D. Ioannis Molani, s. theologiae louanii professoris, ... De historia ss. imaginum et picturarum pro vero earum vsu contra abusus. Libri 4

111쪽

ad regionem vivorum ex iplo etiam gehennae confinio, conuocatiunt.. Praeterea pingunt aliqui Ioannem Dan. a.

Euangelistam sponsum in Cana Galil eae: L - cum tamen, Vt Cathacinus haber,minime putandusit quod Ioannes sponsus fuerit 'in eis nuptiis ad quas vocatus est Iesus: sic enim Dominus soluisset nuptias quas tamen venit ho ratum & comprobatum , ut sancti eapnsitores recte docenta Si autem soluisset, reprobationi S nuptiarum potius argumentum dedisset haereticis. Huc etiam referri potest quoiumater Zebedaeorum Salome cum filijs suis Iacobo dc Ioanne δε postolis acce Maii dens: ad j bivium, sic pingatur acii io. filios suos velut i puerulos ad Christum Marcii duceret . Ex hac enim pictura videtur bona desumi argumentatio, Ecce Christus pueros elegit in A postolos , Hi enim eram duo Apostoli contra quos decem indignabantur. Quare ergo pueris non liceret dare beneficiar Ac postremo, quod Carolus Martellus magnus ille brabanti. Dux , Caroli Magni Imperatoris auus, pingatur a sancto AEgidio

manus impositionem siue absolutionem accipiens : aut ut alia habet pi-. ctura , quod Angelus nunciet Carolo remissionem peccati sui , adiecto car

112쪽

Nodij merito Caroli phccata dimitro. Istiid videtur respondere historiae sancti Egidij . In qua habetur quod Angelo reuelante ad preces S. AEgidij dimissum sit Regi Francorum squi quidem mo erat Rex Franciae, sed protector tantum & tutor, filius autem eius Pipinyis regium nomen est consecutus) facinus magnum quod nulli ausus laeti onfiteri, si tamen deinceps ab illo de si retri Aduna ctumque fuisse in finequod- quisquis sanctuni Egidium pro quolibet: ommisso inuo caret, si ab illa perpetratior cessare Idimissum sibi proculdubio i Dominodi l. crederet . Sed cum historia haci in partis se aduersetur Salpturae saeta tr aditio es- : Ecclesia; se qua, exigunt' sacramentalem'

nolutionem , videtur etiam - imago pra dictam histbriae narrationetis exprimens referenda inter eas quae sericulosi erroris occasionem rudibus m ent. . a

In corrigendis magi in Eusibus nihil Iriuata authoritate 'aertentandum, sed abiam discretione est cooten π. ,

SJ quis autem parochus hae e mendetiis do, picturas & imagines sitedictas in sua Ecclesia abolere vellet, exemplo EZC- cl HAE

113쪽

Lin. II. CAp. XXIV. richiae Regis, qui serpentem aeneum quem M o ses fecerat, confregit: is Zelum qui- dem haberet , sed non secundum scien- 3-tiam. Haec enim priuata authoritate &illegitime & periculose fierent. Nam in βρ'ι quisitores fidei metas suas transiliunt, inuadendo Apostolicae sedis fines, cum putant sibi licere de quaestionibns dubijs de

obscuris iudicium ferre, & pronunciare quod altera pars ad fidei regulam perti-neat. Solius enim Apostolicae sedis est ambigua definire, & minus aperta declarare & toti Ecclesiae praescribere, sic ventillus haereticus aut de haeresi suspectus pronunciari debeat, nisi ob dogma prius clare definitum non ab inquisitoribus aut doctis scriptoribus aut celebribus V niuersitatibus, nisi forsitan Sedi Apostolicae cooperantibus,sed ab ipsa sede Apostolica . Quanto itaque magis priuatus homo alienos limites inuaderet si huiusmodi quid circa imagines attetaret λ Prae fertim cum tam clare scriptum reliquerit

Synodus Tridentina , Quod si aliquis

dubius aut dissicilis abusus exstirpandus sit, vel omnino aliqua de iis rebus grauior quaestio incidat, Episcopus antequam controuersiam dirimat Metropo

litani de comprouincialium Episcopor si in Concilio Prouinciali sententiam expectet: ita tamen,ut nihil inconsulto sachis-

114쪽

Da H is T. S. IM AG. simo Romano Pontifice nouum aut iaEcclesia hactenus inusitatum decernatur . Diligenter etiam animaduertenda

est Gregorij admonitio , quam scripsit Sereno Episcopo Massiliensi, Perlatum

ait, ad nos fuerat, quod in consideratoaelo succensus, Sanctorum Imagines sub hac quasi excusatione ne adorari debuis sent, confregeris. Et quide quia eas ado--ram vetuisses,omnin blaudauimus,fregisse Nero reprehendimus. Dic frater, , quo factu sacerdote aliquando auditu est quod fecistiὶ Si non aliud ,vel illud te debuit reuocare, ne despectis abjs fratri bus solum te sanctum & esse crederes sapientem. Magnopere a te qui inter gentes habitas

attendi debuerat, ne recto Zelo incaute succen iis ferocibus animis scandalum generares . Si zelam discretione condissses, sine dubio sic ea quae intendebas salubrit robrinore & collectum gregem non di ,ergere, sed potius dis et sta ira poteras congregare: ut pastoris ira te meritu nomen excelleret , non culpa dispersoris incumberet. Hinc autem dum in hoc an inu rui motus incaute nimis exsequeris ita tuos scandalizasse filios perhiberis, ut maxima eorum pars a tua se communione sus 'enderit. Quod si igitur praedictae picturae in prouinciali Synodo

examinaremur, puto quod nulla earum:

115쪽

Li B. II. CAp. XXIV.

quantumuis sint rarae & incelebres, abolenda iudicaretur: tametsi in ponendis fortassis aliquid castigaretur . Omnibus enim modis cauedum est scandalum pu-Illorum & infirmorum, quorum infirmitas facile hac abolitione turbaretur Ec laederetur, phaesertim si accederet maledicentia haereti eorum qui cum Iuda vigilant Hi enim, ut ludas habet non ille Scharioth, dominarionem sper mint,ma - 'testate& quaecunq ignorant,blasphemat, Hi sunt murmuratores querulosi, & nO-. villiini temporis illusores.

Lam periculosi erroris imaginem haberi in Ecclesia.

RTque ut ad rem propius veniam

arbitror nullam praeditiarum Ima- iginum rudibus periculosi erroris occasionem praebere. mo ne unum quidem ex rudi populo ex praedictis imagmibus, Occasionem erroris in fide aut moribus ac- Cepisse. Et ut quam maxime accepisset, nondum consequeretur imaginem, eam ,

praebuisse, sed errorem eum salutari doctrina castigandum esse . Ceterum par ticulatim n otas exemplorum dissicilla-

aes in sequen9bus libris conuemcntiori

116쪽

ues D E H i s T. S. I M A G. ut arbitror ordine, dilucidabimus. Atque ex iis animaduerti poterit quam aliena sit Ecclesia a periculosi erroris imaginibus . Hoc igitur inculco, quod putem nullam imaginem periculosi erroris in Ecclesia haberi: atque ob id Concilium Tridentinum nullam metionem de imaginibus quae iam habentur fecisse ubi de statuendis dicit, Ita Vt nullae falsi dogma tis imagines & rudibus periculosi erroris occasionem praebentes statuantur. A lioqui facile adiecisset,Quae autem statuis sunt,ab oleamur. Dico autem, in Ecclesia nullam habeti periculosi erroris imaginem,quia apud haereticas, ut eas quae duo aut tria tantum complectuntur sacramenta, blasphemas etiam in Catholicos, ut ubi monachos pingunt intrantes in ovile non per ostici ,& ubi Romanum Pontificem orbis Chri-i 'put pictaris faciunt aut meretri-

ausi fuerunt Deum nostrum iuribus asininis, altero pede Via', librum gestantem & togatum, scriptione , Deus Christianorumhitis, ut refert Tertullianus. Sed tra Ecclesiam. interim si quae PQ i erroris imago in Ecclesia alicubitur, ad eam pertineret quod Prae- in has auctas & salutarcs obseruationes

117쪽

uationes si qui abusus irrepserint , eos prorsus aboleri sancta Synodus veli

menter cupit.

Imagine duodecim signorum quae aute hemerides ponitur. CApvT XXVI. ΡEne exciderat mihi ea imago quam

Medici nostri ponere consueuerunt ante Ephemerides suas, quae vulgo Arambica voce Almanach dicuntur, nisi eam ad memoriam reuocasset generalis illa

negatio quae est in verbis Concitu , Ita ut nullae falsi dogmatis de periculosi erroris statuantur. Quare cum B. Augustinus hanc superstitionis arguere videatur , libenter de ipsa aliquid dicam,ob honorem quem Medicis debeo,quamuis non sit do I 33 iu 'umero sacrarum imaginum . Verba tali itaque B. Augustini in libro de haeresibus '7' ea ad. Qu*d- vult-Deum sunt haec: Astruunt i etiam ΓPriscillianistari fatalibus stellis hos mines colligatos, ipsumq; corpus nostra iecudum duodecim signa coeli esse com-9 positum, sicut hi qui Mathematici vulgo appellantur , constituentes in capite, Arietem , Taurum in ceruice, Gemino et In humeris, Cancrum in pectore, M

118쪽

DE A I s T. S. I M A G. plantas usque perueniunt quas piscibus tribuunt , quod ultimu signum ab Astrologis nuncupatur. Haec & alia fabulosa, vana, sacrilega,quae persequi longum est Dia 93 haeresis ista contexit. De eodem Priscis hanistarum errore scribit Leo Magnus, ad S.Turibium Astoricensem in Hispania Episcopum, dc Synodus Bracharensis I. Canone 9. & Io. Sed in istorii Patru verbis notandu est, quod agant contra Ma thematicos qui fatalibus stellis homines

colligatos asierunt. Fatum damnant, non Lib. t. aute sobriam mathesim,aut illud Manilij: Vi ηρ ad Lunae motum variant animalia corpM.

Nihil itaque praedicti Patres peccauerunt contra eam sent etiam, qua Quinctiliano teste Fabius Pictor ait, Felices futuras artes, si soli artifices de ijs iudicaret. Omnes non dubito Fabij Pictoris sen. . tentiam multum approbauerint:sed aliud. E ιρί. 6 iudicare de arte Mathematica aut cap. 16. Pictoria, aliud vero de ijs quae aliunde ad has artes adiunguntur. De fato enim, desuperstitione , de haeresii & scandalo mo-Tum , non est proprium iudicium penes Mathematicos aut pictores ; sed Theologorum est huiusmodi a bufibus aut impietaribus, aliunde in bonam alioqui artem accersitis resistere,ac de eis iudicium ferre. Si quis autem nunquam in mathesi

aut pingendi arte versatus, de hs iudicare

Apud

Eras

119쪽

LIB. II. . CAP XXVI. , vellet quae his artibus propria sintrepea culiaria, ei merito ob qceretur quod celeu berrimus pictor Apelles sutori, Ne ultra crepidam sutor iudicaret. Quod ab eo in . . prouerbium venistia, scribit Plinius Sec. a dus in naturali Historia,libro 39, cap. Io.

s C Ed dum trafre cupio ad eas imagine

o quae errorem quidem continent sed α non periculosum,impedior nonnihil perii picturam beatissimae Deiparae in puerpe- rio decumbetis. Dum enim eam exactius ii intueor , parum distare videtur a pe- tii riculosi erroris Imaginibus . Pallet est doloribus Virgo, sorbitiunculam pueral perae parant obstetrices. Ad quid istaὶCuill Deipara Virgo Maria, sicut une dolore, uti benedictu suum filium peperit, ita nullosos ex partu dolores reseruauerit. Et quod R ad obstetrices attinet, quae ex apocry iue pho libro, de infantia Saluatoris, de , i sumptae sunt, Nulla, ait Hieronymus oba ηση stetrix,nulla muliercularii seduli inter cessit. ipsa oc mater δ obstetrix fuit .Panis inquit Euangelista inuoluit infantem,&ν coll0cauit eum in praesepio . Quare

120쪽

ioo , DE HI s T. f. IM AG. docti etiam viri vehementer hanc improbant picturam . Inter quos Am- brosius Catharinus & Henricus Luite In lib.is nius. Catharinus certe sic ait: Vidi ego

μο- in nonnullis locis picturam B. Virginis, in Ni qua procumbens in lecto ostenditur ' '' quafi puerpera, quae passa dolores ex ipso .

partu invalida & imbecillis reddita, cor- pus suum sustinere non queat. At hoc est iniuria in Christum & matrem. Quanquaaduersus hanc Catholicam persualionem Erasmus quaepiam effuti uerit, de quibus alibi scripsimus . Henricus vero Luitentus Mechliniensis Homi l. in Na. tiuitatem Domini, ad illud , Et incli-Gqr- eum in praesepio. Hoc, ait, in tornon Ioseph praestitit, ut posteris Virgi-' riem peperisse certum sit r. Quapropter ridendi sunt qui Mariam Virginem, dum ipsius puerperiit depingunt aut sculpunt, lecto decumbentem eiungunt , quasi

more aegrotantium pue perarum , quae

cum dolore pariunt, obstetrice, lecto, culcitris, fomentis, & plurimis subsidijs indiguerit. Nam eo quid stultius λquid delirum magis Verum admodum probandae sunt illae picturae Christi Na. tiuitatem repraesentantes , in quibus ipsa beata Virgo Maria complicatis manibus & flexis genibus ante paruulum

suum filium, quasi iam in lucem editum,