장음표시 사용
101쪽
rLIB. II. CAp. XIX. sicii pauerit in redemptionis nostrae mediis Daniel. ratione. Si en im nec Danieli viro deside- ψ ψ, seriorum tempus natalis Christi nuntiatur a Gabii ele, nec Zachariae sacerdoti prae- tis, cursor Messiae, nisi intensissime orantibus : an ne existimandum est Gabrielem ad hanc virginem venisse Deo non intentam Z Rursum, In fuga Christi Maii. i. ad AEgyptum depingenda, quod Euange hsta tacuit, pictor ex probabili coniectura supplere debuit. Probabile verb est quod tenera virgo puerum Iesum baiu lans, vastum illud itineris spatium ambulando non potuerit absoluere. itaque pictores dant ei iumentum quo pauperiores uti solent, quodque nec se nec sesso- rem suum aut saltando aut festinando fatigare sole . Iosephum autem, qui ex mandato Angeli. dux erat itineris&laboribus fabrilibus assuetus , ideo pedestrem pingunt, quia magna illa Dei parentum paupertas quae nobis in historiis
natiuitanis oc praesentationis Domini de claratur, non videtur admittere potuisse duorum iumentorum sumtus.
Tentator dixit Saluatori nostro , si filius Dei es, die ut lapide; isti panes fili:
nescimus autem an demonstrauerit lapides humi iacentes, an vero, Vt picturae fere exprimunt, lapides quos in manibu habebat. Posterius vide ur probabilius , - D s veri-
102쪽
Matth. verisimile enim est quod Domino nostroy 7- lapides mutandos porrexerit. Vter latro ιμ 3 num a dextris Christi fuerit Crucifixus, nullus Euangelistarum expressit: in picturis tamen bonus seu poenitens latro dextero loco collocatur. Saulus adhuc spiras minarum cum appropinquaret Damasco cadit in terram, nabet Lucas: pictores ad - dunt ei equum. Non enim verisimile est peditem fuisse Saulam, quando commissione accepta a Principibus sacerdotum, in Damascum iter faciebat, ut si quos ibi inueniret Christianae viae viros ac mulieres, eos vinctos perduceret in Ierusalem.
Quid igitur ad haec & similia multa dicemus quod Ecclesia multa habeat incerta in suis picturis 3 Absit. Quantumuis enim
admitteretur incertum esse,an Maria genibus flexis meditationibus intenta fuerit cum angelus ei incarnationis mysterium annunciaret ι an asinum habuerit sugiens
in AEgyptum ; an diabolus Christum tentans monstrauerit lapides, quos in manu habebat; an a dextro Christi latere bonus latro sit crucifixus; postremo an e caballo in terram ceciderit Paulus: ex his tamen non consequeretur incertas esse super insindicatas picturas. Eae enim non significant laec certa esse , sed tantum significant etiam picto tum iudicio haec pro
babiliter dici. Non igitur picturae hac
103쪽
Li B. II. C A P. IX. in parte incertum aliquid significant. sed quod Qertum est . Cerrum est enim haec suam probabilitatem habere: atque, ut dixi, nihil amplius significant. De situ tamen & significarione latronum paulo plenius postea dicendum erita
l ficatio omnium eorum quae ex pictumra colligi possent, inde enim multa sequerentur absurda. Quae enim si nititu. dinum & parabolarum, eadem & picturarum, quae sunt pictae similitudines , est ratio. Quare sicut Ioannes Chrysostomus de parabolis se pins dixit, non ad verbum eas exponendas esse ne multa sequantur absurda : itidem & nos de picturis dicamus , non per singula eas exponendas esse ne multa sequantur absurda .
Et quod idem doctor alibi praeclarὸ scripsit de parabolis, hoc ad picturas quoque
referamus . In parabolis, ait, non oportet nimia in singulis verbis cura perangi, D 6 . sed
104쪽
r Da Hi s T. f. IMA G. sed cum quid per parabolam intendatur
didicerimus, inde utilitate collecta nihil ulterius anxio est conatu investigineum. Sicut ergo in parabolis quaedam adit ciuntur non ad significationem, sed tantum ad ornatum de perfectionem ipsius parabolae: sic in picturis multaretissi- apponuntur, non significandi qui dem causa , sed ad complementum &debitum ornatum ipsius Imaginis. Q senim fiesciat quod pictores dum certa forma martyrum facies exprimunt & sta turam de vestitum , rarissime , imbnunquam nisi hoc ex historia aut tradi tione habeant, significare velint huius modi suisse martyris effigiem , staturama ut vestitum : sed Imago ipsa martyrem
repraesentat , reliqua iuxta exigentiam artis debite & conuenienter appinguntur, neque sunt anxio conatu per singula inuestiganda. Hieronymum picto res pingunt habitu Cardinalitio , quo nunc utuntur Ill DDI. Cardinales, non ad significandu quod eodem habitu usus ipse fuerit s Galerum enim rubrum
dedit eis Innocentius quartus An. 124 D pia- reliqna eius ordinis insignia posterioresi inam. Pontifices excogitarunt, ut habet D.
Onuphrius. ) Quare haec pictura non plus significat,quam Hieronymum Presbyterum fuisse Cardinalem Romanae 'Ec-
105쪽
Lin. I I. CAP. XXI. yy cle irae . De quo nonnihil postmodum di sturi sumus.
In Imagi nibus, tametsi sint idiotam, libri, multa tumen metaphorice ct a tegorice reme depingi.
TIT autem depicturarum metapho - , V ris & figuris nonnihil subiunga -
imis . Si quis arbitraretur in Imaginbus, nullas metaphoras aut figuras admitten-: das este , eo quod rudes propter quos ii praecipue Imagines ponuntur , non per- inde ea S intelligant atque eruditi: is mihi, venerandae Vetustatis imagines nunquai obseruasse videatur. Ea sane tales adhi-ι buit frequenter , Ut, Spiritus sancti subi, specie Col umbae, Angelorum cum cor ii poribuS & alis: item dc eas quas in Basili- , ' cis Nolae & Fundis positas suis carminii bus celebrat Paulinus , aliasque permul- pii l S . Nec vetustarum tantum Imaginum nitii ignorantia laborat: sed & a cornuni sensu ii. . -tque iudicio alienissimus , nimium pro Ruldubio in proprio sensu abundat .l Neque enim tam rudis est populus Vt Rallas in picturis metaphoras & transla-
tiones assequatur: imo vero multas etiam
ssequitur, quaru tamen significatione ai et nullo o M
106쪽
nullo doctore acceperit. Quod si quae
fiat, quas non assequitur ; nec alio etiam
docente commode assequi possiet, de ijs statuendum hoc es quod de libris. Libri quidam scribuntur pro rudioribus,quid a pro doctioribus. In uno quoque & Codem libro, quaedam tantum doctioribus & capacioribus subserui ut, quaedam velo Sc plebi. Sic & imagines pleraeque statuuntur, ut quod in eis principali revsignificatur, facile rudis populus aut an sequatur aut assequi possit , ita tamen Vt multa magis propter doctos de capa ciores addantur , quam propter radio res Sunt etiam imagines , sed perpaucae, quarum principalis significatio de reprae lentatio 1 solis doctis intelligitur . Inter quas sunt reuelationes , Oearo
Ioanne in Apocalypsi desicriptae . Ex ijs enim lectis parum intelligit simplex plebecula, ac proinde multo minus ex ba depictas. Damonum metaphorica pictura
C L xum est eius rei in picturis rabo
lorum exemplum: facile cuilibet este depicto cognoscere diabolum, tametsi explicatur. C , ν v et XXII Pauci
107쪽
LIB. II. CAD XXI. 8 a pauci considerent quid sibi velint appo
a sita cornua , caudae, ungulae, oc similia. Doctiores verδ per cornua sciunt phrasi facrae scripturae significari potestatem regiam ac potentiam ; non ignorant corinnutum eum pingi, quia non est super terram potestas quae comparetur ei qui factus est ut nullum timeret , quique omne sublime videt & est rex super uniuersos filios superbiae . Caudam autem
significare fraudem sciunt qui intelligunt Illud Iob, Ecce Behemo: li strin, git caudam suam quasi cedrum, & illa Apocalypsis verba , Habebant caudas similes scorpionum, & aculei erant in caudis eorum. Et paulo posse: Cauda draconis magni rufi trahebat tertiam partem ste Harum coeli. Ac postremo illud magni Concilij Lateranensis, Con-
l, demnantes viriuersos, quibuscunque nominibus censeantur, facies quidem ha bentes diuersas I sed caudas adinvicem colligatas , quia de vanitate conueniunt in idipsum. Vngulas rapacitatem significare, utcunque notum est. Ignis quem
eiiciit , desumptus est ex Al. cap. lota ubi sic ait Dominus ad Iob, S ςrnutatio eius splendor ignis , & ocul. eius ut, palpebrae diluculi. De ore eius lampadesi procedunt sicut tedae ignis accensae .
De naribus eius procedit fumus sicuts i ollae
108쪽
8s D E II 1 s T. S. PM A G. ollae succensae atque feruentis . Halytus eius prunas ardere facit flamma de ore eius egreditur. Haec atque hisce similia, qui volet, diligentius perscru
Non esse futuendas Imagi,nes quae pcri
culos erroris occasionem rudibus f --
CApvT' XXIII. Stisiis. D Edeamus nunc ad verba Concilij I Tridentini, nonnihil ea obseruanies. In has, ait, sanctas & sal itares obser-: uationes si qui abusus irrepserint, eos prorsias aboleri sancta Synodus vehementer cupior ira ut nullae falsi dogmatis . . . Imagines & rudibus periculo sit erroris occasionem' praebentes statua nitur. Quibus verbis certum est prohiberi eas Imagines, quae rudibus praebent occasionem errandi contra definitionem Ecclesiae in aliquo dogmate fidei aut moriam . Tales enim picturae etiam naturali lege vetantur. Sed qaaestio est, An huiusmodi pi-j cturae in Ecclesia habeatur ZPuto omnino ne unam haberi, tametsi quaedam tales esse videantur aut saltem videri possent . Pingitur enim quibusdam locis, in historia Annunciationis: Incarnationis Do-
109쪽
LIB. II. CAp. XIII. 89 ininicae, corpusculum quoddam humanu inter radios quos Spiritus sanctus diffundit descendens ad uterum beatissim g Virginis: quae pictura videtur praebere occasonem erroris non solum periculosi, sed etiam haeretici. Valentinus enim ab antiquo haereticus
3 est habitus ab Ecclesia, quia docuit Christa corpus de coelo attulisse & per Maria 3. partitpntum tanquam per fistulam transijsse. T AE. Vnde sanctus Antonius , hanc picturam vacriter reprehendit . Reprehensibiles. ni inquit, sunt etia pictores, campingunt te: ea quae sunt contra fidem : cum faciunt Trinitatis Imaginem una personam cum tribus capitibus, quod monstrum est inirerum n*tura: vel in annuntiatione Vir-lginis paruulum puerum formatuni scili-i . dcet Iesum , mitti in.uterum Virginis,
quasi non esset de substantia Virginis,
corpus eius assumptum : vel paruulum. Iesum cum tabula litterarum , cum non . '. M. didicerit ab homine. Item extremo iu- μῆ.8.λ .
s. dicio aliqui apponunt B. Virginem dc: ι Baptistam orantes , quae pingendi ratioi videtur sapere damnatum ab Augustino. 's dogma de damnandorum saluatione per 'ni preces & intercessionem sanctorum , dc i directe repugnare illi quod ex Hiero- 2. ex Hir. i nymo citare se dicit Gratianus , in prae- 3- in senti saeculo scim*s orationibus inuicem
110쪽
nos posse iuuari:cum autem ante tribunal Christi venerimus, nec Iob nec Daniel nec Noe rogare posse pro' quoquam , sed unum quemque portare onus strum. Rursus Mich; elem Archaraclum pingunt nonnulli cum libra, ponderante in
una statera anima, in altera vero eius vir
tutes. ad stateram in qua est anima, appingui diabolu qui eam conatur deprimere, quantum potest. In altera vero statera,
Michael iuno suo crueis impedit conatum diaboli, & ex merito passionis &crucis Christi videtur aliquid illi stat ei aesuperaddere. Ex hac autem pictura facile Monnulli colligerent ., quod ij conseqquantur vitam aeternam in quibus bona opera praeponderant malis,im vero diabolo relinquantur in quibus mala b nis praeponderant. Quale quid habere videtur apud Augustinis recentioris cuiusdam hominis sermo qui est primus invigilia Pentecostes . Sic enim habet, Erit ibi sine dubio compensatio bonoru malorumque & vela in statera posita utraq; pars: quae demerserit illa sibi eorum quo
momentum vergitur operarium vendi
cabit . Si ergo malorum multitudo supe Tauerit , operarium suum pertrahit ad Rehennam ε, si ver b maiora fuerint oper bonoru, summa vi obsistent & repugna' bunt malis , atque operatorem Iuum