장음표시 사용
111쪽
τέ METAP ΗΥII caepote quaedam substantia, vel Mente serm tum , miroque hoe ordine distributum se dixerunt . Sed quum intelligere non possent aliquid ab ipsa divina Mente ex solo nihilo produei posse , materiam ingenitam, aeternam , ipsique Deo coaevam admisere , ipsi
deinde motum, atque ordinem artifex Deus impresserit . Ubi tamen sapientes illi rerum contingentium indolem subtilius explorassent, melioremque supremi Numinis deam , aeeuratam ipsius potentiae notionem Dr- nrassent , intellige e prosect illi poterant nullam omnino repugnantiam occurrere quin ens siquod a materia ipsa ex solo nihilo produci possit. Ae certe qui dena materia nitari ipsique Deo eoaeva supponatur, eique ab aeterno quiestenti, ae immotae motus alia
quando a Deo impressus fuit, motus ille exolo nihilo a Deo productus esset adeoque materia a quiete, noe est a nihilo momi ad
morum translata suisset. Itaque, si non repu- gnat motum ex nihilo maius produci , cur
smpossibile, eontradictorium, vel intrinsece repugnans censeri debet ens aliud ex nihilo sui, adeoque materiam ipsam ex nihilo, teriae produci posse Deinde vero eum intimo quodam vividoque sensu percipiamus nobisque conscii simus mentem nostram aliquando incarpis , cumque ineorporea illa fit, ipsam non ex praeexistente quadam materia, sed ex nihilo erratam esse, quid prohibet quin ipsa quoque orporea materiae substantia ex nihilo produci potuerit , eum utrobique par difficultas oeeurrat, eademque visci quae spiritum ex nihilo produxit , ea- 'em prorsus ae aequali iure ae potentia ma-
112쪽
Itaque nulla prorsus intrinseca repugnantia vel eontradictio reperitur ut aliquod ens ex nihilo producatur no ita quidem ut nihilum ipsum in ens convertatur , aut veluti iturinsecum quoddam rei producta principium evadat , quo res intrinsece Omponatur , ut ignis ex ligno productum dieitur, quod imateria ligni in ignis mareriam eonvertatur ignemque componat sed ita solum quod nihil ipsum veluti terminus eoncipiatur , qui ante rei productionem extitisse percipitur
producta res antea non extaret, atque repe
te ex . nihil ad se translata fuerit . Denique, ne argumentis aliis hie immorer, quibus hae ipsa materia creatio possibilis ostendi potest, simulque perspicue certoque osten. di quod materia quaedam ingenita, eoque coaeva repugnat, illud unum Platonicos aeterna materiae assertores impellere profecto poterat, quod si materia ab ipso Deo producta non foret , ab illo moveri, ornari , disponi que non potuisset. Etenim, si materia a Deo
producta non fuisse , sed independenter ab illo extitisset, ab ipso Deo cognosci non potvisset, eum Dei cognitio non ex extrinseeis obiectis ullis oriatur, sed ipsi intrinseca, di essentialis esse debeat , atque illud unum a Deo percipi cognoscique possit , quod in ipsius essentia, attributisque adeoque potentia continetur, ut ab illo vel productum fuerit vel aliquando libere produci possit. Itaoue, si materia a Deo producta non foret, in ipsius potentia contineri adeoque ab illo cognosci non potuisset ' eumque proinde Deus materiam ipsam. occurrit animo quiddam inirum , sed tamen Veserum , quod iste lindus nobis notus esse non Postet, Duieti t. Deo autem nisi notus esset , esse nou posset AEM. de civ. De Lib. I i. v. o.
113쪽
Memque imprimeres, eamque disponere non potuisset. Quandoquidem ergo moturi. 'm nis is ordo materiae ab ipso Deo , iuxtδPlatoni eos oriri debuit, manifestistine inserre poterant , materiam a Deo eognitam adeoque productam fuisse ; ut quemadmodum nempe ingenue satebantur materiae motum ex nihil ab ipso Deo productum suis. se . ita quoque argumentis ipsis agnoscere . prosecto illi poteram materiam ipsam ex nihilo produci potuisse s quemadmodum ex ipse materiae motu contingenter illi impresso perspicue erioque agnoverunt, atque a Philosophis etiam aliis agnosti poterat primam
motus caussam incorpoream esse porter x.
adeoque praeter corporeas abstantia incorporeas etiam admittendas esse. IX. Incorporea vero substantia dieitur il la quae partibus extensione, adeoque liditate , figura , ceterisque modis is affectionibus arere debet , quae ex extensionα
oriuntur: tantumque abest, ut extensionem.
ipsam corporis instar exigat, ut ipsius potius incapax fit, atque attributa, quae incorporeae substantiae eonveniunt, extensionem ipsam excludant neque aliter ipsi inesse , vel in illa concipi possint , quam si extensio ceteraeque corporis assectiones omninta seponantur. Ita. Perceptio , quae incorporea substantiae ha, racter esse debet, neque ab extensione oriri, neque cum extensione eo ungi poterit , ut opportune ostendetur ubi de Mentis humanar spiritualitate agendum erit. Itaque si in Deo, atque in homine perceptio admittatur , dubitari certe non poterit quin ipsorum sub--santia spiritualis .in corporea sit 3 quena- admodum ex ipso quoque motu , qui eo tingenter materiae semel inditus , ac impressus fuerit . incorpoream substantiam quandi dumis
114쪽
immoto orpori motum concelserit. X. Itaque Hobbesius , Tollandus, Collin-sius aliique plures, qui non aliam quam ma- ijdii substantiam admittunt, adeoque Mate ν alistae vocantur , ubi incorporeas subitantia impossibiles elis dicunt , ipsam quoquenlateriam , eiusque motum auferre , vel repugnantem asserere prosecto ebent ό cuni materia neque se ipsa produci , neque impelli, sed ab extrjnseca caussa quadam fieri, moverique debueri , quae materia non re . Si ubi Hobbesius asserit Deum corporeum esse oportere quo illa ure corpore destituta fuerint, nihil omnino sint; ubi To-Iandus incorporeas substantias phantasmata esse dieit , nitidam , atque accuratam substantiae deam etin corpore phantasmate mire confundunt cum tamen substantiae notio ab ipsa corporis,in materiae notione di stingui debeat 3 quamvis intrinseca illa tun, corporeae, tum incorporeae quoque substa tia noti perspicue a nobis intelligi vel apprehendi non possit; sed illa tamen a variis modis, atque attributis illis , quibus astecta fuerit , abstrahi . secernique debeat , ut una proinde corporea, alia incorporea esse possito XI. Quo tamen loco observari plurimum debet quod a Stoicis etiam, atque nonnullis Ecelesiae Patribus humanus animus, Angeli , Deus ipse corpus oeatur se sed alio tamen distinctoque seni, quam ut ipsorum opinio eum nefaria olandi , aliorumque sententia temere confundi possit. Siquidem Stoici, ac Tertullianus ' etiam quidquid ens foret, atque
mitis negabis Deum opus esse, etsi Deli, ira i tus est Spiritus enim corpus sui generi, in sua et-figies Terι ad . Prax.
115쪽
a natu distingueretur, oufus vovi in adeoque ipsis etiam ret- efinias, ' in ' - εμ, inem nes , amiser corpus esse diem Mnesi ut illa nitrum hoe Omris nomine mir. At corpus illud a misistit, sis inseporea substantia peispieue distinguebant, eum astiniones tuas , atque attributa , quae gor poreae substantiae sue -- comem μ ν ab ejuseiodi corpore pingerent: Moetae ipsoriam error aut e versia in soloris nomine minus aeeurate feIieiis que usurpando eonsisteret mo estis vero ceterique lubstantia onmes ira eorporeas esse volunt, ut eo meis sili---ones 1llis adste bant, adeoque Leorporeis sibstantiis nullo luerimine distingui posse contendant. XI Minde vero iam saeue Misersis , nos hypotrusi, resenti erit . quippe quae 'perocui tum eorporeae , tum incorporea ruoqii substantiae notionibus hactenus expotis adversetur Asseris illa f. anιia nomine en illini uitelligi , quod hi seipso indem pendenter ab illi quaminaque te exutaeci que re omnes a Deo pendere intellit ret , substantia nomen Deo sol eonvenire , vel eonem posse arbitratur a etera in re vixines, quae exinani, nihil aliud esse, die, a quam modi fieationes quasdam attrubutorum, quae in hae ipsa divina substantia.
periuntur axaque diserte ille Meuit quod
Potuit propterea Tartinianua Fixari mrpus Deum dicere quia non uest nihil non ea inanitas, non es corporis, vel animae quali f. ua
116쪽
praeter Deum nulla dari , neque eone pi potH se amia ideoque unam tantum ex substantiam admisie, quae aeterna, indivisibilis, infinita sit eumque in illa extensionem quandam infinitam ipse eonreperit, ait extensionem illam eorpoream esse oportere , unde subdit: e corpus intellis modum, tu Dei
essentiam , quatenus ut re extensa considerari. tur x eerto , O determinato modo exprimit
cb Denique , eum divina substantia cogitandi vi praedita esse debeat, in infinita il- .la , simpliet , aeternaque substantia infinitam cogitationem infinitae extensioni conjunctam esse putavit , ut proinde extensi s simulque esistatio veluti duo intrinseca, messentialia. divinar substantia attributa enseri debeant Hines, eum extensio , sive materia a divina substantia non distinguatur , nullaque pro sus substantia praeter divinam in Spinosae hypothesi admitti possit , iuxta pinosam ne que materia reari , neque ulla eorpore , vel incorporea substantia produe potest , sed quidquid existat , ae fieri videatur, nihil est aliud , quam divinae substantiae modificatior
ut proinde neque rerum contingentia, neque 'arbitrii libertas , neque ereat agendi vis , neque effectus aliquis naturae legibus contraxius sive miraeulum admitti possit sed om nia potius neeessaria sint, quippe quae neeeΩ sariis , ae immutabilibus divinae substantiae legibus peragautur ' . XIII. Quamvis autem perditae . a nes riae opinionis hujus falsitas aperte Iatis intellis deprehendique possit , aliqua tamen ie
117쪽
opportune , brevitetque observasse iuverit
iit illustrius adhue ostendi illa possit. Ac primo quidem Spinosa fallitur ubi Tolum ensnlud substantiae no ne voeari possis' arbitratur, quod ab alio non pendeat adeoque nullum ens aliud , praeter Deum; substantiam eenseri, voearique pota Gntendit. Etenim, ut alibi jam demonstravimus, sti santiae nomen, atque idea id unum requirit, ut en illud , quod substantia vocatur, in trinsece in se subsistat , perfecte concipi esse possit, quamvis alia existere non conci- Piantur . Itaque , licet effectus omnes , ut homo , api , sol, Ne a Deo, sive a reatis, etiam caussis oriantur , atque ab illis exi- sentiam sortita fuerint , substantiae tamen, censeri dicique poterunt quod 1 nulla alia, re dependeant, intrinsece ab aliis distinguan turis existentiam ae operandi vina ita reee-- perim , ut , quamvis nullum ens aliud existe m, illam tamen exerere,' conservare pos. . sint. Quod si substantiae nomen, atque idea' ipsam quoque caussam ex ludere deberet, qua substantia producta fuerit , subitanti e quidem nomen ereatis rebus adseribi non Posset , solique Deo conveniret 3 sed intrinia seca ramen, atq*ie essentialia rerum attributa a contingentibus solum ipsarum nodis
sthetionibus nullo diserimine distingui poς
sent . ut lapis a figura , homo a perceptio neis quam exerit 3 eum tamen inter hominem , eiusque pereeptionem, inter lapidem, helusque figuram perspicua varietas, a distin .ctio intimo quodam sensu deprehendatur . Quid vero quod in creatis rebus, ac Praesertim in homines, plurimae tum physicae tum morales imperfectiones reperiuntur, quae infinitae Dei potentiae, persectioni, bonitatis scientiae , sanctitati adversantura Itaque , sit
quidquid in homine reperitur , quidquid ab ,
118쪽
homine efficitur nihil aliud esset, quam certa quaedam divina substantiae modificatici imperfectiones illa divinae substantia inesse ae ab illa produci deberenta quod sine sum. mo stetere cogitari vix potest XIV. Deinde vero cum ait Spinosa quod i. eiusmodi divina substantia extensio veluti ipsius intrinsecum, messentiale attributum reperitur . quis aperte non videat extensionem ipsam veluti substantia cujuslibet essentiam admitti eum tamen extensionem illam ne ipsi quidem orporeae substantia essentia .lem esse ostenderimus . Ita eum a textensionem hanc necessario infinitam esse oportere, perspicue fallitur aram finitas, aut infinitaret
extensioni contingens est, optimeque concipi potest extensio , quamvis illa terminis cireum scribatur . Absurdius est etiam quod extensionem illam indivisibit em esse dixerit
eum extensio quaelibet partibus componi debeat, adeoque varias in partes resolvi , dividique possit ut proinde extensio indivisibilis ontradictionem involvat . Accedit etiam quod mira illa motuum varietas , quae in Universo reperitur , aeternae , infinitae atque indivisibili substantiae convenire non posset, quae semper una, ae Imvariabilis esse debere: ne scilicet ex motu partium divulsio, , transpositio, adeoque diviso produceretur . Denique cum substantiam illam aeternam , infinitam , indivisibilem extensione sinuitque cogitatione Praeditam esse arbitratur, repugnantia simul componit cum perceptio
corporea extensaeque substantia convenire
non possit, ut opportunius alibi conva Lollium demonstrabitur.
XU. Itaque universa Spinosistici Systema,
tis labes , atque impietas ex hoc un prO- fluxit, quod ipsius Auctor creatas ab in crea ta corporeas ab incorporea substantia notat
119쪽
dinuruit adire, iue materiam im Deo, m re orporisque attributa eima Dei attributis misere confudit unde repugnantia ver contra lictoria simul eoniunxi et cui veprimi asserere videatur, autho'- potitiis sndueir, quippe qui rerum sabstantiam a divina sitbstantia non distingvat , unoquφ edibo libertatem, moraini Ieses, ellipoden omnem subvereat. Ahera quoque Minostieae sententia erann is origo exinde Muti fonte manavit, quod nefarius systematis huius Auctor asse
ruit quod una substant nequis pro ei iis Mia hi adeoque inuram istum mim
flantiam existere, vel admitti Possis putavit. Erusmodi veris mineipium de eo istum m ductionis genere antelligi prosecto p uerit, enisii trione substani in serie essitur liquidem perspicue repugnat substantram unam abalia protaere, simulque tamen ab alia distii gui, ut eote substantia lueis, qua ab ipsa solis substantia manare , lictumn , sese prostuere Mileipiatur , a solis substantia minime imstinguererexamine iis, qui undum abeo per eiusmodi emanae οπι preMiisse volime
νομ negaraine, eique nomine unive iv hane ad spectat lia Mundi eoinpagem, vim que ipsi inditam livelligendam esse dixerunt. Ubi veris prineipium illud , aut propositio de eo pro hictionis tendite intestimur, lo quo substantis quaedam nem ex veteri sub stantia profluere , atque ex illa proris in columi nisi et se ex nihil o prorsus es id auiit , o Mino susi eraseri labem cum
120쪽
in eiusmodi nova novae substantiae producti ne nulla prorsus iturinsee repugnarui , et contradictio reperiatur , ut paulo superius contra Platonicos densionstravimus. Ita quoque nulla repugnantia in alio productionis genere reperitur, qua veteri substantia prorsus destructa , nova substantia produeatur Quamvis enim in hoe productionis genere,
qui ereatae naturae viribus peragatur , materia ex veteri substantia in novara transire, manare, ae sere profluere videtur, adeoque cuIusdam fere minationis instar haberi illa possit, eum ante vetus substant.alis forma prorsus intereat, novaque prorsus substantialis fornis maffectionum eongeries a vetera
distincta produeatur, illa non emanatio, sed nora distinctaeque sissistatui productis ce
XV Sed , ut a perditis sentenisis illis digrediar, quae maximo Philosophiae, atque ipsius etiam humani generis dedeeore ab iis invectae sunt, qui ingenii acumine , a Metraphysici nomine prorsus immerito gloriari talent, atque eaeomplectar, quae de Orp reis , atque incorporeis Entibus exponendi supersunt, observari plurimum debet , quod si uti duplex stbstantiarum genus amittendum esse iam diximus, ut aliae nimirum eo poreae , adiae incorporeae dieanthia , ita quo.
que eadem prorsus varietas ae distinctio io modis etiam , attributis, atque affectionibus agnosci debet , quibus eadem substantiarum
genera exornari conspicimus . .
Itaque corporeum accidens , modo , affectio dicetur illa , quae orporeae silinam riae conveniat, ipsi inhaereat, ipsamque m. dificet, ae perficiat Ladeoque aiactiones ii Zex ipsa orporis extensione oriri, aut ab illa Pendere merito existimantur r ut ara ira γ