장음표시 사용
141쪽
obiectum aliud , inflectano. Etenim qua cumque demum ratio. quaecumque objecti eo-gniti bonitas, atque amabilitas ob fervetur, quaecumque cupiditas, aut amor in voluntate libera excitetur, ejusque vim ad unum Pollus , quam actum alium, allietat , inelinet, ac veluti abripiat, semper tamen age di iris , . quaeia caussa libera reperitur , in-- disteretis esse debet: ne ulla ratio sus iciens, esse poterie, quae caussam ipsam determinet x.
nisi libera ipsius electio, qua ita obiectum.1mum amplectatur , ut aliud etiam eligereret amplecti possit . Quod si in ereatis et iam rebus, quae vere rabera sint, soIa ratio suffieien eligendi est libertas illa , atque arbitrium, . quo praedita sunt, quis aperte non videat quod in ipso Deo nulla prorsus rati, susserini fingi potest, quae ipsum Impulerii et ad operandum, nisi perfectissim . atque in finiti libertas . illa , quae in ipso infinitae a
Uentiae , bonitati . potentiae conjuncta repe- ritu Itaque nulla ratio lassiciens aut oncipi, aut inquiri, aut afferri poterit cur lio Potius, quam alio m modo aes produxerit nisi quod cita volvit; cur haec: potius, quam alia, entium genera ereaverit, nisi quod ita
voluit et ut optime proinde intelligi , dieque debeat , quo alio prorsus .produeere , alio prorsus inodo operari potuisset , si id libero ipsius arbitrio libuisset . Sed haee , aliaque id genus plura susus opportu nius, ostendentur. ubi de humana voluntatis arbitrio , ipsaque Dei libertate suis in loci ς
XII. Interim vero eoronidis loco addidi C: se iuverit quod essectus omnis in caussa suar- potentia aliqua ratione continer debet , ut ab illa produe possit 3 quamvis interdum.1.rmorseri, isterdum vel o in inter solum νά
142쪽
P Aa A P. VIIII to aut υἰrrualiter stectus ipse in eaussa eontia neri dicatur . Etenim , si estectus ille eatissae similis sit, adeoque ipsius essentia , intrins ea nempe egentialia attributas in ipsa
quoque caussa reperiantur , tunc stectus in caussa firmauite contineri dicitur 3 ut filius in patre , novus ignis in veteriise Sinis rorastectus ipse caussae dissimilis sit, diversarique prorsus essentia praeditus uerit sed caussa tamen, quae illum produxerit , virtutes omnes, in persectiones contineat, quae in ipso reperiuntur x adeoque potentiam , agendi vim complectatur , quae singulis stectus persectionibus producendis par esse pos. sies, tune estectus eminente inlium , aut Gr-tualiter in auta sua , sive causiae potentia contineri dicitur . Ita , cum D us possctibiles
omnes reatarum rerum persectiones uberrime in se complactatur: atque infinita pro sus potentia iraeditus sit , reatos estectus
omnes non Dumaliter emsnenter solumeomplecti dieitura quemadmodum ere artifex ipse picturam, aut statuam , quam effinxerit . in virtutes, sive potentia sua contine
. XIII. Atque ex hae ipsa ratione, vel modes, quo caussa quaelibet antequam erictum suum produxerit, . ipsum in essentis, sive pο- temia sua omplecti , vel eontinere dieitur variecas alia , sive distinctio deduci solet qua caussa ipsa vel in actu primo , vel in actu secundo concipitur . Etenim , si estectus, ipse in sola caussae potentia adhuc contineatur . adeoque eatissa operandi quidem Potentia praedita sit, sed nondum asiam exe-rat, nec flectum ipsum producat, tunc illa ita actu primo oneipitur , sive in actu primo operativa censetur Sin vero estectus ipse nunc producatur ,- adeoque ab actu primo adisecundum, sive a potentia ad actum trans.
143쪽
ratur , tunc eadem eatissa in actu stetintai
nclaitur . sive in astu seeundo eficiensae ooerativa eensetur. XIV. Ita quoque ex hoe ipso fonte, sive ratione , qua est; s alimus ex ipsa eaussae potentia prodire dieitur , diserimen illud oriri , vel observari fileue poterit , quo est sectus ipse aut adus, qua producatur , interj- dum immanem , interdum transiens appella tur. Si terminus ille , ad quem ausis ope
inmis actio diristur hoc est estectus ipsi, qui produeatur , in ipsa caussa veluti syrie .cto remanet, ne essectus, aut actuo manens vocatur: ut porceptio, δέ amori, qui ab humana meiste In oductus fueri , in ipsa mentie vehit ipsius asiniones , remanent . Sith ero in milius ille , qui ab actione producitur, ab operant eaussa distinguatur , adeoque essectus ipse in extrinseca distinctaque ret, eluti subiecto producatur, Essemus, actior quoque rarisios, vocabisuris ut sum sit 'Ruset motust pici imprimis
144쪽
N. OOLOGIA Ommunibus Entium omnium pran Leipiis, Mastectionibus, qui singulimrerum generibus inesse solent, me liori quo poterat ordine iam de- monil ratis,altera Metaphyseae Pars explicanda nobis occurrit, in qua iuxta seriem , atque ordinem superius eoiastitutum de craatis miritibus, praesertim ero Ment σε manae natura, eiusque viribus, ae attri' hutis agendum erit; . ut exinde ad tertiam, supremamque Metaphysicae Partem, ad accuratam Dei eognitionem quibusdam iveluti gradibus astendatur . Itaque haec alterra Metaphysicae nostrae P rs. ommuniorI quidem nomine Pneumatoris inscribi solet, quod ita illa de reatis Spiritibus disseratur; Ied plerumque tamen POcbologiae nomine, cari consuevi , quod in illa Animi, vel Humana Mentis natura accuratissime demonstre,
tui; ideoque a pluribus elariori quodam , distinctoque nomine 2 ρο tetrari Ment Is nimirum cognitio, vel scientia appellatur nut ab illa Physiear arte distingui possit, in qua de variis An generibus disputatur. Quanta vero cognitionis hujus uti sitas, vis, ac praestanti esse debeat, facile profecto intelliget quieumque observaverit incorporeae sub
st a in iraquesque nostri naturam ceteris
145쪽
greatis rebus puriorem longeque nobili orern esse oportere simulque perspexerit nihil ab Lirilius esse posse, qua in si humanus animus exteriora obiecta, vel corpora contempdetur, seipsum vero , naturamque suam , originem , vires igitore . Accedit etiam quod ex perspicuis nimi nostri dotibus , praesertim vero ex ipsius spiritualitate, atque immortali- rate, ex arbitrii vi, seu libertate , quae rite 'accurateque demonstratae iam fuerint, plurima velut e fonte dimanant , ex quibus universa fere morum doctrina , humanorum actuum honestas, legum robur, neera denique hominum felicitas oritur ut optimo proinde iure Mentis humana cognitio veluti praecipua Ethicae, veraeque Religionis origo, fundamentum haberi consueverit. Ita ver universam hanc Metaphysicae partem Animique nostri cognitionem brevissinae eo m- plectemur ut initio qurddm de Animi ipsius natura , ac rigine disseratur . deinde verb- ipsius spiritualitas, atque immortalitas osten-caturi singulae ipsius facultates ti agendi vires, hoe est intelligendi ratio, viarbitrii,
libertas mox demonstrentur I arcanae denique legεs , ac modus illextisdicetur, quo incor poreus aciperennis Animus mortali corpori conjungatur . . inandoquidem vero ad hane ipsam metaphysicae partem ea i omnia reserenda esse an diximus, quae de creatis Spia Vitibus aliis , nimirum de Angelis, solo rationis lumine cognosci possunet, supremo tan-
146쪽
3 QI Mentis humanae eognitio ex plurimis veterum Philosophorum sententiis sepe relida seret, Animique nostri vis, & brigo, ex variis aliorum opiniomus explicanda lacile eum. Heraesito, . a aliisque: pluribus suspirari quis posset ipsius naturam abstri , ori obscuraui. φωχροrtere , e nis allius inveniendae spes nctis ademista bdeatur . eum maxima, ae infinita sere vane eas in sententiis illis appareat. I hae ipsa tamen admirabili opinionum Urietate .saeile intelligis vel observari pote rit quod ipsarum plumnae . absurdae . adeo sunt, ut eontemni potius, ae irrideri , quam serio , reselli debeant i quemadmodum sane
deprehendi vel observari poterit quod illustriores omnes Philosephi , licὸ obscurius
sententiam .suam expresserint, in hoc tamen mirifice consensere, ue Animi naturam ineo; P ream, ae immortalem esse putaverim , ut minenti Capite ano ostendetur . . Antequam tamen 1,ris Gaas , illa retemque Mentis unianar odes , a flectiones vires, ac munera dem0nstrentur, ipsius in, dolas , natura , , existentia demonstrari
147쪽
ne r peritur, ut rosius praesidio ille cogite , verum intelliFat, bonum vesic, ibique eius num onscius sit ut quemadmodum nempe nostrum quilibet admirabili quadan parti rextiira sensuum varietate. , ravi filiseia, 'otu, aliisque id genus cor reis a ctionibus motus varios, variosque corporeos actus producit , ita quoque Mentis, aue Anim praesidio, veluti puriori quodam distinctoque priuespio, obiliore, abi , allia Dperius memoratos effeta , qui evie corporea substantia, neque a corporeis ullis astectionibus oriri possint. Hinc principium illud, quod eiusmodi ut in 'ii. . eaussit .s, origo es debeat, R, AMIA Aniam vocari etiam solet, quod nimirum incor-Poreae- cognitionis, aut rationis capax sit
adeoque perspicuo certo iii diseri mine ab Anima distinguat a, eorporeis Oibusi δὲ rebus adscribi solbi, eum Planta quo que a Bruta peculiari quodam nimae genere praeditae existimentur . Ita propem*dum Graecisia Animul Anima distingui, distinctoque nomine voea r sole; ut solo quidem υχοῦ An nomine Utta, ae inferior illa Animae eetes deserar, quae a sterno aeris in irati rex motu vetuir, alitur, ae conservatura Meuliari ' vero nomine δε Mens appellatur minitior altera vit , vel Anima species quae ratum praedica sit, adeoque Malluse
148쪽
- PARS H. AP. L. rylit ut optime proinde dixerit Macro bius: PH Animus proprie Mens est, qua ny
cretius ipse , quamvis Orimum corporeum ac mortalem esse putaverit, ipsum tamen ab Anima distinguendum esse demonstravit by de Anima, atque Animi conflet nutu
m. Eiusmoli vero principium , sive Animum, aut Mentem in nobis existere , quae in nobis ipsis in te igat, ae velit , simulque eorum actuum sibi conscia sit intimo vivis doque sensu percipimus, ut nihil proinde certius, aut evidentius effingi possit. Itaque praeclare dixit Aphrodisaeus Animum
maxime cognitam, ac manifestam e quemad modum enim nihil onmino perspicuuna a gis, ac exploratum ella potest quam nos cogitare dum cogitamus, aliquid velle eum Volumus , percipere , dubitare, recordari seu percipimus, dubitamus , recordamur pila quoque perspicuum nobis certumque esse debet principium illud in nobis existeres, quo singula operationes, actus illi in no,. bis peragantur αΗine optime , accurateque Cartesius o servavi quod quamvis aliquis de rebus. Omnibus, atque de ipsa quoque existentia sua dubitare conetur, ex hac ipsa tamen du- 'bitatione, vel cogitationis genere, quam irra
Non est ciem Anima, di Mens aliud est enit, quo vivimus , aliud si, cogitamus. Lact. D. Vinis.
149쪽
ra M II so ctylio enio an vividoque sensu pertiviet , ηε,is stili e uiseri debet rem, aut Aesinunt, an Melitem co tantis mim erae nihil aut operari , aut cogitire, aut pere, Irere, aut dubitare un uani bossit, nisi prius existat, .eogitandi vi , sive pri pio pr*IU. In eo tamen Carressus ipsi a iserem Philosophis omnibus dimingui debet , quod ineri qRidem cogitationem omnem, mecu' m e tu . fuerit, ni Paliud esse athitrantur miam a section in quand in , modiscationem, δε m, qui ab humana Mente v luti substantia producatur, quae cogitandi vipi aedita sit, A me irationem id am exerere sibinde possit, ut proinde esidalis areniant distingui debeat . Cartesius vero eoa gitationem ipset a re cogit3nte distinguen--- ne vita atque Animi, sive Mentis immanae naturam, ae sientia' in has ipsa cogitatione positam Eta puri ni quemadis dum prorsus Corporix naturam In actuat.
iam diserat , ut opportunius 'alibi demunsovinnis. Itaque Caritatis ex eiusmodi Animi natura a se eonstituta necessario de duxit quod Animus ipse semper aliquia eper ri, rei cogitare debet a qpe a pere ni e u ione cessare, sive desistere non m test; ideoque uin senini ,-timiinfantiae, turi ebrietatis tempore semper aliquid ab Animo pereipi , vel agitari putavit . Qua quidem
in re Carte praelincita videntur Veteres illi, qui perennem-,ὸ aeteritumque motum Animo eonoessereri perinde quasi ipsius natura in o uno perenni motu onsiste-
150쪽
δειθμὸν se Πν κινουντα numerum seipsum moventem, i Thales p. ιν αεικίνητον stabian τι am perenni motagitatam. I adeoque motum ι1llum ab Anima divelli non posse putarunt. Ita Philo Iudaeus a tali quod, si Animae
ipsam quoque exima rebus, ut amplius exsestere, vel comprehendi non possit. in Sechaee Cartelli, VVolsi aliorumque opinio saei Ie refelli potet utenim, ut celebre effatum a Philosophis omnibus receptum habet , perari equisu ad esse; Me que cogitati , . quae cactus aliquis , aut pe-- ratio esse debet, supponit else, aut ens dis Iur, quod cogitat hoc est ipsa Mens cogitandi capax concipi debet antequam lianc suam cogitandi vim exerat , is acta cogitet cum praesertim Deus solus, qui misae infiniti, simplicitate is perfectione praeditus, est , ab actii suo non distinguatur .
eatae vero . res, . quaecumque illa fuerint Partim assitu Partim potentia componantur adeoque in alliis pote . ab operandi vas, ae. substantia qu e Peretur, ab operartione. distingui debeat. Accedit etiam quod cogitationes illae, quae ab homine producuntur, dissimiles omnino . variaeque sunt ut interdum una . interdum . alia ab Antino P roducatur, Animiisque ipse ex unius obje- et L cognitione, ramore ad obiectum aliud repente rapi, 'et convolare videatur. Itaque nulla peculiaris coguatio , tanquam a Animi ellantia haberi potetit , alioquin essentia illa variabilis, multiplex, inaequalis, diversa se
Iet, cum . tamen intima aerum indoles, ae natura semper eadem, constans, ac invarIar