Chrisostomi Iauelli ... Super tres libros Arist. De anima quaestiones subtilissimae, in quibus clarissime resoluuntur dubia Aristotelis & commentatoris. ... Cum suo indice copioso ..

발행: 1555년

분량: 436페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

SECUNDI LIB. DE ANIMA

Et tunc modicus calor non habes quo evaporet cum sumo humido redundat ad interiora ad locum digestionis di generat in eis flegma abundans diobstruens vias nutrimenti, di sic cessat in eis appetitus, di quiescunt ab inquisitione exterioris nutrimenti. - Et humiditas grossaeuaporans cere μbra eorum facit ea quasi ebria di somnolentia oc ideo iacent immobilia, sagacitate natura prouident sibi de cauernis. Et huius signum est , quia egredientia de cauernis inueniun-rur macillenta eo cr consiimpta est humiditas in pinguas ea. Haec Albertus,ex quibus patet hvegetativa semper nutrit etiam animalia de quibus loquitur Comnienta Et ideo Commen .ineo .commen . quasi non stabiliens primum dictu, subiungit,ir non nocebit hoc accipere indefinire in hac di iasnitione. q. d.Etsi est verum c omne animal omni tenipo- Te nutriatur, etiam quae noni identur nutriri habitantia in

hieme in lapidibus tunc haec particula rotentia vitam ha bentis accipienda est indefinite quies, si non conuenit omni aem sani me quia no conuenit regati tale,couenit salte sensitius, na in somno est potentia vitam habens o conuenit intellecti a quae no semper intelligit Aed quia philosophus in tex. 8..icit Uriter quidem igitur dictum sit quid sit aia, ideo debemus Laluare et haec diffinitio omni generae animae conuenit. ι εαι - Tu igitur aduerteri cum Operationes animae negative sint tres scilicet nutrire augere generare de quibus loquemur infra ad hocchia litetur illa particula diffinitioni, pote-tia vitam habentis sufficitis non semper sit coniuncta alicuibarum operationum. Et posito semper esset coniuncta nutritioni qdiu animal vivit, non tamen semper est coniuncta augmento nec generationi Vt patet. Potes etiam dicere ir anima vegetativa dupliciter conlideratur. Primo ut anima est. Secundo, est coniuncta qualitatibus activis per quas operatur, inter quas praecipua est calor Ad propositum dico crvi anima est non repugnat,4 esse separatam ab omni actione sua in sic considerauit earn philolophus in diffinitione data. Secundu autem , est cotu

92쪽

d, si non respectu olum opationum suarum, saltem respectu alicuius puta nutritionis. Sed id couenit ei per aliud, eo cr qualitates naturales illum sit ex se semesagunt propinquato pata ex '.meta. Non incouenit ergo haec alicula potentia vita hiatis verificetur de orata insitum est ala diri quod aliqua alaione qualitatum actua: semisit coniuncta alicui operationi suae. Haec de praesenti quaesito dicta sint. m. i. si ex alain come fit unum p se do, A cam.

Vnde non oportet quaerere si unum et anima et corpus sicut es cera effigura. Tex: 7.

IN 'AG q. duerte quod hoc a positu a piractavimuxin. 8 meta di declarauimus quo ex materia di sermamevnupse,nonant exsu5od accnte siue sit accias Oprium

siue coe Isi non reputo amplius repetedu sed vide illic. mvidendum st a veritatem contineat dcm philosophi qui intex. posta dixit. Via non oportet quaerere si viati est aiadi

corpus sicut nem figura di cera nem Oino unius cuiusis materia: id cuin est materia,subisigensionem dicti sui inquit. Hoc.n. unum d Nisi multipliciter dicant quod Mpriae est actus est.Vbi Come.inquit. Arma magis digna e viteat hoc nomen unum diens stillud qd est congregatum ex materia serma. haec Come. Sed hoc vi falsum. qm esseiprie e eiusqd fit ex. . meta. sed serma non est idina fit sed composita ut ibat illic philosophus. ergo sermanon est id qd Oprie est sed quod aliquide. Praeterea qd propriae emo het esse in alio sed sese. sed forma precipue materialis habet e in alio renoperie. nec pol separatim existere, ergo estat uda prie est non copetit sermae, forma est. Accipit enim philosophus actum pro formarin dicit quod proprie est actus est. Ad hoc ndetur.dciniti pol habere duplicem sensium. Primo.sic.Qupia prie est ut qd est sicut suppositum di nullo mo ut quo e atius est. di hic sensus est falsias' cum sot mastprincipium sermali essendi de necessitate est id quo LScdo sic. Quod sprie est ut quod di quo actus est di sic ea verum sed non uster de oractu sed de actn non educto da

93쪽

SECUNDI LIBRI DE ANIMA

potentia divi est ala intellectiva. ut dicemus in lib. 3. quae licet insor me materiam it sic sit ut quo, si quia pol teparatim existere est quo 'd,quilibet actus aut eductus de potentia materiae habet solum rationem Vt quo. Sed dices cum philosophus loquatur de actura de anima uniter quomodo verificatur dictum suum. Rndeo debet exponi originali vel dependenter sic. Quproprie est. i. qa est principium dia quo pendet esse rei actus

est qm Unum quodi compositu imm habet esse inquantum est actu est aut actu per actum. per formam, ers. c. Sed dices sidcm philosophi non est verum niti in ratione principii a quo compositum habet esse actu ergo dcin Com. A. r forma sit magis digna ut heat hoc nomen ens quani co- positum est fallum. Rndeo ocedo i, est salsum nee pol sustineri in via Thoria istica inradi κ suae falsitatis sui qui arbitratur solam formam esse totam quid ditatem rei compositae dc nonunt peiprius erificari deforma et de coposito ut dicit expliein. 8 D et. in coment. 7. Vbi inquit. Et intendebat , hoc nome taldi principalrpsorma didide .ngregato ex noteriam forma sedario. L quia di de sorma. Nome. n. non signat rem niusmis est in actu, ditia actus in composito es borma. Et cum duo herint quoru alterum est cania reliqui, illud' est casi ius hebit nomen. Illud. n. nome est sc clip primum. V. g. Fes caliderum no hiat nomen caloris nisi i calorem ignis qui est in fine. Et ideo cum fuerit plura quae nomen idem Ppter aliudIllud aliud est dignius here illiid nomen, ta erit ca illorum. Haec Com. Sed in. 7. lib. meta. sermavimus qone 9. Otra hac viam & solui mucronem Comme di sequacis tui Iadu. fundatam in s. dco comen .io vide illic. Nec curab. quae dicit Iandu .in hoc. a. lib.dealain. q. 4. ibi. Εκ hoc enim patet error dic. Na illic loquitur cotra viaitam in qua tenemus Zforma non est yprie en ut qd est ted est quo aliquid est aut tenet oppositum di dicit forma Oprie est ud ' di secudu Com. Et ex hoc ipso b ipsa serna in composito lola est illud quod Iprie est,ta di prie est unum,conuincitur

94쪽

ex materia di forma fit unum sinapiro proprie. Et aanc suam imaginationem conatur probare dupliciter. Primo sic. Haec spo est vera in primo molandit se, sorma substatialis mens mo essed ens sunt ide reasto essentiast

Uel unu necessario sequitur ad alterum pse. Ynidem rea r

forma sit diu, ipsa sint ens. Cum ergo forma sit ens Cie, ipsa per se est ergo i proprie est, actus idest forma est. Scdo sic sicut non differut reastina philosophia n. f. met. in .e de ente hoco ualescito ho conualescens est sic nihil differt dicere sola est ens a se di serma est: se. Cum igitur fora sitis, en quia enuptur de uno quom p se, sequitur sv fota

P se est. Et io decliuntur iuuenes qui radicantur in hoc dicto principio. nec forma nec materia Oprie est, sed positu est qd a priissime e. Hic. n.est error sit patet culibet lani capitis. Sed non aduertit Iandu . a, in hac sua imaginatione declinauit a doctrina phi in . . met tex. 27. Vbi tenet nec forma nec materiam a se fieri nec a se gnari sed compositu Costat ut e doctrina phi ci cum gno siticessus a non esse ad esse,

non alio mo forma habet elle pira fietur, sed nolitati se raptam ergo non het esset se, nec pie est. Solum aut compositum per se gnatur ergo habet esse per se di per se est.

Ad primam ratione Iand concedori haec est vera firmaestens, Put en in .s mei.c. deente signi π. piata. cois somnia est suba vel accns . Et admitto O nuo eeacens sunt de in hoc sensu trans stetiticipalr,na nuqam eo mo .existithet esse, δέ cedo et dae et, sola sit, di ipsa sit ens. Sed nego hac piatia, serma est ens se ergo plam se est. qm fit transitus ab ente notast sumpto ad pie esse Na in ante, lycias Pse si suma notast, cedo pm lim sens pie distiguli tra ens P accias, pira enci alio subivaeo sic esse ensi te uenit sornaae subali di maars maeo posito Scin hoc ns est falsuna, ergo sola a se exmasmam se e. Et io negat na. Si aut tu vis ci ante sumatensi septicipiast nego pira qaio verificatur nisi de posito, desola forma no educta de poteticina aequae est aiatia, eolesti se subsistens, declarabis in lib. 3. Et breuiter decipit iandu . quia, eo m est sornacens pς sise ii

95쪽

SECUNDI LIBRI DE ANIMA

Inducit a sit per se quae inductio nulla est qm ex ente pernotas sumpto, non pol inferri esse vel existente per se. Ad scdam nego sistudinent quia conualescens stat plicipialla, io non differt ly conuale sicit. Iniposito aut, cum di torma est ens per se, non stat sens participiast sed nota D, tot pol inferri ergo sorma per se est pns. n. dicit existentiam,q nego p se conuenire formae. Ans aut dicit entitatem si concedo ple conuenire formae subali, eo quodio est emitas P accus nec entitas acciatis quae resipicit subna in herenter saltem aptitudine videterminavimus in .7. meta. in. q. niis.

Non ergo decipiuntur iuuenes ex doctrina ni sed doti ex imaginatione andunt. Haec de praesenti quaesito dicta sint. QO . si ablata forma dolabre remanet dolabra.

Dius aut bae forma, non utis amplius dolabra

erit ei tequivoce. Tex. 3. Nunc autem est dolabra. IN HAEC q. adverte anteu deueniamus ad decisione

quod philosophus in hoc teκ. 8. intedit declarare ditam inter rurma subalemo forma acciatalem siue inter so mam naturale di forma artificiale, di stat in hoc qia remouetur forma naturalis nori remanet res nec materia proxima rei nisi eouiuoce V qn remouetur ala ab holes, no remanetho, nec tae oculus nec eadem caro nisi equivoce. Et signum huius trahitur ab ovatione quae remoueL Unius in. 4.nie-teo. text. Vir. dicit' ablata Opria opatione a re, res novi manet nisi equivoce. Si aut auferatur forma artificialis ab artificiato, remanet artificiatum saltem quo ad subam di materia proximam, licet mutetur quo ad talem formam, quia non remanet eiusdem figurae. Et dat exemplum in artificiatis quae reponuntur in pnto simae quo ad materiamum, sormae. n. eorum sunt acclitia, di ponuntur in quarta spe qualitatis. Et dicit quod quia dolabra est arsiciatum cuius forina. si acume est accus,si austratur acume adhuc remanet dolabra. Si asit dolabra esset corpus physicum, remoto acumin non remaneret delabra nisi equivoce.

Pro resolane quaesiti sic radendum est. Primo declara -

96쪽

bitur in quo stat difficultas consurgens contra dcfii ex. philosophi Scdo ponetur κpo Comen Tertio expo. b.Tho dc Egid.quana lustinebimus , sic terminabitur ovaesitum. Quantu ad primu aduerte r non vi posse stare dictu philosophi. sir quia dolabra est corpus non physicum sed artificiatu,to remota forma dolabre, adhuc est dolabra Naiotrahoc sic arguitur sicut se habet corpus physicu ad forma sua

naturale,sic corpus artificiatu ad formani artificialem, sicut

.n.illud est actu in rei natura forma sua , sic istud est actuinarie di natura artificialiut forma suam. Sed non dicorpus naturale esse tale puta alatum nisi a forma nec remanet remota illa, ut dicit philosophus'. ergo non di corpus artificiatum esse tale nec remanet nisi forma remaneat.Quo emgo est verun q, remota forma dolabre adhuc est dolabra. Quantuni ad scam aduerte et hic sunt duae expones, Vna est Comen.alia. b. Tho.cuieoncordat Alber. Egid ut dicemus. Sed prius piractemus opini.Coment. Adverte igitur in come. 8.conatur saluare dcm philosophi ut sonat.f.' remaneat dolabra lappellat securim di quo ad nomenin quo

ad diffinitionem ita premoto acumine ut forma adhuc est securis. Et fundat se sua tres Opones. Prima est. Hoc nome securis. siue fuerit naturatae siue artificiale di de cogregato ex INateris. s. ferro dosorina. Lacumine Scda est nonae coposuti naturalis in hoc differt a note compositi artificialis, quia in naturalibus di primo deformidi sedario de congregato. In artificialibus aut ecduerso quia primo de materia Nicdario. de cogregato. Et hoc e manifestu in doctrina stia, qtra arbitratur de naturalib forma esse tota quidditate di supam ut patet in. 8. mei. c5m. 7. In artificiatis aut sola materiae tota rei

suba cirra artificialis sola est accisis. Tertias quae licet non sit in .d.c6m 8 sormalr,excipitur in corollariae. Si illud'c Eprimo signatui nonae amanet, verum e dicereis illa res manet ea deo no solum equivoce. Et ex his sic argititur ad mente Com. Renlota fornia lecuris adhuc remanet illud dpmo signati nonae securis. Sed ex scda appone Uno me securis prio signat ma ergo remota sola securis adhuc e securis.

- . . .

97쪽

SECUNDI LI DE ANIMA

Sed hanc exponent tu Thom ista non sequatri qm sinia,po quoad prima plena est salia in lania. Nam in. 8. meta..8. deteritii nauimus contra Com. Nomen sub compositae prius signare compositum formam. Sit scalps eiusdea ponis vi cotra philosophum: Na in a. phy.tex. II eodemmo coparantur naturalia di artificialia ad formas suas admoesint actu. Un dicit illic philosophus sicut lignulo est lectus nisi hea sipem. i. formam lecti sic nec caro est caro nisi heatlpem carnis. Ergo ad mentem philosophi non remanet dolabra nisi heat spem dolabrae. Quare dictum Commemnon videtur sustentabile nisi in tensu quem dicemus infra. Quantum ad tertium aduerte p. b. Tho arbitratur dcm philosophi. sianc aut est dolabradere intelligi quoad materia moxinia cisae quae est tota suba dolabrae. Et dicitu, in hoc suffciete distinsuitur sorma naturalis forma artificiali eo et, cu illa sitis iubae rei natis copositae mutata tali forma

non remanet res subar nec eius materia Oxima. contra quia sola artificialis non est de suba artificiat cusit accias ea remota no remouet artificiatu suballa. stat. n. materia Oxima

quae e tota sus sua quae materiae corpus naturale coposita ex materia & sola sua subali puta serru aut lignit. Iuxta igithac expone dcin phi est veru . quo ad subam dolabrae. Sed noest verum formas sumendo dolabram ut est com sit uni artificiatum. 5 e. n. actu artificiatum nisi priormam suam artificialem. Scolafirmantur sicut corpus naturale remota sua forma non habet suam Ipriam opationem sic nec artificiati materia remota sorma artificiali pater. n.' serruno scindit remoto acumine. ergo sicut in rie naturaliu remota forma res non, manet, sic nec in ne artificialium artificiatum p manet reiNota forma artificiali Adargi ergo dic rei. b. Tho. cI, concludit respectu aggregati non aut respumateriae a ximae. Un cocedere tir sicut homo estio remota ala Sic dolabra non est dolabra remoto ac tantine remanettii quo ad subam quae est serrum. Et sie habet intelligi dicta

plii. Idem sentit Egid. Idemo Alber via in a. de ala trac. I.

c. s. sic inquit.Si dolabrasu corpus physicum dicorpus d

98쪽

labre qd est ferrum separetur sorma dolabrae,iam non habebit nec nomen nec rationem dolabrae nisi equi uoce nec

ferrum habebit onem ferri. sed serrum adhuc est serrum separata ab ipso forma dolabrae apud usum loquendi ideo est quia dolabra est organum artis & non physicum. Et corporum artificialium superius diximus esse principia corpor physica quae sormas physicas retinent in eis haec Alber. Ex quibus constatu, haec Ollo non est vera dolabra est dolabra remota forma tua nisi quia sertum est serrum post remotionem formae dolabrae. quod est corpus physicum di est tota substantia dolabrae. Hac depraesenti quaesito dicta sint. Q6. 7. si manifestum est aiam non uniri corpori ut

nauta unitur naui.

Amplius immanifestum est.siis eorporis actus animali

elit nauta navis ex. ILI HAEC q. aduerten, difficultas stati hoc. Philosephus

in stadis voluiti manifesto haberi r ala sit forma sub stantialis quae dat e ei cuius est forma. Costat auimnauta no dat esse naui. ergo vi sibi tradicere dicens in tex. pposito tha immanifestum dic.illud qd. s. sensit manifestu. aut hoc senseritin. s.dictis patetum intex. . dixit alam esse primu actu corporis physici. Primus aut actus est forma sub satialis quae dat esse. Ite in eo. tex dixit no oportet quaererepiquid ex ata di corpore fit unum. . dictum nullam habet apparentiam si non supponitur 1 sit sormidas esse. Non. n. vanum est quaerere si per aliquod medium nitur

motor niobili sicut nauta naui .s per virtutem motiuam No. n.ex motores mobili fit unum per se sicut ex materia di forma. Ite dixit in tex. 8 aiam esse iubanaim ronem. i. aqua sumitur qdquiderat esse viventis. Sed a motore non sumitur quodquideratellia sui mobilis cum non det immo supponat esse mobilis Patet ergo plues sensit in praedictis ecconclusit iam isse serimam corporis di nonam motricem, e iiii

99쪽

SECUNDI LIB. DE ANIMA

' Quomodo igitur manifestum est si anima unitur corpori

ut nauta naui e

Pro solutione huius dubitationis. ut auferamus omne repugnantiam a dictis philosophi aduerte, dupliciter responderi potest.

Primo potest dici Q dictum philosophi aut intelligitur de

anima vi sub se continet vegetatiuam sensitivam intellect Dam aut de anima tali puta vegeta. ua vel sensitiuasi primo modo sic est immanifestu scilicet utru omnis anima sit actus dic quoniam non omnis anima het potentias quae eodem modo respiciant corpus. Nam potentiae vegetatiuato sensitiuae sicut patet ad sensum sunt organicae, Sit siet inseparabiles a corpore. Et de his animabus costat et, sunt forma corporis,d non uniuntur, nauta naui quoniam inseparabiles sunt. Potentiae autem intellectivae cuni non exerceant actiones porgana, Videntur nullius corioris esse actus. Constat tamen e denominant hominem eue intelligentem,e consequenti necesse est animam intellectivaminiri homini, sed qua unione virum ut principium essendi vel solum ut principium operandi immanifestum est, eo quod potentiae suae in organicae sunt. Et putatur a multis hanc fuisse intentionem philosophi. Unde in rex Li. postquam dixit 'naedam animae partes sunt inseparabiles statim subiungit Amplius immanifestum si sit corporis actus anima sicut nauta nauis. Iidem dictum si referatur ad immediate praedicta, patet rebet intelligi de anima intellectiva de qua secundum multos di solemnes. ut declarabitur in libr. philosophus semper fuit dubius. Et ideo non est mirum si illud est sibi immanifestum. Si autem dictum philolaphi intelligatur de tali anima puta sensitiva dico uit sibi manifestum eo cr non habet aliquam operationem sine organo. Et sic de sensitiva divegetativa dicunt intelligite x. philosophi adducti in princ.

quaestionis ex quibus argumentatum .est animam esse acta non sicut nauta naui. De intellectitia autem tantum intelligedum est quod dicit. Amplius immanifestum dic. Et sic nulla est repugnantia in dictis philosophi.

100쪽

Sed tu aduerteia haec responsio videtur declinare ad via Commenta. qui tenet ut diximus supra diffinitionem datam de anima non conuenire Uni uoce vegetatiuein sensitive dc intellective. Et ideo secundu imaginationem suam cum anima intellectiva non sit uni uoce perfectio corporis diceret et

selmnia nifestum. Aristo. si est actus ut nauta nauis. Verum

Si a. bea. Tho ut videbitur in s. lib. assumet causam contra:omment.&manifestabitur quomodo diffinitio de anima nivole conuenit etiam intellective idest non quiesces in responsione data.

Sed ad mentem.b.Tho. sic respondebis mihilosophus

supra cocluserat animam mea tum corporis eo . separata anima non est actu vivens posset alisis dubitare quo sit actus. Nam aliquid potest dici actu tale ad praesentiam alicuius dato cr non sit forma,sed sufficit et, sitia olor. Sicut coriabunt bile ad praesentiam comburentis actu comburitur ac quodlibet mobile ad praetentiam ni ouentis actu movetur. Simillmodo aliquis posset dubitare virum corpus sic vivat ictu ad praesentiam animae sicut mobile naouetur ad praesentia motoris,an sicut materia est in actu ad praesentia formaeo maxime, qm Plato posuit alumam non uniri corpori ut so mam, sed magis, motorenao rectorem, ideo post premissa insinuat hanc dubitationem dicens Amplius immanifestudic. q.d. Licet conclusum sit animam esse actu corporis, ta naen immanifestum est adhuc de modo quo sit actus idest

quo facit corpus vivere acti, an ut Armes, an ut motor ve Plato tenuit. Et ideo intex. ia incipit philosophus praeparave secundana diffinitionem de anima, perri demonstrabit priniam di manifestabitur quoianima est actus non ut motorestaec facit corpus vivere essicienter sed formaliter, ex o sequeti manifestum erit m anima unitur corpori ut orna mare ria dc non, motor mobili sicut tenuit Pla. Haec resposito resoluta esto quadrat litere di aufert omnem repugnantiam

dictis philosiophi. Na bene stat manifestu esse chaia est actus corporis, sed manifestum esse modum quo actuat corpus, an effective di motiue ut tenet Plato an sotmaliter di per

SEARCH

MENU NAVIGATION