장음표시 사용
201쪽
gulis rerum , temporum , locorum cireum-s antiis esset facturus; cumque in ipsis hominum voluntat a bu , veluti cliberis caussis, . actus omnes ab illis libere piodum liqvr Villisset , hae ipsa praevisiones, ve scientia duce eosdem illos actus a singulis hominibus Producendos inoriabili decrςto suo sanrivit, iam no- rat itaque, licet Dei cognitio falli , eius que decreta variari non vossint, nihil tamen libertati nostra illa detrahunt- eum illud idem a Deo veluti futurum decernatur quod ex libera. honuius tolunt ue satur ini esse prawiderat.
X. sed hypothesis illa , sive eoncoratae species rationis lumini , creata voluntaris indoli repugnat, divinariive potentiae, digim
tali , suprena iis imperio Muriinuti detra hit. Etenim, ut opportunius in Physica domonstratur oreata. caussa , quaecumque illa iis quamvis as di vhi a Deo recep xit eam et urς exerere . vel in 'mari non poteris, nisi prius ab ipso Deo , vehit prima, supremaque caulla applicetur , moveatur, ae determinetur ad operandum 'ade que ipsa quoque voluntas, quammarbitrio, liber-
Certii est nos velle eum voltinuisci sed Deus Tatit ut velimus bonum certum est nos facere eum facti ius se. ille facit, it faciatus piaebendis vires efficacillimas voluntati. us de in .inim M.
202쪽
Iurertate , eligciadi viribu . Praedita fuerit ,
actu operari , at quid eligere , seque ad 6bjectum aliquod inflectere , vel deterin inare non potest, nisi prius ab ipso Deo praevia physicaque motion determinata fuerit admper anchim; timui , si ruoluntatis electio,
ac determuratio a vol antate sola ' non autem a Deo oret e turri admitti deberet en ali-
. quod , quod a Deo productum non foret aevoluntas ipsa live voluntatis albi trium , quod prius in disterens erat , si in dependenter a Dei motione se ipsum inflecteret , ac determinaret ad operandum, seipsum nobilius, ae perfectius flaceret , quam ut a Deo creatum fuerat . Itaque tantum abest ut Deus. ab aeterno explorare, vel praevidere potuerit quid singulae hominum voluntates solis arbitrii viribus essent facturae ut nitide potius, certoque cognoverit quod Ipsae indole naturaque sua prorsus inertes, ac in disterenIes esse
debebant , nihilque prorsus ab iis produci poterat nisi prius in disterens ipsarum potentia praevio quodam veroque influxu divino determinata fuissent ad operandum. ' Cerint infinitum illud imperium , supremumque ius , quod Deus in quodlibet entis genus is ad ecque in ipsas etiam homi hum voluntates, earumque actus habere debet , non patitii ut actus aliquis independenter a Deo futurus admittatur; tantumque abest ut Deus .ens aliquod futurum potius , qua tu non fu-
Ut ergo velimus sine nobis operatur Deli, Mum autem voltimus, ii voltimus, ut faexamus I O-Nstum cooperatur tamen siue illo vel operante ut, simus, vel cooperante euin volumus ad bona Pi
tatis opera nihil valemus. S. Mosi di
203쪽
etum ii , pira vidolici aut deci metit itet tio illud indopendenter a Dei Motione, cdecreto foret fultu um, ut potius en quoesu
et ideo solum futuri uri conripi de at , mita Deucipse illud rutiuum esse atque in secreto, ipso ipsum veluti suturunt agnovit. Hi ne de supremi Numinis pote-arite, ae imperio longe nqbilius Ethnui Henna, illi tensinum. . , qui res omnes ideo a a 4ην 'runt quod ab illo decretae ait,
imus constitutae forent e quamvis ii perperam me libertatem sustulerint , aut ipsam
-r mi ponere tentaveriti XI. Exinde vero dis iidelites illa tum v terum tum recentiorum quoque Philosophorum opiniones, aut exuo a manarunt quod
Husi i Mneordiae genus, quod inter h3
minae voluntatisarbitruitu, divinamque prinscientiam admitti debet , ab hominibus Ἀ- quiri , percipi , vel explicari posse putaverint, Memiue iniuriim hypotheses iii, reme: re excogitarum , quae ad alteriurum re nium vergerent, ideoque aut humanae libet, tali , aut divina potentiae detraherent , aue erte detrahere viderentur . Illud unum hie Philosophis ingenui, murateque inqui- missiun Derat an indiffons arbitrii vis inarumanis reperiatur , an in riabilis sutur rum omnium praestientia , immutabilis de actorum series in D in φ.res; imes potius Iuturas, quam non futuras effetata deinde uero utroque admise
. Universas creaturas splalanxies, corporales, o fhlnt futura , ideo novit Deil ; sed ideo, uni tuturae, qui aqvit. d. v. de Trinis LM
204쪽
explorassentia utrumque rite componi o il fater tenebantur' non vero modum seges,
aut foedera inquirere, quibus eiusmodi on 'κκγrdia peragi , ad vari , exponique posset. Cum enim foedus illud ex infinita Dei po- 'temia, sapientia, agendique Vi ex innato, atque admirabili ou erandi modo oriatur, quo Deus in reatis rebus omnibus uti potest admirabilis ille agendi modus tenues humana Mentis vires excedit , adeoque nitide a ' nobis percipi , vel explicari non potest Quemadmodum ergo in plurimis rebus aliis, ' atqiae in ipso quoque Corporis , Animique foedere explicando ingenue fateri cogimur , plurima a Deo seri polla , quae nos investigat , vel explicare certe non possimus , atque in iis ertitudinem solum , non perspi- euitate ii inquirimus , ita quoque cum de admirabili Dei praescientia , decretis imp rio , ae potestate disserimus, solain certitudi--iem inquirere debemus', perspicuis nemperationibus assentiri , quibus in disterens illudiat bitrii genus in nobis existere sentimus quamvis occultum inrorsus is arcanum sit quo foedere, quibusque legibus arbitrium ib lud uni divina praescientia , divinisque Natetis comungatur. XII. Eiusmodi vero flexibilem arbitrii vim, adeoque perfectam illam indifierentia libertatem in nobis existere non aliunde melius
quam e conscientia , experimento intimoque sensu ostendi potes . Etenim nostrum quilibet, voluntatis indolem , eiusque vires , actus eoasideret , perspicuo sane aevivido sensu pereipiet se in exerendis illis plane liberum, ac indisserentem esse, ut b-jectum aliquod eligat , quod aversari etiam
poterat; ita operetur, ut etiam non perari
soluerit vita seipsum determinet', perinde
205쪽
,hitrvoque sub nihil detr*ere , seque in ipsis etiam divitiae voluntati, decretis exequendis , sub moesiam divinae motionis, ae solentis viri s adhue indula intem , ,
llumine ampelluntur , u ipsi illoque sm Rus exerari , excitaribus Allistas unum
Mibu , quam aliud imi , futuros ei su
206쪽
exitus si beros , ae in arbitrii potestate poss-tos arbitreatur, uis aperte non videat arbitii nostri cognitionem insum , persuasonem nobis ingenitam esse . neque innatam
hanc vividamque libertatis ideam in nobis extingui potis XIU. Ex hae ipsa libertatis idea, intimo inque sensu, aut persuasione, quaerangulis hominum mentibus impressa fuit, tum imarum , tum humanarum legum quitas , Robligandi vis veluti fonte dimanat. Etenim, nisi in hominibus ipsis e libertatis species, arbitrii vis existeret , quae necessitatem omnem excludere , ipsique non liberes, ea
necessario suos actus exererent , prorsus iniquum uilae determinatos quosdam actus
ipsis praescribere ' longeque iniqui, seret poenas ab iis exigere, qui actus illos lieere neglexissent Hlla nimirum , qui legem iolasset , aut actum aliquem ipsi contrarium produxisset, facile aut diomini aut Deo van- diei , cultori reponere profecto posset se actum illum non liberes, sed necessario potius produxisse s Invariabili nempe Dei screto sanxitum fuisse at hune potius, 'uam actum alium , eligeret , sibique libertatem in disterentiam, ac potestatem illam ademptam suisse , qua quodpiam divino decreto contrarium essicere posset . Quod loe immane iniustitiae , ac tyrannidis genus in Legumlatoribus , praesertim vero in optimo aequissimo , amantissimo , sapientissimoquet Deo sine summo scelere lingi mon potestis necessario dicendum erit quod eum invaria bili diuina praescientia , cum immutabili di-
decreto fieκibilis arbi , indict-rens ac libera hominis voluntas componii testu quamvis eiusmodi concordiar modus in intellectu nostro percipi , comprehendi dise
207쪽
XV Denique libertas ipsa, ae indifferensigendi , vel non agendi potentia alia quoque ratione ostendi poterit, simulque caussa, instrari , ex qua veluti sente in nobis oriatur . Itaque libertas illa , ae indisterens eligendi vel non eligendi vis partim quidem ab inreliεctu , partim vero a voluntate repe sue uendere debet . Etenis intellectus , in expertinent apis perspieue apparet, non 1 per unum idemque obiectum percipit
aut unum idemque objectum semper uno O-Heinque modo voluntati proponit; ςrum p.
tius ex unius obiecti renitimae ad obiectum aliud digreditur , a ue unum identitue esseiectum aliquando quidem ut bonum, utile,
conveniens, aliquando vero ut malum, inutile , acres lignans aspres endit. Itaque i si, lanis intellectum velati tu in sequi eiusque eosnitione in sim actibus exerendis
xigi debet, tanta vero ae infinita sere varietas in intellectus eoonitisne reperitur, dubi tari certe sua poterat quiri maxima quoque,
ae infiniis astinuim , ae Uimum series in voluntate esse debeat ideoque prima libertatis cavis morigo ex ipsa intellectus c nitione deduci possit. Altera uero liber eatis caussa ex ipsa voluntatis indole deductdebet . Siquiden voluntas indole naturaque si non ad unisum, S peeuliare, quoddam bonum , sed ad omnia potius ae infinita b ma dirigitur , cum ens quodlibet bonum persectum , a eoque amabile esse possis , alibi iam demonmavimus . Ergo voluntatis cupiditas , amor , potentia , capacitas mamandi vis propemodum infinita a nullo λnit, peeuliari, erratoque bono persei , e plari, saxiarique potestis ideoque , s volu eas in obiectum liquod inclinet, eiusq- bonitate vel aniabilitate: ducatur , merim
Maevo dum illud diluit ad Objectum aliud
208쪽
FARS D c P. H. 73 converti , ipsius boni rates, ae amabilitate trahi poterit ira demum actu aliquem eliget, ut oppositum quoque amplecti possit , .
VI. Qitandoquidem ergo vosuntas a libera, vel indist rens esse debet, ut non incin do actum aliquam eligere, vel non eligere verum etiam aut actum ipsum , aut ipsius oppositum amplecti possit , libertas ipsa ita di itingui solet , ut alia quidem Ontνadictions s alia vero contrarietatis dicatur . Liber- . tas contradictio vis vocatur illa , qua volun ta ad alterutrum ex duobus e tradictoriis dirigitur ut alterutrum ex illis Iigat, adeo,
ro contrarietatis dicitur illa , qua voluntas , ad alterutrum ex duobus objectis invicem contrariis , hoe est ad bonum , aut ad ma- , tum dirigi, cinflecti potest. Utramque li--.bertatem in nobis existere superius demon- , stravimus quamvis essentiam humanari si bertatis hare ultima ipsius species necessario non requiratur in hae ipsa tamen hominum eonditione , vel statu libertas etiam
contrarietatis admitti debet , ut fuse accum rateque a Theologis demonstratur , quemadmodum prorsus ab iis contra Iansenium aliosque plures ostenditur meritiam , aut de meritiιm , quod humanis actibus inesse pos-isie, ex indidi eremia persectaque libertate ori . .ri debere , quae necessitatem Omnem excludat , ideoque interduin quidem ad contraria , interdum vero ad contradi ria obiecta converti possit . Quamvis autem Deus. - perfectissima , ae infinita libertate praeditus se , ut suo loco mox ostendetur , sola tamen ibertas eontradimonis in illo admitti potest; cum bonum quidem agere, aut Onagere , nunquam vero malum eligere , vel operari ille possis.
209쪽
XVII mgemadmodum vero intellectus 'sias affecti es , habuinii suoce iteratis. dictibus aequirit . arx quoque voluntas ipsa suis habitibus , flectionibus , aut qualitati-hus exornatur, quae cum ex bonis , aut, lis ambus . oriantur, ad bonos, vel ma- eras iterui' producindo inclitierit, vilaoque ninres respiciant , minus Habuus appellan-
, Affectu ; sed ita ramen ut viri re ipsae semper bonae fini ex bo-ractibus . - tur, arqim ad honestos actu semper Uem at 3 vitia vero, tum prava in se sint tundi ex pravia actibus aequisita ad pravos etiam , ae inhonestos actus iterum producendo impellant eis ad A totii os a Animi motus o aegritudi-a Uiet, In re naruraque sux neque bon , m Me pravi sunt, sed prorsus indisterentes ut ad bonum , aue ad malum, dirim , adeoqueris virture , ius vitia converti possities. Ita- iue rupicorum opimo , qui flestiis omnes , im natura pravos , adeoque ex humanis, Animis extireandos esse putabano longe se verior 'm' debet , quam ut hominibus W 'm pomi eum praestreinu virtutes-msa ex temperatis Anim, moturus , sive stemhus rite compositis oriantur, ut post Aristo- .relem sua , Bd elegantissime Cieeroibidemonstravit. Sed haec , aliacuod genus m ad moram Animi versem es his, ni Rue pertinent , in Ethtea demonstrantur . q-admodum in Physici ostendi solet quera lage , inbusque visibus Affectus ipsi aria humani corrigis, indola , ei dupo,
210쪽
, externorum corporum actione, vivi,
tis eum exieri 3 quemadmodum Ausustinus. , nee is resieta. a. homine mirin . M certe quidem , si Animus ipse veluti seiun, ctus a Cqrmre. ocipiatvi', eiusque viresa iones omnes accurate exploret uir r