장음표시 사용
181쪽
Menti nostrae vestri piaclens exhibeato It que uicet a Lohio Arualdo, aliisque no
nausis imagines ab ipsa. pereepsione non distinguantur, inciar se tamen et erum ama'
his a limi ἄψ isi , quo Plauo omnisnaprimus Idea appellavit, quarum ope incor- .Pore cognitiori incorpore nempe obiectisve mori, nobis peragatur . Atque: haedo iure quidem Illivosi hi omneo , si vereres
solam, ac recentiores etiam Epις reos exin peris, qui incorporeas cognitiones, adeoque Incoryoreas etiam imagines sustulerunt, una veluti voce, conspirant , ne incorporeas quas
.dam ideo nobis inesse lateamur , uvae, s modum apsorum quilibet. ae Epicurus et- amcorporeas imagines , specie . doli, spe- .eis Muransasinam a corporeis sensibus acquiri putavit, uris proinde, qui sensu que dant careat , ea quoque de , is ognitione carere debeat , qua ejusmodi sensu ac L
IIJ In explieanda vero spirituali 1 Ide
rum natura , . origine tum veteres , tum
recentiores etiam Philosophi mirifice dissident . . Etenim Aristoteles incorporeas deas a statibus .nrici ex corporeis nempe magiH-hus, quae sensibus exoptae , ae e bro impressae fuerant , abstrahi vel doci arbitratur . Ille ni intrum existimat antellectum tabulae rasilis instar lia ii uni esse , nia a proinis inago , vel rerum idea depicta insevipti, vel impressa suerit. At ubi Mens ipsa corporeas imagines , a phantasmata. nigmpletur , qua iensibus et inma ac cerebro impressa sint. assa immpc,rea quadam puriorique duce periundi , axorporeis aste-ctionibus is singularibus aeirm mstantiis ita
separat . a. it , ac seiungit, veraxinde ineo Drea quaedam speetes ea, mi r ab latellectu, incorporea nimirum potentias
182쪽
eognosci , atque incorporeunt Obiectum exprimete perfeci possit. Hinc Aristoteles intellectum ipsum partina agentem, partim patientem esse .dixit quod nempe vi sua incorpoream speciem exsculpat, abstrahat, ae siformet; deinde vero speciem ipsam, ae imaginem e Grinatam veluti bi impressam recipiat i quemadmodum species ipsa 'quatenus in intellectu imprimitur ipsique inhae- ret , impressa licitur , quatenus vero ab intellactu procuditur , ac percipitur, verbum, aut species expres a vocarur unde Hebie eL fatum illud a Theologis etiam usurpatum quod omne intelligens intelligendo efformax verbum. Quaecumquς vero in Aristotelis hypothesi de spiritualium dearum origine dicta sunt , eadem fere in assendi quoque , Lokii sententia facile intelligi exponique possunt 3 cum ipsi quoque ejusmodi id earum originem a sensuum ope , Animique viribus
repetendam esse opinentur 3 quamvis Lὀhius incorporeas illas imagines non a corporeis:
abstrahi , sed ab Animo serinari putaverit dum orporeis imaginibus ille Mercellitur, adeoque meditatione , conjectura , dissere.-dique viribus novas , sensimque Puriore v
IV. A certe quidem Iinquiunt, illi , mi
incorporeae imagines singulis hominibus impressae, ac innatae forent, hominuiti quilibet eandem prorsus imae, honestaris, Dei Ste. id eam laaberet , adeoque par aequalis spiritualium rerum cognitio in omnibus h6nunibus haberetur 9 cum tamen mira dearum varietas in variis hominibus habeatur a ne eadem, maequalis, sed mare potius diavertari cognitio , vel ad artes cogniti ne ipsas comparandas dispositio in variis diominibus observetur. Ita quoque pro varia sensuum , :
183쪽
Giga noruna indole se perfectione , pro x- .eio sensuum usu variaque ratione, qua pue--e educati fuerint , varia quoquς rerum cc
tur, cum tamen haec prorsus eadem is ae .
aqvalia sint futura , si 'irtutum, aliorumque -obiectbrui ideae mentibus ipsis ingenitae, aevi Uressis sonent. 3. Dein se vero, idearissae innatae, adeo que Animi substantia semper impres, o ,
lentis semper etiam ipsi praesentes essenta4Mh-- e per ab Aium pereipi deberent;
die humanus Antinus illarim operi sue in 4nis incorporea quaedanti objecta semper e gnosceret, etiam insantiar, somni , vel ebrie-Aaria tempore incorpoream eognitionem alib i aut emereret uotum timem in an prae a diurdum esse iam vidimus 4. ecedit etiam quod infinitus propemo dum i eiusmodi spiritualium idearum num Aus , orietas , ordo , serio adnintendad I et cum infinita prorsus incorpore objecta Θ intelle' cognosti possint, atque admira-asilis qli axi inexhausta cognitionum serie in artibus ac scientiis acquiratur. Fili vero inutieitam quam tot idearmin s xiem , quarum plurimae vix unquam excita renturi, in implici Qineoreore Animi subpingi , atei imprimi potuisse concib. Denique eam vim nobis inesse expeti-anu , eis corporeis etiam , oneretis , cs' 'rihus id ris corpore senis texoeptis in- op xpoream hieciem est.rmemus,quemadmo-
a iis enam Liveris iudimur, quod U
184쪽
Eia conspiciuntur; quod nimirum incorpore vDei eognitio is idea ex corporeis .eatarum rerum imaginibus exsculpi potest . Ergo, si incorporea quaedam imagines ex se
sibiis oriri , vel ab Animo formiui possum, ceterae quoque ab Avinio educi , --φnsi Poterunt ideoqne imagines illae, quae inge. nitae, ob impreis dicuntur, inutiae ceu
se adeoque refelli debent. plurima , quae' Peripateticis , &Lohio mi, oro mentis acumine,, elegantia proferuntur , maum: veri speciem praeseserant.
Rutonies tamen curesilini, aliique silurimo corporeas quidem ideas a sensib- ae uiri cerebro in prinis posse concedunt , 1 -- Poreas tamet ideas prorsus ingenitas , hoc est ab ipso a eo mentibus nostris impressas,, esse a biti aritur; ut Lem p Mis .iidem 4m finibus, veluti e casione quadam excitari, illae possint; sed a corporeis, tamen imagin-bus abstrali educi, vel ipsarum praesi sol ae sevis Mpe δε intelleia sci mari noni posvit quanisis Cartesiui, Malebranchius,lLegius , et blattius, aliique idearum innata , tum assertores tum in asseretidis illis , tum, in emplicanda lege qua L notas coa nos in Vtur , plurimum disteraut ' in
i. Etenim , inquiinat illi , nulla prorsis, assinita, connexio, similitudo, sive propor' tym ' monNs, incorporeas ideas rest
es , ven oriri, tum possunt o . . . , Neque modo.eorporeae . a spiritalem si inter se .conferantur , omnino dissi-
185쪽
3. M. eme idem eorporeae imagines ea latum obiecta exprimere , vel repraesentar Possunt , v eorporeis, alit sensibilibus aste Minnibus praedita sint , ut ad re, colore eis. At in spiritualibus, vel aneorporeis obiectis, ut justitia, tempora, verisit e Les nullus omnino eolo , nulla prvi sus orporea quaIitas
cieri ruri ergo in corporeis ipsis ini aginilnis. Jl omnino lammmum esse potest, quod ex illis abstrahi, secerni, vel educi possit . . . Denique id prorsus immerito a Peripa-
is eriunmine , sensibus exeipiantur, ae e rebro sic imprimantud, ut nimiis illas in- Meetes atque ex iis ineorgoream quandan rsrecten elicere.. possin . Eieri in licet a cose H eixi eius imagines quae lan, sive phan, sinata prodire ad sensuum organa deis cerebioque impressa onservari putentur 3u paulo vperius iam diximus eaeque ima' sine sitis re coloribus ornatae somni tempore exeirari videantur, quidquid tamen ab , ea ternis obiectis ad sensus defertur , ae illo-- ad cerebrum , animique seden d
nihil est aliud mam peculiaris 3
dam spirituum animalium motus, exta quae' dum vibratio i qua cienuissimae nervorum s cerebri fibra pereelluntur 3 ut Mima diu- tima observatione, vel eonuietudine erudita pro vario vibrationum genere, ae motus ino dole hane potius, quam aliam sensationem holus potius , quam alterius . obiecti pereeptionem in se excitari, cognoscat . Itaque
rituis idea exsculpi . abstrahi , vel educi Misit , inemporeae imagines a viasibus in
186쪽
vel sinasuum ope ad Ammo procudi non poterunt, ideoque potius innatae a Deo, ni mirunt, .ntinis impressae eenseri debent quamvis admirabili quodam is arcano Qivini opificis consilio intagines illa ea lege mentibus nostris i insu essa seerint , ut a connosci non possint, nisi prius a corporeis imaginibus excitentur . Quae quidem lac, arcana prorsus corpor eae sinuatque incor--Μ cognitionis eoanexio iii 4ps quoiae AHu EL mittentia ad inutibet eum ipsi quoque incorporeas illa im gines , quae iampridem sentuum ope Animique viribhis formatae fuerant, semper quibdem 'Ammo impressis esse velinmen illas sempes ab Altimo cogi osci dieatu, nisi prius a corporeis imagiri ibus , a corporeis ne rapirituum animalium motibus ,
C Huius principii lumine quidquid a
P ipateticis eontra laeas innatas oppositum ruerat, ita a Platonica diluitur , ut incipis quoque Peripateticorum hypothesi ana m imi si vitiatem reperita reorum ilici: perinde quasi teaque opinio iisdem- difficultatibus premi videatur Ixaque ' primum escii algumentum 'reponere plerique solent quod quamvis dem,prorsus spirituales 3 idec singulis hominum mentibus impressa fuerint, maxima e me in hominum ideis varietas observatur , quod imagines illar inaequaliter reorpovis imaginibus esinitentur inremadmoduin ergo Peripatetic docent , quod , quamvis iidem sensus, eademque Animi substantia, ae e
187쪽
ra, spirituum animalium motus,insensuum organa acriora, melius hue disposita sint, acarireris,cur nox educatio conce curii , id e quoque meliores sintsuturae; noli quod illaea densibus , aut Leorporeis imaginibus ex- Rulpantur , sed solum quia es imaginibusi sim varia sensium imitae, ac perfectio
ne ina uallier, memin Qtiam vis autem spirituales idear Menti.- bus voltris innatae, adeoque semper praesentes sim, non amen semper ab Animo perci
si , sive eo se debent sed tibi alum
eorporeis imaginibus excitentur quemadmo dum prorsus Perii Metici ipsi Meent tro1. Qirituales idear semel aequisitae, aut ab Ani
s. mata semper quidem Animo knpress
rimanen ; nem taliae sempet ab Animo. eosnoscusitur sed sollim ubi a sensibus, audcorporeis ima nibus excuantur ..
. Quod vero pluriim op p'num infinitum semidearum nummim. o nem , varietatem admittendam esse , facile diruti profecto- poterit, si mentis livmanae vis , indoles, acnMura inservetur . Etenim , si Antimis ipse dum infinitarum rerum cognitio si amunxit , insilitum illitin idearum numerum abo strahere , procudere, sibique comparare Pometes hius e itaquς opinanιu , cur idem ille ideatum arum riu ob ipsis δέ mibum imprimi di ion. Po reric si Peus in illorum I pothesi Alciistiti us nostris vim illam cor Nesiit, qua ideas etiam illas procudere posse- , tam num iam erant f uri, cur Apseo. Misa eorum illas imprimere non potuit , qu cu
188쪽
i- nunquali ab Animo cognoscemiae tuom s. Denique ii Lohius ceterim a d vas vina quandani Mentibus nostris inesse , dua. spirituales ideas exeorporeis exculpere , sibique formare possinr, prorsus immerito, stinstraque id ab illis affecitur eum nulla pror . sus corpore imago a sensibu acquiratur , , nihilque prorsus Masuum ope ad cerebium . xiii visaeos feraim, nisi spirituum animmalium motus is certa quaeiam ipsorvini vibratio , ut paullo superius ei observatum. Ergo si incolporeae inargines a sensibos ori. 34, aut sensuum praesidi, ab Animo foro Madebeant , milius, illi incorpor m. -- substantiam percellere , afficeres, moverit de . herent, Animusaueis iis perculsus incolpin
reum aliqWid ex illis abstrahere, quae tamem vix ac ne vix, iidem cone pio Passiemari Posse videntur oraque non alii sens Des
cognitio a sensuum ope , creatarum rerum
εognitione pendere dicitur, nisi quod ipsius
cestaque lage a sensibus exestatur quod a corporeis ii ginibus absti aliatur, ulemque prorsus de ceteri etian 'i'cori or i.
deis asseri, uri admitti debebit . A te ista Mid est de celeberrima M' -ssione utramque in partem uicta sint ut 4 senμus veritatis amat jam opinJonsa seli in re amplecti possit , quae rebus omnibus, o is , ploratis concinnior , ac verssiautior vade tur . Q d si sextago dearu i origo uti se obscurior appareat , ae opiniones ill pluribus dissicultatibus impeditae', gravid ridique illis' 'circumfusae videantur, qu iri u i erutra ex illis veluti certa liberius, at te mere eligatur , illud linum inquan hali'
bium , atque exploratam iamitti nunc Pol - ,
189쪽
nisae Mentirua nostris inesse debent , viae rum praesidio incorporeas etes, objecta percisumus 3 quamvis ipsarum origo enues in- ni nostri vires eludae , adeoque ab intel- leou. nostro ni illa, certoque deprehendi non VII. Quandoquidem vero excideis bipsis . quocumque demum ex sente illae quinturmurimae cognitiones in nobis prodiremitur, atque exieratis eiusnodi Alantis actibus , vel cognitionibus mali, quaedam facilitas prope nil ae disposivio ad actus illos itini rum Producendos exoritur, facilitas illa, si- propentio Habitus appellatur adeoque- nonnulla deviabilibus ipsis supremo tandein, Melae direnda nobis occurrunt. 4jusmodi . . Inιetlereus, Hab, ur ita distingui solent ,
ut alius quidem Sei ira alius os .i alius
vinx, alius Ars appellerum. Scientia voeatur habitus ille , qui ex eo-gnitionibus certis ae evidentibus oriatur gadeoque d finiri illa sister cognitio ema, evidos . Me ogii iis in Est caussam i sive
eetnario per demonstrationem, aequi ita , ubi nempe intellectus obiectum aliquod perspi-xsertoque cognoscit, ideoque non libero, sea neeessa io ipsi assentitur insi ver voeatu habitus isse , qui ex: probabilibus solum , dubiis , ac incertis r tionibliis oriatur Que proinde intellectus x. objectum ah uod ves partem unis inclinet, sed rationibus tamen , a momentis
alii in oppositam quomi partem inflectani inni opiniones ipsae inter se eomparata aliquando I iri is aeque. νο--ν appellan-tur , aliquando veto ipsarum uis altera pro
λabiliar, ire ra minus probatulis vocatur, uta opportunius in Logicaei demonstratur.
Fidei est habitus , quo humanus Animus
in .η-- aliquod ab alio sibi propossum.
190쪽
- P RS II CAP. LV. Issinclinat ubi enape objectum ipsum aut Proposita veritas ab intellectu non percipi tu , sed tamen intellectus ipse cognoscit quod alteri obieetum hoc proponent , veIalserenti credendum est D ideoque in ipso
propensio, fides, ac intima quaedam persuasio e variis ejusmodi argumen is exor tur quibus obiecti propositi credίbHitasti nititur.
Hine Fides ita distingui solet , ut alia quidem humana , alia vero divina dicatur quod ista nimirunt Deo aliquid asserent , vel re velanti, illa vero hominibus aliquid aliarentibus alseiulatur . Itaque scientia duos cha racteres, aut affectiones habere debet, ertitudinem scilicet, ae evidentiam , ut certitudine quidem ab Opinione , perspicuitate vero, sue evidentia 4 Fides distinguatur iamvis enim Fides divina semper certissima esse debear, fallique non posti , at hia; mana etiam Fides aliqliando certissima esse possit , semper tamen ipsarum utraque obscura, ae inevidens esse debet. .am denique nomine vocari solet habitus ille sive cognitio , qua praecepta quaedam rite constitui , percipi is exponi solent quamvis ejusmodi praeceptorum bonitas nulla ratione demonstretur, ut in Pos, Pictu ν , Musica c. Quod si fortasse non modo leges ac praecepta quaedam tradantur , sed ipsorum quoque bonitas , ac ratio demon instretur, ut in Dialectica, eterisque liberalibus Artibus seri plei umque solet o tune habitus ille nobiliori quoque Sele)ιtiae nomine
donari poterit: quemadmodum sane ι alecticam , thicam, sui cava c. interdum Ar tibus , interdum Seientiis accenseri conlue-
villa conspicimus. 4VIII. Quaecumque vero tae prima Mentis humanae potentia , sive I italeui iam diximus, saetis de alitera quoque ipsius iaculiatσ