Jacobi Friderici Ludovici ... Usus practicus distinctionum juridicarum, juxta ordinem digestorum adornatus pars 1. 3. Pars 1. Priores 13. libros exhibens

191쪽

DRior', uti modo dictum, biennii lapsu era eluditur. Circa posteriorem distinguendum: Aut matrimonium intra biennium solvitur, &tunc amo conrInuo a tempore soluti matrimonii: asit solvitur post biennium, intra decennium tamen, & tunc tribus mensibus e cluditur exceptio non numeratae dotis: aut deis nique ultra decem annos durat coniugium, &tunc plane cessat illa querela, Auth.quod locum habet. C. de dot. caur.non numer.

DIs TINCTIO U. later renunciationem exceptionis nonnum .pecvn. in chirographo &in se-' parataschedula factam .

ΡRior niihil valet. Facta enim est spe futurae numerationis, quae spes tamen saepe fallit. ΡΟ- sterior autem exaepti9nem non numeratae pecuniae omnino excludit. Separatam enim schedulam aliquis spe futurae numerationis dedisse non censetur, vid. CarpaOv. P. I. Consda.

post

192쪽

Posterior non impedit exceptionem non numeratae pecuniae, quia supponiti conditionem, modo Recunia numeretur, quod utrum factum fuerit, aliunde prius probari debet, v. l. 6. C. de non num. pecvn. secus in priori, quippe cum nemo sub nuda spe fallaci jurasse Praesumatur, vid. Brunnem. in Comm. Cod. adae. t. I6. C. de Gon num. pecvn. CarpZOv.alleri f. 8. ν Mutavi hane sententiam in ri offit. LXXL ut nec priori casu per clausulam iuviratoriam exceptio non numeratae pecuniae exclydatur,cum & talis clausula sub spe fallaci adjici soleat; unde nunc distinctionis nulluncusum esse puto.

LIB. XII. ΤΙΤ. II.

De jurejurando sive voluntario,

sive necessario, sive judiciali. DISTINC ΤIO LInter juramentum crediaitatis σ Ue

193쪽

de justa saltem optatone concipitur deque facto alieno, vel admodum antiquo proprio , quo casu hoc modo fit delatio: dab taliua es

bemuli gestoben haben molle. Haec quoad

diversum conceptum. Usus practicus in eo sese exserit, quod is, qui juramentum veritatis praestitit, Contrario probato, tanqΗam pedurus puniri queat, quia dolose fefellit alterum, ad cujus delationem juravit. Sed propter juramentum Credulitatis ejusmodi poena locum non invenit. Neque enim hic jurans certo quid affirmat, sed tantum verosimiliter. At vero eo ipso non negat, quod non etiam aliter forsan se res habere queat. Potest hinc simul decidi quaestio: utrum heres furamensum de

functo delatum, adhuc praestare possite Resp.

enim, heres non jurat de veritate , bene tameta de credulitate, vid. Carpet. P. 1 C. Ia. Def. ri

DISTINCTIO II. Inter juramentum explicitum & implicitum. PRbus cognoscitur ex consueta sormula: Solvahr mir Dit hclife ubi interdum addi

posterius ex aliis formulis, vis gr.

194쪽

Seeligieit merdetu&c. Quoad usum fori addiscendun, quaeritur: utrum perindest, sive quis explicitum sive r licitum saltemImramentum'raset ' Respondemus verbis Carinprovii P. z. Cl6. de s 6.quod non negemus quidem, Deum implicite per verbum veritatis &similes formulas)invocari, ac proinde promissionem sub verbo praesertim aeternae vel divinae veritatis factam absque nota impietatis violari non posse, intelligitur namque per verbum veritatis divinae ipsemet IESUS CHRlSTUS, ve bum patris, thypostaticum, ut Theologi loqui consueverunt Salvator noster, POL I. v. uunde etiam Lutherus hanc formulam pro j ramento agnoscit in enarratione II. praecepti, add. Ioli. Zanger. de exceRI. p. 3. c. II. num. 192. SI93. nihilominus tamen, quoties in ju

diciis nostris juramentum aliquod praestandum est, sive in civilibus, sive in criminalibus, sive sit suppletorium, sive purgatorium, sive aliud aliquod ; toties juramentum implicitum non sufficit, sed explicitum praecise requiritur, pu

to, ex hac ratione, quia omnes homines,prae

sertim plebeji, non ita semper vim juramenti impliciti percipiunt, quod tamen , si actus e fectum sortiri debet, sine dubio exigitur. Imo,

factam, pro iurata dc valida haberi posse, asserit, H 3 idem

195쪽

idem Carpxov. Dc cit. cujus sententia etiam in electoratu Saxoniae recepta, alibi vero non, Dactrus adiit. de Sc. 'u' an. g. XI. Posses etiam hoc addere, quod ii, qui juramentum implicitum violarunt. non statim ut perjuri puniantur in foro externo, quod secus est intuitu iuramenti e3pliciti. .

DISTINCTIO III. Inter juramentumsolenne & minus' forennc. Prius squod avisarum etiam dicitur, ob avisationem devitando perjurio praecedentem,

quiritur, quoties juramentum in judicio praestandum: posterius in extrajudicialibus sufficit. Plurimas solennitatum species pro diversitate lo-

COrum quam maxime Variantes recensuimus

in dist. nosr. de solennibus juramentor.m,

ubi tamen Cap. II. simul ostendimus, quod ex omissione ejusmodi solennitatum non statim irritum reddatur juramentum. Sunt enim me- ra accidentalia, invocatio autem nominis divis ni unicum est requisitum juramentorum esseninitale.

DISTINCTIO IV. Inter juramentum assertorium cae pro missorium.

I Rius de rebuspraeteritiis interponitur & de rebus non modo ilicitis, sed de actionibus

196쪽

quoque lege prohibitis & turpibus v. gr. quando in causis criminalibus testis jurat, Calum homicidium, adulterium, & id genus alia delicta commisisse, eo ipso nihil illiciti admittitur , sed potius juramentum ad eruenis dam veritatem & sic ad bonum publicum promovendum tendit. Posterius antem futura respicit & de rebus illicitis non valet, quia alias ad delinquendum invitaret, ast turpium nulla est obligatio. Equidem ex c. 28, X. dejureyum exsculpserunt D D. nostri famosiam illam. r

gulam : omne juramentum strvandum esse, quod silva salute aterna siervari potes, unde

distinguunt inter facta naturaliter & civiliter rurpia ita ur priorum intuitu non habeat efficaciam juramentum praestitum, bene tamen quoad posteriora, vid. Lauterb. ad h. rit. sed distin guendum putaremmirum lex civilis aliquidpraecipiat lutprohibeat, an vero saltem permittat , hoc posteriori casu admitto effatum juris canonici, de quo etiam solummodo loquitur cit. c. a8. quippe quod de foemina alienationem rerum dotalium jurato confirmante disponit. quod in suum proprium praejudicium facero potest; quod si vero alii textus juris canOnici hoc velint, ut etiam legi prohibitivae, Vel praeceptivae renunciare liceat, quo pertinere Videtur c.sten. x depignor. illi tanquam juri Principum detrahentes & sie verbo divinci

Contrariantes merito essent: repudiandi, cum

constans DD. sit assertio, quod jus canoni-

197쪽

eum in terris protestantium non ulterius sit rectis. ptum. quam quatenus illud juri divino non contrariatur. Pluribus de hac materia actum in peculiari disput. de genuino intellectu brotar-

dici: Omne juramentum servan um esse quod Ava salute aterna seruari potest.

DISTINCTIO T. Inter juramentum promissorium in fleei se dictum di confirmatorium.

ITa subdistinguunt communiter juramentum promitariunt, de quo sub aes.straceae. m

do dictum fuit. Hoc autem eo ipso innuunt legum interpretes. Aut juramentum sarim ab initio accedit negotio celebrato, V. grati quis dieat: dono tibi centum thaleros, ita me Deus adjuvet: aut accedit demum ex pos facta post viam negotium jam ante rite celebratum fuit,v. gr. donasti mihi centum thaleros, non tamenaos statim solvis, unde post aliquod temporis intervallum ego de tua fide dubitare incipio, tu autem, ut omne dubium mihi eximas, praemiam illam donationem adjecto juramento corroboras. Interim usum hujus distinctionis in praxi non deprehendo, sed quae paulo ante da juramento promitario, generaliter considerato, diximus, eadem ratione ad utramque hanc sta

speciem applicari possunt.

198쪽

Inter juramentum litis det serium

& aestimatoris n. . ae utplurimum in judiciis obveniunt diis stinctae quaestiones: an & deinde quantam actori debeatur Τ Ρrior determinatur per jur rixentum litis decisorium, posterior per aestimatorium, quod etiam in litem alio nomine vocatur, de cujus speciebus ad tit. se . agetur. Defertur autem litis decisorium a partibus: aestimatorium aselourice ι. 4. s. i. s. de in lit, Iur. Ceterum recte quidem DD. ad juramentum litis aestimatorium etiam juramensam ex pensarum referunt ex Ordin. camen p. I. rit 66. 67.Verum hic notandum, quod illud in nostris judiciis raro frequentetur quippe ubi victor expensas sine juramento designare & iudex 'deinde eas moderari solet,unde formula in senten

ptio esset forsan, si maxima summa impensarum nomine peteretur ab actore, ubi pro re nata adiuramentum admitti posset.

199쪽

Quamvis aliquis mediante juramento 're

spondendorum omnes & singulas ab altera parte oblatas positiones & sic totum ejus intentionis fundamentum negaverit, nihil ominus tamen ab instituta actione nondum absolvitur, Ised actori via probandi adhuc patet, & licet hic deinde contrarium probet, nondum tamen ut perjurus consideratur. Quae omnia secus se habcnt, postquam juramentum litis decisorium a reo praestitum fuit. Ratio differentiae haec est: Iuramentum respondendorum perl indirectum saltem litis decisionem' respicit,l& nihil aliud est, quam species iuramenti calumniae, illustr. Dn. Stryh. in nos. ad Lauterh. tu. de interrog. injur. fac. verb.

Dandorum. Mevius P. 3. Decrs 17 .nnm. Scnon tam de veritate, quam potius de credulitate concipitur, unde juxta stilum Camerae per vocem : credo vel non credo responsiones efferuntur , quamvis juxta Recess. I noviss. 3. iu

inter facta,propria & aliena distingui debeat, vici

quid tamen sit, juramentum illud nihilomnius manet solummodo juramentum calumniae dc sic prior adlata differentia inter illud & juramentum litis decisorium firmo adlluc stat talo, prout hoc quotidiana judiciorum praxistatis abunde confirmM. Dia

200쪽

DE IUREIURANDO M. UsDISTINCTIO IIX.

Inter juramentumjudiciale & extraqu-

dicaale s. voluntarium. Clus quidem judiciales & extrajudiciales lias de jure communi ratione vesiditatis Ec essectus parum ab invicem disserunt, nisi dicere velis, l. quod judiciales facilius probati possint & χ. quod majorem praesumtionem pro se habeant, quam extrajudiciales sed vero quod praesentem materiam attinet, non unus effectus distinctionis juramenti adlatae in legibus deprehenditur. Scilicet jurame tum extra judicium delatum species conventionis est,t. eod. Ex er go, quia omnes conventiones ab initio sunt merae Voluntatis, nemo ad illud suscipiendum tenetur, sed libere recusari potest, v. gr. si dicat alter: So flmeieni ita ut propterea poenam jurare nolentium, id est, prae, sumtionem confessionis fuctae, non incurrat, quae omnia in juramento in judicio delato aliter sese habent, ut deinde dicetur, ibi enim vel acceptandum est jure mentum, vel resere dum, vel conscientia probatione exoneranda. Porro, in juramento judiciali refertur jur - -mςntum delatum, is, qui ante detulerat. illud praestare praecise tenetur , quia non debet diis splicere conditio iurisiurandi ei, qui primo detulit, ut Labet t. 34. S. r. f. h. t. lacu in extra-