장음표시 사용
61쪽
Lapide cum aliis , exposuerunt, resertur ad Eucharistiam tanqnam ad objectum attributionis, ut logici loquuntur. A . enim l usque ad 26. sacer Evangelista refert miraculum multiplicationiis panum uti siguram Eucharistiae; deinde V. 27. Sermonem profert quo Christus tum promittit cibum Eucharisticum , tum conditionem ex parte Judaeorum exigit ad cibum hunc suscipiendum , nempe fidem in se hunc cibum pollicentem ; demum a V. 51. usque ad sinem Christum in eodem sermone inducit aperientem naturam , Proprietates, effectus , ac necessitatem cibi quem
promittit. 10. Duo impugnant adversarii, ac i Christum in hoc capite loqui de Eucharistia; 2' loqui de orati carnis ac sanguinis sui manducatione ac potione; nam juxta ipsosi' lion agit Christus nisi de fide; 2' de sola ad summum disserit spirituali sumptione camis suae per fidem. 11. Ut lux dieendis assulgeat, juverit verba praemittere ipsius Christi: Operamini, dixit Iudaeis V. 27. , noueibum qui perit, sed qui permanet in vitam aeternam, quem Filius hominis dabit vobis. En, ut ita dicam, thesim totius sermonis : opus quod praestare debebant Iudaei, nempe s-dem , et cibum quem promittit se daturum Christus. Pergit deinde Christus opus a Iudaeis praestandum declarare, donec redeat ad cibum cujus, ut diximus, exponit naturam, proprietates, effectus ac necessitatem , dicens V. 52. Et panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita. Litigabant ergo Iudaei ad invisem, dicentes: quomodo potest hic nobis earnem suam dare ad manducandum' Disit ergo eis Iesus a Amen , amen dico vobis : nisi mandueaveritis earnem Filii hominis et biberitis ejus sanguinem , non habebitis vitam in robis. Ovi manducat meam earnem, et bibit meum sanguinem,
habet vitam aeternam . . . Caro enim mea vere rat cibus , et Aanstula inera vere est potus Elc.
l2. Loqui itaque Christum do Eucharistia in adductis Verbis, non autem de Sola fide, patet i 'ex comparatione quam instituit inter cibum quem promittit ac manna quod
62쪽
PART. I. CAP. I. DE BELLI CHRISTI PRAESENTIA ETC.
manducaverunt Iudaeorum patres in deserto, dicens: Non sicut man emerunt patres vestri manna in deserto et mortui sunt. Qui manducat hunc panem vivet in aeternum; idque juxta Iudaeorum traditionem. Patet 2' ex phrasaeologia quae non patitur sensum metaphoricum in substrata materia ;siquidem plirasis manducandi carnem alterius constanter Sumitur in malum sensum, irrogandi scilicet alteri injuriam, qua proinde Christus uti non potuit ad significandam fidem. Patet 3' ex constanti , atque ut ita loquar , assectata antithesi sexies repetita inter manducare et bibere, mandumtionem et potionem, cibum et potum, quae nullum scopum
haberet nisi difficultatem ingerendi. Patet 4' ex verbo adhibito in futuro tempore dabit, dabo ; nam fidem in Messiam ejusque passionem Iudaei jamdiu habebant, fidem vero in se Christus jamdiu praedica erat, PraeSertim cap. 5. ejusdem Evangelii; de alio itaque cibo a se dando Christus hic loquitur. Patet 5' ex plurium adVersariorum confessione, qui apud Albertinum De Eucharist. lib. i. c. 30. nobis jam dant Christum heic loqui de Eucharistia, licet contendant eum loqui de Eucharistia spirituali modo sumenda , quod jam secundo evertendum assumpsimus. 13. Christum porro sermonem hic habere de Euch ristico cibo orali seu reali manducatione Sumendo Ostendimus l' ex intelligentia Iudaeorum ac ratione quam tenuit Christus , cum perperam Verba ejus intelligerentur. Certum enim est Iudaeos in litterati sensu accepisse verba Christi, neque adversarii diffitentur ; jam vero Christus hoc in casu solebat corrigere pravam intelligentiam Verborum suorum eaque explanare, etsi non ageretur de re tanti momenti,
quod pluribus exemplis facile ostendi posset. Porro heio Christus insistit, confirmat, inculcat quod dixerat et quidem ad auditorum suorum mentem. 2' ex epithetis quibus doctrinam suam adstruit, non obstante Iudaeorum Ossensione , nihili enim faciens eorum murmur , insistit dicens: Caro mea vere est cibus , sanguis meus vere ροι potus ; et iterum : qui manducat me, vivet propter me. Quod probo in-
63쪽
telligentes discipuli dixerunt: Durus est hic Sermo, et quia potest eum audire ' a' Ex miraculo ad quod appellat ut veritatem doctrinae suae confirmet, subdit siquidem : monos scandaliaut 8 Si ergo videritis Filium hominis aseendentem
ubi erat prius 8 Quasi diceret, juxta Kuinoel et Bloonseid:
Si ascendem in coelum, vos deSinetia Se datizari ; provocat scilicet, ut consuevit, ad miraculum ascensionis suae ut
credibilem faceret promissionem suam; 4' ex Christi charactero , indole, et adjunctis; Christus enim, qui tanta benignitate paverat turbas in deserto, scandalum ipsis dei de objecisset, quod una Vocula potuisset tollere; quin vero id emiceret, passus potius est vel discipulos suos amittere, et quin emolliret, secisset facultatem vel apostolis omnibus abeundi. Hoc certe admittere dissicilius est quam ipsum Ε charistiae mysterium; 5' ex agendi ratione quam ΕVangelista Joannes constanter tenuit sensum exponendi verborum Christi , si quando vel ipse non adjecerit explicationem , vel rite ejus verba intellecta non fuerint, aut obscurit tum ingererent. Hic tamen ubi Christus in adversariorum hypothesi obscurissime locutus esset, ac deceptio facillima, imo perverso intellexissent Iudaei, nec verbum nec syllabam adjecit, ad veram Christi mentem explanandam; 6' denique ex unanimi patrum sex priorum seculorum intellige tia, imo et sensu totius Ecclesiae , ut patet ex praxi inde derivata porrigendi Lucharistiam insantibus post baptismum; cujus rei locupletissimos testes habemus s. Innocentium I. et s. Augustinum , qui objecerunt hanc praxim pelagianis, ut illis eriperent vanam distinctionem inter regnum Dei et vitam aeternam juxta istud Christi essatum: Nisi mandue
veritis etc. seu ut illi Iegebant: Nisi quis manducaverit eamnem etc. Quam interpretationem confirmarunt tria oecumenica concilia, scilicet Ephesinum in Epist. ad Nestor. Nicaenum Π.
14. Constat igitur utrumque quod Ostendere proposuimus, Christum Jο. s. tum de Eucharistia , tum de ejusdemorali manducalioue locutum eSSe.
64쪽
PART. I. CAP. I. REALI CHRISTI PRAESENTIA ET . 63
15. I. O . l' Christi locutio Io. 6. tota figurata est,sigura desumpta a materiali pane a se multiplicato. 2' Figurata proinde hac locutione sua Christus fidem commendat in mortem suam, prout ipsemet declarat V. 52. dicens juxta gr. textum : Et panis quem esto dabo caro mea est , guam ego dabo pro mundi vita. 3' Ideo vero Christus litteralem verborum suorum intelligentiam in auditoribus suis non comrexit , quia satis jam aperuerat mentem suam; 4' imo confirmavit dicens se morte violenta sublatum iri per distinctionem carnis et sanguinis , atque hac ratione se lare cibum et potum. 5' Sane cum Christus haec diceret , nondum mera coena instituta, sermo ejus non potuisset intelligi si de Eucharistia locutus esset, adeoque suisset inutilis. ENO.ls. Besp. Ad I N. vel D. Occasionem Christus sumpsit ex multiplicatione panis materialis disserendi de pane Eucharistico, C. figurate locutus est N. Nempe cum Christus direxerit miraculum ipsum ad significandum cibum Eucharisticum de quo disserere instituit, exinde nactus est
occasionem ad carnales Iudaeorum animos evehendos ad
longe pretiosiorem cibum quem ipsis promittit, uti adnota-Fimus, adeoque vocem Abi v. 27. in litterati sensu usurpavit. 17. Ad 2', N. Sed allegatis verbis Christus inculcat identitatem earnis quam praebiturus erat ad manducandum eum illa quam immolaturus erat pro mundi ita , atque expresse affirmat panem quem eis pollicebatur hanc ipsam
18. Ad 3 , N. Etenim si adeo clara erat sigurata Christi locutio, uti adversarii autumant, qui sieri potuit, ut nonnisi post XVIII. secula eam soli biblici rationalistae
demum assecuti fuerint, eaque latuerit patres ac interpretes omnes , imo Ecclesiam universam 7 Clara itaque est sententia Christi in obvio ac naturali sensu intellecta, aenigmatica Vero ac violenta , si figurale esset accipienda.
l9. Ad 4 , N. Siquidem de morte violenta nullum iu
65쪽
adductis verbis reperitur vestigium ; inauditum praeterea est mortem xiolentam designari per cibum et potum earuisci sanguinis. 20. Ad 5', D. Prout locutus jamdiu Christus erat Io. 3. de nccessitate baptismi adhuc instituendi, C. jam instituti R. Christus do duobus his praecipuis sacramentis ante illoruin institutionem disserere voluit ut ita animos praepararet. Si Iudaei modum quo Christus ea quae promittebat , non M-Soquebantur , poterant 1idem Saltem interim exercere , ac suo tempore , instituta Eucharistia , intelligere potuissent, quemadmodum illa intellexerunt apostoli fideles. 2 l. II. O . Saltem loquitur Christus de spirituali manducatione per fidem; nam i ' Christus manducantibus absolute vitam promittit, at non omnes qui accedunt ad oralem Eucharistiae perceptionem eam conSequuntur, bene vero qui credunt. 2' Id clarius patet ex eo quod Christus in tempore praesenti dixerit : Oui man eat, qui bibit; ergo hic et nunc potuissent Iudaei id facere, scilicet eredendo, non autem Oraliter manducando , cum nondum fuisset Eucharistia data. 3' Sane id ipsum Christus declaravit v. 64. diacens : Spiritua rat, qui viviscat et caro non prodest quidquam; verba , quae esto locutra Sum vobis , viritus et vita sunt. 4' Hinc Petrus Christo dicenti: Numquid et vos vultis abire' Respondit: Domine aci quem ibimus p Uerba vitae aeternao habes. Et nos credidimus, et evnovimua , quia tu es Christus
suus Dei. De sola igitur manducatione per sidem intellexit Christi verba. 22. Resp. F. A. Λd i prob. D. Si legitime sumatur Eucharistia, C. quacumque ratione Ν. Prout neque Omnes qui credunt salvantur, sed qui prout oportet credunt.
Nam etiam daemones credunt et contremiscunt. Idque commune est Omnibus promissionibus conditionatis , ut Milicet conditio quaecumque demum sit, sive legis Observatio, si-Ve Sacramentorum suSceptio , rite ponatur ad obtinendum
quod promittitur. 23. Ad 2 , D. Nempe indesinite exponens proprietates
66쪽
PART. I. CAP. I. DE REALI CHRISTI PRAESENT A ETC. 65
et essectus cibi sumendi , C. reipsa pro praesenti tempore N. Hoc enim repugnat contextui; dixerat jam Christus : Ouem Filius hominis DABIT vobis; quem esto DABO : insuper: Nisi manducaveritis, nisi biberitis, prout de baptismo dixerat Io. 3. Nisi quis renatus fuerit. 24. Ad 3 , D. Et haec protulit Christus ad excludendam materialem capharnaiticam intelligentiam, C. ad exclusionem veritatis carnis suae dandae N. Optime ad haec verba s. Augustinus Truet. 27. in D. n. 5. O Domine, inquit, magister bone, quomodo caro non prodeSi quidquam , eum tu diseris, nisi quis manducaverit carnem meam, etc. Non prodest quidquam, sed quomodo illi intelleaeerunt ... quomodo in macello venditur, non quomodo spiritu vegetatur. Ali
quin si vere spiritu significaretur sensus spiritualis, voce carnis significaretur sensus litteratis, quod est absurdum; quod non pauci demum ex ipsis protestantibus recentioribus consessi sunt. 25. Ad 4 , D. Id est Petrus per professionem divinitatis Christi, illam cum ceteris apostolis conditionem implevit quam Christus requisivit uti medium ad cibum Oh-tinendum quem ab initio sermonis sui pollicitus erat, C. alio sensu N. Memor scilicet Petrus Christi verborum v. 27. Operamini non cibum, qui perit, sed qui permanet in vitam aeternam, quem Filius hominia dabit vobis; et Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quem misit ille; hoc opus posuit ad obtinendum
cibum; quod opus, sive fidem in Christi divinitatem cum non posuerint Iudaei ac discipuli increduli, ideo hoc cibo
destituti sunt. Ceterum etiam Martha Io. li, 27. exposcenti Christo, utrum crederet se posse moriuos ad vitam excitare, respondit eadem ratione: Utique Domine, ego credidi, quia tu es Christus silius Dei, qui in hunc mundum venisti. Hoc enim dato, cetera sequuntur.
26. III. Obj. Haud pauci catholici interpretes Christi
Verba Io. 6, 52. seqq. de comestione per fidem exposuerunt. Ergo. 27. Resp. D. Pauci ac immerito, C. plures ac rite R. ui
67쪽
ssi enim interpretes non plus sex aut septem sunt, ut faciliori ratione se se opponerent calixtinis abutentibus Christi sententia: nisi manducaveritis et biberitis. Verum praeterquam quod hi auctores timuerunt ubi non erat timor, discesserunt ab unanimi sanctorum patrum et conciliorum Oecumenicorum ac proinde Ecclesiae uniVersae Sensu. Quos proinde Maldonatus temeritatis arguit. S. II. penduntur verba institutionis Eucharisticae
28. Promissis suis stetit Christus per Eucharisticam institutionem, quam referunt Matthaeus 26, 26. Marcus i 4 ,22. Lucas 22, 19. ac Paulus i. Cor. it, 23. iisdem pene verbis; Matthaeus itaque sic eam describit: Coenantibus au tem eis, accepit Iesus panem, benediaeit, ac fregit, deditque discipulis suis, et ait: accipite et comediter HOC EST CORPUS MEUΜ. Et accipiens calicem, stratias egit, et dedit illis dicens: Bibite eae hoc omnes: HIC EST ENIM SANGUIS MEUS novi testamenti, qui pro multis efffundetur in remissionem peccatorum.
29. Protestantes sere Omnes recentiores cum rationali si is contendunt haec institutionis Eucharistieae verba intelligenda esse in sensu sigurato ac metaphorico ; Ecclesia catholica ea constanter intellexit in sensu obvio ac litterati. 30. Bite porro Ecclesiam in sensu litterati ac obvio ea verba intellexisse praeter traditionem universam, de qua postea, suadet i ' hermeneutica cujus primaria regula haec est: verba semper in sensu litterati proprio intelligi debent, quoties nec obstat substrata materia, nec illum excludunt voces ipsae, nec denique aliter exposcit communis loquendi usus. Iam vero nihil horum in Christi verbis occurrit ; siquidem non obstat litterati sensui substrata materia, cum non agatur de re intrinsece repugnante, quamque Deus omnipotens praestare non possit. Non excludunt Voces ipsac quibus usus est Christus, quae potiuS litteralem senSum exigunt, nec ullam figuram insinuant. Non ex
68쪽
P AT. I. CAP. I. DE REALI CHRISTI PRAMENTIA ETC. 67
poscit communis loquendi usus, cum nuspiam sit receptum Per panem humanum corpus significari. 3l. Suadet 2' philologia, ea enim emphasi verba quibus usus est Christus in ealicis consecratione, juxta gr. textum praedita sunt, ut ad meram figuram aptari nequeant: sic quippe se habent: Hic emim est sanguis ille meus , ille novi testamenti, ille qui pro multis in precatorum remissionem effunditur; quod vidit Horneus qui in sua Introductione ad
studium criticum et eaepositionem fac. Seripi. ea magnifice
exornavit. Quorsum Vero haec emphasis 3 Nempe si biblicis rationalistis auscultes, ad Significandum Vinum utpote rubri coloris esse siguram sanguinis , et panem figuram esse ea veris exanstula, ut scribit Wetstentus. Verum et hoe excluditur ex Christi verbis prout reseruntur a s. Luca: me poculum in Savuine meo quod pro vobis efffunditur. Porro non simplex vinum pro salute nostra effusum est. Id adeo torsit Beram, ut ad dissicultatem declinandam per summum nefas graecum textum corruperit.
32. Suadet 3' parallelimus, qui intercedit inter verba quae protulit Christus in consecratione calicis et quae protulit Moses Exod. 24 , 8. prout referuntur a Paulo Hebr. 9,
20. Moses enim sumpto Victimarum Sanguine aspergens librum ac populum dixit: Ecce savuis foederis, quod pepistit vobiscum Iehona: illud porro adVerbium demonstrativum ecce reddit Paulus per his; Ηio est sanssuis Testamenti, quod mandavit ad nos Deus. Tantumdem igitur Valet hic ac eooe; sed ecce rem coram positam demonStrat, nempe sanguinem victimarum effusum, ergo hic in ore Christi rem pariter prae- Sentem, seu Mnguinem suum coram positum demonstrat; eo vel magis quod Christus eisdem verbis foederalibus Mosis usus sit, tantum adjiciens ad signiscandam suffectionem novi foederis foederi antiquo voculas meus et novi, dicens : me est sanguis ΜEUS NOVI Testamenti.
33. Suadent 4' adjuncta; siquidem Christus in coena seu Eucharistiae institutione novum laedus feriit, testamentum fecit, ac sacramentum instituit; cum vero de his agi-
69쪽
Mtur, locutionibus claris et propriis opus est, omnisque si-gura ac metaphora est abigenda, ne deceptioni turpissimae locus detur. 34. Suadet 5' difficultas extundendi sensum figuratum ac metaphoricum ex Christi Verbis: me est eorpus meum; me est sanguis meus. Quod evincit ipsorum adversariorum agendi ratio, qui cum Voluerint figuratum sensum reperire, jam ab an. 1570. bis centum interpretationes diversas dederunt, quae deinceps evanuerunt; nec feliciores h dierni sacramentarii ac rationalistae in figuris inveniendissuerunt, adeo ut ridiculos se praebuerint, dum corpus paschatis invexerunt, aut cadaver siccum, aliaque ejuSmodi. Hinc ipse Paley in sua Evidentia christianismi par. 2. e. 3. lassius est in explicatione protestantium talem reperiri dis
ultatem, quae, ut minimum dicam, aerem investigationem et eruditionem requirit, quo amoveatur.
35. suadent denique in absurda, quae in hypothesi adversariorum sequerentur; praecipue Vero deceptio apostolorum ac proinde Ecclesiae universae, quae ut videbimus, in sensu litterati semper Christi verba intellexit; adeoque Christus in turpem idololatriam Ecclesiam conjectisset. Stat igitur in sensu litterati ea esse accipienda.
IG. I. Obj. Christi verba: Hoc est corpus meum, et hic est etc. Possunt in sensu figurato intelligi. Etenim i ' in SenSu styn scanssi, seu repraesentandi passi in in Scripturis verbum esse adhibetur e . g. Matth. I 3, 38. Ager est mundus. 2' Sed potissime id patet Exod. 12 , ll. Est enim phase, id est transitus Domini. 3' Cum igitur his textibus p ralleli sint textus Matth. 26, 26. aliorumque Evangelistarum, sequitur hunc illis subesse sensum: Hoc signiscat compus meum; 4' Praesertim cum receptum sit ex communi loquendi usu, ut subjectum denominetur a sigura; hinc de imagine aut simulacro dicitur: Hic est Caesar. Ergo.
70쪽
PART. I. CAP. I. DE BELLI CHRISTI PRAESENTIA ETC. 69
37. Besp. R. A. Ad l'', prob. N. Siquidem numquam sive in Scripturis, sive in quibusvis auctoribus profanis, SiVe saeris, in nulla lingua antiqua aut moderna Verbum substantivum esse adhibetur in sensu signiseundi a ut repraesentandi, sed constanter in sensu exprimendi substantiam, fleu solam extremorum unionem, ac proinde copula propositionis a logicis vocatur. Quod si figurata sit Iocutio numquam figura inhaeret verbo est, sed aut subjecto aut praedicato; uticum de imagine referente Socratem dico: His est Socrates, figura est in nomine Socratis, quod eum Verum ac vivum Socratem natura sua signiscet, hic pro Socratis figura positum sit. Hine merito concludit Maldonatus, qui verbo substantivo figuram affingunt affingunt autem sacramentarii omnes antiqui et recentiores j ad grammatieorum Verbera mittendi essent. 38. Ad 2'', U. Etenim praeter modo dicta, Objecta Verba sic se habent in hebraica veritate: pascha seu phaae hoc Domino. Iam xero quoties ejusmodi eonstructio cum dativo in hebraica lingua oceurrit, uti observat vel ipse BO-senmulier, toties aliquid saeratum vel dedicatum Domino signiscatur. Hinc verbum est in hoc textu strictissimam suam Significationem amrmativam retinet, ita ut reddi debeat: me est festum paschalis sacrum Domino. Exinde deprehendimus Spiritum, qui ZWinglio hunc textum suggessit ad negandam Christi realem praeseutiam in Eucharistia , xere
39. Ad 3 , D. Si parallelismus exurgeret ex similitudine aut identitate Oerbi, C. Si exurgat ex similitudine rei . Porro Ernestus, cui ceteri biblici expoSitores protestante8 assentiunt, adnotat parallelismum non ex similitudine aut etiam identitate vocis oriri , sed ex similitudine rei. Nulla autem intercedit similitudo inter loca omnia ab ad- ersariis congesta et verba institutionis; siquidem, ceteris omissis, in illis agitur de e lieaticine symboli , in istis de symboli institutione, illi usque symboli, quod non ex rei natura, Sed ex sola voluntate instituentis pendet.