장음표시 사용
161쪽
nisi quod humanae temeritatis, non divinae auctoritatis negotium est haeresis, quae Sic semper emendat evangelia, dum vitiat; cum etsi discipulus Marcion, non tamen super magistrum i), etsi apostolus Marcion, sive ego, inquit Paulus, sive illi, sic praedicamus ), etsi prophetes Marcion, et spiritus prophetarum prophetis erunt subditi, non eni in eversiones sunt, Sed paciS δ), etiamsi angelus Marcion, citius anathema dicendus, quam evangeligator, quia aliter evangeligavit ε). Itaque dum emendat, utrumque confirmat, et nostrum anterius, id emendans quod invenit, et id posterius, quod de nostri emendatione constituens suum et novum fecit.
5. In summa, si constat id verius quod prius, id prius quod et ab initio, id ab initio quod ab apostolis: pariter utique constabit, id esse ab apostolis traditum, quod apud ecclesias apostolorum suerit sacro Sanctum. Videamus, quod lac a Paulo Corinthii hauserint, ad quam regulam Galatae sint recorrecti, quid legant Philippenses, I liessalonicenses, Ephesii, quid etiam Romani de proXimo sonent,
quibus evangelium et Petrus et Paulus sanguine quoque suo signatum reliquerunt. Habemus et Ioannis alumnas ecclesias. Nam etsi Apocalypsin eius Marcion respuit, ordo tamen episcoporum ad originem recensus in Ioannem stabit auctorem. Si coet ceterarum generositas recognoScitur. Dico itaque apud illas, nec solas iam apostolicas, sed apud universas, quae illis de societate sacrainenti conso ederantur, id evangelium Lucae ab initio editionis suae stare, quod cum maxime tuemur; Marcionis vero plerisque nec notum, nullis autem notum ut non condemnatum . . Habet plane et illud ecclesias, sed suas, tam po Steras quam adulteras, quarum si censum requiras, facilius apostaticum in-Venias quam apostolicum, Marcione Scilicet conditore vel aliquo do Marcionis examine. Faciunt favos et Vespae, faciunt ecclesias et Marcionitae. Eadem auctoritas eccle- Siarum apostolicarum ceteris quoque patrocinabitur evangeliis, quae proinde per illas et secundum illas habemus, Ioanniti dico et Matthaei, licet et Marcus quod edidit Pe-
162쪽
ADV. ΜARCION ΕΜ LIBER IV. iri affrnietur, cuius interpres Marcus. Nam et Lucaedigestum Paulo adscribere solent. , Capit magistrorum Videri,
quae discipuli promulgarint. Itaque et de his Marcion flagitandus, quod omissis eis Lucae potius institerit, quasi nouet haec apud ecclesias a primordio fuerint, quemadmodum et Lucae. Atquin haec magis a primordio fuisse credibile est, ut priora, qua apostolica, ut cum ipsis ecclesiis dedicata. Ceterum quale est, si nihil apostoli ediderunt, ut discipuli potius ediderint, qui nec discipuli exsistere potuissent sine
ulla doctrina magistrorum Z Igitur dum constet, haec quoque apud ecclesias suisse, cur non haec quoque Marcionattigit aut emendanda, si adulterata, aut agnoscenda, Si integrar Nam et competit, ut, si qui evangelium pervertebant, eorum magis curarent perversionem, quorum sciebant
auctoritatem receptiorem. Ideo et pseuda postoli, quod per salsum apostolos imitarentur. In quantum ergo emendasset, quae fuissent emendanda, si suissent corrupta, in tantum confirmavit non fuisse corrupta, quae non putaVitemendanda. Denique emendavit, quod corruptuni ea istimavit. Sed nec hoc merito, quia non fuit corruptum. Si enim apostolica integre decucurrerunt, Lucae autem, quod
est secundum nos, adeo congruit regulae eorum, ut cum
illis apud ecclesias maneat, iam et Lucae eonstat integrum decucurrisse usque ad sacrilegium Marcionis. Denique ubi manus illi Marcion intulit, tunc diversum et aemulum factum est apostolicis. Igitur dabo consilium discipulis eius, ut aut illa convertant, licet sero, ad formam sui, quo cum apostolicis convenire videantur, nam et quotidie reformant illud, prout a nobis quotidie revincuntur,) aut erubescant de magistro utrobique traducto, cum evangelii veritatem
nunc ex conscientia transmittit, nunc ex impudentia evertit. His sere compendiis utimur, cum de evangelii fide adversus haereticos eXpedimur, defendentibus et temporum ordinem posteritati salsariorum praescribentem et auctoritatem ecclesiarum traditioni apostolorum patrocinantem, quia veritas salsum praecedat necesse est, et ab eis procedat, a quibus tradita est. 6. Sed alium iam hinc inimus gradum, ipsum, ut pro sessi sumus, evangelium Marcionis provocantes, Sic quoque probaturi adulteratum. Certe enim totum, quod elaboravit, etiam Anti theses praestruendo, in hoc cogit, ut Veteris et
163쪽
novi testamenti diversitatem constituat, proinde Christum suum a creatore separaturus ut de iij alterius, ut alienum legis et prophetarum. Certe propterea contraria quaeque
sententiae suae eraSit, conSpirantia cum creatore, quasi ab adsertoribus eius intexta; competentia autem sententiae suae reservavit. Haec eo nVeniemus, haec ample ctemur, si
nobiscum magis suerint, Si Marcionis praesumptionem pereusserint. Τunc et illa constabit eodem vitio haereticaocaecitatis erasa, quo et haec reservata. Sic habebit intentio et sorma opusculi nostri, sub illa utique conditione, quae ex utraque parte condicta sit. Constituit Marcionalium esse Christum, qui Tiberianis temporibus a deo quondam ignoto revelatus sit in salutem omnium gentium; alium, qui a deo creatore in restitutionem Iudaici status sit destia natus quandoque Venturus. Inter hos magnam et omne indisserentiam scindit, quantam inter iustum et bonum, quantam inter legem et evangelium, quantam inter Iudaismum
et Christianismum. Hinc erit et nostra praescriptio, qua desigimus, nihil Christo dei alterius commune esse debere
cum creatore, Ceterum creatoris pronuntiandum, si administraverit dispositiones eius, si i inpleVerit prophetias eius, si adiuverit leges eius, si repraesentaVerit promissiones eius, si restauraverit Virtutes eius, si sententias reformaverit, si mores, Si proprietates expresserit. Huius pacti et huius praescripti, quaeso te, lector, . memineris ubique et incipe recognoscere aut Marcionis Christum aut creatoris.
7. Anno quinto decimo principatus Tiberiani proponit eum ) descendisse in civitatem Galilaeae Capharnaum δ),
utique de coelo creatoris, in quod de suo ante descenderat. Ecquid ergo Ordinis fuerat, ut prius de suo coelo in creatoris descendens describeretur 7 Cur enim non et ista reprehendam, quae non implent fidem ordinariae narrationis deficientis in mendacio semper 3 Plane semel dicta sint, per quae iam alibi retractavimus, an descenden S per crea-t0rem, et qui dein adversus ipsum, potuerit ab eo admitti et inde transmitti in terram aeque ipsius. Nunc autem et reliquum ordinem descensionis expostulo, tenens descendisse illum. Viderit enim, sicubi apparuisse positum est.
1) Rhen. ed. I. aeparaturum ut deum alterius ete. 2 Pa mel. et ed. Fran. deum des c., quod prohat Λug. Halin. 3 faue.
164쪽
Apparere subitum ex inopinato, sapit conspectum, qui Semel impegerit oculos in id, quod sine mora apparuit. Descendisse autent, dum si, videtur et subit oculos; de facto etiam ordinem facit. Atque ita cogit exigere, quali habitu, quali suggestu, quonam impetu Vel temperamento, etiam quo in tempore, diei noctisve descenderit. Praeterea quis
viderit descendentem, quis retulerit, qui S ad Severa 'erit rem ntique nec adseveranti sacile credendam. Indignum denique, ut Romulus quidem ascensus sui in coelum habuerit Proculum assirmatorem, Christus vero dei descensus de eo elo sui non invenerit adnuntiatorem, quasi non sic et
ille ascenderit iisdem mendacii se alis, sicut et iste descendit. Quid autem illi eum Galilaea, si non erat creatoris, cui ista regio destinabatur ingressuro praedicationem, dicente Esaia: hoc primum bibito, cito sacito, regio Zabulon et terra Nephthalim, et ceteri, qui maritimam et Iordanis, Galilaea nationum, populus, qui sedetis in tenebris, videte lumen magnum, qui habitatis terrain, sedentes in
umbra mortis, lumen ortum est super Vos i). Bene autem,
quod et deus Marcionis illuminator vindicatur nationum, quo magis debuerit vel de coelo descendere, etsi utique in Pontum potius descendere, quam in Galilaeam. Ceterum et loco et illuminationis opere secundum praedicationem occurrentibus Christo, iam eum prophetatum incipimus
agnoscere, Ostendente In in primo ingressu venisse Se, non ut
legem et prophetas dissolveret, sed ut potius adimpleret ). Hoc enim Marcion ut additum erasit. Sed frustra negavit Christum dixisse, quod statim secit ex parte; prophetiam enim interim de loco adimplevit. De coelo statim ad synagogam, ut dici solet. Ad quod venimus, hoc age, Marcion, aufer etiam illud de evangelio: non sum missus, nisi ad oves perditas domus Israel; et: non est auferre panem siliis et dare eum canibus δ), ne scilicet Christus Israelis videretur. Suffciunt mihi facta pro dictis. Detrahe vocem Christi mei, res loquentur. Ecce venit in synagogam, certe ad oves perditas domus Israelis. Ecce doctrinae suae panem prioribus Osfert Israelitis, certe ut filios praesert. Ecce aliis eum nondum impertit, certe ut ea neS praeterit. Quibus autem magis impertisset, quam eXtranei S crea-l les. 9, 1 sq. 2 Matth. 5, 17. 3 Matth. 15, 24. 26.
165쪽
toris 3 Et tamen quomodo in synagogam potuit admitti tam
repentinus, tam ignotus, cuius nemo' adhuc certus de tribu,
de populo, de domo, de censu denique Augusti, quem testem
fidelissimum dominicae nativitatis Romana archiva custodiunt Τ Meminerant certe, nisi circumciSum se irent, non admittendum in sancta sanctorum. Sed etsi passim synagoga adiretur, non tamen ad docendum nisi ab optime cognito et explorato et probato, iam pridem in hoc ipsum vel aliunde commendato cum hoc munere. Stupebant autem omnes ad doctrinam eius, plane quoniam, inquit, in potestate erat Sermo eius i), non quoniam adversus legem et prophetas docebat. Utique enim eloquium divinum et vim et gratiam praestabat, magis eXstruens quam destruens Substantiam legis et prophetarum. Alioquin non stuperent, sed horrerent. Nec mirarentur, sed statim aversarentur destructorem legis et prophetarum, et utique in primis alterius dei praedicatorem, quia nec potuisset adversus legem et prophetas docere et hoc nomine adversus creatorem, non praemissa diversae atque aemulae divinitatis professione. Cum ergo nihil tale scriptura significet, nisi solam vim et potestatem sermonis admirationi suisse, facilius ostendit secundum creatorem docuisse illum, quia non negaVit, quam adVersus creatorem, quia non significavit. Atque ita aut eius erit agnoscendus, Secundum quem docuit, aut praevaricator iudicandus, si secundum eum, adversus
quem venerat, docuit. Exclamat ibidem spiritus daemonis: quid nobis et tibi est Iesu Z venisti perdere nos; scio, qui
sis, sanctus dei ). Ille ego non retractabo, an et hoc cognomentum competierit ei, quem nec Christum Vocari oporteret, si non creatoris. Alibi iam de nominibus expostulatum est. At nunc discepto, quomodo hoc eum vocari Cognoverit daemon, nulla unquam retro emissa praedicatione
in illum a deo ignoto et in id temporis muto, cuius nec Sanctum eum constestari potuit, ut ignoti etiam ipsi suo creatori. Quid autem iam tale ediderit novae divinitatis,
per quod posset alterius dei sanetus intelligi Z Tantum quod
synagogam introgressus et nee sermone operatus aliquid adversus creatorem 7 Sicut ergo, quem ignorabat, nullo inodo poterat Iesum et sanctum dei agnoscere, ita quem i) Luc. φ, 32. 2 Lue. 4, 33 sq.
166쪽
ADV. II ARCIONEM LIBER IV. norat agnovit. Nam et prophetam meminerat sanctum dei praedicasse, et Iesum nomen dei esse in filio Nave. Haec et ab angelo exceperat secundum nostrum eVangelium. Propterea quod in te nascetur, Vocabitur sanctum, filius dei, et vocabis nomen eius Iesum i). Sed et habebat utiquo sensum aliquem dominicae dispositionis, licet daemon, tamen magis, quam alienae et nondum Satis cognitae; nam et
praemisit: quid nobis et tibi Z non quasi in extraneum Iesu, ad quem pertinent spiritus creatoris. Nec enim dixit: quid tibi et nobis, sed: quid nobis et tibi. Se deplorans et sorti suae exprobrans, quam iam videns, adiicit: venisti perdere nos. Adeo iudicis et ultoris, et ut ita dixerim saevi dei filium agnoverat Iesum, non optimi illius, et perdere et punire nescientis. Quorsum hunc locum praemisimus 7 Ut Iesum et a daemone non alium doceamus agnitum et a semet ipso non alium confirmatum, quam creatoris.
Atquin, inquis, increpuit illum Iesus, plane ut invidiosum,ot in ipsa consessione petulantem et male adulantem; quasi haec esset summa gloria Christi, si ad perditionem daemonum venisset et non potius ad hominum salutem, qui nec discipulos de subactione spirituum, sed de candida salutis gloriari volebat ). Aut cur eum increpuit 7 Si quasi mentitum in totum, ergo non fuit Iesus, nec dei sanetus omnino; si quasi ex parte mentitum, quod eum Iesum quidem
et sanctum dei, sed creatoris existimasset, iniustissime increpuit hoc sentientem, quod sciebat sentiendum, et hoc non aeStimantem, quod ignorabat aestimandum, alium Iesum et alterius dei sanctum. Quod si verisimiliorem statum non habet increpatio, nisi quem nos interpretamur, iam ergo et daemon nihil mentitus est, non ob mendacium increpitus, ipse enim erat Iesus, praeter quem alium daemon agnovisse non poterat, et Iesus eum confirmaVit, quem agnoverat daemon, dum non ob mendacium increpat dae
8. Nagaraeus vocari habebat secundum prophetiam Christus creatoris. Unde et ipso nomine nos Iudaei Nagarenos δ) appellant per eum. Nam et sumus, de quibus scriptum est: Nazaraei exalbati sunt super nivem ε), qui
167쪽
scilicet retro luridati delinquentiae maculis et nigrati ignorantiae tenebris. Christo autem appellatio NaZaraei competitura erat ex insantiae latebris, ad quas apud Nagareth descenditi), vitando Archelaum, situ in Herodis. Hoc
propterea non Oinisi, quia Christum Marcionis Oportuerat omne commercium eierasse etiam locorum familiarium
Christi ereatoris, habentem tanta Iudaeae oppida, non ita Christo creatoris per prophetas emancipata. Ceterum prophetarum erit Christus, ubicunque secundum prophetas invenitur. Et tamen apud NaZareth quoque nihil novi notatur praedicasse, dum alio merito unius proverbii eiectus refertur ). Hic primum manus ei iniectas animadvertens necesse habeo iam de substantia eius corporali praefinire, quod non possit phantasma credi, qui contactum et quidem violentia plenum, detentus et captus et ad praecipitium usque protractus, ad iniserit. Nam etsi per medios evasit, Sed ante iam vim eXpertus, et postea dimissus, scilicet Soluto, uti assolet, tumultu vel etiam irrupto, non tamen percaliginem eluso, quae nulli omnino tactui succidisset, si
I angere enim et tangi, nisi corpus, nulla potest res ), etiam secularis sapientiae digna sententia est. Ad summam et ipse mOX tetigit alios, quibus manus tinponens γutique sentiendas bene seia medicinarum conserebat, tam vera, tam non imaginaria, quam erant, per quas conserebat.
Ipse igitur est Christus Esaiae, re inediator valetudinum. Hic, inquit, imbecillitates nostras aufert et languores portat.). Portare autem Graeci etiam pro eo Solent ponere, quod est tollere. Sussicit interim mihi generalis repromissio. Quodcunque curaverit IesuS, IneuS eSt. Venie- Inus tamen et ad species curationum. Ceterum et a da
moniis liberare curatio est valetudinis. Itaque spiritus nequam quasi ex forma iam prioris exempli cum testimonio OX cedebant vocis erantes: tu es filius dei si) Cuius dei, vel hic pareat. Sed proinde increpabantur et iubebantur tacere; proinde enim Christus ab hominibus, non a Spiritibus immundis, volebat se siliu in dei agnosci. Ille Christus duntaxat, cui hoc congruebat, quia praemiserat, per qu0s posset
168쪽
A D V. MARCIO ΝΕΜ LIBER IV. agnosci, et utique digniores praedicatores. Illius erat, praeconium immundi Spiritus respuere, cui sancti abundabant. Porro qui nunquam fuerat adnuntiatus, si tamen volebat agnosci, frustra autem Venerat, Si nolebat, in non
esset aspernatuS testimonium alienae et cuiuscunque substantiae, qui propriae non habebat, qui in aliena deseenderat. Iam nunc et qua destructor creatoris, nihil magis gestissηt, quam a Spiritibus ipsius agnosci et divulgari prae timore; nisi quod Marcion deum suum timeri negat, defendens bonum non timeri, sed iudicem, apud quem sint materiae timoris, ira, saevitia, iudicia, vindicta, damnatio. Sed et daemonia timore utique cedebant. Ergo timendi dei filium confitebantur, Occasionem habitura non cedendi, si non timendi. Et ille iussu et increpitu ea expellens,
non suasu qua bonus, timendum se exhibebat. Aut numquid ideo increpabat, quia timebatur nolens timeri Τ Et
quomodo ea volebat excedere, quod nisi timore non facerent 7,Cecidit ergo in necessitatem, qua disparem So naturae Suae ageret, cum poSSet ut bonus Semel eis parcere. Cecidit et in aliam praevaricationis notam, cum Se a daemoniis quasi silium creatoris sustineret timeri, ut iam non
propria potestate expelleret daemonia, sed per creatoris auctoritatem in solitudinem procedit i). Sollemnis et huiusmodi regio creatoris. 0portebat sermonem illic quoque videri tu corpore, ubi egerat aliquando et in nube. Competebat et evangelio habitus loci, qui placuerat et legi. Capiat itaque iucunditatem solitudo, hoc Esaias in promiserat. Detentus a turbis, oportet me, inquit, et aliis civitatibus adnuntiare regnum dei δ). 0stenderat iam alicubi deum; suum Z non puto adhuc usque. Sed de his loque batur, qui alium quoque deum noverant 3 nec hoc credo. Ergo, si nec ille alium deum ediderat, nec illi noverant praeter creatorem, eiuSdem dei regnum portendebat, quem solum seiebat notum eis, qui audiebant. 9. De tot generibus operum quid utique ad piscaturam respexit, ut ab illa in apostolos sumeret Simonem et filios Zebedaei εὶ Τ Νοu enim simplex lactum videri potest, de quo argumentum processurum erat, dicens Petro
169쪽
ADV. ΜAR CION ΕΜ LIBER IV. Tais trepidanti de copiosa indagine piscium: ne time, abhinc enim homines eris capiens. Hoc enim dicto intellectum illis suggerebat adimpletae prophetiae, Se eum esse, qui per
Bieremiam pronuntiarat: ecce ego mittam piscatores multos, et piscabuntur illos i), homines scilicet. Denique rolictis naviculis secuti sunt eum, ipsum intelligentes, qui coeperat sacere, quod edixerat. Aliud est, si affectavit de
naviculariorum collegio allegere, habiturus apostolum quandoque nauclerum Marcionem. Praestruximus qui dein adversus Anti theses nihil proficere proposito Marcionis, quam putat diversitatem legis et evangelii, ut et hanc a creatore dispositam, denique praedicatam in repromissione
novae legis et novi sermonis et novi testamenti. Sed quoniam attentius argumentatur apud illum Suum nescio quems ταλαιπωρον, id est commiSeronem, et συμπισουμ ενον, id
est coodibilem, in leprosi purgationem ), non pigebit ei
occurrere et in primis figuratae legis vim ostendere, quae in exemplo leprosi non contingendi, imo ab omni commercio submovendi, communicationem prohibebat hominis delictis commaculati, cuin qualibus et apostolus δὶ cibum quoque Vetat sumere, participari enim stigmata delictorum, quasi ex contagione, Si quis Se cum peccatore mi Seuerit. Itaque dominus volens altius intelligi legem per carnalia spiritalia signis cantem, et hoc nomine non destruens, sed magi S eXStruens, quam pertinentius volebat agnosci, tetigit leprosum, a quo etsi homo inquinari potuisset, deus utique non inquinaretur, incontaminabilis scilicet. Ita non praescribetur illi, quod debuerit legem observare et non
contingere immunduin, quem contactus immundi non erat tu quinaturus. Hoc magis meo Christo competere Sic doceo, dum tuo non competere demonstro. Si enim ut aemulus legis tetigit leprosum, nihili saciens praeceptum legis per contemptum inquinamenti, quomodo posset inquinari, qui corpus non habebat quod inquinaretur' Phantasma enim inquinari non posset. dui ergo inquinari non poterat ut phantasma, iam non virtute divina incontaminabilis erit, sed phantasmatis inanitate; nee conteinpsisse videri potest inquinamentum, cuius materiam non habebat. Ita nec legem destruxisse, qui inquinamentum eX occasione
170쪽
ADV. ΜARCIONE II L Ι Β Ε R IV. phantasmatis, non eX ostentatione Virtutis, evaserat. Si autem II elisaeus, prophetes creatoris, unicum leprosum
Naaman Syrum ex tot leprosis Israelitis emundavit i), nec hoc ad diversitate in facit Christi, quasi hoc modo melioris,
dum Israelitem leprosum emundat eXtraneus, quem SuuS dominus emundare non valuerat; Syro sucilius eniundato significat per nationes emundationem ) in Christo, lumine earum, quae Septem maeulis capitalium delictorum inhorrerent, idololatria, blasphemia, homicidio, adulterio, stupro, salso testimonio, si aude. Quapropter Septies, quaSi per singulos titulos, in Iordane lavit, simul et ut totius hebdomadis caneret expiationem, et quia unius lavacri vis et plenitudo Christo soli dicabatur, lacturo in terriS, Sicut Sermonem coinpendiatum, ita et lavacrum. Nam et hoc opponit Marcion, Helisaeum quidem materia eguisse, aquam adlii-buisse et eam septies, Christum Vero verbo solo et hoc semel lanctum curationem Statim repraesentasSe; quasi non audeam et verbum ipsum in Substantiam creatoris vindicare
Nullius rei non ille potior auctor, qui prior. Incredibile
plane, ut poteStas creatoriS Verbo remedium vitii unius operata sit, quae verbo tantam mundi molem Semel protulit Z Unde magis dignoscitur Christus creatoris, quam ex verbi potestater Sed ideo alius Christus, quia aliter quam Helisaeus, quia potentior dominus famulo suo. Quid constituis, Marcion, proinde res agi a servis, quemadmodum ab ipsis dominis 3 Non times, ne in dedecus tibi vertat, si ideo Christum negas creatoris, quia potentior fuerit famulo creatoris, qui ad Helisaei pusillitatem maior agnoscitur 7 Si tamen maior, spar enim curatio, licet distet operatio, in quid amplius praestitit tuus Christus, quam meus Helisaeus 3 imo quid magnum praestitit tui Christi verbum, cum id praestiterit, quod fluvius creatoris 3 Secundum liae ccetera quoque Occurrunt. Quantum enim ad gloriae humanae aversionem pertinebat, vetuit eum divulgare, quantum autem ad tutelam legis, iussit Ordinem impleri. Vade, Ostende te sacerdoti, et offer munus, quod praecepit Moy-SeS. Argumenta enim figurata, ut, puta, prophetae legis δὶ,
) 2 Reg. 5, 10 sqq. 2) Rhen. in ed. I. significat p. n. em undationis, Postea corr. x ignificato. Nos putavinius vitium latere in V. emundationis. 3) Ita Rheu. ed. I.; Rig. utpote prophetatae.