장음표시 사용
131쪽
Diop TRICE s CAP. I. iis vel , respondere ad alium quemdam partis cerebri sit vel D velis, qui facit ut anima singula loca cognoscat, 2, quae jacent in recta, aut quasi recta linea MV, vel S X, ὸ obse vel TY Vt ita mirari non debeamus, corpora in natu o προ-
tali latu videri, quamvis imago in Oculo delineata On- αν idquod trarium habeat. Quemadmodum caecus noster simul. ob-oeu-o ectum B, quod est ad dextram t. et ' ope manus sinistrae,im quod abis,ma.
sinistram ope manus dextrae anim- mbustan-
advertit. Et quemadmodum ille s.ὸ , idem non judicat corpus duplex ut πην esse, licet duabus inanibus illud
tangat,sicitiam oculi nostri quum ambo versus cundem locum aciem suam dirigunt, non nisi unicum objectum menti debent cxhibere, quamvis in unoquoque eorum peculiaris ejus imago formetur. X I. Perceptio distantiae non magis quam itus ab ullis Eli Om..is
imaginibus pendet ; sed primo a figura totius oculi 2 V
ctenim,ut Jam diximus, alia requiritur ad percipienda ιυ ι--ca Quae propinQua , quam ad ea quae procul abducta dum illam pro ratione odecti mutamus, smaul quaedam ει tim 2 cerebri nostri pars variat, ita a natura instituta, ut ani santia δε- mam de hac distantia ccrtam reddat prehenda-
Et hoc ut plurimum nobis insciis accidit eodem pla- 4 Li. ne modo quo corpus aliquod manu complexi, stringen tiamsites, ad illius figuram S magnitudinem hanc aptamus, atque ita illud cognoscimus, licet interea non sit opus, musiai ut qua ratione manus nostra movetur aut disponitur ad ' qua
Vertamus. M ta- . Distantiam praeterea discimus, per mutuam quam-gnsere. dam Conspirationem oculorum Ut enim caecus noster I
duo bacilla tenens A E E, de quorum longitudi oeisti,tim
132쪽
animad vertenda distantia, inservit, nec non uinnius oeulis Deo suo
II DI OPTRICE. Ap. VI. ne incertus, blumque intervallum manuum A ma, cum magnitudine angulorum E, exploratum habens, inde, ut ex Geometria quadam omnibus innata, scire potest ubi sit punctum Ε. Sic quum nostri oculi RS 5 rst ambo, vertunturiam, magnitudo Mlineae Us,in angulorum X Sci S, certos nos rod-dunt ubi sit punctum X. Et idem opera alterutrius poD sumus indagare, loco illum movendo, qui versus illum
133쪽
Diop TRICE s, CAP. VI. Ii illum semper dirigentes, primo sistamus in puncto S, Mstatim post in punctois, hoc lassiciet ut magnitudo lineae
Ss, viduorum angulorum S de s S nostrae imaginationi simul occurrant, .distantiam puncti X nos edoceant idque per actionem mentis, quae licet simplex judicium esse videatur,ratiocinationem tamen quamdam involutam habet, similem illi, qua Geometrae per duas stationes diversas, loca inacccssa dimetiuntur.
Alio adhuc modo distantias noscimus, per distinctio nem scilicet aut confusionem figurarum, & simul per c 'hementiam luminis aut debilitatem : Sic dum fixo obtu atii eonfu- tu inspicimus X , radii venientes ab obrectis Io lar, non ita exacte cocunt in punctis R quam si haec 2 ' objecta in V E Y posita forent: Unde illa vel longius tumen, ε remota,vel propius adducta colligimus quam est X. Praeterea ex eo quod lumen ex lac homo ad culum no-madi.ria strum defluens longe vehementitis est, quam si idem ob-3cctum ad cremotum foret, magis illud esse propinquum dijudicamus S riuum hoc quod spargit objectum 1 debilius sit, quam si foret ad v, ulterius illud remotum esse hinc discimus. Denique cum jam aliunde praenovimus qualis sit ma Ignitudo alicimus corporis, vel c)us situs, vel quam distin ἡ.- Tcta sit ejus figura Z quam vividi colores, Vel tantilm qua animemurtis sit vis luminis ex eo emissi, possumus hac praecogni tione uti, non quidem proprie ad videndam, sed tamen i. 'Iad visu percipiendam ejus distantiam. Ut si corpus aliquod oculis familiare, procul contueamur, melius de distantia judicabimus, quam si magnitudo illius minus
cognita foret. Et si ultra nemus obumbratum , rupem se e.
Soli expositam videamus, solus hujus syli ae situs illam G2'
non procul abesse dictabit. Et si duas naves, majorem at re teram, alteram minorem vela facientes contemplemur,
135쪽
DIOPTRICED CAP. VI. iis hac ratione inaequaliter remotas ut aequalis magnitudinis videantur, ex differentia figurarum colorum, duminis quod ad oculos nostros mittent, a remotior sit adver
Modum autem quo magnitudinem & figuram obje XVI,
ctorum videmus , non opus est ei bosius explicare oquum tota illo contineatur, quo distantiam uitum par θω. obj.ctitium crnimus Magnitudinem videlicet aestimamus, magnitudo
ex cognitione seu opinione quam de distantia habemus,
cum magnitudine imaginum in oculi fundo formata me. Ium, comparata, non absolute per imaginum magnitudinem ut clarum fit ind quod, licet, exen pli gratia, centies illae majores sint, quum o ecta valde propinqua sunt, quam cum decuplo magis removentur, non tamen ob id centies majora nobis appareant, sed propemodum aequalia, utique si distantia non decipiamur Manifestum etiam est figuram dignosci, per cognitionem se opinionem quam de situ diversarum partium corporis habemus, non per similitudinc imaginum quae in oculo pinguntur; nam hae plerumque thombo vel ellipsi constant, quum quadrata S circulos nobis exhibent. Ne autem vel minimum dubium clinquatur, qui XV I visio hoc modo quo diximus fiat, ratione praeterca hi τώ,AU .
intuebimur, ob quas interdum nos soleat fallere. Primo, infidat: ouia mens est quae videt, non oculus, idque cerebri opem pbreve magis immediate quam oculi, inde ni ut phrenetici 5 Gemitiis . dormientes varias aliquando species videant, aut sibi vi putent sedere videantur, quae oculis propterea non objiciuntur ...
atque hoc cvenit, si vapores cerebrum pulsantes partes illius , quae visioni Eserviunt, eodem modo disponant quo ipsas mediante oculo disponerent obrecta externa, si adessent. Deinde
136쪽
Deinde , quia impressiones extrinsecus venientes adsensum communem per intermedios ne os transeunt, si horum situs per causam insolitam detorqueatur, objecta alibi quam ubi sunt repraesentare potest. Ut si ocutus sua sponte dispositus ad respiciendum versus X, cogatur a digito N sese obvertere Versus M partes c rebri unde hi nervi prorepunt, non eodem plane modo disponentur, ac disponerentur, si oculus iste a propriis
137쪽
DIop TRI EL CAP. VI. iii musculis eo deflecteretur, nec tamen etiam eodem ac si revera versus X respiceret, sed medio quodammodo, tanquam si respiceret v, atque ita hu)us oculi ope objectum M apparebit eo loci, ubi est , m ubi est X in , ubi est , quoniam haec eadem ob)ccta codem tempore in eris locis videburnu ope alterius oculi 4 4 4 duplicata apparebunt. Eodem modo quo globulus a, duobus digitis D in decussatis attrectatus, instar duorum sentitur Etenim dum hi digiti se mutuo ita decussatos retinent, musculi cos diducere nituntur xin C, SD in F, unde fit ut partes cerebri, ex quibus nervi his musculis inservientes originem ducunt,disponantur eo modo, qui requiritur ut iidem digitiis in B, D in E csse, ac cpnsequente duos ibi globulos H, I tangere videantur. ζ
Praeterea quoniam sumus assueti judicare , actiones a d II
quibus visus noster movetur, ex iis locis venire 'rsu ιι. aut qui quae debemus obtutum dirigere, ut illas percipiamus Vμ quoties accidit ut aliunde procedant facillime fallunt. Fib2, 2 Ita qui oculos flava bile suffuses habent, aut per vitrum
flavum vident, aut in cubiculo degunt, quod nullum tu 'δ
men nisi per ejusmodi vitra recipit, flavo Color omnia die.nt. Corpora quae cernunt infecta putant. Et ille qui in cu- aquis sit
biculo tenebroso, quod supra descripsimus, corpus album RE T intuetur, illi tribuit colores, qui sunt o c- hoctumctorum V X , quoniam in illud solum aciem suam in-
etes non sunt parallela: per vitrum concamum, curque tunc hectum minin quam sit appareare Dem quus uere e quo per vitrum convexum videtur , cur ibi aliquando maliuo remopus aliq-ndo verὸ minus propim appareat quam reyera sit,aut etiam inversum. Denique quissi Lein imaginum qua conspiciuntur in peculis tam planis quam convexis aut oneavis cur ibi appareant recta aut inve Ua, fores au minores , propiores aut remotiores quam sum Es ofecta. ' Videpe ultimam figuram.
138쪽
I22 Iop TRICE s CAP. VI. tendit. Et oculi Α, Β, C, D, E, F videntes obrecta, T V, X, , Z,4 per transversa vitra , O, P, 5 in speculis Q, R, S, illa indicant esse in punctis G, H, I, Κ, L, M. G, Z, minora, ct X Mora quam revera sunt:
139쪽
Diop TRIcE CAP. NI. 113 sunt Vel etiam X, ct minora S simul universa, quum scilicet longius ab oculis a posita sunt his vitris S
speculis radios ab objectis venientes ita detorquentibus, ut ab hic oculis distinctia nequeant videri, nisi ita dispositis ac sii puncta G, H, I Κ, L M, intueri vellent, ut facile cognoscent ii qui satis ad haec attendent. Et eadem opera videbunt, quantum in Catoptricis majores nostri aberrarint, quoties in speculis concavis S convexis locum imaginum determinare conati fuerunt. Notandum etiam modos distantiae cognoscendae quot h Ν', quot habemus, valde dubios 5 incertos esse quantum isti isti enim ad oculi figuram, illa fere nihil amplius mutat, i Iudican
quumi eclum ultra quatuor aut quinque pedes remo
tum abest etiam quum propius adest tam parum a quomodoriat, ut vix quicquam accurati ex illa mutatione discer que probarini possit. Et quantum ad angulos inclusos lineis ex duo '.
bus oculis, aut ex duabus ejusdem culi stationibus, dissaviiai ad O ecta ductis, illi etiam fere iidem semfer manent, Q*
quum paulo longius prospicimus. Ex quibus fit ut ne
quidem sensus noster communis, ideam distantiae a rem ιmaopere posse videatur, ultra centum aut ducentos pedes abductae. Atque hoc patet ex eo quod Luna, ol, qui sunt e numero corporum remotissimorum quae contueamur, . quorum diametri ad ipsorum distantiam circiter sunt ut unum ad 'centum , pedales ut plurimum , vel ad summum bipedales nobis videantur, licet ratio dictet, illos longe maximos remotissimos ecth. Hoc enim non venit, quod majores illos fingere nequeamus, quum turresin montes multo majores maginemur iideamus, sed propterea quod cogitatione ultra Centenos aut ducenos pedes illos removere non possumus, inde sequitur diametrum illorum unius aut alte
140쪽
114 DIγpTRICE , C A P. VI. . X I. Ipse quoque situs in hoc nos decipit, nam plerumque ' Mi ' haec astra circa Meridianum in coeli vertice minora amjore, mi parent, quam cum sunt in ortu vel occasu, occurrunt ἡ-η inter ipsari oculos nostros diversa objecta quae udicium . de distantia melius informant. Et stronomi cum suisquam M. machinis illa dimetientes, satis experiuntur hoc, quod
θυι obj.cto tingere, quod modo tu madori, modo lubmmori angurum a lo vidcantur, sed ex eo quod longius dissita judicentur, kis,. invia tam Versus horizontem quam versus verticem submisionis non eodem semper angulo a conspici deprehendulat. Exes φημ' quibus patet, non omnino verum csh Opticae veterum axioma, quo magnitudine corporum apparentes Vilionis angulis.statuuntur proportionales.
XXII. Fallimur etiam in eo, quod corpora alba vel lumino- Ita: fa,Si, universum omnia illa,quibus inest multum robo- .f.M. is ad movendum visionis sensum, semper paulo majo-
prv .r e ravi prosiora appareant, ciliam si minus virium habe- rent. Causa vero ob quam propiora videntur, haec est:
nis gratia constringitur, tam arcte cum altero cohaeret, qui totum oculuna disponit ad subtilius pervidenda objecta propinqua eorumque distantiam dignoscendam, ut neuter ad effectum deduci queat, sui aliquantulum cx altero admisceatus Eodem fere modo, quo anteriores duos digitos contrahere nequimus, quin simul tertius paululum cum illis incurvetur. Et ratio ob quam copora luminosa vel alba majora apparent, non tantum inaeo consistit, quod judicium magnitudinis ex distantiae aestimatione pendeat, sed citam in eo quod imagines eorum majores in Oculi fundo formentur. Notandum enim extremitates capillamentorum nervi optici, quamvis minimas, tamen alicujus esse crassitiei,