장음표시 사용
251쪽
venti iuxta maris littora, cum fluxu illius S refluxu mu ' θ' tantur; tranquillo aere Circa Mora flumina placidi j .ma,se quidam venti, cursum illorum secuti, sentiuntur. Hic cum etiam notandum vapores ex aquis emissis humidiores semper de crassiores illis esse, qui ex terris attolluntur, tentuν. Ea cuique ideo multo plus acris atque exhalationum secum 'vehunt unde fit ut eaedem tempestate gravius in mari motibiali quam in terra saeviant, & idem ventus qui in una regione
laccus est, in alia calidus esse possit. Ita venti Meridionales humidi fere ubivis, sicci in AEgypto feruntur, ubi ter-δaρε- inra Africae, siccari combusta, materiam iis suppeditat sis Hinc etiam proaul dubio raro ibidem pluit licet enim Metria. venti Boreales a mari spirantes, ibi humidi sint, tamen hu- uuia sunt etiam omnium fit idissimi, non facile pluviam
generare pollunt, ut pollea Videbimus veniuιMe. Praeterea considerandum est lumen Lunae, quod ad o tilionaia
modum inaequale est, prout accedit ad Solem aut ab eo et s
dem recedit, dilatationem vaporum juVare itemque tu ρω .men aliorum siderum. Sed tantum eadem proportio Ἀne, qua in oculos nostros illa agere sentimus oculi enim . . ad cognoscendam luminis vim indices omnium certimi mi sunt. Et ideo etiam stellae comparatae ad Lunam vix se μυ
in rationem hic venire debent, ut neque Luna compa ρνο eo rata ad Solem. Denique considerandum est, vapores ex diversis re XII. gionibus terrae admodum inaequaliter surgere. Nam montes aliter Altris incaIelcunt quam planities, nemo eoisse isra aliter quam prata, dc fundi exculti quam relicti ter inaquaGrae etiam nonnullae ex natura sua sunt aliis calidiores, vel 22t
ad calorem suscipiendum aptiores. Et praeterea cumba dia valde inaequales nubes in aere formentur, eaeque facilli qme ex uno loco in alium transferantur, diversis a te
252쪽
136 ME TE RORVMνum arti ra intervallis sustineantur,ri quidem interdum plures si
naul, alia Astra longe aliter in superiores quam. si in inferiores agunt, S in has quam in subjectam terram,
ipsisti pro a)io etiam modo in easdem regiones terrae, cum nubibus teguntur, quam cum nullis,& postquam pluit aut ninxit, quam ante. Quamobrem fieri non potest ut particulares ventos praenoscamus qui in singulis terrae partibus singulis diebus obtinebunt: Nam saepe etiam contrarii unus supra alium feruntur. viii. Sed si omnia quae hactenus dicta fuere probe observe- Vento σφ' naus, poterimus utcumque comicere qui Venti frequen- 'tiores. vehementiores debeant esse, itemque quibus hosii. Et in locis temporibus regnare. Atq;. hoc praecipue cur miηρ potest in iis maris partibus quae a terris uini valde
.sia remotae I Cum enim In ejus lupernci neutiquam tanta tisim. sit inaequalitas, quantam in terrestribus locis notavimus, sit qr 4 venti multo minus irregulares ibi generantur, Δ quiquam λλ. alitioribus co Versus provehuntur, raro cousque perpererrom, tingere possunt quod nauta nostri satis experti sunt, nam idcirco mari omnium latissimo Pacifici nomen im-XIV. posuere. Omne ser Nihil praeterea notatu dignum hic occurrit,nisi quod ἡ. ., serὰ Omnes subitae acris mutationes, ut quod interdum δε ha --n magis incalescat, vel magis rarefiat, vel magis humeris C rq stat quam pro temporis rationexa ventis orium ducant:
istim, hi non tantum ab us qui m ea regione pirant, In qua nae, mutationes percipiuntur, sed etiam ab iis qui in vicinis, . .. a diVersitate causarum a quibus generantur. Si enim, humido is exempli gratia, dum nos ventum Meridionalem hic sen- calido Mμ' timus qui ex causa particulari in Vicinia exortus, nona , Iis, ianuitum caloris secum adducit, interea in locis propin- ιυ ursi quis alius a Septentrione spiret, qui a loco satis alto vel 'tr remoto veniat,materia subtilissima,quam is secum rapit,
253쪽
C V. commodissime ad nos pertingere frigus plane insolensessicere poterit. Et hic ventus Meridionalis e vicino tantum lacu progressus, humidissimus esse potest, quunt contra siccior foret, si veniret a locis arenosis quos ultra istum lacum esse suppono. Sique sola dilatatione vaporum hu)us lacus effectus sit, nulla accedente condensa tione aliorum versus Septentrionem, acrem nostrum longe crassiorem S magis gravantem reddet, quam si hac sola condensatione, sine ulla dilatatione vaporum Meridionalium, generaretur. Quibus omnibus si addamus materiam subtilem, vapores qui in terrae meatibus haerent, mox huc mox illuc latos, quosdam ibi etiam
veluti ventos componere, omnis generis exhalationes secum vehentes pro qualitate terrarum per quas labuntur Et praetcrea nubes cum ab una regione acris in aliam descendunt ventum esticere posse,acrem ex alto ad inferiora urgentem,ut mox dicemus rationes;credo omnium motionum habebimus, quae in aere notantur.
Ostquam ita consideravimus qua ratione a I. pores dilatati ventosessiciant,videndum nunc P si sis
est quomodo iidem coactim condensati ne is M. bulast nubes generent. Scilicet quampri nebuiame, mum notabiliter aere puro minus pellucidi Iez 'sunt,si usque ad superficiem terrae descendant nebulaedi par. an cuntur,sed si in aere mancant suspensi nubes appellantur. Et notandum quum motus illorum tardatur, particulae I I, que quibus constant sibi invicem satis propinquae sunt, uulus&ut una aliam attingat, illas Jungi, in diversos edi iguos
254쪽
38 ME TE RORVM cumulos coire, qui sunt totidem guttae aquae vel flocculi
glaciei inde fit ut tunc hi vapores acre puro minus pellucidi evadant. Quippe cum omnino separati in acre fluctuant luminis transitum non multum impedire queunta at coacti possunt licet enim guttae aquae aut glacie particulae, quas componunt, sint pellucidat tamen cum singulae earum superficies aliquot radios reflectant, ut in Dioptrice de cunctis pellucidis corporibus dictum fuit, facile tam numerosae superficies ibi occurrunt, ut Omnes vel fere omnes radios alio reflectere postat. i Et quantum ad guttas aquae, illae formantur, cum ma-Ξ--δε teria subtilis , circa exigua vaporum partes fusa, non I. . quidem satis virium habet ad emciendum, ut se exten- ruitin ver dentes atque in gyrum vertentes, unae alias loco pellant, - - - satis adhuc retinet ad illas complicandas, omnes
aquasi, quae se mutuo attingunt jungendas, atque in sphaerulam accurat glomerandas. t superficies hujus sphaerulae tota aequa statim S polita evadit, quia partes aeris illam contingentes, longe aliter quam partes illius moventura itemque materia subtilis per poros illius fusa, Ionge aliter quam quae est in acris poris, ut sirpra diximus, de maris superficie verba facientes. Atque ex eadem causa hae guttae exacte rotundae fiunt, ut enim saepius notare potuimus, aquam fluminum in vortices agi, ubi aliquid impedit quo minus tam celeriter motu recto procedat quam incitatio ejus requirit Ita putandum etiam est materiam subtilem per corporum terrestrium poros, eadem ratione qua fluvius per intervalla herbarum , in alveo suo crescentiam vehitur, labentem, liberius ex
una aeris parte in aliam meantem, itemque ex una aquae in aliam, quam ex acre in aquam, aut viceversa ex aquam aerem, ut alibi notavimus, intra un quamque guttam
255쪽
tam circumagi debere,uti extra in aere circumfuso,sed aliter hic quam illic Δ propterea omnes partes Rus superficiei rotundare. Cum enim aqua sit corpus liquidum, non potest non se ad hanc materiae subtilis circuitionem accommodare. Et sine dubio, hoc sufficit ad intelligendum guttas aquae rotundas accurate esse, secundum sectiones horizonti parallelas. Nulla enim omnino causa est ob quam una circumferentiae pars propius, quam alia
non magis ab Horizonte distans, ad centrum guttae accedat, aut longius ab eodem recedat cum neque magis neque minus una quam alia ab aeve prematur, praesertim si tranquillus sit, qualem hic intelligere oportet. Sed quoniam, si guttas secundum alias sectiones consideremus, dubium esse potest, an non cum sunt ita exiguae, ut pondere suo aerem descensui nequeant aperire, planiores, minus in latitudine, quam in longitudine crassae fieri debeant, ut T clo.
Observandum est illas aerem tam i P 0 4 P
lateribus quam infra circumfusum habere atque si pondus earum non sufficiat ad illum quem infra se habent loco movendum, ut descendant, non magis posse illum qui est circa latera, inde pellere,
ut in latitudinem diffundantur Et quum e contra dubitare possimus, an non cum pondere suo pressae descendunt, ac quem dividunt illas aliquo modo oblongas reddat, ut repraesentantur ad X aut v notandum est ipsas acre undiquaque cingi, atque ideo illum, quem ita dividunt, cujus locum occupant descendendo, eodem
tempore debere supra ipsas ascendere ad replendum spatium quod relinquunt quod non aliter fieri potest quam si uxta ipsarum superficiem fluat, ubi viam magis compendiosam, expeditam inveniet, si globosae sint quam si cujustibet alterius figurae. Cuivis enim liquet
256쪽
14 ME TE RORVM figuram rotundam omnium capacissimam esse, id est, minimum superficiei habere, pro ratione magnitudinis corporis sub ea contenti. Et ita quomodocunque demum illas guttas consideremus, perpetuo rotundae esse debent, nisi forsan impetus venti aut alia causa particularis obstiterit. ii Quod ad illarum magnitudinem attinet, pendet ex
quod particulae vaporis magis vel minus ab invicem
mai Ima distent, cum illas componere incipiunt itemque ex eoa quod postea magis vel minus agitentur; denique a copia aliorum vaporum , qui ad illas accedere possunt. Nam initio singulae guttae ex tribus tantum aut quatuor concurrentibus vaporis particulis componuntur sed statim pollea saltem si hic vapor fuerit satis densus, duae aut tres ex guttis inde factis, sibi invicem occurrentes in unam coalescunt,4 denuo duae aut tres harum in unam, S ita porro donec amplius Concurrere nequeant. Et dum in aere suspensae feruntur, supervenientes alii vapores iis ad)ungi queunt, atque ita illas crassiores reddere, donec urgente pondere in rorem vel in pluviam
decidant. V. Exiguae vcro glaciei particulae formantur, dum frigus
Q . . ., adeo intcnsium cst, ut vaporum partes a materia subtilistaeis ρ ιν iis immixta flecti nequeant. Et siquidem hoc frigus de- νε μι m ' trium guttis jam formatis supervenerit, eas congelat,s tibi, sphaerica quam habebant figura invariata nisi ventus particu satis vehemens simul adfuerit, cu)us impulsi, ea parte ' η - ς illi obvertuntur olaniores fiant. Contra Ver ni EO-
tum a re antequam formari coeperint lupe eniente, particulae
vaporis in longum tantiim porrectae junguntur, uita- is Misis menta glacie admodum tenuia constituunt Astii mera o oblon dio tempore quod ut plurimum accidit supervenerit, .uis .f., parῖς Vaporum paulatim ut plicantur glomerantur
257쪽
C V. 1 rconglaciat neque tantum temporis iis relinquitur, ut ais assa. satis perfecte ad guttas formandas jungi possint. Atque ita exigui glomi, aut pitulae glaciei fiunt albae, quia pluri bis ammis capillamentis constant, quorum singula stiperficies 'U' distinctas oc ab aliis si unctas habent, licet invicem accu- G.
mulata implicentur; hae pitulae circumcirca pilosa sunt, quidquauuia plurimae semper vaporis partes, quae non tam cito quam aliae nectivi coacervari pollunt, ere ae ad IliacaC- νὸι,.ddat. cedunt, S eapillamenta quibus teguntur efficiunt: earumque
prout hoc frigus vel lentius advenit vel celerius, Na-ῖ
por densior, aut rarior est, hae pitulae etiam majores Vel tenuiores. mipores fiunt, ct capillamenta illas cingentia vel crassio-ram simul breviora, vel tenuiora S longiora evadunt. Atque ex his videmus, duo semper requiri ad vapores
in glaciem vel aquam mutandos Mempe ut illorum par eis, missis tes sint tam propinquae, ut se mutuo Contingere queant, fere ad
satis frigoris adsit ad illas, dum se ita invicem tan 'gunt, sistendas S connectendas. Non enim sussiceret ita. bis frigus vel intensissimum, si particula vaporum per ac vertendos. Tem sparsae, tam remotae essent ab invicem, ut nullo modo ungi possent nec sussiceret tiam ipsas esse Val nisb., ea de vicinas, si tanta esset caloris agitatio, ut impediret it a ' , tiarum nexum. Ita non semper in sublimi ac re nubes co gi cernimus, licet frigus ibi ad hanc rem perpetuo a congregent. tis vehemens sit sed insuper requiritur ut vel vcntus Occidentalis, ordinario vaporum cursui obnitens, illos AT 'colIigat 5 condenset, in locis in quibus Mus cursus ni buti patur, Vel etiam ut uo alii venti, a diversis restionibus ''
nantes, illos medios premant atque accumulent, Vel uosis Deis
ut alter eorum illos in nubem jam formatam impcllat; vel postremo ut ipsi vapores inferiori nubis alicujus si parti occurrentes, dum a terra elevantur, sponte ad invicem accedant. Neque etiam perpetu nebulae circa lili nos
258쪽
1 1 M ET EO RORVM nos generantur licet hyeme quidem aer sit satis rigi duc, aestate vero magna satis vaporum copia adsit 1 sed duntaxat cum aeris frigus, vaporum copia simul concurrunt; quod saepius vesperi aut noctu accidit, quum dies tepidus S insolatus praecessit. Et frequentius vere
quam aliis anni temporibus, etiam quam Autumno , quia tunc major est inaequalitas inter calorem diurnum& nocturnum frigus frequentius etiam in locis maritimis aut paludosis, quam in terris longe ab aqua remotis, aut in aquis longe a terra dissitis quoniam aqua ibi suum calorem citius amittens quam terra , frigefacit aerem in quo porro Vapores, quos terrae calidae ct humentes magna copia exhalant, Condensantur. , Maxime autem nebulae formantur in locis, quibus Maxim. duorum aut plurium ventorum cursus terminatur. Hi enim venti plurimos vapores eo compellunt, qui vel in Iduis is nebulas coguntur, si nempe acri terrae vicinia admo-τεἰρω- dum frigidus est , vel in nubes, si non nisi altior satis fri- - diis it , condensandis. Et notemus aquae guttas, aut is sis. I particulas glaciei ex quibus nebulae componuntur, auq IMtim de exiguasisse Nam si vel tantillum intumescerent, sta-
tiri ad terram pondere suo deducerentur adeo ut non
amplius nebulam, sed pluviam aut nivem diceremus. ιωης Et praeterea nullum unquam ventum spirare posse ibi . : ἡ illae sunt, quin statim dissipentur, praeserim cum aquae ρηβηρ guttis constant minima enim aeris agitatio plurimas si i guttas ungens, singulas intumescet e atque in pluviam Nis iis aut rorem destillare cogit.
aere inferiore nebulas esse solare ubi fas ventiis, Astatim js uri.
I Id etiam insuper circa nubes observandum, illas in diversis a terra distantiis produci posse, prout vapores al-μη--- tius aut minus alte enituntur, antequam satis conden-r ''si' sint id illas formandas, unde sit ut plures interdum
259쪽
C V. unas sub aliis latas, S etiam diversis ventis agitatas cer ρr fert namus. Atque hoc imprimis in locis montanis evenit, ubi calor vapores attollens inaequalius quam alibi agit. Notandum quoque has nubes, vel saltem harum cel f VIII. sissimas, nunquam fere ex guttis aqua componi posse, sed tantum ex particulis glaciei Certum enim est, ac νολι Eoi rem in quo consistunt, frigidiorem, vel ad minimum glacie con- aeque frigidum csse, ac est ille qui summis editorum mon it Ρημώ ς tium jugis incumbit; qui tamen, etiam in media aestate, nives ibi solvi non patitur. Et quoniam Vapores quo altius enituntur, tanto plus rigoris ipsos constringentis inveniunt, minusque a ventis premi possunt, propterea ut plurimum, maximo sublimes nubium partes, tantum ex tenuissimis glacie capillamentis, longe a se invicem dissitis constant. Deinde paulo inferius glomihujus glaciei, admodum exigui, pilosi formantur gradatim adhuc inscrius alii paulo majores; postremo interdum in infimo loco guttae aquae colliguntur. Atque aere quidem omnino placido, tranquillo vel etiam aequaliter aliquo vento vecto, tam hae aquae guttae quam particula glaciei satis laxe, S: sine ordine dispersae, ibi morari possunt ita ut forma nubium, tum nihil anebula differat. Sed ut plurimum ventis impelluntur, qui quoniam X
non tam late patent, ut omnes earum partes simul cum '. aere circumtulo movere possint, supra vel infra feruntur amomis 5 illarum superficies radendo, sic premunt ut eas val p pe
de planas 'arvcs reddant. Quodque in primis hic no- 2 2 ia
tari debet, omnes exigui nivium glomi, qui in his super H. In his ficiebus inveniuntur, accurate ita ordinantur, ut sin mili se
eorum lex alios circa te habeant, te mutuo tangentes, subistis
vel saltem aequaliter ab invicem distantes fineamus ex-
260쪽
luerimus alteri vento flanti ab Oriente 4 Atque hos
sex alii eircumstent. . . interdum duo ventiditosi, in
superiorem usdem nubis*perficiem perpoliat.
ventos initio mutuo se stitisse circa spatium FG P, ubi
quosdam vapores condensarunt, ex quibus molem cor fusam effecerunt, dum vires utriusque collataea aequales, aerem ibidem tranquillum d placidum reliquerunt. Saepius enim evenit ut duo venti hac ratione opponantur, quia semper multi diversi eodem tempore circa terram spirant, Z singuli corum recta excurrunt, donec alium contrarium sibi obsistentem inveniant.
Sed horum ventorum, quorum unus a C alius a D, versus P i spirat, non diu vixes paribus momentis ita librata ibi manere possunt, corumque materia Continuo
magis magisque eo assiuente nisi uterque simul cesset, quod raro fit) fortior tandem vel infra vel supra nubem prorumpit, Vel etiam per ejus medium, vel per ambitum,prout via ipsi commodior occurrit:quo ipso nisi aliam plane supprimat, ad minimum illum cedere cogit. Vt hic suppono ventum Occidentalem erumpentem inter G Orientalem coegisse ut inferius transeat ad F, ubi in rorem solvit nebulam, quae infima pars crat molis PGI: Et consequenter nubem G , quae fuit pars media quidem molis, inter hos duos ventos suspensam ab