장음표시 사용
61쪽
ctor , quamquam non est infinitus , ipse tame/1 ex omni parte sit Bonus ; neque in eo Maliquidpiam inveniri possit , aut non omnino stulta cogitatione fingi . Atqui si finitus . est, Mali aliquid habet admixtum . Aut igitur Deus Opt.
Max. non omni ex parte Bonus tibi dicendus est, aut idem Infinitus a te dicatur , Ommino necesse est.
Nam si finitus est , rogo primum a quo pEtenim sine ratione sufficiente , ut saepe dicimus , nihil est , nihil esse potest . Num a Natura sua y Non dices , opinor . Mala enim ex aliqua parte dicenda esset , quae finem suis
Bonis poneret , atque hinc aliqua Bona , videlicet quaecurnque non habet, perpetuo repudiaret. Num a principio Malorum p Ita dices, opinor . Id enim tua doctrina seri , id tua, quae recitavimus , indicant Verba . At quaenam te , Fauste, tam perdita Natura, tam invida in eum furorem egit , ut sentire non posses, eum, quia Principio Malorum coerceatur , ne Bona plurima consequi possit , non omni ex parte Beatum , atque hinc non omni prorsus Alalo carentem , intelligi convenire pauid 3 nonna miserum est, nonne malumaeerbissimi hostis et iniquissimi furorem non posse retundere p Nonne jure Deo dolendum est, quod infinita Bona Mali Principium sibi praeripiat , et imperiam, quod sine illo infinitum eiaser, exiguis prosecto finibus coerceatur λ Quis
62쪽
quid enim finitum est , id, si cum Infinito comparetur , exiguum profecto vel haberi , vel dici debet. Malum inesse , quod Metaphysicum appellant , rebus quibuscumque creatis , Philosophi
docent , quod res quaecumque creatae bonitatem atque virtutem omnino finitam non habere
non polsint . Quanto magis ergo Malum hujusmodi Deum ipsum assiceret, siquidem non ab ipsa natura sua , non a voluntate , sed a teterrimo inimico id pateretur, ut non omne Bonum haberet, quod ardenti animo concupiscereti At contra Faustum hoc loco satis . Viderint interim recentiores nostri a Baylio scilicet moderati homines in disputando et graves, quam ridiculae , ne dicam hoe loco nefariae , doctrinae patrocinium suscipiant, ubi Manichaeorum opiniones Christianae Religioni vix dubitant anteferre. Confutatur insania Conradi Vorsit. Ici vix potest in quantas Conradus ille Uors ius e Calvini schola Theologus , qui
contra infinitam Dei Persectionem disputavit, doctorum hominum reprehensiones incurrerit. Argumentis enim usus est ita debilibus et ineptis , ut voluisse quidem Deo maximam detrahere gloriam, non autem scivisse aut potuisse videatur si).
b In Damia de Divinis Attributis.
63쪽
Natura , inquit, ipsius Dei ab Angelis videri potest . Quid inde eonficit λ Ergo infinita
non est . Mirum sane consecutionis genu si quod si quaeras qua ratione cum antecedentibus con
jungatur , Oedipo sertasse sit opus. Quid p Infinitum a Finito videri non potest 3 Infinita veritas intelligentiae finitae aciem neeellario fugit Θ Quomodo haec sumis, quae si
adversarius verbo neget , ultra non' habeas quo
progrediaris y At ego non modo nego, sed ἱn hoc ipso te stultitiae convineo. Quidquid enim infinitum est , quamquam ex omni parte perfectam intelligentiae creatae comprehensionem etfugit, aliqua tamen ratione per eamdem potest attingi . Cum enim Infinitum omnia complectatur , habet
utique in se tum quod infinitae menti, tum quod finitae satisfacere omnino possit. Illud autem , qui Christianus dici vis, quomodo es oblitus: non ipsius Naturae, sed Gratiae viribus Essentiam divinam et ab Angelia et ab hominibus facie ad faciem , ut divinata. Scriptura loquitur , posse videri p Sin auten
haec memoria tenes , quomodo sentis, infinitum Deum id ellicere nullo modo posse , ut Essentiam suam ea ratione , quam visonem intuitivam Theologi vocant , beatae mentes aeterno tempore contemplentur λNihil ad insaniam a Vorstio in hoe argumento prolatam addi posse videretur . nisi multo magis ineptam ratiuncatam continuo subjecisset
64쪽
set. Nulla ereata res, ait, infinita est r ergo nec Deus: perinde ac si, quae creaVit Opera Deus,
tam persecta quam ipse Deus existere debuissent. Haec jam oratio non a philosopho , sed ab amentium custode comprimenda est . Quid enim affert , quod sano homine dignum sit 8 Qui leviter etiam sapiunt , ex eo quod creatae res eaedem finitae sint, contrarium omnino colligunt.
Eo enim finitae sunt, quod illae quidquid habent
precario , ut ita dicam , ab alio receperint , ut multis argumentis perspicere licet . Ergo ex contrario , qui non ab alio quidquam accepit ad suam naturam , Virtutem, aut selicitatem augendam ullo modo pertinens, finitus esse non poterit. Tertium denique Vorstii argumentum nihilo sapientius est quam praecedentia . Potentia , i quit , supremi Numinis ad ea non extenditur , quae fieri non possunt r ergo non est infinita . Quasi vero de ratione verae Potentiae foret, ut ad ea pertineret , quae nullo modo possint existere . Pagnantia se loqui non videt . Neque enim ea non possent existere, si vera Potentia eadem utcumque pollet attingere . Atqui si de ratione verae Potentiae non est , ut ad illa extendatur , ex eo quod non extendatur , aliquid Potentiae divinae deesse, nemo nili stultus con- eludere conabitur.
Sapienter enim Augustinim si ad hane rem proseri exemplum militis ita strenui, ut possit quia dem
65쪽
dem semper vincere adeersarios suos, numquam tamen ab iisdem ipse vinci possit: non posse autem vinci non est imbecillitas, at vera Potentia. Ita quod Desis mentiri nequeat , creare hominem non hominem , et caetera hujusmodi. Caetera nihilo meliora , quae contra plures Dei Opt. Max. dotes et attributa impotens ingenium Vorstii profudit, suis quaeque locis resutanda relinquimus .
De iis , quae Albei recentiores, praeci uae Miraborius , contra insinuam Dol Perfectionem objicere consueveruui.
Um judicium omne, quod non sit in sen
sibus, ab Epicuro docti atque eruditi temporibus etiam nostris Athei repudiaverint ; mirum profecto non est multa contra divinam Perfectionem , quae neque in oculos , neque in alium cujusquemodi sensum incurrat, eosdem immani quadam et intolerabili audacia disseruisse . Quibus illud solemne est, ac tertio quoque ver bo adhibitum : nihil esse inter vera ponendum, cujus nullam animo notionem efformare possimus.
Iam quis , inquiunt , Infinitatem animo complecti queat , aut quis , cum hujusmodi nomenia adhibet . quidquam aliud , uisi privationem quam
66쪽
ssdam , aut rei negationem anImo verset Infini tas ergo nihil est ; quam propterea qui tantopere laudant, omnino desipiunt. Parum admodum ab hoc furore abfuit Hob-
besius: qui scriptor ita semper de Deo disseruit,
ut pluribus ejus notionem e mentibus hominum abradere voluisse , omnibus autem eamdem animo suo cim maeriis tenebris obsitam gessisse vide-deatur. Ejus autem ea verba sunt is es uando enim
dicimus aliquid esse insinitum , non aliquid in re Aguimamus , sed impotentiam in animo no-sro , tamquam fi diceremus , nescire noS, au, et ubi terminetur is si) Hinc ipsius Dei nomen
a nobis pronunciari, non ut ipsum intelligamus , cum plane intelligi , hoc est comprehendi animo, nequeat, sed tantum ut honoremus , idem Hob-besius docuit . sa)Similia in hanc rem multa disputat princeps Atheorum nostri remporis Mirabodius. Et is quidem
Dieu . et de ses attribuis ; ou potir nous enoacer Plus elatrement, que les termes doni nous nous servons . pour exprimer irie de Dieu, et de fes
attrabuta sont de Pars mois qui ne signi lant Hen is Hinc Atheum proprie dictum fuisse Hobhesium infert Buddeus in eodem libro, cujus gallica inisterpretatione a Ludovico Philone adornata utimur. Caeterum illud lateri meritatis nos cogit amor: nimium hic Hobhesium a Buddeto premi. Non evim pessimus ille Senex Deum omnino de medio sustulit; quem quidem existere suis in libris operose prohat; at de Natura ipsius absurdas horribis tesque sententias protulit, atque delendit. Vide nostrum opus De Generia: Eumanι consensu in agnoscenda Nivinitate .
67쪽
dem novos errores protulit ; aut potius antiquos nova quadam impiorum verborum atrocita
te proposuit si . Quid enim serox illius hac in
re non audeat ingenium atque superbia cum incredibili quadam temeritate conjuncta p Nam et eum Dei Persectionem laudamus , non intelligere noS ait , quid sonet ea vox , quid ei subjiciatur; siquidem Perfectionis ipsa notio ex iis est, inquit , quas abstractas, metaphiscas, negativas
vocamus ; neque enim extra mentem nostram
exemplar aliquod exhibet, a quo profluxerit. Perfecta quaelibet res , inquit , aut imperfecta dicitur, quatenus aut utilis nobis aut inutilis accidat , vel jucunda denique , vel molesta. Haec atque alia similia perditis ab hominibus disputata vix , aut ne vix quidem , desiderant orationem meam . Nam primum , ut egre gie monuit Hancockius , Infinitatis divinae nomine non aliud , nisi Perseetio numeris, ut ita dicam, omnibus absoluta venire debet ; ut ideo Deus Infinitus dicatur , quod non modo nullis ejus Natura i Εx. causa i Systema de la Nature p. 38. et ry. haee habet is Les
attribuis th/ologi'ues oti mesub ues de Dim ne font eue de ρures negations des qualitis, qui se elouvent dans P homme, ou dans tora tis istes . au ιIeonnoitis Hinc ridet attributa Infin talis, aeternitatis, Immutabilitatis: ad quem
Iocum acute Bergierius advertit Exam. du Mareriali e To. II. ρ. 7ι.ὶ eum sibi turpiter contradicere. Ipse enim Mirabodius eadem de Materia disertis verbis affirmat D. II. C. 4. ρ. I . et a 3 . De alla en an dicit is es infiniae, Aemelle, immuasti is Idem Atheus eodem volumine se L homme aprisendu que your eire parsis, it falliae erre comme lai ; voila la fource datous sies Dux rai nnemens sur Ia Nature et sar son Dieu ., idem alio losoL' liae de Ia perfection est une tiae abstratie, mri-hysque, nisative, quin a nul archetype ou modeti hora de nous. Vne chos n' est ea alte ou . arbite, qu avitant qu' .ae notis est iacile ou inutile, agriable avi Agagia Me si Idem diaerat si Le mot infini ne presente qu' uae idis negasive qua ea. aut toutes Ies bornes is Similia adipi iaepius. A
68쪽
tura coerceatur limitibus, at nulla Virtus eidem, nulla Potentia, vel Bonum delit, nullum deesse possit. Num hoc mediocres etiam mentes , etsi plurima de ipso Deo percipere nequeunt , ut PO stea docebimus, non statim agnoscunt quale sit λaut nihil ea verba significant , quibus nihil gravius , nihil magnificentius usurpare possimus p Hoc est vim asterre, Mirabo di , verbis , extorquere exanimis cognitiones, quibus imbuti sumus. Qui subtilius ista rimantur in ipsa infinitae Persectionis notione agnoscunt duo : alteram ρ rivum, alterum negativum vocant. Primum illud est, quod Virtutes omnes ac Bona cujusque modi, secretis Malis omnibus, ita nostris mentibus exhibet , ut nihil melius , nihil felicius , aut ullo modo persectius animo complectamur . Alterum est , quod ea Bona finibus careant, quibus crea
tae quaelibet res necessario circumscribuntur .
An haec duo nihil sunt 3 An qui de Deo ista praedicant , nihil afferunt 3 Bonum ne nihil significat λ an cujusquemodi Bona y an Malorum
omnium privatio 3 an quod huic uni Naturae nulli sint Bonorum constituti fines p Equidem haec omnia satis intelligere mihi videor . Tu , si nihil intelligas , vide ne animum a consuetudine sensuum prae mentis imbecillitare traducere numqua in possis. Quid enim mereare , ut brutis tandem animantibus non omnino limilis esse velis p illa, mihi crede , non altius assurgunt , illa nihil animo cernunt, quod oculos non pellat , vel aures, vel H sen-
69쪽
sensus caeteros ab ipsa natura datos . At humana mens et acris , et saga X, quae tot multa celerrime simul agitat , quae et causas rerum et consecutiones videt, et similitudines transfert, et disjuncta conjungit, vera plurima percipit nullo modo sensibus usurpanda. At enim , inquiunt , quae vera appellas , non aliud nisi vanae rerum species , ac Vana
prorsus simulacra dicenda sunt . Quid y Verum igitur nihil est, de quo tam acriter inter se docti homines disputant ρ Quidquid aut non olet, aut
non. gustatur , aut non tangitur , aut non auditur , aut non cernitur , nihil esse putandum est pQuomodo igitur verum est, non esse Deum, quod nimium saepe dicitis , cum non esse Deum sensus ipsi neque nuncient, neque nunciare possint λVerum nimirum illud est, quod in libris de Generis Humani Consensu in agnoscenda Divinitate fusius explicavi , nihil csse Atheorum genere stultius, nihil amentius , cum notiones iplas hominum generi ab ipsa natura inditas penitus abjecillia videantur.
Onale autem illud est, quod Mirabo dius ponit, nihil perfectum a nobis in suo genere dici, nisi quod utile nobis aut gratum accidat 3 ita ne sunt homines universi rudes, ita rerum ignari , ita expertes ingenii , ut ista cogitent ρ Atqui saepe, quod nocet , in suo genere perfectum esse dicunt , et Leones et Tigres et alia hujusmodi animalia hominibus inimica magis mirantur ,
70쪽
59 quam aut Lepores aut Damas , quae prodesse possunt, ac solent; et suos ipsi hostes a fortitudi. ne laudant, et , cum aliquid admiserunt contra leges et instituta civitatis , justitiam plerumquo Judicum meritas poenas infligentem vitups rare . non audent , et , siquidem animo excello lintatque ad honestatem facto, laudare aliquando solent. Quae sunt istae angustiae animi , ut si nullum ab aliqua re accipiamus emolumentum , ideo neque persectam neque laude dignam esse dicendam existimemus pNam quod Mirabodius ait , hominem cogitasse , quidquid perfectum est , ipsi homini simiale esse oportere, vix in caput tribus Anticyris insanabile cadere potuisse videretur . Quid Θ an pauca sunt, quae Deo tribuant homines , neque tamen iidem assumant sibi λ Numne satis ipsi declarant, plurima humanae convenire naturae, quae scilicet quod infirma, quod turpia , quod indemcora sint, ad ipsum Deum transferri nequeant pAt hic etiam illud valet, quod significavimus , cuin contra Vorstium ageremus ; non tam orationis copiam quaerendam esse quam
modum. inlid enim negotii est haec errorum et mendaciorum portenta convincere Θ Quae sit quid probant, illud prosecto probant , infinitam Dei Perfectionem esse oportere; contra quam ne una quidem non prorsus inefficax et inepta ratio posse