장음표시 사용
231쪽
das istae remaneant, quum ob majorem gravitatem ::
subsidere debere videantur. Et huJus rei ratio est, fal-νina supertem in partibus salis vulgaris; quod utramque extremi Ν tatem aequaliter crassam habeant, sintque omnino rectae za fiatilis. instat teli vel baculi si enim unquam in mari quaedam μωι ι -- fuerint in una sui e xtremitate crassiores,in eo ipso pon I derosiores quam in altera, satis temporis a mundi exor ἐώιγ is dio habuere, ut crassiori ista parte deorsum inelinata,
usque ad fundum descenderent si qua fuerint cur 'T
vae, satis etiam temporis habuerunt, ut corporibus du te eras eris Occurrentes, eorum poros ingrederentur; sed quia 'ρη
in hos semel immissae, non tam facile se inde liberare t f. 2,
potuerunt, quam rectae, in utraque parte aequales, ira partisu
Ideo nullae nunc praeter has ibi esse possunt. Hae autem 2ί 'γquoniam transversae sibi invicem incumbunt, praebent majorem occasionem partibus aqua dulcis, quae a motu non ces.sant, illas interlabendi 5 se ipsis annulorum instar cir ' cumvolvendi, atque ita ordinandi ac disponendi, ut a in Cilius motum continuare queant, S ctiam celeriorem ses: l-- habere quam si solae essent. Nam cum ita aliis circumvolutae sunt, vis materia subtilis qua agitantur, id tantum agendum habet, ut ea quam citissime circa particulas salis, quas amplectuntur verset, atque ex alia in 'aliam transferat, nullis interim ex earum plicaturis sive annulis immutatisci contra vero cum solae existentes aquam dulcem componunt, ita necessario implicantur, ut pars virium limus materiae subtilis debeat impendi in iis diversimode flectondis, alioqui cnim ab invicem non possent separari; adeo tunc illas, nec tam facile , nec tam velociter movere, id cst ex uno loco in alium transferre potest.
Quum itaque sit verum partes aquae dulcis partibus salis
232쪽
ai ME TE ORORVM IV. salis circumvolutas, facilius moveri posse quam blas,
, mirum est illas has circumlabi, cum satis prope
ditia.μι adsunt, S ita complexas retinere ut illas ponderis ina ',' ..is. aequalitas diVellat. Quoi ut sal satis tacite solva a v. doliis in aquam dulcem inJectus, vel tantum humidiotiquantita acta expositus nec tamen bivatur in quantitate aquae .is .is. determinata, nisi determinata Qtis quantitas ι ea sci j quani, licet quam partes aquae flexiles se Circumvolvendo am tm q*e plecti possunt. Et quoniam scimus pellucida corporaz,-- minus motui materiae subtilis, ii poris suis hae M ol ei rentis, resistunt, hoc pellucidiora esse, inde etiam in- is, telligimus aquam marinam naturaliter fluviali pessu-νaisama cidiorem esse debere dc refractiones paulo Mores
. ., Videmus quoque illam dissicilius gelu constringi i
v quia numquam aqua gelari potest, nisi quoties materia Cμ ηρ subtilis per partes illius fusa, non satis roboris ad illas Q.ι,. , agitandas habet. Hinc etiam causas arcani per est se quomo te componendae glaciei discere possiimus quod licet ' Lia jam satis Vulgatum, coptimis tamen est quod quD 'τ. μ' modi arcanorum studiosi habent Salem aequali copiae
mertatur. nivis, aut glacie Contusae mixtum , Circa aliquod vas
aqua dulci repletum disponuntis sine alio artificio ut illa simul solvuntur, haec in glaciem coit: Quia materia subtilis , partibus hu)us aquae circumfusa, crassior aut mimis subtilis, S consequenter plus virium habens, quam illa quae circa nivis partes haerebat, locum illius occupat, dum partes nivis liquescendo partibus falis circumvolvuntur facilius caim per sali, aquae
quam per dulcis poros movetur, serpetuo ex corpore uno in aliud transire nititur, ut ad ea loca perveniat in quibus motu suo minus resistitur quo p materia subtilior ex nive in aquam penetrat, ut gredienti
233쪽
tinuandam agitationem hujus aquae, illam concrescere sinit. Sed primaria partium salis qualitas est, maxime fixas V I. esse, hoc est non facile in vapores solutas attolli, quem admodum partes aquae dulcis. Quod non tantum accidit eat in a quia majores sunt, desponderosiores, sed etiam quia cum p V em,
longae sint, rectae, non diu in aere librari possitnt, sive g -ὲ '
ulterius ascensurae sive descensurae,quin altera earum extremitas deorsum pendeat, atque ita terrae ad perpendiculum immineant. Sive enim ad adscendendum sive ad descendendum,facilius acrem hoc situ quam ullo alio Q. Cant. Quod non eodem modo in partibus aquae dulcis sit quum enim sint valde plicatiles,numquam nisi celerrime rotatae in rectum porrigim tu quum contra partes salis vix unquam hac ratione rotari possint; nam tibi in-Vicem occurrentes , quia ipsorum inflexibilitas ne unae aliis cederent impediret, statim haerere aut motum interrumpere cogeremur. Sed quum ita in acre suspenduntur, altera sua cuspide terrae obversa, manifestum est potius descensuras quam ascensura. vis enim quae sursum ini- pellere post et,longe remissius agit quam si transversae Ja-Cerent,& quidem accurate tanto,quanto acris cuspidi resistentes quantitas minor est illa, quae obniteretur longitudini,quum interea pondus illarum semper aequale hoc vehementius agat,quo acris vis resistens minor est. vrit Quibus si addamus aquam marinam dum arenas per Cur aquanaeat dulcescere, quia nempe partes salis, cum sint in
flexibiles, non ut partes aquae dulcis, per exiguos illos; dish anfractus, qui circa sabuli grana reperiuntur labi pos-s - - ,
sunt discemus fontes S flumina, cum non nisi ex aqua zzz
vel per vapores sublata, vel colata per multum arenae fluminume e conse si . . .
, nain mare suentiatim aqua nω ustiores, nee copiosiores reddant.
234쪽
118 MET EORVM conflata sint, minime salsa esse debere. Itemque universas illas aquas dulces, quae quotidie in mare ruunt, neque ejus magnitudinem augere, neque salsedinem minuere posses Nam continuo totidem inde egrediuntur, quarum aliae in vapores mutatae sublimia petunt, atque inde in nivem aut pluviam glomeratae decidunt in terram , aliae autemi quidem plurimae per subterra- neos meatus usque ad radices montium penetrantes, id calore ibi inclusb, velut resolutae in vaporem, attolluntur in eorundem juga ubi scaturigines seu capita fontium vel fluviorum implent. Vi Sciemus etiam aquam marinam magis salsam esse sub Σώ u aequatore quam sub polis , si consideremus Solis aestum sism si ibi vehementiorem plures vapores excitare, qui non semper eodem relabuntur unde venerunt; sed plerum-: -- . que aliorsum in loca polis viciniora, ut melius postea
e . . PQGemo, nisi accuratae ignis explicationi hic inhaesa a minis rere nollem, addi posset, quare qua naarina restinguen- ut stiv dis incendiis fluviali minus idonea sit Item quare agi- stisi. tata noctu scintillet. Videremus enim particulas salis, quam δει dum velut suspzias se inter illas aquae dulcis haerent, faciuci. Θ μ lina concuti, cita concussas, multoque robore pol- fasis iis lentes, ex eo quod sint rectae, inflexiles, non modo mari tum flammam augere si illi immittantur, sed etiam ex se Q-
his i. C, ibique illisum scopulo, vel obstaculo alio simili assur ι- si gat ad B, impetus quem partes salis ex hoc concussu ac-
235쪽
quirunt, essicero potest, ut earum primae in aerem juxta ejectae , se ibi dulcis aquae partibus quibus circumcingebantur expediant atque ita selaea certo intervallo ab invicem dissitae, scintillas ignis generent, non absimiles iis quae solent emicare ex silice percus . Notandum tamen particulas salis ad hunc effectum admodum rectas, lubricas requiri, ut tanto facilius a partibus aquae dulcis separari queant, unde nec muria, nec aqua marina diu in vase aliquo servata, ejusmodi scintillas emittit. Requiritur praeterea, ut parte aquae dulcis illas salis non nimis ariste complectantur; unde crebriores hae scintillae apparent coelo calido quam frigido Item ut mare satis agitatum S concitatum sit; Vnde fit ut talis flamma ex omnibus ejus fluctibus non
emicet: A postremo ut partes falis ferantur punctim instar sagittarum , potius quam transversima atque hinc fit ut non omnes guttae ex eadem aqua exsilientes eodem modo relliceant. Deinceps vero perpendamus qua ratione sal dum ge- .neratur summae aquae innatet, licci admodum fixae '' 'ponderosae illius partes sint; quomodo ibi in exigua pragrana formetur, quorum figura quadrata non multum quibusdam discrepat ab ilia Adamantis, in mensulae formam expoliti nisi quod latissima illorum frons paulum excavata ἡ conspicitur. Primo necessarium est aquam marinam ali ias lemqua fossa excipi ad evitandam continuam fluctuum agi tationem,& excludendam aquam dulcem,quam sine in eis sianori termissione pluviael flumina in Oceanum convehunt Deinde requiritur aer satis calidusac siccus, ut agitatio materiae subtilis quae in eo est, ad partes aquae dulcis in partibus salis quibus circumvolvuntur liberandas in
vaporem attollendas sufficiat. Et notandum aquae, ut d aliorum omnium liquo-
236쪽
ruin superficiem perpetuo aequalem re maxime levem iij., iam eii: quia partes quidem tinus tera uniformi motu superficiei moventurn partes quoque aeris illam tangentes pari in- -LU . agitatione seruntur Cat partes aquae alia ratione o. eis a mensura agitantur, quam aeris S praeterea materia quasver subtilis partibus acris circumfusa , longe aliter movetur,
jι. 2. Uuam ea quae aqua partes interfluit atque hinc susperAdatis ficies utriusque politur , plane eodem modo ac si duo θη- ς π corpora dura attererentur, nisi quod longe facilius c
f. f., uere in eodem miranti hic a Vigatio fiat, propter partium, quae in liquidis sunt mobilitatem. Hinc etiam sit ut superficies aqua longe dissicilius , quam ejus interiora dividatur. Hoc autem ita sic habere docet experientia nam corpora satis parva, licet ex materia gravia ponderosa, ut exiguae acus chalybei, facile sustinentur& innatant summa aquae, quamdiu Mus superficies nondum divulsa est, sed ubi semel infra illam sunt, statim usque ad fundunt descendunt. xii Iam vero cogitandum est, acrem cum satis calidus Leuomodo est ad excoquendum salem, non tantummodo quas- dam flexibilium aqua partium excitare S in vaporem
pias . si levare Pos c, sed etiam Cuna tanta velocitate attolle-
ei ha ut prius illae ad summam uJus aquae superficiem perVeniant , quam tempus habuerint partibus salis quibus fuerunt circumvolutae se omnino liberandi easque idcirco eo usque secum adducunt, nec prius plane deserunt quam foramen exiguum,
per quod ex corpore aquae emerse- τε runt, sat clausum Unde fit ut hae
M particulae salis ab iis quae dulcis postmodum relictae huic superficiei
supernatent Ut eas repraesentari Vi
demus ad D. Cum enim ibi trans. versim
237쪽
c III. 111versm jaceant, non satis habent gravitatis ad subsidentadum, ut nec acus chalybeae de quibus diximus, sed tantiim, paululum superficiem deprimunt. Atque ita primae quae hoc pacto quae supernatant, hinc inde per ejus superficiem sparsae , multas veluti ossa aut avitates perexiguas in ea formant Deinde quae sequuntur emergentes ex harum fossarum lateribus, propter eorum quantulamcunque declivitatem, delabuntur ad ipsarum fundum, ibique se prioribus adjungunt. Et inter caetera hic observandum ex quacunque demum illae parte
adveniant, apte ad latus prio Q in
rum se applicare, ut videmus st ad , secundas saltem, saepe tali rata Ua
ipso paulo altius descendunt, S l
quam si in alio situ reman rent, ut in eo qui exhibetur ad , vel ad , vel .a H. Motus etiam caloris, semper aliquantillum superficiem agitans, hanc dispositio
Cum autem ita duae aut tres in singulis fossis porro X MI. hae jacent, quae praeterea allabuntur, eodem modo iis jungi possctunt, saltem si sponte aliquo modo ad hunc situm accedant. Sed si accidat ut propendeant magis si q--- ad extremitates, quam ad latera priorum, iis appli cantur ad angulos rectos, ut videmus ad K quia etiam paulo altius hac ratione clhendunt, quam si aliter v η -- disponerentur, velut ad D, aut ad M. Et quoniam .
toticiem circiter ad eΥtremitates duarum aut trium vuρiana
priorum accedunt, quam ad lateres hinc fit ut aliquot centenae ita ordinatae primo xiguam veluti tabulam contexant, figurae ad oculum satis quadratae , ee 3 quae
238쪽
quae est instar basis nascentis grani. Et notandum tribus tantum ex illis particulis aut quatuor, eodem situ ibi positis ut ad N medias semper paulo altius demitti quam exteriores. Sed deinde supervenientibus aliis, quae trans. versae iis junguntur, ut ad O , illas exteriores fere tantundem deprimi, quantum interiores unde fatu exigua tabula quadrata basiis futuri grani salis, quae ut plu- .cimum ex aliquot centenis simul junctis est composita, nonnisi plana appareat, etiamsi sit semper aliquantulum curva Iam vero prout haec tabula accrescit, ita quoque altius descendit, sed paulatim, & tam lente , ut aquae superfidiem suo pondere non dividat, sed deprimat tantum 1 Et cum in certam magnitudinem excrevit, tam
demissa est Z isti superficiei aqua sic immersa, ut par- te salis eo devolutae, non adhaereant tabulae oris, sed transgressae eodem modo situ super ipsam labantur, quo priores per superficiem aquae. . xiv Quo ipso alia tabula quadrata ibi surgit, itidem pau- Se ρ ρ latini altilis descendens, donec rursus particulae salis al-
saltis a labentes, hanc iuperare itertiam quandam tabulamnum si formare possint atque ita deinceps. Sed particula salis . si si eundam tabulam componentes non tam facit Persi, quadam priorem deVOlVuntur, quam quae illam primam forma-cavit Mira bant aquama neque enun superficiem tam aequalem
Ui facilem ibi offendunt, propterea saepius ad me-
nονum se diu non pertingunt ι quod cum eo ipso vacuum relin- η φρ uatur, tardius haec secunda tabula descendit, uanata , latio prima Mea paulo malor iit antequam tertia cipiat si quam formari, denuo haec paulo plus vacui in medio relin- ,. . ias quendo, paulo major evadit quam secunda, cita porro, kὸώ--- donec integrum illud granum ex pluribus hujusmodi forem vς mensulis coacervatis, absolvatur id est donec oras vicinorum granorum contingens, ulterius crescere nequeat.
239쪽
CApvT , III. 23 Magnitiad primae tabulae a gradu caloris est, quod V. qua, dum illa fit, agitatur quo enim haec agitatio a Cur imire jor est, hoc altius particulae salis innatantes sit perficiem h.'
illius deprimunt, atque ita basis minor fit immo aqua aquatam valide concuti potest, ut partes salis pessum eant, ' ρ' antequam ullum granum formaVerint. Ex quatuor la :-- fieribus hujus basis, quatuor frontes surgunt, cum qua gr naposdam acclivitate, quae si calor semper aequalis fuerit inter . ' ρη
generandum hoc granum, non nisi ex causis jam enu
meratis dependet sed si intendatur, haec acclivitas in Heraparte harum frontium quae tunc formabitur minor erit V β' &contra Mors remittat Atquel alternatim modo magis, mo- augeatur modo retinuatur, quasi in gradus hae acclivita κῆ νυ tes videbuntur fra tae. Et quatuor veluti costae, conne p. istentes has quatuor frontes, nunquam valde acutae sunt lia reddan- ωpraecisai partes enim, quae lateribus hujus grani sese C ravi ungunt, ut plurimum quidem in longum porrectae, oti omia
quemadmodum diximus, ibi adhaerent ι sed quae ad angulos ex quibus hae costae surgunt devolvuntur, facilius aliter se applicant quemadmodum scilicet rara,fizexhibentur ad P, quod hos angulos paulo A- iis obtusiores minus aequales reddit unde im ut L e ipsum etiam granum saepissime fragilius est stati. 'hic quam alibi, S spacium in medio vacuum, rotundum potius quam quadratum qua inmeia
dis si cujusque grani . rotunda potia i sit quam quadrata.
Praeterea quoniam hae partes granum componentes, XVI. praeter ordinem quem explicavimus, caetera fatis confu-1e Junguntur, saepius inter illarum X tremitates, Clulasse νψi .is mutuo contingere non necessc est, fatis vacui spatii re quum ini
linquitur ad recipiendas aliquas dulcis aqv binis a partes, quae ibi inclusae, conglobatae re a. , .mis naanent velut videmus ada, saltem quam retit ni. diu
240쪽
224 diu non nisi mediocriter moventur; sed cum vehementi calore concitantur, magno impetu dilatari nituntur, eodem modo quo supra diximus, quum aqua in vapores solvitur, atque ita hos carceres Cum fragore disrumpunt. Vnde fit ut salis grana, si integra in ignem mittantur, crepitando dissiliant , non autem si prius Comminuta fuerint de in pulverem redacta tum enim haec claustra jam cstracta lunt, se z. - Praeterea nunquam aqua marina tam pure ex particu- ,-νιλ μ lis jam descriptis componi potest, quin adiae simul immitis natura inae occurrant, quae licet multo tenuiores sint, ibi tamen .., commorari; particulis salis inseri possunt atque abi ι . . . his procedit gratissimus ille violarum odor, quem recens sal album exhalat Itemque ille sordidus color, quem in nigro videmus, omnesque aliae proprietates quae tu sali- buc, ex diVersis aquis excoctis reperiuntur. c. si Denique rationem intelligemus, cur salis grana satis D . at facile conteri possint, friari, si recordemur qua ratione: T. parte si I inter si nectantur. Intelligemus etiam cur salse,is, cum satis purus est, semper vel albus vel pellucidus ap- eurfaciliis paret, si ad crassitiem particularem ex quibus ejus gra-hr' si componuntur,i ad naturam coloris albi, quae infras ' O . explicabitur , spectemus. Neque mirabimur salem grategr μης nis integris non siccatis, satis facile ad ignem liques I. sis. cere octi hi sciamus tunc illum plures aqua dulcis partia uni eon culas suis immistas habere. Neque contra, hoc ipsum θ' inulto dissicilius fieri, granis contusis lento igne cx
ia cis siccatis, adeo ut omnes aqua dulcis particulae ex eo evo-
ejus parti larint si consideremus tunc illum non posse liquidum fisiti, permultis CX ejψs partibus inflexis S compli catis illas autem non nisi aci dum dissiculter inflecti. ----; Nam licet fingere possimus omnes particulas aquae ma-
za- ζ inaeduis c olim quasi per gradus unas aliis paulo magis