장음표시 사용
71쪽
' Si homo labet priorem odoratum caeteris a talibus. 4 Si homo est melioris tactus a cetera aninialia. 4 Si conuenienter nominatur species odoris nominibus specierum saporis. a Si odor habet esse reale in medio 4 Si proprium est homini non odorare sine respiratione. 44 Si omnia odorantia per respirationem melius odorant quana odorantia sine resipiratione. 4 Si gustus est quidam tactus. 6 Si dulcedi amarum sunt extremi sapores. 4 Si tactus est unus vel plures sensus.
49 Si duo corpora disc5tinua existentia in aqua aut in aere possunt immediate se tangere. r. Si sensibile positum supra sensum non sentitur. si Si diffinitio tensus est verae assignata a philosophos a Si excestens sensibile corrumpit sensum di organum x propter quid. 33 Si inanimata non patiuntur ab odoreo colore dolumine di tenebra,patiuntur autem qualitatibus tangibilibus , sapore. s Si philosophus ponit conusnienter disserentiam inter odorareo pati ab odore. Si sensus exteriores sunt tantum quin .
Si sensus exterior cognoscit actionem suam. 1 Sidatur sensus communis, disi est unus.
L Si vermes di apes di formice habent phantasiam. Si phantasia est sensus interior distinctus realiter ab aliis sensibus interioribus redat, sic, utru distinitio eius assignata a philosopho sic conueniens. Explicie numerus quaestionum quae sunt pertractate in lib. a de Anima Λristotelis.
72쪽
N Hac questione aduerte. philosophus inuestigans dicata difffinitiva
potaeda in diffinitione alae non incipit ab ente sed a subflatia di immediate diuidit ean in materia foris. mam di copositu ut patet inteX. a. ut inquit Co
quasi manifestum th an ma collocatur in genere
phus supponens hoc esse concessum ab omni recte philosophante non immoratur ad inuestigandum si anima est substantia vel accidens sed pro constanti habeth sit ensin subiactantia verum ut addiscentes sciant rationem assignare quare est substantia, volui praesens quaesitum formare, in quo duo agenda sunt. Primo ponetur conclusio affirmativa cum probationibus suis. Secundo soluentur quaedam argumen ea probantia oppositum. Quantum ad primum ponitur hac conclusio Anima absolute sumpta ut sub se continet vegetatiuam sensitivam dc intellectivam est substantia probatur primo ratione adducta a Commmenta .in comment a.quae stat in hoc substantia est nobilior accidente,qmin. 7. metaph. text. I. est primum
simplesens, accidens autem secundu quid quia est enitata in ordine ad substantiam. di anima est nobilior omnibus accidentibus existentibus hic ergo cognitione naturali co satu impossibile est animam eissi accidens. Quod autem sit nobilior omnibus accidentibus patet quia nullum accidens dat esse simpliciter ei cuius est accidens sed esse quale
73쪽
.vel quatum Anima autem dat esse simpliciter animato quia sante anima habetessie actu,remota anima desinit esse an inatum actu ,ergo die. Secundo probatur ratione quam adducit Alberi. in a lib. de anima trac. I. capit. a. distat in hoc scitum est ab omnibus accidens partem substantiae non esse neque perficere si inpliciter suostantiam Antiara autem est animati pars essentialiso dignior di perficit animata corpora,ergo in generalitate substantiae colitineri supponimus. Tertio probatur ratione Avicen in . , naturalium quae particulariter probat de anima humana ia odia sulceptiuucontrario runt, num numero existenset primum suscepti-Dum est substantia ut patet in praedicamentis, di dico primusulaeptiuum ad disserentia superficiei quae no recipit contrarios colores nisi in virtute substantiae. Sed anima una numero existens recipit contraria, puta ignorantiam di scientiam, virtutem di vicium, di est primunt susceptiuum, quia homo non recipit ista nisi ratione animae ut paret. Quarto probatur sic in animato Videmus aliquas operationes non reducibileqin aliquod principium quod sit accidens ergo cum aninia sit principium primum operationsi in animatis ut determinabimus infra necesse est, substantia piatia nota probatur antecedens videmus inanimato augmentum di motum localem ad omneni positionem. Sed horum motuum non potest esse primum principium qualitas iacc aliquod accidens respectivum, qm nec quantitas est principium activum nec respectus, sed potius consequuturactionem ut deternu nauimus in. .nostris metaphysicalibus nec potest ellia quantitas prima nec sectinda, nec aliqua foris nainter raraturalis quales sunt formae corporum inanimatorum qim sunt principia activa determinata ad unam positionem tantum ut patet in grauio leui ergo iste operationes non possunt reduci in aliquod principium quod sit accidens dicum reducantur in animam ut in primum principium sicut declarabimus infra quando inuestigabimus prin ipium operationum vegetatiuarum patet v anima non est
74쪽
accidens sed subsantia. Quantum ad secundum aduerte ci argumenta quibus esita uniter probatur animam non esse lubstantiam, recitant ita an du. Sed quia solutiones sua non sunt Thominicie liteo formabo illa d soluam secundum, iam nostram. Primum Qusdest substantia debet esse per se subsistens dicitur enim substantia a subsistendo. Sed anima non est subsistens qm habet esse in alio subsissens autem habet esse per suergo anima non est substantia. Ad hoc respondens Iandunus distinguit maiorem sed tu absolute negabis eam, non enim per se subsistere competie omni quod est substantia, sed tantum ei quae est completa in
specie, ocii competit alicui quod est pars speciei illud non est eductum de potentia materiae, quod dico propter animam intellectivam de qua conceditur m est per se subsissens , ex
consequenti est substantia Propria autem ratio substantiae est esse ens perseidest non in suo iecto inherenter ad dissere tiam accidentis. Haec autem ratio conuenit omni substantia di animae δέ omni formae substantiali quoniam licet sint in materia non ut inherentes sed ut actuantes,4 quando pro
batur maior quia dicitur substantia subsiste do hoc neganduest sed dicitur substantia quia est ens per se modo expositu, unde aduerteii, si dicatur substantia a substando scilicet accidentibus, non conuenit omni substantiae pnta primae causae. Si a subsistendo non conuenit omni ut dictum est, si a per se essendo conuenit omni dc ideo in. s. metaph. in . q. nostris aiasignauimus esse ens per se pro uniuersalissima ratione substantiae uniuersalissime sumpte.
Secundum. Quod est in subiecto non est substantia . quia dicit philosophus inpiatis .comune eoi subae no esse in subiecto. Sed anima est in subiecto, quia e actus eorporis ergo dic. Ad hoc diim viam niam,' esse in subiecto existenti in actu e proprium acciatiso nulli formae subali conuenit esse aut in subo mere potentiali informative dc non inhecue est a priu formae subalis. Asarg ergo nego minorem in Pr nio sensu di concedonia. a.an quo sensu nego maiorena.
75쪽
Tertium. Quod diffinitur per additamentum non est substantia ex. 7. metaph. Anima dicti nitur per additamentum quoniam ut patebit insta corpus physicum quod est extra es
rentiam animae ponitur in diffinitione eius, ergo dic. Ad hoc aduerte a licet prima rnsio data a sandiano non sit Vera,tamen non verae improbat eam nam philosophusin.7. metaph.loquens de substantia quae non debet diffiniri additamentum,non intelligit per formam,soria iam substantialem sed ouidditatem rei ut significatur in concreto luta
id quod est homo, di talem quidditatem vocat forma , ququiderar esse , Vnde ad arguntentum diceret Thom istacid hilosophus in 7. metap. intendit de substantia completa inpecie quae sicut est id qQ est, ita est per se diffinibilis Torma aut est id quod aliquid est, ideo recipit extraneum in difficitione suae in hoc assimilatur accidenti. Quartum illud solum est substantia, quod secundum philosophia 1 pntisinu numero existes est receptiuu trario . Anima non est talis quia recipies cotraria est in potetia,animano est inpotentiaqm est actus, di potentiata actus sunt
ditae valde oppositae, ergo non possumus conuenire eidem. Ad quartum diceret Thomista non esἡ inconueniens actii substantialem esse in potentia accidentali, esset autem inconueniens si esset in potentia substantiali qm secundu eandem ratione esset potentia: actus quod implicat. Dico ergo ad. argumentumst, minor est falsa. Ad pr obationem dico chno inconuenit et sit potentis actus resipectu diuertorum , nec sunt differentiae opposite nisi respectu eiusdem.
Quintum si est substantia aut materia aut forma aut coinpositum, non est materia nec compositum secundum philolophu in tex. 3. nec potestes te forma quia talis forma corrumpitur ad corruptionem compositi ex. 7. meta. Sed alas alieni intellectina ut diceret in. 3 lib. no corrumpitur,ergo non est forma ex consequenti non est substantia.
Ad hoc relpondes andunus dicit τὰ serma sed respectu
animae tutellectivae non est sermidans esse quonia putat vicequens viam Comment omnem talem esse corruptibilem . sed
76쪽
sed formidans solum operari di de hae negat corrumpi ad corruptionem compositi. Et philosophus in . 7. metaph. nor intendit nisi de fornia dante esse. Sed hane rnsionem destruemus in lib. 4. ibantes alam intellectivam esse verae formam dantem esse, incorruptibilem. Et id iam determinavimusin. Ia .meta. in .mnostris de mente expraessa philosephi. Tu situr ad argin rndens cocedes alam esse formam, ita oica1 etiam intellectiva est verae sorma dans esE. Ad improbationem dico falsum elia oena sormam esse corruptibilem, nec verificatur nisi de formae ducta de potentia materiae quae di forma materialis. Et de hac a priae intedit pus in p. meta ut videre poteris. Haec de senti quaesito dicta sint.
m. a. si diuisio subae in materia, forma d composituest diuisio riis glialissimi in gna subalterna, an
Dicamus itas unum quoddam genus eorsim qπαJunt*bstati .Huius aute aliud quideest sicut materia Cyc. Tex. a. Vbi Commen. inquit. Et cum narrauit ci, sudiust debet poni genus talium entium, incepit diuidere eius gita. IN 'A M.q aduerte lin. r. meta in .q. niis declaraui mus quo subast, si genus gnatissimum, quo pol esse quid analogum, di quae sit eius Opriamo, ut est gnatissimum genus. Hic aut faciunt difficultatem verbalbi csi. eo xl, in tex.pposito appellat sulpam genus Ad immediate diuidit in materia Gorma, compositum, di Coment .dicit mincipit diuidere subam genus in eius Ea Ut ergo resoluamus Opositum duo agenda sunt. Primo ponemus duas conclanesinsiuac substinebimus eas. Sc do declarabim ' oe verba, si di Co. non obstant determinationi a facturi sumus. Quantu ad primu sit prima concio, supinomptu de maceria α formi composito,sicut supius de inferioribus. vrscut genus de ilibus subalternis, vel sicut totu de partibus
sudiuis,obatur,oe inserius d ponitur sub superiora vi te,
77쪽
rius, Vel Vt si is, vel ut pars subiectiva et ronem totius dc completi mo sibi couenieti ex natura , sed materia dc formano hiationem totius di completicu sint partes,ergo nolo nuntur sub substatia, genus, nec ut species nec ut ps subiectiva. Exinti non sunt in pnto substatiae nisi reductivae, nec substantia diuidis in ea vi genus in gna Minor patet Maior a batur,supiusvi in serius in linea piatali, se liniit totu magis coeo minus coe ergo inferius helionem totius di non piis Consequetia nota,ybatur ans. Si sipius hel rationem totius, di inferius pol here ratibnem partis essentialis aut integralis. Vt excludamus partem subiectiva, qm illa habe ronem totius sequituri totum predicatur in recto de parte essentiali vel integrali qd patet esse falsium Sicut patet hic,paries e domus,aia est aiat. Et praeterea uno toto essent multa tota,qminino toto sunt multae pies essentiales dii tegrales si quaelibet pars suscipit praedicationem superioris in recto, ergo sortes est multae substantiae, multa corpora, multianimalia, naulti homines. quae omnia sint absurda. Scda concla, substantia diuiditur in materiamo forma compositum, ut analogunt in sua analogata Ibaturi aliqualia se lintc unum sit prius altero prioritate causalitatis, recipiat predicationem alicuius csiis analogantur sub illo. Haec
inanisestatur de sano, nam quia sanum dictum de tali est causa sani, vilas de urina: de medicina, ta de Oibus his modis predicatur sanum ideo est analogum o illa sunt analogata, sed forma est causa materiae quo ad esse actu dc utram est
causa intrinseca compositi,&de eis predicatur substantia, e , go substantia diuiditur in illa vi analogum in sua analogata. Sed huic roni quidam rndent dicentes, minor est falsa, qm ordo qui est inter materia di formati compositu non est sequndum prioritatem causalitatis sed persectionis. licet prioritas causalitatis impediat, ni uocationem, notamen prioritas persectionis nam manifestum est 'io prior asino prioritate persectionis in quia non est causa. aiali diceturae asino, non in i peditur, ni uocatio animalis.
78쪽
ransforma materiae dicit a species est prior materii magis ens, est prior coposito,&ro est quia sorma materia fit actu, di forma dat eise composito. Ex quibus pare cusorma sit prior,d per illam materia fit ens actu, illa est prioritas calitatis. Respectu aut copositi clarum est ch dicit prio ritate causalitatis Sio psectionis,' ut declarauimus in.7. meta. in.q. niis compositum est simpulsectius serma, sicuti totum parte. nec pol dici sorinam esse magis en si compositum, nisi inione principii vel indepedentiae, Ut in eodem lo co exposuimus. Cum igitur prioritas causalitatis impediae Uniuocationem patet chiraeposita diuisio substantiae in materiam di formam di compositum est analoga.
Qitantii ad stam aduerre si philosophus diceret subam esse qddam genus entis Ad genusidica de materia di forma di coposito ut gentis supius de inferiori, tim obstaret determinationi factae, sed dicit tubam eεqddam genus entis , liuius aut aliud quide e materia aliud fornaa. q.d. materia noest sub quae e genus sed estis illius sistinorma copositu aut est essientia ire completae suba .aut dicit Comen. subam diuidi in eius gna non accipit ly ita in signato a prio, sed improprie, pusiolet lunai genus P coi, di qm materia ut materia, forma Ut forma copositum vesco postum, ut sic quaedacoia sunt i5 appellat ea glia in quae magis coe qa est substatia analogicae diuiditur.Haec de presenti quaesito dicta sint. QO. . si anima est serma substantialis
IN HAC q aduertex , pol duplir tractari. Primo de ala in me. Scta de ala in spe, puta de ala intellectiva. Item poptractari an sit fota subalis .i.de ne subae siue det ero spem ei cuius est forma siue non vel an sit forma εpriae dca dans essed spem dic. Hic intendo loqui de ala in ne, di deforma dante esse. Sed in 3 lib. loquedum est in spe de ala intellectiva an sit forma substantialis dans esse hol. In hoc. n. stat differentia inter noso Commenta. ac senuentes eum. Tenent enim
Commentistae 1 pςr formam substantiale dupini intelligi.
79쪽
Primo psit intelligi forma quae est de gne subae adlatiam soraccntalis quae est de ite acciatis. Et sic tenent aiani Vt se extendit ad oes suasites iubiuas includendo alam intellecti- uani esse forma subitantiale. Scaost intelligi forma quae nosolum e de glie substatiae sed quae dat quidditate di esse subale ei cuius est forma. Et sic tenentim iam vegetatiuam sensitivam esse formam substantialem,no aut intellectivam, sed, primo in o. Nos aut tenemus non filia vegetatiua ex tsensitrua sed di intellectivam esse forma primo, scd mo, di id disputabinius incit. lib. I nunc ne fiat confusio tracta bimus quaesitum de ala in he. Ad cuius reso nem irra ageda sunt. Prinio ibabituris ala est forma Secundo st forma iubstantialis. Tertio soluentur quaedam argu . Quantu ad primu ponitur haec concla. Aia est formabatur primo rone philosophi in teκ. 4 sic, qd est in subo est forma,qm ut dicit Com.in comen. 4. hoc est priu formae esse in subo materia. n. d corpus sunt iubiectu: no in subiecto. De coposito aut costaturmo est in subiecto. qm habet eapse di nullo mo in alio sed ala est in subiecto, quia in corpeqd arat, ergo est sorma. Haec est ro philosophia Com. Scdo ex alao corpe fit unum ens in actu, ergo necesse est
Vtrunm esse inpotentia vel utrunm in actu, vel alterum Vipotentia in alterum actus. Primum no pol esse quia oporte iret dare tertium pter aiam di corpus, a d alatu fieret actu, nullum. n.potentiale fit actu nisi iactum. Nec scdmqm videterminatum est in. g. meta. iri. q. niis e X duobus entibus in acta non fit unum p se actu. Supponimus aiat ex corpore di aia fieri unust se,ut dicit philosophus in hoc. a. lib. in te .. 8. ergo oportet dare tertiit Constat autem corpus no est actus in ficituro manu tenetur ala ergo habetionem p .fectibilis O a1 ronem psectivi sed perfecit bile est ut potentia ergo ala est actus,actus autem est forma.ςrgo dic. Tertio ex a1a di corae fit aiatum , quaero ergo aut sunt tres itegrales aut essentiales. No.primo' oes pie integrae sunt qtae, sed ala ut aiamo est a ta , ast distingueret situ a
Tς,duo. n.' ta non entisse in eodem situ. Si distinaueret
80쪽
situ non esset tota in toto, nec illiber ptem Iati asarer est falsum direpugnans sensui, ergo. scdo m6. Sed ex partibus essentialibus altera est materia, altera forma Sed corpus est materia quia est su5m animae,ergo anima est forma. Quantum ad scam sit haec coiicla ala est formasabalis rei animatae probatur Laiam disserti sed essentia tr alatum ab inaiato, ergo est eius forma subalis, ptra patet qm sicut resi et esse a forma sua ita distonem a quocunm alio Ansibat, alatum differt essentiali ab inaiato cu sint naturae distinctae, ergo differt es ientiatri pis corpus aut Laliquod accias aut statam, n6. Primo'm in eo conuenit alatum cum inalato, no. Scclo' accias non pol facere differre nisi accntala, di praeterea. Accias est posterius natura eo cuius est accias videte minavimus in . . met. in .qo niis ergo nos riniora essentiast disinguit ted supponit distinctum.ergo datur tertium. Praeterea. illud quo primo alatum vivit di ollaturo quo ablato non remanet alatum nec operatur est forma eius substantialis,qm cumis forma det essed ea remota desinit illud esse si dat Te subale e forma substatialis si acciatale acciatalis. Sed ala, patet ad sensum est illud quo primo vivit alatum sumedo vivere pro esse vivo, quo primo operaturo quo
ablato non remanet alatum nec operatur.ergo dic.
Praeterea, illud quo ablato aufertur nomen ta disso rei. est sornia eius substatiali, on hoc. n. differt forma artificialis suae est accnsa forma naturali qm remota forma gladii adhue Dat substantia gladii d est serru. Sed remota sornia ferri nostat nomen nec substantia nec disso ferri. Sed ablata ala non sat nomen aiati nec suba nec diffo iam remota ala falsum est dicere hoc est alatumo mouer seipsum,haec est. n. r6 aiati ex primo de anima, di ex. 8 physi. ergo dcc. Praeterea ,sic arguit Come in commen. 4 Qd est insu ec non sicut accias est forma subalis, nam ut inquit illic Commen Oprium est formae esse in ludo. ergo si est, accias erit forma acciitalis si non ut accias erit forma subalis qm no datur medium inter formam accntalem di sutalem Sed ala est
in suis di non ut acens hac declarat Comen. illic quia accus