장음표시 사용
121쪽
quod exorbitarit a regula, rerum quo principalis gradus nousinit posterius agnosci patrem post silium et mandatorem post mandatum et deum post Christum. Nihil origine sua prius est in agnitione, quia nec in dispositione; subito filius et subito missus et subito Christus 7 Atqui nihil putem adeo subitum, quia nihil a deo non dispositum. Si autem dispositum, cur et non praedicatum, ut probari posset et dispositum ex praedicatione et divinum ex dispositione 3 Et
utique tantum opus, quod scilicet humanae saluti parabatur, vel eatenus subitum non fuisset, qua per sidem profuturuiu. Iu quantum enim credi habebat, ut prodesset, tu tantum paraturain desiderabat, ut credi posset, substructam laudamentis dispositionis et praedicationis; quo ordine fides informata merito et homini indiceretur a deo et deo exhibe-1 etur ab homine, eX agnitione deben S credere, quia posset, quae scilicet credere didicisset eX praedicatione. 3. Non fuit, inquis, ordo eiusmodi necessarius, quia statim se et silium et missum et dei Christum rebus ipsis esset probaturus per documenta Virtutum. At ego negabo solam hanc illi speciem ad testimonium competiSSe, quam et ipse postmodum eXauctoraVit, siquidem edicens, multos
venturos et Signa lacturos et Virtutes magnas edituros, aversionem etiam electorum i), nec ideo tamen admittendos, temerariam signorum et virtutum fide in ostendit ut
etiam apud pseudochristos facillimarum. Aut quale est, si inde se voluit probari et intelligi et recipi, ex virtutibus
dico, unde ceteros noluit aeque et ipsos tam subito ventu
ro S, quam a nullo auctore praedicatos 7 Sed g) quia prior eis venit et prior virtutum documenta signavit, idcirco, quasi locum in balneis, ita fidem occupavit, po Steri S quila usque praeripuit: vide, ne et ipse in conditione posterio
ruin deprehendatur, posterior inventus creatore ante iam cognito et proinde virtutes ante operato et non aliter praelato, non esse aliis credendum, post eum scilicet. Igitur
si priorem venisse et priorem de posteris pronuntiasse hoe fidem cludet δ), praedamnatus erit et ipse iam ab eo, quod posterior est agnitus, et solius erit auctoritas creatoris hoe in po Steros constituendi, qui nullo posterior esse potuit.
Iam nunc, cum probaturus Sina creatorem eaSdem virtutes, I) Matth. 2Φ, 2st. 2) Rig. Si quia . a) Alii: eludet.
122쪽
quas solas ad fidem Christo tuo vindicas, interdum per sa-
mulos suos retro edidisse, interdum per Christum suum edendas destinasse, possum et ex hoc merito praescribere, tanto magis Christum non ex solis virtutibus credendum suisse, quanto illum non alterius, quam creatoris interpr0tari potuissent, ut respondentes ii virtutibus ereatoris et editis per samulos suos et in Christum suum repromissis; quamquam etsi alia documenta invenirentur in tuo Christo,
nova scilicet, facilius crederemus etiam nova eiusdem esse, cuius et vetera, quam cuius tantummodo nova, egentia e
perimentis fidei victricis vetustatis, ut sic quoque praedicatus venire debuerit tam praedicationibus propriis exstruentibus ei fidem quam et virtutibus, praesertim adversus Christum creatoris venturum et signis et prophetis propriis mi ni tum, ut aemulus Christi per omnes diversitatum species reluceret. Sed quomodo a deo nunquam praedicato Christus eius praedicaretur 7 Hoc est ergo, quod exigit, nec deum nec Christum tuum credi, quia et deus ignotus esse non debuit et Christus agnosci per deum debuit. 4. Dedignatus, Opinor, est imitari ordine in dei nostri,
ut displicentis, ut cum maxime revincendi; novus BOVe Vo-nire voluit, si ius ante patris professionem et missus ante mandatoris auctoritatem, ut et ipse p) fidem monstruosissimam induceret, qua ante crederetur, Christum venisse, quam sciretur suisse. Competit mihi etiam illud retractare, cur non post Christum venerit. Nam cum intueor dominum eius tanto aevo patientissimum acerbissimi creatoris adnuntiantis interea in homines Christum suum, quacunque id ratione secit, ta in revelationem quam intercessionem suam disserens, eadem ratione dico illum patientiam debuisse creatori in Christo quoque suo dispoSitiones SuaS eXSecuturo, ut persecta et eXpleta omni operatione aemuli dei et aemuli Christi tunc et ipse proprias dispositiones Superduceret. Ceterum poenitentia tantae patientiae Deit, quod non in sinum rerum creatoriS perseveraverit. Vane sustinuit praedicari Christum eius, quem non sustinuit Dxhiberi. Aut sine caussa intercidit temporis alieni decursum, aut Sine
caussa tam diu non intercidit. Quid illum detinuit, quidve .
123쪽
turbavit' Atquin in utrumque commisit, post creatorem quidem tam tarde revelatus, ante Christum vero eius tam propere. Alterum vero iam dudum debuerat traduxisse, alterum nondum; ne illum quidem tam diu saevientem sustinuisse, istum Vero adhuc quiescentem inquietasse, circa ambos excidens ab Optimi dei titulo, certe varius et ipse et incertus, tepidus scilicet in creatore ni et calidus in Christum, et Vanus utrobique. Non magis enim compescuit creatorem, quam Ob Stitit Christo. Manet et creator, qualis omnino est; veniet et Christus, qualis et scribitur. Quid venit pοSt creatorem, quem emendare non valuit Z Puid ante Christum eius revelatus est, quem reVocare non potuerit 7 Aut si emendavit creatorem, post illum revelatus est, ut emendanda praecederent; ergo et Christum eius aeque emendaturus easpectasse debuerat, proinde et illius posterior emendator laturus, sicut creatoris. Aliud est, si et ipse post illum rursus adveniet, ut primo quidem adventu
processerit adversus creatorem, legem et prophetas destruens eius, secundo Vero procedat adversus Christum, regnum redarguens eius. I unc ergo conclusurus ordinem Suum, tunc, si sorte, credendus eSt, aut si iam hinc persectares est eius, Vane ergo venturus est, nihil scilicet per
5. His proluserim quasi de gradu primo adhuc et quasi de longinquo. Sed et hinc iam ad certum et cominus dimicaturus, video aliquas etiam nunc lineas praeducendas, ad quas erit dimicandum, ad scripturas scilicet creatoris. Secundum eas enim probaturus, Christum creatoris suisse, ut postea Christo suo adimpletas, necesse habeo ipsarum quoque scripturarum sormam et, ut ita
dixerim, naturam demandare, ne tune in controversiam deductae, cum adhibentur ad caussas, et sua et caussarum defensione commixtae obtundant lectoris rntentioneni. Duas
itaque caussas prophetici eloquii allego agnoscendas abhinc adversariis nostris: unam, qua sutura interdum pro iam transactis enuntiantur; nam et divinitati competit, quaecunque decreverit, ut perlaeta reputare, quia non sit apud illam disserentia temporis, apud quam uniformem Statum
temporis dirigit aeternitas ipsa Et divinationi propheticae magis familiare est, id quod prospiciat, dum prospicit,
iam visum atque ita iam expunctum, id est omni modo su
124쪽
Α D V. II ARCIONEM LIBER III. turum, demonstrare, sicut per Esaiam: dorsum meum posui in flagella, maxillas autem meas in palmas, faciem meam vero non averti a sputaminibus i). Sive enim Christus iam tunc in semet ipsum secundum nos sive propia etes de Semet ipso secundum Iudaeos pronuntiabat, nondum tamensactum pro iam transacto sonabat. Alia species erit, qua
pleraque sigurate portenduntur per aenigmata et allegorias et parabolas, aliter tutelligenda, quam scripta sunt. Nam et montes legimus destillaturos dulcorem, noti tamen ut sapam de petris aut de rutum de rupibus speres ), et
terram audimus lacte et melle manantem δ), non tamen ut de glebis credas te unquam placentas et Samia S coeturum ε); quia nec statim aquilicem et agricolaui se deus re promisit, dicens: ponam fluiuina in regione sitienti et insolitudine cedrum et buxum ); sicut et praedicaus de nationum conversione: benedicent me bestiae agri, si renes et
. filiae passerum β); non utique ab hirundi uiam pullis et vulpeculis, et illis monstruosis sabulosisque cantricibus fausta omina relaturus est. Et quid ego de isto genere amplius 3 Cum etiam haereticorum apostolus ipsam legem indulgentem bubus terentibus os liberum, non de bubus, sed de nobis interpretetur i); et petram potui subministrando eo mitem Christum alleget suisse'); docens proinde ad Galatas, duo argumenta silio ruin Abrahae allegorice cucurvisse '); et suggerens Ephesiis, quod in primordio de homine praedicatum est relicturo patrem et matrem et suturis duobus in unam carnem, id se in Christum et ecclesiam agnoscere 1 0,6. Si satis eonstat de istis interim duabus proprietatibus Iudaicae literaturae, memento, lector, con StitiSSe, ut, cum tale quid adhibuerimus, non retractetur de forma Scripturae, Sed de statu caussae. Cum igitur haeretica dementia eum Christum venisse praesumeret, qui nunquam fuerat adnuntiatus, sequebatar, ut eum Christum nondum venisse contenderet, qui Semper fuerat praedicatus, atquc ita coacta est cum Iudaico errore sociari et ab eo argu
mentationem sibi struere, quasi Iudaei certi et ipsi, alium
125쪽
fuisse qui venit, non modo respuerint eum ut extraneum, verum et interfecerint eum ut adversarium, agnituri sine dubio et onini ossicio religionis prosecuturi, si ipsorum suisset. Scilicet nauclero illi non quidem Rhodia lex, sed Pontica caverat, errare Iudaeos in Christum suum non licere, quando, etsi nihil tale praedicatum in illos inveniretur, vel sola utique humana conditio deceptui obnoxia persuasisset, Iudaeos errare potui Sse, qua homines, nec statim praenidicium sumendum de sententia eorum, quos credibile fuerat errasse. Porro cum et praedicatum sit, non .agnituros eos Christum ideoque etiam perempturos, iam ergo ipse erit et ignoratus et interemptus ab illis, in quem ita admissuri praenotabantur. Hoc si probari exigis, non eas scripturas evolvam, quae interemptibilem Christum edicentes, utique et ignorabilem affirmant; nisi enim ignoratus nihil scilicet pati posset. Sed reservatis eis ad caussam passionum eas praedicationes in praesenti sussciet adhibere, quae interim ignorabilem probent Christum, et hoc breviter, dum ostendunt omnem vim intellectus ademptam populo a creatore. Auseram, inquit, Sapientiam sapientium illorum, et prudentiam prudentium eorum abscondam i); et: aure audietis, et non audietis, et oculis videbitis, et non videbitis, in crassatum est enim cor populi huius, et auribus graviter audierunt et oculos concluserunt, ne quando auribus audiant et oculis videant et corde conite iant et convertantur, et sanem illos g). Hanc enim obtusione in salutarium seia strum meruerant, labiis diligentes deum, corde autem longe absistentes ab eo. Igitur si Christus quidem adnuntiabatur a creatore solidante tonitruum, et concludente spiritum, et adnuntiante in homines Cliris tum suum secundum prophetam δ); Si omnis spes Iudaeorum, ne dicam etiam gentium, in Christi revelationem destinabatur: sine dubio id demonstrabantur uon agnituri et non intellecturi, ablatis agnitionis et intelligentiae viribus, sapientia atque prudentia, quod adnuntiabatur, id est Christus, erraturis in eum prinicipalibus sapientibus eorum, id est scri- his, et prudentibus, id est pharisaeis, pariter et populo
aurisus audituro, et non audituro, utique Christum docen- l) Ies. 29, 14. 2) Ies. 6, 9 sq.
126쪽
ADV. MARCIONEM LIBER IIItem, et oculis visuro, et non visuro, utique Christum signa iacientem; secundum quod et alibi: et quis caecus, nisi
Sed et eum exprobrat per eundem Esaiam: filios generavi et exaltavi, at illi me reiecerunt; agnovit bos pOSSeSSorem suum et asinus praesepe domini sui, Israel autem me non cognovit et populus me non intellexit =: nos quide in certi, Christum semper in prophetis locutum, spirituni scilicet creatoris, Sicut pro pheta testatur: persona spiritus nostri,
Christus dominus δ), qui ab initio vicarius patris in dei
nomine et auditus sit et visus: scimus ipsius Voces eiuS- modi suisse lain tune Israeli exprobrantis, quae in illum commissuri praedicabantur: dereliquistis dominum et in iram provocastis sanctum Israel q). Si vero non in Christum, sed in ipsum potius deum volu ris referre omnem Iudaicae ignorantiae de pristino reputationem, uolens etia In retro sermonem et spi ritum, id est Christum creatoris, despectum ab eis et nou agnitum, sic quoque revine eri S. Non negans enim silium et spiritum et substantiam creatoris esse Christum eius, concedas nece SSO e St, eos, qui patrem non agnoverint, nec filium agnoscere potuisse per eiusdem Substantiae conditionem, cuius si plenitudo intellecta non est, multo magis portio, certo qua plenitudinis consors. His ita dispectis iam apparet, quomodo et respuerint Iudaei Christum et interemerint, non ut extraneum Christum intelligentes, sed ut suum non agnoseentes. Qui enim extraneum intelligere potuissent, de quo nihil unquam fuerat adnuntiatum, cum intelligere non potuissent, de quo semper
suerat praedicatum Z Id enim intelligi vel non intelligi eapit,
quod habendo substantiam praedicationis habebit et materiam vel agnitionis vel erroris; quod vero materia caret, non admittit sapie utiae eventum. Et adeo Iron qua alterius dei, Christum aversati persecutique Sunt, Sed qua Solummodo hominem, quem planum in signis ut aemulum in doctrinis existimabant, ut et ipsum hominem, qua suum, id est Iudaeum, sed Iudaismi exorbitatorem et destructorem, deduxerint in iudicium et suo iure punierint, alienum Scili-
les. Φ2, 19 sq. ut locum LXX. interpretati sunt. 2) Ies. 2, 3. 3) Thren. Φ, 3. ex ea lieni LXX. interpretatioue. Rhen. ed. I. Chiivtum do min ain. Panael. et Rig. Spiritus Per ROnue eiu Christius dam in ua. ab Ies. I, q.
127쪽
ADV. MARCIONE II LIBER III. cet non iudicaturi. Tanto abest, ut alienum Christum intellexisse videantur, qui nec hominem eius, ut alienum, iudicaverunt. 7. Discat nunc haereticus ex abundanti, cum ipso licebit Iudaeo, rationem quoque errorum eius, a quo di catum mutuatus in hac argumentatione, caecus a caeco in
eandem deciditi in foveam. Duos dicimus Christi habitus
a prophetis demonstratos totidem adventus eius praenotasse: unum in immilitate, utique primum, eum tanquam ovis ad victimam deduci habebat, et tanquam agnus antΡ tondentem sine Voce, ita non aperiens os, ne ad Spectu quidem honestus; adnuntiavimus enim, inquit, de illo: sicut puerulus, sicut radix in terra sitienti, et non est species eius neque gloria, et Vidimus eum, et non habebat speciem neque decorem, sed species eius inhonorata, deficiens citra filios hominum, homo in plaga, et scie As serro infirmitatem ), ut positus a patre in lapidem offensionis et petram scandali δ), minoratus ab eo modicum ei tra angelos ), Vermem se pronu Irtians, et non hominem, ignominiam hominis et nullificamen populi δ). Quae ignobilitatis argumenta primo adventui competunt, sicut sublimi talis secundo, cum fietiam non lapis Ostensionis nec petra scandali, sed lapis snmnius angulari S post reprobationem adsumptus et sublimatus in consummatiouem tempti, ecclesiae Scilicet, et petra sane illa apud Danielem, de monte praecisa, quae imaginem Secularium regnorum comminuet et conteret β). De quo adventu idem proli hetes: et ecce cum nubibus coeli, tanquam filius hominis veniens, venit usque ad veterem dierunt et aderat in conspectu eius, et qui adsistebant, adduxerunt illum, et data est ei potestas regia, et omnes nationes terrae secundum genera, et omnis gloria famulabunda, et potestas eius usque in aevum i , quae non auferetur, et regnum eius, quod non vitiabitur '), tunc scilicet habiturus et speciem honorabilem et decorem indeficientem super filios hominum. Tempestivus enim, inquit, decore citra sitos hominum, effusa est gratia in labiis tuis, propterea benedixit te deus in aevum, accingere en Sem Super semur tuum,
128쪽
potens tempestivitate tua et pulchritudine tua i); cum et pater, posteaquam diminuit eunt modicum quid citra angelos, gloria et honore coronabit illum et subiiciet Omnia pedibus eius ).Τunc et cognoscent eum, qui compugerunt, et caedent pectora sua tribus ad tribum δ), utique quod retro non agnoverunt eum in humilitate conditionis humanae. Et homo est, inquit Hiere-Inias, et quis cognoscet illum ε)7 Quia et nativitatem eius, inquit Esaias, quis enarrabit β)7 Sic et apud Zachariam in persona Iesu, imo et in ipso nominiS Sacramento, Verita summus Sacerdos patris, Christus Iesus, duplici habitu in duos adventus delineatur, primo sordidis indutus, id est carnis passibilis et na ortalis indignitate, cum et diabolus adversabatur ei, auctor scilicet Iudae traditoris, ne dicam otiam post baptisma tentator, dehinc despoliatus pristinas Sorde S, et exornatus podere et mitra et cidari munda, id est secundi adventus gloria et honore β). Si enim et duorum hircorum, qui ieiunio offerebantur i), saciam interpretationem, nonne et illi utrumque ordinem Christi figurant 7 Pares quidem atque consimiles propter eundem dominum
Conspectum, quia non in alia Venturus est forma, ut qui agnosci habeat, a quibus et laesus est. Alter autem eorum circun datus coccino, maledictus et e0n Sputus et con-Vul SUS et compunctus, a populo extra civitatem abiiciebatur in perditionem, manifestis notatus insignibus dominicae passionis o Alter vero pro delictis oblatus et sacerdotibus templi in pabulum datus secundae repraesentationi S argumenta signabat, qua delictis omnibus expiatis sacerdotes
templi spiritalis, id est ecclesiae, dominicae gratiae quasi
visceratione quadam fruerentur, ieiunantibus ceteris a Salute. Igitur quoniam primus adventus et plurimum si guris
obscuratus et omni inlio uestate prostratus canebatur, SP
cundus vero et manifestus et deo condignus, idcirco, quem facile et intelligere et credere potuerunt, eum Solum intuentes, id est secundum ' in, non immerito decepti sunt circa obscuriorem, certe indigniorem, id est primuin . Atque ita in hodiernunt negant venisse Christum suum, quia non in14 Pg. 45, 3 s i. es. LXX. 2 Pq. 8, 6 cf. LXX. 3 Zacli. 2, 12. q) le C. II, 9. cf. LXX. 5) Ieg. 53, S. 6ὶ Zach. cap. 3. ) Lev. 16, 5 sqq. 8) Ud- Fran. et Rig. Recu udum . qui est in honore et gloria, non immerito et c.
129쪽
ADV. ΜΑRCIONE II LIBER III. REDsublimitate venerit, dum ignorant, etiam in humilitatu misso
8. Desinat nunc haereticus a Iudaeo, aspis, quod aiunt, a vipera) mutuari venenum, evomat iam itine proprii ingenii virus, phantasma vindicans Christum, nisi quod et ista sententia alios habebit auctores, praecoquos et abortivos quodammodo Marcionitas, quos apostolus Ioannes antichristos pronuntiaViti), negantes Christum in carne venisse, et tamen non ut alterius dei ius constituerent, quia ot de isto notati fuissent, sed quoniam incredibile praesumpserant deum carnem. Quo magis antichristus Marcion sibi eam rapuit praesumptionem, aptior scilicet ad renue dam corporalem substantiam Christi, qui ipsum deum eius
nec auctorem carnis induxerat uec resuscitatorem, optimum videlicet et in isto ) et diversissimum a mendaciis et sallaciis creatoris. Et ideo Christus eius, ne mentiretur, ne salleret, et hoc modo creatoris forsitan deputaretur, non erat quod videbatur, et quod erat mentiebatur, caro uec caro, homo nec homo. Proinde deus Christus, nec deus. Cur enim non etiam dei phantasma portaverit 7 An credam ei de interiore substantia, qui sit de exterior frustratus 3 Quomodo verax habebitur in occulto, tam fallax repertus in apertor duo modo autem in semet ipso veritate in spiritus sallacia earnis confundens, negatam ab apostolo δ), lucis, id est veritatis, et sallaciae, id est tenebrarum, commisit communicationem 7 Iain nune cum meu daeium deprehenditur Christi caro ε), sequitur, ut et Omnia, quae per carnem Christi gesta sunt, ineudacio gesta sin congreSsus, contactu S, conVictuS, ipSae quoque virtutes Si enim tangendo aliquem liberavit a vitio, vel tactus ab aliquo, quod corporaliter actum est, non potest Vere actum eredi, sine corporis ipsius veritate; nihil soliduin ab inani nihil plenum a vacuo persei licuit. Putativus habitus, pi tativus actus; imaginarius operator, imaginariae Operae. Sic uec passiones Christi eius fidem merebuntur; nihiloni in Passus est, qui non Vere est passus; Vere autem patiphantasma non potuit. Eversum est igitur totum dei opus.
130쪽
ADV. ΜARCIONEM LIBER III. Totum Christiani nominis et pondus et Ductus, mors Christi negatur, quam tam impresse apostolus demandat utique Veram, Summum eam landamentum evangelii constituens et salutis nostrae et praedicationis suae. I radidi enim, inquit, vobis in primis, quod Christus mortuus sit pro peccatis nostris, et quod sepultus sit, et quod resurreXerit
tertia diei). Porro si caro eius negatur, quomodo mors eius ad se Veratur, quae propria carnis est paSSio, per mortem devertentis in terrain, de qua est sumpta, Secundum legem sui auctoris 3 Negata vero morte, dum caro negatur, nec de resurrectione constabit. Eadem enim ratione non reSurreXit, qua mortuus non eSt, non habendo substantiam scilicet carnis, cuius sicut et mors, ita et resurrectio est. Proinde resurrectione Christi infirmata, etiam nostra subVersa est. Nee ea enim valebit, propter quam Christus
venit, si Christus non valebit g). Nam sicut illi, qui dicebant resurrectionem mortuorum non esse, reVincuntur ab apostolo δὶ ex resurrectione Christi, ita resurrectione Christi non consistente aufertur et mortuorum resurrectio. Atque ita inanis est fides nostra, inanis est praedi eatio apostolorum. Inveniuntur autem etiam salsi testes dei, quod testimonium dixerint, quasi resuscitaverit Christum, quem non resuscitavit. Et sumus adhuc in delictis. Et qui in Christo dormierunt, perierunt, sane re Surreeturi, Sed phantaSmate forsitan, sient et Christus. 9. In ista quaestione qui putaveris oppone nil esse nobis angelos crea loris, quasi et i Ili in phantasmate putativae utique earnis egerint apud Abraham et Loth, et tam euvere Sint et congressi et pasti et operali quod mandalum eis suerat: primo non admitteris ad eius dei exempla, quem destruis. Nam et quanto meliorem et persectiorem deum inducis, tanto non competunt illi eius exempla, quo nisi diversus in totum non erit omnino melior atque persectior. De hinc scito, nec illud concedi tibi, ut putativa fuerit in angelis caro, sed verae et solidae substantiae humanae. Si enim dissicile non suit illi, putativae carnis veros et sensus et actus exhibere, multo facilius habuit veris et sensibus et aetibus veram dedisse substa uti alii carnis, vel qua pro