S. Thomae Aquinatis In quatuor libros Aristotelis De coelo, & mundo commentaria quae, cum morte praeuentus perficere non potuerit, absoluit Petrus de Aluernia. Cum duplici textus tralatione, antiqua uidelicet, & Io. Argyropoli noua, diligenter recogn

발행: 1555년

분량: 169페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

DE COELO ET MUNDO

propriam selentis Naturalii ibi Et naturaliter dic. l. Grear nitis duo iacit. Prim Medit quid sequitur ex praemissis circa proposituita: Secundo incipit argumentari ad propositum ostendendi ini. ibi .s Principium autem si hine Sc. F Dicit e

so primo, i, terminatis praemissis circa fgnificationem nomin una nunc oportet dicere illud quod conisquenter se habet inhzccosyderatione Dictu est ii supra in possibile dicitur sui aliquod determinatu: puta potens currere dicitur aliquis sim centum stadia Sunt alat in redus quaedam ouae possunt esse di non esse mecesse est ergo ex praemissis et sit determinatum aliouod plurimum t pe,di respectu ipsus est ita, .m no possit ampliori tempore non est e. Et ne hoc intelligatur solum de ei se substantiali subiungit m cum dicimus postibile non esse, pol intellisi secundum qua inclin* praedicationem l smiluodcvial pradicamentu: ptita homine esse vel no esse quod pertinet ad gentis substantiae aut albi si esse aut non esse quod pertinet ad genus qualitatis: alii bicubitu in esse vel non esse quod pertinet adsenta; qra antitatis aut de quocunna alio cosia illi. Et m oporteat

intelligi siti aliquod determinat si ipsi cum dicitur aliquid posseele vel non polse esse probat duc do ad impossibile: quia sicut ipse dieit s non est aliquod im determinatae qu stlitaris, in quo possit esse vel non esse dedi emper accipiatur maius tempore proposto puta si potes esse in quinquaginta annis, di adhue plus S iterum plus, S non si deuenrie ad aliquod ips respectu cuius otiane tempus in quo pol esse sit minus cum id possit in e S non esse υt dictu est sequitur et id po1st ese in toe infinito δε non est in t pe infinito: quia ea de ratio est circa hoc quest non esse &circa hoc qd ea esse: non tamen ita et id ips re- spei hi cuius aliquid pol non esse. quod eoncluditur esse infini rum, sit idem cum illo tempore infinito respectu euius aliquid dicitur poste est e quia se posset esse 5c non eue in eodem tempore. qtiod est imposiabile ut infra dicetur tam et aliquod tetrariis infinitsi si ei iis quod es non esse S aliqd eius quod est esse: quod est impossibile no . n. possunt esse duo ista infin ta quia se essent duo tepora simul Hoc alit impossbile sequitur ex hoe w dicitur m possibile esse vel possibile non esse, tio intellisit tirrespectu determinati teporis. iocergo oportet primo esse manifestum et possibile es esse respectu determinati teporis: similiter possibile non esse quod etiam consonat his quae sunt Dinissa de sanificatione post b.lis. Deinde cum dicit.

principium autem hine sumatur. Imposibile enim ex falsum non idem sigmficant. Est autem imposibile er possiibile o falsum ae uerum ex suppositione. Velati irragulis impossbilh est suos tres angulos duobus rectis aequales habere, shiestat. diameter commensurabilis est. Sunt aurem simplieis r er poli ibilia er ιm sibila,s uera a falsa. Principium autem fit hine. Impossibile σμ*um non idefignunt. Est autem impossibile e postibile: G falsum uerum .hoe quidem ex suppositione. Dico autem ut pura trigona' impossibile duos rictos habere. si hoc. et diameter commensu resilit, si hoe. sunt autem simpliciter G possibilia σ imposesbilia. σfalsa π vera.

Incipit argumentari ad pro postsi. Et circa hoc duo fucit Primo arguit ad propositum per coes rationes: Secundo per propriam rgnem scietiae Naturalis ibi s Et naturaliter ast &e. l. Circa primi dito facit. Primo osendit υeritate, s. Q incorruptibile S ingenitum se eonsequuntur di similiter corruptibile S genito: secundo improbat positionem contrariam ibi Dicere itam nihil &e. Circa prima duo iacit. Primo ostendit propos tum ostendendo qgo se habeat sempiternum ad ingeniisi: incorruptibile ad gentisi, di corruptibile: Secundo qsio ista se habeant adinvicei i ibi l. Palam aute di ex determinatione Ac. Circa primum tria facit. Primo ossendit m omne sempiternum est incorruptibile de ingenitum : Secundo ostendit et nullum sempiternum ess genitum vel eorruptibile nec e con- Derso ibi Quoniam autem negatio dic. I Tertio et Oe ing

nitum & incorruptibile est sempiternum. ibi s i itur si di ii senitum. FCirca primu duo facit. Primo praemittit quaedam Decessaria secundo arguit ad propositum . ibi qsi ita aliquiacte. F Dicit ergo primo, m oportet hinc sumere propostum ad principi si opende, dum mimpos bile & falsum non innuficant idem Circa quod quatuor ponit: quorum primum est in tam possibile q impos fibile tam verum v fallum dicuntur dupliciter. Vno modo ex suppositone ouod, c neeesse est esse ves rum vel nisum possbile Vel impostibile suppostis ilibusta. sciat triangulum secundum rei veritate neces e est habere tres angulos aequales duobus rectis: sed tamen hoc est impossibile suppostis uibusdam : puta si supponan iis et tri stilus si quadratuita ad quod seqititur tria naulum habere oriatuor tectos. smiliter etiam diametrum quadrati sequitur esse commensi rabile in lateri s quaedam supposita snt vera: puta ii ponamus et quadratum diametri sit quadruplum quadrati lateris. sc. n. sequitur et proportio diametri ad latus si sicut proportio ni meralis, quae in ratio commensurabilis. Alio modo dicuntur

aliqua simpliciter sabsolute 5 secundil se possibilia & impos-sbilia Ll a , vera Secundum ponit ibi.

Non est igitur idem falsum ali id esse simpliciter, nc' 'plieiter imposibile. Tenans no stan E di crestare, fassum est

cuidesed non impostibile. Similiter et eu qui e thura quide prisi non utit cantur,eanture dicere fusum est, i d noa imp hibile est. Simul autem liare at se iere G dia mitrum commen ua

rabilem esse non solum est falsum, sed etiam impossibile. Non autem idem M. falsum aliquid esse fimplici re im p sibile inpiriter. Te enim nen flantem dicere stare . spum

quidem.non impcsibile autem. Simit ter autem catharietante , non cantantem antem,cantare dicere sulpura, sed non imposibile. simul autemstare πρdere. diametrum commcisura

bilem ese non solum falsim, sed o im sibile.

Et dieitsenon est idem citisti id cine falsum simpliciter i. a solute.& esse impossbile absolute. s. n. dicam te stare. qui non stas, sed sedes fulsum erit quod dicitur n5 aut impossbile: sed similiter falsum erit 3 non impossibile si quis dicat cantare ess It cythariaat sed non cantat: sed γ d aliqui; simul stet & k- eat .el τ diameter si commensurabilis lateri non solum est

falsum, sed di impossbile.Tertium ponit ibi. Non igitur idem G supponeres Am de impossibile. lmo possibile autem ex imposibili decidit.

Non ita p idem est supponi falsam et impos ibiti. Accidit

autem impossibile ex impostibili.

Concludit ex praemissis eum idem non si salsum 5 impono sbile sequitur i. non si idem supponere falsum di impossibiale: nam ex fallo sequitur falsum sed ex impossibili sequitur impossbile. Quartum ponit ibi.

Sedenda ιι aq: quippia standissimul potentiam habet: quia quando habes illum G alteram habet: vi non simul stet asssedeat, sed in alio tempore. Hoc quidem igitur sed ire e stare smul habet uirtutem rquia quando habet illum ci alteram habet ista non ut fimur sed at oestet. sed alio tempore.

Et quia dictsi est oe sititit stare di sedere es impo bile, concludit et, licet aliquid sititit habeat virtutem ad opposta, puta ad sedere & sare tali rotae quia iniandoa; una potentia reducitur in actur otiando ri altera nihil tamen hane habet potet tiam ut smul habeat opposta puta υt simul sedeat di stet, sed oportet hoe in alio A alio tempore esse. Deinde cum dicit.

Sitiero quippiam plurium potentiam habeat tempore io A crinito, non esi hoc in ulla aes alio tempore, sed mul. Q nare, η st quippiam quod est ι ore infinito. est corruptibile, ill d ut notist potentiam habet. si igitur is tempore infinito id quod potest non esse, ut ergo eris ars non erit ectu. Falsim igiis

tur accidit: quia falsum suppe tum es Ved si impossibile non

eget non id utiq, dceideret quod er impossibile eget. Omne ergo quod semper est incorrupui bile mplicuer est.. si itas dliquid infinito tempore plurium habet virtutem, Tae. i a non est in alio tempore ed Me til. Oxapropter si pid infinito tempore ens corruptibile est, uirtutem habebit uti peius quod est no esse. si itus in infinito tempore est se existens s potest non esses ut igitur eru er non erit secundum acta.

Farbam quidem igitur decidet utiqquid falsum po rura

62쪽

LIBER

H. sed si non impossibile tris, non utas impossibile esset quod

cecidit. De igitur semper em incorruptibile simpliciter EL

Oaendit propostum, set omne sempiternum sit incorru -rtibile A ingenit,m 5 primo opendit et omne sempiternum iit incorruptibile: seeundo et omne sempiternum se ingeni tum ibi ἡ Similiter autem S ingenitum F Dicit ergo condu-dens primo eκ fimissi, in quibus dicta est possibile determinari ad aliqd isti)si aliquid habet virtute ad plura ille infinito, nopol dici et possit aliquid eorum respectu .nius t pis 5 aliud rei pectu alterius tris sed quicquid p5t potes respectu hiesus t

poris quia non es aliquod temptis extra tempus infinitum. Si rgo ponam iis . aliquod existens in infinito tempore sit eo r ptabile sequitur ex hoc et in corruptibile, et habeat virtute ad hoc a quandom non sit quod qtiidem oportet intestigi re spectu tardem teporis infiniti in quo est vel respectu alicuius partis eius quia ergo est in infinito tempore S tamen ponitur potens no esse eo Q es corruptibile sic exissem in pol non esse: oc quia poterat non esse respectu infiniti in is vel alicuius partis eius seqititur et sinitii sim actum sit & non sit quia in infinito xpe ponebatur esse & postea ponebat non esse respectu eiusdem temporis. Manifestum quidem igitur , hoc falsum acri dit ex falso posto sin hoc tu ponebas laud exis ens in inf-nito tre non esse mando p. iads hoc falsum esset falsum t tunc no sequeretur impo,sbile sequitur in impossbile. s. idesimul eis & ns esse ergo impossibile fuit illud tio esse n5 ergo poterat non esse S ita non erat corruptibile. Sic ergo Patet et omne quod erat semper enet mon potest esse eorruptibile, es Dubitatur. ita simpliciter est incorruptibile. Sed .idetur m iste procei Aris demo sus Arist. nece statem non habeat quia qtiam uis nullius potenstratio. tia si hoe diici opposta snt in eodem tre, in actu tamen nillil proh bet et, potentia alicuius si ad duo optosta respectu eiusde ni temporis sub distinctione aequaliter ti eodem modo scut patentia mea est ad hocinerat in ortu solis vel sedea vel stena no tamen et utrunm si simul, sed aequaliter possi mstare no sedendo vel sedere no stando. Sic isitur posset aliquis

obviare rationi Arist ponamus. n. aliquod semper ens ita ta

men et istud esse suum sempiternum sit contingens & n5 necessarium poterit ergo n5 esse respectu ciiiiis citiam partis tororis infiniti ut in quo ponitur semper esse, non tamen pro r er hoc sequitur q, aliquid si simul ens S non ens si n ponamus in aliqui, si in domo semper per totam diem, tamen noest impossibile eum in domo non esse in qtiacunq; parte diei, quia non ex necessitate est in domo per totam diem, sed contingenter. Sed dicendum est,m non est eade ro utrobi r,nai a quod semper est sper infimis temptis liabet potentia ut sit in infinito iste potentia aset existedi non e ad utrunm re pectu remporis in quo quis pol esse. omnia n appetunt esse B vng- quod p tantum est quantum potest esse, S hoc praecipue patet in his quae s titit a natura eta natura es determinata ad virq,& sic quicquid semper est non contingenter semper est,sed ex necessitate. Deinde cum dicit.

in . similiter o ingenitum est num s generalite est, erit possi

sile aliquo in tepore non esse: corruptibile. id est,qaod prius quidem erat tunc uero non est: m quod nune quidem est, potest autem es quando posterius non esse. Generasile uero,idqd

prius non esse potest. At non es tempus aut infinitum. duit 'Mιum in quo id quod semper est non esse potest: etenim finito te pore esse potest: quippe cum esse cr tepore infinito pos t. Naeuo conlingit idem ac unum o semper esse,Cr semper non esse posse vines no simper Ue: quod patet esse negatione. lina possibile est ergo spemper quippia esse. π eorruptibile esse. Pari modo nec generabile. nam si duo sint termini, posteriori sine Iriore in Ie non post: s iae eompetere non poti R. crposterior etia competere nequit. Quare fi id quod est semper, non esse aliquando non pol impos bile est et generabile esse.

r. c. x at . similiter autem er ingenitum .si. n. genitum est,tepore erit

pos bile quota non esse: eonu ibile quidem. n. est prius a

de ens, nunc autem non ensAut contingens quandos posterius

non esse: genitum autem ens qaod contingit prius non es αἰ sed

non est in quo tempore possibile, quod semperens, ut non sit pRIMVs. 26nes infinito tempore neque finito. Etenim pilo lampora poδ ιest se siquidem er inflauo. Non igitur con Agit idem er tini simperi pose esse o non esse: scd G nes negationem: pata dico no semper esse impossibile igitur e Iemper qua de aliquid

est corruptibile atii est . similiter utilem nil gen Itim. Duoribus inim terminis si impossbile posterius fine primo existe αre. tigrid impos bile ex stere,et is post rius. t tuss simpens non contingit qaque non esse, impos bile π genitum esse.

Ostendit idem ex parte senili .el ingeniti: A dicit,u, sin liter illud quod es semper i in infinito ille necesse est esse ingenitu: lata si esset genitti esset possbile et quod i tm non esset, scut ce corruptibili dictu est laeut ii corruptibile, quod tamen prius fuerit nunc risi est vel contingit non esse quantam in futura: ita geniis es quod nunc est sed prius non fuit non est aute dare aliquod tempus in quo id quod semperes possibile se non esse neq; in tempore nnito, trem in tepore infinito: quia quod potes esse tempore infinito,sicut id quod semper est, potes vile quolibet tempore finito quod includitur a tempore infinito Sita se litur siti praedictam deductionem et aliquis simul st A non sit quod es impossibile. non igitur contingit mυnsi S idein semper possi esse & semper non esse: uia hoc eri et semper esse di semper non esse tepore infinito. Similiter et non est possbilis negatio eius, quod est semper ese: puta ut si dicaritus et id quod semper es possit non semper esse: hoc. n.' esset posse non esse ad minus tempore finito. sic igitur patet mimpo,sbile est aliquid semper esse, di et si corruptibile el et et lit genitum. ilia s snt duo termini ita se habentes, et po serius non pollit ess e sne primo sciit homo non potese essesne animali si id c pthnum est impossibile esse icquitur m poserius etiam si impossbile ee: scut s impoςsibile es lapidem esse animal impossibile es lapidem esse hornine. hoc autem qd est aliquando non esse sequitur ad corruptibile di genitum si cui qlioddam comunius ut es dictis patet si ergo id quod semper est non contingit quandom non esse sequitur etiam et impossbile sit id quod temper est, esse gentisi: ta smiliter impoliasibile est id esse corruptibile: A sc patet ' omne quod est sempiternum,est ingenitum S incorruptibile.

LICTIO XXVII.

a Lx quibusdam prahis iis concludit nullum sempiterarum esse

generabile alit corruptibile vel e contra.

Cum aut negatio quide eius, o emper esse por si id quod ARcY.non semper esse pol sontrarium autem id quod semper no esse potest: er negatio est id quod non semper non isse potest. Voniam autem negatio eius quidem quod est semper'T.c. x a a. possibile esse, non semper possibile se, semper du- . tem po bile non ese contrarium: cuius negastio non semper possibile non esse.

Posq Philosophinos endit et omne sempiternum est ingenitum S incorruptibile hic eomparat sempiternum ad corruptibile A genitum ostendenso smul esse non possunt.& primo praemittit quaedam ex quibus procedit ratio: Secundo ex illis argumentatur ad propositim. ibi Neque ita semper exisens tac. F Circa primum tria proponit. primo quidem declarat oppostione eius ouod in semper esse di semper non esse. Et quamuis adiungat lioc quos est possbile, non tamen tradita oppositionem quae attenaitur secundum possbile di non possbile: sed secundum semper esse & non semper esse. dicit ergo primo τ huius affrinatiuae quae est possbile semper esse ii gatio contradictoriae ei opposita est possbile non semper esse. non quidem ex parte ipsus possbilis, cuius haec est affirmativa possibile est non iam ver esse: sed quantum ad ipsum, quod est non semper esse: sed hoc quod est possbile semper non es.. se: opponitur contrarie secundum esidem modum ei quod estrossibile semper esse. Negativa autem huius est possbile nori temper non esse.& huius ratio es: quia hoe adtiei bium, semper, fgnisecit uniuersalitatem temporis sciat hoc signum omnis , des gnat υ versaviatem suppostolum. Vnde sciat huic enuntiationi,oIs homo es contradictoria est, non omnis homo est aequipollens ei quae est aliquis homo non contraria vero huic, omnis homo est dicitur omnis homo non est, mitii- pollens huac millus homo es. huius autem contradictoria est.

non omnis homo non es aequipollens huic aliquis homo est: Tho.de Coclo. D a

63쪽

DE COELO ET MUNDO

ita huic quod dico,semper esse contradictorie opponitur non semper esse: quod atquippollet ei quod ea aliquanici non esse: sed ei quod est semper esse contrarie opponitur,lema non esse: quod ii pollet huic quod est nunquam esse. huic vero contradacto me opponitur non s emper non esse quod aequi pollet ei quod est aliquando esse. Secundo cum dicit.

Negat lones amborum competere eidem necesse est, Cr esse medium eius quod semper est,er eius quod stetper non est: id

quos essem non esse potest.

Necesse negat tones ambaru eidem existere etes med usim per entis G semper non entis quod possibile esse σ non esse.

Cocludit ex praedicto modo oppositionis,cr oportet eidem subiecto inesse negationes ambarum l .eius quod est semper esse,&eius quod est semper non esse . quae, . negationes sunt nosemper esse.& non temper non esse : quae quidem negationesse,& eius quod est semper non esse . quae, . nesationes sunt nosemper esse & non temper non esse: quae qui3em negationes eodein nrodo inlunt eidem ut illud sit meJium inter temperens & non semper ens: quoὸ quidem potest quandoq; esse, aquandoae non esse: sicut si dicamus inter oeni hominem esse, ει nullum hominem esse, medium est aliquem hominem esse, di aliquem hominem non esse. Tertio ibi.

Viriusque nanq; negatio qui cos competet, si non sempersis. mire, si id quod non semper non est, erit quandos atque non erit: π id quod non semper esse potest, sed quandos est ut

Ur non si erit sane atque non erit. Idem ergo possibile erit d. se cique non esse: π hoe est medium utrorum

Vtriusq;.n.negatio quandoq; existet: si non semper sit. Qua

re σ non semper non ent erit quandos et non erit. et no sema

per possibile isse simuIJed quados ens. quare Cr no esse. idem

igitur erit possibile se cr no et hoc est umborum medium.

Probat hanc conclusionem sequi ex praemissis.& primo ratione propria quae. s. suinitur ex latione terminorum in qua stione potitoriam dicens viriti s enim negatio s. ta eius quae est semper esse,q eius quae est, semper non esse, quandom existet i ponit aliquid quandom esse si non semper sit i. si per negationem non ponitur quis semper. verbi gratia, ista negatio non semper ens non ponit sempiternum nem circa esse, nemcirca non esse.& ideo ponit quandom esse di quandoque non esse. Et simile est de hac negatione non semper non esse. co cludit ergo et id quod non semper est non ens erit quandoaridi quandom non erit: quia se negatur semper non esse, quod non ponitur semper & esse similiter ista negatio, quae est, non semper possibile esse quia remouet senapiternitatem circa te, ita et non ponit sempiternitatem circa non esse: di ponit ensquando n,quia no ponit esse semper nihil prohibent illud non esse .sc ergo idem erit possibile esse quandoa ,& non esse quandom. 8c hoc est medium inter duo coiitraria,quae sunt semper esse di semper non esse. Secundo ibi. .

Ratio aut uniuersuis haec est. Num I .et B.nutriride inis ARGY.. possunt A. uero aut C et B. aul D. libet in M. Cui igitur Mque A. nes B.inest,et C. B. cuilibet infini necesse est. Sit uia id quod inter a. U B. metum est. ε: id. n. quod neutrum contra. riorum est, eorundem melium esse constat. Ambo igitur c.m er D. te insint necesse es: nam avit A. ast C. euilibet ines.

Quare erips E. cum igitor A. impossibile sit esse, inerit j.

sum c. Eadem est er in ipso D. resso. Ratio durem uniuersalis haec. Sint. n. A ex s. miri eiacms et tis ilia ine'. oportet aurem A. aut G. et B. aut D. necesscitas cui neq- A. existit,nes B. omni exissere G. D. ait iras E. inter medium eorum quae A B. contrariorum. n. quod neutrum memdium. Utilestus neces umbo exsere cr G. er D. omni.n. G.

aut A. quare er ei quod o E. Quoniam igitur A. impolbile,

G. exisset. Eadem autem ratio G in D.

Probat idem ratione communi quae sin quibuslibet terminis locu habet. Sit. n. duo termini A.& B. ita se habentes et nulens &li eidem possint inesse:quia sunt contrarii: sicut semper e semper non ens. Accipiatur autem alius termitatis c. G. qui itas omni subiecto in si, vel A. vel G habeat n. se semper

sia habeat ad A ci,

sciit a matio & negatio vi semper ens: A non semper ens: sit autem alius terminus,s D qui eodem modo se habeat ad B. scut semper non ens, S non temper no ivens Necesse est ergo Q omni ei quod tacta; es A. neque B. i quod neque est semperens neque semper no ens instat.& C.& D. quae sunt negationes amborsi. quia a quo remouetur semper esse, de semper noesse necesse est Q attribuatur ei non semper esse l. qnque non esse.& non semper ia5 esse i quandoque esse. S se illud subiecta a quo remouetur utram afirmatio cui attribuitur utram negatio est medium inter A. N B. quia id quod negat utrunm extremu est medium inter duo contraria: sicut et nem est a bum nem nigrsi est medium inter album S nigrum nuic erso medio necesse est et ambae negationes insint, s. G. A D. quia geut dictil est oportet Q cuicunqi inst G aut Α .vnde Oportet et alteru eorum insit ei qd est Rquia initur ei q3 est E imposs-bile est et inst A. s equitur minst et G. Et eadem rotae probatur

inst ei D. Sie igitur di G S D. predieatur de E. N A. a quo remouetur di A.& B quia aliquid es quandom ens quado v non ens quod nem es semper ens nem semper no ens:& hoc est quod probare intendit. Deinde cum dicit.

Neque uuar id quod semper est, neque id quod simper non ARGI.

H. generabile aut corruptibile est. pares aut m is generari bile aut corruptibile si .non perpetuum csse. fimul enim p teriι semper ese ex non semper esse: Me autem prius dem mstraeum ess impossibile esse.' Nes uua semper exisses.genitti,dul eorruptibile, ne sim Tae ii per ens. Pulam uia quia Cr si genitu aut eorruptibile, non limis piternum. simul n. erit possibile semper essest pos Etlenos ra

per ege: hoc autem ρ, impossibile fit ost Uum est prius.

Ex premissis argumentatur ad propostum. si enim es alia quid semper existens neque est genitum, neque corruptibile. smiliter di s es semper non exissens, neque es genitum corruptibile: manifestum ess autem et & e conuersos aliquid est genitum,aut comaptibile no es senapiternum ne P quanu tum ad esse: nem quantum ad non esse. Si enim detur oppo tum g et aliquisse simia sempiternum S genitum, S corruptibile sequitur et aliquid si Limul potens leniper esse, & non semper esse: quia sempiternum, potest semper esse: Lenerabile di corruptiDile non semper es. Quod autem hoc sit impossibile ostensum est prius quia dictum est: is semper esse, di no' semper esse opponuntur coradictorie: unde relinquitur et impo,sibile est et aliquid sit simul senipiternum ti corrupti tale. Deinde cum dicit.

si igitur er inun rasile quippiam est,ais est res a sim, AMY.

ternam esse necesse est: par melos incorruptibile est. Dico vili ingenerabile o incorruptibile ea quae proprie dicuntur. Ingenerabile quide id quod nune est o prius no erat veru discere haud esse: incorruptibile uero quod nune est, er post ri

verum .

64쪽

LIBER

cereri non eris dicere haud σοῦ . Igiturai π ingenit Iri est, era autem hoc, neeesse est sim αριι renum est e. si in liter autem erct incorruptibile. ς autem. Dico autera ingenitum π incorruptibile quae proprie scuturi Ingen tura quidem quod ess nunc cr prius non uerum erat dicere non esse. incorruptιbile dum quod nunc res, posterius non uerum eris dicere non e

ostendit m omne inpenitum di incorruptibile est sempiternum.& primo concludit hoc ex praemissis, dicens, m necesse est et, ingenit si omne sit sempitemd: di similiter incorruptibile oe sit lenit iternum,dsimodo sit em ita tamen et accipiamus insenti si ec incorruptibile secundit et proprie dicuntur: pr tit. i insenitum dicitur quc d ita est nimc.τ non erat prius V rum dicere de ipso τ non erat: & secundum et incorruptibile dicitur quod ita nunc est posterius risi erit verum dicere deiplo τ non sit: sicut patet ex his quae supra dicta sunt in disti Gione horum nominum. Secundo ibi.

An si De mutuo si sequutur,ais generabile. est incorru ptibile a Deorruptibile ingenerabile ipsum etiam perpet um

trunque sequatur necesse est. Et si est quippiam ingenerabia ire, crsi est quippiam incorruptibile, sit continuo sempiternum necesses. Aut siquidem Lee adinvicem consequuntur π pod gride

ingenitum incorruptibile, CT quod incorruptibile ingenitum,ne eesse π sempiternum utris cosequi. crsiue aliquid ingenitum sempiternum, siue incorruptibile sempitemum.

Probat idem ex his quae infra ondentur dicem, . ea ingenitum di incorruptibile confestiuntur se inuicem: hoc modo et oe ingenitum si incorruptibile, & e conuerso : necesse est in lem temu consequatur ad utrunm rvt. somne ingenitum taomne incorriaptabile sit sempiterniam. Ex omnibus alite prae- nussis taliς potest intelligi ratio: nullum sempiternn est geniatum n eo corruptibile: omne ingenitum ti incorruptibile est sempiternum : esto nulluin ingenitum es eorruptibile,&nullum incorruptibile es genitum nec corruptibile.

LECTIO XXVIII.

Q pdcun p gnatum corruptibile esse, & e contra, di omne τingenerabile incorruptibile, manifesto.

Hoe ita es cir ex L nitione ipsorum patet: etenim si coraruptibili est, generabile e enecesse est. Aut enim ingener siti, e ut generabile est. Al si in generabile est, incorruptibia Desisse sup onitu r

eorruptibile, aut incorruptibile sed sincorruptilite, lege. A nitum Apponitur.

Probat eoder modo oe necesse sit et si aliquid est genit si sit co inruptibrie oportet. n id quod est genitum: aut esse corruptibile aut incorruptibile: sed hoc supponitur si aliqd est incorruptibile T ingelut si sit propter eoru coniter tibilitate: sequiture ino. 8 si sit ali iii id genit uni di et sit ingenitum: quod est impossiliale. Et lic probatum es et omne corruptabile es genitum, & e conuertouupposito tamen τ ingenitum de incorruptibile conuertantur. Deinde eum dicit.

Sin uero mutuo si non sequuntur incorruptibile dis inge, AMYnerabile,nim necesse est inum ingenerabile aut incorruptibia te perpetuum eo. Si autem non consequuntur adinvicem incorruptibile πingenitum, necesse est, neque ingenitum neque incorruptibile sempiterenum es.

Ostendit unde hoc oporteat supponi: dc dicit, si non consoquuntur se inuicem incorruptibile sc ingenitum non ex necessitate hoc quod est esse sempiternuin, erit consequem ad hoc quod est inpenitum δέ incorruptibile quod tamen supra ostentum es. Deinde cum dicit.

sequi autem bee sese mutuo necessisse ex bis emergere γ A cute' generabile.mer corruptibile mutuo se sequuntur. -Mit necessario haec se si confiequuntur ex his, manife T. ci stu fiet. Genitum. n. π eorruptibile cosequunturhinutiem.

Probat propositum ex neces state. dc primo ostendit quod genitiam cicorruptib: le conuertantur: Secundo ex hoc vit rius ostendit et etiam ingenitum & incorruptibile eonuertari Itur. ibi 3 si itaque in quo es EZ. I circa pri instria facit. Primo proponit quod intendit.& dicit et ex his quae entur .ma 'nites una erit et necesse est praedicta se inuicem consequi. quia primo hoc inani si stabitur et genitu & corruptibile sonuicem consequi intur. Secundo ibi.

Namsessum esse autem σ hoe ex actea dictis. Est enim id me α μυdium inter id, quod semper est, Crid quodsemper non est. quod neutrum sequitur: boc autem est generabile ipsum de corruptibile. Utruns enim desinito tempere quodam, Cr eo Cr non es.c si potest. Si igitur qVippia aut generabile aut corruptibile stid medium esse necesse ist. Palum atat er hoc ex prioribus: Iemper enim En is,

per non entis,est intermedium.cui neu rurico inuitur. Hoc au

. . 's A quanto q*odam ic ore, Cr non esse. Si igitur est quod genita, τὼ

utum. II. Venitum. incoreuptibile supponit . Post philosophiis ostendit propositissex parte sempitemi, ndit propositum ex parte geniti dc ingeniti, corruptrbius de incorruptibili de primo probat proponis ex suppositione: Secundo ex necessitate. ibi s Quod aut necesse consequi tac. circa priinii duo racie. Prinio ex suppos ione hu-im et in enitum & incorruptibile conuertantur probo ivge- initum eccorruptibile conuem ritur. Secunso ondit υnde sit Iupponenda conuerso ingeniti di incorruptibilis ibi si aure non consequuntur dec Dicit ergo primo et id quod int edi- rarus pol fieri inani fessum ex determinatione ipsorum,i.ex distinctione & habitud ne ho. trium adinvicem. & primo ostendit ' Mnitii sequatur ad corruptibile iis cm s at quid si eorruptimii exheresstate sit genitum oportet n. id quod est cormaptibile, aut esse senili in aut ingenitiun quia de quolibet ex Lentium alterum horum oportet praedirari: si ergo aliquid si corruptibile quod non si genitum sequitur m si ingenitum. supponamus autem et ingeniti in & incorruptibile conuertantur ec ita si aliquid est ingenitum, erit incorruptibile. s ergo aliquod corruptibile non tit senitum sequituro aliquod cor ruptibile si incorruptibile. Secundo ibi.

m si generabile est. corruptibile esse necesse est. At Nirraeorruptibile aut incorruptibile est: at si incorruptibile est, ingenerabile esse fine supponebatur. Ei figerituri cutem, corruptibile esse necesse est .cat enim

aut corruptibili,necesse hoc intermedium esse.

Inducit ronem ad hoc ostendendum: de dicit , sicut e5uertibilitas incorruptibilis de ingeniti mani sesal ex prius dictis r , hoc quQd genitum dc corruptibile Mnt eo uertibilia manitestatur ex prioribus: quia inter semper em , dc sena per nonens est medium. sicut supra dictum est,id. s.quod neutrum c5 sequitur i quod neque est semper ens,nem est semper n6 ense me aut est genitum Ec corruptibile quia iitrun peoru est pota tibile elle ci non meoaliquod tempus determinatum: ita so aliquo tempore finito utrunque eoru sit. & iterum non latradam alio ille: si ergo es aliquid quod sit genitum aut quod orruptibile, necesse est et huius sit megium inter semperem,ci semper non eris: di sic utrunm mmim eidem attribu tur,& le inuicem consequi videntur. Tertio ibi

sit. mid quidem quod simper est A. id autem quod semper --nda est D. C. ucro fit generabile. D. R eorruptibile c. al. 6

turiciter A. Cr B. medium es necesse est. Ita m. n. ad ncaratrum ultimum tepus est: in quo A. ipsium non erat, aut B. inumerat. Generabile autem aut actu spei Elia n eis, est is ipsis utro A. B. neutro modo. Tempore igitu quoiade definito C. ipsium et erit,et rursius non erit. Similiter est dicenda er de is socorruptibili D. Generabile ergo corruptibileae v rh: est Gen abile ergo corruptibileue rit tuo sese u ru . ' , Tho de Milo. D i

65쪽

DE COELO ET MUNDO

sit enim Asemper res B durem ens non semper: c dure genitum. D autem corruptibile. Necesse iras C intermedium esse η

, o s. si, quid ri. a. non .st lepus ad neutrum termis , in

quo aut A non erat,aut B erat. genitu aut necesse,aut actu aut potentιa esse: His utit, quae A B,neutro modo: quato litur quois da ex determinato spe er eritis uerti non erit c. militer au tem cr in D. Genitum igitur cr corruptibile utrans. consi quuntur igitur inuicem penitum Cr corruptibile.

Manises at prat missam ronem in terminis dicens.sit A semper ens &B si semptionem Caut sit genitum, Daiat si eorruptibile necesse est C, I est genitia ine mediu inter A ti B i. i riter se me ens & semper no ens quia his l. A & B, no est aliquod im ad neutril terminu i nec ante nec post: in quo vel A, quod est seniper ens no sit: aut B, qa est lem p non elas, sit: &hoe vel sin aetiam vel sim potentia: cum in his, ouae sunt Α &

potentia. Relinculi erro oe genitum qd est C in quoda dete minato tre est,ta quoda deierminato tre non est. S similis r6es de D seqtiitur igit et virunm eou sit ingenitum ti incomiri ibile: ita, set genitu sit utrunm di corruptibile sit virunque. Sic ergo patet et genitum O corruptibile scinuice consequun- tur. Sed vi et hac ro non sit effraxmon. n. est necesse Q quiequid es mediti inter duo coniraria sit una ct idem . na inter albd di nigrum med id quoddam est: quod nem est albtim, nemnigrum titii hoe dicitur de diuers, quae seinuicem no sequuntii r quia & rubeum S pallidum S quilibet mediov colorum,nem est album,nem nigrum.& in isti colores non seinuice consequuntur.& ita posset aliquis dicere τ mediu inter seinp ens, B semper non ens est quod neq; es semper ens, neque semper non ens: sed alio modo hoc conuenit eorruptibili. & alio iii 5 generabili nam genitum habet no esse antequa st: corruptibile aut habet non esse postqua fuit. Sed haec obiectio e cluditur per hoc quod dacit et viruit eoru est,& no in qu iam determinato tempore: & ita oportet et utrunque habeat esse post non esse,& ante non esse.& hoc magis manifestabitur in sequentibus. Deinde cum dicit.

Sic itaqὲ ingenerabile E.generabile Fe in eorruptibile G: eorruptibile H. Est igitur demonstratum P atq; Η, sese mutuo squi. Osando autem se aliqua, ut haec iacent, uelut F quide, G H,sese mutuo sequuntur, E uero cx F nulli eidem comperci, se sed alterum omni competit: er miri modo ipsa G atque II. tune ex E G.mutuo se sequantur necesses: E nans ipsum Gno sequatur: ergo F ipsum sequitur quippe tu cuilibet ipsum. E, aut F copetat. At H,er id sequetur. d sequitur ipsis Fr ergo Usequetur G ipsu.ut ιmpos bile ee supponebatur. Eade roneti Gsquripsa E, demonstrabitur. At e se hel in generabile Ead generabile F.er incorrtiptibile G, ad corruptibile H. sis itas in quo est E,ingenitu: quod uar 2 aenisti: quod dulla quo i incorruptibile quod uti in quo T. corruptibile. Quaestus Z T. ostensam s quod consequuntur inuicem. Quando ita se postis,ut baee,qua quide Z,σquae T,consequella. quae

aut E Σ,nula autem eidem omni autem estera.et smiliter acie er quae IT,nec se eι quae IE ,consequi inuicem. Sit enim ei quod i E,non consequens Zagitur cosequetur. omni.n. E auerat uni cui Σ,er T. Ei igitur quod i T. consequetur: sed supponebatur impossibile Ge. Eude assi rario, er quod. i. ei quod E. sed et fle habeatur ingenita.in quo E, ad genitum is quo est Σr er incorruptibile in quo i,ad corruptιbile In quo T.

Cndit ex hoc etiam m ingenitum di incorruptibile conuertantur dices sit E ingenitum Z genitum. I, incorruptibile: T. corruptibile quia igitur ostensum est et penitum di corruptibile sein uice consequuntur plansi est et L ci T se inuicem consequuntur: γ igitur oppontum fuerit m Z. de T. se consequuntur .s genitu ci corruptibile,&τE, A Z l. genita di ingenitum nulli eida insunt, sed cuilibet oportet inesse alterum eou.Et e cim ro est de I:s de corruptibili di incorruptibili ism nulli eidem insint, sed omni alterum. in igitur haec ita ponutur

necesse es et I di E, L ingenitii di incorruptibile se inuice cor sequani. Et hoc probat ducendo ad impoisibile. s ad I est incorruptibile, ex necessitate no consequat E qa es ingenitum , sequit . Z quod est genitu simul possit stare cum l, ad est ii corruptibile. qa iam dictum est et de quolibet pesea ratit E i. ingenitum aut Z I genitum .inluper dictim est,m cui inest ZIgenitum ei inest & I eorruptabile: se igitur tequitur Q T L corniptibile insit ei qdes I i. incor Diptibili qd es contra suppostiam.positum. n. erat QT,S l, trunil ei de inessent mihis.n. est corruptibile di incorruptibile. Et eade ro est,et i i incorruptibile conseqlial ad id O est E l. ingenitum, uia eode modole habet ingenitum,qa est si ad genitum quod es X: sicut coeruptibile quod est l. ad corrupimile quod est T: sic igitur patet ex prauidis V omne corruptibile est genitum, di e conuerso: ti omne incorruptibile ingenitum, di e conuerso.

LECTIO XXIX.

Nis Dabile& corruptibile dc his opposita se consequantur, principia supposita ad haec falla esse ostenduntur.

Dicere aut nihil prohibere generatu quippiam incorruptibile si er ingenerabile quippia eorruptum es.semel ingenerato hoc corrupio tollere tuli deoru quae dura sunt. Aur. n. infinito aut quoia definito ipe cia aut agere aut pati, aut ef e utit no seposum. π infinito propterea quod tepus infalta aliquo modo est demitti,quo non est maius ad vero,quod eliqua

ex pari. est infinita neg infinitum solet etiam de nil tim. Dictre has nihil prohibere fa ctum es quod incorruispi ibile, er quod ingrnitum torrumpi posse semel exi

liente. Huie qIidem generatione. hvic utit corruptione peri mere est dulcrum aliquid: dat. n. infinito. aut quanto quodam determinuto tempore possunt omnia, aut facere, aut pari, aut esse,aut no esse. infinito: propter hoc quia determinutam es liqualiter infinitum tutus non ess plus. Quod aurem quo inseritum, neq: infinitum, neq- determinatum. Postqua philosophus ostendit m generabile di corruptibile se inuicem consequuntur.& smiliter ingenitum & incorruptibile. hie reprobat opinionem contraria per hoc ex opini ne contraria necesse est aliqua principiorum suppostorum de frui di primo ostenditqsso per hac postionem deseruitur id

quod suppostsi es set non contingit simul idem esse & no es.se. ibi Adhuc quidem magis dec. I Dicit ergo priino mcum ostensumst dein onstrative ex praesuppositis quibusdam principiis, ct oe genitum ea corruptibile ec omne ingenitu est corruptibile S c o maeris,consequens est et qui dicit nihil prohiberem aliquid quod est factum seu gentium si incorruptibile, di aliud quod es ingeniis possi corri pi, ita set uni eo ς genito adst semel im gnatio, alteri adiit tantum lenies corruptio sine vicisstudine generationis di corruptionis, per hoc necesse est destruere aliquod principiorum suppositorum: se enim

concluso sγllo uice sequitur ex praemissis, nisi interimatur aliquod

66쪽

LIBER

aliquod praemissorunt. Hic autem videtur dicere contra Platonem,qui posuit insidum genitum, sed corruptibilem, S ex

consequenti positit-id inqrdinatum ex quo mundus est genitus tuerit ingenitum sed corruptibile: quamuis quidam discat hic Platonem non sic intellexi is sicut lotiant verba eius.

contra quae hic Aria disputat. Sed quantiam pertinet ad expositionem huius libri non refert utrum sic va aliter Plato senserit: ditin modo videatur qualiter haec posito improbetur perrones Arist. Resumit aut unum principium datorum ex cuius suppositione argu nient ab tur ad pro postsi ondendum. deoia habentia aliqua virtutem, pollutu iacere vel pari, vel esse vel non esse ea. quorti habent virilitem vel in ille ins-nito vel in quodam tre deterivinatae quantitatis. quod non stimpliciter infinitum. Et quia capra non fecerat mentionem,o' virtus diceretur nisi respe hi determinati temporis subdit,qurropter hoc habentia virtute possurit aliqua sicere,vel esse torore insitato quia et ipsum t ps infinitum es determinatum aliqualiter .ssm ronem, ut non possi in eo diuersias uiueniri: quia f. infinitu es citius non es plus i quo non pol maius acci-Pi. nec obsat qa Ari in Tertio phy. improbat hanc definitione infiniti dicens ea esse desitatione perfecti de totius, cum is instutum sit imperfiM,5c sic per modu partis se lubens: a Philo ophus ibi loquitur de in nito sin id quod de eo es in actu, cui seni per pet additio fieri hie atii loquitur de infinito sna totu suod es de eo in potentia cui non potes additio feri. Et talis et est disposito teporis de quo nunc loquitur: quia tempus mones tolti simul sed est silccessuum illud aut tempus quod est infinitum quo, i sita aliquid. s. sin principiu vel finem, ne pes infinitu siti iciter quia potes eo aliquid esse plus mem suurliciter determinatu quia non habet aliquam cera.i quantitate. Et ideo sin pradiciam suppositionem no psit esse in aliquid Dabeat Uirtutem faciendi vel patiendi sue essendi vel non essendi aliquo tempore quod sit finitsi ex una parte, di ita finit ilex alia. quicunt ast ponit quod aliquid es ingenitum S cor-xuptibile: velfenitti ci incorruptibile, ponit m aliqv d lubeat potentiam essendi ves non esseni in tempore Fin quid infini-xo de secundum quid finito. ergo deseruit praedicturia princi vium suppositum. Deinde cum dicat.

Praeterea cur niugis bis in igno corriptu est id quod antea smper erat, aut generatum est id quod prius non erat 1pe in 'nitos Nam fi no magis in boe in ulla, cr ipse gna sunt in inita,erat quippia,us putet generabile π corruptibile tepore uiri Diro: ergo non esse tepore infinito potest.simul. n. ut non sit et

D mirariam Iane habebit, ipsum quidem prius f corruptibile est timo posterius si generabile es mare, sposueris

mus esse quae possunt.on ita mul eram. Ad equid magis in hoc signo semper ens prius corruptuesis dat non infinito factum est: β n. nihil magis: infesti autesen palam quia infinito tempore erat aliquid generasile ercorruptibile.potest igitur non esse in Arto impore. Iimul uiatur habebit uertutem eius,quod non esse et esse: Ne quide prius y eorruptibile.bie utilem posteritiss generabile. Ilassi existere ponamus.quae possunt,oppo tu simul existunt.

Cstendat et praedicta positio des ruit aliud principium sudim impossibile est idem esse & no es. . Et circa hoc duo cit. primo Ohendit propos tum ex parte potentiae eius quod ponitur generari ves corrumpi sec do ex parte causae ipsus. ibi Ese aut & se videre Sc. s Circa primsi duo facit: quia primo osendit et ponentibus aliquod ingenitum corrumpi, vesaliquod genitu incorruptibile se titi m aliquid possit simul esse Δ non esse secundo osendit et ide inconueniens sequit ponentibus aliquid esse corruptibile quod non correpit. ibi s Manifenum aut di aliter Sc. s Circa primum ponit tres rones. Circa quare primam dicit si ponamus et aliquid ingenitti prius sem

nitur siisse ves non Lissc tempore insitito praedi sta ratio ces-Α sat. Et ideo necesse est ponere mingenitum potuit non cile in quolabet instantium praecedentis temporis: & similiter et genitum potuerit esse in quolibet instantium praecedentis temporis. Si enim nihil magis nulla maior ratio est quare possit inci-

pere esie Pes non vile in isto instatui u in aliquo praecedet itim,

cum infinita siqna, i insi ita instantia praecesserint i Danifessum est et in illo in noto tempore erat aliquid generabile, ita minquo libet insanti illius temporis infiniti potuit generari. Et timiliter est dicendum ii quo licet instanti illius temporis erat corruptibile vel incorruptibile id quod ponitur ingenitiam di posea corruptum. Sic igitur patet Q id quod ponitur pro extitisse tenipore infinito potuit etiam non esse toto illo tempore

infinito. sequitur igitii et aliquid habebit .irtutem simul i. respectu eiusdem temporis eius quod est esse de eius quod est no

c se ita tamen et ex parte eius quod ea ingenitum A corruptibile accipiatur esse prius,u non esse: ex parie autem geniti de incorruptibilis accipiatur esse posterius un5 esse. Nihil autem Prohibet ponere id quod est Dossibile. Si ergo ponamus Q illud quod est ingenitum pro illo tempore in stici erat, poterat

esse in tunc non fia erit, sequii opposta simul esse. s. - ide simul κ stac non strosis est. st sic igitur praedicta postio remouet hoc quod stipl. et impossibile est ide sititii ee & no esse. Sed videt

et ista r5 non cogat nihil. n. prohibet aliquid esse simpliciter possibile quod tamen est impossibile aliquo posito: sicut si ponamus Socrate non sedere pro aliquo tire possibile est si inplicia

Dubia de monstratio Arist.

ter illia pro tve sedere. tamen non est tune repossibile. lta etia

pot diei, di illud,*iod fuit tre infinito, pro tempore illo poterat non este non in hoc quod est ipsiam non esse est compossibile Dosito ut, s. simul Possit poni cum eo quod es ipsum esse. Sed dicendu est, et illud quod est incompossibile ei quod est continaenter nihil prohibet simpliciter possibile esse: sed illud quod ei iii:compossibile ei quod simpliciter necesse est esse, est simpliciter impossibile. Id aut quod naturaliter est per lepus infiniis , necesse est esse: quia necine in q, uminiquodsi tantu sit, cluant si iratura rerum rubet. no. mairquid deficit esse nisi qliando latii non pol esse: eo cr omnia appetunt erile. Si ergo aliquid ponatur possibile esse ex hoc ipso necesse est et ponatur com- ros mile ei quod necesse est esse. Et ideo si ponamus idqa sem

p.r siit fibisse possibile non esse pro illo tempore , sequitur Rr sit simul e e & non esse. Sectandam rationem pol .it ibi.

c Ata: hae inluper in omni signo fintiliter cri piare ut non fit Cr hi tempore infinito potentiam sne habebit. At demon. ARGY.

Postea corrumpatur in aliquo signo tiris,i.in aliquo instanti nulla ratio pol asi ignari quare manis posse coraupi, in iso instanti u in aliquo infinito impraetecientiti: S similiter

s aliquid sit gelut si quod prius no erat tepore, infinito, postea Delum est in aliquo instanti milia ratio potest assgnari, quare magis possi esse vel fieri in hoc instanti u in ciliquo praecedentium infinitorii Posset autem ro assignari s tempus praecedes poneretur finitiam quia posset dici m haberet virtutem ad in eves non eisse in tanto tempore,ci non in pluri: sed ex quo po

stratam est hoc impossibile esse. Adhae autem er hoc sim liter in omni seno exsci. quare infinito tempore eius quod non esse er esse habebit uiriure : sed ostentum est,quia impossibile hoc

Et dicit et id quod semper sit vel semper non fuit m praemissa ponitur habuisse potentiam opposti eius quod ei inerat non sin aliquod sanum vel insans, sed sinpliciter in omni s-gno i in omni instanti: de se sequitur et aliquid habeat potentiam ut sit 5 non si tempore infinito quod es impossbile visu pra osensum est. Tertiam rationem ponit ibi

Praeterea Dctum potentia antecedit, iuerso tepore erit. ARGY.er quo ingenerabile erat,atque non em, feri potens tempore

insinuo. Simul igitur non erat, Cr visit potentiam habebat σnt tunc sit cir postea tempore insinuo. o Adhuc st prius uirtus existit actu,omni existet tempore Crem ingenerabile. aut etiam non ens infinito, feri autem pos bile ut autem no esse, et eiur quod est esse uirtutem habebat. cr hoc quos esse C posterius infinito utis tempore.

Qiix ro talis est in eo sta incipit esse posta no fuerat vel no ee post a fi ierat prius est virtus vel potentia et actus. & si aliquodens in ingenitu quod semper fuit, sequitur et semper habuit virtute vel potentiam ad non esse.nulla. n. est ro quare aduenerit ei issa potentia non essendi post ips infinitu. Similiter et si sit aliquid genitu quod prius non fuerit tempore infinito, tequiim toto illo iste suerit possibile seri ita in simul dii non erat habebat potentia essendi di no esse adi hic d esset ITertia re. bebat potentia essendi di no esse di hic & q, esset posterius sminfinitia tempu ,ex quo ponitur m habet elle incorruptibile. Si igitur in infinitum anteu esse habeat habebat potentia, vi essit

in Qturum in infinito tempore, nulla ro erat, quare potuerit

67쪽

DE COELO ET MvNDO

rit esse etiam in aliquo tempore anteu fuerit:& lta poterit effein illo tempore in quo non erat. 2 sic sequitur secundum praemilla quo a potuerit sutilii esse & non vi e . di eadem ratio est de eo quod ponitur semper fui se quandoque corrumpi. Deinde cum dicit.

Paret otem σ alio modo impossibile esse quidpiam corruptibile non aliquando corrumpi. semper enim pinus er coraraptibile er ineorruptibile Dit . Au. quare simul erit pol bis te semper esse, π non semper esse. corruptibile ergo aliquando corrumpitur. O si generabile est,ortum est. Pos bile. n. sorsum esse .s non simper Ge. radii ellum autem G aliter quod impossibile est corruptibile ens. non corruptum esse quandoq;: semper enim simul ereorruptibile Cp incorruptibile endelechia: quare simul erit possibile e semper esse π non semper. eorrumpitur igitur quan

doqeorruptibile: e se generasiti, fumi ιδ possibile. n.factum e e. Cr non semper quidem esse.

Concludit secundum eandem rationem, mpouesbile est Q aliquid si corruptibile, quod quandoq; non corrumpatur. Polliat autem aliquis obviare praedictis rationibus, dicendo, onane senitum ea corruptibile secundum suam naturam: sed potes cotingere et id quod es eorruptibile, num corrumpatur propter aliquam causam conseruantem ipsum in esse. sicut Plato positit m mundus est genitus & eolriin bilis sectintroisini dum seipsum sed temper manebit propter voluntatem Dei. Muci cor quamuis quidam dicantet Plato non sic intellexerit mundumptibilit/- esse corruptibile sicut ea quat in se habent necessariam catilum corroptionis: sed per hoc voluerit designare dependetitia sui esse ab alio qirae. necessias essedi no in ei a seipso sed a Deo. Sed quieuit e fuerit intest ectus Platonis non refert ad propositum quia Arist obiicit contra verba ipsius. . inde dicit mantia sum eme et impossibile es id quod es corruptibile, quando pnon corrumpi. quia si quandoep non corrumpatur, potest nocorrumpi: S ita erit incorruptibile &tamen ponitur sempiterno tempore corruptibile existens. semper igitia r. i. infinito tempore erit simul actu corniptibile N incora uptibile: sed et corrumpitur non semper es: quod autem est incorruptibile semper est ergo erit ali ilia simul possbile semper esse, & no semper esse: quod est impossibile ut pateffeκ hri quae supra dicta sunt. quia quod potest temper esse, ex necessitate semper est: unde non pote ii non semper esse. sc igitur patet et omne corriaptibile quando corrumpetur. Et similiter si aliquid est generabile etiam ex sui natura necesse ist et iactum st. Quod quidem notrist sc intelligendum et Omnia, quae pollunt generari quandom generentur multa enim pollunt feri quae nunqsent ted hoc potest Ele quod aliquid iam existens in sua natu ra si generabile, & tamen non sit generatum, sed ab alterno pratextiterit. illud enim quod est generabile non habet potentiam naturalem ad temper essendii,sed ut possit esse possa aliquando est factum. 2 ideo non dicit,s generabile est fiet, sed factum est. Deinde cum dicit.

Possumus autem crhe contemplari modo impossibile esset aut st ortum aliquando quippiam eii incorruptibile esse: aut stingenerabile est er antea semper erat corruptionem subire . nihil n.e u aut incorruptibile,dut ingenerabile esse petest.

mad. n. ea uectat fortuna .eli praeter id quod semper aut plerumis aut fit quod uero infinito tempore aut smplietister aut ab aliquo tempore ea. id autem semper aut plerumsest int. talia igitur in redum e e. infertim non ege natura necesse est. Tatium utilem eadem potentia est contradictionis rer ut svi s non set eausa materies est. Quare ono rasimul esse acta necesse eli. Est autem oste videre quod impossibile aut quod factum est grandos ineorruptibile aliquid esseAut ingenerabile res rer semper prius corrumpi. nos enim a casu, nes incorruptiabile ne i ingenerabile esse. Quod quidem enim ea*ale egaui a fortuna praeter semper,aut frequenter. aut eis aut Ili .mod durem infinito tempore, aut simpliciter, aut a quadam

sed pote

Necesse igi

t tur natura talia, quandos quidem esse, quandos autem non. Tatium autem eadem potentia contradictonis et materia quod ,eaus eius,quod esse ex non. ltas necesse etiam mcis existere actu opposita.

Ostedit idem ex parte causae eius quod ponitur ingenitum vel incorruptibile , primo proponit rationem, secundo ex eludit quandam obiectione. ibi .s Sed adhuc ne F υ erum 3 c. FDicit ergo primo et etiam se , sciat dicetur, contingit videre impossibile es latit in id quod quando p iactum ea sit incorruptiDile.ain quod est ingenitum dc semper prius exissens torrumpatur. Id enim quod est incorruptibile .el ingenitum non poteti esse a casu quia id tiodest calli,vel a fortuna nem sciat semper nem sicut frequenter aut est aut sit id autem quod est in infinito tempore sue sit simpliciter infinit si, siue inflatium ex una parte s. ante vel post vel est sent semper scut id quod est in infinito tempore simpliciter vel sicut fiequenter,sicut id quod es in infinito tempore ex una parte . necesse est ergo τtalia,quae vel generantur vel corrumpuntur post infinitia tetraptas a natura habeant q quandom snt εἰ quandom non siit: , sed eorum quae naturaliter quantoq; simi, quandoq; no sunt eadem potentia est ad contradictoria. s. ad esse & non esse: quia et aliqua quando tar, ni dom non sint habent ex materia, inquantum subiicitur priuationi vel fornix. se igitur idem sequitur quod prius sset opposta possim sititit incise eidem. In

eo n. quod es generatiam remanet materia potens non esse:&ita, cum se incorreptibile simul erit pol Ese se se potens non 'esse di eadem ratio est ex parte ingeniti. Deinde cum dicit.

At utro nes uerum est dicere nunc transacto in anno esse: ARGI. neq: transacto in anno nila esse. impossibile est ergo aliquando non est posteriιs perpetuum esse e buletit enim posterius et potentiani non essendi. vertim non tit iunc non si quando est. Ea elum ens actu: sid in anno preterito impores ιransacto- Si igitar id destir euius potentiam habet. Vertim igitur eris: βtransscto in anno non eo dieatur. At impo, bile est. Nussa

nos potentia est rispectu ipsius fuisse: sed esse uel fore: sinit.

liter er ii prius sempiternum erat,er postreius non est: haberio bit. n. potentium citis quod actu non est. Quale si soluerimus id quod potest: vere dicetur nune hoc es e trusiacio in anno, tu

tempores omnino ixacto. sed adhuc nes verum dicere nunc quid est annus prior nem T. que annus prior: quia nune est. lmpos vile ergo no ens aliqu, posterius sempiternum. Habebit enim posteritis, Cr eius quρd est non isse uirtutem. Vertimtamen non eius quod tunc non esse: existit enim desti ens: sed in anno priore o in praeterito tempore. si itaq: curus habet uirtutem existens ectu. erit igitur verum dicere nun quid est annus prior: sed impossibile. Nemtina enim uirtus eius s est factum εse, sed eius quod esse. aut suturum esse. Similiter utilem G fi prius res sempiternum pomperius non erit habetit uirtutem: cuius destis non est. Itus p ponamus pos bii uerum est dicere nunc,quia vi annus prior cruniuersaliter in praeterbo tempore.

Excludit quandam obiectionem posset. n aliquis dicere τ id H est correptibile quod est genirem.habet potentiam ad no esse, non quidem in futurum, ed respectum prateriti. Jc similiter id quod est ingenitum sed corruptibile habet potentiam ad es. se re pere in praeteriti sed hoc ipse excludit dicens re non in

verum dicere tisic, τ modo si annus prior vel aliquid eorum quae in praeterito tempore fuersit: nem etiam potes dici Q id, quod est nunc fiterit in anno praterito .sic.n. aliqua sunt secundum tempus gistincta ut ordo temporis peruerti non possit: t. s. quae sunt praeterita vereant in praesentia & ea quae sunt praesentia attribuantur tempori praecedenti. Ex quo patet τimpossbile est id quod aliquando no filii pro possemus habeat esse in sempiternum, scut iam condulam est o pro iisa r tione: quia ratione materi r ex qua genitum est, Dota est, habet virtutem ad non esset sed non potest dici et liabeat potentiam ad non esse tunc quia iam existi actu ens: ξ. sic oppositactant senui vi in praemissis rationibus concludebat ir: sediti quitur

68쪽

Quaesit vistona Arist. de mundi

ratione.

LIBER

quitur tu habeat potentia ad non esse respectu prioris anni uel praueriti temporis Quos autem hoc sit impossibile sic patet. quia id ad quod habet aliquid potentiam uel inmitem, potest

poni elle in actu si ergo possbile est aliquid respectu prxteriti temporis Des esse uel non esse poterit poni q, annus prior nost i et id quod fuit in anno priori non fuerit: sed hoc est impossibile uti ram,issitimes. &ideo quia nulla potentia respicit id quod Hesum es in poterito, sed id quod est in praesenti uelqtiod futurum es. Et quia dictum es eir. a genituita quod pomi incora Dptibile,eadem etiam ratio est si aliquid ponatur prius

A DE COELO ET MUNDO

existem in sempiterno tepore 3c postea ponatur non existens per corruptionem ratione materiae: haberet enim potentiam ad id quod non potest poni in actu,t ad elle in priori tempore: quod ii ronatur esse possibile uerum erit dicere et nunc est antrus prior: dc nunc est qui quid fuit in tempore praeterito ex quo potentia non in ta si respectu praeientis: ut ductum est. Virtus igitur huius rationis in hoc consistit et cum potentia no st

ri si rei pectu praeteriti: sequitur et praeteritum conuertatur dc fiat praesens ues filiumni. Deinde cfiat praesens ues filiumni Deli de cum dicit.

Naturaliter et tum ex uniuersalitersit con Ideremur, imposmile sanῆ ui seb:tur dia corrumpi posterius quod perpetuum prius erat,aut posterias sempiternum esse quod prius no erat. 'Corruptibilia erum G generabilia er alterabilia sunt uniuersa: ali erantur autem eontrari s. π ex quibus constant ea,qua sunt natura, ab his ipsis π eorrumpuntur. Et naturaliter autem σ non uniuersaliter intendἔtibus impossibile, aut sempiternum ens prius eorrumpi posteria damtu onens pollerius sem ternum es. Corruptibilia. n. Crgenerabilia sunt, et al erabilia omnia. alteramar autem conatrari'. π ex quabus constant natura entia π ab essem ipsis

corrumpuntur.

Ossedit propositum principale per rationem propria scientiae naturali ec dicit in etiam per rationem naturalem, di non per ronem v nitier aiem,i Logicam vel Metaphuseam sicut inpra cedentibiis potest tonsyderam . minisos sibile est id quod semper fuit postea corrumpi: vel id quod prius non fuit postea esse tempiternum quia omnia corruptibilia A generabilia sunt alterabilia generatio autem & corruptio est terminus alterationis alteratio autem fit a contrario in contrarium Et se svatet,a' ex illis contrariis ex quibus aliqua fiunt cum prius noessent ab illis etiam postea corrumpuntur, & eadem reducuntur per corruptionem stetit. si aliquid ex calido factum si Diagidum. Et sic patet m illud quod ea generatum, potest iterum corrumpi N id quod est corruptuna fuit quando p genitum. Est autem cons yderandum et praedictae rationes Arist. pr cedunt contra postionem ponentem mundum esse facts peruenerationem S etiam corruptionem vel per se vel per v luntatem Dei Nos aiatem per fidem catholicam ponimus et incoepit esse νε quidem per generationem quas a natura, sed et fluens a primo principio: cuius potentia non erat alligata ad dandum ei esse infin to tempore sed sectitidum r voluit posilprius non fuerat ut manifestetur excellata virtutis eius supra totum ense quia totum ens tantum dependet ab ipso, & eius virtus non est alligata vel determinata ad productionem talisentis. ea vero mae ab eo se producta sint, ut in sempiternum sint habent potetiam Oc virtutem ad seniper essendum, di nullo modo ad hoc et aliquato non siit quando. n. non erat talem potentiam non habebant qtiando autem iam sunt non habent potentiam respecili non esse iquod prius fisit sed respectu esse qI nune

es ves erit: quia potentia non respicit praeteritiini sed praesens vel sitiarum vi philoiopli' dicit. se igituGratet et rcnes milia in ni,so im-' pugnat senten

Et in hoc terminatur sententia primi Libri.

Cum S. Tho. expositione.

svrari A LIBRI. De caeli perpetvitate. π multiplicibus partibus eius, se ru er motibus: Destillarum natur motu, τ sono. rdine, σsitu irim de figura. De terrae demit, motu, quiete, ac figura. LECTIO I.

iam supra de niundi senipitemitate sententiam tulit, repetit. Coelum item, cuius motum esse sine labore dicit esse militer sempiterniam commonstratur tres demum hule opseniones contrarias defruit.

lOELVM igitur uniuersum nes ortum esse ARGY.nes corrumpi posse, ut quidam inquiunt: sed unum esse ae siempiterna, principium qu: era

ta' exitum aeternitatis uniuersen n habenti

infinitum autem babens π contine; in se fotempus, ta ex hisce quae ficta fiunt, per opinionem eoru quialiter dicunt inums generant fidem sumere licet. Navi st Aequidem sese habere potest .eo autem modo,quem illi dic A non potest, magnum Cy hoe ulis momentum ad faciendam fidem de inmortatitate, aeternitures ipsius habet. VOD quidcm igitur,nes est omnes a T. e. r.

lum ea lum,nes cottingit corr. ι,

quemadmodum quidam dicunt ipsum. sed est unam ex Ampi ernum princia

pium quidem Cr chummationem non habens, babens autem er continens im

selfo infinitum tempus.ex dictis licet

accipere Dr opinionem eum, quae ab aliter dicenti bus er generantibus ipsum si eam sire quidem hibere eoti uigit, sieeundum quem autem modum ιlli factum esse dicunι non continest, magnam uus habebit, CT hoc inclinesionem ad 'dem de immortaluvie ipsius ersempiternitate. Postquam in Primo Libro philosophus determinauit de

toto mundo,in quo ostedit esse quaesa eorpora quae iii Dentur ei reulariter quaedam quando Dentur motu recto, hie incipit determinare de corporibus , quae mouentur cuculariter. Et primo determinat de ipsis corporibus circulariter motis: Secundo determinat de esitro, uper quod circiniariter mouentur. ibi 3 Reliquum autem de terra dicere &e. Circa primum duo facit. Primo determinat de coelo, quod est eorpus circulariter morum: secivado de festis quae sunt in coelo. ibi De uocatis autem astris die. F Circa primum duo facit. Pimino determinat de his quat pertinent ad stibaantiam cccii: Secundo de his quae pertinent ad motum eius ibi i Quoniam autem est dupliciter Ac. F Circa primum tria facit. Primo determinat de duratione coeli: Seredo ac diuerstate partium eius. ibi 3 QuonIam autem quidam sunt &c. F Temo determinae de figura ipsius ibi s Figurana autem sphaericam dic F Circapri iam ni duo facit. Primo infert conclusonem in praecedentiu s mani statam: Secundo ex illa concilitane arguit a.l propositum. ibi q Propter uod bene habet &e. F Dicit ergo priamo et ex pra missis pollumus accipere credulitatem, T lotu, ccxlii in ii ecd si fictuin nem contingat ipsu incorrumpi sciit tutam dicunt. Dicit autem totum coelum ege ingenitum di incorruptibile,eor maxima pars corporum mundi est tu santia corporis coelesis quod est ingenitum di incorruptibile

Per modum quo in Pratio Libro probatum est Ves hoc dicit

69쪽

I, L ---- R altimum non solum de numero substant larum immobiud,

totum sicut patet de Elementis. Vel quia huius coriora , quae sunt tenerabilia S corrupti lassicut animalia di plantae tala

pides non proprie sunt partes mundi: alioquin mundus nunqxerfectus esse uni non habeat omnia huius senui, sed limo isum quidam effectus patriss mundi.& ideo licit huius res subiaceant generationi & corruptioni non solum secundum partem sed iecundum totum, nihilominus tamen totus mundus carci generatione & corruptione. Et est not. dum et coelum os e non es luctum nem corruptum sed nem contingit corrumpi propter illos qui dicebant mundum ex natura tua vile corruptibilem & tamen nun i corrumperetur propter voluntatem Dei:& ideo tignanter dicit, quemadmodum quidam dicunt sed probatum ea supra et est . num tantum , tempiternum: quod dicit ine erederetur sempiternum cile non virum numero sed specie: ita, set non habet principium iam finem toti tis aeterm i. totius tria durationis infitatae fit ne aliquis putaret mundum corporeum se dici aetermina: suit Deus, ouus esse & viuere est totum sinitit i. absci; luccessione prio ii di posterioris 'tibiungit habens infiniis temptis: quia s. eios duratio extenditur secundum successionem temporis, non tamen totus insatis habet hoc modo durationem temporalem sicut

aliquod singulare di generabile di eo triari bile, cuiuς duratio

comprehenditur a tempore non tamen continet tempus: sed tempus continetur a toto natando: quia temptis non extenditur ultra di rationcni mundi quia tempus causatur ex motu

primi corporis inundi,ut in alto Ph s. habitum est. Unde

tempus continetur a medos i esse s a causa habet autem tempus mensuret motum coeli non quidem inquatiam continetur co sicut effectus a causa.non ri. continens tmn raratur per contentum ted e conuerso: led hoc inquam habet lem

rus inquantum est imago quaedam Uriaba terri etate M. tu a, sicut ta Boetius dicit cui tempus ab aeuo ire iubes Haec igitur quae dicta sunt. non solum ei edibilia redd t ur p.r rationes lu

Pra positas sed etiam Per opiniones aliter diccntium, qui a -

tribuunt iri do generationem Acorruptionem si n ita sit, et di contingit ria dum se se liabere scut nos dicii mi; abi I hoe

et aliquod inconvelliens sequat ut non antem conti Sit te habere ieeundum modum quo illi dicunt mundi in Latini esse,

hor iam habebit magnam inclinationcm, . masnam vim persuasuam ad hoc et aliquis credat immortalitatim cccli, ta leni

ri eria talem ipsos. vi immortalitas reiciatiir ad perpeti ut a-

teiri vitae sempitcrnnosa issem ad pcrret Pitatem Luci, dii oriebant. n. coelum non tollitiae se scii ci iam vi cre

nia tui N. Ex hoc ast quod hic dicit appara et Arab induxit Ddicias rationes ad probandum lem remitatem mundi, non innienos cndentes ex necessu ate cr mundus non inice perit,lea tanquam o lendentes et n5 incoepiti lo modo,quo ab aliis inccepi seponebatur. Deinde cum dicit.

Qiure bene sis babet queml sibi persuadere veteres σ

m oram maxime no trorum seu erias veras esse, quc quidem asserunt esse quippiam earum immortale dis diuinu.quc mois

tum quidem subeunt alem tamen,ut nullus ipsius ' fessistapotius i se ceterorum sit finis. Propter quod bene se habet persuas bilem seipsum exbibe.

Noltiquis, π maxime patrum nostrorum veros credere esse

sermones,ut fit immortali aliquid, π disinum balῆtium qui, dem motum.babentium autem talem. ut mirus sit finis ipfur, sed magis isse aliorum Dis.

Praena: D coclusione quae erat de sempitemitate totius massi cocludit propositum l. lempiternitatem corporis coelestis. D circa hoc tria ficit. Primo inseri conclusionem in generali: Seeundo manis stat eam in speciali. ibi Coelum aut. r Ter tio ex veritate manifestata excludit contrarias opiniones . ibi

I Propter quod quidem dic. P circa primum duo facit. Pri mo in ri conclusionem intentam: Secundo ponit r5nem sus .ibr 3 Etenim finis &e. F Dicit ergo primo et quia ex Isiae nil lis inclinamur ad credendum scitipitemitatem nasidi, consequens est,m homo se exhibeat de facili persuasibilem a dictis

antiquorum: non tamen quantum ad quoletini antiquos errantet sed praecipue quantum ad patres nostros, qui i. nos in cultu diuino ansruxerunt ut, . tredamus eorum termones esse veros quantum ad hoc et credamus aliquid esse tinmortala

min habent talem motum: tamen ut ipsius motus corporis diuini & immortalis non sit aliquis finis quo i. ise mortis terminetur: led magic ise motus sit stiis aliorum nictiliani. ideo autem hoc attribuit antiquis termonibus patruin quia omnesn-li qui apud gentiles culium diuinuin instituerunt hoc intendebant in cultus diiunus exhiberetur coelo tanqua diuino di immortali corpori.&quod semper mouetur undeci a them qd est seni per currere in si aeco theon, L inurn nominauerunt. Deinde cum dicit.

Et finem enim ex his esse eonstat quae continent: et me cura fit perfectus imperfectos continet, π eos qui finem habet atq; cessationem: ip enano: neque principium nes exitum clam habet: sd incessabilis est tempore in to. Ccterorum autem otia principis causi, aut suscipit exitum cessationem M. Etenim finis continentium est: G ipsa circulatio P Ucssa T.c. i. cuin ψJontinet unperfectas, a babentes terminum σ quieut tem. Ipsa quidem nactum: neq; principium habens,nis finem zβd incessabilis ens infinito tempore. Aliorum aut eboram qui, d meas a principiq.horum autem suscipiens quietem

Ponit rationem praedictae conclusionis quantu ad hoc quod dixerat et motus ccxli sit finis aliorum motuum , omne enim continens habet rationem finis in litantum contenturi ternat- nutur ad suum eontinenc: mani sessurn est atitem τ imperfectuari naturii in contineri a perfector sicut autem in primo ora sum est: motus circularis est periectus, motus autem recti lunt

impei secti: quia non redeunt ad Guni principium, scut motui eiretilaris,sed habent terminum maxime distantem & contrarium ri in ripio: unde sciit in principio incipiunt moueri, ita cum sunt in termino,incipiunt quiescere: unde oportet πmotus circularis contineat alios motus, sciit per tectum continet impersecti. Et proptet hoc motu; circularis es finis ali rum moturim ita, et ipse motus circularis nullsi habeat principii in nem finem quo incipiat moueri nem desinat: sed et incessabiliter moueatur tempore infinito omne autem, quod in Epit aut desinit inoueri hoc patitur per aliquem motum praecedentem,qui est causa morus ipsus s. n in eadem duposti ς ne se haberet mouens S mobile, n5 magis inciperet motus postea quam prius in liis qua a natura niouentur.Vnde, si aliquis motus incipit de nouo oportet praeexissere aliquem morum qui causet nouitatem huius morias. Si autem mundus est 1 piternus,oportet et se in per fuerit motus. V nde oportebat ponere aliquem motum tempiternum, qui cotineat alios motus non sempiternos: tanqua sinis ipsorum ita tamen, et horum quidem mobilium sit causa m incipiat moueri illorum autem, uae desinunt moueri suscipiat quietem.Non autem dicit eat ill

et qui eum sed suscipiat: quia de intentione causae uniuersalis est et imprimat stiam fritilitudine effectibus qui tamen non possunt adaquare causam uniuersalem, sed recipiunt similitudinem eius secundum suum modum: sicut patet et hie inferiora non recipiunt uni brmiter a Deo sempiternitatem diuini ei se, ut, maneant semper eadem numero: remanent idem specie per generationem indiuiduorum. unde Dei is ipse quidemeat esse rebus, sed earum eorruptionem recipit quas ea utens ad generationem alioriani Et smiliter inferiores motus recipiunt ii militudinent sempiternitatis motus coelestis non vli sermiter sed iecundum alterationem quietis A motus. Vnde u id quod est in eis de motu causatur ex motu coelesti: ' autem ess in eis de deficiis motus i de quiete causatur ex defectit ipsorum in quorum natura non est ut semper moueantur: sed motus coeli dicitur suscipere quietem hors corporum, sicut ordinatam ad silem. Et se etiam Plato in Timaeo Deum mundi conditorem inducit dicentem coelessibus diit alimentum dantes augere, di decrementum passa iterum suscipere. Deinde cum dicit. O . 11 GY.

Atqui superam locum calums ueteres quidem Diis tribuerunt, propterea quod solum est immortale. coeliam autem G eum qui sursum lotum. liqui quide diis

vitribuerunt,ueliat exi ins solum immortale.

Manifestat in speciali quod dixerat. Primo quantum ad scin

Piternitatem coeli: Secudo quatum ad qualitatem inorm olim

bi s Adhuc autem sine labore dic. I. Quod autetia ccclum ut

70쪽

sempiternum manifestat dupliciter, primo quidem secudum dicta antiquorum: ti dicit et antiqui ipsis diis attribuebant coelum ti locum qui est sursum, tanu coesti si immortale, ut conuenienter possit esse locus immortalium: sicut etiam supra dia

ctum es in primo. vocat autem locum stirium ipsum coelum propter communem opinionem, sic loquent in ta quia locus, quo seruntur leuia qui proprie dicitur locus surium, pro pii quissimus est eoelesti corpori Secundo ibi.

Praesens evitem rario testis est incorruptibile de ingeneruabile esse.uae es praetcrea omnisgetillule mortes . Nunc autem testificatur rutio s incorruptibile er iuuabia I adseue impas ibile omnis mortalis disticultatis est.

Manis stat idem per ronem supra postam qua Ostendebat m coelum sit ingenerabile di incorruptibile: ex hoc s et ea retcontrario: ibidem etiam est ostensum et coelum est impasta te passone quae inducit dissicultate corruptionis,ut ibide ossensum es. sunt tamen corpora coelestia passibilia passone Persectionis sicut et Luna illuminatur & recipit virtutem a Sole: dillae etiam supra dicta sunt. Deinde cum dicit.

Et insuper e e sine labore: propterea s nullius indiget vim inferentis necessitatis: quae quidem prohibens desineret ipsum aptum alio modo ferri. Omne nans tale laboris um est, quo magis perperam ea er optimae dispositionis expers. Adhuc autem sine labore propter eas uniati indiget via. lenta necessitate, que detineat probibens ferri aptum natura ipsum aliter. Omne. n. tale magis laboriosum, quanto quidemutis sempiteratim sicer dispositionis optimae expers.

Nanifestat qualitatem motus e celi & et mouetur sine labore.& hoc probataquia non est ponere et per aliquam necessitatem violentam detineatur qua prohibeat ipsum aliter moueri u secundum tuam naturam. omne n.quoa eum labore immtietur, mouetur contra motum naturalem sui corporis. pr pter quod motus animalis surium est laboriosus. Quae autem contra naturam suam mouentur si debeat eorum motus continitari oportet et hic sit per aliquod violentum moves, quod imponat eis necessitatem coactionis. nam necessias naturalis. non est nisi ad ea otiae sunt secundum naturam. omne autem

quod est tale quod, mouetur aliquo motu contra suam nati ram,tanto magis laboriosum es quato magis motus eius est continuus ti sempiternus,& quanto magis expers optimae dispositionis est viis sit secundum suam naturam. hoc aute non potest attribui corpori coelesti quod est nobilissimum corporum : unde relinquitur quod motus cosi non si laboriosus. Deinde cum dicit.

idcirco nes purandum est ipsum itus se habere,ut veterum fabula dieit: qui quidem salutem illus. Athlante quodam inis

qui sindigere. Et hi nisq: qui hane sententiam attulerunt, idem quod posteri uidentur existimasse. nam quastpondus haraberent supra corpora terres, terreas essent,neces tale anima

rerticipe ipsi fabulo Iesupposuere. Nes Uutir Me modo. Propter quod quidem nes secundum antiquam fabulam sius eundum habere, qui dicunt Athlanre quodam ipsi opus esse

ad salutem. Videntur enim er hune eoustituentes sermonem eandem habere stistitionem hi qui posterius. ut enim g ortatem halentitus G terrenis omnibus bis quae sursum corpo fias 'hu subsi tuerunt ibi fabulose necessitatem ammatim. Neque M pilernam er inconteribilem.

contra suam naturam, detineri per aliqnam virtutem anima tam vel alicuius rei viventis,puta Dei, vel citiuscunq; substati A tiae separata. st squidem hoc dicante o esse nec inarisi, propter hoc et coesum habeat grauitatem, fabula est omnino reprobanda: si autem livelligant' coelum habeat naturam talis si ut & motus ti tamen datu est ei ab alio causante S conseruante se fabula aliquod diuinum continet. Secundo ibi.

Nes ob conuersionem: propterea s rationem habet mora HoYsuapte celeriorem ut Empedo. dicit. Nes propter circumgh ationem celerioris existetiae Iulioα τ ὰ., nis propria inclinatione adhue saluari toro tempore: quemaadmodum Empedocles inquit. Excludit opinionem Emped . qui ponebat et coelum in talis tu conseruatur,ne cadat propter velocitatem sui motus quo cedit inclinationem propriae naturae ad cadendum scut accidit in aqua quae non effunditur si vas aqua velocius siretur si sit motus a tuae deorsum.& hoe etia dicitur posuisse Dem critus & Ana uagoras Sed quidem serie esset potsbile accidore in aliquo breui tempore: sed et per talem velocitatem conseruetur motus ccesi in tanto tempore, perpetuo & infinito i hoe in ualde improbabile Cum enim id quod es violentum , si quadam exorbitatio ab eo quod es icciandum naturam, non videtur Q possi esse maius tempus eius quod es violet tum, q eius quod est secundil naturam: quia id quod es secundum naturam est quasi semper aut sciat frequenter. Argilia tur etiam isti scut & primi: quia videntur putasse corpora coelestia esse grauia sed propter velocitatem motus deorsum risi cadere. Secundo ibi.

At veronee ab anima cogente, sempiremum munere conis ARGY.sentaneum est rationi. sed adhue neque ab unima rationabile cogente manere sera ρ epuernum. Excludit tertiam opinionem,quae est platonis qui posuit in Timaeo et in medio mundi anima eius ad extremum c um omniquam complexa inccepit incessabilem di prudentem vitam ad omne tempus:& primo ex parte ipsus corporis. unde dicit, τ non est rationabile dicere m coelum & motus eius in

sempiternum maneat propter coactionem animae rationalis: quia nullum coactum potest esse sempiter rati m. cuin .n violen-- tum si contra naturam sequeretur id quod est secundum naturam nunquina esse. Secundo ibi.

Nes enim talis inlus unimae uisa sine dolore, beatas esse Agon

potest. Et motum enim quoniam est cu vi, si mouet corpus primum aliter aptum ferri,continues mouet, negotiosum atqueas omni uoluptate mentis semotam ese necesse es es neque ut imae mortalium animalium requies inest ea, quae circa sismum fit corporis relaxatior sed Ixionis fusum euiusdam imsam perpetuum insuperabiles detinere est.' Neque enim animae possibile est esse talem astam sine trillitia er beatum. Neese enim er motu cum violentia existente rst quidem muri ferri aptam ratum primo corpore aliter. σmouet continue, sine udeatione esse ex omni curens remisso in

ne prudentus quidem neque tit animae mortalium animalium est requie circa somnum factu corporis remissior sed necessariusustentoris lxionis cuiusdam partem retinere ipsam serantis hoc modo suspicandum.

Excludit opiniones contrarias, Ec primo excludit errorem Secundo concludit Ueritatem intentam. ibi si itam quemadmodum Sc. F Circa primsi exestidit tres opiniones, quarum prima est fibularis &dicit et qilia motus coeli non est laboriosus nec contra naturam, non est leuiter suspicandum se habeat semi sternitas eoesi di motus eius secundum antiquam fabulam Homeri S aliorum poetarum: qui dicebant, et cC lum ad hoc et con eruetur in suo situ indiget quodam gigater quem vocabant Athlantem santem super duas columnas, &sustentantem humeri, coesum. Illi enim qui istum sermonem fabularem compositerunt, υidentur eandem opinionem habitisse de corporibus coelestibus quam habuerunt quidam p steriores sui inem grauia diterrea: ut sic indigeret sutiam,Cstendit idem ex parte animae, dicens, ' non posset esse vita animae moirentis sic corpus,sne tristitia I beata. Cum. n. motus sit corporis per violetiam, di anima moueat circulaim er corpus quod est aptum natum aliter moueri: di cum hoe

moueat ipsum continue necesse est talis anima nunqua v

cet,&-st remota ab otimi robore prudenti. Et poted per robur prudens intelligi operatio speculatiui intellectus ad quam requiritur prudentia,& robur: quas dicat, s nullo modo va

cat anima coesi a labore quem patitur mouendo coelum, contra suam naturam semper impedietur a vehementi contem

platione viam impedit continuitas laboris, e trifitia cons quens. Vel per prudens robur intelligit conatum animae, a postum ad mouendum secundum prudentiam: non. n. vid setur esse prudentis adhibere robur suum ad continue laborat

SEARCH

MENU NAVIGATION