장음표시 사용
51쪽
Ad hoc diit, singulare siue pliculare duplirpi cognosci.
Primo nio pticulario singulari. i. ut est coniunctum donibus indiuiduantibus di sic de eo non est disso sed cognitio psensiam. Secundo moisi. i. insitum consideratur sine donibus indiuidualibus4 ut sic actione intelis fitile iliter cocipitur,di hoc modo de particulari secundum esse quod est v se secundum conceptum datur dira, di sic intellexit Cominen. Ut patet consideranti illud commentum in hoc dixit ad destruendum sensum Plato qui ponebat non solum particulare habere eme extra intellectum sed di uniuersale per se existens extra singularia. Sc da est haec. Sed intellectus est qui agit, litate in eis. Hoc
videtur falsum, nam vittas ut declaratum est in. 6. latera. in .mnostris: in tra c. de transcedentibus est purum ens rationis. Tale autem elisa nullo fit quoniam omne habens causa messicienteni est ens reale ut declarauimus in eodem loco demente Heruei in quoli. 3. inin I.
Ad hoc dia, contingit aliquid fieri ab intellectu dupliciter. Prmo perieti primo, eoque adipna terminatur actus intellectus 'iocho no fit ab inteli uini uersalitas, sed potius pcept xlii usaciae. Hati aut sunt entia realia quia sunt in prito qualitatis, di sunt subluaedio oblua in intellectu. Quid aut sit esse obluaed ibi uae in intellectu iam declara uinius intrac. de transcendentibus. Scdo fit aliqd ab intellectu scdariodi piater, si cudi i se facit albu siter secit sile , hoc mo di intellectus facere uritatem nam ex hoc format conceptum
dehoie sine condonibus indiuiduantibus, consequi quaedavntas piadi de pluribus, un in rei veritate magis congruire .set dicere uniuersalitatem consequi actum intellectus u fieri ab intellectu qui fieri proprie est blius entis realis. Quantu ad mete Egidii aduerte ir sensus suus stat in hoc, supponitur ex. . phy.l aiat genus non dicat, nam natura, spes aut spatissima quantum sit ex se dicit, nam naturam nec plurificatur per differEtias aut gradus forniales sicut phirificatur genus in spebus sed solum in indiuiduis per materiam, ac terminavimus in i a metaphysi in quaestio. nris
52쪽
licet autem genus non dicat, nam naturam dicit tamen una conceptum formatum ab intellectu abstractum a singular bus .d tunc sie exponit dictit in philosophi. Animal, se idest ut est genus aut nini est scilicet in re quantum ad fundamentum coeno dicat una naturam aut posterius est scilicet singularibus Guantum ad conceptum genericum cum sit abs rari
ctum a singularibus per actionem intellectus. Sed aduertem haec expositio vi diminuta. Nam licet declararet sensum philosophi situm ad se gnicum , non tamdquo adite specificum,quod secudum se d cit unam natura. Cum ergo philo phus loquatur de quolibet uri, patet cadicit in verbis ultimis illius tex. di si aliquod commune aliud praedicetur, debuit Fgidius declarare virtute nihil est aut
poster ius suis singularibus. Quantum ad mente. b. Tho. aduerte, exponens dictum tex. loquitur de litam genericorspecifico δέ intendit hane distinctionem v lesumitur duplr. Primo pro natura ut res est puta id a est alat, id quod est homo Secundo pro natu-ra ut substantia intentioni ustatis puta animal ut gentis homost species. Qia dicit philosophus animal sic quodlibet
aliud commune aut nihil est aut posterius, si sumatur a modo constat τ est posterius quia illa intentio uritati est collecta ex singularibus di in hoc oes pipatetici si ueniunt,si aut sumatur. I. modo dicit. b. Tho. est aliquid di est prius. Tu tamen non intelligas disit prius di aliquid separatim existes extra singularia. Hoc. n. esset Platoni. Sed di esse aliquid di prius licet sit in suis singularibus, sicut potentiale est prius actuali Uel ut alii declarat. Sicut illud dicitur esse prius. quo non mia uertitur subsistendi ima, ut duo sunt priora tribus. Sic dicitur alal esse prius homine di homo Socrat. Nam bene sequitur homo est ergo alal est. Sed non econuerib. Item
Sortes est, ergo homo est, non tamen econuerso. Quantum ad mentem Iandu . aduert errauit eo netin. r. de anima. . formam gnicam distingui realiter aspecifica. Multiplicat enim formas in coposito sicut nulltiplicantur praedicata quidditativa, cuius intaginationem reps I
53쪽
haulinus in a. metaph. in . in . q. nostris. Pro expositione
autem huius dicti Aniniat uniueriale aut nihil est, aut posse rius sedistinguit. 'se dupliciter sumitur. Primo pro intentione ustatis odest esse praedicabile de pluribus Smindo pro re siue quidditate quae denominatur, sis ex tali intentione. Iterum res vripsa quid ditas est duple, inia dana est reperibilis in pluribus disserentibus specie, di haec est quidditas generica . Quaedam est reperibilis in pluribus differentibus solo numero hoest quidditas specifica, post distin dicit tria Primo mula
pro intentione est posterius singularibus Secundo th, Prore quae denominatur genus e prius realiter ipsis speciebus quantum ad formam genericam. Tertiori Ie pro re quae denominatur species specialissima, non est prius esse tialiter ipsis essent iis suorum indiuiduo una. Et aduerteu, ex his tribus habes concedere primu nam intentio vi tatis causata est di collecta ex singularibus ut di ctum est de mente. b. Tho. exponentis,ex. 8. physico It enlhabes concedere tertiu,qmsorma specifica Forma indiuidualis non dis inguntur, realiter haec enim est in primo modo per se Sortes es homo unde apud Boetium in lib. diui-- sonum Jpecies est totum esse idest tota ementia indiuiduo rum. Debes autem negare secundum 'm in via nostra non distinguuntur realiter sermia qua sumitur genus, di forma a qua sumitur species, nam ab eadem anima sortes habet qust animal quia sensitiva ab eadem th sit ho quia intellectiva di id totum iam resoluimus in . 7. metaphy. in .q. nos ris
hidesendimus, nitatem formae in composio. Et sm Ian. in primo de anima. q. 8. conatur probare hoc secundum dictum ex eo b tenet disinctionem realem inter formam genericam di formam specificam, ideo volo soluere rationes suas quae sunt tres.
Prima est forma qua mediante materia prima recipit sormas specificas si ad indiuiduales disi inguitur realiter a formis speciscis,quia nihil es medium respectu'sui ipsius, sed soranignica est qua mediante materia dic nam dicit Com-
54쪽
mentator m. I. metaphysi commen. IT. I, materia prima
prius recipit formas generales, di mediantibus illis formas specificas sc ad indiuiduales ergo Z c. Ad hoc respondet Grego. in a dis 4 6.q.: art. I ad quam tum pira prima conclusionem dc dicit conformiter vie Thomisticae, lacm Com. no debet intelligi ita Materia prius recipiat formam fitcam, di deinde specificam di simul stene in materia, sed successive puta I materia actuanda forma hominis prius recipit vegetatiuam a vocat generalem,quia vlior est. Deinde sensitivam corrupta vegetativa, dc hanc vocaret minus generalem,quia minus, Is est. Deinde intellectivam corrupta sensitiva, di hanc vocat specificam , ex hoc tamen non habetur ir sensitina existens in homine distinguatur realiter ab intellectiva, qth eadem formam dat homini esse sensitiuum di intellectivum .inde aliud est dicere a sint distincte formae, ch una mei forma equipolleat distinctis formis, primum enim fuit error Iandunt. secundum autem admittitur in via nostra di omnium qui tenent unican serinam incomposito Adarguntentum ergo nego maiorem. Ad probationem dico cilicet idem respectu eiusde gradus essendi non sit medium sui ipsius tamen non inconuenit respectu diuersi gradus, nam calor ut duo receptus in aqua est medium 1 recipiatur, quatuor non enim recipitur ut quatuor nisi mediante ipso ut duo sic dico se proposito de forma quae dat multos gradus essendi. Secunda estforma generica est potetialis respectu forme specifice, ergo distinguutur realiter opina nota. Ansa ba ex P. Det teX,4 I .eκ quo habeturis genus est potentia: driae forma ergo forma nica emo alis respectu forme specifice. Ad hoc df, T, Arist. vi exponit . b. Tho. intendit genus este potentiam non quidem realiter scd conceptibiliter, qim conceptus genericus comparatur adspecificum, materiale ad formale, eκ consequenti Ut poteritiale adactum, ex hoc tamen non sequitur chriornaa generis sit realite, distincta a sorma specifica, sicut non sequitur genus esse materiam licet habeat modum materiae eX. 3. nactaph. teX. 6.
55쪽
Tertia est,pliquod accidens conuenit homini secundu serma specificam 'non conuenit ei secundi formam nicana mahomo inqtu homo est risibilis, di tamen non est risibilis in-zantum ala,aliter oe aiat esset risibile ergo non est eademorma qua homo est homo di qua homo est animal. Ad hoc negatur assumptum, qm cum teneamus unican serinam in hole. Cillam formam insunthopola accidentia conueuientia hoi. Ad probationem concesso antecedente nexoptatiam nam ad verificandum illam piatiam susticit hac disiunctiva esse veram ergo non est eadem sorma, vel no dat tantum esse holem sed esse aiato esse corpus di secuda pars vera, δέ ideo inutum dat est e holem eonvenit hol aliquod accidens insitum est homo in insitum dat esse aiat conuenit horaliquod accidens non insitum est homo sed inqtum animal di hoc accidens est mouere seipsum localiter modo quo
determinabimus in lib. i. Si aute daret in unum esse Argurirentum suum concluderet, verum quia forma hois una
existens equipollet distinctis dantibus distincta essae, ideo nihil concludit, nam ad reduplicatiuani verificandam necesse est reduplicare sub eadem rone formali, dirim ala hois non eadem ratione da thoi esse holem qua dat esse aiat ut dictum est ideo stath homo sit risibilis inquantum homo di non inquantum alat. Haec de praesenti qua sito dicta sint. Qo. 8.si accidentia conserunt 1d cognoscendum quod quid est rei substantiam siue quidditatem.
Sed conuerso accidentia magnam partem conferunt ad cognoscendum quodquidest Te I L
IN HAC q aduerteci, non est necesse distinguere accidens anc6mune di a prium ut sciamus quae conserunt
di quae non. costat. philosophus intedit dea,priis Via exemplificat de rectoo obliquo, quae sunt propria lineae dc
Commen. in commen. II inquit, di non praeparatur nobis
cognitio substantiae, cognitionem accidentium, nisi cu sci -
56쪽
uerimus accidentia propinqua essentialia. i. quae consequunt essentiam vel quae fluunt ab essentia , qualia sunt accidentia propria, ἰ ratio quidem huius est,qm cum accides commune sit indifferens ut insit multis didistinctis naturis non potest nos ducere in cognitionem de tertia inatam unius nature. Ex opposito autem,qm accidens proprium consequitur tantum nam naturam ideo potest conferre ad cognoscuda illam naturam ad quam consequitur. Insistendum est ergo circa accidentia propria, de quibur duo investiganda sunt. Primo si conserunt. Secundo de modo quo conserunt.
Quantum ad primum praepono secundas dictinctiones, deinde conclusiones responsiuas ad quaesitu ni cum probationibus suis. Prima distinctio, noticia est duplex, diffinitit ad discursi inua diffinitivam voco simplicem appraehensionem qua apphenditur rei natura quid sit Discursiua est quae habetur per ratiocinationem,qua probaturo concluditur aliquid de substantia absolutesca in specie ut et existit quod est corruptibilis, Vel incorruptibilisqae materialis vel immaterialis. Secunda distinctio substantia potest, o siderari duplr. Primo absolute. Secundo descendendo in genere puta substantia naturalis,sub statia naturalis corruptibilis, di naturalis incorruptibilis ut coelumo substantia separata, di substantia separabilis a materia ut anima intellectiva. Ex his distinctionibus ponuntur diae conclusiones,nsiue. Prinia est accidentia propria multum nobis conferunt
ad cognitionem diffinitivam substantiae, probatur quia cum dria essentiales quasi pro maiori parte sint nobis incognite utimur in diffinitionibus ex doctrina, , in. 7. in. 8. mera-phy. opriis accidentibus loco ditarum. unde per calorem In summo notificamus ignem, per paro imparo alias proprietates notificamus species numero tum, in naturalibus per virtutes proprias di proprios effectus notificamus naturam vegetabilium Mimineralium Manimalium. Pratcrea,propria accidentia ut declarauimus.n.4.metaph.
57쪽
in.qo nostris sunt ut effectus causati a natura rei in genero
causae non soluna subiectiveo materialis, sed etiani enicient' saltem per modum naturalis sequelle. Sed omnis Pprius effectus disponit intellectum nostrum adnoticiam suae causae qua scimus naturam ipsius, ergo dici Praeterea e motu circulari, patet in primo de coelo notificator nobis natura coeli quomodo est quintum corpus sint pleri dic. Secunda concinsio accidentia propria multum conserunt ad noticiam discursiuam substantiae ct absolute di in specie, Absolute cuidem, qm ex inexistentia accidentium concludimus existentiam per se substantiae nam cum videam calorem ducem dc grauitatem esse necesse est, si aliquod siubiectum cui insii qm cum sint accidetia eorum esse est inesse illud autem subiectum consat esse substantiam, in speeie
autem patet I, per motum di trasmutationem concludinaus materiam primam cta ex. I. physii N. 8. metaph. per motu sphaericum proprium coelo concludimus coelum esse 1ncorruptibile,non compositum e elementis exprimo coeli: per combinationes compossibiles quatuor primarum qualitatum,concludimus quatuor esse elementa ex a de gene, ratione: per motum eternum concludimus existentiam primi motoris &q, est actus. λιτ est sine materia. Mest unus
ex. I a. metap. Ex operatione intellectus non organica con
cludemus in lib. de animal est separabilis, ex his erso patet laccidentia propria non solum conserunt ad noticiam
diffinitiuamo discursiuam habendam de substantia, sed ita inchoant nobis viam ad philosophiam bine eis vanum esset omne studium nostrum, qm nostra cognitio incipit a sensu,sensus autem est appraehensiiuus accidentium, per accidentia ut per primos nuncios paratur nobis via ad noticiam substantiae. Quantum ad secundum aduerte hic varias opiniones, an quidam arbitrantur primo cognoscamus accidens per Ppriam specten accidentis, deinde per eandem speciem cognoscamus substantiam, itan non cognoscimus substantia
Pς propriam speciem substantiae sed per solam speciem μ
58쪽
cidentis. Quidam autem arbitrantur', per speciem substintiae abstractam a phantasmate accidelitis cognoscamus prius
substantiam sed confuse deinde per speciem accidentis eo-gnoscamus accidens di has opiniones iani pertractauimusin.7. metaphy. q. 3.&illic declaratum inuenies quam viam debeas sequiit Thom ista. Qirantum autem ad imaginationem Iandunt in primo de
anima. q. o. aduerte chimaginatur accidens hoc modo co- ferre ad noticiam substantiae sicut materia non recipit ser-mam substantialem nisi prius disponatur per formas accidetales quae sunt dispositiones pro serma introducenda, sic in lectus posisibilis cum silens inpura potentia in genere intelligibilium ut declarabitur in s. lib. non recipit specierii intelligibilem substantiae nisi prius recipiat speciem accidentis per quam disponatur ad recipiendum speciem substantiae taperquam intelligat substantiam ita tamen q, prius intelligit accidens per speciem intelligibilena accidentis, quam substantiam per speciem intelligibilem substantiae di hunc modum non aliter probat sed dicit', concordat naturae rei ve declaratum est similitudine lanapta inter materiam primam: intellectum possibilem. Sed hic sensus videtur contradicere philosopho in .me-
ea physicae tex. 4. Dicit enim substantia omnium primam licia ratione di tempore,si erso est prior noticia quam accidens primum cognitum ablolute siue confuse siue distincte non est accidens sed substantia. Huic instantiae respondens Iandianus in eadem qone in
responsione ad ultimum factum ad oppositum d est sua vltima resiponsio, dicit cI, ipsum accidens prius cognoscitur a
substantia simplici cosnitione sic intelligendo in cognitio accidentis prior est in intes icctu Via generationis, quam cognitio substantiae, tanun verum est cognitio substantiae
gior est via perfectionis di dignitatis ec principalitatis sent
lubstantia est prius en principalitate di nobilitates accidens' ad illam intentionem loquebatur Arist.in. 7. metap. iri ex.praeallegato. Haec Iandunus.
59쪽
sed illa expositio non est ad mentem philosophina dicitC6men illic inc6.4. Q philosophus dat modo quibus substantia praecedit alia entia. Constat autem chly praecedit sipriae sumatur dicit a prietate naturae aut teporis. Praetereas,
philosiophus in eo de tex .dicit substantia esse priore r sine, eou, non potest diffiniri accidens sine substantia sed bene eco Derso. Cum ergo ibi loquamur principaliter de cognitione diffinitiua γ dicit philosophus , accidetia multu conferunt ad cognoscendu naturam rei sequitur substantia sit prior quoad conceptum quae accides disic prius nota nymo prioritate perfectionis sed etiam naturat aut temporis. Similitudo autem data a Iandvno inter materiam prima di intellectum possibile, non habet aliquam euidentiana nec necessitatem,cum non sint eiusdem generis, nec est necesse eodem ordine disponi intellectum possibilem quo disponitur materia,nam intellectus hoc ordine sufficienter disponitur. Primo a phantasia recipiat a sensu exteriori phanta L. ma accidentis .lSecundo hintellectus agens illustratione phatasmatis extrahat speciem intelligibilem substantie ex phantasmate accidentis. Tertio sintellectus possibilis actuetur tali specie qua actuatus est sufficienter dispositus ad intelligendum substantiam conceptu saltem confuso antequam intelligat accidens consule nec distincte, declarauimus in T. metaphin. q. 3. Et pro habendo conceptu confuso de substantia non conserunt accidentia propria sed pro habendo concer tu distincto, ut declaratum est in eodeni loco Cognitio. n. proprior accidentium subsequitur cognitionem confius amlubstantiae, di antecedit cognitionem distinctam. Haec depra senti quaesto dicta sint. Quaestio. 9.si intelligere est propria operatio animae an coniuncti.
nux me κutem asini latur proprio intelligere VI
60쪽
cc sequentes eum supponunt animam intelle imam non esse unitam corpori, formam dantem esse sed ut principutri operandi mo quo dicemus in lib., de mente Comme di intellectus agensi sub separata intelligens se intellectione aeterna, quae non pendet ab organo nec a phantasmate,
ut ab ob sicut nec intellectio intelligentiae quae sicipsam intelligit. Sed. b. Tho.&Egid. dc Sco. dc Greg. tenent aiam esse verae formam dantem eis hol, dc intellectum agetem esse potentiam intrinsecam alae, parantem pes intelligibiles intellectui possibili ut pereas fiat intellectio , quae non producitur ab intellectu agente sed possibili, de his Oibus loquennarin Lith. pro nunc autem sufficit proponere. Igitur dimissis nunc imaginatione Comme di sequentium eum,quaerendum est si alae coiianctae u supponimus sornaam dbem esse est aliqua propria operatio. Ad huius igitur euidentiam. Primo declarandum est quid importat propria operatim cois operatio. Secudo ponetur distinctio Tertio
Quatum ad primum aduerte ly propria excludit coicationem alterius opantis vel coopantis ut Ipria patio calidi est calefacere, quia solum calidum calefacit,4 nullum nocalidum calefacit, cois aut esti oppositum , quia. Cinciu die coicationem alterius opantis, hic ut dum sortes di Plato trahunt nauem tractus ille non est opatio pria unius sed cois
duorum. Ad propositum dico Q si aliud distinctζm ab ala
conc arrit ad intestigere Ut cooperantis alae puta. aia coicet corpori in hac operatione non erit propria alae sed cominu nis corpori catae, si aut non concurrit, erit propria.
Quantum ad scdm aduertem aliquid distinctum ab ala
pol concurrere ad intelligere duplr. Primo ut orsanum sicut oculus concurrit ad visionem. Scdo Vt obm sicut sonus ad auditione ii concurrit primo mo,asa coicabit corpi in intelliget si concurrit a mo,aia non coicabit corol. Sed coicabit et qucoicat corpi Pro quo aduerte vilia dicit Alberi in primo de ala tra I ca. s. Aliud est coicare corpi in actione urpassione alae, aliud coicare ei et coicat corpi, dicat. n.aia