장음표시 사용
201쪽
mota quocunt visu adhuc potest dari coloratum , non. n. color secundum esse pendet a visu ,ergo nec sonus nec sonatiuum pendet ab auditu. Tu igitur ut scias desendere diffinitiovem philosophi de sonativo praenotabis duo. Prina,quod sensibile ut sensib te non est necesse ut sit molliati medii nec organi nisi intentionaliter. Et ideo sensibili ut respicit seni ni, conuenit essena olivum intentionaliter. Si autem contingat quod mo-Deat medium realiter hoc non competite ut respicit sensu na,quoniam cum medium sentiendi deseruiat sensui, non est necesse quod aliter immutetur a sensibili quam immutatur sensius Sensus autem cum sit receptiuus specie sine materia non immutatur nisi intentionaliter. Omnis ergo im-rnutatio realis facta in medio ab obiecto sensibili estir accidens in actu sentiendi. Et id magis manifestabimus cum loquemur de tactu. Secundo notabis quod in lib. de anima non consideratur de sensibilibus propriis nisi ut respiciunt sensum, puta color ut visibilis, sapor ut gustabilis. De eis autem secundum se dc
quoad naturam suam ut diximus supra agentes de colore
consideratur in lib. de sensiud sensato in de agibilibus qualitatibus primis agitur in lib. degeneratione di corruptione di de qualitatibus secundisin. meteororum. Per acciden autem fuit quod hic tractaretur de generatione soni, quoniam non habet esse permanens cum fiat eae motu , non auditur nisi dum fit. His praenotatis soluenda sunt argumenta formata contra particulas diffinitionis. Ad primum dicitur m y motivum prout sonatiuum respicit tensum auditus, dicit motionem intentionalem, quam est necesse diffundi quasi siphaericae per medium totum, soad auditum Argumentium ero procedit demotione realiquam concedimus esse in parte propinqua percutiendi. In parte autem valde remota medii stafficit quod sis nus causet suam speciem intentionalem,quae deserturis p ad auditum sicut species coloris ad pupillam, Aduerte tamen I, non re
Puxamu, ioconueniens sonuit in illa parte medii in qua ba-
202쪽
bet esse reale habere etiam eme intentionale, praecipue quando sonatiuum esse propinquum audienti ita aer sphericae
commouetur vique ad auditum. Diximus enim supra in . q.
q.I. quod necesse est obiectum sensibile incipere habere esse spirituale in medio ut transeat ad essie magis spirituale in organo sensus.
Ad secundum dico quod philosophus de medio in aud
tu visus est varie loqui. Nam loquens de visu in tex. s. dicit quod medium in sisno est aer,d in textu. 79. dicit quod auditus fit in aereo in aqua. Et in tex. 8 t. Videtur approbare antiquos dicentes vacuum esse proprium medium audiendi. Uidetur enim esse vacuum aer, hoc autem est faciens audire. Cum igitn philosophus dicat modo aerem, modo aeremo aquam esse medium in auditi, tenenduiri est utrunque esse verum sed diuersima ode. Nana aer ecaqua sunt medium adequatum respectu auditus uniuersaliter sumpti tam interrestribus quam in aquatilibus. Nam Pistes per aquam audiunt ne autem solus est medium respecta terrestrium. Et quoniam philosiophus ex experientia tractat de sensibilibus sufficit assignare illud me dium, quod nos experimur in nobisis in aliis terrestribus divolatilibus. Concedimus igitur quod Dae non sufficienter explicat medium uniuersaliter in auditu sed suia
ficit quod explicet medium notius nobis di expertum. Naper hoc ex conseqnenti cognostere possumus quam esse
Ad tertium dicendum quod si debet sonus audiri quantuncunque videatur fieri in loco undique clauso necesse est esse aliquas rimulas aut parua foramina aut porro Ut per huiusmodi continuetur aliqualiter aer interiora eri, eXteriori. Sed quoniam multotiens haec latent visum propter suam paruitatem, ideo iudicat vulgus aerem discontinuari. Exemplum habemus si ponatur musca intimpano Vndique clauso adhuc sentitur eius strepitus, eo quodae e X-teriori interior continuantur per porro pellis circundantis timpanum.
203쪽
Ad quartuni dicendum chlicet reti toto auditu detur senatiuum secundum se non tamen ut audibile. Nam ut sic respicit auditum. Sicut etiam dicendum es. t de colore,qui licet caretur secundum se non tamen ut visibilis nisi detur visus. taenim visibile visu visibile. Et quoniam ut diximus in lectando notando agitur hic de sensibilibus vi sensibilia sunt. Sunt autem sensibilia ut immutativa sensuum ideo philosophus conuenienter diffinit sonatiuum ex hocci est immutatiussine dii di auditus. Haec de pra senti quaesito dicta sint. Q6. 6. Si aer e X natura sua est insonabilis. si sonus est idcin quod motus aeris.
Perse quidam igitur insonabilis est aer, propter id quod ces bilis es facili cum uero prohibetur fluere ruissimo
dii notus sonus est. Tex. 83. IN HAC quaestione aduertem difficultas consistit inscire saluare utranque partem textus praepositi. Nam quod aer sit per se sonabilis sic arguitur. Videmus in aere alto dum spirat Ventus generari sonum,& tamen ibi solus aer existit nec ad aliquod durum percutitur. Supponitur entia Ventus sit altior quocunc edificio aut monte, aut spiret in medio imari. Praeterea admotum virgea ut corigi causatur sonus in aere, di tamen non videtur aliquod prohibes aerem fluere, ergo aer est per se insonabilis. Quod autem sonus non sit motus aeris sic arguitur Docuit philosophus in text. 78. th percussio fortis duorum solidorum adinvicem est faciens sonum percussio ante est motus est igitur motus causa soni. Sed causi non est effectus e Patet ergo sonus non est motus aeris,sed effectus eius. Praeterea diiserentiae soni sunt graued acutum, differentiae autemotus sint tardum di velox. Sed iste distinguuntur ab illisqm differentiae soni causantur ex differetiis motus. Sonus. n. acutus causatur ex motu veloci, di sonus grauis ex motu
tardo quorum aut sunt distincte differentiae di illa sunt dii. suacla orgo sonias non est motus. Pro
204쪽
Pro solutione primi dubii, aduerte bilis intendit aere a
se. i. secudu natura suas isse consideratu. L. insitum mollis defluxibilis est,esse insonabilem. Si aut aeri inseratur ab extrinseco aliqua violentia , tunc non per seipna sed rone alterius cabit moli1 Quod contingit in duobus casibus adductis in argumento. Nari,dum spirat Ventus vapor sicut eleuatus et est materia ventorii ut diximus inmieteoris impetuosae acutit a ximam partem aeris, di illa scdam, &stda tertiam Εκ tali aut impetuoso motu partes aeris sunt quasi sibi mutuo obsistens ac si adinvicem colliderentur sicut accidit in undismarinis tempore tempestatis. Et sic patet chrae non a se sed ut agitatus est sonabilis fir in motu virge ne detur vacuum parte aeris velociter recurrunt ad locum ubi virga diuidie partes aeris Et qm ille recursus cum tanta velocitate non copetit aeri dimisso in sua naturali dispositione, io non a se sed quasi extraneatus di sungens vicem corporis solidi causat Conum resistens virge cedenti. Et sic patet sola primi dubii. Presbtine sed dubii aduerte in i doctrina phi inuenimus limo ptiones alisia esse cales aliqn formales, cales quide sicut diffiniuit phantaliam in exorsi cum dicit phantasia est motus factus a sensu secundu actum, quod quo debeat intelligi
declarabimus cum disputabimus de sensibus interioribus. Et in lib. de sensu&sensato diffiniens odorem di x t in text. 26. l, odor est sumalis evaporatio. i. est qualitas catae fu- mali evaporatione, vel fundata in tali evaporatione, alias declarabimus,sormales quidem sicut diffiniuit eclio rest scinus reiteratus &c. In I posito igitur dico I cu dicit philosophus sonum esse motum aeris, est intelligendum catro non forma tr. Quod confirmaturi Comen in comen. 8 3 qui expones tex. phi dicentis Cu igitur Ohibetur a diuisione, tunenaotus eius erit sonus,sic inquit. Et cum contingit in eo motus a liud qui rhiberet eum a diuisione, di est motus qui fita acutiente in acussum,tunc istae motus faciet in eo sonum.
Haec illae. Ecceri non dicit motus erit sonus, sed motus ciet sonum. Patet igitur quiddam ad scdna dubium. Et a uerte τeodcni modo exponendus est text. 8 s. in quo dicis min
205쪽
philosophus. Sonus est motus illius quod pol moueri. i.aeris .i. sonus eausata motu illius dic Haec de piat qsito dicta sint. Qo 37. Si aer est existens in aure est immobilis.
Hic autem est in ore complantatus immobilis. Tex
IN HAC questione stardissicultas propter apparentem
repugnantiam quae vi esse in textu fit. Nam dicit in textu. 83. aer complantat iis inaure est immobilis, in teXtu. 84. diciti semper quodam proprio motu aer moue tur in auribus. Haec autem ut patet repugnant scilicet esse inaranobile, semper moueri quodam proprio motu . Pro concordantia huius apparentis repugnantiae inueni duas sententias. Prima est Continen.& sequentium eum Secunda est. b. Tho.iuxta quam intendo determinare praesens quaesitum. Quantum ad Commentatorem aduerte pipse in commenro. 8 4 diuit aer in aure semper mouetur quod motu proprio causans tinnitum in aure, ut accidit homini qua-do posuerit in aures cornu,& alcultauerit sonum in eo prO' Pter aerem inclusum in cornuti propter duritiem cornu.
Et dicit udd signum,etificationis idest verio boni auditus
in homine est ut dicunt medici quod semper aucua tinnizuin auribus. Et hunc sensunt Commentatoris sequitur Egi' diu so Gaetanus Vincentinus Uerum quia Commentator CXponens textum. 8 Ddiκerat cum philosopho quod natura posuerat in aure aerem valde quiescentem ori non est motus, ut sentiat persectae omnes modos motus facio in aere extrinseco,ideo nisi aliud dicatur videtur stare repugnatia in dictis philosiophi di Commentatoris . Ut igitur sequentes Commentatorem remouerent talem repugnantiam inuenerunt hanc distinctionem Aer potest moueri durplieiter. Primo per fluxum: refluxu siue per ingressum c. regressum,Vt quando egreditur eκ camera& reuertitur Mue alius subintrat. Et iste motus competit aeri extrinseco aureo differenti sonum ad auditum. Non autem Q '
206쪽
petit aeri existenti in aure Nanasii ille egrederetur corrumperetur auditus,sicut si egrederetur humidum aqueum inclusiam in pupilla corruperetur visis, tali motu intendit philosophus: Commentator aerem in aure esse immobilem Secundo potest moueri in seipso quasi circulariter . sicut aqua in vase quando agitatur, ita tamen quod nunquam exeat di sicut mouetur aer in limpano inclusius quando acutitur timpanum. Et hoc motu intendit philosophuso Commentator in commento. 84. aerem in aure semper moueri.
Et signum adducitur τί manum superponimus auri sentimus sonum obscurum profundum sicut sonum timpani lente percussi. Dicunt autem illum aerem sic moueri propter calorem capitis,ueuecundum Albertunt ut conseruetur in aure,&quantum ad hunc motum intendit philosophus di Commentator aerem in aure moueri, di sic conantur euaderesepugnantiam quae insurgit in philosophora Commentator. Nam haec duo non repugnant. Aer in aure complantatus est immobilis quod ad fluxum di refluxum,dc est mobilis circulariter seniper existens in aure. Quantum ad mentem beati Thomae aduerte I, omninodiisentit a Commentatoreo sequentibus eum Arbitratur enim ut patet in expositione tex. th sicut pupilla debet carere omni colore ut percipiat omnes differentias colorum ita aer existens in aure ut est organum auditus debet carere omni motu locali tam proprio quam communi ut auditus percipiat omnes differentias motuum localium di sonoru. Et hanc caulam adduxit philosophus in tex. 8 .cum dixit. Hic autem est in auribus edificatus ut immo nilis sit quatenus certe sentiant omnes differentias motus, ex quibus sequitur qudd bonitas auditus consistit in onmimoda quiete aeris complantati in auribus ita ne B motus nem tinnitus sit in aure. Quod autem dicit philosophus In te X. 84. Semia enim quodam proprio motu movetur aer in auribias bea.
Tho non vult id debere nulligi de aere in aure existente in sua bona dispositione,quoniam ut sic est quietus unanio vilis eac text. s. sed caeriin aure exige tu mala dispone.
207쪽
Unde ad mentem. b. Tho. philosephus intex. 84 intendit declarare aerem inaure debere esse Oino immobilem hoc modo. Si aer ille habet linitum in aure sicut est in cornu qn apponimus auri est signum mali auditus, ergo ut bonus ut auditus debet ella immobilis di sine linitu. Et sic exponendo pateti nulla est repugnatia in dictis philosophi. Nam haec duo non repugnant. Aer inaure existens bene dispositus est im-Daobilis ut oes ditas motuum di sonorum percipiat. Et idem existens male disipositus semper moueturo causat linitum, ideo ut sic male percipit ditas motuum di sonorum. Et haec expo est magis continuatiua textus,&ii euidentior ad sensum. Q lilibet. n. experitur diu sentit strepitum aut tinta
In aure inale audit,&qto magis sentit quietem in aure lato melius audit. Nec valet signum qd a multis allegatur. Dicunt. n. signum continui motus in aere complantato sumitur ex hoc. Si opponatur manus ad aurem semper sentimus 1-nitum in aureo strepitum profundum quasi aquarum de currentium. Et hoc nunqiallit. Hic aut linitus siue strepitus non esset nisi aer in aure moueretur per tortuositates auris ergo non solum qia organum auditus est male dispositum, sed semper aer in aure mouetur. Hoc ina signum non valet,qm strepitus ille non solutot procedere a motu aeris in aure circungirantis, sed a calore a corde ad caput ascendentis, d spirante per aures, vel ab ascem vaporum, vela venis pulsatilibus locatis iuxta aurem. Haec mihi videntur dicenda pro de sensione.b Tho. Qui autem melius inuenerit benedicatur a Deo glorioso. Haec dς
praesenti quaesito dicta sint. m. 3 8. Si disso vocis est bn assignata ab Arist.
Quare percussio respirati aeris ab anima quae est in his partibus ad vocalem arteriam vox esticum imaginatione aliqua.
208쪽
IN H A e questione insurgit difficultas cotra singulas particulas praepositae dissonis, ideo formande sunt obiectiones cotra singulas. Deinde pet solutiones ad mentem viae Thomisticat terniinabimus quaesitum. Contra ly percussio sic arguitur Uox est sonus. Sonus autem non esticussio quia pcussio est nactus localis Sed sonus non est motus localis ut determinavimus supra, ergo VOX
Cotra ly resipirati aeris sic arguitur. Nam aer est id in quo
sit vox, quia Oissonus fit in aere videterminavimus supra, ergo aer est subna in quo recipitur vox. Si est subna ergo nolia uetionem percussi. Sed in hoc quod dicit respirati aeris ad arteriam vocalem insinuat philosophus irae respiratus percutitur ad arteriam sicut pilla ad parietem,ergo dcc. Contra ab ala sic arguitur. Aer respiratus attrahitur sermaliter o realiter a pulmone ut patet in lib. de inspiratione di expiratione, ergo non ab ala existente in his partibus scilicet in cordeo pulmone. Contrat ad arteriam vocalem sic arguitur. Nam grilli secundu Alber cantat sine arteria vocali, in cuius signum dicit ipse i expertus est rillum cantare sit amputato capite. Contra lysgiaativus sic arguitur. Nam apud oes logicos vox diuiditur per sigiaatiuam di non sigriatiuam, di acceptatur haec diuisio etia a Boetio ergo non est necesse vocem vivo est esse sonum significatiuum , sed abstrahit a significatiuoo non significativo. His non obstantibus tenendum est dissonem praepostaee bene assignatam di su cienter distinguentem natura Vocis a quocunm quod non est vox. Pro cuius intelligentia aduerte r in animalibus habentibus sanguinem, Ut declarauimus in ii. de inspirationeo expiratione necesse est fieri attractionem aeris per pulmonem ad cor quae quidem attractio adlano ordinatur. Primo ad refrigerandum cor, cum. n. in his a talibus cor si valde calidum , nisi erem attractum Nemissum reciperet refrigerium suffocare tiaraiat, ut videre
poterie in epitomi nostra super librum de insipiratione tam in ciri i
209쪽
respiratione. Secundo ordinatur ad se maindam vocem. Naquando aer trahitur peros, cannam pulmonis ad pulmonemo cor deinde eadem via remittitur ad os remissus percutitur ad arteriam vocalem, Sit sic percutitur in eo causatur vox. Et per hoc quod dicitur vox est percussio respirati aeris,dissert vox a sono facto in animali, sed non per respiratum aerem Vt quando homo manu percutit pectus δέ per fab anima distinguitur a sono facto in re in animata. δέ per i in his partibus clanotatur membrum percuticias siue emittens aerem inspiratum ac per i ad arteriam Vocatena denotatur meni brum percussum. Ex his patet quid respondendum sit obiectionibus factis. Ad primam dicitur, ut dictum est supra de sono. Sicut ista diffinitio sonus est motus,intelligenda est causaliter, ita ista.
Vox est percussio idest e percussione causata. Ac secundam dico. non est inconueniens in formatione Vocis aerem sungi vice duorum. s. percussi di subiecti aut medii in quo recipit Vox,cussi, quidem ut expellitur a pulmone&repercutitur ad arteriam vocalem Subiecti autem aut medii t in qu tali percussione causa ξ vox. Nec id c5tingit solum in voce sed etiam in motu baculi per aerem.
Nam qitando bacultas ducitur velociter per aerem aer resistit baculo, d se habet ut corpus percussum a baculo jamen in eodem aere recipitur sonus factus ex motu forti ipsius baculi. Dico ergo ad obiectionem' non inconuenit ac rena habere ronem percussi doronem subiecti aut medii. Ad tertiam dico' utrunc est verum. f. i attrahitur ab anima di pulmone, scd ab anima ut a primo mouente, di apulmone Vt ab instrumeto immediato. Et ideo philosophus quasi complectens primum mouensa instrumentum dicit ab anima quae est in his partibus. Qusd intelligas non pra cise quoniam in omni parte animati est anima Verum quatum ad virtutem motivam viget praecipue in cordeo puru
reant sanguine non faciunt voce nec suu sonu formant ors
210쪽
r aerem resipiratum, sed frequentatis ictibus percutiendo aerem eXteriorem cum dia fragmate seu parte pectorali unde ad obiectionem nego is habeant sonum qui sit vox nec
Ad quintam dic omnis vox est signatiua , quia aut significat seipsam ex imaginatione di appetitu formatam ab anima. Nisi enim homo aut brutum imaginaretur aliquid,
non formaret vocem ut placet Commentato in commento. 'o. ubi inquit. Non omnis sonu factus ab atali est vox. ut sonus qui sit line voluntate apud tussim N apud motum linguae, sed vox est sonusquisit cum imaginatione di voluntate. Et innuit Aristo. Qista actio completur duabus virtutibus animae quarum una est concupiscibilis altera imaginativa. Haec Commen. Eequibus constat chsi animal non imaginatur non profert vocem, licet possit ore facere aliquem sonum eXmotu lingue. Ex hoc autem Limaginatur proseri Vocem repraesentativam rei imaginate,' non est necesse dis ingui ab ipsa voce. Nam quia imaginor hanc vocem bufideo illa pro sero disicia significativa siti ipsius. Aut significat aliquid extra se vel praeter ipsam, di hoc dupliciter, cuia vel naturaliterit interiectioneso voces brutorum quibus indicant suos affectus, vel ad placitum ut termini diuersorum idiomatum. Dico igitur dimens philosophi suit omnem vocem esse significatiuam suo hoc disiuncto, quia vel significat seipsam tantum in annatam. prius, Vel aliquid praeter seipsam naturaliter, vel applacit uni. Ad obiectionem dicologici no curat de significato vocis quo significat seipsam sed quo significat aliquid praeter seipsam eo ir assumit voce ut signum conceptus,d propterea vocem quae solum seipsam significat reputat non significatiuam, non quidem absolute sed quoniam nihil sibi deseruit. Haec tibi sufficiant pro diffinitione vocis. De qua tamen aduerte quod philosophus
non adduxit nisi tria instrumenta causiantia voce scilicet pulnaonem vel animam existentem in pulmone, ct aerem respiratum, Sarteriam vocalem , quoniam non considerat
de formatione vocis nisi ab Golute, di illa tria suscitant. nam es Di i