장음표시 사용
381쪽
Teneo igitur hanc viam cum Capreolo Merueo. Quantum ad tertium aduerte , contra nanc determinationem non inuenies argumentum alicuius apparentiae nisi
illud qdsundatur super philosophum in libro. 9. suae meta- physi. tex. is . Vbi ponens differentiam inter actionem transeuntem: immanentem videtur dicere quod per actioneni transeuntem aliquid ultra actionem constituiturina est finis actionis, per immanentem autem nihil ultra ipsam constituitur sed ipsa est finis. Cum igitur intesti Per sit immanens actio secundum philosophum nihil producitur distinctum realiter ab ipso intelligere. Huius argumenti, quae fuerit intentio philosophi n. metaphy rein quibus stat es ientialis differentia actionis transeuntis ab immanenti econuerso dissus ae ex proposito pertractaui in quaestionibus nostris metaphy. Ideo vide illicta facile te resolues, Ninuenies , non repugnat actioni immanenti producere aliquid ultra actionem, aliter non daretur habitus moralis nec intellectualis. Haec de praesenti quae
Quaestio secunda Si conceptus verae diuiditur in intentionem primam di secundam.
IN HAEC quaestione aduerte quod dissicultas statis hoc.
Cum secunda intentio ponatur communirer ens ratIonis ut distinguitur contra ens reale, inanis conceptus formatus ab intellectu sit quid reale scuto actus intelligendi vel sicut terminus actionis realis videtur. sit fassum diuidere conceptum in primam di secundam intentionem. Praeterea est dictum Avicennae,&b. Tho. in. 4. metaphy. ineX poscione tex. s. logica est de secundisi mentionibus quae di
Vt igitur scias quo sit verum di si non conceptum in tellectus diuidi in primam di secunda intentionem tria genda sunt. Primo ponetur una disto. Secundo duae conclutio nes responsiuae. Tertio soluentur quaedam argumenta.
382쪽
Quantum ad primum distinctio est haec. Intentio tam primari scda mimiinrur dupla s. obluar formast. Prima intelio obluae est res intelligibilis puta quidditas hoisit obladi praesentata intellectui, ins cognoscendani tendit intellia ς actuatus spe Nadu ordinat actum intelligendi: conceptu formandum Et sic prima intentio idem eum liod obm actu praesentatum' intellectui perspecten intelligibilem sue illud sit substantia si accidens unde lapis obiectus intellectui est prima intentio obiectivae. Prima intentio forma trest conceptus formatus ab inte lectu de re obiecta , qui di, o vel disso rei intellectae di fundatur immediatem re obta ut in fundam et sua Veritatis. Unaia ronale ut est dissolo is coni paratur ad naturam hois si cui prima intentio sormalis ad primam intentione obula . Secunda intentio obluae est respectus ronis qui coleqiuturrem ut est oba intellectui, Ni primam intentionem se ina ialem eognitam. Quod quod quo ordine fiat aduerte, declarat erue . in . i. suo quolibet. q. L. in suo tracta de secudis intentionibus curia intellectus quidditate rei in uniuersiali
intelligit non intelligit eam ut respicit singulari , immo ut abstrahit ab eis di sic in qia adam coita ted indiflone obiicitur intellectui ut aut est sic o di cognita per primam intelione sirinalem intelli aduertit , ad ea sic opam consequii quida reiectus qui dicoitas ves indisto eo , quidditas rei, sic intellecta est cois Oibus suis inserioribus: in distincta siue seriora sita sint spes siue indiuidua. Et hic quidem resipus est ibi sinis eo cr non consequitur rem Vt habet esse ad extra Am d extra est determinata di distincta in singularibus medit Eoba in tellectui sinae codonibus materialibus d hic respus qui
est verae ensionis, distinguli tra ens reale secundisi ci declarat Heruerubi. s. disca interio obluae quia. s. intelis aduertit scdario ci, ad quidditate rei, sem primo cognita P prima intentionem sortia alemcosequitur talis resipiis qui est immediatum fundamentum sedi conceptus que appellam usim intentione formale ut dicemus sicut res primo obie fundam ἐ
νdantediatu primae intelionis formalis, edi prim' ceptus.
383쪽
Secunda intentio formaliter est secundus conceptus productus formatus ab intellectu de re ut stat sub illo respectu rationis di immediate fundatur in illo respectu virtute tamen rei sic obiectae. Unde aduerte quod postquam intellectus aduertit naturam rei sic intellectam in uniuersali esse comunem suis inferioribus secundum praedicationem format conceptum generis si est conmitanis multis speciebus vel coceptum speciei si est comunis multis indiuiduis actu vel aptitudine, dc haec est secunda intentio sormaliter. Quantum ad secundum formantur duae conclusiones responsitiae. Prima est. Conceptus intellectus non diuiditur in primam di secundam intentionem sumptas obiectae, probatur. Intentio prima obiectae non fit per opus intellectus, sed est ipsa rei quid dita, obiecta intellectui. Sed omnis conceptus intellectus fit per opus intellectus cum sit terminus intellectionis, ut declaratum est inq6. praeceden ergo dic. Secunda autem intentio obiectae est purum ens rationis' ranullo est effectivae, nec in aliquo est subiecti par Coceptus autem intellectus est ens reale di in praedicamento qualitatis est in prima specie neque enim est minoras entitatis qua
actus intelligendi cum sit quidpe ipsum productum d est subiectivae in intellastu sicut intellectio di habitus scientiast
ergo dic. Secunda conclusio. Conceptus intellectus couuenlenter diuiditur in primam di secunda intentionem sumpta for-n aliter, probatur. Omnis conceptus intellectus vel fundatur immediate. in re obiecta intellectui di sic est prima intentio formaliter quae dicitur diisnitio vel ratio rei, vel fundatur immediate in illo respectu qui dicitur communitas vel indistinctio aut in re ut stat sub tali respectes sic est lacunda intentio formaliter quae ut diximus est ens reale di in prima specie qualitatis, ergo die.
Quantum ad tertium aduerte quod multi non adue tentes distinctionem datam credunt quod nos teneamus co-ceptum intellectus diuidi in primam di secundam Inten
tionem sumptas obiectiuae. Et super hanciliam credu-
384쪽
litatem sundant arguria enta stra probantes quod prima inteti, secunda non iant conceptus,qtaod utique concedimus si sumantur obiectivae, quoniam laborant in equi uoco, di utraque pars est vera scilicet quod sunt conceptus di non sunt conceptus Vt declarauimus in distinctione supraposita, ideo non est immorandum ad recitandum cibi uen-dum ea. Si tamen videre Volueris inuenies ea in Capo. in primo distin. 23. quaestione prima contra primam conclusonem di sunt argumenta Aure.Haec depraesenti quaesito dicta sint. .
Quaestio prima. De obiecto primo intellectus possibilis, si est ens iuquantum ens.
IN HAC quaestione aduerte auod intendimus loqui de
primo obiecto intellectus possibilis considerando ipsum absolute dest non inquantum est coniunctus, vel pro statu in quo erit separatus. sed simpliciter ut est natura intellectualis . Ut igittar resolutae procedamus. Primo proponemus tres distinctiones. Secundo tres conclusiones responsiuas. Tertio soluentur aliqua argumenta Gissoluenda sunt hic.
Quantum ad primum, distinctio pi ima sit ista obiectum potest esse primum quadruplici primitate scilicet adequationis temporis resolutionis perfectionis. Primitas adequationis est in subiecto quando potest potentia in ipsum di non in plus in aliquo modo in quodlibet c6tentu sub ipso, sic visibile est obiectum vim sit visus est. Primitas temporis in subiecto est quado potentia potens in aliqua plura quodam ordine primo potest in Unum ex his, di ex eo in alia&sine eo non potest in alia illud via unidicitur obiectum primum primitate temporis siue generationis fictiterae sunt obiectum primum in grammatica iagrammaticu prius cognoscit literas die eas illabas ac per sillabas dictiones, di per dictiones orationem dic. Ea iii
385쪽
Primitas resolutionis est quando potentia potens in alia qua pharaordinatae resoluit omnia ad aliquod unum di in eo est status sicut grammaticus resoluit dictioes in sillabas di sillabas in literas,& in illis est status di sic literae sunt etiam primum subiectum primitate resolutionis. Primitas persectionis est quando potentia potest in aliqua plura inter quae est unum perfectissimum tale dicitur subi .cium primum primitate perfectionis sic albedo est primum subiectum viis hac primitate.
Secunda distinctio. Obiectum est duplex scilicet sermala materiale. Item formale est duplex stilicet quod quod. Obiectum formale quo est illud per quod aliquid obiicit ut
potentiae remouet eam. Siclumen est obiectum quo obiicit color visui δέ mouet eum. Obiectum scirinale quod est illud quod obiicitur potentiae di ad quod potentia, potentia talis terminatur nec terminatur ad aliud nisi quia cotinetur sub obiecto formali. Sic color vel visibile est obiectum somnaale visus quia ad colorem siue ad visibili primo terminativisio nec terminatur ad albedinem siue nigredinem nisi qa continentur sub colore qui est per se visibilis, ut determina Dimus in secundo libro. Obiectum materiale est illud qd Obiicitur potentiae non inquantum potentia est, sed ut est in tali natura Vel in statu δε tale obiectum materiale est quasi pars subiectiva obiectisor malis, sicut visibile remissum est obiectum materiale visus non inquantum est visus sed inquarum est visius in noctua, quoniam ut sic est proportionatuiridi connaturale visui existenti in tali natura.
Tertia distinctio. Obiectum potentiae est duplex scilicet
motivum di terminatiuum. Et haec sic distinguuntur. Quia obiectum ut motivum aliquando minus commutie est qua obiectum ut terminatiuum. Nam ut declarabitur in quae si O sequenti, licet omne motivum potentiae intellectualis Possit esse terminatiuum, non tamen omne terminatiuum
potest esse motivum. Et haec tibi manifesta erunt in quaestione sequenti.
Quantum ad secundum sit haec prima conclusio respon-
386쪽
pua.Ens utens idest uniuersalissimo modo semptum pro- D in se compraehendit omnes modos entis est primum obiectum intellectus primitate adequationis di teporis siue generationisin resolutionis sed non persectionis. Quod primitate adequationis probatur. Nam unumquodque intelligibile est inquantum est ens. Unde dixit philosophus in primo physicorum quod non est non contingit scire dc intendit quod nullo modo emens nec re nec ratione non potest intelligi. Ideo philosophus in quarto meta- Physicae annumerat priuationes di negationes inter entia Prout appraehenduntur ab intellectu, divi sic intelligunturaliter intellectus non formaret has propositiones priuatio est negatio sermae in subiecto apto. Non est ensionens dic.
QSod primitate temporiso resolutionis probatur. Quia sciat in demonstrationibus sit resolutio in aliqua prima principia complexa per se nota intellectui in quibus est status in discursi intellectus , ita in investigando quid est unum-3jodque , fit resolutio ad unum primum primo appraehenum diconceptum ab intellectu aliter esset procesius in ii finitum N periret omnis certam determinata cognitio. Sed illud quod primo concipit intellectus ut notissimum est ens, in ipsum omnes alios conceptus resoluit ut inquit Avicen. in prin. suae metaphysicae ergo ens est primum obiectum intellectusti tempore di resolutione. Et aduerte quod haec est doctrina. b. Thom inquestio. de veritate q.
Qt pd autem non sit primum obiectum primitate perfectionis, probatur. Qtata sub ente uniuersalissima sum-Pto dantur gradus quorum unus est persectior, liquo racinter quos datur unum ens persectissimum continens eminenter omnes gradus entis. Et hic est Deus benedictus apuduieta physicum, ergo Deus est primum obiectum intellectus primitate persectionis, di non ens ut ens. Et in haesententia conueniunt omnes veri di recte sentientes de
387쪽
Secunda conclusio Ensidiens non est obiectum sermale quo sed quod nostri intellectus ab lutae considerati probatur prima pars sic Verum est obiectum sermale quo intellectus, ergo non est ens Vt ens, cosequentia patet quia Unius
potentiae non sunt duo obiecta eiusdem rationis Antecedens autem sic probatur. Sicut luce aliquid est visibile ac ideo lueest obiectum quo in visu sic veritate aliquid est intelligibile. Nam ideo aliqiiid ab intellectu intelligitur quia intellectus ei assimilatur per speciem. In assimilatione autem sat ratio veri,ergo: caetera Secunda pars sic probatur. Adrationem entis semper in omni intelligibili terminatur intuitus intellectus,quia numquodque est intelligibile antelligitur inquantum est ens,in inquantum ei debetur esse, ergo
est obiectum ut quod nostri intellectus idest ut qd attingitura adqd terniunatur actus eius. V . Tertia conclusio. Licetens uniuersalissimo modosiumptum sit obiectum adequatum terminatiuum, non tamen motivum. Haec conclusio manifestabitur in quaestio. sequen-
ti. ubi ponemus conclusionem quod quiddita, materialis est proprie obiectum ni otiuum,sed non terminativum. Quantum ad tertium aduerte quod non inuenio argumenta directe militantia contra determinationem factam sed solum reductivae sic arguendo. Si ens est primum obie octum intellectus, ergo de eo potest formari Unus conceptus distinctus a conceptu substantiae di accidentiso alio rum inseriorum, sed hoc est falsum. Consequentia quidem videtur manifesta, quoniam ratio subiecti est medium ad demonstrandum passiones de subiecto falsitas autem consequentis multipliciter probatur a contradicentibus Viae nostrae Uerum quia, scias quem di qualem conceptum habent ens scilicet univocum vel analogum, est necesse ut videas in quarto libro metaphysicae. io quaestionibus nostris , de coneeptientis ubi determinavimus quod licet
non habeat conceptum univocum, tamen non obstat quin
sit subiectum in scientia. Haec de praesenti quaesito dicta
388쪽
Qo. a. Si quidditas materialis est obiectum intellectus nostri coniuncti itas, non possit aliquod abstractorum intelligere.
IN HAEC quaestione aduerteri, intendimus loqui de obie
cto intellectus nostri non absolutae considerati sic eniim de eo loquuti sumus in . q. praecedenti, sed de obiecto eius Vt coniunctus est suae pro statu praesentis vitae. In hoc igitur F posito aduertem plures ut Sco.& Aur. d Averro impugnant. b. Tho. potius verbis quam sensu eo ci, non habuerunt nec intellexerunt mentem. b. Tho Arbitrantur enimcb. b. Tho. teneat quidditatem maletialem esse primum Nformale di adequarum obiectum intellectus nostri coniuncti quod tamen est falsium nec ista fuit mens. b. Tho. Pro resolutione igitur quaesiti sic procedendum est. Primo manifestabitur in quo leni apud. b. Tho quidditas materialis est obiectum intellectus coniuncti. Secundo declarabitur si haec duo stant simul,q, quidditas materialis sit obiectum intellectus nostri coniuncti, Nil pro hac vita possit intelligere entia separata. Quantum ad primum resolvo propositum per duas conclusiones. Prima est quidditas materialis e obiectum Proportionatuo con naturalem intelleetus nostri coniuncti. Haec coclusio est demente. b. Thom in tota doctrina sua praecipue super Boetium de trinitate. q. r. arti. . Cuius declaratio reprobatio stat in hoc. Cum anima perquam intelligimus nosit substantia separata sed forma alicuius materiae, linea sint duae potentiae intellective si assilia quae est intellectus
possibilis' activa quae est intellectus agens illud est obiectum proportionatum di connaturale intellectui possibili pliae vita quod exit in actum idest fit intelligibile actura potentiam activam idest intellectum agentem, quia potentiae passiuae debet correspondere in m activum. Sed intellectus agens non secit quidditate ira substantiae abstracte intelligibile actu quoniacum sitim materialis est ex se intelli
sibilis actu facit autem intellisibilem actu quidditatem sub
389쪽
antiae materialis, m cum sit materialis necesse est ut abstrahatura conditionibus materiae lumine intellectus agetis moedo quo diximus supra agentis de operationibus intellectus agentis,ergo quid ditas substantiae materialis est primum primitate scilicet generationis di proportionatum reconnaturale obiectum intellectus coniuncti. Et aduerte ch per quidditatem substantiae materialis intelligo quidditatem sumptam in uniuersali rei composite ex materia forma, de qua potest haberi phantasma, a quo potest abstrahi species intelligibilis lumine intellectus agentis. Et haec est doctrina quam communiter tenent di defensant veri Thom istae. Secunda conclusio,licet quidditas substantiae materialis sit prinium obiectum motivum intellectus nostri coniuncti notamen est totale di adeo uatum rerminatiuum. Prima pars probatur. Quia intellectus possibilis cum sit potentia pari tua cui correspondet intellectus agens ut proprium activunon potest ab aliquo moueri nisi in virtute intellectus agentis sed virtus intellectus agentis non se extendit nisi ad illud
de uo potest haberi phalitasma, ut dictum est supra tale autem est sola natura materialis ut patet, quoniam imniateria
levi sic non cadit sub sensu nec sub phantasia. Ergo sola
quidditas substantiae materialis est primo motiua intellectus coniuncti. Secunda autem pars manifesta est, quoniam actus intelligendi potest terminari ad relationem& priuationem di ad ens rationis, potes terminari ad existentiam tbstantiae separate , quoniam e sensatis di praecipue ex motueterno concludimus illam existere ut conclusit philosophus in. 8. libro physic. di in libro. I a. nietaphysicae. Et de hoc formavimus quaesionem in libro ra. metaphysic.ut videre poteri S. Contra hanc determinationem arguit multipliciter Aureo.in Cap. in I distin. a. q. I. contra tertiam conclusonenti Sed nolo in eis immorari Laborat. inequivoco,qm concluditu quid ditas materialis non est obiectum terminatiuia adequatum intellectus coniuncti, quod di nos tenemus. Cuquo tamen siat a sit motivum proportionatum di conna-
390쪽
turale.Nec. b. Tho. aliud sentit. Ideo transeant sua argumenta, quae per te ipsum di videreti soluere poteris ex conclusionibus praemissis.
Quantuni ad scam , licet de eo iam loquuti sumus in libia meta. in.q. nostris,tamen O praesenti doctrina tria agemus
praecipue quia Ian. in . 3.li de aia. η . insurgit cotra.b. Tho. Prinio igitur pertra labitur opi. b. Tho.lSecundo opi. Scoti, Tertio defensabitur via. b. Tho. Quarto quid sentiunt ii hoc antiqui expositores philosophi. Opi. b. Tho. stat in duabus conclusionibus. quarum prima est. Intellectus coniunctus non potest intelligere quidditati De substantias abstractas. Antequam probetur conclusi,d clarandum est quae sit cognitio proprie quidditatiua in viab Tho. Vnde aduerte chaliud est cognostere quid ditatem cognoscere quiddilative. Nam cognoscere quid ditatem est per aliquem conceptum siue a priori siue a posterrori attingere rei quidditatem. Unde ille qui cognoscit cam Deis ctum dicitur attingere quidditatem caae uerniis effectus infert cam. Sed cognos e re quidditatiue est per essentiam rei
cognite veli spem sufficienter repsitatiua Mypriam dilani attingere rei itidditatem. Et aliqui addui, veli effectu ade-
qualem vittiatem suae caae. Et haec a priae d cognitio quantum adquid est. Prima aut di cognitio quia est. Stante hae declaratione ibatur conclusio ad mentem b. Tho .sic. Omne'd' intelligitur pro piati statu intestisituri spes abs ractas
a Phantasmatibus. Sed nulla exhmdi speciebus est sussciens ad reptatandum naturam&quidditatem substantiae abstra-ete qm quidditates rerum sensibilium quarum similitudines sunt tales sipecie abstracte fiant alterius sinisti inferioris or. dinis abessent iis substantiarum immaterialium ergo impossibile est intellectum coniunctum cognoscere quidditat ille substantias separatas, sumendo cognitionem quidditati uani in suo proprio significato ut declarauimus. Sca coci . Intellectus coiianctus pol ex effectibus di a sensatis cognoscere entia abstracta quia sunt di multa fidicata si
Di intrinseca di essentialia. Haec conclusio est de mete phi ti