statuere impedimenta Matrimonium dirimentia ex proprio et originario jure, au vero ex tacito Solum aut expresso principum consensu; 4' Nec definivisse solam Ecclesiam posse statuere impedimenta dirimentia ad

principum exclusionem; 5' nec decreviMe Omnes causas m

trimoniales ad solos judices ecclesiasticos pertinere. Nos igitur ejusmodi exceptionibus totidem contradictorias op-Ponemus propositiones. Interim sit:

Potest Melesia constituere impedimenita Matrimonium inrimentia, neque in iis constituendis erravit123. Propositio haec fundamentalis adversus protestanim de fide est, ut patet ex can. 3. et 4. nuper adductis. Sic vero ejus Veritatem evincimus. Ideo juxta protestantes nequit Ecclesia ejusmodi impedimenta constituere, quia Matrimonium non est sacramentum, Sed merus naturaliS, PO- liticus ae civilis contractus. Λtqui ex demo tratis cap. l. Prop. l. Matrimonium est Vere et proprie Sacramentum ;ergo potest Ecclesia impedimenta constituere. 124. Hanc conclusionem vidit ipse Calvinus, qui In-atit. lib. 4. c. 19. S. 37. haec habet: ibi enim semel

336쪽

CAP. III. DE IMPEDIMENTIS MATRIMONII ETC. 337

obtinuera catholici , Matrimoniura esse Sacramentum, conbustalium causarum cognitionem ad Se contrainerunt, quippe res spiritualis erat profanis judicibus non attrectanda. Iam Vero Christus Mati. 19. Marc. l0. et Luc. 16. impedimentum listaminis constituit eamque facultatem Ecclesiae suae contulit, dum ei sacramentorum commisit administrationem,

adeoque et potestatem dedit statuendi quaenam sit legitima eorundem Sacram ntorum materia.

l25. Qua potestato Ecclesia quovis tempore usa est, Stys cum irrita declaravit conjugia aliquot legibus imperialibus probata, sive cum probaVit nonnulla Matrimonia quae eisdem legibus vetabantur. S. Ignalius in Epist. ad Philipp. c. 5.

iii universum pronunciat: Decet vero, ut spor i et sponsae

ile sententia episcopi conjustium faciant, quo nuptiae sint secundum Dominum. S. Justinus in Apolos. I. u. i5. et Athcnagoras in Legat. pro Christianis u. 32, 33. Veluti adulterina improbata testantur conjugia , quae humana lege permittetiantur. Tertullianus in lib. De eorona misit. cap. 13. Coronant, inquit, et nuptiae sponaos. Ideo non nubamus ethnicis ne nos ad idololatriam usque dedueanI, a qua apud illos nuptiae incipiunt;

significans passim improbari conjugia quae cum infidelibus contrahebantur, ob cultus disparitatem, quae deinceps consuetudo impedimentum dirimens constituit. Concilium Illiberitanum can. 61. irritum habet conjugium initum euru Sorore defunctae uxoris, prout pariter concilium Neocaesariense celebratum an . 314. idem Statuit quoad eam ., quae duxerit duos fratres, qui tamen gradus affinitatis a legibus non prohibebatur. Ex his porro aliisque non pau- eis documentis, quae paulo post copiosius asseremUS, constat Ecclesiam tradita sibi a Christo lacullato circa impedimenta uinin esse; prout nobis probandum propositum erat. Cum vero protestantium dissicultates e illincent cum illis quas urgent neoterici, eas asseremus et dissolvemus in insequentibus Propositionibu8. Nessti υ mP u bl

Vol. IV.

337쪽

Ecclesiae nomine a Tridentinis canonibus III. et IV. non restes et seculi principes, sed ecclesiasticus ordo et hierarchia designatur126. Propositio certa est ac fidei proxima, ejusque contradictoria, salsa et proxima liaeresi, utpote proveniens ex haereticali principio de jure proprio et originario princi pum statuendi impedimenta Matrimonium dirimentia, ut ex dicendis patebit.

127. Porro Ecclesiae nomen heic a Τridentino non Iatiori sensu pro fidelium coetu aut aliqua ejus parte usurpari, Sed contracte sumi, ut loquitur GersoniuA in Tract. De potestate ecclesiaSt. Consid. l. pro illis videlicet, qui speciali quodam siqnaculo dedicati sunt ad dilinum servitium, seu ut idem loquitur in Serm. in Domin. l9. post Pentre. eonsta. 3. Quos duces in Ecclesia, eustodes et speculatores summus Paterfamilias instituit, patet ex duplici argumento. 128. Primo quidem, quia in adductis canonibus agitur de jurisdictione, et de doctrina; declaratur enim in his Ecclesiam posse dispensare, pone conStιluere impedimenta, neque in his constituendis errasse. Nemo autem est qui dubitet cum agitur de jurisdictione et doctrina, Ecclesiae vocem ad Ecclesiam imperantem et docentem, seu ad ecclesiasticum coetum et hierarchiam coarctari, prout ipsi adversarii coarctant cum docent Ecclesiam esse magistram, interpretem Scripturarum, traditionis custodem, controversiarum judi

129. Altero vero, quia iidemΤridentini patres in eadem constanter significatione Ecclesiae nomen usurpant eum de jurisdictione et doctrina loquuntur. Ita SeSS. 13. Cau. s. Sess. 14. ean. 15. SeSs. 21 can. 2. Sess. 22. can. 5. et T. demum hac ipSa Sess. 24. can. 7, 8, et s. Cum igitur in nostris canonibus de vindicanda doctrina adversuS novatores agatur, qui non principibus, Sed Ecclesiae Presso

338쪽

Chri III. DE IMPEDIMENTIS MATRI MOXI I ETC. aas

sensu acceptae denegabant potestatem statuendi impedimenta dirimentia; cumque agatur de hac ipsa potestate et jurisdictione , evidens est in eodem sensu ac significatione Tridentinos Ecclesiae nomen sumptime.

DIFFICULTATES

130. Obj. Nisi Eeolesiae nomen coarctetur, uni Versum fidelium coetum significat; jam vero Tridentinum in controversis canonibus in amplissima sua significatione Ecclesiae vocem adhibuisse constat ex sess. ipsa 24. De Re form. cap. l. dum sanxit Matrimonium celebrandum esse in facie Eeclesiae. Nulla igitur ratio apparet, cur Voluerit ejus sensum coarctare in his canonibus. 2' Sane sibi proposuit concilium lutheranorum errorem resullere, qui contendebant non posse ab hominum testibus statui impedimenta, retinendaque esse ea Sola , quae Deus in Levitico constituit; atqui ad hunc errorem proscribendum satis erat desinire posse humana potestate sive Εcclesiastica sive regia impedimenta constitui. 3' Substrata denique materia quae civilis et politica est, nempe eou-traetus matrimonialis, aperte ostendit Ecclesiae nomine non Ecelesiae pastores, sed coetum sidelium, seu praecipuam ejus partem, nempe principes Significari. I rgo. l3l. Resp. Ad i , Reg. min. Siquidem ex eodem con-eilio ideo conjugium celebrandum est in facio Ecclesiae, quia coram parocho dandus consensus est; et ita, ut Si coram universa societate praeberetur consensus hic, absente

Parocho, Matrimonium invalidum lares. Quod si adversarii contendant designari communitatem fidelium a Tridentinis in objecto loco, reponimus id non obesse thesi nostrae, cum agatur de publicitate actus, ut riunt, non autem duactu iurisdictionis et magisterii, ut in canonibus de qui bus est quaestio; adeoque divorsum sensum ex se patefieri. l32. Λd 2 , D. Ita tamen ut per leges hominum aut lasses humanas significarent leges ecclesiasticas et pontis incias, C. leges civiles R. II ic valde laborandum nobis non

339쪽

est, ut evineamus Lutherum per leges humanas significasso leges ecclesiasticas et pontificias, cum id declaraverit Lutherus ipse. Cum enim inter ceteros articulos excerptos ex ejus libro De captivit. Babylonica nostri et hunc ei objecissent : Christianis nihil ullo jure imponi msse legum sive ab homine sive ab Angelis, nisi quantum volunt; respondit Lutherus : me non de civilibus, sed de erelesiasticis stisi. Rursum cum nostri et hunc articulum notassent: Nullo impedimento prohiberi Matrimonium aut contraetum dissolvi praeter primum snitatis strudum, Lutherus roposuit: me dLri juoeta praeceptum Dei, licet Papa aliud ordinet. His positis, en quomodo instauremus argumentum: juxta adversarios in allegatis canonibus I ridentinum sibi proposuit damnare errorem haereticorum praesertim vero Lutheri; atqui Luthero ipso interprete, per leges hominum aut lestes humanas non principes seu civiles leges , sed Ecclesiam et e lesiasticas leges designavit; ergo Tridentinum in his canonibus non reges aut principes, sed Vere Ecclesiam seu ecclesiasticum coetum significavit. 133. Ad 3', My. Prout enim contractus matrimonialis materiam eamque proximam constituit sacramenti, Spiritualis est et a sacramento inseparabilis. Quapropter unice

ad Ecclesiam pertinet eam determinare ut legitima sit; nee ulla civilis potestas jus habet sive directe sive indirecte in ea quae intrinseca sacramento Matrimonii sunt, uti ex dicendis clarius adhuc patebit.

Recensiti canones Tridentini dogmatici sunt et silet

restulam constituunt

134. Eadem certitudine gaudet haec propositio ac praecedens, ut constat ex censura lata in propOSit. 59. synodi Pistoriensis, de qua postea. 135. In eo dogmatici canones a disciplinaribus distinguuntur , quod illi articulum seu doctrinam credendam ,

340쪽

C P. III. DE INPEDIMENTIS MATRIMONII ETC. adl

isti aliquid agendum contineant. Iam vero in recensitis canonibus 3. et 4. Tridentinis de doctrina credenda agi, exi dens est 1' ex ipso canonum tenore in quibus dicitur: Si

quis diserit, Ecclesiam non pone, aut non potuisse constituere impedimenta Matrimonium dirimentia , vel in iis constituendis

errasse; objectum igitur horum canonum est potestas E clesiae ejusque insallibilitas circa hanc potestatem, ita ut illorum vi fideles omnes credere teneantur Ecclesiam hac potestate divinitus praeditam esse, Seu agitur de re credenda, non autem de re sacienda. 136. Insuper ex ipso titulo id constat praefixo sessioni 24.; Doctrina de sacramento Matrimonii, et ex expressa Tridentinorum declaratione praemissa canonibus: Saneta et

universalis synodus, cupiens occurrere limpiorum hominum temeritati J, insiyniores praedictorum schismaticorum haereses et errores, ne plures ad se trahat perniciosa eorum contagio, eaeterminandos duoeit, hos in ipsos haereticos eorumque errores decernens anathematismos. Qua declaratione praemiina, continenter canones subjecerunt patres; ergo propositum illis fuit per eos haereses et errores proScribere, et contradictoriam doctrinam uti dogmaticam definire. 137. Demum si qua adhuc superesset dubitatio, ex sensu totius Ecclesiae plane tollitur, quae Statim hos canones uti dogmaticos et fidei regulam suscepit ac venerata est; ita ut nemo unquam usque ad Launrium de hoc vel levem suspicionem ingesserit.