장음표시 사용
281쪽
fuisse contenderim ob culpam ab omni conscientia dispositionum creatoris. Sed iam nec mihi competit, principes huius aevi virtutes et potestates interpretari creatoris, quia ignorantiam illis adscribit apostolus, Iesum autem et secundum nostrum evangelium i) diabolus quoque in tentatione cognovit, et secundum commune instrumentum ) spiritus nequam sciebat eum sanctum dei esse et Iesum vocari et in perditionem eorum venisse. Etiam parabola sortis illius armati, quem alius Validior oppressit et vasa eius Occupavit, δ)si in creatorem εὶ accipitur apud Marcionem, iam nec ignorasse ultra potuit creator deum gloriae, dum ab eo Opprimitur, nec in cruce eum figere, adversus quem valere non
potuit. Et Superest, ut secundum me quidem credibile sit, scientes Virtutes et potestates creatoris deum gloriae, Christum suum, crucifixisse, qua desperatione et malitiae redundantia servi quoque scelestissimi dominos suos interficere non dubitant. Scriptu in est enim apud me, satanam in Iu-
hoc loco patitur ignorantiam adscribi virtutibus creatoris in gloriae dominum, quia scilicet non illas vult intelligi principes huius aevi. Quodsi non videtur de spiritalibus dixisse principibus, ergo de secularibus dixit, de populo principali, utique non inter nationes, de ipsis archontibus eius, de rege Herode, etiam de Pilato, et quo maior principatus huius aevi Romana dignitas praesidebat. Ita et
cum destruuntur argumentationes diverSae partis, nostrae expositiones aedificantur. Sed vis adlluc gloriam nostram dei tui esse et apud eum in occulto suisse. Et quare adhuc eo dein et deus instrumento et apostolus nititur 3 Quid
illi cum sententiis prophetarum ubique 7 duis enim cognovit sensum domini, et quis illi consiliarius sui tr si) Esaias est. Quid illi etiam cum exemplis dei nostri y Nam quod
architectum se prudentem Τ) assirmat, hoc invenimus signiscari de palatorem disciplinae divinae a creatore per Esaiam. Ausera in enim, inquit, a Iudaea inter cetera et Sapientem
arctii tectum. 83 Et numquid ipse tunc Paulus destinabatur, de Iudaea, id est de Iudaismo, auferri habens in aedifica
282쪽
ADV. ΜARCIONEM LIBER Vtionem Christianismi, positurus unicum sundamentum, quod est Christus Zi) quia et de hoc per eundem prophetam creator: ecce ego, inquit, iniicio in fundamenta Sionis lapidem pretiosum honorabilem, et qui in eum crediderit, non confundetur, ) nisi si structorem se terreni operis deus profitebatur, ut non de Christo suo significaret, qui futurus esset sundamentum credentium in eum, Super quod prout qui Sque Superstruxerit, dignam scilicet vel indignam doctrinam, Si opuS eius per ignem probabitur, si merces illi per ignem rependetur, creatoris est, quia per ignem iudieatur δ)Vestra superaedificatio, utique sui standamenti, id est sui Christi. Nescitis, quod templum dei sitis, et in vobis inlia-hitet spiritus dei δε) Si homo et res et opus et imago et
similitudo et caro per terrain et a Dima per a stlatum creatoris est, totus β) ergo in alieno habitat deus Marcio uis, si non creatoris Sumus templum. Puodsi templum dei quis vitiaverit, vitiabitur, utique a deo templi. Ultorem intentans, creatorem intentabis. Stulti estote, ut sitis sapientes. Quare 7 sapientia enim huius mundi stultilia est penes
deum. β) Penes quem deum Z Si nihil nobis et ad hune, sen Sum pristina praeiudicaverunt, bene quod et hic adstruit: scriptum est enim: deprehendens i) sapientes in nequitia illorum; et rursus: dominus scit cogitationes sapientium, quod sint supervacuae . d) In totum enim prae Scriptum a nobis erit, nulla illum.sententia uti potuisse eius dei, quem destruere deberet, si non illi doceret. Ergo, inquit, nemo glorietur in homine. Et hoc secundum creatoris disciplinam: miserum hominem, qui spem habet in hominem l ') et
bonum est sidere in deo, quam fidele in hominibus; i q) ita et gloriari. 7. Et occulta tenebrarum ipse illuminabit, i) utique per Christum, qui Christi ip) illuminatione in repromisit,i δ)Se quoque lucernam pronuntiavit, Scrutante in corda et l) 1 Cor. 3, 11. 2) Ies. 28, 16. 3) 1 Cor. 3, 13 sqq. si
prehendes. S) 1 Cor. 3, 19. 20. Iob. 5, 13. Ps. 94, 1. 9 Ier. 17, 5. 10 Ps. 118, 8. 11 Cor. 4, 5. 12) Cod. Woα- eri: Christi, Rigali. Christus, ceteri: Christum. 13 ies.
283쪽
renes. i) Ab illo erit et laus unicuique, a quo et contrarium laudis, ut a iudice. Certe, inquis, vel hic mundum deum mundi interpretatur, dicendo: spectaculum laeti su-nius mundo et angelis et hominibus, ) qui si mundum homines mundi significasset, non etiam homines postmodum nominasset. Imo ne ita argumentareris, providentia spiritus sancti demonstravit, quomodo δ) dixisset: spectaculum lacti sumus mundo, dum angelis, qui mundo . ministrant, et hominibus, quibus ministrant. Verebatur nimirum tantae constantiae vir, ne dicam Spiritus sanctus, praesertim ad filios scribens, quoS in evangelio generaverat, ε) libere deum mundi nominare, adversus quem nisi exserte non posset videri praedicare. Non desendo secundum legem creatoris β) displicuisse illum, qui mulierem patris sui habuit; si
communis et publicae religionis secutus sit disciplinam. Sed cum eum damnat dedendum satanae, damnatoris dei praeco est. Viderit et quomodo dixerit: in interitum camnis, ut spiritus salvus sit in die domini, dum et de carnis interitu et de salute spiritus iudicarit, et auferri iubens
malum de medio, Τ) creatoris frequentissimam sententiam commemoraverit. EXpurgate Vetus sermentum, ut sitis nova conspersio, Sicut estis agymi. Ergo aZymi figurae erant nostrae apud creatorem. Sic et pascha nostrum
immolatus est Christus. β) duare pascha Christus, si non pascha figura Christi per similitudinem sanguinis salutaris ot pecoris ') Christi Τ Quid nobis et Christo imagines induit ist) sollemnium creatoris, si non erant nostrae 7 Avertens autem nos a fornicatione, manifestat carnis resurrectionem. Corpus, inquit, non fornicationi, sed domino, et dominus corpori, ii) ut templum deo, et deus templo. Τemplum ergo deo peribit, et deus templo. Atquin vides: qui dominum suscitavit, et nos suscitabit; ip) in corpore quoque suscitabit, quia corpus domino, et dominus e Orpori. Et bene quod aggerat. Nescitis corpora Ve Stra membra
esse Christi yi δ) Quid dicet haereticus I membra Christi
284쪽
sumus ) magno . in Plane nullo, si phantasma suit Christus,
nec habuit ullam substantiam corporis, quam pro no Stri Scorporibus dependeret. Ergo Christus habuit, quo nos redimeret, et si aliquo magno redemit haeci corpora, in quae eadem committenda sornicatio non erit, ut in membra iam Christi, non nostra, Utique sibi Salva praestabit, quae magno comparaVit. Iam nunc quomodo honorabimus, quomodo tollemus deum in corpore perituror δ) Sequitur de nuptiis congredi, quas Marcion constantior apostolo prohibet. Etenim apostolus, etsi bonum continentiae praeseri, tamen coniugium et contrahi permittit, et usui esse, et magis retineri, quam disiungi suadet. ε) Plane Christus vetat divortium, Moyses vero permittit. Marcion totum concubitum auferens fidelibus, viderint enim catechumem eius,) repudium ante nuptias β) iubens, cuius sententiam sequitur, Moysi an Christir Atquin et Christus cum praecipit, mulierem a viro non discedere, aut si discesserit, manere innuptam, aut reconciliari viro: β) et repudium permisit, quod non in totum prohibuit, et matrimonium confirmavit, quod primo vetuit disiungi, et, si sorte disiunctum, voluit resormari. Sed et continentiae quas ait caussas 3 Quia tempus in collecto est. Τ) Putaveram, quia deus alius in Christo; et lamen a quo est collectio temporis, ab eo erit et quod collectioni temporis congruit. Nemo alieno tempori consulit. Pusillum deum affirmas tuum, Marcion, quem in aliquo coangustat tempus creatoris. Certe praescribens tantum in domino esse nubendum,') ne quis fidelis ethnicum matrimonium contrahat, legem tuetur creatoris allophylorum nuptias ubique prohibentis. Sed etsi sunt, qui dicuntur dei, sive in coelis, sive in terris, ') apparet, quomodo dixerit; non quasi Vere sint, sed quia sint, qui dicantur, quando non sint. De idolis enim coepit,de idolothytis disputaturus: scimus, quod idolum nihil sit. isti Creatorem autem et Marcion deum non negat; ergo non potest videri apostolus creatorem quoque inter eos posuisse, qui dei dicantur, et
tamen non sint, quando, etSi suissent, nobis tamen unus e Sset 1 Rhen. , quod in ed. I. non habuerat, postea addidit: pretio. 2) 1 Cor. 6, 20. 3) ibid. 4) Cor. 7, 7 sq. 26 sq. b) Gelemus, ed.
Frati. Rig. ante nuptae; Fr. Iunius coni. ante nuptis. Cf. ad V.
285쪽
ADU. MARC IOΝ ΕΜ LIBER U. 225 deus pater. Ex quo omnia i) nobis, nisi cuius omniar a Uuaenam ista Τ Ηabes in praeteritis, omnia vestra sunt, Si, e Paulus, sive Apollo, sive Cephas, sive mundus, Sive Vita,
SIVO MOPS, SiVe prae Sentia, sive sutura. δ) Adeo omnium deum ereatorem facit, a quo et mundus et vita et mors, quae alterius dei esse non possunt. Ab eo igitur inter omnia et Christus. EX labore suo unumquemque docens ivere oportere, q) Satis exempla praemiserat militum, pastorum,. rusticorum; β) sed divina illi auctoritas deerat. Legem agitur opponit creatoris ingratis, quam destruebat; sin enim dei nullam talem habebat. Bovi, inquit, terentios non Obligabis, et adiicit: numquid de bubus portinet ad dominum' etiam bubus propter homines benignum' propter nos erum scriptum est, inquit. β) Ergo et legem allegoricam
Secundum nos probaVit, et de evangelio viventibus patrocinantem, i) ac propter hoc non alterius esse evangeliZatore S,
quam culus leX, quae prospexit illis, cum dicit: propter nos enim scriptum est. Sed noluit uti legis potestate, quia maluit gratis laborare. Hoc ad gloriam suam retulit, quam nega Vit quem quam evacuaturum, non ad legis destructionem, qua alium probavit usurum. Ecce enim et inpetram offendit caecus Marcion, de qua bibebant in solitudine patres nostri. Si enim petra illa Christus suit, ') utique creatoris, cuius et populus. Cui rei figuram extranei sacramenti interpretatur 3 An ut hoc ipsum doceret, si urata fuisse vetera in Christum ex illis recensendum ' Nam et reliquum exitum populi decursurus praemittit: haec autem exempla nobis sunt sacta. ist) Dic mihi: a creatore alterius quidem ignoti dei hominibus exempla sunt sacta, an alius deus ab alio mutuatur exempla, et quidem aemulo Z De illo me terret sibi, a quo sidem meam transfert ' Meliore sn me illi adversarius faciet 3 Iain si deliquero eadem, quae et popUlus, eademne passurus sumi i) an non 3 Atquin si non
cadem, vane mihi timenda proponit, quae non Sum Ρ3SSU rUS. PasSurus autem a quo ero 7 si a creatore, qualia
infligere ipsius est' et quale erit, ut peccatorem aemuli sui
l) ib. v. s. 2) Lat. et Fr. Iunius: deus pater, ex quo omnia. Ex quo omnia nobis, nisi cuius omnia 3 3
286쪽
ADV. ΜARCIO ΝΕΜ LIBER V. puniat magis, quam e contrario foveat deus zelotes 7 si ab illo deor atquin punire non novit. Ita tota ista propositio apostoli nulla ratione consistit, si non ad disciplinam creatoris est. Denique et in clausula praelationi respondet.
Haec autem quemadmodum evenerunt illis, scripta sunt ad nos commonendos, in quos fines aevorum decucurrerunt. )0 creatorem et praescium iam et admonitorem alienorum Christianorum i Praetereo Si quando paria eorum, quae retractata sunt, quaedam et breviter eXpungo. Magnum argumentum dei alterius permissio omnium obsoniorum adversus legem, ) quasi non et ipsi confiteamur legis Onera dimissa, sed ab eo, qui imposuit, qui novationem repromisit; ita et cibos, qui abstulit, reddidit, quod et a primordio praestitit. Ceterum, si quis alius deus fuisset destructor dei nostri, nihil magis Suos prohibuisset, quam de copiis
8. Caput viri Christus est. δ) Quis Christus, qui non
est viri auctor Z Caput enim ad auctoritatem posuit, auctoritas autem non alterius erit, quam auctoris. Cuius denique viri caput est ' Certe de quo subiicit: vir enim non debet caput velare, eum sit dei imago. εὶ Igitur si creatoris est imago, ille enim Christum, sermonem Suum, inluens, hominem futurum : saciamus, inquit, hominem ad imaginem et similitudinem nostram,) β γ quomodo possum
alterum habere caput, non eum, cuius imago Sum3 Cum enim imago Sim creatoris, non est in me locus capitis alterius. Sed et quare mulier potestatem Super caput
habere debebit 7 Si quia ex viro, et propter Virum sacta
est si) secundum institutionem creatoris, sic quoque eius disciplinam apostolus curavit, de cuius institutione causSas disciplinae interpretatur. Adiicit etiam: propter angelos. Τ)Quo sy id est, cuius 7 si creatoris apostatas, β) merito, ut illa facies, quae eos scandaliZavit, notam quandam reserat de habitu humilitatis et Obscuratione decoris; si vero propter angulos dei alterius, quid veretur, si nec ipsi Marcionitae seminas appetunt 3 Saepe iam Ostendimus, haereses apud apostolum inter mala ut malum poni, et eos probabiles
1 sqq. Cf. udv. Marc. 5, 18 cxtr
287쪽
intelligendos, qui haereses ut malum fugiant. i) Proinda
panis et calicis sacra men ta iam in evangelio ) probavi inus, eorporis et sanguinis domini ei Veritatem adversus phantasma Marcionis. Sed et omnem iudicii δὶ mentionem creatori competere, ut deo iudici, toto paene opere tractatum est. Nunc de spiritalibus dico, q) haec quoque in Christum a creatore promissa, sub illa praescriptione iustis Sima, opinor, qua non alterius credenda sit exhibitio, quam cuius probata fuerit repromissio. Pronuntiavit Esaias: prodibit virga de radice Iesse, et flos de radice ascendet, et requiescet Super eum spiritus domini; dehinc species eius enumerat: spiritus sapientiae et intelligentiae, spiritus consilii et valentiae, et spiritus agnitionis et religionis, spiritus eum replebit timoris dei. β) Christum enim insoris figura ostendit oriturum ex virga, profecta de radice
Iesse, id est virgine generis David, filii Iesse, in quo Christo consistere haberet tota substantia spiritus, non quasi postea Obventura illi, qui semper spiritus dei fuerit, ante Camem quoque, ne ex hoc argumenteris prophetiam ad eum Christum pertinere, qui ut homo tantum eX solo censu David postea consecuturus sit dei sui spiritum. Sed quoniam exinde, quo floruisset in carne, sumpta eX stirpe David , requiescere in illo omnis, haberet operatio gratiae spiritalis et concessare et sinem sacere quantum ad Iudaeos; sicut et res ipsa testatur, nihil exinde spirante penes illos spiritu creatoris, ablato a Iudaea sapiente et prudente architecto et consiliario et propheta, ') ut hoc sit: lex et propheta usque ad Ioannem. β) Accipe nunc, quomodo et a Christo in coelum recepto charismata obventura') pronuntiarit. Ascendit in sublimitatem, id est in coelum, captivam duxit captivitatem, id est mortem vel humanam
servitutem, dedit data filiis hominum, i q) id est donativa,
quae charismata dicimus. Elegante risi liis hominum ait, non paSSim hominibus, nos ostendens filios hominum, id est vere hominum, apostolorum. In evangelio enim, inquit.
Des : ascendet, de virga, et requ. 6 Ies. 1i,1 sq.
288쪽
ezΜ Α D V. MARCIONEM LIBER V. ego vos generavi; et filii mei, quos partu rio rursus. γIam nunc et illa promissio spiritus absolute facta per Ioelem: in novissimis temporibus effundam de meo spiritu in Omnem carnem, et prophetabunt filii filiaeque eorum, et super servos et ancillas meas de meo spiritu effundam. δὶ sit utique si in novissimos dies gratiam spiritus creator repromisit, Christus autem spiritalium dispensator in novissimis diebus apparuit, dicente apostolo : at ubi tempus expletum est, misit deus filium suum, εὶ et rursus: quia tempus iam in collecto est: f apparet et de temporum ultimorum praedicatione hanc gratiam spiritus ad Christum praedicatoris pertinere. Compara denique species apostoli et Esaiae. β γ Alii, inquit, datur per spiritum sermo sapientiae. Statim et Esaias spiritum sapientiae posuit. Alii sermo scientiae. Hic erit sermo intelligentiae et consilii. Alii fides in eodem spiritu. Hic erit spiritus religio uis et timoris dei. Alitidonum eurationum, alii virtutum. Hic erit valentiae spiritus. Alii prophetia, alii distinctio spirituum, alii genera linguarum, alii interpretatio linguarum. Hic erit agnitionis spiritus. Vides apostolum et in distributione facienda unius spiritus et in specialitate interpretanda prophetae conspirantem. Possum dicere, ipsum, qui
corporis nostri per multa et diversa membra unitatem charismatum variorum compagini ad aequavit, i) eundem et corporis humani et spiritus,sancti dominum ostendit, qui meritum charismatum noluerit esse in corpore spiritus, quae nec in corpore humano collocavit, qui de dilectione
quoque omnibus charismatibus praeponenda βὶ apostolum instruxerit principali praecepto, quod probavit et Christus: diliges dominum de totis praecordiis et totis viribus et tota anima tua, et proximum tibi tanquam te.') Quod etsi in lege Scriptum esset, commemorat in aliis linguis et in aliis
locuturum creatorem .i st) Cum hac commemoratione chali- Sma linguarum confirmat, nec hic potest videri alienum charisma creatoris praedicatione confirmasse, aeque praescribenS
silentium mulieribus in ecclesia, i i) ne quid discendi duntaxat
289쪽
ADU. II ARCIO ΝΕΜ LIBER V. 2δDgloria i) loquantur. Ceterum prophetandi ius et illas habere, iam ostendit, cum nulli eri etiam prophetanti velamen imponit. ) Ex lege accipit subiiciendae feminae auctorita tem, δ) quam, ut semel di Xerim, nosse non debuit, nisi in destiuetionem. Sed ut taui a spiritalibus recedainus, res ipsae probare debebunt, quis nostrum temere deo suo
creator repromisit in suurn Christum nondum revelatum, ut Iudaeis tantum destinatum, suas habitura in suo tempore, in suo Christo, et in suo populo operationes. Exhibeat itaque Marcion dei sui d0na, aliquos prophetas, qui tamen non de humano sensu, sed de dei spiritu sint locuti, qui et sutura praenuntiarint et cordis occulta traduxerint. Edat aliquem psalmum, aliquam Visionem, aliquam orationem, duntaxat spiritalem, in ec stasi, id est amentia, si qua linguae interpretatio accessit. β).Probet etiam milii mulierem apud se pr0phetasse ex illis suis sanctioribus seminis. Magni dueain. β) Si haec omnia facilius a me proseruntiar, et utique conspirantia regulis et dispositionibus et disciplinis creatoris, sine dubio dei mei erit et Christus et spiritus et apostolus. Habet pro se SSionem meam, qui voluerit eam eXigere.
s. Interim Marcio nites nihil huiusmodi exhibebit, qui
timet iani pronuntiare, cuius magis Christus nondum sit revelatus. Sicut meus eXspectandus est, qui a primordio praedicatus est, illius idcirco non est, quia non a primordio sit. Melius nos credimus tu Christum futurum, quam haereticus in nullum. Mortuorum resurrectionem quomodo quidam tunc negarint, i) prius dispiciendum est. Utique eodem modo, quo et nunc; siquidem semper resurrectio earnis negatur. Ceterum animam et sapientium plures divinam vindicantes salva in repromittunt, et vulgus ipsum ea praesumptione desunctos colit, qua animas eorum manere consulit. Ceterum corpora aut ignibus statim aut se Pisaut etiam diligentissime condita temporibus tamen aboleri,
290쪽
8 A D V. II ARCIONEM LIBER V. manifestum est. Si ergo carnis resurrectionem negantes apostolus retundit, utique adversus illos tuetur, quod illi negabant, earnis Scilicet resurrectionem. Habes compendio responsum. Cetera iam ex abundanti. Nam et ipsum, quod mortuorum resurrectio dicitur, exigit de senili proprietates vocabulorum. Mortuum i) non est, nisi quod amisit animam, de cuius facultate vivebat; corpus est, quod amittit animam, et amittendo fit mortuum; ita in ortui vocabul uni corpori competit. Porro Si resurrectio mortui est, mortuum autem non aliud est quam corpus, corporis erit re Surrectio. Sic et resurrectionis vocabulum non aliam rem vindicat, quam quae cecidit. Surgere enim potest dici et quod omnino non cecidit, quod semper retro iacuit. Resurgere autem non est nisi eius, quod cecidit; iterum enim surgendo, quia cecidit, resurgere dicitur. Re enim syllaba iterationi semper adhibetur. Cadere ergo dicimus corpus in terram per mortem, Sicut et res ipsa testatur, ex dei lege; corpori enim dictum evit: terra es et in terram ibis. )Ιta quod de terra est, ibit in terram. Hoc abit, quod in terram ibit; hoc resurgit, quod cadit. Quia per hominem
mors, et per hominem resurrectio. δ) llic mihi et Christi eorpus ostenditur in nomine hominis, qui constat e X corpore, ut saepe iam docuimus. duodsi sic in Christo vivificamur omnes, sicut mortis caninr in Adam, ε) quando in Adam corpore mortificamur, sic necesse est et in Christo corpore viviscemur. Ceterum similitudo non constat, si non in eadem substantia mortificationis in Adam vivificatio concurrat in Christo. Sed interposuit adhuc aliquid de Christo, et propter praesentem disceptationem non omittendum. Tanto magis enim probabitur carnis resurrectio, quanto Chri Stum eius dei ostendero, apud quem creditur carnis resurrectio. Cum dicit: oportet enim regnare eum, donec ponat inimicos eius sub pedes eius, β) iam quidem et ex hoc ultorem deum edicit, atque exinde ipsum, qui hoc Christo repromiserit: Sede ad dexteram meam, donec ponam inimicos tuos scabell) Rhen. ed. I. Ita mortuum vocabulum non est; dein d idem edidit: Mortuorum itaque vocabulo non est. COLM Ou v. et Big. Mortuum itaque vocabulo non est. Sed recte eiecit Semler uv. ita s. itaque et vocabulum e Prox irae
antecedentibus et sequentibus petita. 2 Genes. 3, 19. a Cor. 15, 2 l. 4 ib. v. 22. b) ib. v. 25. 27.