Dissertatio de puogenia, sive mediis quibus natura utitur in creando pure. Publice defensa, cum summos in medicina honores in Academia Groningo-Omlandica consequeretur

발행: 1787년

분량: 130페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Inscitiam , inquit, horum auctorum ostendit, vel

negligentiam ou G mucos a purulentis non discernentium. Veri miliami enim es , ubi in Phthi sicis vel Per neumonicis nutu fcctu fuit conge tu puris , IUGUM pus per os excerni ; sed OeI puta viscida degenerationem glandularum pu

monuitum indicantia, Vel mucum antea tenuem et acrem, nutac cra rorem factum, morbum fomentem. Quamquam mere hypothetica haec GRAs-HUISII sit responsio, nec Observatis aut dissectioniblis nitatur, non potest tamen sive ex HARNII si1-ve BRNXZΤΙ eXemplis satis refutari, quoniam scilicet puris ejecti proprietates non anΠOtarunt, quibus unice judicium, fueritne Uerum puS, an latinus,

nitatur, neque etiam criteria enumerarunt, qui-bUS puS ac mucus discernantur. - Potuit sane ad 'salvandam caussam suam a GRASHUisio dici, quod pro iisdem habita sint, quae re vera erant dix eria, quamvis ab altera parte et hoc quoque largiri Oportet, verisimile non esse, quod HAENIUs , Practicorum suae aetatis facile princeps, mucum a Pure distinguere non Valuerit. Hac tenus ergo sub judice lis est , siquidem non austoritate sed solis naturae factis medicam componere quaestionem liceat. Sed aliud porro prostat, quodHAENII sententiae favet; quare autem faveat, intelligi anth non potest, quam differentia puris amuco accurate eXposita fuerit. Hoc itaque primum breviter agam.

Vulgaris est opinio, id quod ejicitur mucum

esse, si aquae innatet; Pus Vero, si subsidat. -- Est autem illa opinio omnino erronea: mUCUS enim non minus quam pus, ad eXperientiam ritet examinata, sunt aqua graViora; sed pro Varia aeris admiati copia, corpora haec Vel fundum se

82쪽

tunt, Vel ad supersiciem feruntur. - Ita subsidit mucus eae quo aer est eductus, vel qui Ure thereS, Ventriculum , aliudve aeri minus patulum cavum investit. - Atque hinc saepe contingit, Ut bonae notae mucus ore ejectus per aquam descendere Observetur. Nihil etiam ex coloris differentia hic addiscimus , ut pluribus ostendit eXimius CAROLUS DAχ-wYN, juVenis ad magna natus, sed tristimimo fato in flore aetatis, annum agens Uigesimum, CXtincius. - Hic in Dissertatione, praemio ut ad S. s. diximus ab illustri Academia Edinensi condecorata, criterium quo mucus a pure distingui possit per Acidum vitriolicum ac Alcatinum lixivium causticum constituit. Solvatur nimirum materies eXploranda in utroque menstruo, et aqua adjiciatur, pus erit soluta materies, si praecipitetur; mucus vero, sit per menstruum diffusum maneat. Egregius MICHAELrs sequentia , de discrimine horum humorum in transitu agens, habet. ab perimetata autem praecipias, inquit, eo spectant, ut Uerum pus igni admotum ardeat, mucus summam non concipias; pus perfecte cum aqua commisceri se patiatur , et colore aequaliter albo illum tingat; mucus autem nunquam Gquae perfecte misceri posset, ita υτ semper stbrae Jositionis

expertes remaneant; mucus digitis prehensus in s la diducere se patiatur, quod in pure non accidit---- Attumen cum iis n9n dimicaverim , qui eφhaec criteria non omni dubio ac di cultate carere os ment, praecipue cum natura rarius unum ho

Vid. Praestant. Tractat. de Angina Polyp0sa sive

membranacea. P. IO2. In nota.

83쪽

rum humorum pur Vm, nec heterogeneis particulis smmixtum, obfer elatorum tentaminibus o erat. Quamquam haec magno passim venire possint usu, prompte tamen non minuS quam certo mu- cum a pure distilaguemus, sit ad corruptionem attendamus. - MUCUS nimirum in balneo calido, aut et in moderato athmospherae calore diutissime blandam servat indolem, nunquam in acidam, ac tardissime in putridam transit fermentationem; hinc nunquam mucus putrido foetore ejicitur. - Pus e contra, ut vidimus, brevi manifesto acescit, ac dein cito etiam satis putrescit, foetet, alcati emittit volatile. - Si ergo de sputis quaeratur, sintne eX muco, an eX pure, ad sequentia attendendum puto. Ι) Si Deleant, non tota muco, sed pure degenerato eX parte constant.

α) Si acescat sputum, hoc quoque de pure est degenerato. g) Si non foeteant, post brevem

moram, juxta ea quae diXi, reS CognoScatur. Sed aliquando Inucus ac pus mi ta sunt, quod quidem per aquam satis detegitur. - Asiundatur scilicet aqua, leviterque agitetur cum materia eXaminanda, moX decantetur, et quod remanet in fundo, aeque ac illud quod in liquore decantato substidit, separatim in loco calido serventur. Quodsi jam eX muco et pure sputa constiterint, et id quod in fundo residuum fuerit non cCrrumpatur , dum quod in aqua decantata subsidit, acidam ac putridam absolvit fermentationem, indicio erit, hoc fuisse pus et illud mucum. Utimur hisce ad dilucidandam quaestionem praesentem Per casum, cuius meminit Medicus olim

84쪽

non incelebris CUMMIUs, de Matrona referens formosa, bene se habente, nec tussi, aut ulla Phthiseos aliusve morbi indicio laborante, quae singulis mensibus magnam puris foetidissimi copiam ejiciebat. - EX eo scilicet, quod nullum sanitatis laesae obtinuerit indicium, quod nulla adfuerit aut in respirando, aut in alia pulmonum functione dissicultas, concludi poste videtur, non ulceri saltem aut vomicae pus fuisse inclusum. Tum enim , consumta singula Vice notabili pulmonis parte, brevi atrophia aliaque mala sequiita fuissent. -- Sed valetudine prospera matronam continuo usam fuisse scribit CUM ,1IUs. - Materiam porro ejectam futile Pus, non naucum ex foetore colligo, quem nunquam, ut diXi, mucus eXhalat. Sed idem illud pus formari in hoc casu singulari absque praegresia Vomica debuit, siue qua tamen formari non potuisset, si verum sit, ut illi contra quos disputamus contendunt , Pus scilicet eXtra Vasa generari. - EX-ceptionem non admittit hic casus illi similem, quam laudatissimum GRAsHU1s1UM instituisse modo monuimUS. - Unum tantum, nec inficior, desiderari posset, cadaveris scilicet hominis post symp- toma eiusmodi ex alio morbo decedentis inspectio. - Plusquam probabile tamen continuo erit, per ea quae statim monuimus, vomicae hic Dubium inventum iri locum. f. 93. Observatio secunda. Breve admodum est temporis intervallum, quo Pus saepe creatur - Non plures semper dies requiruntur, Ut Ulcus pure ΠOVo dissiuat, saepe aliquot horae simoiunt. -- Interim, si quid, illud sane ex n0stris

sequitur observatis, decies longiori mora, in loco

85쪽

aeque calido, ac corpus offert humanum opus es se, ut humores eXtra circulationem qllomodocunque in liquorem abeant externo tantum habitu Pus1eferentem , a quo Caeterum mire continuo differunt. Brevitas 1 me temporis, quo PUS saepe creatur, cum modo non Videtur consilitere, quo multi contra quos superiori capite actum est, pus oriri volunt. -- Id quod ulterius urgetur. S. 94. Ob m. tertia. Quam cito pus perfectum formari saepe possit, furunculi ostendunt, qui p0st vari0las, Praesertim insitivas, Observante

summatissimi Practici Viennensis HAEN11 a J, non sunt praegressa insammatione , nsi filius tensue amateria cutis; sed tumor unica die nascitur , augetur et apertus incipit nonnunquam eodem illo diebus fundere. Quaestionem silentio transiens, quae hic moveri posset, anne revera nulla inflammatio furunculOS praecedat, ut HAENIO placuit, ad id

tantum attendo, quod facti est, illos scilicet ita brevi Pus offerre. - Quod ut verissimum, ita

non minus per eXperimenta, quae retulimus certo patere arbitror, nullum humorem in furunculis tantam Metamorphosin intra nycthemerum subire posse, ut in PUS Vertatur. -- Responsum

interim ad hanc dicticultatem tollendam sequens praevideo. 1 Dispositionem ad sedimentum deponendum . Valde auctam esse in sero, ita quidem, ut moX, ubi effusum est, jam degeneret. ca) Auctum esse per inflammationem calorem; hinc sedimentum et putrefactionem accelerari.

86쪽

rari. Ita saltem ratioeinatur Cl. GABRRUs An resie, inquit ), o ferum leui eire di pue ad iner Aou fediment avec plus ou molns de facilite ;eomme it paroit par rexemple de ces furuncies, qui , dei te premor Iour, commencent is sum irer ,

,e Pattribue is la di position particuli ere dunt jeUiens de parter , is P exces de tu chaleur insumma-roire fur Ia chaleur naturelia , .et is tu petite qMan- tite di serum epanch . Erunt sane, qui virum laudatum pro veritate demonstrata assumsisse judicabunt, quae demum demonstranda erat. Nulla scilicet observatione aut e erimento niXus . talem revera esse in sero dispositionem asserit. -- Cum vario sero experimenta instituens ad hanc rem continuo attentus fui. Aliquam dari in tempore, quo sedi-imentum deponitur differentiam, supra jam diximus, illud autem nunquam brevitate comparamdum esse cum tempore suppilrantium furunculorum inveni, quamquam sero hominum usus fuerim, in hanc supplarationem valde dispositorum. Nec haec Observata tantum eodem eventu iterato instituta, viri docti eXplicationi contrari sunt, sed nec status ac indoles seri, dum sedimentum,deponitur, cum hac convenit. Multis nempe

- Versionem Gallicam damus, prout occurrit dans IaCollection Academique Tom. is. de la partie E- trang. conten. les Memoires de l'Acad. de Turin.

87쪽

demonstratum dedimus, illud fermentationis putridae elle sobolem. Hoc ergo assumpto, sp0late sua sequitur, corporum illorum, quorum furun culi pus tam breVi fundunt, serum, quod intime

cum sangtillae est unitum , si non revera putridum , saltem putridae fermentationi esse prOXimum. Imo vero ad finem acidae fermentationis periodi deberet in hisce casibus jam vergere serum corporis vivi; alias enim eX Seet . ad a. Cap. 2. intra paucas horas oriri non potuisset sedimentum. Praeterquam autem quod serum eX talibus corporibus examini submitsum plane blandum sit, neque ut omne aliud inflantem annuntiet putrefactionem, ita eX cons deratione totius animalis Oec nomiae palam est, vitalem humorem, inquinatum ejusmodi fermentante ac corrumpente liquido, brevi defecturum, actumque fore de vita aegri, qUod quidem demonstratione nostra aetate non indiget. -- Accedit quod nulla aegrorum sint repentina tali suppuratione laborantium symptomata, tantam corruptionem humorum declarantia, neque per excretoria organa putridum separari ullum sit indi

cium.

Ex hisce, quibus pilara addere possem, collincludo, non saltem ex dispositione in sero supposita, citam illam furunculorum suppurationem posse eXplicari. -- Videamus an per auctum ex inflammapoli e calorem id fieri queat. . .

. Quamquam mera posset Videri hypothesis, calorem in furunculis cito suppurantibus non tantum auctum statuere, sed et illum eXcedere. qui in aliis tumoribus inflammatis, et non nisi post plures dies pus fundentibus Observatur, sed . largiemur hoc absertum, dummodo nobis concedatur , quod hic eXcessus pauci. tantum gradibus . quos

88쪽

quos Thermonaetri schala distinguit, major sit..- Hoc vero si detur, ut dari debet, de es sediti caloris aucti in hoc casu ex eXperimentis, de quibus pag. 25. mentio sit, statuere licebit.. Vidimus scilicet, calorem auctum nonnihil quidem in accelerando seri te limento Valere, iterato tamen non minUS ObserVaVimus, sedimentum

quidem , si calor etiam magis atageatur, quam in furunculis supponi potest, aliquot horiS. non autem pluribus diebus citius comparere; quod tamen fieri debuisset, si aucto in furunculis calori Puris creatio tribui posset. Nec juvat exiguam seri effusi supponere quantitatem. --- EXperimentiS enim in hanc quaestionem inquirens, an sic. corruptio et sedimentum citius oriantur, si minor sit seri copia, tardius Vero, si haec fuerit major; observare quidem contigit, aliquando citius in minoribus quam amplioribus vasis deponi sedimentum, atque putreScere, saepe autem contrarium evenire, et si ad omnia bene attendatur, nullam eSse temporis, quo serum corrumpatur, dilferentiam, ab humoris adhibiti quantita e pendentem, omnemque illam, aut ab inaequali calore admoto, aut ab aeris acceS-su in hoo vel illo casu magis libero, aut denique ab alia caussa Oriri. Red te itaque ' concludimus , neque dispositioni seri putridae, neque audio calori furunculorum pus esse adscribendum, imo illos ipsos furunculos validum contra Puogeniam eXtra vasa praebere argumentum. f. 93. Observatio quarta. Factum esst naturae , in eZperimentis fundatum, nihil magis putrefactionem aut fermentationem quamcunque Pro

89쪽

moVere , quam materiem, quae illam jam lubiit mutationem , priori additam. - Operationes oeconomicae innumera huius legis exempla offeruui. Sic etiam si sero, digestioni calidae commisse, quidpiam de huius sedimento, aut et de humore quocunque ante quodammodo corrupto addas, illud multo citius sedimentum deponet, degeneratque, quam aliud sibi soli commissum. Idem praestat pinguedo quomodocunque corrupta. Rancida et revera acida pinguedo putrefactionis constituit fermentum, secus ac pleraque alia acida, quae putridae corruptioni resistunt.

Sequeretur hinc, si pus per calidam digestio- .nem, ac corrUptionem crearetur, illa ulcera majorem puris fundere copiam, quae prae reliquis in putredinem prona sunt, aut Vere putrida continent. Contrarium interim experientia aperte docet. - Tamdiu enim ulcera, eX corrumpente, quae inhaeret, materia Vere putrida, cicatricem , laudabilis Puogenias sequelam, contrahere , bonumque pus fundere recusant, quamdiu vera inlaesa parte corruptio durat. - Tenuiorem acremque offerunt materiem, salutiferi puris proprietatibus destitutam. MOX autem ubi aliunde putridum ac corruptum tollitur, Pus producit natura si satis essicax fuerit, balsamicum, spissius, laudabile. - Huius generis Observata aperte iterum declarare Videntur, non corruptioni aut digestioni extra vasa factae puris originem deberi.

Referre hic juvat, quod Capite Primo omissum

ad hanc potius observationem. pertinere Videbatur. Pus nimirum blandissimum , recens, sero , lymphae coagulabili aut cuicunque materiae animali addi

90쪽

tum, horum corruptionem non tantum non augere, sed et quodammodo tardare. - Haec EX- perimenta cum cura instituta, novum rursus mihi praebuerunt in ipsa animali oeconomia discrimen , Pus inter omnemque humorem per corruptionem ortum: hunc enim ultimum constituere putredinis fermentum, post iterata, uti modo diXimus, eXPerimenta, Constat. S. 96. Observatio quinta. Pus si extra vasa in ipi ulcere per digestionem et corruptionem formetur, tum illius eXcreti quantitas, capacitati ulceris continuo respondeat oportet. - COntrarium interim saepissime obiervatur, dum ex exiguo valdeque angusto ulcere tantum puris singulis diebus stillat, ut huius copia ipso ulcere multoties major sit. Unde hoc Pus 8 An ad ulcus continuo assiuit 2 Id ipsum est quod volo: sed

tum dici non potesst, qHod praeparetur eXtra Vasa. -- An vero alia assuit materia, quae digestione subito et velut in instanti in Pus mutatur 9 At vero hoc pugnat cum innumeris, quae retulimuS, experimentiS. EXitum hic non reperies, nisi Pus intra vasa creari dicas, ut pluribus moX declarabitur. - Fit interim hinc verisimile, rem acu tetigisse PIARN1UM , casum Phthysici singularem eXplicantem , prout eum in Observatione prima retulimus. -- UOmicae enim absentia in Phthysicis, per sputa purulenta eXhaustis, gradu tantum differt a nostris, quae hic tractamus, ObserUatis.

Memoratur caeterum tanta ex minori ulcere puris ejecti copia, ut apud multos alios, ita apud ERN. PLΛΤNERUM ao de femoris ulcere, ex

SEARCH

MENU NAVIGATION