Sanctissimi domini nostri Benedicti papae 14. De synodo dioecesana libri tredecim in duos tomos distributi. Tomus primus secundus

271쪽

sed potissimum institere ne Catholici cum haereticis communIcarent itirebus sacris , neve eorumdem frequentarem conventus . Inter Apostolicos Canones xlv. al. xxxv II. statuit: Episcopus , Presbter , m Diaconus , frui cum haereticis oraveris tantummodo , communione privetur e & lxv. al.

x Iv. vel tu II. S; quis Clericus, aut laicus, ingressus fuerit in onagosam

Iudaeorum, vel haereticorum, ad orandum, deponatur, er segregetu . Similem in modum Synodus Laodicena canon. 9. ex versione Dionysi Exigui, ram. r. Collectionis Harduini col. 78 I. decrevit . suod non permittantuν Ecclesastici ad haereticorum ea meteria, vel ad ea, quae ab eis mari is apis peliantur , orationis causa, vel sanitatis, accedere a sed hujusmodi, si Fide.

es fuerint, certo tempore communione priuara: Sc rursus canon. col. 788.

od non oporteat cum haereticis, aut schismaticis pariter oraνe. Et Conei-lium Carthaginiense Iv. eanon. 72. tom. I. Collectionis Harduini col. 983. quem laudat Augustinus in sermone ad populum Caesariensem, ait: cum haereticis nec orandum , nec mallendum . Hinc Cyrillus Hierosolymitanus catecb. I v. num. 37. in M. Cathecumenum suum praecipue odisse iubet Omnia perfidorum haereticorum conventicula; idemque monent ceteri Patres , quos adducit Christianus Lupus in schol. O not. ad ean. Coneil. rom. q. edit. Emouen. pag. I 29. σ seq. II. Et nihilominus ea est misera nostrorum temporum conditio , ut multis in provinciis , in quibus haereses aut dominantur , aut grassantur impune , duram Catholici subeant necessitatem cum haereticis conversa

di , & similiariter agendi . Quamvis autem per Canonem Concilii Comstantiensis a Martino V. approbatum , qui incipit Ad evitanda, quique in suo semper vigore permansit , non obstantibus contrariis subsequentibus Constitutionibus Conciliorum Basilaeensis , & Lateranensis , nonnihil relaxata suerit disciplina in eo , quod pertinet ad conversandum , atque etiam in Divinis communicandum cum haereticis, qui tolerantur, & exinpresse denunciati non sunt tamquam vitandi, ut suis probat Cabassur. in Theoria o Praxi Iuris Canon. ιib. s. cap. II. num. 3. ω seq. non idcirco tamen arbitrari debent Catholici , las tibi esse , indistincte eum haereticis, quamvis non denunciatis, in rebus sacris & Divinis communicare esquidem Paulus V. post maturam rei discussionem , neutiquam licere dein finivit Catholicis Regni Angliae, haereticorum templa adire, ritibusque inis reresse, quos inibi exercent , uti legere est in duobus decretis, ab eodem Pontifice editis, uno scilicet anni 15 5. altero anni Io . quae reserum tur a Cardinali de Lauraea in 3. sent. pari. a. rom. 3. HD. II. art. P. g. q. num. asta. Haud equidem ignoramus, non deesse Theologos, ab omni culpa absolventes Catholicos , qui cum haereticis, & schismaticis, nominatim non denunciatis , communicant in Divinis , atque etiam Sur menta ab iisdem reeipiunt, dummodo hae simul concurrant rerum circumis stantiae : primo scilicet , ut ad praedictam communieationem Catholicos adigat gravissima, di urgentissima causae secundo, ut haeretici,'aut schi ia

m in o

272쪽

' L I B. VI. C A P. V. smatici , a quibus Sacramenta exposcunt , snt valide ordinati , ut Mera administrent ritu Catholico , absque ulla admixtione ritus damnati : teristio , ut eommunicatio cum iisdem in Divinis , non sit externa protestatio salsi dogmatis , qualis erat ingressus in Protestantium ecclesias , cum

Catholicis Angliae illum inhibuit Paulus V. ideo quippe Regis edicta

omnes adire iusserant haereticorum templa , ut tali pacto se cum Proteis stantibus sentire saterentur : quario demum , ut Catholicorum cum ha reticis communicatio in Divinas nulli scandalum inserat . Verum in primis praedicta Theologorum sententia suos habet adversarios , neque ab omnibus admittitur tamquam in praxi securae deinde , ea etiam admissa, cum omnes enumeraudi circumstantiae , simul & conjunctim adesse de beant, ut Catholicorum eum heterodoxis in rebus saeris Meletas omni v cet culpa , quemadmodum docent Sylvius in pari. S. Thomae rem. 4. 64. an. 6. P sit. 3. , conclus. 3. Cardinalis de Lmo de His disp. 22. sect. I. 33-. II. Thomas a Iesu tract. de omnium gentium saline praeuaranda lib. 8. pari. a. q. vers. Sed maior es di uitas par sso. Cardi. nalis Albitius de Inconsantia in Fide eap. I 8. num. 3O. seq. Cardinalis Gottus in a. a. S. Thome quaesi. 4. dub. 6. 3. num. a. quaest. 3. de Infidelibus comparate ad Fideles dis. 3. 2. Idcirco sere impossibile est uis lavenire, ut a fiasitio excusari valeant Catholici, se se in rebus sacris cum haereticis, vel schismaticis admiscentes . Quamobrem sacrae Urbis Congregationes , sancti ossicii videlicet , & de Propaganda Fide , illicitam sem.

per reputarunt communicationem , de qua est sermo , doctamque concinnarunt instructionem , nobis in minoribus tunc degentibus qualemcumisque nostram operam navantibus, ad Missionarios, tum opus suerit, transmittendam , ubi rationes expenduntur, propter quas Vix unquam accidere

potest , ut in praxi si innoxia Catholicorum cum haereticis communica. tio in Divinis. III. In Divinis porro eum haereticis communieant Catholici , qui cum

iisdem se se matrimonio jungere non dubitant : etenim , cum matrim nium unum sit ex septem Ecelesiae Sacramentis , a Christo Domino institutis, idem est matrimonium eum haeretico contrahere, ac unum idemque Sacramentum una cum eodem vel eonficere , si nimirum ipsimet eoner

hentes sint talis Sacramenti Ministri . quod magis communiter opinantur Scholastici , vel saltem perei pere , si scilicet , quod alii praesertim ex recentioribus Theologis autumant, illius minister sit solus Sacerdos. Utrumque autem & illicitum, & saerilesum esse, nemo dubitat. Quare Ecclesia iisdem sere legibus, quibus Christianis interdixit, ne connubia inirent cum

Infidelibus , Catholicos pariter a saeri legis nuptiis , cum haereticis contrahendis . deterruit . Concilium Laodicenum can. IO. tom. I. Collectionis Harduini col. 784. ait o Quod non oporteat indisserenteν Ecelesiastico faedere. nuptiarum bineticis fluos Νιos, filiasque conjungere. Agathense ean. O7ώ rei eo a Gratiano cavs. 28. quas . I. n. Io. Non oportea cum iaminibus bisero

273쪽

DE SINODO DIOEC ES AN eis miscere omela tibia , Ur vel Ilios , veι filias dare , sed potius areeipere, si

ramen se profleantur Cbrissianos esse futuros . O' Carbolicos . Conei lium Chalcedonense can. I4. Lectoribus, de Cantoribus , inter inferiores Cleri eos, interdicit Haeretico , vel Pagano , vel Iudaeo se conjungere , m forte promistat se ad orabodoxam fidem persona tbodoxae copulanda transrre . Hasee vem sanmones roboravit Bonifatius VIII. in Cap. meraviis , ris retitas , in o. ubi dote privandam statuit mulierem , quae scienter uiro haeretico nupserit . Iis igitur in pmvinciis , in quibus ejusmodi coniugia , non sine sacrorum Canonum contemptu , passim celebrantur , debet Ese. scopus, tu sua praesertim Synodo , ab illis in propriarum animarum perni.

ciem contrahendis Catholicos absterrere e quod nos faciendum ediximusia nostra Constitutione 3 . 3. nostri Bullan rom. I. Praecipue quoque E. piscopalis muneris partes erunt , maxima Catholicis denunciam pericula,

quae tam ipsis, quam nasciturae soboli ex praesatis imminent nuptiis ; quae

propterea cohonestari nequeunt obtentu solius consuetudinis venus eoremptelam dioerent ), nisi ea amoveantur pericula , quod tamen vix evenire posse, recte notant Layman Theolog. morat. lib. s. τυα l . pari. 4. cap. I . num. 2. Pirhing ad rit. de Donsal. matrim. num. Ioci. Reissenstuet

ibid. num. 36o. Engel ad titi de matrim. contract. contra inservis. Eretis. 2. num 2. Gobat Theolog. experim. tract. 9. casu II. num. et Iesi Nieoia

Iaus Serarius in opust. de Catholicorum cum haereticis matrimoniis , Uan.Espen Iur. Eccles pari. 2. tit. 13. cap. 8. num. P. aliique passim . . iIV. Diximus autem , vix evenire posse , ut a connubiis catholicorum

eum haereticis ea amoveantur pericula quae ipsis plerumque conjuncta eia se solent; verum non id omnino impossibile esse pronunciavimus Tales enim re ipsa concurrere possunt circumstantiae , 'uae cum ab eo , qui ..cultatem dispensandi habet , expensae fuerint , aditum aperiant concessioni legitimae dispensationis , cujus vi matrimonium inter partes , haereticam unam o alteramque Catholicam , licitum reddatur- ut alibi demonstrabimus . Quare in iis locis , atque regionibus , ubi hujusmodi matrimonia aliquando sie contrahi permittuntur , expedit omnino , ut Episcopus , ad

tuendum Ecclesiae decorem , ritus in eorumdem connubiorum celebrationusta vandos opportune prudenterque praescribat.

U. Putant aliqui , & fidenter docent , hujusmodi matrimonia a Saceris dote benedicenda esse . Ita censet Theophylus Ramaudus in libro , euititulus Heteraelita Spἰritualia , operum tom. I 6. pag. I 82. num. 24. se . Sed rectius iudi at Pontius de Geram. Matrim. in Appendice de Matrim nis Carbolici cum haeretico eap. p. admonens , hujusmodi matrimoniis S cerdotalem benedictionem impendendam non esse , neque Missam in prinsentia haeretici celebrari debere , nec matrimonium ipsum intra Ecclesiae ambitum contrahi I quoniam nihil horum ad illius validitatem intervmnire i necesse est . In Collationibus Ecclesiastieis Parisensibus de Misis

monio tom. 3. Lib. I. rouat. a. q. . S. exhibetur ritus, quo celebratae suem

274쪽

- L I E. VI. C A P. VI. 24τnuptiae inter Henrie tam e Regio Feaneorum sanguine Principem, & C aesum I. Magnae Britanniae Regem , quibus Apostolicam dispensationem Urbanus Papa VIII. in eum finem concesserat e quae nuptiae descriptae habentur etiam in Historia , sea Commentario , cui titulus Mercurius Gallia F, tom. a. 33 Narrand itaque, matrimonium inter praedictam Catholieam Prinei pem , de haeretici Regis Procuratorem , extra Ecclassam contractum fuisse ad limina Ecclesiae Metropolitanae Parisiensis coram Ca dinale magno Francias Eleemosynario , a quo tamen benedictio nuptialis data non fuit: deinde Britannies Regis Procuratorem novam nuptam dedu. xisse usque ad ingressim Chori : ibi vero a praedicto Cardinale celebratam solemni ritu sui sie Missam, adstantibus Rege, & Regina Franciae, di nova MMnae Britanniae Regina , ae universa Regia Familia r sed praedictum Regis Angliae Procuratorem , quamvis ipse Catholicus esset , cum perstanam gereret Principis Anglieanae sectae addicti , in proximum Archiepiscopi Palatium interim secessisse, donee Missa terminaretur , qua demum ex. pleia , ad reducendam ab Ecclesia Reginam accessit. Honoratus Tournelyin Praelectionibus Theolog. de Saream. Matνim. pag. Iob. juxta editionem Parisiensem, narrat, expresse vetitum suisse a Clemente VIII. ne hujusmo. di matrimoniis Benedictio impenderetur ; Gallicanum vero Clerum annoso G. suas ad Christianissimum Regem preces detulisse , ut eorum impo Iunitatem cohibere curaret , qui Parochos ad benedicendas hujusmodi nuptias eompellere saepe tentabant I aliaque ad rem hane pertinentia subjungit ibidem pag. IO8.

Solemne judicium de his rebus actum , quas in praesemi eapite tractan.

das suscipimus , promulgatum fuit die 4. Novembris anni I I. edita Declaratione & Instructione , quae in Bullario nostro extat rom. I. n m. g . & diligentiae ea oceatione adhibitae , in volumine Hliorum Congrega. tionis Concilii anni i7 r. in lucem evulgatae fuerunt. Quia Iamen si eillime evenire potest , ut hujusmodi rerum notitia nequaquam ad omnes perveniat , nos , qui hane curam assumpsimus , ut quaedam hie indicar

mus, quae laudabiliter inseri possunt in Synodis ab iis Episcopis , ad quos pertinent, id quod ab aliis , ad quorum curam illa non spectant, minus

laudabiliter fieret ' eum in hoc rerum genere ea matrimonia merito re

consenda putemus , quae in Hollandia , aliisque Belgii regionibus, Fredet ratorum ordinum dominio subjectis , ineuntur , sine Parochi praesenti s

275쪽

inter partes haereticas , vel alteram haereticam , alteram vero Catholieam rideo quiquid ad eamdem materiam pertinet, summatim in hoc capite inisserendum suscipimus. II. Cum sacri Tridentini Concilii acta atque decreta a Summo Pontiis flee Pio IU. die et S. Ianuarii anno Is 6 confirmata fuissent , nulla imterposita mora , Philippus II. Hispaniarum Rex Catholicus , Concilium ipsum per omnia Regna , ceterasque dominio suo subjectas regiones pro.

mulgandum mandavit , ejusque decretorum promptam ubique observantiam edixit. Qua in re in Hispaniis quidem mira facilitate Resiis jussis obtemperatum est . Cum autem ejusdem Philippi dominio Belgium quoque subjectum esset, illisque regionibus Margarita Parmensis Ducissa Gubernatricis munere praesideret; haec verita, ne Concilii publicatio gravem aliquem motum excitaret in iis provinciis , quae contra Hispanorum regimen jampridem tumultuari coeperant, ex sententia etiam Episcoporum , di Masistratuum , qui omnino supersedendum censebant a promulgatione Concilii , pro ea in aliud tempus differenda ad Philippum conscriptite a quo tamen responsum eidem mandatumque est, ut, omnibus posthabitis, clancilium publiearetur : id quod ab ipsa prompte adimpletum est . Ita

Belgicarum rerum Scriptores testantur , videlicet Cardinalis Bentivolus . Famianus Strada, Nicolaus Burgundus, Ioannes Meursius, Emmanuel de Meteren . Et sane Provincialia duo extant Concilia, alterum a Maximi. Iiano a Bergis Archiepiscopo Cameracensi anno Is 63. alterum ab Arischiepiscopo Mechliniensi anno Is7o. celebratum , quae legi possunt tom. Io. Collectionis Harduini , in quibus, secundum Tridentini Concilii d

cretum, irrita declarantur ea matrimonia, quae sine Parochi, & duorum testium praesentia celebrari contingat ' adeo ut valde probabile ac veris, mile fiat , Concilii decretum Reformatione Matrimonii , in Belgio ®ionibus Foederatis publicatum observatumque fuisse , antequam res in apertam rebellionem erumperent , quod anno Is 72. factum est . Ad eu-jus rei comprobationem facit etiam relatio quaedam Praesulis de Turre

Archiepiscopi Ephesint , olim in Foederatis Belgii provinciis Vicarii Apostolici in qua Religionis statum in Hollandia exponens , anno I 6s6. ad Pontificem Alexandrum VII. scripsit , Concilium Tridentinum suisse' in iis locis & praeceptum & promulgatum , ejusque decreta in praxim

deducta, antequam sera pessima haeresis omnia illuc devoratum venisset . Relatio haec impressa habetur in Historia Ecclesiae Ultrajectime Pauli. Hoynck in Amndice pag. 9s- III. Cum igitur eo tempore, quo Tridentini Concilii leges vim suam habere coeperunt , Foederatae provinciae , non haereticorum , sed Prineipis Catholici dominio subjectae euent, cumque decretum, de quo agitur, in eisdem pmmulgatum suerit I id gravi controversiae viam aperuit , num scilicet, mutato earum regionum temporali dominio , iisque a Catholici Regis ditione in 'iaereticorum Principum potestatem translatis , matrim

276쪽

L I B. VI. C P. VI. 249hia , quae ibi fierent inter partes vel utramque haereticam , vel alteram Catholieam , Si alteram haereti eam , sine Catholici Paroehi , & duorum testium praesentia , nulla & irrita censeri deberent , veluti iacta contra Tridentini Concilii dispositionem , an vero valida , utpote sub ejusdem

Concilii censura minime comprehensa. - IU. Hic, quod in omnibus quaestionibus u venire solet , in duas clas.ses divis Auctores fuerunt e alii enim tam ex Theologis, quam ex Ca-t nonistis, pro nullitate; alii vero pro validitate steterunt. Cum autem in Romanae Curiae Tribunalibus, & Cardinalium Congrinationibus, occasio. ne quarumdam causarum matrimonialium , super hoc quaestionis capite deliberatum esset negari nequit , illis ut plurimum magis arrisisse pri

rem opinionem, quae eorum matrimoniorum nullitatem tuetur. Nos qui dem, eum plurium annorum spatio, antequam ad majores dipnitates alaenis deremus, munera tum Secretarii Congregationis Concilii Tridentini inter- ,

pretis, tum Doctoris in Decretis in Poenitentiariae Apostolicae officio , tum etiam Consultoris supremae Inquisitionis , exercuerimus , memorat rum causarum discussioni intersuimus; sed nunquam opinioni illi aequiescere potuimus, per quam praedicta matrimonia nulla judicantur. Quare

nobis continenter in votis erat , ut aliqua se opportunitas offerret , in qua generalis r ula & lex pro eorumdem matrimoniorum aut nullitate , aut validitate statueretur; quoniam anteacto tempore nonnisi particularia decreta in hac, vel illa causa, condita erant, quae ne inter se quidem eo formia semper suerant, propter varietatem circumstantiarum, quae modo in una facti specie aderant, modo in altera desiderabantur. - V. optata a nobis opportunitas oblata quidem est, sed non eo tempore , quo nos memoratis ossiciis sungebamur , verum postquam ad Cardinalitiam dignitatem evecti , Bononiae ad Mehiepiscopalis illius Eeclesiae

regimen relidebamus . Eam oceasionem attulit factum hujusmodi. Ypren-ss Episcopus optimo Eeclesiae suae moderamini studiose prospiciens , in relatione status suae Ecclesiae, quam, ex Sixti V. praeseripto , ad saeram Concilii Congregationem transmisit, certam sibi regulam praefiniri postulavit, secundum quam posset opporiune se gerere, & matrimonia hujus modi, quae in Foederatis Belgii regionibus, sine Par hi, & duorum testium praesentia, vel ab haeretieis inter se, vel a Catholicis cum haereticis contracta forent , aut nulla & irrita , aut firma & valida reputare.

Ut laitur Episcopi illius postulatis satisfieret , Praesul Cavalchinus , Α chiepiscopus Philippensis , qui tune temporis eidem Congrmationi a Secretis erat, nunc autem hujus S. R. E. Presbyter Cardinalis, eum lab rem nullum omisisset pro iis colligendis , quae hae super re ante decreta suerant, accuratam Dissertationem ad explanandam materiam conscripsit; aliae vero tres, de Congregationis ejusdem mandato , a tribus eximiis in Urbe Theologis elucubratae fuerunt . Quae omnia in unum collecta in

inmo soliorum dicta Congregationis Concilii anni I I. quemadmodψ

277쪽

dictum est, impressa reperiuntur . Cumque sub Clementei XpI. meetare nostro materia minime Proponi atque examinari potuisses , nosque inter ea temporis , nullis meritis nostris , ad summum Pontificatum evecti es.semus , lectis per nos , examinatisque omnibus , quae super hae re in praecedenti Ponti fitatu collecta & conscripta suerant , opportunum facta existimavimus . Congregationem Concilii coram nobis habere, ut Cardiunalium eiusdem Congregationis sententias viva Voce prolatas exciperemus, id quod die x3. Maji anni I74 I. praestiuam est. Decretum autem , quod a Congregatione conditum: , atque a nobis die 4. Novembris eiuslem anni approbatum fuit, impressum , ut dictum jam est , in rem. I. Euia Ian. noseri reperitur. UI. Tres sunt partes illius Decreti, quae unicuique legenti occurrunt. Prima versatur circa matrimonia inita, vel ineunda in locis Hollandiae ,

& Belgii Foederatorum ordinum dominio subjems , inter duos eoniuges haereti eos , sine Catholici Parochi praesentia : & de his quidem deeerni.

tur, ea valida esse, tam quae jam iacta suerint, quam quae eodem modo in posterum fieri contingat : Ea ut , si ambo conjuges ad Catholi eam

Religionem convertantur , contrare matrimonii vinculo adstricti rem neanti . . absque eo quod coram Catholico. Parocho renovare eonsensum obligentur; si vero alter eorum convertatur, altero in haeresi permane te . neutri fas sit ad alias nuptias transire , nisi alterutrius mors interceGserit, per quam maritalis nodus di luatur. - , VII. In quo sane conformia suerunt suffragia eorum , qui in Congregatione convenerant e & licet alii alia via insisterent , omnes tamen ad eamdem metam , eumdemque finem' pervenerunt , ut pro validitate matrimonii sententiam serrent . . Quidam enim existimarunt , certam &ι ρομspicuam deesse probationem , quod Concilii decretum publicatum fuerit

in unaquaque parochia earum regionum, antequam illae ab Hispanica do. minatione se subtraherent ; ideoque ex ejusdem Conciliaris decreti ten re, ea matrimonia nequaquam nullitatis vitio subjacere . Quamvis enim admitterent , edita suisse Regia mandata pro Concilii publicatione , n que negarent , decretum de reformatione Matνimonii in supra laudatis

Provincialibus Synodis insertum fuisse I attamen nil aliud ex his desumi posse dixerunt , nisi quamdam praesumptionem , quod decretum promul gatum fuerit , ut par erat, in sngulis parochiis e quod tamen ad effertum, de quo agitur, demonstrari oporteret per positivam probationem, quae saltem eolligeretur ex immediata , nec interrupta serie plurium a. Auum similium , & decreto uniformium ' quae sane probatio in proposito

casu non adest . Haec autem eo vel magis confirmari autumabant, quod

si , post finem bellis impositum , apertumque Catholicis aditum in Hoblandia, aliisque Foederati Belgii regionibus vivendi, pro verisimili habe.tur , Parochos & Missonarios Catholicos Conciliaris deereti promulg tionem tune in suis quosque parochiis secisse; ex hoc ipso aiauere licet,

278쪽

i L I B. VL C P VI. Σ3Ihuiusmodi publiicationem antea farum non fuisse , quantumvis Catholici Regis mandata pro Concilii observatione prodiissent. Videatur Maietam lius in Tribunali Sacramentor. Iib. I. rit. 7. P. concias q. VIII. Alii vero , omissa quaestione , an ante desectionem earum genistium ab Hispanorum Principum fide , in singulis locis atque parochiis publicatum fuerit , . necne , . Tridentinae synodi decretum , ae etiam adinmittentes publicationem huiusmodi rite sectam : duas reputabant homunum secietates, inter se plane distinctas, per occasionem, & in sequelam illiusmet defectionis, efformatas fuisse et alteram Catholicam , & alteram haereticam , quae nunc invicem permixtae in iisdem regionibus versantur. Quapropter, etiamsi ante civiles motus publieatum fuisset decretum , de

quo agitur, cum nondum exorta, neque ibi constituta tunc esset altera it.

Ia haereticorum liaietas , t haec ipsis minime videbatur ejulinodi decreti publicatione adstringi potuisse. IX. Alii videntes , propositum casum eum adjunctis circumstanti is ne quaquam dici risse litteraliter deci tum in Conciliari decreto, quo nil a. liud statuitur, nisi quod nulla sint matrimonia , quae coram Pamcho , &duobus testibus non contrahantur,' quodque haec nova lex non ante vim

habere incipiat, quam post triginta dies, ex quo ipsa in singulis parochiis

publicata fuerit o ulterius autem decretum non progredi, neque declarare, ad ejusmodi lege heterodoxae societates. quae tunc essent , aeque aliae, quae in posterum efformari possent, comprehendi deberent: ideo necessa. xium putabant, ipsam Tridentinorum Patrum mentem indagare, ut secundum eam de proposita quaestione iudicari posset. uo posito, magnam sarine rationem habendam esse dicebant de ea conditione in decreto apposita, quod nempe decretum ipsum non obligaret , nisi post triginta dies ab ejus publicatione in singulis parochiis elaptos . Quae quidem conditio s si fides habenda cardinali Pallavicino in historia Couciat. Id. 22. cap. 8. num. I . ut certe habenda est idcirco adjecta fuit, quia, absque illa, magnus he

Ierodoxorum querimoniis campus apertus foret, eoque magis aucta fuisset eorum aversio a Concilio. dum illius decreti vigore, uxores suas pro concubinis haberi , suosque liberos illegitimos deeIarari doluissent : siquidem

nunquam futurum erat , idque Patres ignorare non poterant, ut no umdecretum ab illis aeciperetur, & executioni demandaretur , eorumque m trimonia coram Parocho Catholi eo celebrarentur. Huic igitur ineommodo

provide oecursum est per eonditionem illam decreto adjectam ., qua imprsta fuit illius publicationis necessitas , ita ut in locis haereticorum , in quibus p cul dubio nunquam expleta seret hujusmodi publicatio , non verificata conditione , a euius existentia Conei lium pendere voluit deer ii sui essicaciam , nee ineolae haeretici unquam adstricti forent servandaeis ae in ipso decreto praescriptae . Quod si nunc in proposito casu p- nunciaretur pro nullitate matrimoniorrum, quae ab heterodoxis in Holiam

dia , & in Foederato Belgio , absque praesentia Catholici Parochi ineum

tura

279쪽

tur , seturum dicebant , ut in omnia illa incommoda & absurda incide.

remus , quae Tridentini Patres , laudatum decretum eflamantes , tanta . prudentia evitare studuerunt.

X. Alii denique Catholicae Religionis causam utilitatesque potissimum prae oculis habentes, aiebant, in huiusmodi rerum circumstantiis, id eo filii capiendum esse , per quod eadem Religio minus invisa ipsius hostibus redderetur , quodque impedimenta non interponeret his , qui sorte parati essent in illius gremium se se recipere . Hoc autem praemita , pe pendere non omittebant , quod, si matrimonia , de quibus agebatur , Irrita declararentur , si quando aliqui conjuges de abjuranda lueresi statuissent , ut ipsis liceret in conjugali societate permanere , necesse habe.rent consensum renovare coram Parocho Catholico , & duobus testibus alioquin pro legitimis conjugibus se invicem habere non possent . Quan. tum porro in hujusmodi consensus renovationibus periculum insit , &quam gravia incommoda inde metuenda essent , enarrando pemebant .

Primum videlicet, quod plures conjuges, quibus Catholicam Religionem amplectendi desiderium inesset , illud fortasse abjicerent, utrimque me

tuentes, ne alter ab altero, cum quo multorum annorum spatio libenter vixisset, relinqueretur . Deinde , quod si sorte vir uxori, aut uxor vir

displiceret , nec alia ipsis sappeteret via , qua se a contracto vinculo liis herarent , facillime evenire posset , ut simularent se ad Catholicam Fiadem eonverti , quo sibi solutionem a matrimoniali vinculo quaererent , requisitam nempe consensus renovationem, post simulatam eonversionem , alter alteri denegando. Tertium, quod, etiamsi conjuges ad sanctam Rosigionem serio ac firmo proposito converterentur, attamen fieri posset, ut praecipua causa, ad eonversionem impulsiva , esset spes recuperandae liberutatis , & abrumpendi vinculi , quod ipsis ad serendum molestissimum esset; quod ubi eveniret, nemo est, qui non videat, quanti conversiones hujusmodi faciendae essent. XI. Sane , quod pertinet ad timorem simulationis , de qua modo dictum est , congruit Innocentii III. responsum ad Episcopum Ferrarie sem, relatum sn Cap. Quanto, de divortiis , ubi Pontifex rogatus, num matrimonii vinculum ditalvatur , altero conjugum a Catholica Religione ad Ethnicam superstitionem, aut ad haeresim transeunte , nequaquam diruisl .i respondet; & hane, inter alias, rationem affert : Quorumdam maliaria obviatur , qui in odium coniugum , vel quando Mi iuυicem di ριἰe rent, δε eas possent in taIi casu dimittere. smularent haeresim. XII. De altero autem quaestionis capite, quod in secunda Decreti parute definitum fuit , nimirum de matrimoniis , quae in iisdem Foederati Belgii provinciis a Catholico viro , aut muliere, cum haeretica foemina , aut viro, sine Catholici Parochi praesentia, contrahuntur, de quibus quaerebatur, valida ne, an nulla habenda essent; quidam suffragia serentium,

Apostolicae Sedis instituta prae oculis habentes , quibus semper ea matru

280쪽

monia reprobata sunt , quae inter duos contrahentes , alterum Catholia . eum, & alterum haereticum ineuntur , in eam propendebant partem, ut

matrimonia isthaec nulla & irrita decerni deberent . Verum ab aliis sapienter responsum suit , non utique id agi , ut a praedictis institutis, &a veteribus hac de re decretis dilcederetur, quorum observantia etiam in praesentia inculcanda erat , quemadmodum gravibus verbis in Decreto inculcata suit I sed propositae difficultatis summam in eo esse , ut dispiceretur, num , contracto jam matrimonio in die is regionibus a Catholica parte cum alia haeretica , & iam expleto hujusmodi actu , qui sine dubitatione ulla illicitus est, nullum praeterea & irritum declarandum esset matrimonium , propterea quod in eo contrahendo minime servata fuisset Coneilii forma : adeoque , cum matrimonium inter duos baptiZatos , diversae licet eommunionis , de facto initum , non quidem nullum , sed, dumtaxat illicitum sit, num idem pro nullo habendum esset, ex eo quod sine Parochi praesentia in iis regionibus contractum foret . Sensu igitur quaestionis explanato, concordibus suffragiis in eam sententiam itum est, quod sicuti valida declarata suerant ea matrimonia, quae in praedictis Foederati Belgii provinciis inter duos contrahentes haereticos , sine Parochi praesentia , in ira essent ita valida diei deberent illa , quae in iisdem l cis inter duas partes , alteram Catholicam , & alteram haereticam , e

dem modo contracta forent.' quoniam, cum conjugum alter, tum ratio.

ne loci, in quo habitat, tum ratione societatis, in qua vivit, exemptus sit a Tridentinae Synodi lege; exemptio , qua ipse fruitur , alteri parti

communicata remanet, propter individuitatem contractus, vi cujus exem-

tio , quae uni ex partibus competit, ad alteram , secundum etiam civi-

es leges, extenditur, eidemque communicatur. XIII. Postquam vero supra memoratum Decretum nostrum anno I74 I.

in Foederatis migii provinetis promulgatum est , quaesitum a nobis suit,

utrum ea matrimonia comprehenderet , quae in iisdem regionibus inirentur a .contrahentibus utrimque Catholicis , non coram Parocho Catholico, & duobus testibus: quin etiam petitum fuit, ut , si sorte illud haec minime comprehenderet , ad ea saltem per viam indulti extenderetur et quo conscientiae Catholicorum , qui in Foederatis Belgii provinciis habitant, in tranquillo ponerentur. Responsum facile est , & dicta matrim

nia in Decreto nequaquam comprehendi , & extensionem , quae peteba tur, absurdam, & mali exempli suturam . Ee quidem , matrimonia Catholicorum in Decreto non comprehensa , facile intelliget quicumque advertat , illud nominatim restrictum esse ad ea matrimonia , quae in prae- satis regionibus vel inter duos contrahentes haereticos , vel inter unam partem Catholicam, & alteram haereti eam, contrahuntur. Extensio autem

Decreti ad Catholicorum matrimonia , idcirco absurda, & mali exempli extitisset , quod , eum in iis loeis Missionarii Catholici adsint , coram quibus anteacto tempore a contrahentibus Catholicis celebrata sunt ma