장음표시 사용
141쪽
meritatem o 3 eonjecturis labefactare , eum dixerint , D. Paulum nos meminisse S. Petri in epistolii Roma seriptis, ct quando audiant , iatam tune temporis potui e Roma ab Dipe cneque enim ita sedem inis Misio dieitur, quin sapi me digressus aliis in locis Evangelium risummaverit oreexunt, hoe fine probatione dici, quod assatim ridiculum est s quia,
α ves gesta, quam nituntur convellere, certissmis confirmati isque Meenseatur, qua in historiis Ecclesiasticis narrantur, illorum evat ostendere ejus cum saeris literis contrarietatem s eum Catholicis su elat, un ινalitis illas eontrarietates eluere, quemadmodum eluuntur alia, qua in faeris literis reperiuntur,st ad sua; tollendas ostensum est , suferesolam
Regulae pro discernendis genuinis veterum Scriptorum operibus a suppostitiis.18o. IE veterum Scriptorum auctoritati innixi, ea, ves uti ab 'illis tradita, admittamus, ut vera, quae illi sorte ne seminniarunt quidem , quin imo quae eorum menti plane contraria fuere, curandum summo studio ac diligentia est, ut genuina ipsorum opera a supposititiis discernantur. En igitur regulae, quae usui esse possimi, ut in re adeo magni momenti mens nostra recte se gerat.
nullam prorsus illius mentionem fecerint, qui catalogum operum ipsius Auctoris nobis reliquerunt , quique alia allegarunt ejusdem opera, & quidem potissimum si opus illud sit hujusmodi, ut non solum memorari ab illis potuerit, verum etiam debuerit, propterea quod nempe plura opus ipsum contineat, quae magis, quam ea, quae in allegatis aliis ejusciem operibus habentur, eorum do strinae favent, vel adversantur. Non enim videtur verisimile, opus illud, si vere ejus esset, cujus nomen praeseri, Scriptores omnes latuisse , qui contem aporanei ipsi auctori fuere, omnemque in eo curam ac diligentiam collocarunt, ut operum ab illo conscriptorum indicem texerent, &posterorum memoriae demandarent ι & quidem praecipue, si opus illud
a Auctor Artis cogitandi P. N. Cap. II.
142쪽
Iud doestrinam eomplectatur, vel adeo bonam, ut eommendari, vel adeo malam, ut ab illis oppugnari convestique debuerit.
38 a. Uerum, ne in hoe quoque rerum genere, quemadmodum facile est, negat υο argumento fallamur, velim animadvertantur, quae I. 378. ex Cl. Mabillonio notavimus.
383. Si flur, totiusque orationis contextu/ in opere alliui Auctoria scripto fit ab eo plane diversus, quo Seriptor His in genu nis sui3 op vibus uti solet , probabile plurimum est, opus esse supposititium. Videtur namque fieri nequaquam posse, ut quis adeo stylum mutet, ut in Verborum nitore, elocutionis forma, totiusque orationis artificio a seipso plane differat. Natura nulta est, inquit Tullius , qua non habeat in suo genere ver eo Iures dissimius inter sese, qua tamen eοὐι-li lauis dignentur. Nam ct auribus multa pereipimus, qua etsi aras vocibur dele-eiant , tamen ita sunt varia saepe, ut id quod proxime audia3 , jucundissimum videatur. Et oculis eouiguntur pene innumeralios voluptates , quanos ita capiunt , ut. unum sensum simili genere delectent, er reliquot semsur voluptates oblectant dispares, ut fit disse Ie Judisium excellentis maxime suavitatis. At Me idem, quod est iis naturis rerum, transferri potest etiam ad artes. Una fetendi est arr , in qua prassantes fuere ρο- νο , Polycetas, L sippus , qui omnes inter se di miles fumant, sed ita tamen , ut neminem sui velis esse dissimilem. Una est μι vatisque pictara , dissimillimi tamen inter se Zeusis , Aglaophon, Apelles, neque eorum quisquam est , eui quisquam in arte sua deesse videaιαν . Et fi hoc in his quo mutis aridus est mirandum er tamen verum , quanto admirasitiu/is oratione atque lingua, qua eum in iisdem sententiis verbisque versetur, summar habet di militudines, non se, ut alsi υituperanaei sint, sed . ut ii, quos constat esse laudandor , in dispari tamen genere laudentur a Nonnullis deinde commemoratis oratoribus, atque Poetis, qui inaKime claruere,, simulque paucis indicato, in quo eorum quisque plur mum excelluerit, addit: ratas in nosti, quί adsumas, tanta dis
militudines, tam eerta νυ cujusque propria ρ, ct in ea varietate fere me lius a deteriore, facultate magis , quam genere distinguitar , atque om
a) Lib. III. de Oratore cap. 7.
143쪽
qui ubique sunt , aut fuerunt Oratorer, amplecta votaerimui, numne i De ut quot oratores, totidem pone resteriantur genera dicendi ta). Quin tiliatrias citio lite docens , clitantii in ii tetiit pra certoribus , notare diis Icrimina ingeniorum, o quo quemque natura maxime ferat , θι re, sic ait: Num s in hoc incredibilis quae iam varietas , nec pauciores animorum pene qκam corporum formae. aevo, in ζelligi etiam in ipsi, Orat Vialtis potest, qui tantii in inter se distant genere ae cendi , ut nemo fit ane νi smilis, quamvis plurimi se ad eorum , q os probalant , imitationem composuerint b). Itaque, si cuilibet auctori peculiaris quidam scriben di character est, adeo ut vix ac ne ViXqitidem inveniri in eodem auctore possit diversitas in habitibus tam naturalibus, quam acquisitis, in ingenii acumine, in directione consilii, propensioneque affectuum, In vocibus, in phrasibus, in argumentorum & similitudinum copia. In eruditione & elegantiis, in totius demum doctrinae syllemate; non etit sine, qui dubitet, quin tanta styli dissimilitudo, tantaque diverasitas, atque in omnibus hisce numeris discrimen tantum, argumentost, si non certo, vel maxime salte in probabili, diversi auctoris
operum , in quibus tantum occurrit styli discrimen . Arbitror enim , mlibet styli diversitatem nequaquam satis esse, ad certum ferendum ex hoe capite de diverso auctore judicium. Ut enim optimae observat docti Mimis Mabilloniius , uniu3 etiam ejusdem auctoris δε-
Ius multifariκι quandoque dignoscitur . In atiqua namque interdum opere, qua elegantior, quaυe neglectior apparet, quemadmodum in Patrum homilis/ saepe notatur. Praeterea anur idemque auetir jam aetate conferitur videtur Mi ipf, eum adhuc junior esset, plerumque dis itir . Rinimo magna e eontrario in audiorum stylo uniformitas sapenumero cernι- rar, qui sibi I nchroni extitere: quod tamen, nisi maturo quis fuerit ingenio praeditus, Scriptorumque periti mus, aegre comperare. Denιque Didascalorum si1lum distapulos ad unguem fuisse aliquando rmitatos, mi- .nime latet , ut liquet in Nicolao Claravallensi, qui illum Doctoras Meia risui plane est assecutus 6. Idipium quoque S. Gregorri testimonio clare luculenterque ostenditur. Adamvis enιm, inquit S. Doctor, in prolixo opere esse culpabilis fit diversias non debeat, ne quis tamen me ex Iocutionis mutatione reprehendat, in epistola libras praemissa causam
a Lib. III. de Oratore cap. 3. c De maliis Monasticis P. II. cap. I ac Lib. II. Orator. IUN. cap. 8.
144쪽
Iam reddidi , euν tertiam hujus opeνιs partem ad aliarum usque sim titi dinem minime emendando perduxi . Ribus scilicet exclusis , hoe quoque additur , quod tu hae parte tam inuisa Iint, ut in uua corpore comprehendi non possint nis sub magna brevitate diceνentur. Igitur, quoniam imea multa sunt, sicut me loquente excepta sint, ita dereliqui . Immutationem si)ti LeeFor meus aequanimiter accipe , quia'saepe eosdem ciboredentibus disersitas placet ea tionis ca) . Ut igitur ex ilyli iliversitate inferri jure ac merito posse, auctorem operis alium ab eo elle , cui illud vulgo tribuitur, tanta ea debet esse, quanta in codem a iustore inveniri minime solet. Hinc eκimia eruditione, sultimaque non linguae solum, verum etiam Scriptorum omnium peritia opus est, ut hac super re certum tutumque judicium proferatur fac proinde interesse plurimum, ut prudens Criticus caute hac in parte se gerat b). REGULA III.
38s. Opus, in quo ver, veI per seme memorantur, avo Ser ptoris, exiopar inuae vulgo inseruitur, certo posteriores , pro ivpoditis habendum est . Cum eni in fieri minime poste videatur, ut aliquis res illas reserat, quae posteriori dumtaxat aevo contigerunt, easque personas commen oret , quae sua fuerunt aetate posteriores , senuinum prosecto censeri nequit opus, in quo tam grande vitium deprehenditur. REGULA IV. 386. Hocabula, qua longe, postquam Auctor scripserit, usi esse caepe runt, sunt argumentum probabile operis suppostitit. Rationi enim parum contomim est, ea auctorem adhibuisse vocabula , quorum inventio Scriptoribus posterioris aevi accepta resertur. Porro dixi, id non esse argumentum nisi probabile. Fateor quippe, huiuscemodi vitium ex posterorum malitia in ipsa opera irrepere potuisse.
387. Probabiliter suppositis iam iliad opus censeri posse videtur , quos
sententia1 eontinet in re magni momenti iis plane eontrariar, qηa in ge-nxinis ejusdem Scriptονιι operibus ex profosso traduntur, quin auctor ipse ullo in loco lectorem monuerit, se ea super re opinionem sententiam
que Lib. XI. Moralium cap. r. Tom. I. Animadvers in regula Critices. ba Videatur P. Honoratus a S. Maria Diisere. III. art. I.
145쪽
qua mutasse. Enimvero, ut recte advertit Caveus is , ab omni penitus verisimilitiidinis specie abhorret, scriptorem prudentem, gravem, & eruditum sibi plane ad evidentia in adversari, opposita uein re magni momenti sententias tradere , vel tueri , quin aliquo in loco ne leviter quidem tantae mutationis, tantique discriminis men. tionem secerit, docueritque, cur hac in parte non sibi plane consenserit. Dixi autem: audiorem in re magni momenti sibi refragari desere , ut vas probabiliter saltem supposititium eenseatur. Non enim in fiacior, contingere interdum posse, ut Scriptor vel memoriar vitio, vel
disputationis aestu, in rebus levioris ponderis, & quidem in iis potissimi im, de quibus nonnisi incidenter agit, non sibi plane consentiat. REGULA UI. 388. Certo septosititium censendum ess opus, quod omnino latuit Ser
plores eoaυos , rerum , personarumυε posterioris aetatis mentionem facit ;vocabula eontinet recen3 -υenta, sententias eo lectitur in re magnis menti iis plane contrarias, qua in genuinis ejusdem Scriptoris operialus traduntur e usque demum flus diversus ab eo omnino est , quem Seriptor ipse adhibere solet. Cum certissime constet, atque inter eri ditos omnes plane conveniat, fuisse olim , qui, ut auctoritatem suis scriptis eonciliarent, iisque eventibus fidem acquiretent, quibus nutila alioquin tribueretur, summorum Virorum nominibus sua ipsa opera inscriberent; nemo certe ibit inficias, fieri vicissim potuisse, quin imo factum reipsa non semel esse, ut opus viri eximii malitiose ab aliquo vitiatum fuerit, novis scilicet quibusdam, planeque inusitatis in illud intrusis vocibus, depravato textu, mutatisque sententiis, ut hinc scilicet opus ipsum alteri minoris auctoritatis, & famae m. ro perperam adjudicaretur , vel saltem dubium posteris redderetur. At vero neminem ambigere iure posse contendo, quin supposititiumst opus, in quo omnia, quae modo memoravimus, falsitatis momenista deprehenduntur. Neque enim profecto inter opera diversorum Auctorum adeo facile occurrere mihi posse videtur tam grande di.
38'. Genainam censendum est opus, cui constans perpetuaque favet traditis. Videlicet dubitare nullo prorsiis modo debemus, quin opus
146쪽
Illud renuinum sit, in quo tota ipsa consensit antiquitas . Haec re. gula suculentissimo S. Augustini testimonio demonstratur . Manichaeos enim alloquens S. Doctor , sic ait: vobis faciam , quoreontra testimonia Seripturarum ita obsurde fecit iniquitar , ut qui tita advessus vor inde prolatam fuerit, non esse dictum ab Apostolo , sed ansio quo fassario sub ejus nomine scriptum esse, dicere audeatis e Usquo adeo a Christiana doctrina aperte aliena est, quam pradicatis, ridivina damonioνum , ut eam sub Christiana doctrina nomine defendere nulla ex parte piatis, nisi dicatis , falsar esse Scripturas ApostoIoram . Infeliso nimisi anima vestrat Da tinguam mera Milum habesunt pondur aucto-vitatis , si Evangeliea , si Apostolica non habebunt De quo Iuro certam erit , ecur ' , A Atera, quar Apostolorum dicit ct tenet Eeelesia, as D Apostolis propagata , ct per omnes gentex tanta eminentia declarata ,strum Apostolorem fini , incertum es f Et εω erit certum , scripsisse Ap stolos, quod hale Fecissa ontrarii iraretiei proferunt , auctorum suorum nominibus appellati ringe post Apostolor existentium duas υενο ct in liareris saeularibus non fuerant certi mi Auctores, sub quorum nominibur postea multa prolata sunt , ideo repudiata , quia MI his, qua ipsorum esse eonstaret , minime congruerant , vel eo rempore, quo tui seripserint , nequaquam innotescere , et per ipsor, vel familiarissimos eorum in poste-
νον prodi eommendarique meruerunt. Nonne, ut alios omittam,sul Hipis
potvatis med ei nolitissimi nomine quidam Iibri prolati , - aus oritat ina Medicis non recepti sunt Nee eos adjuvit nonnuna δίιudo rerum atque verboram, quando comparati eis, quos vere Hippocratis esse consta. νει, impares Iudicati sunt, ct quod ab eo tempore, quoincetera scripta ejus, non tano erant, quod vere eju1 essent. Hos autem Iibros, quisus iEP , qui de transvoso proferuntur , comparati respuuntur , unde eonstat
esse Hipneratis f unde, fi quis boc neget, nec saltem vestuitur , sed νίσειαν, nisi quia se eos ab ipso Hippocratis tempore usque ad hoc tempus, ct deinceps, sueeessionis series commendavit, ut hine dubitare dementis fit Platonis, Ari telis, Ciceronis, Harronis , aliorumque hujusmori Aatiarum luros, unde noverunt homines, quod ipsorum snt, ns eadem temporum Mimet sueeedentium contestatione continua P misi multa dotiteris Ecelesia ieis conscripserunt, non quidem auctoritate eanonica, sed aliquo adjuvaindi studio, fie dicendi. Unde constat, quid ecus fit , nis quia his temporibus, quibus ea quisque scripsit, quibus potuit , in uavisa que edidit, ct inde in alios atque in alior continuata notista, latiuseque firmata ad posteros, etiam usque ad nostra tempora pervenerunt, ita ut interrogati, cujus quisque Iiber fit, non hasemas , quid vespondere debeamus y sed quid pergam in longe praeterita st Ecce istas literar, quar
147쪽
habemas in mandas, si post aliquantum temur vitae huJur nostra , vessuas quihuam Fausti esse, vel has neget esse meas , nnde conviacitur , nisi quia illi , qui nune ista noverunt ,noιitiam suam ad Ionee etiam post futuros , continuatis posterorum successionibus , traiiciun/ λ cam,ta sint, quis tandem tanto furore erecatus , nisi damoniorum , menda... eloquorum malitia atque fallacia , tonsentiendo subversus sit , qui dicae, hoe mereri non potuisse Apostolorum Ecelesiam , tam frim , tam numerosam fratrum concordiam , ut eorum scripta sistiter ad posterοι ινα- riserent , cum eorum cathedras Uque ad praesentes Episcopos eortissma successone serυaverint , cum hoc quariumcumque hominum serjιis, με extra Ecessam ,sυe in ipsa Ecclesia, tanta facilitate proveniat ta). Dodsi quis, inquit doelis sinus Hiieti iis, ne id quidem uae idem facienda in D. iis frinum putet , videat , quo argumento probare possis proaυ ta sona haereis ditario jure ad se pertinere , nee tutior est enim pulticaram talutarum , aut domesticorum instra .nentorum auctoritas , quam . historia s imo etiam insrmior. IIIoram enim custodes sunt pauci homine/ ct obscuri ; hUM. --, o tin υeύαι Orsis M. Itaque ne leviter quidem dubitandum est, genuinum est e librum, qui, ut ille ait Vir Cl. , genuinus halitas est ab omnibus proxime continuata serie sequentibus eum atatibus.
39o. Das tare nuIlo prorsus modo ticet de opere , quod ex manustria piis estimatione dignis , ex uniformitate styli, atque domina, ex riterum tegimonio , ct ex rebus gestis , quae in tuo narrantur , authenticum probatur. Enimvero, si pro dubio habendum est opus, cui haec omnia favent momenta, nullum certe est, quod genuinum iure censeri queat . Qitatuor itaque sunt ex doctissimo Mabillonio , quibus opera vera & authentica a falsis & supposititiis discerni certissime pol sunt, nimirum si aliqua manuscripta existimasione digna , eaque inprimis , qua magis AticIovi eoaeva videntur , in fronte , vel etiam in eaAce operis nomen ejusdem gerant. Sr flu/ fuerit ubique conformis alteri teterorum Auctoris operum , ficut o principia ae opiniones. Si seriptores fve θnchroni , sive pene synthroni , ejusmodi opus eidem Auctor eeriato adscribant. Si denique mhia gestum in hoc opere Iegatar , quin eam historia Di avi concordet sc . AR-
148쪽
Pars Secunda. IasARTICULUS VI.
Reguli pro ferendo iudicio de futuritione contingentium. 3ν i. e Uam facile sit in errorem Iabi, cum de suturitione eventuum contingentium, & quidem eorum praecipue, qui nos ipsos concernunt, judicium ferendum a nobis est, neminem fugit. Ut enim silentio praeteream, judicia nostra in hoc rerum genere conjecturis, quae saepenumero nos fallunt, dumtaxat inniti , res perspecta est, aut lucrum, quod hinc speramus & cupimus , aut periculum damni, quod inde timemus, illud esse ut plurimum, quod unice nos ad judicandum tunc movet, ac serme impellit. Igitur ne, cum de contingentium suturitione judicare cogimur, temere agamus, memori animo mandentur velim, quae s
392. Ut prudent defutaritione eυentus contiagentis Iudis um feratur , perspecta nobis esse debent circumstantiae , qua illius existemiam praecedere Enimvero honnisi ex circumstantiis, quae continissentis eventus existentiam antecedunt, colligere rationabiliter possumus eventum ipsum futurum esse, vel non futurum. Omnis opianabilis disinatio, inquit Tullius, conjectura nititur, uti ra quam proogredi non potest. Ea fallit fortasse nonnunquam 3 sed tamen ad ver eatem saepissime dirigit. Est enim ab omni aeternitate repetita s in qua eum pene innumerisios res eodem modo evenirent, iisdem signis antegrest, ars est affla, eadem saepe animasiertendo atque notando ta . profecto, ut advertit Vir Q. , quemadmodum rem probabiliter factam Judieamus , eum taler eircumstantiar eernimus, quales ut plurimum rem talem factam comitantur 3 ita non minas probabiliter pronue a-mur , quidpiam eventurum , eum eas eircumstantias eoram videmus , quar ut plurimum tale quid consequitur . In hune modum fausta infaustaque Μediei ominantur in de futura belli alea Imperatores ius eant , eeterique mortales teteris de rebus contingenter futuris pronunciant ib).
149쪽
R E G U L II. 3 3. in certis quibusdam e reumstantiis nunquam accidis, rem sendum in ilues est saltem moraliter impostile . Illud namque dieituemaraliter impossiliis, quod licet non repugnet, neque sit contra physicas naturae leges, ipsum fieri, nunquam tamen fit.
39 . Dod ia certis quibusdam eiseumstanti 1 semper eontingis, eerto saturum, litis positis, pronuntiandum est. Sic, quoniam posita stuppa prope ignem, semper illius fit combustio, hujusmodi conditione potata, dicere tuto possumus, sore, ut combustio sequatur. Ratio itaque hujus regulae est, quia inter illas circmnstantias, ipsumque evenis tum necessaria hoc ipso adest connexio, quamvis in quonam posita ea sit, nos penitus lateat,
rn eertis quilusdam e reumstantiis aliquando Me dit, aliquando Mnsccidit, eontingen3 in tuis omnino est s atque adeo nonni flomere, tuir positis, pronuntiare possumus, eventum ipsum certo eo futurum. Cum enim in illis circumstantiis eventus non semper contingat, necessaria inter illas circumstantias, atque eventum ipsum comnexio non est. Ergo nobis haudquaquam licet, certum de illius si turitione judicium pronuntiare- REGULA V. Probab Liter futurum in eretis quilusdam eircumstantiis tensen. m es, quod, illis positis, ut plurimum accidit. Est enim probabile, Arriotelis sententia, quod non semper, sed ut plurimum verum est sive, ut ait Tullius, quod fere fleri sotit b). Sie, posita serotina coeli rubedine, probabilis est matutina serenisas I quia, experientia teste, ita ut plurimum accidit. sci.
150쪽
3ρ . Futuritio eventus contingentis , qtiibusdam positis cireum.1lantiis , ex eo non desinit esse polusillis , quod illius contrarium, iisdem positis, quandoque contingat. Si namque res tunc semper ex voto succederet, iam non prolabi iser, sed eerto esset sutura. Falluntur ergo, qui probabile de eventus futuritione iudicium ea de causa vitiari putant, quod fallax interdum sit, votisque nostris non semis Per res ipsa respondeat.
398. Pro definienda probabilisate, quae contingentis eventus fili xitioni iure debetur , determinemus oportet, quoties intra certum casuum numerum, illis positis circumstantiis, , eventus ipse contin- fat. Probabilitas namque suturinionis eventus eam proportionem ii ebit ad certitudinem, quam habet numerus ille casuum, in quibus contingere ipse solet, ad numerum integrum eorundem. Nimirum, si intra decem casus, post serotina coeli rubedine, septies contingat mane serenum, prolabititas futurae serenitatis in mane , posita ser tina rubedine, erit ad eretitudinem, ut T ad Io s. 32o. , eamque
'Mectus eontingen3 eo frequentlur aceidit , quo proxima ad in Iam dispositis sapius in eausa occurrit. Constat enim, regulariter conis tingere esse stum, cum ad illum producendum proxima in causa habetur dispositio.
oo. Eo proba Γον , certis positis eireumstantiis , eontingentis memaus futuristio Hi, quo magis causa in essectum ipsum re se est prona. ELfectus enim regulariter sequitur naturalem inclinationem causae. Sic pronus ad gulam , si non certo , saltem valde probabiliter, toties peccabit, quoties magna ciborum copia illi praesto ercit. Diuitiaco by Corali