장음표시 사용
261쪽
perunt, quod se regem diceret Christum, t) sine ἀubio de istium, sessurum ad dei dexteram. Ceterum alio eum titulo gravassent, incerti, an filium dei se dixisset, nisi, in vos dicitis, sic pronuntiasset, hoc se esse, quod dicerent. Pilato quoque interroganti: tu es Christus 7 proinde tu dicis, ) nometu potestatis videretur amplius respondisse. Constitutus est igitur dominus in iudicio. Et statuit in iudicio populum suum. Ipse dominus in iudicium venit cum presbyteris et archontibus populi, Secundum Esaiam. εὶ Atque exinde omne scriptum passionis Suae implevit. Τumultuatae sunt ibidem nationes, et populi meditati sunt inania; astiterunt
reges terrae, et archontes congregati sunt in unum adve
sus dominum et adversus Christum eius: β) nationes, Rο-mani, qui cum Pilato fuerant; populi, tribus Israelis; reges in Herode; archontes in summis sacerdotibus. Nam et Herodi velut munus a Pilato missus. β) Osee vocibus fidem reddidit; de Christo enim prophetaverat: et vinctum eum ducent xenium regi. 73 Delectatus est denique Herodes viso Iesu, nec vocem ullam ab eo audivit. 8, Τanquam
agnus enim eo ram tondente, Sic non aperuit Os suum, quia
dominus dederat illi linguam disciplinae, ut sciret quomodo eum oporteret proferre Sermonem,') illam scilicet linguam, quam in psalmo ist) adglutinatam gutturi suo tunc probabat non loquendo. Et Barrabas quidem nocentissimus vita ut bonus donatur, Christus vero iustissimus ut homicida morti expostulatur. Sed et duo scelesti circumsiguntur illi, ut inter iniquos scilicet deputaretur. Vestitum plane eius a militibus divisum, partim sorte concessum, ii) Marcion abstulit, respiciens psalmi prophetiam: dispertiti sibi sunt
vestimenta mea, et in Vestitum meum sortem miserunt. 1 )Auser igitur et crucem ipsam. Idem tamen psalmus de eo non tacet: Dderunt manus meas et pedes. Τotus in illo Oxitus legitur. Circumdederunt me eanes, synagoga maleficorum circumvallavit me; omnes qui spectabant me, naso
irridebant me; locuti sunt labiis, et capita moverunt; SperaVitin deum, liberet eum. δ) Quo iam testimonium vestimentο-
262쪽
rum habe salsi tui praedam. Τolus psalmus vestimenta sunt Cliristi. Ecce autem et elementa concutiuntur, i) dominus enim patiebatur ipsorum. Ceterum adversario laeso coe hunluminibus floruisset, magis sol radiis insultasset, magis dies stetisset, libenter spectans pendentem in patibulo Christum Marcionis. Haec argumenta quoque mihi coin petissent, etsi non suissent praedicata. Coelum, inquit Esaias, vestiam
tenebris. ) Hic erit dies, de quo et Amos: et erit illa die, dicit dominus, Occidet sol meridie, habes et horae sextae significationem,) et contenebrabit super terram. δ) Scissum est et templi velum ) angeli eruptione derelinquentis filiain
Sionis, β) tanquam in vinea speculam, et in cucumerario
mol) Christum ipsum reddere. Vociferatur ad patrem, ut et moriens ultima voce prophetas adimpleret. Hoc dicto exspiravit. β) Quis Z Spiritus semet ipsum, an caro Spiritum Z Sed spiritus semet ipsum exspirare non potuit. Alius est, qui exspirat, alius qui exspiratur. Si spiritus exspiratur, ab alio eXspiretur necesse est. Quod si solus spiritus fuisset, discessisse potius diceretur quam exspirasse. Quis igitur exspirat spiritum, nisi caro, quae et spirat, quando illum habet, et ita eum, cum amittit, exspirat 7 Denique si
caro non fuit, sed phantasma carnis, phantasma autem Spiritus suit, spiritus autem semet ipsum exspiravit et eXspirando discessit: sine dubio phantasma discessit, cum spiri tus, qui erat phantasma, discessit, et nusquam comparuit
phantasma cum spiritu. Nihil ergo remansit in ligno, nihil pependit etiam post exspirationem, nihil de Pilato postulatu in , nihil de patibulo detractum, nihil sindone involut tun, nihil sepulcro novo conditum. Atquin non nihil. Quid igitur illud fuit Z Si phantasma, adhuc ergo inerat et Christus. Si discesserat Christus, ergo abstulerat phantasma. Superest linpudentiae, haereticae dicere, pliantasma illic phantasmatis remansisse. Sed si et Ioseph corpus suisse noverat, quod tota pietate tractavit; ille Ioseph , qui non consenserat in scelere Iudaeis 3 Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum, et in via peccatorum non stetit, et in cathedra pestium non sedit. '
263쪽
43. 0portuerat etiam sepultorem domini prophelari ac iam tunc merito benedici, si nec mulierum illarum ossicium praeterit prophetia, quae ante lucem convenerunt ad sepulcrum cum Odorum paratura. i) De hoc enim per D See, ut quaerant, inquit, laciem meant, ante lucem vigila bunt ad me dicentes: eamus et convertamur ad dominum, quia ipse eripuit et curabit nos, percussit et miserebitur
Quis enim haec non credat in recogitatu mulierum illarum volutata inter dolorem praesentis destitutio vis, qua percu S-sae sibi videbantur a domino, et spem resurrectionis ipsius, qua restitui rite arbitrantur 7 Corpore autem non invento sublata erat sepultura eius de medio, secundum
Esaiam. δ) Sed et duo ibidem angeli apparuerunt. I Otsere laterensibus uti solebat in duobus testibus consistens dei sermo. Revertentes quoque a Sepulcro mulieres, et ab illa angelorum Visione prospiciebat Esaias: mulieres, inquit, venientes a Visione, ε) Venite, ad renuntiandam scilicet domini resurrectionem. Bene autem, quod incredulitas discipulorum perseverabat, β) ut in finem usque de sensio nostra consisteret, Christum Iesum non alium se discipulis edidisso, quam prophetarum. Nam cum duo ex illis iter agerent, et dominus eis adhaeSi Sset, non comparens, quod ipSe esSet, etiam dissimulans de conscientia rei ge Stae, nos autem putabamus, inquiunt, ipSuin eSSe re de inplorem Israelis, si) utique suum Christum, id est creatoris. Adeo nec alium se odiderat illis. Ceterum non eXistimarent eum creatoris, et cum creatoris eXistimaretur, non sustinuisset hanc de se existimationem, si non is esset, qui existimatur. Aut ipse erit auctor erroris et praevaricator veritatis adversus dei optimi titulum. Sed nec post resurrectionem alium se eis ostendit, quam quem existimatum sibi dixerant. Plane invectus est in illos: o insensati et tardi corde in non credendo omnibus, quae locutus est ad vos. 7) duae locutus non alteriuS Se dei esse probat, sed eiusdem dei. β) Nam eadem et angeli ad mulieres: rememoramini, quae locutus
264쪽
sit vobis in Galilaea dicens, quod oporteret tradi siliuni hominis et crucifigi et tertia die resurgere. ) Et quare oportebat 7 nisi quia ita a deo creatore scriptum. Igitur increpuit illos ut de sola passione scandalizatos et ut dubios de fide resurrectionis adnuntiatae sibi a seminis, per
quae non crediderant ipsum suisse, quem existimarant. Itaque quod existimaverant, id volens credi Se, eum Se eou- firmabat, quem existimaverant, creatoris scilicet Christum, redemptorem Israelis. De corporis autem Veritate quid potest clarius 7 Cum haesitantibus eis, ne phantaSma e SSet, imo phantasma credentibus: quid turbati estis r inquit, quid cogitationes subeunt in corda vestrar videte matius meas et pedes, quia ego ipse Sum, quoniam spiritus Ossa non habet, sicut me videtis habere. Et Marcion quaedam contraria sibi illa, eredo industria, eradere de evangelio Suo noluit, ut ex his, quae eradere potuit nec erasit, illa, quae era Sit, aut negetur erasisse,' aut merito erasisse dicatur. Nec parcit nisi eis, quae non minus aliter interpretando quam delendo subvertit. Vult itaque sic dictum, quasi, spiritus ossa non habet, sicut me videtis habentem, ad spiritum reseratur; sicut me videtis habentem, id est non habentem ossa, Sicut et spiritus. Et quae ratio tortuositatis istius cum simpliciter pronuntiare potuisset, quia Spiritus Ossa non habet, sicut me videtis non habentem. Cur autem inspectui eorum manus et pedes suos offert, quae membra ex ossibus constanti Si ossa non habebat, cur adiicit: et scitote, quiae ego Sum, quem scilicet corporeum retro noverant 7 Aut si phantasma erat usque quaque, cur illos phantasma credentes increpabat 7 Atquin adhuc eis non credentibus, propterea cibum desideravit, δ) ut se ostenderet etiam dentes habere. Implevimus, ut opinor, sponsionem; exhibuimus Iesum Christum prophetarum doctrinis, Sententiis, assectibus, sensibus, virtutibus, passionibus, etiam resurrectione, non alium, quam creatoris, siquidem et apostolos mittens ad praedicanduin universis nationibus, ) in omnem terram
exire sonum eorum et in terminos terrae voces eorum pSalmum β) adimplendo praecepit. Misereor tui, Marcion, frustra laborasti. Christus enim Iesus in evangelio tuo meus est.
265쪽
1. Nihil sine origine nisi deus solus; quae quantum
praecedit in statu omnium rerum, tantum praecedat necesse est etiam in retractatu earum, ut constare de statu possit,
quia nec habeas dispicere, quid, quale sit, nisi certus, an sit, cum cognoVeris, unde sit. Et ideo eX opusculi ordino ad hanc materiam devolutus, apostoli quoque Pauli ) originem a Marcione desidero, novus aliqui discipulus nec ullius alterius auditor, qui nihil interim credam, nisi nihil temere credendum, temere porro credi, quodcunque sine originis agnitione creditur, quique dignissime ad sollicitudinem redigam istam inquisitionem, eum is mihi affrmatur apostolus, quem in albo apostolorum apud evangelium non deprehendo, denique audiens postea eum a domino allectumia in in coelis quiescente, quasi inprovidentiam existimo, si non ante scivit illum sibi necessarium Christus, sed iam
ordinato ossicio apostolatus et in Sua opera dimisso ex incurSu, non DX pro Spectu, adi ieiendum existimavit, necessitate, ut ita dixerim, non voluntate. Quamobrem, Pontice nauclere, si nunquam furtivas merces vel illicitas in acatos tuas recepisti, si nullum Omnino onus avertisti vel adulterasti, cautior utique et fidelior in dei rebus, edas velim nobis, quo symbolo Susceperis apostolum Paulum, quis illum tituli charactere percuSSerit, quis transmiserit tibi, quis imposuerit, ut possis eum cunstanter exponere, nst illius probetur, qui omnia apostolatus eius instrumenta protulerit. Ipse se, inquit, apostolum est professus, et quidem non ab hominibus nec per hominem, sed per Iesum Christum. 3 Plano prosteri potest semet ipsum quivis, verum proseSSio eius alterius auctoritate conficitur; alius scribit, alius subscribit, alius obsignat, alius actis reser t. Nemo sibi et professor et testis est. Praeter haec utique legisti, multOS Venturos,
qui dicant: ego sum Christus. δ) Si est, qui se Christum
Nomen Pauli deest in Rhen. ed. I. I) Gal. I, 1. 3 Lue. 21, 8.
266쪽
ADV. II ARCIONEM LIBER V. mentiatur, quanto magis qui se apostolum praedicet Christi ZAdlauc ego in persona discipuli et inquisitoris conversor, ut iam hinc et fidem ttiam obtundam, qui unde eam probes, non habes, et impudentiam suffundam, qui vindicas, et undo possis Vindicare, non recipis. Sit Christus, Sit apostolus, ut alterius, dum non probantur nisi de instrumento creatoris. Nam mihi Paulum etiam Genesis olim repromisit. Inter illas enim figuras et propheticas super filios suos benedictiones Iacob, cum ad Beniamin dixisset: Beniamin, inquit, lupus rapaX ad matutinum comedet adhuc, et ad vesperam dabit escam. Ex tribu enim Beniamin Orilurum Paulum providebat, lupum rapacem ad matutinum cO- medentem, id est, prima aetate Vastaturum pecora domini ut persecutorem ecclesiarum, deliine ad vesperam escam daturum, id est, devergente iam aetate oves Christi educaturum ut doctorem nationum. Nam et Saulis primo asperitas insectationis erga David, deliinc poenitentia et satisfactio, bona pro malis recipientis, ) non aliud portendebat, quam Paulum in Saule secundum tribus et Iesum in David secundum Virginis censum. Haec figurarum sacramenta si tibi displicent, certe Acta Apostolorum ) hunc mihi ordinem Pauli tradiderunt a te quoque non negandum. Inde apoStο-lum ostendo perseeutorem, non ab hominibus neque perii ominem; inde et ipsi credere inducor; inde te a de sensione eius eXpello, nee timeo dicentem: tu ergo negas apostolum Paulum Z Non blasphemo, quem tueor. Nego, ut te probare compellam. Nego, ut meum PSSe conVingam. Aut si ad nostram si dem spectas, recipe, quae ea in laciunt; si ad tuam provocas, ede, quae eam prae Struunt; aut probaeSSe, quae credis, aut si non probas, quomodo credis 3 Aut qualis es, adverSUs eum credens, a quo Solo probatur esse, quod credis r Habe nunc tam apostolum de meo si eut et Christum, quam et meum apostolum, quam et Christum. Iisdem et hie dimicabimus lineis, in ipso gradu provocabimus praescriptionis, oportere Scilicet et apostolum, qui creatoris negetur, imo et adversus creatorem proferatur, nihil docere, nihil sapere, nihil velle secundum creatorem, et inprimis tanta constantia alium deum edicere, quanta a
267쪽
lege creatoris abrupit. Neque enim verisimile est, ut avertens a Iudaismo non pariter ostenderet, in cuius dei fidem
averteret, quia nemo tran Sire poSSet a creatore, nesciens,
ad quem transeundum sibi esset. Sive enim Christus iam alium deum revelaverat, sequebatur etiam apostoli testatio, vel ne non eius dei apostolus haberetur, quem Christus revelaverat, et quia non licebat abscondi ab apostolo, qui iam revelatus suisset a Christo; sive nihil tale de deo Christus revelaverat, tanto magis ab apostolo debuerat revelari, qui iam non posset ab alio, non credendus sine dubio, si nec ab apostolo revelatus. Quod idcirco praestruximus, ut iam hinc profiteamur nos proinde probaturos, nullum alium deum ab apostolo circumlatum, sicut probavimus ne Ca Christo, eX ipsius utique epistolis Pauli, quas proindentuli latas etiam de numero sorma iam haeretici evangelii praeiudicasse debebit.
2. Principalem adversus Iudaismum epistolam nos quoque confitemur, quae Galatas docet. Amplectimur etenim Omne in illam legis veteris abolitionem, ut et ipsam de creatoris venientem dispositione, sicut saepe iam in isto Ordine tractavimus de praedicata novatione a prophetis dei nostri. ' duodsi creator quidem Vetera cessura promiSit, novis scilicet Orituris, Christus vero tempus distinctionis
istius lex et prophetae usque ad Ioannem in g) terminum in
Ioanne statuens intςr utruInque ordinem desinentium exinde veterum et incipientium novoruin : necessarie et apostolus
in Christo post Ioannem revelato Vetera infirmat, noVavero confirmat, atque ita non alterius dei sidem curat, quam creatoris, apud quem et vetera decessura praedicabantur. Igitur et legis destructio et evangelii aedificatio pro me laciunt in ista quoque epistola ad eam Galatarum praesumptionem pertinentes, qua praesumebant Christum, ut puta creatoris salva creatoris lege credendum, quod adhue incredibile videretur legem a suo auctore deponi. Porro si omnino alium deum ab apostolo audissent, ultro1 Has inscriptiones a Bigallio omissas et ab aliis editt. in margine appositas placuit hic et postea e Rhenani editionibus restituere. a) Luc. 16, 16. TERTULL. III.
268쪽
A D U. Μ A R C I O N E II LIBER V. utique scissent abscedendum sibi esse a lege eius dei, quem reliquissent alium Secuti. Quis enim eXspectaret diutius discere, quod novam deberet sectari disciplinam, qui novum deum recepisset Z Imo quia eadem quidem divinitas praedicabatur in evangelio, quae semper nota fuerat in lege, disciplina Vero non eadem, hic erat totuS quaestionis status, an lex creatoris ab evangelio deberet excludi
in Christo creatoris. Denique aufer hunc statum, et Vacat quaestio. Vacante autem quaestione, ultro omnibus agnoscentibus, discedendum sibi esse ab ordine creatoris per sdem dei alterius, nulla apostolo materia competisset id tam presse docendi, quod ultro fides ipsa dictasset. Igitur tota intentio epistolae istius nihil aliud docet, quam
legis discessionem venientem de creatoris dispositione, ut adhuc sugseremus. Si item nullius novi dei exserit mentionem, quod nuSquam magis secisset, quam in ista materia, ut rationem scilicet ab legendae legis unica hac et sufficientissima definitione proponet et novae divinitatis, apparet quomodo scribat: miror Vos tam cito transferri ab eo, qui vos vocavit in gratiam, ad aliud eVangelium, i) ex conversatione aliud, non ex religione, ex disciplina, non ex divinitale, quoniam quidem evangelium Christi a lege evocare deberet ad gratiam, non a creatore ad alium deum. Nemo enim illos moverat a creatore, ut viderentur sic ad aliud evangelium transferri, quasi dum ad creatorem transferuntur. Nam et adiiciens, quod aliud evangelium omnino non esset, creatoris confirinat id, quod esse defendit. Si in enim et creator evangelium repromittit, dicens per Esaiam: ascende in montem excelsum, qui evangeligas Sioni, extolle vocem in Valentia tua, qui evangeligas Hierusalem. δ) Item ad apostolorum personam: quam tempestivi pedes evangeligantium pacem, evangeliZantium bona, ε) utique et nationibus evangeliZantium, quoniam et in nomine eius, inquit, nationes sperabunt, Christi scilicet, cui ait: posui te in lumen nationum. Est autem evangelium etiam dei novi, quod vis, tunc ab apostolo de sensum. Iam ergo duo sunt evangelia apud duos deos, et mentitus erit apostolus dicens, quod aliud omnino non est, si) cum sit et aliud, cum Sic
269쪽
ADI . ΜARCIONEΜ LIBER V. BAD suum evangelium defendere potuisset, ut potius demonstraret, non ut unu ni determinaret. Sed fortasse, ut sugias hinc, et ideo, dices, subtexuit: licet angelus de coelo aliter
evangeliZaturum. Rursus ergo te implicas. Hoc est enim, quo adstringeris. Duo enim evangelia confirmare non est eius, qui aliud iam negarit. Τamen lucet sensus eius, qui suam praemisit perSonam: sed etsi nos aut angelus de coelo aliter evangelizaverit; Verbi enim gratia dictum est. Ceterum si nec ipse aliter evangeli Zaturus, utique nec angelus; ita angelum ad hoc nominavit, quo multo magis hominibus non esset credendum, quando nec angelo, nec apostolo; non angelum ad eVangelium referret creatoris. Exinde decurrens ordinem conversionis Suae de persecutore in apostolum p) scripturam Apostolicorum δὶ confirmat, apud quam ipsa etiam epistolae istius materia recognoscitur, intercessisse quosdam, qui dicerent circumcidi oportere et observandam esse Moysi legem, tunc apostolos de ista quaestione consultos ex auctoritate Spiritus renuntiasse, non esse imponenda onera hominibus, quae patres ipsi non potuissent sustinere. ε) Quod si et eX hoc congruunt Paulo Apostolorum Acta, cur ea respuatis, iam apparet, ut deum scilicet non alium praedicantia, quam creatorem, nec Christum alteri u S, quam creatoris, quando nec promissio spiritus sancti aliunde probetur exhibita, quam de instrumento Actorum. duae utique Verisimile non est, ex parte quidem apostolo convenire, cum ordinem eius secundum ipsius testimonium Ostendunt, e X parte Vero dissidere, cum divinitatem in Christo creatoris adnuntiant, ut praedicationem quidem apostolorum omnino β) Sit secutus Paulus, qui sormam ab eis dedocendae legis accepit. 3. Denique ad patrocinium Petri ceterorumque apο- stolorum ascendisse Hierosolymam post annos quatuordecim scribit, ut conferret cum illis de evangelii sui regula, ne in vacuum tot annis eucurrisset aut curreret, β)isi quid scilicet citra sormam illorum evangeligaret, adeo ab illis
probari et constabiliri desiderarat, quos Τ) si quando vultis
270쪽
ADU. ΜAR CI ON EII LIBER V. Iudaismi magis assines subintelligi. Cum vero nec Titum dieit circumcisum, i) iam incipita Ostendere solam eircumcisionis quaestionem ex defensione adhuc legis concussam ab eis, quos propterea salsos et superinductitios fratres appellat, non aliud statuere pergentes, quam perseverantiam legis, ex fide sine dubio integra creatoris, atque ita pervertentes evangelium, non interpolatione Scripturae, qua Christum creatoris effingerent, sed retentione veteris disciplinae, ne legem creatoris eXcluderent. Ergo propter superinductitios, inquit, salsos fratres, qui subintraverant ad speculandam libertatem nostram, quam habemus in Christo, ut nos subigerent servituti, nec ad horam cessimus subiectioni. ) Intendamus enim et sensui ipsi et caussae eius, et apparebit vitiatio scripturae. Cum praemittit: sed
nec Τitus, qui mecum erat, cum e SSet Graecus, coactuS est
circumcidi, dehinc subiungit: propter superinductitios salsos fratres, et reliqua; contrarii utique saeti incipit reddere rationem, Ostendens propter quid secerit, quod nec secisset nec ostendisset, si illud, propter quod secit, non accidisset Denique dicas velim, si non subintroissent salsi illi fratres
ad speculandam libertatem eorum, cessissent subiectioni Z non opinor. Ergo ceSserunt, quia fuerunt, propter quose ederetur. Hoc enim rudi fidei et adhuc de legis obser-Vatione suspensae competebat, ipso quoque apostolo ne in Vacuum cucurrisset aut curreret suspecto. Itaque frustrandi erant falsi fratres, speculantes libertatem Christianam, ne ante eam in servitutem abducerent Iudaismi, quam Paulus
Sciret Se non in vacuum cucurrisse, quam dexteras ei darent anteceSSOres, quam ex cen Su eorum in natione, praedicandi
munus subiret. δ) Necessario igitur cessit ad tempus, et sic ei ratio constat Timotheum circumcidendi et rasos introducendi in templum, quae in Actisq) edicuntur, adeo Vera, ut apostolo consonent profitenti β) factum se Iudaeis Iudaeum, ut Iudae, silueris aceret, et sub lege agentem propter eos, qui suiu lege agerent, Sic et propter Superinductos illos, et Omnibus novissime omnia sactum, ut omnes
lucraretur. Si haec quoque intelligi ex hoc postulant, id quoque nemo dubitabit, eius dei et Christi praedicatorem