장음표시 사용
61쪽
corpori in actione Vel passione qua non expletiar nisi oην
vom a corporali per Virtutem affixam organo sicut ambulatio
Vel viso, quae fiunt motu vel passione corporis, P Virtutes assi Xas ipsis membris quoruminum C tibia explet naO-
tum opationeni suam alteriani, soculus explet passione . receptione colonis opatione ni sua ni Coicare aut ei a coicat
corpi estia licet aliqua operatio non fiat sine motu vel passione alicuius partis corporis inexpletur sine alia operatione quae fit motu vel passione alicuius partis corporis, sicut e intelligere sensibilia di mathematica Nam licet ut declarab tur in et ii intelligere non expleatur motu vcl passione alicuius membri corporalis ot si non fit sine acceptionen formae sensibilis di imaginabilis per phantasiam quae coicat corpori ex eo cl, Operatio sua non expletur sine motu d passione membri corporalis. quod est organum phantasiae. Oportet. n. formas imaginationis A phantasiae fieri per motum
ιγ ῆ- a sensu in spiritu aiali viti sormas limoi, easdem recipi
oportet in parte cerebri in qua complantatum est organu in phantasiae. Patet igitur 1, aliud est aiam in operatione comunicare corpori hoc. n. e operari per instim corporalei coicare ei quod coicat corpori,hoc. n. est sine insio operari, sed requiritur obiectum receptum in potentia organica. Et ex his elicio tria. Primo possibile em sub incorporea eκistens in corpore Utactus corporis coicet corpori in operatione sua. Secundo pote estit non coicet corpori, sed coicet ei vcoicat corpori. Tertio possibile est ut neutro modo c6icer,
sed habeat operationes suas sine ulla dependentia ad cor sdi hoc inquirere de ala intellectiva necesse est ut sciamus si est separata in operado vel non, hae equaestio est quam maximae desiderant homines scire de anima. Quantum ad tertium ut pro nunc superficialiter determi netur quaesitum nam ultimatam determinationem faciemus in . i. lib. )ponuntur duae conclusiones, quas concedunt
oes expositores philo phi Jue ponant animam intellectiva esse verae formam corporis siue non. Prima conclusio Anima non communicat corpori ut ii
62쪽
strumento in pi intelligere probatur. Anima intelligit per intellectum possibilem qui non est organo si xus per Aristotelem in. 3.de anima rex. s. ergo dic. Et pro nunc nolo
aliam probatione adducere donec pertractemus in lib. . de natura intellectus possibiliso agentis, d de incorruptibilitate animae intellectivae. Secunda conclusio Anima communicat corpori ut obiecto in ipso intelligere Ratio huius est quoniam determinabitur in lib. 3. q, necesse est phantasiam parare phanta mala ipsi animae coniunctae ut intelligat. Non enim sine pharasmate intelligit ut dicet in lib. . phantasmata autem comparantur ad intellectum ut colores ad visum ex conseqtientive obiectum quod quo sit verum, cum phantasma sit ungulare,di obiectum intellectus sit uniuersale declarabitur in s. lib. cum agemus dc obiecto intellectus. Ad propositum ergo' naestionem dico pro nunc, intelligere est propria operatio animae, nam e dictis patet ad hoc τί communis an maeo corpori, est neccise 1 corpus
concurrat Vt instrumentum operans propterea vegetare dc
sentire non sunt Propria opera animae organa enim simul cum potentiis qui ous sunt alligatae concurrunt. N propterea dicuntur opera coniuncti. Ex hoc aut tu corpus siue corporeum concurrit ut obiectum scilicet phantasina non impeditur' nin intelligere sit propria operatio animae,nam si ex obiecto corpore concurrente deberet dici actio communis, visio diceretur c6munis colori δέ oculo, similiter volitio noesset operatio propria voluntatis , cum ad ipsam concurrae obiectum volitum. Tu tamen aduerteci, ut dicit Albertus in primo de anima tract. I. cap. s. Sunt quidam homines idiote di depressi ingenii non discernentes uniuersale a particulari sed pros quuntur rationem uniuersialis insarticulari permixtam, ita
quicquid cognoscunt, cognoscunt in singulari. hornm intelligere potius es phantalia re vel cogitare, ex consequenti non habet operationem propriam ammae. liqui autem accipiunt uniuersale distinctum a particulari quod est
63쪽
in phantasia, di horum intelligere licet non sit sine phantasia, tanaen non est phantasiare .led cogno eleuata supra totuna an ibi tu cognois sensiuiuae, istorum intelli igere est operatio per se ipsius aia et ex eo inli a piractabinius de incorruptibilitate alae humanae. Haec de presenti quaesito dicta sint. Q6. o. si pol caluari modus arguendi a destructione
antecedentis ad destructionem conssequentis,
quem ut facere philo phus in te X. 3 3.
Si quod igitur animae operlim aut passionum proprium. sibiseparabilis. Tex. 3. IN HAEC q. aduertem modus arguendi que facit philosophus in priti tex. talis est,si aia habet opitionem Npria, est separabilis a corire ergo si non habet oDatione Npria non est separabilis a corpe Constat aut q, hic modus est a destructione antis ad destructionem piatis qui reprobatur glaaliterqr in eo conamittitur fallacia piatis. Praeterea si valeret licet argitere ab inseriori ad superius in linea piatalia destructione Sc. Vt hic si uestio, tu es aiat. ergo si non es homo, non es aiat patet' non sequitur'm demonstrario asino, verum est dicerem non est ho dctia falsum est , non sit aiat. Pro sustentatione limo positi a philosopho inuenio quatuor modos dicendi, primus est Themistii ut innuit Com in hoc primo lib. in com sic habes di est manifestissicut dicit Themistius m .ppones hypotheticae cotinuatiuae in quibus est pus pote esse cli ancedente, necesse est sempit destruamus anso cludamus oppoliti piatis ecotrario disponia ponu quaru pias sequitur ans necessiario xio nullii impoteptingit Aristoteli inqtum destruit alis v. g. si hoc visibile est aiat, pole est Ut sit ho . Sed non est ala ergo impote est visith 6. Haec Commen. Nintenditi condonales sunt in duplicidii a ii quibusdam ans est de inesse di pias de poli, in exii-plo dato in quibusdam ansis pias sunt de inesse ut si tu es hotu es alat si cutiis moueris in prima dispone lie et arguere adestructione ancedentis dic In scda non licet. Arist. autem arguit in prinia di sine. Sic.n. inquit stillex. comenti si aliqua
64쪽
actionum aut passionum alae sit propria sibi pose est ut sit abstracta. si nihil est ei proprium, napole est, si taburacta.
Nideo nulla commilititur fallacia secus aut esset si argueret in dispo e scda unde regula de non arguere a destructione ancedentis,tenenda est concludere urter in scd dispoe. Sed nec in prima dispoe videtur uniuersaliter verast patet iii hac si tu curris possibile est te moueri, dii non sequitur. Sed non curris,ergo impote est te moueri, stat. n.lio
Rndetur Themistius intendit. qn pns non de necessitate
sed possibiliter sequitur ad ans sicut ibi si tu es alat, licet non necessario in possibile est*sislio. si aut sequitur necessario
noti licet arguere sicut in exemplo dato nam ad currere sequi necessario ir potes moueri di de facto ni ouer s. hoc senap contingit'n in ante poc ur superius cum propositione de inesse di in consequente ponitur in serius cum propositione de possibili vi exeniplificatum est. Scds modus dicendi est Egidii in expone tex. I i. stat in hoc. Qia condonalis est determinis conuertibilibus licet arguere a destructione antis ad destructionem consequentis N econuerso. Qia aut non est de terminis conuertibilibus viqnando in ante ponitur inferius δέ in pnte suum superius nolicet. Condonalis vero philosophi est de terminis conuertibilibus. Omne enim habens opationem propriam est separabile. i. pol separatim existereo eco uer o io philosophus noco mittit fallacia consequentis. Haec resiposio fatis euides est. Tertius modus dicendi est unius doctoris moderni tenet Q non fuit intentio philosophi arguere a destructione antis ad destructionem ntis. Sed arguere a regulana datamin. r. physico. Sicut affirmatio est ca affirmationis , ita nego
est causa negonis ut hic ii aiat habet pulmonem respirat, ergo ino habet pulmone no respirat. Sic arguit hic philosophus, nisicutio pulmonis est ca respiration 1s, nego eiu iadem est cino respirationis, ita in Oposito, pompationis priae est causa alae or possit separio nego Npria operationis est causa insieparabilitatis. Haec rnsio bona dire soluta est.
65쪽
. Quartus modus dicendi est quem innuit. b. Tho .in expositione tex. didi intendit m Arist.in illo tex. non arguit adestructione dic. nec per regulam primi poste Sed intedit duas conclusiones, unam affirmativam. s. sit ala habet operationeropriam est separabilis di aliam negativam. s. si non ha- et operationem propriam non est separabilis &46 quidem primae est quia si habet operatione propriam habet opera tionem per se si operationem per se habet esse per se quia unumquodc operatur ut habet esse vel eo modo quo est actuini het esse per se ergo e separabilis a corpe. i. pol separatim existere. Roaut scdae est quia si non het opationem perse,ergo nec esse per se ergo non est separabilis Oecisti modi dicendi ronabiles sunt, iusficienter saluant ronem pri Haec dei senti quaesito dicta sint. Et aduerte thies isti nitesthe opationem a se, hab ea se,&siliet esse a se est separabilis, exaniinabuntur in lib. inii defendemus ronemb. Tho. de incorruptibilitate alaeaa mentem philtra Scotu.Qo it si logicus diffinit per materia physicus aut psorma.
Differenter autem diffiniet bilicus er dialacticus.
Textu. ubi dicit Comen. naturales differunt disputatoribus modo dissiniendi.Disputatores. n. dant dissones secudia forma, naturales vero secundu materia.
IN HAEC q. aduerte τ magna est difficultas vir γε,
fuerit sensus philosophi in i posito tex.& Comen. N. b. Tho.&Esidii. Oes. transeunt necar declarant. Consat aut inlacmipio Cona primo aspectu,nee falsum Nadi dialecticus diffinit per materiam, virin diffinit syllogisma
per propositiones quae sunt materia sua, di demonstratione in et poste.cum dicit est ex primis veris immediatis dic Patet et ' physicus dimit multa sine materia, ut naturam motum locum tepus &c.Vt ergo scias sensum philosophi dicemus tria quantuni ad logicum, tria quantu ad physicuu
66쪽
Quantum ad logicum. Prinios reponitur una disio Scclo duplex conclusio. Leitio bluentur quaedam dubia. Disto sit haec, sorma dilata piri Primo deforma piis quae. est pars copositi. Scdo de eo qd est idem essentialiter cu diffinito di plur de illo in recto di est prius ac notius eo , vel aliquos esse coeoi dissoni ut stat sub tali intelione in primo sensu aia est forma cum sit pars rei alatae, in a sensu. Genus dicitia sunt forma, in pntur de d finito in recto: sunt deessentiar cum eo, sunt priora ac notiora,qm difio daturi priora donotiora,ali non notificarentiam diffiniti, di sunt colaoi ditioni. Ois. n. disso constat ex gne dijae X. 7. met. Prima concib,logicus non diffinit per sorma primo mosumptam proba ur. Considerare forma ut est pars compositi di actuas materia e omisi naturalis, patet in a phy.dcin. 8 metaphy ergo ad logicum non pertinet cum sint distinctae sciar. Praeterea,quaelibet pars diffonis logicaei dicatur in recto de diffinito cum di iat per genusia ditam quorum utrunc praedicatur in recto de diffinito, sed forma primo modo lumpta cum sit essentialis pars composti non praedicatur in recto de diffinito ergo logicus non diffinit per eam di in hac conclusione omnes conueniunt. Secunda concib, logicus diffinit per formam secudo mo sumptam ibatur logicus diffinit per ea quae pntur in recto de diffinito di sunt idem essentiali cum eo , ab nos dicaren in recto de eo. di sunt notiora at non manifestarent natura diffinit id haec sunt genus di differentia, ut patet in hac dissinitione homo est animal rationale,ergo c. Sed hic sunt duo dubia Primum unde est dissinitio da ta per genus di differentiam dicitur data per formam, redicitur diffinitio logica . Ad hoc dicit Iandia. r sic di quia consueuit si vocari, causa aurppes sic vocatur non est multum exquisita. Sed ego dicerem cam huius esse qui logicus considerat quid ditatem
rei, praecisarit stat sub laedi dita quorum utrunm dicit totam quidditatem licet sub diuerso conceptu dio cosiderat tale quidditate, ut hei tale esse vel ut est in tali ni S sensibili. e iiii
67쪽
Haec. n. cosideratio est physica 'm quiddita, rei ut quidditas habet rationem formae ex. 7. metaphysi te X. yy ideo
dicti nitio logica dicitur dari per fio ma Qii id ditas autem considerata a physico, consideratur contractae ad materiam maxime quidditas rei naturalis circa quam negociatur physicus , ideo ut declarabitur di dissiniri per materiam. Aliqui aut dicunt. τ disso logica di dari per formam, quia
datur iucoia, coe aut habet ronem formae. Ois. n. forma ex
se cois est, tu tenelnsionema volueris'm utras probabilis est, aduerte chriasio scda est fundata in Alberi. in primo de ala in tra c. V. p. 7. ubi inquit. Dialecticus ideo diffinit per formam,quae forma de se cois est,ac non appropriatur ad eΓ se rei nisi per propriam materiam uniuscuius' rei. Secundum dubium est,si logicus dicitur diiunire per sommam,quia dissinit per genusti differentia ergo diis meta-pli,sica quae etiam datur per genus: differentia non dis inguetur a dissone logica,ci est falsum Vr patet quoniam quaelibet distincta scia habet distinctum modum diffiniendi. Ad hoc negatur piatia, qm licet utram disso sit per genus di iam differenteriit om sicut logicuso metaphysicus diuersa rone considerant citisonem sic diuersa rone considerant genus diditam. Cosiderat enim logicus diflonem inquatum per ipsam ut per instim ducitur intellectus in noticiam
quidditatis eius cuius est diis nitio, unde logicus dicit diffinitionem esse orationem indicantem quid est eis rei, meta- physicus autem considerat eam inquantum est ipsa quidditas rei diffinitae 'mapud ipsum diffinitio: diffinitum sunt idesiue quodquidest Nid cuius est ut probatur in lib. 7. meta- physicae, nos id determinauisaus in quaestionibus nostris, considerat autem didissei logicus per genus di differentia inquantum ex his constituitur diffinitio ducens intellectum in noticiam quidditatis rei. Diffinit sit metaphysicus per genus di differentiam ut dicunt quidditaten rei diffinitae ita utrunque dicit totam quidditatem licet distincto conceptu scilicet consulo determinato, declarauimus in . . meta. in quaestionibus nostris.
68쪽
Quantum ad physicum ut scias quomodo diffinit perteriani dicemus tria. Primo distinguemus de materia Secundo applicabimus ad propositum 1ertio solvemus argumetum factum in principio quaesiti. Distinctio sit haec. Materia sumitur dupliciter. Primo pro materia ut est pars compositi subiectum sortia substantialis. Secundo pro omni subiecto motus vel transmutationiso accidentis modo quo dicimus,cor esse subiectum pas. nonum de materiam: in qua dic. Exhac distinctione applicando ad propositum dico quoaphysicus non semper distinit per materiam. I modo sumptam aliter non possiet diffinire qualitatem sensibilem, constat enim ιτ non habet materiam r. modo sumpta , nec ormam nec motum,nec locum nec ps, nec etiam semper diffinit per materiam a modo sumptam aliter non posset dis. finire composita naturalia, de quibus constat habent materiam ex qua, di non in qua Dico ergo zec propositio.
Physicus dissinit per materiam intelligenda est primo ves. a. modo put requirit natura rei diffinibilis, unde diffiniet philosophus animam per materiam in qua scilicet per corpusti dissinit passiones irascibilis per materiam in qua tuta ira est accensio sanguis circa cor, eodem modo diffiniet gaudium amorem di odium ut alias videbimus cum loquemur de appetitu sensitivo in libro 34
Ex his patet quid dicendum sit ad argumentum positu nil principio quaesiti,nam nihil prohibet logicu diffinire syllogilmum di demonstrationem per a positiones ex quibus constant qmille non sunt materia primo aut. a. modo sumpta similiter physicus diffinienEnaturam motum locum te-pus licet non diffiniat per maleflam. r. modo diffinit tamen er materiam. a. modo ut tibi constare potest exercitato in ib. de physico auditu. In ditanibus enim praedictorum tangitur subiectum in auo. Haec depraesenti quaesito dicta sint. Et qmil f in i lio de anima immoratur circa opiniones
antiquorum, quae nobis parum proficiunt,ideo superi r mum librum non serniabimus alias quaestiones sed rasso
69쪽
remus nos ad secundum librum. Expliciunt quaestiones in primum librum de anima Aristo ordinate peris Chri somum Iauellum Canapicturn ordin praedica phiae di diuine
scientie professorem. I ria. die. Io. bruari Cremone.
Eiusdem. s Chrisiostomi questiones super secundulibrum de anima Aristotelis. In hoc. a. lib.conabimur e luere quaesita quae praecipue sundantur in tex philosophi di erunt ut infra. Si anima est substantia. Si diuisio substantiae est diuisio generis generalissimi in genera sub alterna, an nologi in sua analogata. Si anima est sorma substantialis. Si prima disso data de ala est vera i si conuenit omni anima etiam includendo intellectivam. Si exanima dicorpore fit unum per se , di propter qua
Si ablata forma dolabre remanent dolabra. Si manifestum est animam non uniri corpori ut naturam
Si prima disso de ala conuenienter demonstraturi secudam, quae demostratio sit illa. Si in partibus animalis anulosi post diuisionem remanet anima quae sit prin motus localiso habeat phatasiam. io Sipotentiae animae distinguuntur subiecto di loco iaci, plures non possunt esse in eadem parte animati. a Sipotentiae distinguuntur peractus Nactus mobiecta. ia Sipotentiae animae dis inguuntur abessentia animae
si caulantur ab ea. a Sigenera potentiarum animae sunt quin Maiae tres di genera viventium quatuor.
70쪽
t 4 Si vegetatiuum continetur in sensitius cc. x Si determinandnm est prius de actibus id potentiis di prius de obiectis ide actibus. Si generare sibi simile est naturalissimum omnibus vitae
tisus. si competit salis viventibus.1 Si nutritio δέ augmentum stant ab anima vegetatiua an ab igne. 18 Si potentia nutritiua d augmentativa di generativa distinguuntur realiter. x, Si quod nutritur patitur a nutrimento sicut econuerso.
a Qu' valet haec consequentia, si sensus esset activus secudum se, sentiret sine sensibili exteriori. L Si senis est potentia activa an passiva. a Silensus posta productus est, est inpotentia ad actum primum: fecundum vel tantuni ad secundum. as Si sensus potest errare circa proprium sensibile. 24 Si sensibilia communia sunt sensibilia per se. a Si est verum i sensibilia propria sint sensibilia persedi primo communia autem per se sed non primo las Si calor est obiectum visus. a Si color est per se visibilis. a Sidimnitio Saphan conuenit diaphano uriter sumpto. a, Quid sit tamen, δἰ si habet esse reale in nredio, Si aliqua videntur in tenebris di si omnia quae videntur in die videntur ut colorata. Propter quid sensibile positum supra sensum non sei
3 Quomodo haec diffinitio couenit colori, color est actus diaphani. 3 Si sonus ita est subiective in aere', non potest genera ri in aqua sine aere./4 Qusmodo se habet echo ad Enum praecedentem. 3 Si sionatiuum recte diffinitura philosopho. 36 Si aer ex natura sua est insonabilis. 37 Si aere κisten, in auri est immobilis.