장음표시 사용
51쪽
Eicimus esse. Alio modo coelum id eorpus dicimus,quod est pro
ximum ultimae utuures conuersioni, in quo Luna π Sol, nonnulla stellarum sunt collae te . haec enim in coelo dicimus esse. Insuper alio modo dieitur erelum id corpus, quod a conis
uersone ultima continerari lorum enim de uniuenum coetu aiseere consuevimus.
Vno quidem igitar modo ea tum dicimus substantium eis emae totius circulatonis: aut corpus natural quod eli in extrema circunferinita totius. eosueuimus enim extremum o quod
surrum est maxime uocare cretum in quo G diuinum omne Lisculum esse ducimus. A lio autem rursum modo coli in eorpus extreme circunferentiae totius r in quo Luna er Sol, crquedum astrorum. etenim hee in creto esse dicimus. Adhaeuutem aliter dicimus cretum contentum corpus ab extrema circauerentiae totum. n. Cr omne consuetiistit escere coelum. Exequitur propositiina. δἰ primo osendit quot modis dicatur coelum: Secundo ossedit principale propositum ibi. 3 Trit leκ autem Se fCirca primum ponit tres significationes coei. Vno enim modo dicitur c um substantia quaedam,qiaae ui est extrema cir lationis totius,i quae in toto uniuerso est ex-o n.' trema,& circulariter mouetur. Le quia euposuerat fgnifica tionem nominit per sibilantiam cuius ratio transcendit con-ς, P ς iue de rationem naturalem cuni pertineat ad cons yderationem Metaphy. adhibet aliam expositionem in eadem tamen sgni-nN scatione dieens et coetu ira est corpus naturale quod est in ex- nu trema citcti serentia tot lus: & haec expositio est magis propria Scientiae naturali. Probat autem hanc significationem ex consuetudine loquendi quia nominibus est utendum .i plures, s-cut dicit in Secundo Topicorum: Consueuerunt enim homines vocare eoelum id, id est extremum totius mundi, & quod iri gis est maxime sursum: non quidem secundum et sursum aecipia i sim tur in Scientia naturali, prout ,s est terminus motus letitum , , sic enim nihil magis est sursum et locus in quem fertur ignis: sed stimitur hie sursum secundum communem modii loquendi, prout id quod es remotius a medio vocatur sursum. Consueuit etiam vocari sursiana id quod est locus omnium diuinorunt, ut dicuntur corpora ccclesia quae non omnia sunt in suprenia sphaera. Sed sciendum .m diuina dicuntur substantiae immateriales A incorporeae: dictum est enim supra, et omnes hois mines locum qui est stirium attribuunt deo. Secundo modo' ' dicitur coelum non solum hi prema sphaera, sed totum corpus
quod continuatur cum extrema circunfirentia totius uniuer-si,i. omnes sphaerx ccelestiuin corporum, in quibus sunt I una S Sol S quetdam peliarum s. alii quinque planetae: nam stellae fκω sunt in suprema sphara secundum opinionem Ariso. qui
non posuit aliam spha ratia esse stellatum suarum Hanc etiam significationem probat per communem usum loquendi diem mus. n. Solem di Lunam di alios planetas ella in coelo. videntur autem haec eorpora continuari cum suprema sphaera propter conuenientiam in natura,quia. sunt incorruptibilia, dccirculariter mobilia: non autem ita et ex omnibus sit unii corpus continuum: quia sic eorum non possent esse similes B dia Dersi motus c6tinuum est enim cuius motus est unus, ut dicitur in Quinto Metaphy. Tertio modo dicitur coelum totum corpus quod continetur ab extrema circunferentia, . a supretas. ma sphaera di hoc probat etiam ex usu loquendi quia consueto mo tismus totum insidiam di omne i. Vniuersum vocare coelum. Est autem cosyderandum coelum his tribus modis dicitur no aequi uoce, sed analogice,cyer respectum ad unum prima. Primo enim,& principaliter dicitur coelum suprenia sphaera. Securigo aut aliae sphaerae coelestes ex contiguitate quam hab eaq supremam sphaeram. Tertio modo vir uersitas corporum m quod continetur ab ultima sphaera. Deinde eum dicit.
Cum igitur est Lm tribus modis dicatur,totum id quod ab
extrema conuersione continetur ex uniuerso nataruli pes uialis Orpore constare necesse est, propterea b extra coetu nes
esi quicq corpus.nes le omnino potest.
Triplacito autem dicto coelo.totum ab extrema circuns
'g' rentis eo tentu ex omni neesse constare naturali s sensibili corpore.ob id s extra coelianiata est eorpus,nec esse centingit. ostendit propositum & primo ostendit, et non ea aliquod
B corpus sensibile extra coelum tertio modo diffam, dest extra hunc mundum secundo ostendit et non est extra ipsum aliqdeorum,quae se*auntur ad corpora naturalia. ibi Similiter autem manifestum &c. Circa primum tria facit. primo proponit quod intendit. Secundo probat propositum. ibi St. n. in
Sc. Tertio concludit principale intentum. ibi s Manifestum igitur ex dictis &c. l. Dicit ergo primo Q cum tripliciter dical
coelum nunc integimus de coelo tertio inodo dicto, sis et coelum dicitur totum quod continetur ab extrema circunferentia: S hoc coelum necesse est et constet ex omni corpore sensi bili dc naturali quod es eius materia:& se constat ex tota sua materia,propter hoc q- extra hoc e una nullum corpus est . nec contingit esse. Deinde cum dicit.
Nam si extra ultimum conuersionem corpus Ili naturale, ipsium aut simplietum quippiam corporum,ot compostorum esse, CT aut sic sum nutarum, dia praeter naturam sese habere necesse est. si enim ess infra extremam peripheriam eorpus Phsia eum, necesse est ipsum aut simplicium esse corporum, aut come positorum, aut siem naturam aut praeter naturam se bulere.
Probat propos tum S primo osen/it et nullum corpus est extra coctum. Secundo Q nullum potes esse ibi Sed etia n
que factum esse &c. I Circa primum duo facit. Primo praemittit quadam dinisonem per quam manifestat propostum: S cundo excludit singula men, bra diuisionis. ibi 3 Simplicis quidem igitur Se I Ostendit ergo primo etsi es aliouod corpus
Pli sicum s. naturale extra re ripheriam i circunferentiam necesse est et id corpus aut sit de numero simplicium corporum, aut de numero copos torum. Item necesse est, vel et sit ibi siti naturam, vel praeter naturam. Deinde cum dicit.
Simplicium igitur corporum quicq omnino non erit. demon AR . stratum est. n. id quod orbe fertur mutare suum locum no res
se. A i nes, id esse potest quod e medio ferturines etiam id quod
sub omnibus coloeutur: etenim natura quidem ibi non erunt.
alia nans sunt inorum propria loca. simplicium quidem igitur nullam viis eri . Quod enim ciro eunfertur, ostensum V, quoniam non contingit permutari stilis ipsius Iocum. Sed σn s quod a medio potest, neq- quod in medio substans: secundum natiram quidem enim non viis erit.
alia. n. ipsorum propria laevi Excludit singula membra diuisionis.& primo ostedit Q extra extremam sphaeram non est aliquod corpus simplo uculidum naturam. Quia eorporum simplicium quoddam est circi ilariter motum: quoddam est quod mouetur a medio: qia dis iquod mouetur ad medium,&in medio subsistit omnibus aliis ut stipra habitum est: nullum autem hortim potest esse extra extremam circunferentiam. opensum est enim supra in Sexto uesic. et corpus quod circulariter fertur, non rmutat proprium locum secundum totuna, nis solii in ratione . se igitur 3 Gar
non es Dossibile et corpus quo3 circulariter fertur transieratur ad aliquem locum extra eum in quo est: hoc autem sequeretur si esset aliquod eorpus circulariter motum extra huius circunferentiam sicut in litum locum naturalem: & per quam rationem esset naturalis illi corpori circulariter moto, per eandem rationem esset naturalis huic corpori quod in hoc mun- η δ o circulariter fertur: omne autem corpus naturaliter fertur ad suum locum naturalem sequeretur ergo et, illud corpus circulariter motum transferretur ad loelim suum : quod est impossbile. Similiter etiam non est possbile esse extra extrema circunserentiam corpus leue quod mouetur a medio: neque etiam corpus graue,quod lubilat aliis corporibus in medio. Si enim dicaturq, si extra extremam circunferentiam naturaliter hoc esse non Potes quia habent alia loca naturalia, infra extremam circunferentianitotius : ostensum es autem supra τ omnium graui iam est viatis numero locus di sun iliter olum lotium vnfle non est possbile et ima eorpora sim naturaliter extra extremam circi serentiam totius. Et est sciendum q- isa ratio, re inquantum ad corpus circulariter Proti a & utilia antum ad corpus,quod mouetur motu recto, habet necessitate,
ex eo usupra probatum es,etitium unum es extremum & .vnum medium Secundo ibi si vero
52쪽
si uero praeter naturam sunt. Hi Gipium corporum exterius iae loeus eomperet secundum naturam . mi nans tale praeter naturam tribui ur,it ad j competat secundum rara necesse est. At nullum aliud praeteriae in ratione rerum simis plex est erepus. impossibile est ergo eorporum extra coelum
Praeter naturum durem liquidem sunt. id cuidam erit seis eundum naturam qui extra est locus. Eum enim qui bule inspraeter naturum .nee sarium est in se secutam naturam: sed non erat aliud corpus praeter hoe. Non i rur en ullum posihili simpli iam extra e caelum esse corpus.
ostendit et nullum corpus es extra coelum praeter natura: quia ille locus alicui corpori esset naturalis: locus. n. qui est uni corpori praeter naturam . necole est et si alicuius corporis sintraturam: quia s alicui loco deesset proprium corpus lociis ille esset misera: sed non potes esse et ille locus si naturalis alicui corpori: non enim est naturalis nem corpori circulariter motor nem corpori leui aut graui: osse uiri est autem supra et nullum aliud corpii, est pixter ista. sic igitur patet et, nullum corpus simplex est extra ccesum, neque ieci dum naturam nem
Quod s corpus simplex nequeat ullum esse, nes quicquam mixtorum etiam esse potest. Sint enim o sinplicia, si se mi,
xlum,necesse est. at autem non simplicium nes mixteram. necesse est. n. esses licia.mixto existente.
Probat non si ibi aliquod corpus mixtum: quia . s nε est ibi aliquod simplicium eorporum, sequitur et non si ibi etiam
aliquod corpus mixtum: . bicianq;.n est corpus mixtum, necesse est ibi esse corpora simplicia quae sint in mixto: di mixtil rutur locum naturalem sin corpus simplex quod in eo dominatur. Deinde cum dicit.
At uero nes fore etiam potest Aut enim prater naturam. aut secundum nuturum.er aut simplex aut mixtam identidem
erit. quare radem ratio sane redit. nihil enim refert δε fit, an fore possit eonbderare. a d o nes factum Hl possibili. Aut enim standiam nutua
rum erit, aut praeter naturam. aut simplex aut mixtum. quare
iterum idem tieniet sermo. nihil .nim differt consederare est,
aut si faestim isse pol bile'.
Cfendit m etiam extra emum non contingit esse aliquod corpus: unde dicit et non est possbile fieri aliquod eorpus e tra coelum:quia aut esset ibi lecitdum naturam aut praeter naturam: A itertim aut esset simpleu aut mixtu: dc quicquid ii rum detur erit ea deni ratio qua est supra: quia non differt secundiam rones praemissas an sit aliquod corpus extra colum
ves possit ibi fieri: quia rationes praemissae utrunm eo ludunt:& quia in sempiternis no differt esse & posse,ut dicitur in Tertio ph; sicorum. Deinde cum dicit.
Patet igitur ex dictis nee est nee fore posse utias extra cretum corporis molem. Uniuersus enim mundus ex sua tota m
teria constit. Valeria nans ipstus.naturale est vique sensibile
corpus. quare nes nunc pluressuri coeli,nes fuere, nes etiam
fore possunt sed unicum est hoe coelum arq, perfectum. Manifestu igitur ex ditiis, , n ip in extra nes contingis δε-
clam ese corporis molem tilaus. Ex omni enim est propria materia totus mundus. Malma n erat ipse corpus naturale sensis
bile. uas non sunt plures coeli,nes fuerunt,nes tantinit sese plures: sed unum er solum ex perfectum est istud coelum.
Concludit conclusonem principaliter intentam. Et dicit manifestum esse ex dictis et extra coelum ne B est aliqua moles cuiuscurus corporis neque contingit ibi tese aliquid fieri: qa t tus mundias est ex tota materia ima propria materia aut e natindi in eorpus naturale sens bile. Nee es intelligendum Q υ lit probare nullum eorpus sesibile esse extra coelum propter hoc quod est ex tota 'a materia sed potius e conuerso utitur autem illo modo loquendi propter hoc et ista duo inuice eo
uertunt cofudit igitur et nem sunt in praesenti plures coeli nea que fuerunt in praeterito neq; unquam poterunt seri in siti ro: sed istud c um est unum,&solum, Spersectum, utpote
constans ex omnibus suis partibus sue ex tota sua materia.
Extra coelum non esse vitam eorum quae sensitum memsurae sunt lotus,vid licet di tempus.& cuius nani conditionis ea snt quae extra ipsum esse dicunt tir.
Pales in ver nes locum exua coelum es nes vletium, ne ARGY.que tempus.
Simul dotem manifestum est, s nes locus nes uachu neq; Υ e
tempus est extra coelum. Posil philosophus ostendit et extra retium non est aliquod
corpus sensbile nee potes esse hie ostendit m extra coelum n6 est aliquod eorum quae consequitiatur ad corpora sensbilia. Et primo ostendit propositini. Secundo ostendit qualia sint quae extra coeliani nata sunt esse ibi s Propter quod quidem neque in loco Se P circa primum tria facit. Primo proponit quod a intendit. Secundo probat propositum. ibi .l in omni. n loco Se Tertio infert conclusonem intentam. ibi s Manifestim
igitur die. l. Dicit ergo primo et simul cum hoc quod probatum es, extra coelum no esse corpus sensule manifestum est, Q extra coelum nem est locus nem vacuum. nem tempus. denis. n. tribus determinatur in Quarto phy. sicut aequibusdam consequentibus corpora naturalia. Deinde eum aicit.
In omni nans loco corpus esse profecto potest. Viscuum o ARGY iem id esse distin .in quo corpus non est, sed esse potest. In omni n loco possibile est existere corpus. Udetium dine esse dicunt,in quo non existu eorpus,possibile .ur, Itim esse.
probat propositum .primo quidem quantum ad locum In omni enim loco possibile es existere eorpus alioquin locus ecset sius ra: sed extra coelum non est possbile existere aliquod
corpus ut probatum est: ergo extra coelum non est vacia una.
illi enim qui ponunt vacuum, definiunt vacuuna esse locum , in quo non existit corpus sed possbile est esse: ergo extra coelum non es vacuum. Est autem sciendum Q Stoici postis Stoicovrunt vacuum infinitum in cuius quadam parte est mundus: & tentia dae ita relinquitur secundum eos m extra extremam circunferet, cito. tiani si vacuum. Quod quidem tali imaginatione probare volebant. si enim esset aliquis in extrema circunferentia coeli. atat posset extendere manum stant,aut non: s no posset ergo impediretur ab aliquo extrinseco exi sente:& redibit eadem quaesto de illo extrinseco,si in extremo eius aliquis e sens posset vltra manum porrigere: S ita ves procederetur in infinitum vel venietur ad extremum eorpus ultra quod homo ibi estianens non posset manum porrigere: quo clato, sequitur et e tra id possit esse corpus: L ciam non sit extra erit υ aeuum. Ad hoc autem respondet Alexander dicens, positionem esse Dilut lo possibilem: cum enim corpus ecesi si impassbile. non ea XV ad ireceptiuum alicuius extranei. unde, si eκ hae impo,sbili rota iam stotione sequitur aliouod inconueniens non est eurandum. Sed ra ra duactio non videtur esse susscies: quia impossbilitas huius positionis non es ex parte huius,quod est extra ccestim sed ex parte ipsus coeli: nunc autem agitur de eo, quod ea extra coelum. vnde eadem ratio es si totum uniuerium esset terra, in cuius extremo posset esse homo Et ideo oportet aliter dicere scot ipse etiam dicit: τ manum suam extra extetidere non posset hoo mo in extrema circunferentia consilii vi non propter extrinsecum impediens, sed quia de natura omnium corporum n turalium est et contineamur infra extremam circunferentiam ccesi alioquin coelum no esset uniuersum. υnae sesset aliquod corpus, deberet a corpore coesi se coimeri id nihil pr hiberet esse extra coesum, scut substantiae spirituales ut infra dicetur. 63 autem non sit vacuum extra cestam . probat Alexander: quia aut illud vacuum erit siritum aut infinitum: probesi finitum oportet maliciibi terminetur.& redibit eadem quae Aleae . ostio, virum extra id possi aliquis inantina extendere si autem euu no ssi infinitum: aut ergo ista potentia vacui erit sius ra aut oportebit ponere corp' infinitum quod possit recipi in infinito vacuo. item,s si vacuum extra mundum, similiter se habet mundus ad aliam partem υacui sciit ad istam in qua est mundus et go icta non est proprie locus eius: nulla ergo est causa, quare in hac parte vacui maneat s autem mundus non seraturniagis ad unam partem quina ad atram, quia in vacuo non est
53쪽
diseremia sertur ergo ad oninem partem: dc ita mundus destuetur. Tertio ibi
Temptis utro motus numerum esse constat, er motus line natural corpore ncillus est. At demo ratum eii extra coelum nec isse corpus nec etiam esse posse. Paret ergo nes locum existra coelum esse,nec uacuum,nes tempus. Est utile timpus numerus motus: moras autem fine redisco corpore ntin s. 'Extra coelum autem ostensum est,quia nea
que es,net coringit fieri corpus. Manifesturae igitur,quia nes
ticus,neque uacuum,neque templis est exieritis.
Probat τ extra coelum non sit tempus.tempus ii est minaertis ii totus, ut patit in Quarto Physi. motus autem non potest esse sine corpore naturali: corpus autem nec est nec pote se esse extra coel tuti, ut probatum est. ergo extra coelum non potestiale nec teriapus nec motus. De: nde cum dicit.
Quo circa nes apta sunt ea qu e late sunt esse in loco, neqὲ tempus seniscere ipsa facit,neque unius eorum est ulla mututro
quae super extima sunt dolposita latione. propter quod quidem nes in loco eg. quae ibi suns apta na
tu isse. Neque tempus ipsi faeli scii scere. N es erra ullius una iransmutario eoram quae stiper eam, quae maxι me extra ordia
natum Litionem. Ostendit qualia sunt ea quae sunt extra nitidum & circa hoe duo facit. Primo cocludit ex praemissis eorum qualitatem. Secundo ossedit ex his idem quod communiter dicitur. ibi Etenim quemadmodum Icc. F Circa primum duo fucit. Primo remouet ab eis conditionem eorum quae sint hic, secun do osendit propriam consitionem eorum ibi 3 Sed in alterabilia die. F Dicit ergo primo, r ex eo quod extra coelum non es locus, sequitur et ea quae ibi sunt nata esse, non snt in loco: di hoc quidem Alexander dieit posse intelligi de ipso coelo quod quidem non est in loco secundum totum sed secundia
partes ut probatur in auario Phy. Item quia tempus non est extra eo lum sequitiarm non sit in tempore. dc ita tempus nofacit ea senescere quod etiam dicit Alexan. posse coelo conii rare,quod quidem non est in tempore,secundum m esse in t rore est quadam parte ten poris mensurari ut dicit in Quarto Phy. 5c non solum talia non senescunt in tem lore sed nemes aliqua transmutatio eorum quae sunt super illam lationem quae cti maxime extra ordinata, i super motum localem comporiam leuium: moti m. n. rectunt iuniit vocare lationem. Sed hoc non videtur esse verum, et corporum coelestium non sit aliqua transinutatio cinia moueatitur localiter: nisi forte inponamus de transnantatione quae est in iobctantia: sed haec videtur extorta expositio clim l hilosophus viniuersaliter omne mutationem excludat s)militer itiam non potest diis proprie et certum sit ibi id est effera coelum. N ideo coirent ius est Ulicie intelligatur de Deo de de substantiis i paratis Viae maxime no* in tempore nem in loco continentur, cum sint separatae ab omni maria itudine dc motu litiiusmodi autem subsantia dicuntur e se bi i extra coetu rio sicut in loco, ed sicut nocontenta nec insula sub continentia corporalium rosi, sed totam corporale naturam oeeden ia: ec his conuenit quod dicitur, et eorum nulla fit transmutatio: quia super excedite supremam latione, s. vltimae sphaerae qua ordinatur fictit extrinsecati contentiva omnis mutationis. Deinde cum dicit.
Sed miris alterat tot abus nullis passionibus prorsus substam: optimam in uniuerta sempiternitate uitam σ siue cientis, simum habent. Sed inalterabilia cr impasbilia optimam habet uia uitam: er per se sufficientis viam perficiunt toto alarno.
Ostendit qualia sunt huiu odi entia. Et primo ostendit e rum conditionem: Secundo exponit quod da nomen quo usus fuerat ibi 3 Etenim hoc nomen die. F Tertio ostendit influentiam eorsi in alia. ibi s Unde & aliis Sc. b Dicit erso primo τ' illa entia uuae sunt extra coctum sunt malterabilia , penitus
impas sibi ia, habentia optimam vitam, inquantum s. eoraim vira non est materia permixta, sicur vita corporalium rerum , habent etiam vitam per se susticientis .ina a in inquantu non indigent aliquo: vel ad conseruationem suae vitae vel ad exe cutionem operum vitae: habent etiam xcitam non temporalem sed in toto aeterno. Horum autem,quae dicunt tir quaedam pos-- liunt attribui corporibus coelestibus puta et sint impastibilia dcinalterabilia: led alia duo non possunt risconuenire et i .i s sint animata non n. habent Optimam vitam, cum eo ra vita sit ex unione animae ad corpus costae: nec etiam habent vitam per se suffcientissimam eum per motum suum bonu conicquunm . tur ut dicetur in secundo. Deinde cum dicit.
Diuine nans nomen hoc pronunciatum est ab antiquit. Fi ARGY.nis enim qui uitae uniuscuius continet tempus, cuius nihil est contra,fecundum natura, sempiternitas uni cuiusque est nun opaim: per eandem etiam rationem fuis uniuersi coeli umnis sce. qui tempus totum infinitum; continet .se uernitas
est, a simper essendo appe ratione sempta, immortalis sane
atque diruina. Etenim hoc nomen diuine enunciarum est ab antiquis. Finis enim continens id quod uniuscuiusq; ut te tempus euius nihil sextra secundum nainram eternum uniukuiusque vocatu est. secundum eadem autem rationem ex totius coeli finis G omne tempus er infinitatem continens perfectis,eternum est,asem per esse sumens denominationem immortalis Cr diuinus.
Exponit nomen aeterni quo usus fuerat: Z licit, et antiqui . pronuncia ueriint hoc nomen diuine hoc est cotinenter rebus dii linis: hoc n nomen dupliciter accipitur. Viro quidem mo Duplex aedo secundum quid: quod is est aeternuna vel seculium rei Unius . ceptio aeter idem .ia apud Cracos fgnificat dicit ergo Q aeternum ves secra nitatis. lum vniusciatusco rei vocatur finis, idest melisura quaedam terminans quae continet tempus vitae cuiuslibet res ita et nihil detpe vitae quae est alicuius rei secundum naturam est extra illum finem vel mensuram.sicut si dicamus et spatium centum annorum est seculum vel aeternum hominis. Alio niodo dicitur alternum simpliciter: comprehendit Ze continet oena duratione ni 5 hoe est quod dicit, et secundum eandem rati nem aeternum dicitur ratis totius ccxli Upatiunt continens totam durationem coeli quod est spatium totius temporis. Et se . eundum hoc dicitur xternum perfectio quaedam quae iatinet Omne tempus S omne in infinitatem durationis, non quidem in scq ipsum coetuita distendatur secundum successionem P -
teriti de situri sciit spatiunt temporis quantumcuram sit quia talis successo sequatur motum: ista autem sunt penitus imi nobilia, quae dicit habere vitam in aeterno ) sed a ternum tot uinsimul exissens comprehcndit omne tempus 5c o nemtatem: 5c deritiatur in Graeco ab hoc mod est se super esse. dc talis finis qui merinum dicitur est immortalis, quia vita illa iasi
determinatur in orte: δc diuinus, uia excedit omnem materia ira, quantitatem, di motum. Deinde cum dicit.
Vnde Cy caeteris abji exactius, alijs offuseatius ipsum elle . viveres dependet. Unde Cr alijs communicatam e 'bis quidem clarius, his autem obsevi ius esse Cr vivere.
Ostendit influentiam eorum in alia. Est autem mani sessum, et ab eo quod est periecti,smumst derivatio ad alia, quae sunt minus perfecta sicut calida derivatur ab isne ad alia quae sunt . . minus calida, ut dicitur in Secundo Metaphysicorum. unde in Lin. i. ista entia habeant vita optimam Ee per se suffcientissimam, dc T.c. esse perfectum,consequens es et inde communicetur aliis effere vivere: de non tamen a oualiter omnibus sed his quidem clarius, i. euidentius &perfectius is his quae lunt sempiterna eadem numero existentia. 5 his quae habent vitam rationalem: iliis aute obscurius i. debilius de impersectius sicut his quae sunt sempiterna non secundum idem numero, sed secundum idem specie: dc 'itia habent vitam sensibilem ves nutritiuani. Deinde eum da est.
Etenim ut in extremis cercu diurna sententi s persaepι Rcr.
nibus diuinti omne necessario mutaraone uacare uideto, ni
mum ipsum de sum: rtim,ita se habens ti is est dictis. Etenim quiadmodum tu ench ridi s Philosophi mutibus ciris
ea druina multotiens declarat tim to rationibus diuinum, in
transmutabile nee larium esse omne,primam er summum; spe habens i sti eatur erctis.
Matii sectat quod dixerat de conditione pra Ictota entium,
54쪽
qua unt 'tra primo proponit quod intendit. Secundo inducit rationes ibi 4 Nem. n. aliud di tam primum
myderandum est, a, apud Philosophos erat duo genera dogmatum: quaedam enim erant quae a principio secundum ordinem doctrinae multitudini apponebatur quae quidem vocabantur enchyridia. uaeda in autem erant magis subtilia, quae proponebantur auditoribus in prouectis quae . ocabant talagma tica idest coordinalia vel acroamae ica,t. auditionalia. Dogmata autem Unilosophorum dicuntur philophismata dicit ergo . innulus modi en yritis philosbphismariti' circa res diuinas mi armem Philolophi rationibus manifestabat necesse est omne diuinum esse intransmutabile, quasi non subiectum motui: Spram uti quas non si biectuin temporit A sis nimiam, quasi nocontentum loco: diu in autem dicebant omnem substantiam separatu & hoe attestatur his quae dicta sunt de huhalmodi emtibus. Deinde cum dicit.
enim aliud praestabilius est, quod gaidem moueret: ι Iud enim porro diuinius ess t. Neque enim Aiad melius est quod mou bit: il ad euam ulm
erit diuinius. Ponit rationes ad ostendendum quod dixerat. c. in primsi &
premum sit intrans nitita ili. mei serio Hais m. post una
s dutem determinaris dicam ut post hoc, hera ingenitur 'rae iti
lupremiam si intransmutabile. 5 primo osendit pr-- Secundo interi quandam conestisonem ex dictis ibi 4 Et incesi
prima talis eu. semper naouens di agens est melius moto di pacto: led no est aliquid melius primo , sumtiro diuino quod possilit ipsum mouere: ia isti Ah o. Iή. - . - irationes: quarum
Deias nullo indiget. Secuda r5. Not fit aut
sit ipsum mouere: quia id adhue esset diuinitis. primum ergo diuinum non mouetum quia omne quod mouetur, necesse eii ab , io inoueri,ut probatur in Septimo di Octatio Physico. Secuncani ratronem ponit ibi.
N sp iuris cui quam es particeps, nec bonorumsuoarum eurusiquam indiget. Nes bant prauum vibur neque indigens torum,quae ipsius
bonorum est. Qil talis est omne quod mouetur aut ad hoc mouetur ut Ggiat aliquod malum aut ad hocm requirat aliquod bonum: sed primum non Labet aliquod malum quod po sit euadere neque indiget vir quo bono quod possit acquirere: quia est perfectaui
inum: zrgo primum non mouetur. Potest autem di sic forma- Qtio: omne quod mouetur, api mouetur ad melius, aut adcretius. sed neutruim potest Deo conuenire secundum ea quae nic dicuntur. ergo Deus nullo modo mouetur. Et est attendet cum,et haec lecunda ratio potest induci ad hoc et non moue tur. Deande cum dicit. 'Et incessabili igitur motu non absque ratione mouetur. UmAEMGa enim esant desinunts mouerisum uenerint suum in i cum. Eius autem eorporis. quod uersa tuis dem est Iocus in quo
Et incessibili itas motu mouet ratio biliter. Omnia enim quiescant,quae mouentur, quando uenerint in propriam locum: eius autem quod circum e poris dem locus utati incarpit σ
inseri conclusionem re dictis Et dicit rationabiliter, . proba Diliter sequi, istud Primum mobile moueat motu incelsabili. quaecunt enim mota quiet arat tunc quiesciant quando perue- It ad proprium locum sicut patet ingrauibus dii ibus: sedri non potest dici in primo mobili, quod circulariter mouetur: quia idem est unde incipit motus erus Ec in quod terminarii , go primum mobile mouetur a primo motore motu ii cessabili. Et est attendendum, oe haec ratio non ex neces state concludit. potest enim dici quo motus coeli non cessat, non propter naturam loci, sed propter voluntatem mouentis: dc ideo non inducit eam tanu necessarum sed iniret probabilem.
An mundus ingenitus 3 incominibilis sit ex aliorum semen tus, tribus rationibus inquirendum esse dicit: quo rum tres assere opiniones, primalearum reprobat.
Hi e determinatis eouoleremus deinceps oportet, utrum mandus Agener is sit an enerabilis : π incorruptibilis ancormptibilis, prius ecterorum opinionibus recitatis.
'it mundus,pertransitires prius at oram suom cs.
ostquam Philosophus ostendit m corpus totius mundi n5 non est multiplex numero,hic inquirit utrusit infinitum dii tionis aeternitate. & primo ponit opiniones avorum. Secundo determinat propolataim secundunt propria opinionem ibi 1 Privioni autem dii iidendum Ac. Circa pri
cet Primo dicit de quo est intctio, de quo ondine si agendum. dicat, i post determinacionem praemiilbriari di id ui estim , Uulam mundus sit ingenitus, umina per generationeri coepit esse a quodam principio temporis aut non: 3c utrum fit incorriti tabilis aut corruptibilis. i. triam per corruptionε post aliquod teinpus esse desinat vel non. Prius tamen an D c rtractemus lectandum nostram opinionem debemus pertransire&breuiter dicere suspiciones aliorum , s. opiniones aliorum Philosophorum: quia tu spitioius hic vocat: quia eκ leuibus rationibus ad haec dicenda moliebantur. difficile. n. est ad hoc inducere effraces rationes unde Siple Aristo. dicit in primo Toticorum, tr quaedam probleniata sunt, de quibiis
'ς h- inu , ut v sum natandus sit aeternus vel non. Demochrationes enim contrariorum, dubitationes de con Anmviro r sunt. Qiar. Contrariorum enim demonstrationes, dubitationes de contrarijs Lut.
A signat rationes tres quate hic & alibi aliorum opinio ies pertractet quarum prima est: quia demonstrationes i. probationes condrariorum 1. contrariarum opinionum int dubitationes de contrariis sopinionibus: l. liint obiectiones ad contrarias opiniones: expedit autem ei qui vult cognoicere aliqua veritatem soluere dubitationes: quia uolutio dubitatorum est intrentio veritatis ut dicitiir in Tertio Metaphy. Sita adiicien Lesti. dum verit areni, in talium valent rationes contrariam opinio- T cr. num. Secundam rationem ponit ibi.
d insi per σ dicenda magis credentur, si sient etiarum earum, ARGYquae in cotrouersiam utriunt iura prius fucrint audita. Simul autem Cr magis uias erant credibilia dicendi praedudietibus dubitatorum Iermonum certificationes. Et dicit m simul e in praedicta ratione est alia ratio: quia ea Quae dicenda sunt magis creduntur credibilia apud illos qui au ςsida ranant certificariones sermonum, ex quibus die itatio emer it quia quandiu homo dubitat, antequam eius dubitatio solua- tue ,est inens eius limilis ligato,qui non potest ire. Tertiam ra Y
Absentes. n. condemnare minus Mup videbimuri etenim eos ARGY. fatu iudicauerami ueritatem non Ain fartos, sita arbitror esse oportet. Gratis enim condemnare uideri minM ilem nobis erit. Et
enim oportet isquisitores seno inimicos esse iudicaturos verum fuscientcr.
Et dicit,m,quando nos positerimus opiniones aliorsi, di in- Tertia f. diixerimus eorum rationes & coluerimus eas, & posuerimusia rationes in contrarium, in erit nobis τ non videamur condemnare dicta aliorum gratis i.sne debita ratione, sicut qui r probant d eta aliorum solo odio: quod non conuenit Philoso-pta qui profitetur se inquisitores Me veritatis: oportet enim eos qui volunt suffici ter iudicare de veritate , non exhibeat Icaptos sicut inimicos eortim de quorum dictis est iudicium sed sicut arbitros di iusquisitores pro Utraque parte. Dcinis de eum dicit.
Omnes tua aliam quidem cerunt esse. Genuum quidem igitur omnes esse dicunt. ARGY
T. to Ponit opiniones aliori . Et primo ponit in quo omnes conueniunt didicit et omnes,qtii fuerunt ante eum, dixerunt mundus lit genitus i. a quodam principio temporis esse inci piens per generationem. Secundo ibi
sed factum qMiam perpetuum, quidam ea cum, perinde ARGY
55쪽
ui quodvis aliud eorum glis ratura tostant inquiunt esse. QEia . Prcterea quod non babet principium hoc Libendi modosJ ARGY.
clam vicissim interdum hoc, interiam alio modo sese habere subeuntem corruptionem: uc semper hoc ferri modo dicunt, ut Agrigentinus Empedocles, π Epbesius Erue Iuus dicit. Sed genitum,hi quidem sempiternum hRutem eorruptibile N.quemadmodum qua cuti eonytutorum. Hic autem vicissim quandos quisem sic quandos autem dier habere corruptionem: π hoc semper perficere te: quemadmodum Empedo. Agrigeminus,er Eraclitus Ephesius.
Ponit in quo diis mant:& tuit tres opiniones. Qitidam enim dicebant. r quan mis incoeperit esse ab aliquo principio tempo
atonis seati .ris, tamen in sempiternum durabit, sicut primo dixerunt qui
dani poetae ut Orpheus.& ludorus, qui dicti limi Theologi: quia res diuinas poeticae & fabulariter ediderunt: quos in Eae
aliter babere prius uniuersarierniliae non potest, id Crmutari profecto nequit. Erit enim aliqua causa quae quidem si prinestet, aliter id siecte babere posset,quod aliter sese habere non mutest. Quod si mundus ex aliter prius babent sus constat: si emaper sic se babentibus Cr non potentibus aliter se babere . facis se profecto non est. Si ve o est factus: Cr ira aliter sebe babeis reposci Cr no semper ita est habere mee se est. Quare Cr em strata ossoluentur issoluta ante constiterant. At p hoe in risistus aut se se habuit. aut poterat ste habere. Quod i ita est, nouacabit fune incorruptibile: ne fi oum aliter sese habebas, neu
qu. si aliter sese habere possit. Adbue aurem si non babeat principium eius quod est se se Tae. i. i. habere, sed impossibile alsere se se babere prius per omnia sic
la,impos bile transmuturi. Erit enim aliqua causa, que , s exurustione secutus est Plato: qui posuit mundum generaturi ted indissolubilem . Secunda opinio fuit quortintana Aouqui posuerunt naiadum corruptibile esse eo modo, quo quod- titit prius.mobile uti erit aliter habere, impos bile aliter balibet aliud g neratorum quae constituuntur m multis: ira bres statium prius ex aliter bab fuibus con sistit mundus:
emocriti uentia. mundus post corruptionem nunquam reparabitur, sicut S erates post corruptionem nunquam reparatur per naturam:
B lixe fiait positio Democriti: qui posuit mundum generginpedocl.
casu per concursum atomorum semper mobilium, & ita teorum segregationem quandom vile dissoluendum. Tertia opinio es dicentium et mundus quado' vicissam generatur,ti otiando I eorrumpitur : S isa vici,situdo semper durauitti durabit: ti hoc dicit Empedocles Agrigentinus. posuit n. lamicitia congregante elenaenia S litae dissoluente ea mundus generabatur di corrumpebatur. hoc etiam posuit Et a litus hesius,quirosuit et quandom totus insidiis exureretur per ignem. rc post certos decursus temporum iterum totus imindus generaretur per ignem, quem ponebat esse principium omnium rerum. Dicunt autem quidam et icti Poet. & Philosophi di praecipue plato non sic intellexerunt secundum π nat secundum stiperficiem υerborum: sed suam sapientiam uid eesenim sit de
AGY.quidem semper se habentibus er impol bilibus aliter hab re,non viis fieret. si autem factus est. necesse , scilicet sil possibilia esse aliter se habere. π no semper sese babere. itaseonstantia dissoluentur oe dissoluta eouli erunt prius: er hoe infinities. t fle seno habebat, aut possibile redi. si autem hae non utis erit incorruptibilis: nes 3 aliter habebat aliquando. ius ypossibile aliter habere.
Et inducit primo quoddam principium: & dicit, et, si aliquia est quod non habet in se potentia in quae sit principium eius qa
est volebant qinbusdam fabulis O enigmatteis locutionibus occultare.&m Aristotelis consuetudo fuit in pluribus non obiicere contra intellectum eorum qui erat sanus, sed contra υerba eorum,ne aliquis in tali modo loquendi in errorem incurreret scut dicit Simplicius in commento. Alexander tamen v
luit et Plato S alii antiqui Philosophi hoc intellexerunt quod forverba eorum exterius lonam di se Arictotcles non solum contra verba sed contra intellectum eorum conatus est argumentari. quicquid autem horum si non est nobis multum curandum : quia studium Philosophiae non est ad hoc et sciatur quid homines senserint, sed qualiter se habeat veritas retum. D inde cum dicit.
igitur 'ctum quum esse, perpetuum tamen ese asserere, ex his eu profecto. quae nequeunt esse. Ea tutas sola ponenda
sunt, quae in multis aut in omnibus esse videmus. De Me autem contrarium accidit: uniuersu etiam quae sunt,s corruptionem subire videntiar.
Fasum esse quidem igitur . sempiternumq- tamen esse.dic re est impos bile. sola enim haee ponenda rationabiliter sint
qua in multis aut omnibus videmus exsentia. De hoc aute deae est contrarium. omnia enim quae generamur. er corrum o uidentur.
Improbat postiones praedictas &primo primam: Secti dolertiam ibi s Uicissim autem dcc. F Tertio secunda. ibi s Totaliter autem fictum &c. I sminda n. opinio minus habet rationi . Circa primum duo facit.Primo improbat positionem: secundo extitidit quandam excusationem, ibi 3 Auxilium autem &c. , Circa primia duo scit. Primo ponit duas rationes. circa quarum primam dicit et, impossibile est mundum ess e factum uel genitum ex quodam principio temporis . A τ poss-
modum in tempiternum duret. cum. n. aliqua nolumus sumere rationabiliter, i. probabiliter absque demonstratione, talia O rtet ponere,quae uidemus esse uera in omnibus aut in multis. hoc n. in de ratione probabilis. sed in proposito accidit contrarium: quia omnia quae generantur,uidemus corrumpi. noergo est ponendum et, mundus si generatus,ti et sit incorrupi viti. Secundam rationem ponit ibi.
probat inducendo aerit quando transmutatur aliqua ca usa Leiens eana transmutari s sua potentia ad transmutationem. quae s prius filii set, pota sibile erat illam rem aliter se habere:quod tame ponebat it impossbile se aliter habere di posea habet en hoc ipsum est trans s mutari illain rem: ci se etiam anteu haberet potentiam trans. mutandi erat potens transmittari,ad hoc. set acciperet potentiam transmutandi. Eu his autem se arguitur ad propositum.
Si mundus constitutus es ex quibusdam rebus sitae priusquam mundus fieret a liter se habebant: si ita sit et illa ex quibus constitutus est mundus semper sc se haberent. sciat prius se habebant: et in ossibile sit aliter ea se habere non fieret irasidiis ex eis si ergo fictus est mundus ex eis, nectile es Q illa, ex quibus factus est mundus sint roisbilia aliter se habere: S et non semper eodem modo se habeant. unde sequitur et etiam consalia, idest possva fuerint adunata ad constitutionem mundi: & it rum possint dissolui: di quando eriit dissoluta. prius fueriat composita:& et, infinities vicissim haec se se habebant, aut possibile stat mundus aliter se habebant: neque etiam si possibile erat Ualiter se haberent: quia ex utroq; sequitur et etiam non possibile sit ea aliter se habere.
Duae diluuntur opiniones antiquorum de mun-s di ortu, ac stre.
Submuum autem,quod quidam eorum. qui dicunt mundum a Tincorruptibilem quidem esse. attamen factum esse. Dissis eri,
tantur ferre.uerum non e se uidetur. Inquiunt enim πρ perina de vi geometrae qui defignesiones describunt. de generatione mundi distiser non quia aliquando mundus est ortus , sed grautia doctrinae: quia discentes magis cognostant,st ut de gnationem viderint fascivi.
Auxilium aut quod quida e auro ferre fibiis fis Acen et bes
- tici incorruptibilem qui gere. factura aut se utra simillier. n. sciat bis, qui e seriptione, scribunt riseipso, dixisse de ggatione non to gnato altisses doctrina varia liquam magis instruentes, vitia descriptionem genitura astustrari.
56쪽
Premissis rationibus contra opinionem Platoni hic Philo oplius excludit quandam exculationem praedictae opinionis. quam Xenocrates & alii Platonici asta rebam Et circa hoc duo Deit. Primo proponit excusationem: Secundo exeludit eam. ibi Hoc autem quemadmodum es dicimus &c. Dicit em prinio,q no mi verum illud auxilium,i. illa excusatio, quam dum Platonicorum dicentium mundum esse incorrupti nilem sed tamen factum vel genitum, conantur ferre: sed ipsi Ut non irrationabiliter posuisse videantur, dicunt se dixisse de Seneratione mundi ad similitudinein eorum, qui describunt muras reo inerritas: qui primo describunt quasdam partes murae t puta trianguli postea alias, non quasi prius tuerint nul ulmodi partes antequam alia figura ex huiusmodi par
tio in constitueretur , sed ut masis explicite demonstrarent ea quae ad fisuram requiruntur. di similiter dicunt Platonem
xiit e mundum ractu in esse ex elementis, non tanquamat quo tempore determinato mundus si generatus, sed caula coorinae, ut facilius instruerentur aliqui de natura insidi dum prius demonstrantur partes mundi, di quid habeant huiusmodi pars es ex ipss postea demonstrant eis copositionem, quam habent a causa mundi quae Deus est: ita aspiciunt, i. cons yd rant in udum esse genatu ad modum descriptionis, qua ututurlacon retrae in descriptione figurarum. Deinde cuni dicit.
Hoc datem non idem est uti dicimus: num in I grationari quidem effectione omnibus positis cs til accidit idem: in borum autem demonstrationibus non idem sed impossibile βοὸμ D. Ea nanq; quae prius posteriasue sumuntur subcontraisma sunt. ex irrorainatis. molim inquiunt ordinata fuissecuit auatem idem ordinatum D simul dis inordinatum, fieri nequi sed generationem esse quese parvi tempusue nec se est: in deis signationibus vero rubii est tempore separatum. Esse igitur impossibile perpetuam ipsum malae Iactum esse, ex bis quae Δαximus, patet. στ.c. Ior. Hoc autem est . um admodum duimus,no idem. In factio.
ne Prom enim descriptionum positis Omnibus esse simul idem accidit: in demostrationibus autem borum non idem, sed impos Τ.e. i. c. Ii ila in cerim accipiuntur prius Cr posterius Aubcontra. ris sentiex ordinatis quidem enim ordinata facta esse dicut: μmul autem idem inordinatum esse, tr ordinatam impossibile et sed necesse gnationem esse separitem et lepus in descriptioniabus aut nihil tempore segregatum est. auod quidem igitur im
possibile t sum se ueraum esse e factum se . man sum
tem quidam adhuc excusare Platonem quasi non posuerit A squ/mordii Ruo prius tempore fiterit in elementi, muri
pollemus aliquo tempore i oeperit ordinari: sed quia ordi natio temper quantum ad aliquid adiuncta est Elementis munm,licet quantum ad aliquid ordinentur: sciit etiam ipse Arastponit,'' materiae semper adiungitur prmatio quamuis di semper fir iecundum aliquid sermata. Potes etiam intellio 1 Plat nem dedit Ie intestigere et, esementa ex se inordinationem l Derent si non euent ordinata a Deo non m prius tempore fuerint inordinata. Sed quicquid Plato intellexerit, Arist. sicut dicium est objiciebat colura id quod verba Platonis exprimili.
iaciussit ergo ex praemissis minim,sibile sit mundu iactum
eue per generationem, di tamen eum in sempiternum durare. Deurde cum dicit.
Constituere uero mundam vicissim vis dissoluere.nil aliud ARGY.esse uidetur, quam ipsum sempiternum quilem, forma autem
mutantem extruem. perinde ais 'uir interdum corrumpi, interdum esse putaret quempiam, qui uir ex puero.et ex inro fieret puer. Est enim persi cutim,stelimenta interj se conueniat. a non quemuisses eundem ordinem eundemssieri constituti nem. praesertim secundum eo qui hane sintentiam dicunt.quiqvidem utriti di positioincontrarium ipsium euulam insunt esse. Quare,st totum quidem corpus continus permanens his terdum boe interiam illo es ponitur modo ac perornatura conLtutio uero totius,mundus est vis caelam, non utis mundus.
sed dispositiones ipsius fiunt ae corrumpuntur. vitissim aut constare Cr dissolui nihil aliud facere est a Tatii. V. astruere ipsum siempiternum quidem, sed transmutantem foris
mam: quemad Mumsessis ex puero uirum factum, er ex Maro puerum,quodUs enim corrumpi, qualidos esse putet. Pa. Iam enim s π adinvicem continentibus elementis, non contina
gens ordo sit cet constitutio , Meiam. Aters π secundum eosque dixerant hune sermonem, qui dis ositionis utriti edu
sant contrarium. Itus,s totum corpus continuum si, quanis
E dos quidemste,quandos autem illo modo disi vitares apta.
tur: tollas acie consistentia mundus CT coelum, non utis manu Improbat quod dictum est & dicit m non eodem modo se habet quod ipsi dicunt circa generationem msidi & quod Geometrae dicunt circa descriptiones figurarum sicut manifestabitur per ea quae nunc dicemus: quiana descriptionibus geometricalibus idem aecidit si omnes partes figurae simul accipia tur ut constititant figuram,oc si non accipiantur simul. Qitia. mando non accipiti ursimul nihil aliud dicitur deest, nisi
sint lineae vel amuli:&hoc etiam saluatur in eis quando accipiuntur omnia simul in figura constituta ex eis. Sed in demonDration: bus eo rami qui ponsit generationem mundi i 46 idem Montur ciim lunt simul di cum non siint simul: sed imposs-
dus generabitur Cr corrumpetur, sed dispositiones ipsius.
Pros uitur opinionem Emped suam tertio posuerat. 5c dicit, illi qui diciant mundum vicissim componi de dissolui, nihil aliud ficiunt qua in m asserunt mundum esse sempiteritum secundum substantiam sed se transmutare secsidum serinam. siue secundum eius dispositionem sicut si aliquis videm alique ex puero fictum virum,s ponatur et videat vicissim eundem ex viro fictuin puerum, putet eum quandol fieri, quandomcorrumpi. Et g secundum hanc opinionem Empedo ponaturipla liibstantia mundi sempiterna, mani fictat per hoc, et posieparatiotae elemor torum per litem, quando iterum conu
nient elementa, no sat qualiscunm ordo insidi, di qualiscuniri, sed eadem quae nune est. 5c hoc manifestum I
Bile est et idem ex utram parte accipiatur scin impossibile est oppositia elle simul: illa autem quae accipisitur prius sanie. Ititutionem mundi: di posterius, ic mundo iam consiliito iuulubcontraria. . habent quandam adiunctam dc latentem contrarietatem. dicunt enim m ex HemEim inordinatis secta sunt ordinata Deo creducente inordinationem elementorum ad ordinem ut Plato in Tiniaeo dicit. Geometrae autem ii5 dictit
3ςη dirauissis componat i triagulus, sed simpliciter , ex
lineis. H esset lina ite si iiii solum dicerent et mundus si ex He- mentis: dicunt et mundus ordinariis si ex Hementis. Noneu autem possibile τ aliquid sit simul ordinatum di inordinatum: lea n cerae est dare aliquam gnationem, perquam unum eorum ab altero leparetur: ὐt scilicet ante generationem sit in ordinatiarii post tenerationem vero ordinatum.& per cons quem necesse es dare aliquod tempds distinguens utrunm: sed inde aeriptionibus figurarum non requiritur aliqua distincto Imporis : non enim oportet m linea & triangulus te inpore iunguantur sicut ordanatum di inordinatum. Voluit auis
eius constitutio sed eadem quae niam mi in Iuri manam tum em
etiam aliter per rationem: quia ab eadem causa camicitia, congregabim tur tunc elemmata, ex qua & prius congrestata sunt: di sie eadem constitutio mundi sequetur. Sed etiam rudie mani-n him est secundum eos qui hanc positionem ponunt.qui alserunt contrarietatem litis amicitiae, ponunt catilam c ntra o mae dispostionis in Mementa vi s quandoque snt coniuncta. cuandoco separata Unde concludit m si totum corpus naum di continuum existem i. coniunctum quandom disponatur &aptetur Uno modo quandom esto modo: eum ipsa consistet tia sue substantia omitium corporum vocetur nisidus siue coelum sequitur et mundus nonieneretur di corrumpatur, sed solum dispositiones ipsus. Deinde cum dicit.
Hoc autem ortum,inquam mandum omnino corruptum iri ucY
er non redire, si sit quidem unuς. impossibile est. Nam antea q Ortur eo constitutis praecedes ipsum semper nimirum erat. quam qurdem haud factam mulari non posse dicimus. Sin utro
latin init magis fieri potest.
57쪽
bat quo ente δρα eonsilentiae qua non facta, non pos bile
esse dicimus transmutari. Inmitis autem existentibus mundis,
contingit nragis. Prosequitur autem opinionem Democriti quam supra se cundani potuerat.& primo dicit qualiter se habeat ista opinio: Secundo ostendit quid circa hanc posmodum erit manifestil. ibi Sed tamen Se. l. Dicit ergo primo, ,si aliquis ponat Tmundus sit factus &totaliter corrumpatur absque regressu , ita. s. tr nunquam iterum fiat hoc quidem est impossibia e s ponatur Draus tantum mundus.& hoe ideo quia si sit tinus naui diis qui quando, est fictus euiti no si factus ex nihilo priusu
fieret existebat subsantia quae erat ante eum L aut ergo pone
mus in illa subsantia quae praeerat mundo poterat subiici generationi aut non:& siquidem non poterat stibiici non poterat ex ea fieri mundus: & hoc est quod dicit quia non facia .el non gcnita l. qua non subiecta generationi itia possibile esse dicimus trasmutari, i. no possibis esse . trasmiit et ad hoc vi ex ea fiat mundus Si vero in sua natura habebat et posset trasmutari ad hoc et fieret eu ea insidiis & etiam posi corruptionem inundi poterit transmutari,ut ex ea iterum sat mundus. Sed s aliquis ponat infinitos mundos ita sq iribusdam, at inis uno alio modo coinpostis fiant hie mundus di ex eisdeinvii aliis modo composiis sat alius nitinatis 5 hoc in infinitae,
peterit si sineri qιiod dictuin est s. et mund' semel corruptus nequam iterum seneretur: quia, ex quo roxsbile es esse alios
tindos ex illis atomis poterit alius i indus construi: sed si nopoliat cise mundus ius unus sequet etiar inccueniens: quia materia in quana mundus solueretur esset adhuc in poteria ut ex ea fieret mundus: unde si non posset Me alius mundus, opo teret et idem ipse iterum fieret. Deinde cum dicit.
Αι uero hoe etiam si feri possit nee ne, perspicuum ex hiis seque posterius dicentur, uadet. sunt. n. quibus fieri posse uidetur, ut CT ingenerabile quippiam corrumpatur, Cr ortum uacet corruptione ut in Timaeo .geritur. trie enim Timaeus ccxistum esse quidem ortum,non tame esse caducam, sed reliquo sim per fore tempore dieit: ad quos naturaliter quidem de coelo solum ess didum: Si uero de omnibus uniuersaliter consederauerimus de hoc quos fuerit manifestum. Sed tamen Me uorum impossibile aut possibile, eris munia festum ex posterioribus. sunt enim quidam,quibus contingore videtur er ingenitum aliquid ens corrumpi, er genitum in corruptibile perdarare. sicut in Timaeo. Ibi enim ait coelum fictum esse quidem non solum,sed er fore de caetero sempiterano tempore. Ad quos naturaliter quidem de coelo solum diis ctum est: uniuersaliter autem de omni spectitantibus, erit σde hoe manifestum..Ostendit quid restet dicendum: & dicit et ex posterioribus erit manifestim virium hoe si possibile:& siquidem ly hoe reseratur ad immediate dictum de opinione ponetium infinitos mundos non est intestigendum et poseriora hic nominet, ea quae immediate sequuntur in quibus nulla de hoc si mentio , sed intelliguntur posteriora ea quae dicent ut de opinione De mocriti in Quarto huius di in primo de generatione. Si vero
Primum autem dirlinguamus oportet, quo gen ratilia cr ARG.s in aenerabilia es corruptibilia Cr incorruptibilia dicimur. FRimum autem diuidendum, quomodo ingenerabilia erit gnabilia dicimus: er corruptibilia er incorruptibilia. 'Posq Philosorhus prosecutus est opiniones aliorum circa propositam quaestione in de mundo an sit genitus S corruptinerit, bilis hie prosequitur praedictam quaestione ina suam opinione. S primo prat mittit quadam quae sunt necessaria ad inuestiga tionem pio posti: Secundo prosequitur Propolitam quaesi
nem ibi 3 Determinatis autem his Se. s Circa mum ducificit. Primo dis inguit multiplicitatem horum nominu quib' utitur in quasione i geniti ta ingeniti: corruptibilis & inco ruptibilis: Secundo distinguit multiplicitatem quorundam nominiam quae in praedicto tum definitione eadunt i possibilis &impossibilis. ibi ἡ Si itam hate se habent Sc. F Circa primum duo facit. Primo dicit de quo est intentio. Secsido pro postum prosequitur. ibi 3 Dicitur autem ingenitum dic. y Circa primum duo facit. Primo dicit de quo est intentio: & dicit Q circa inqitistione praediste quaestionis, primo oportet disiiogia a re quibus modis aliqua dicuntur generabilia & ingenerabilia :& iter si corruptibilia di incorruptibilia. Deinde cum dicit.
Nam eum multipliciter dicantu ers nilii ad rationem rea A cI. fert,mentem indefinires se habere ii rege estist iaspium uti diuisibili eo titutur,quod vitillis diuiditur modis. Non est enim maneoum per quam ipsiorum natura id decidit quod es' dicta. Dultiplieiter. n. dictis. er si nulla dicterentia ad ferino nemnecesse intellectum cons Ue habere: siquis diuiso me.ltipliciter tanquam in diuiso Mattir. Immanifestim enim securim quam naturam ipsi decidit quod dictum est
Assgnat rationem suae intentionis & dicit,st, quado aliqua multipliciter dicuntur contingit quandoq; milia in Ditiplicitas nullam disserentiam inducit quantum ad rationem quae pro- onitur,quando, in illa ratione luinitur nomen solum in υnaly hoc referatur ad totum praecedes, ubi amam es de Opini esse ne ponentium mundum ese genitum, per posteriora intelli untur immediate sequentia. de ad hoc concordat quod immeiate subditur sunt. n. idana qui biis videtur esse contingens oe aliquid quod nunq siit generatum corrumpatur: &τ aliqacie nouo genitum incorruptibile perdure sicut in Titnaeo dicit Plato: non solum m coelum sit factuni de novo, sed etiam in duret de catero sempiterno tempore : S sc ponit utrunm dictorum s. r materia inordinata,quae nitim inccepit esse inordinata quando p isse desinat: S et mi dii i incipiat 5 nuna desiligniscatione:tune autem multiplicitas differentiam fudit in ra tione qua do nomen sumitur in diuerss significationibus : sed tamen licet nulla differentia sat quantum ad rationem tamen intellectus audientis se confiise habet si aliquis viatur nominea quod multipliciter potest distingui tano am disi naui non pos . , rset: quia quando aliquis utitur indistincie multiplici no es manifestim secundum quam naturain fgnificati accidit reclusio. Deinde cum dicit.
Dicitur stas ingenerabile uno modo, fictu quippiam nunc, A r. quod antea non erat, ne generatione mutationeae, ut ipsum tangi quidum inquiunt dis moueri. dici ni. n. non posse tanges generar neq; Jubiens motum. Alio modost feri uel ortum esse
quippiam possit,s non fit. nam er hoc in generabile dicitur. quia ortum subire potest. Alio modo squippiam omnino factum esse impossibile si vi intertim Linterdum no st. Impos
bile utit dupliciter dicitur: t. n. quia no uerum est dicere oristum esse posse: aut, quid non fucis nec cito,nec bene oriri poti Dicituruutem ingenium uno quid ni modo si sit aliquid Tae m. nunc,prius non ens, sine generatione G truti muratione, que admodum quidam tangi s moueri dicunt. Nou enim gentra ri quidum dicunt taciti nes motum. Vno autem siquide con' tingens feri aut non feri non est aurem . similiter met hoc λαnat: di contra istos se ponentes mundum tenerari sipra circa principiti huius Libri, naturalibus rationibus processum es solum quantum ad coelia: quod probauit esse intentium S incor: quod probauit esse ingenitum emiptibile, tana non habens contrarive sed nunc hoc inanifestabitur uniuersali coiis; deratione de omnibus entibus
Quot nam modis sumantur geniciun di ingenitum, corrupti bile di incorruptibile, exponatur.
genitum, quod contingit feri. Vno utilem Muid omnino impossibili feri,ut G quando fit,quandos aut non. impossibi
ti utit dicitur duplicueridui. n simpliciter non verum erit dic re,s fiet utio aut non facile nes cito, aut bene. Distinguit praedicta nomina. A primo igeniis di genitum:
Secundo corruptibile & incorruptibile. ibi 4 Et corrii bile autem Sc.FCirca primum duo facit Primo distinguit hoc nomen ingenitum: Secundo hoc nomen genitum .ibi 3 Eodem autem modo &c. b Ponit autem τ hoc nomen ingenitum , dicitur trib ' modis. quo rugi primus est prout dicitor aliquid mllenitum quod suidem nunc es sed prius no erat ita tam 'Hoc contingat sine seneratione & iransmutatione eius quod
oti incipit: sicut aliqui ponunt exemplum de eo quod V t gi
58쪽
Vn sit hui'. moit multiplicita .
N moneri. dicunt emimet tactum B motum non contingit rea. i. generari: & hoc probatum est in Quinto phy. quia, cum ge-IG.iι. ne ratio sit quaedam species motus siue transmutationis, si motus generaretur, sequeret r*mutationis esset mutatio Sic ergo tactus S motus licet esse incipiant, tamen dicuntur in lenita,cuia non generantur nec nata sunt generari. Secur
o modo dicitur aliquid esse ingenitum quod quidem conti sit seri vel non fieri, di tamen nondum est factum scut hominem qui nascetur cras contingit in isturum fieri vel non fieri: di tamen dicitur ingenitus quia nondum es natus smiliter. n. 5 hoe potes dici ingenitum quasi non genitum, quod continsit generari. Tertio modo dicitur aliquid ingenitum quod omnino impossibile est fieri hoc modo . t qui dom sit & quandoq; non stisve per generationem sitie quocuni alio modo: di secundum hoc ingenita dicunt tir quae non possunt esse, vel quae non possitat non reae. Hic modus distingititur in duos: naimpossbile dicitur dupliciter esse vel fieri .no modo absolute, quando, impliciter non est verum dici et lime aliquando fiat. Secundo modo prout dicitur aliquid impossbile neri quia node facili potest fieri: εἰ hoe quia non cito potest fieri, vel quia non est bene factibile, scut si dicamus aliquod malum ferum
non esse bene fabricabile. Ad euidentiam autem horum modoriam con syderandum es mseneratio importat aliquid commune quod est incipere viset: g etiam importat determinati, modum essendi, t. per transmutationem. Nceatio igitur, quae importatur hoc nomine ingenitum uno modo potest negare ut rus s incoeptionem di modum incipiendi: Qel potest tota negare modum incipiendi:&vtruit cotingit dupliciter uno modo secundum actum alio modo lecundum potentiam. Si igitur praedicta negatio no neget incoeptionem sed solum modum incipiendi se est primus modus secundum quem dicitur aliquid ingenitum quod potest incipere esse,sed non per generationem. Si vero neget non potentiam sed solunt actum, ut ruta quia potest incipere esseta potest generari, non tamen adhuc incipit esse, vel est generat iura se in ieesidus modus. Si vero non solum neget modiam incipiendi sicut in primo modo, nec solum actum generationis,sicut in secundo, sed modu i cceptionis A incoeptionem, de quantum ad actum di quatum ad potentia sic est tertius modus qui est persectissitinus: secum
dum quem proprie A simpliciter dicitur aliauid ingenitum. quavis ti hie modiit distinguatur si is possibile Scitur aliadvel simpliciter ves lecundum quid. Deinde cum Scit.
Hov. Eodem modo G generabile uno dicitur modo. β sit quipis piam posterius,quod prius non erat, siue per generalionem,
siue me generatione. Alio modo st possibile sit: siue tierit..te siue facilitate possibile inum sit definitum. Alio modo stgenerario sit ipsius ex eo quod non est ad id quod es, ne iam sit, per generationem auremo: siue s nondum R, esse a tem possit.
T.cra a. Eodem aurem modo et genitu,uno quidem fi non ens prius,
postorias. siue genitum sue non generatum, sue fine genera
ri quandos quidem non en iterum autem ens. Vno autem
se possibile: sue per uerum determinato possibili,stue per faucile. Vno durem s fit generatio ipses ex non ente in eas rsae iam existente. per feri autem existente, sue etiam nodum
exlente. sed contingente. Distinguit lignificationem huius nominis genitum: di dicit
eodem modo genitum dicitur tribus modis. quorum primus est,s aliquid prius non fuit S postea incipit esse: sine per
generationem scut homo suesne generatione, sciat tactus,
dummodo id quod dicitur genitum quandom non sit,& iteri rosea sit. Secundo modo dicitur aliquid genitum, si po5sibile se id incipere esse: sue possibile determinetur per verum, v t. s. dicatur possibile quod potest esse , sue determinetur perfacile vi. s. dicatur pessbile fieri,quod de facili potest. Te tio modo dicitur aliquid lenitum culus potese esse generatio, ut per hoc procedat de n6 esse in esse:& noe indifferenter: sue iam esse incoeperit & hoc per fieri i per modii generationis, sue nondum esse incoepelit sed contingat illud esse incipere Suffcientia modum generationis. Apparet etiam secundum praemissahmius multi ratio horum modorum. Quia cum dicitur aliquod genitu sopticitatis. cundum primum modum asseritur actualis incceptio, non autem modus determinatus incipiendi quem signiscat gener
lio. secundum autem modum secundum asseritur t
No. I Unaum autem mouum lecti naum alteritur postibilitat
incoeptionis ab sp deteriminato modo incipitat. S lite in ut
A potest distinui in duos secundum iustinctionem potentiae. secundum autem modum tertium asseritur non soli1 incceptio sed determinatus modus incipiendi:& hic modus potes distin recte cons yderet modos,quos posuit circa genitu in differunta modis quos posuit circa ingenitum dupliciter. viro modo secundum aestinctionem quidem: quia in istinctione modorum ingeniti sub alio modo comprehendebatur negario determinati modi incipiendi secundum potentiam, & in alio secundum actum. Nam in primo modo dicebatur ingenitum,quod non poterat incipere per tenerationem sed nondum erat generatum: sed quantum ad negationem incoeptionis in c5muni sub eodem modo comprehendebat negationem potΘlaeti actus. dicebatur. n tertio modo ingenitum, quod nec incoepit esse, nec potest incipere. Sed circa modos geniti e collerso: ex parte incceptionis in coinmuni distinguit modos secundum p tentiam Sactum. Nam primus modus est quod actu incipit es se quo cisti ai modo. Secim ius est quod potest incipere quoc sim modo licet nondum incceperit. Sed ex parte determinati modi incipiendi sub uno modo comprehendit potentia & actum. dicitur n. tertio modo genitum,quod vel est genitum vel potes generatum esse, vel poterit generari Et ne patet et isi tres modi non directe opponuntur tribus primis: quia quod ibi distinguebatur hic remanet indisinctum, S e conuerio Secui dum ordinem autem disseruntisi modi. nam in modis ingeniti praemittebatur id quod pertinet ad determinatum m dum incceptionis ei quod pertinet ad inco petionem in eo mimani. Sed circa modos geniti praemitritur id quod es ex pa te incceptionis incommuni di hoc subtili ratione Aristo. iacit. voluit enim primo ponere inodos imperiectos di ultimo modos perfectos disserenter autem se habent negatio S affrinatio elica propriuin S commune. Nam negatro quae negat proprium est imperfecta: negatio autem quae negat remune, est per ficta, quia negaro c5muni negatur proprium ti ideo vlii militi modu ingeniti quasi perfectum posuit,quo negatur iam coeptio in iam uni. Et quia negatio particularis modi incipienda est imperiecta ideo ex hac parte posuit partiales modos die svnctos secundum potentiam S actum. sed afirmatio proprii ea perfida quia posto proprio ponitur commune. affrinatio autem communis est imperfecta: Z ideo vltimum modum geniti posuit ranil persectum, quod inco ere ee per generatione.
Et comprehendit sub hoc modo, tana iub persecto, S potentiam di actum Modos autem pertinentes ad incceptionem incommuni praemisit tanquam imperfectos: non enim persecte
dicitiar aliquid genitum ex hoe solo quod incoepit esse. Et ideo express. distinxit hos modos tanquam partiales secundum potentiam&actum. Deinde cum dicit
corruptibile etiam crineorruptibile fimiliter dicitur. Nam ct quippiam prius erat, postea uero non est,aut est quidem, non esse autem potest: me per corruptionem mutationemve , ue ne corruptione,corruptibile illud dicimus ege. In erdum et id quod per corruptionem non esse potest,corruptibile esse ditiamus. Et insuper alio modo id quod facile corrti iuriquod quisdem quipiam facile corruptibile drxeris. Et corruptibile autem Cr incorruptibile smiliter. siue. η o prius aliquid ens, posterius aut non est,utit no esse c5ttingit corruptibile esse dicimus: me corruptum aliquando er transinu ratum, siue non. Est utilem quanda er quod pir corrumpi contingit non es corruptibile es dicimus. Et adhue ebior qd facile corrumpituri quod sceturis aliquis ex thoton.
metuit modos corruptibilis di incorruptibilis: & primo
corruptis ilis secundo incorruptibilis. ibi De incorruptibili Se. Dicit ergo primo, et, corruptibile, similiter & incorruptibile dicuntur multiplicii eriti ponit tres modos eorruptib Iis. bi con syderandiim est,ir sciit seneratio importat ii
cceptionem cum determinato modo, ita corruptio importat destionein cil determinato modo stransnutationis Primus ergo modus corruptionis ponit destionem in e5ria uini absque
duimaione potitiae diactus. 2 es eadem ratio ordinis,qua est
59쪽
similiter tactus qui potest desinere esse,sed n5 per corriapti x hoc ra incipit esse ita non dicitur aliquid perfecte corrupisi, ex hoe in des nil esse: nec perfecte corruptibile ex hoc p tes definire esse Est ergo primus modus, secundum quem dicini in aliquid ei se corruptibile quod cum prius si aliquid, posserius autem vel non est, vel contingat non esse : siue hoc cotti gat per corruptionem & trasmiitationem fetu homo est corruptibilis siue non per corruptionem di transmutationem desinat esse sicut tactus di motus. Secundo modo dicimus aliquid esse corruptibile quod contingit non esse, ides quandoq3rotest desinere esse per specialem modum corruptionis. Tertio modo dicitiar aliquid corruptibile quod de facili corrumpitiar quod potest dici euphtharton,i.bene corruptibile. Est autem consydeiadum et lieet modi corruptibilis cum modis geniti conueniant quantum ad ordinem: quia sicut ibi praenultitur generalis incceptio, ita hie promittitur generabilis delatio: est tamen disserentia quantum ad distinctionem . nam ibi distin sinebantur modi secundum actum ti potentiam, hic autem distinguuntur modi secundum potentiam absolutam di perrectam: quae es vltimus modus tanquam perfectissmus perfe- Oissime enim est corruptibile quod de facili potes corrumpi: ti huius ratio est quia genitum dicitur lecundum actum. corruptibile autem dicitur iecundum potentiam. unde genitum soles intelligi secundum actiam 5 rotentiam. Sed corruptibie non potest intelligi nisi secundum potentiam ideo autem posuit genitum secundum actum,& corruptibile secundum p tentiam: quia cum generatio sit de non esse in esse, corruptio de esse in non esse s uod es generabile nondum est ens led solum id quod iam eii genitum. e conuerso id quod est corri sibile est em non autem id quod iam es corruptum. Inten-u autem Philosophus furere quaestionem de entibus non autem de non enitibus B ideo utitur nomini geniti di corruptiabilis. Deinde cum dicit.
De ineorruptibili eadem est etiam ratio. Auι enim id quod ne eorruptione interdum est,interdum non est, incorruptibiale dicimus: quo pacto iactus incorruptibiles est dicuntur. propterea .s prius erant, er postea non sunt sine corruptione.
Aut id quod quidem est.non esse autem potest,aut non est futuis
nem es latine: sed tamen virnnim horum dicitur aliquo ni do corruptibile isse duin modum primum corruptibilis: quia . s erit aliquando quando non erit verum dicere q tu sis, nec erit verum dicere et hoc tangas. ideo id max:me dicitur proprie incorruptibile quod quide est ens sed impo sibile est illud corrumpi hoc modo, . t eum modo sit ens posterius no stens aut contingat non esse: B quamuis nondum sit corrupto, contingat postremo id non eise id enim quod non hoe modo . se habet dicitur proprie incorruptibile. Tertio inodo dicitur aliquid incorruptibile quod non de facili corrumpitur: quod etiam respondet tertio modo eorruptibilis, di secundus secundo di primus primo.
ptiones norantillae exprimuntur.
si igitur baecha sin .eonsederandum est quomodo pol bi A cv le ex impos bile dicimus.' i albaee se se balent. eonoderandum quomodo dicis O mus possibile er impossibili.
Posia Philosophus ostendit quot modis dicitur genitum &ingenitum: corruptibile & intorruptibile hie exponit significationem hiri' quod dicitur possibile di impo sibile. Fit primo dicit de quo est intentio : secundo exequitur pro situm. ibi
si itam aliquod potest die. F Circa prima duo Leit. Primo
dicit de quo est intentio: & dicitet. ctim ita se habeant ea quae dicta sunt circa fgnifieationem peniti di ingeniti, corruptibilisti incorruptibilis, oportet coni, derare quomodo dicatur at
quid possibile di impossbile. Secundo ibi. Nam er quod propriissime incorruptibile dicitur,ex eo diu AR .citur sane. quia eorrumpi non potest nes euando esse, quan doq; non ege. Et ingenerabile id proprhisime dicitur quod se generari non potest ut prius quidem non fit,posterius uero strquatis est diameter eommensur is lateri. propriissime enim dictum incorruptibile, eo q, nsn po sit me. iii
rtim inquam. nunc aure est. tu enim es nunc er latius est etiam o corrumpi,nis aliquando quidem esse, aliquando aurem non Hic: corruptibiles tamen estis: quia erit aliqua lo tempus, quando nee te esse nec haec lugere uere e retur. id utro maxime proprie er incorrupto bile dicitur. quod euodem est non potest autem sie corruptum ess ,rer nune quidemst postea uero non sit. aut non esse post: aut er id quod nondum corruptum est, non esse aurem posterius potest. Dicitur etiam incorruptibile ex id
quod non facile corrumpitur. Et de incorruptibili eadem rario. Aut enim quod fine coraruptione quandoq: quidem ens. quandoq: autem non ens: putatactus,quid sine corrumpi, prius existentes, postremo no sunt. Rut ens quidem .impossibile aut non fore aut non futurum assiquando.ntine utilem ens. Tu enim es s tactus nunc: sed laismen corruptibiles: quia erit aliquanto tempus: quanti non uerum te dicere,quis es.nes hoc tangi. Maxime autem proprie Deorriptibile ens.quidem: impossibile dutem corrumpi sie,ut / 4 / re a
Cynu'c em,postremo non sit .aut eomingat non esse. Et sino. v si er excessum potest. Quo patet ad de
Dicitur autem Cr non genitum uos impossibilecier quod non
potens 'ri sie, ut er prius quidem no sit, posterius autem In
puta diametrum 'mmetrum. Assgnat rationem suae in tetionis quia, possbile & impossibile includuntur in ratione praedictorum quia ut supra Soli eae propriissi ne dicitur aliquid esse incorruptibile quod no soli in non potest corrumpi, sed nec etiam quocunque modo ali uando esse.& posea non esse. & similiter ingenitum proprie icitiir quod ea impossbile scilicetisse di non esse:&quod norotes feri quocunque iati ix odo et prius non sit, B postea sit: . . Liicut diametrum quadrati esse symmetrsi i. comment aratum lateri quadrati,est ingenitum: quia nullo modo potest accide re esse. Deinde cum dicit.
si igitur quippiam per decem milia passuum moueri potest aut pondus leuar id quod maximtim poto dicere semper
solemus, ueluti centrum leuare labra aut per decem milia passuum ambulare: quamquam er partes. uae citra sunt poti, dum eorruptum,eontingens autem postremo non esse. Dicitur rem incorruptibile er quod non facile corrumpitur.
pinguit modos incorruptibilis. Et dicit et de incorruptiabili etiam est rade sistinctionis ratio. ponit enim tres modos: quorum Primus est secundum negationem determinati modi destionis secundum sq, incorruptibile dicitur, ouod quidem potest desinere sic et quandoq; sit ens S postmocium ri5 ens, sed hoe sne eorruptione 'seut tactus ti motus: qui cum primo sim posterius non fuit: sed hoc est sire corruptione eorsi: uia eo ii non est corruptio sciit nee generatio. Unde hic mom respondet primo inodo ingeniti. secundo modo dicitur aliquid incorrilpidule secundum negationem incceptionis ineommuni: B se dirit,et illud quod nunc ist ens, di est impossibilem postea non si, vel quandoq; non sit futurum, dicitur incorruptibile:&hic modus incorruptibilitatis non competit
finiri potentiam oportere. id igitur quod potest tot per exce sum,U' ea quae sunt citra nee se est: ces, si e nitim libras le-itare potest, ordiras posse: π si per dreem milia passuum ambulare potest, Cr per duo ambulare posse. Potentia uero ipsius excessionis est. si ilas aliquid potest moueri per studia centum, alit tera T.cii repondus. semper is plurimum dicimus, puta talenta leuare centu, aut stadia ire centz: vi et parier pol quae intus: δες Ner superabun antii: ut nominetur ad fine er excellentiae virtut E. Necesse quide igitur potens siem excellentiam lata, et quae infra, posse:putas talenta centa terere,et duo: σβωia centum, er duo posse ire: virtus autem exet rentiae di sim ri
60쪽
Cs ait Mo aliquid dicatur possibile Τc impossbile. uno modo dicitur aliquid po sibile di impossibile absolute: mi Od. id mse est tale et possit esse verum vel non possit esse verum propter habitud nem terminorum adinvicem Alio modo dicitur postibile A impossbile alicui quod ispotes esse vel non vise verum eisin Potent an activam vel pa suam : A sic accipitur hie possibile ec impossibile siri aliquod agens aut patiens potest aut non Poteli haec enim fgnitiatio maxime congruit rebus natural bus, pruno et gooctenditqtio dicatur aliquid clepossibile vel impocibile. Secundo excludit obiectionem. ibi
Nihil autem nos die. F Circa primum duo facit. Primo manifessat quomodo dicatur aliquid esse podibile: Secundo ostend t quo dicatur aliquid esse impossbile. ibi l Et uti siquidem
sed contri tum magis. potens uidere pMissium ut audireparo uum sonum, maiorum habebit sensum.
determinamus siue denominantiis eius rotentiam per Tespe- eum ad plurimum id quod potest: sic ut dicimus potetiam huius hominis esse in potest leuare podera ducentoriam talento rum antia, potest ire per spatium centum stadiorum, quamuis possit omne partes infra istam quantitate contentas, siquidem potest in id quod superabundat: nec tame denominatur gab it is partibus puta et determinetur eius potentia et pol serre. so. talenta, aut ire.s o stadia sed per id quod es maximum: ita sm potentia viniit citius a denominet tir per respectum ad finem, i per ultimu S per maximia ad quod potes, ta per virtutem sitae excellentiae,sciat etiam de magnitudo cumst bet rei determinatur per id quod est maximum: sciit quantitate triactibili notificantes iid dicimus et sit bi bitum smiliter ronem hominis assignamus per rationale & no per sei bile: qilia semper per illud quod est viti naum 3 maximum A completivum S dum speciem tei. Sic igitur patet et ille qui potes in ea quae excellunt necesse est m possit etiam quae sunt insta puta si aliquis potis portare certim talenta poterit etiam portare duorti si potes ire per centum stadia potest ire per duo: sed tamen virtus rei no attribuitur nisi excellentiae i. sm id attenditur virtus rei, uod est excellentissim una omnium rerum in quod potest , hoc es quod ducitur in alia translatione virtus est via timum potentiae quasi is virtus rei determinetur secudum ultimum in quod potes: di hoc etiam habet locum in virtutibus animae. Dicitur.n. virtus humana per quam homo potest in id quod es excellentissimum in operibus linmanis, i in opere quis secundum rationem. Deinde eum diei
Et si quippiam tantum no potest eo per exuperati m diacto, cr plura non potest. .vinans centu pulsus transire non portli s o centum Cr unum non potest. Et ut si quidem impossibile tantam secundum excessenatiam dicentibu splura impossibiler puta non potens mileire stud AG mansessum,quid er mille Cr unum. Ostendit quomodo dieatur aliquid alicui ole impossibile: ecdicit u si aliquod latum est impoci bile alicui si aliquis accipiat ea qua excellun manifestum est,et impo sibile erit ei portaret ' ςrς ua sicut ili qui non potest ire per mi ne stadia, mani iusti in est ' non potest ire per mille de unum. Unde patet et,sicut determinatur pocsibile id quod est possibile alicui omaximum in quod potest in quo attenditur virtus elua, ita id uod est impossibile alicui determinatur per minimum eo re, in qua non potest in quo consstit eius debilitas. puta s maximum iri quod potest aliquis est ire. ao. stadia, minimu eorum D n quae non potest est io. de unum. dc ad hoc op rtet determinate eius debilitatem, non autem ex eo et non potest ire per centum vel mille. Deinde cum dicit.
Nihil autem nos conturbet:id enim quod proprie polist per Inem excessionis sit finitum, Forsitan enim quispiam dicet id quod dictum est non uicissario ita 49. mi nans magnitus'
nera dum passuum videt s non et magnitudines eas quae sunteirru videbit sed eodora politis. vi punctum uidere potest dat puruum audire sonum is cr murorum siensim habebit.
Nihil autem nos turber. Determinandam. n. secvndum ex
eessentiae terminum dictum quidem proprie pdis bile. Forsitan enim in lubit qtiis uris quas non nec e quod dictum est. vio. dem enim statum, aris quae intus uidebit magnita ars:
stare quia non sit necessariu in omnibus id quod dictum es υξ.n habere instantia in visit de aliis sensibus. ille ii qui .idet aliqua magnam quantitatem. puta υnitis sadii, non potest propter hoc videre magnitudines minoris quantitatis, quae in f aquantitatem illam continentur: sed magis accidit contrarium: quia iste qui potest videre punctum. i aliquod minimum sen uperceptibile:aut etiam qui potest audire paruum sonum, P test maiora lentire. Deinde cum dicit. Verum ni bita rationem refert. Ip a enim emperatio alit hor v
ia potentia. aut in re ipsi sis desimis. Id enim quod dieitur risis
tet. nam vis r quidem the qui est minoris, excedit. Celeritas dutem ea quae est maioris. sid nihil distri ad rationem. Determinetur. n. aut in virtute, aut in re excercndiis. Quod. n. ricitur,mam flum. visus quidῆ. n. qui minoris, excedit: uelocitas autem quc majoris. Soluit praedicti obiectionem. Et dicit et hoc quod dictu est
nihil dissere ad rationem qua determinabarairq, possibile determinatur sin excellentianMquia huiusmodi excellentia sociindum qui attenditur virtus rei potest determinari vel fimvirtutem, vel secundum rem. in rem quidem,quando in ipsi re est excellentia siclit dictum est de centum stadiis vel eorum talentis. δή secundum hanc excellentiam oportet determinari virtutem activam: qilia quod potes agere in rem maiorer, potest etiam in rem minorem Secundum virtutem ast attenditur excellentia quando aliquod quod non excellit in quantitate, requirit excellentiam virtutis: δέ hoc maxime videtur accidere circa potentias passiuas: quanto . n. aliquid est passibilius, tanto a minori potest motieri quia potentiae senstiuae sunt potentiae passimae ideo in sensibilibus accidit ut qui potest sei tire miratis. potest seritire maius. Illud aut quod dictum est hoe modo manifistat: quia visus qui est sensitiuus minoris corporis, excedit in viroite:& se attenditur hic excellentia in viiii te non in re: sed velocitas est excellentior quae est maioris ma . . O. ἰgnitudinis. Illud. ri est velocius , quod in eodem te impore per maius spatiun mouetur: dc talis excellentia non lotum est in virtute sed etiam in re.
Qi ibusdam praemissis con ludit quodeuiam sempiterna esse ingenitum de incorruptibile.
His istilem determinatis, dicendu stini ea quae deinceps sa ARCT utitur. si igitur aliqua ut quae esse Gno esse possunt, quod dari tempus maximum Cr essendi ta non effindi definitum es.s nec se est. Atque dico rem esse posse. er non esse posse in
unoquoque praedicamento: vi hominem: aut album: aut tria
cubitum: aut aliquid aliud tale: nam si non eris definitu quid dam essemper propon o majus er quo non est minui, idemeris profecto possib:le esse tempore infesto, π no esse alio tempore infinito: vi hoe esse neqvit. DEterminatis agi bis,dicendum quod deinceps. si itas T.e. ii esunt quaedam possibilia er esse er non, necesse aliquod tepus determinatum esse plurimum Cr eius qued si esse et eius quod non. Dico aut possibile rem esse, ex possibile nose secundum qu cunq; praedicationem puta hominem:aut albu: aut tri- cubitum aut aliud quodcunq; talium. Si enim non erit quatum '
aliquod, sed semper plus proposito Cr non est euius minus. in 'infinito erit tempore idem possibile esse,s non essealio insinisto: sed hoc impos bile.
ruptibile vel ingenitum de corruptibile. D primo ossedit hoc ile impossibile per rationes comunes:Secundo per rationem Tho.de Coclo. D -