장음표시 사용
71쪽
reginam ab aduectis hospitibus rapi. Tum illae, captis armis , in nauem equo uectae deeurrunt. Hercules , ut AmaZ0num armatas copias prosperit, ratus id non sine dolo fieri, Hippoly ten necauit. , et Zunam abstulit. Tabul.
XXV. Hanc fabulam exhiberi puto in urna elegantissima, Tab. XXV. n. I. in qua Dea inter
pugnantes AmaZ0nas adparet, redimita caput radiata e0rona, et peplo exornata. Amazones fperbreue iaculum contra Hereulis hospites iam paene deiectos e curribus intorquent strenuissime. que praeliantur. In medio Amazonum adest Necessitas uel Mors, uel una e Parcis. In utroque sepulcri latere sculptae sunt Furiae alatae, quae gladium stringunt et necem minitantur. Hoc sepulcrum ideo uidetur esse rarissimum, quod superne duae defunctorum imagines, nempe uiret uxor, conssiciuntur; cum alia unam tantum imaginem habeant. Amazonum pugnam cum Theseo refert marmorea urna relata in Tabula XXV. n. a.
Τres uero in hoc marmore Amazones sculptae sunt, quae in bello contra Athenienses cum uirtute, tum bellandi scientia principes fuere. Ea, quae equo pellibus strato inequitat, in speciem uiri efflicta, forte est Antiopa, quae Thesei mariti sui partes defendit, et a ceteris Amazonibus caesa fuit. Hanc Theseus, imposita capiti eius manu, tutatur. Altera, caput diademate reuincta, Amazonum reginam refert, obnixo in terra altero genu, districto gladio, quo cladem hostibus minitatur. Belli Amazonici historiam multis fabulis esse refertam, nutat Plutarchus. I In laevo huiusce urnae Iatere sculptus uidetur Coroebus, qui Cassandrae iniuriam non ferens cum eius nuptias pactus esset, ultimum post Amazonas Troianis praesidium aduenit; quem Diomedes, uel, ut auctor est Pausanias, ab Neoptolemus occidit. Amazones capite aperto, sine
hasta, sine pelta , sne iaculis uel sagittis, uel etiam bipennibus, solo gladio pugnant, quod est massime notatu dignum. 3
ex imprudentia occidens, Etruscaesponsae, immauro fallere
in s i Utrusca urna cineraria, quae exhibetur in Tab. XXV. n. 3. . uidetur referre Herculem, qui, u cum post uarios sublatos impios tyrannos, ex Sicilia redux, Lacinium, qui boves nonnullos ei abstulerat, interfecisset, Crotoniatem quoque ex imprudentia interemit. cuius facti poenitentia eum postea funere ac splendido monumento honestaui In eadem tabula conspicitur urna elegantissima , quae inscripta est Etruscis litteris, operculum uero Lat nis iisque antiquissimis , ex qua feminam praenomine insignitam notare possumus, qui massorte pnmum ab Etruscis ortum habuit: legitur enim A. THORMEN A. A. F. PIST. i. e. Aula Tholmena , Auli Filia, Pist. forte Piste. Expressa est imago nuptae, ornata inauribus
72쪽
et armillis: sinistra speculum tenet Venereum, in quo uultum situm considerat. Inprimis notari meretur , quod caput famineo uelatum habet, eo enim uel matronae uel nouae nuptae, boni ominis causa , sollemni nuptiarum die amiciebantur. Graeci quoque, quo die sponsa in publicum Prodibat, peplo seu flammeo eam tegere solebant. a
fabula, Etruscoram sepulcrorlim emblema.
Quod ad fabulam Tab. XXVI. n. r. a. Auges et Telephi, quam ueteres Etrusci ad excitandam spectatorum miserationem aptissimam crediderunt, in ea ueteres Mythologi , ΗΙ ΠVβ xxvi. 1) Diodorus Siculus, 3 Apollodorus aliique non concordant. Quae uero memorantur a Pausania o cum Etruscorum sculpturis magis conuenire uidentur. Aleus siliam habuit Augen, cum qua Hercules concubuit, cum forte Tegeam uenisset. Id ubi resciuit Aleus, matrem cum Puero exinde nato, in arcam inclusos in mare abiecit. Arca hac ad Zeuthrantem , qui ad caicum amnem imperabat, delata, is puellae forma captus, eam sibi matrimonio iunxit. Qui in hac urna in littore sedens repraesentatur, est Teuthrantes, Mysae Dynastes, qui uero arcam deseri, est Nauplius Neptuni filius , cui Pater Alcus sitam demergendam tradidit. I s uero Nauplius Augen in Naupliam adduxit, ubi ea in silua, uel in templo Mineruae puerum dicitur peperisse, quia cerua nutritus, Telephus fuit appellatus. Etrusci autem non a cerva, 1ed a femina aliqua lactatum crediderunt, eaque forsan est, quae in naui iuxta ipuppim relicta est. Prope eam in eadem naui adest Nauplii famulus, qui urnam ab alio famulo uult accipere. Reliqui extra nauem Etrusco opere ornatissimam disposti ordine conspiciuntur. In littore regia in sella sedet Teuthrantes, qui adtonitus Augeia cum Telepho puerulo ad se uenientem intuetur. Augen, dum linqui animo et submittere genu incipit, Nauplii alter seruus et Telephus ipse sustinent, ne collabatur. Multa Telepho infortunia postea acciderunt, multa etiam Augae, quae narrat Hyginus 6 qua re Etrusci, eorum fata, feralia sepulcrorum emblemata esse uoluerunt.
o Pollux L. III. c. 3. et Fabul. XCIX. et C. 3 Bibl. Histor. L. IV. p. I66. Iopo Biblioth. L. II. c. VI. S. 4. et L. III. e. IX.s In Arcadicis L. VuI. c. IV. et c. XLVI. In Tabul. C. et Q.
73쪽
fatale connubium, pro ferali Emblemate sculptam in sepulcro Etruscorum uetusissimo.
Fatorum imperio Troia incendio absumta, Graeci Heroes non contenti immensa praeda, Do-ianas quoque feminas lectissimas uxores sibi abducere studuerunt. Andromache obuenit Neo- Ptolemo ; Polyxena Pyrrho, quam uero ad placandos Achillis manes, ad eius aram mactarum. cassandra sorte contigit Agamemnoni ; νι ηι uero mater omnium infelicissima Hecuba. Hae igitur ex summo fortunae fastigio in seruilem conditionem delectae, uitam Ionge luctuosissimam ex gerunt, In hae uma quam refert Tabul. XXVII. n. I. Hecuba forte aliis repraesentari uideatur, quam Talthybius ui ad Hysiem adducendam propellit, iaculoque se illam percussurum minatur, ni pareat. Hunc duo socii chlamydati sequuntur, quorum alter securim ; alter praelongam hastam tenet. Sequitur alius, qui canem adlatrantem uinculo ligatum ducit , forte miles incendiarius, quod in humeris ossincta taeda indieare uidetur. Prope hunc puella, ueste sublata ad fugam se parare uidetur, ne foedo connubio iungeretur. Hecubam ut tractam ad Ulyssem, ita Q. Calaber describit i ut eius descriptio eum hae sculptura mirifice conueniat. Cum autem Hecuba iam grauis fuerit aetate, eam seminam potius crediderim esse cassandram, ut a Talthybio ad Ag memnonem regem ductam, qui in regia sella sedens dubitare uidetur, accipiat eam, nee ne. seus artifex ingeniosissime, eam ita expressit, ut regem sinistra manu amplecti uideatur , non amore quidem ducta, sed ut aliquando morte Agamemnonis euersam suam patriam ulcisci pose
set, ut canit Euripides. a Nec absurdum uidetur, si quis eam pro Bustiis habeat, quam rex Agamemnon ab Achille abduci sbique reddi imperauit, quam Gi raptam doluit Achilles, sicuti et ipsa Bryseis ab eiusdem amplexu se diuelli aegerrime tulit, ut rem omnem euonit Homerus. 3
M ADFllis tinnulam immolata, ex aragdipse Etrusci
Astyllem amore captum Pol xenae , Priami filiae sormosissimae, eum in templo Apollinis Thymbraei, quo ad agendum de Nuptiis sororis conuenerant, Paris et Deiphobus fratres ex insidus interfecissent: eiusdem umbra sub grauissimis minis Graecos admonuit, ut Polyxenam
Q la Princip. L. XIV. D Iliad. L. P
74쪽
i avi delaonsatam uirginem immorarent, manesque suos eo facto sagarent. Quamquam immane hoc factum multis, iisque Principibus Graecorum haud probaretur: tandem tamen, indentibus Achillis minis, in necem eius consenserimi, atque NeoptOIem0 Interficiendam radiderunt. Complures scriptores nomen illius uiri, qui Polyxenam mactavit, sicimo
praetereunt. Alii Troade ad bustum Achillis caedem hanc peractam fuisse scribunt, quos inter Uirgilius I O felix una ante assas priameia uirgo, Hostilem ad tumulum Broiae Aub moenibus altis. I sa mori, quae seratius non perrulit ullo; NM uictoris heri tetigit captiua cubile. Eutisdes eam in Chersoneso ad cenotaphium Achillis immolatam ; Philostratq; vim ultro ad sepulchrum Achillis sponsi sui, in gladium ineubuillis adfirmant ab Hunc aderatissimum Polyxenae casum ad mentem Homeri pinxit Polygnotus, tabulamque cum Athenis, tum Pergami se uidisse testatur Pausanias. 3 False Polyxenao lacrificium in hoc Etrusco fragmento, quod exhibet Tab. XXVII.
x et modo a Graecis artificibus diuerso repraesentatur. Hic nimirum iuxta Polyxenam Fatum seu Parca, seu Nemesis, siue e furiis una, alis eXpansis sedens , conspicitur, quae, ne atrocissimam caedem adspiceret faciem oculosque aHertit. Neoptolemus, ornatus torque et bullis laeua crines puellae retro, more uirginum collectos tenet: ψ) dextra uero Eladium pet' iugulum eius adacturum minatur. Polyxenam ad columnam constituta, genuque collapsa curam habuisse uidetur, ut, inferiore corporis parte uelata , honestius caderet: idquon alias quoque honesti0res seminas uirosque curasse antiqua monumenta testantur. s Nouissimam Pol3xenae sanctitatem uerba Talthybii, narrantis eiusdem uocem , memorant
apud Euripidem cuius dicta ita interpretatur Ouidius 7 Tunc quoque cura fuit partes uelare regendas Cum caderet, coique decus struare pudoris. Tabul. XXVII. n. 3. Neroum pugnam refert Etruscist charactemus notatam; qua Hectorem forte ab Achille, uel Acamantem a Merione interfectum repraesentare uidetur docet Iliaca Tabula nuna. I S. et 6 a. ut 63.
nossis oculis, uva cum filiis ab Hecuba uecatus, ex sivit1lio Etrusci sepulcri cua dipho utenditur.
Vere sapienterquo auaritiam, pravam illam sienorum adpetitionem uel prociniurium, quo ΠJllum tetrius, Praesertim in PrineIpibus et rempublidam Κλbus uiris adpellarum. 8ὶ Id eum alia ex antiquitate exempla; tum illud
75쪽
immane facinus, comprobare possunt. Hic enim Thraciae rex, cum Ilionam , Ρriami et Ileeubae filiam in matrimonio haberet ; ab Achiuis tamen, qui, capta Troia, omnem Priami stirpem exstirpare uoluerunt, magno auri pondiere, atque Electra , Agamemnonis filia in conluvium promissa, corruptus, Polydorum Ρria mi filium, quem se educaturum ac diligenter cum Troiaa seruaturum promiserat, contra fidem datam atque assinitatis iura obtruo .cauit, atque in mare abiecit. Quod ut Hecuba oognossit, Polymestorem , dissimulato dolore, ad se arcessit, eumque sceleris conuictum ac luminibus priuatum, una cum filiis interficiendum cerauit. I Cernitur Hecuba regio solio infidens, quam ira larentem quidam cohibet. Adstat non longe Agamemnon, regiam praeserens uirgam, euius opem implorauit Hecuba, ut apud Euripidem legitur. Polymestorem in utrumque genu collapsum milites summa ui tenent, quorum unus crinibus prehensum sursum attollit, quo facilius oculos confodere posset. Duo filii Polymestoris, cum duabus Hecubae ancillis adstant, eiulantesque Promiseris opem implorant.
e pictura Etrusci vasis Bibliotisecae Vaticanae.
Iumstrum a Tyrrhenis plures didicisse fabulas, quibus Vlyssis uitam exornauit, Stra,
recte adnotauit. χ) Quem heroa uti Homerus exemplum patientiae prudςntiaeque inter tot errores atque pericula proposuit: ita Etrusci eumdem, auctore Dieit e, 3b N νον, uol, ut alii censent, πλανον , i. e. uagum, uel errantem cognominarunt; eumque inter emona coluerunt. In pictura Etrusci uasis coram Circe Udsses adstans exhibetur. Ipsa Circe in sella sedens, seminuda, calceis , armillis et inauribus ac pulcherrima mitra eXornata Te- Praesentatur. Vlysses, more Hersum , toto eorpore nudus ; ornatus hasta et Dereis, vin statam galeam gerens capite conspicitur , iuxtaque eum cernitur ingens clypeus. EN numstro dextro balteus pendet; sinistra manu fert torquem sue coronam, tamquam aram coronatu rus, quae ante ipsum est posita. Circe auream pateram offert Vlyssi ad bibendum ex ea Pharmacum. Herba, quae iuXta Circen pariter atque Ulyssem picta notatur. insti' herbam, a Diis Heroi contra Circes ueneficia datam, uidetur referre. In auersa parte eiuSdem ua sis fumina palliata sedens, pateram sinistra, et uarinum dextra tenens apparet, quast Circe esse uidetur. Ante eam super mensa, seου ara pharmaea posita cernuntur. Coram Circe stat iuuenis palliatus , cum capite laureato, qui Ulysiis personam refert: atquς Π0n sin ratione creditur, Etruscos Beorum Heroumque res gestas in scenicis ludis representasita
Cum ex ingeniosae antiquitatis figmentis constet , Cireen suos hospites, quod item Ulyssis sociis accidit, in belluas conuertisse ; eosque saepe lupis leonibusque laniandos de- IRhVJ' uorandosque obiecisse : 4 mihi perquam uerisimile uidetur imaginem , quam Iab. XXIX. δδ δ' n. I. refert, Circen exhibere, quae uel hospitem; uel e sociis Vlyllis unum leoni et urso
Vidissis socium feris obiiciens : Perseus Medusantisterimeus.
76쪽
sorandum tradit; siquidem est uultu, nee ad desoirem; nec ad uosserationem eomposito, ut Circes pharmacis quasi consopitus uideatur. In eadem Tabul. n. r. Perseus e ctus uidietur, qui, traiecto per iugulum gladio, Medusam interimit. Peculiarem autem hunc typuam Perseum obtruncantem Medusam ex hibere, multa suadent. Medusa alata est: alae utero non in capite, sed in humeris comspici turi Perseus chlamyde ornatus eam reluctiantem, et in utrumque genu collapsam interficit.
ex Ana dipho Etrusci sepulchri ostenditur.
Epenor, absonte Wysse apud Inseros, cum aes tumultum sociorum in Cirees aedibua factum attonitus adcurrisset, e scalis praeeeps ruit, fractaque ceruice mortuus est, cum pol scalas retrogradum se descendere oblitus siet. Cum uero eiusdem umbra Ulyssi ab imieris reuerso triste hoc fatum narrasiet; utque corpus, quod insepultum iacebat, tumino xeddendum curaret, rogasset: heros precibus eius Ubsecutus rite sequias peregit, quaeque ad eius memoriam ad posteros transmittendam pertinebant, summa animi religione perfeeit. I) Celeberrimam hanc apud Graeeos fabulam , Postgnotus pictam in templo Apollinis Delphici posuit, quam etiam describit Pausianias. a Hanc ipsam perelegans urna Etrusca era pressa in Tabul. XXIX. n. 3. Elpenorem in terraim desapsum quidam ex Vlyssis sublatum offert. Is, qui gladium in vagina reconditum sntistra tenent, forsitan est Uinses ab inferis reuersus, quem ita memorat Homerus. 3) Prae:eunt tres Vlysis forte remiges, quorum unus fert scalam; ceteri uero urnas, quarum una cineribus recondendis , altera uero aqua repleta, defuncti cineribus lustrandis inseruiat. Haae urnae illas quoque referre possint, quas lacte , melle et oleo plenas in inferiis mortuorvum landere solebant, quem ritum apud Graecos et Etruscos usitatistimum, Romani quoquae receperunt. De Ulyge apud circon, Philosophiae moralis maximam partem eom eptitur sabula Sirenum, quae frequenter occurrit in cinerariis urnis ueterum Etruscoruim. Ea enim Tusci Philosophi, eorum. que exemplo Homerus, qui ab ipsis hanc et alias fabulas accepit, in mentibus rudium hominum altius infigere uoluerunt, solum sapientem eum esse, qui noxias uoluptates, malo. rum ummum caussam contemnit et fugit : quique prudentia et animi summa contentione tquemadmodum Ulyges patriam, solam uirtutem adisequi studet. In hisce uero omnium uetustissimis monumientis obseruandum est, Tuscos tres tam tum proposuisse Sirenas longe pulcherrimas seminais, omnique cultu, inauribus , armillis, torquibus et Peplo ornatas. Homerus eas fingit ini pratis sedentes: Etrusci ueto in scopu-
eiusque cultu apud populos Latii multa erudite aiffert corradinus. s
Etruscorum sepulcrormn ferale emblema.
Ο Weteris Latii pros. & steri L. III. C. V.
77쪽
iis petiisque. Quae in Tabul. XXX. n. I. I. exhibentur, Ulyssem in naui praeter ue tum demulcere conantur, quarum una in medio sedenS canit sistula e septem calamis compacta: a tera lyram plectro pulsat i tertia unica tibia concinit, omnesque simul harmonicum melos condunt. In altera sigura n. 2. una Sirenum, cum nullum praeferat musicum instrumentum, voce' tantum intercinere uidetur. Homerus Sirenes uocales tantum fingit; grata prae- aereuntibus cantare solitas. Sirenum nomen 1acris quoque scriptoribuS notum fuisse probat Bochartus. l) Proserpinae 2 comites, Musarumque aemulae finguntur Sirenes, Acheloi et Melpomenes, sue, ut alii dicunt, Calliopes sitae 3 . Iunonem in manu sua Sirenas gestantem describit Pausanias. His responsum ferunt, tamdiu uicturaS, quamdiu eas cantam tes audiens nemo esset praeteruictus. Vlysses a Circe edoctus fallaces Sirenum cantus, obturatis sociorum auribus, ipseque malo nauis adligatus fefellit, praeteruexitque: quare fabulantur, eas se in mare Praecipitasse, atque in saxa fuisse conuersas. Vlysies, cum insidias Sirenum euasisset, aedem sacram Mineruae dedicauit.
Circe Vlyssiem, ut post Sirenas , C anea quoque in mari saxa , et infames scopulos in
freto Siculo, Scyllam et Charybdim omni 1tΗdio vitaret, monuit, ut fingit Homerus qui etiam utramque, ut monstra horrenda atque praeternauigantibus periculosissima describit. 6 Formam earumdem docent antiquissima monumenta, Etruscis litteris adiectis conspicua, Tabul. in Tabul. XXX. n. 3. et ψ. Virginea forma, nudoque corpore illa monstra sunt expressa, sub XXX. pube perizomate, ex caprifico confecto , velata. Sc illae pedes, in altera urna n. 3. miraα sunt longitudinis, quibus duo miseros homines complectitur, pugnatque cum duobus militibus, iaciens torrem uel facem. Cha bilis, alatos habet humeros, Instar nocturnarum adium, quae altius ferri non possunt. Alatum qu0que habet caput, eo prorsu S modo, quo ab Etruscis yempestatem Deam essistam exhibent antiqua munumenta. Cum hac quoque duo milites nequidquam pugnant, ut eam intersciant. In describenda Scylla, Virgilius non Homerum sed has Etruscorum sculpturas uidetur secutus, utpote eX Mantua , Etruscorum colonia ortus. 7 Monstra autem haec ideo a ueteribus Etruscis in cinerariis urnis exprerusa uidentur , ut ineluctabitum esse Fati uim ; nulloque modo , nullis uiribus ei resisti posse, declararent. Praeterea mulsius memorat , monstra haec de impiis apud inferos ac sceleratis hominibus poenas sumere acerbissimas. 8 Quemadmodum Vlyssis errores antiquis Tuscis non ignotos fuisse paullo ante uidimus: ita Telegoni quoque cruentam caedem , qua patrem 1uum Vlyssem ignarus interfecit , 9 eosdem cognitam habuisse , non est, quod dubitemus. 1dque indicare uidentur urnae Tibu3. Etruscae in Tabul. XXXI. n. I. et 2. expressae; quibus piocul dubio Etrusci declarate XXXI. uoluerunt, m.rtuorum fata esse dessenda; funerisque corum et parentalium curam a superstitibus esse habendam. Idem Telegonus Tusculi aedem salsam et fusta promeruit , nam ferunt, Tusculum ab eo conditum fuisse. io
in Sepuleris veterum Drliscorum.
Idissem, patrem suum interficiens : BELI S gladii
inventor, sculpti in sepulcris Etruscorum.
I in Hieroetoico L. VI. c. VIII. p. ggo. 6) Odyss. L. XII. in principis
Io Ovidius Metamorph. L. U. Fab. XII. 7 Aeneid. L. III. V. -34. ab Hyginus Fab. CXLI. Apollodor. L. I. Bib. 83 Aeneid. L. VI. V. 28 ljotbi. C. IU. in Boeotic. L. IX. Cap. XXXIV.
a Plinius L. III. c. s. & Statius Sylv. L. V. a. lioth. C. IV. . 99 Hyginus, Fab. CXXVII. in Boeotie. L. IX. Cap. XXXIV. 1oI Ovidius Fast. L. III. Silius L. XII. Horat Canci, 6M Odyss. L. XII. in principis. J Aeneid. L. III. U. -34. Plinius L. III. c. c. A Statius Sylv. L. u. a. L. III. Od. XiX.
78쪽
In altera urna, quae est in Tabul. XXX. n. 6. Aula, cernitur uir, Hippoemtaut specie, chlamyde amictus, nudo e Pite, qui dextra Mam, siue gradium ostentat. Forsan: lepraesentat Belum Neptuni filium, qui primus ferreum gladium produxit , cum rustibus et sudibus antea pugnassent.
a furiis agitati, deinde ob caedes expiati.
Figura, quam sistit Tabes. XXXI. n. 3. ore is et Pyladis exsationem repraesentare vide
tur, quorum alter nudus; alter lorica armatus, frisco supplicantium ritu, aram nexo genu tangunt. Cum isti p0st multas peractas eaedes , sacris lustrationibus pristinae puritati integritatique fuissent restituti, tandem apud Scythas commune templum, aram et Derificia obtinuerunt. ab Is, qui Dbtrunoatum caput, una cum clypeo, finistra manu te stat, est ipse Orestes, Agamemnonis filius, cum abstino capite, forsitan Aegymi adulteri: alter uero est eius amicus P sedes, cuius Pater Strophius Phocensium princeps eum edue uerat. Orestes, paternae necis ultor, Clytemnestram matrem, quam ad pedes eius iacentem ae frustra clypeo se defendentem videmus; nec non Neoptolemum, itoraque Aleten, accestis uulneribus iam in terram collapsum interemit. Persona iuxta Orestem stans, Aegysthum uel potius Tyndarum patrem interfectae Clytemnostrae; femina autem illa armata, uel EI Orestis sororem; uel, quod malim, Minemam lorica hamata indutam refert; si quidem Mineruam opem tulisse inesti constat. Has Orestis caedes celeberrimi pictores Theon a) ea Thoodorus pinxerunt. 4 Caesa matre Orefles a Furiis exagitatus post uarios errores, tandem metuae consito contulit se Athenas et Troezena, ubi lustratus est; prothctusque tandem Argos, Eumenidas placauit. Etrusci duas tantum FuriaS finxerunt, quae, ut in Tabul. vi. XXXII. n. I. cernere licet, Oreflem et Pyladem ardentibus taedis insectantur. Ips genti xxiat sexo arae incumbunt, ad quam lustrati fuerunt. Altera Furiarum caput habet alatum, aeduplici uitta reuinctum: ea racem unicam iactatῆ altera uero duas. Hoc exemplo veterea Tusti docuere , scelestos homines die nocteque conscientiae stimulis exagitari.
Hippocentauridarum exitiales pyguste.
Ex uetustissimis hisee Etruscorum monumentis evnstat , Centauros monstroso eo poete, ha-mano nimirum umbilico tenus ; reliquo uero equino, cauda et quatuor pedibus equinis fuisse ab iisdem effctos , uid. Tabul. XXXII. n. 3. in qua non Centauros solum; sed Τabul. Centauridas quoque , saxis, uel torribus videmus pugnare , uti etiam docet Apollodorus. s) XX ILQuamquam haec figura hellum Centaurorum eum Pirithoo ae omni Lapitharum gente uidetur referre posie : cum tamon hic unus tantum Hippscentaurus exhibeatur ἰ uerius haec fer ita emblemata, prater Lapitharum cladem, Mortem ipsam , vel Fatum malignum, quibus omnia obnoxia esse arbitrabantur , uidentur designare. Figura relata n. a. sstit homines multos diuerso cultu, diuerssque armis, aduersus teterrimum Hippocentaurum pUgnantes. In eadem Tabul. XXXII. n. 3. Furiae pugnae virorum cum Hippocentauride, quae ingens
vid. saubertus de sacris'. vet. p. sa. Plinius L. XXXV. e. itiab Lucianus in Toxeri s. de Λmicit. fere in princip. ab Plutarch, dc audiendis Poet, O Bibliothee. L. II. c. IV. IV.
79쪽
ueneu tum saxum inulari nititur , adsunt omni cultu .matae; palmas dextra praeserunt, duasi eas fortibus horum monstrorum uictoribus daturae sint. Forte ex factae scripturae libris ad notitiam ueterum Etruscorum perueniti, Angelos , Dei minis s hominumque e stodes iuste pugnantibus adesse : iniuste uero Pugnantibus ad Poenam instigendam esse
monstris marinis comites additae ab Etruscis tu sepulcris AEUAuctorum sculptile. .
I uses uti eolligimus e sculptura Vrnae marmoreae in Tabul. XXXIII. n. 3. relatae, Ηψmcentumias cum Scylla , seu potius cum Tempestate Dea coniunXerunt: omnes ima pexis erinicius ac p1ssis sculptae sunt, ut oculiS spectantium horrorem incutiant. Peltae taeent sula ipsis: singulis rosa addita , quasi muneribus et eorollis placari uelint. Etrusco. rum exemplo Romani qu0que in sepulcris marinos Deos, ac monis, Hinρcentauros et Hippocent ridas sculpserunt. I
insignia Veterum. Etruscorum moustra, litteris Etrusci lascripta.
Inter salbulosa Etruscae nationis monstra chimaera quoque est referenda, quae ex leone, capra Re dracone eumposita, multa eaque recondita apud Tuscos significasse uidetur. Bellerophom Pegaso uectus monstrum huc dicitur consecisse. 2 . Homerus 3) et He rosis omni.
um primit huius Chimaerae meminerunt, eiusdemque imaginem egregie eXpIesierunt. Capra peculiaris: est siturae: praelongas habet aures. cornua satis OblUΠga, aucta et Ualde retorta ;sub merulo barba : cullum laeue , noli hispidum dextra et sinistis uulneribus confossum. Ipsa paene iam moritura caput in laeuam partem demittere uidetur. Eius descriptionem dedit quoque Lucretius. Quamquam Aegyptii uaria monstra commenti sunt: Chiruaeram tamen, med in Mensa Isiaca; nee in aliis eorum monumentis licet reperire. De Otigine quoque talius monstri uariae feruntur sententiae. Beraclitus , 6 censet antiquissimis temporibus fusisse mulierem, regionis cuiusdam, cum fratribus Leonte et Dracone dominam, quam ubi suam crudelitatem, qua peregrinos mactauit, Bellerophon creditur trucidasse. Pi rius Valerrianus ) et Matalis Comes 8) putant, potentissim0S hominum affectus, amorem et iram, hioc monstro designari. Litteras Etruscas adiectas cl. Bourget interpretatur, ad vinia illam piaratus ; censetque, chimaeram ab Etruscis fuisse fictam , ut diuinam uin dictam ea declararemi. Hanc sententiam probabilem reddit Virgilius, 9 qui Chimaeram eum aliis m0nstris , ad inferni portas, tamquam ultionis diuinae indicem, collocauit. Eadem naee inseriplici, iisdemque plane litteris legitur etiam in dextro armo Gryphis Etrusci ahenei, quem coratires ἡ PatriciEs C0rtonensis in suo Museo , eximiiS antiquitatis monumentis referto , Rruat. Si cuti uero sacra et mystica animalia in sacro Codice Iudaeis cum ad ornatum, tum
80쪽
fuerunt proposita: I ueri perquam simile uidetur , hos animal ab Etruscis quoque, iuxta Deorum templa fuisse positum, ut scelestos homines a templorum aditu et uiolatione adi
In Etrusea Urna, in Tabul. XXXIII. n. 2, expressa , Uryphom frustra armati mi-- ό.. Iites perdere nituntur, quae in his urnis amnem et sequam M est/tem tasgΠRt. Ad pe- Y est Laes militis fugientis conspicitur urna proiecta, quae forsitan uel Acherontis suminis ; vel ι- Stygis aquas ' uel potius urnam fatalis siortii mortalium omnium denstat. ab Rostrum terri heum huius Griphis et immaniter hians, lingua exserta, alae aduolandum eXpan1ae; crines arrecti, et pedum uelocitas eXpressa, paullo ante allatam interpretationem, ad uindictum . pronus; sue ad uindictam paratus , hie qu0que confirmare uidentur: ut adeo suspicari liceat, hunc quoque pro Donario in templo uel Apollinis; uel potius Deae Nemesis , quae Numbria c0rtonense s praecipuo honore coluerunt , positum fuisse.
DRACO, LEAENAoliaque monera Tuscorum, de suppliciis apud inferos, et de
Udistorum beatitudine visiones illisi sintur.
Praeter alia permulta monstra, quae sabulosa Etruscorum antiquitas uel excogitauit,
uel uariis additamentis uariauit auxitque: Drae0nem quoque monstrosum horribilemque reperimus, tribus alis instructum, cum rostro pariter ac barba, inmimeque uentricosum, quem exhibet Tabul. XXXIV. n. I. Hic iuuenem eo leXus eum eΠgeat, quamquam duo milites armati aduersus eum pugnant, atque eum interficere conantur. Huic addi pos- - m sunt duae leaenae, quae, ut cernimus in eadem Tabula n. 2. cinerariam urnam custo. diunt Immanem ex ore linguam exserunt uel ut uiolatores sepulcrorum terreant uel
quia Etrusci ab hisce monstris apud Inferos noxios homines torqueri arbitrati sunt. Leonis caput in eadem Tabula n. 6. malescum tritum ' uel Moriem potest designare. Ibidemn Urna sistitur, quae in lateribuS atras habet cupressos, In medio autem eaput Deae Tempestatis, mitra et cornibουs instructum. in Urna n. , expressa , diuortium innui vide. tur eum solus genius, quem Zelotypiae pr/Victin esse putat bonarroitus 3b capite cucullato adsistat. Nuptiae autem ideo frequenter in sepulcris ueterum Etruscorum 1culptae reperiuntur, quod mortem magnam cum nuptiiS similitudinem habere Tusci erediderunt in Tab. XXXV. n. i. Coniuges in manum ei nueniunt, stante prope uXorem cum harpe Discordia. In eadem Tabula n. 2. ligatis post terga manibus, sesuus, uti ex habitu uidetur, ab alio conseruo in oreum sempiternumque carcerem truditur: nisi forte sit Charon, in earcerem iussu Plutonis coniectus, quia Herculem ad Iusernum deduxit. )Multa memoratu digna de Inserni poenis ac supplieiis, itemque de Elysiorum beati. tudine, sedibusque amoenissimis piis ultra Oceanum discretis, in fabulis ueterum reperimus, quas primi omnium Aegyptii, qui ea forsan ab Israelitis acceperunt, docuere ; et alis gentibus , inprimisque Etruseis, tradiderunt. Id manifeste apparet cum ex aliis ueterum. Tuscorum monumentis; tum ex uase Tuscanicis picturis ornato, quod . in Tabul. XXXV. exhibetur. Pisti inces et undae, Mercurium et Herculem, Deos animarum ductorζε pζr xxxv. Oceanum ambulare, aperte declarant. Herculis caput leonina pelle contectum uidetur. Qui gerat in humeris Herois animam, tenentem copiae cornu, Elysiis fructibus replendum,
observat. de Synib. Aegypt. Sap. p. 189. U vid. Compini vet. notium. P. I. C. III, p. 3 i. α δ a. 49 ibidem loco citato.