D. Ioannis Molani, s. theologiae louanii professoris, ... De historia ss. imaginum et picturarum pro vero earum vsu contra abusus. Libri 4

171쪽

Liv. II. CAP. XXXVIII. Glutis suis Patres Carthusiani,Tapetia, m- Nouora quiunt, uniuersa &cussini hoc est,pului pqrte *naria) picturati vel alias curiosi, in usu n5. 'p' habeantum,sed dc picturi curio sar ubi sine scandalo fieri poterit, de nostris Ecclesijs& domibus eradantur,& nouae de caetero fieri non permittantur . Et rursus in statutis tertiae compilationis, Picturas de V imagines curiosas , iuxta alias ordinata in Ecclesij s& domibus ordinis siue in vitris, siue in tabulis, lapidibus, parietibus, & locis alijs , tanquam derogantes& contrarias simplicitati, rusticitati, &humilitati nostri arrepti propositi, reprehendimus & ne de caetero fiant inhibemus. Iam factas vero, si commode & sine scandalo fieri possit, tolli &amoueri

volumus. Aduerte autem ad ea Statutorum verba, Si commode & sine scandalo fieri possit. Sic etiam ex Bernardi verbis hoc inter alia retinendum est, quod

Episcopi & sapientibus & insipientibus debitores sint, ideoque propter infirmos

tolerare etiam debeant externum alique ςrnatum, seruata.tamen honestate : cum externus huiusmodi ornatus fuerit in Exo 14 Pontificali indumento Aaronis, & in Exo. . tabernaculo, a C postremo in templo ac

domo Dei: qua Salomon in parietibus &tabulatis per circuitum sculpsit varijs celaturis tornς, faciedo in eis Cnerubin α palin

172쪽

nis DE HIs T. S. IMAG.& palmas, leones & boues. mala granaria, aliasque varias picturas. nquani si exactius discutiatur, verisimilius sit in hoc loco sacro nihil suisse prophanum , sed & boues,& palmas imo & lapides certam utilemque habuiste significationem; de quo Sande rus in posteriori libro de adoratione imaginum honoraria, cap. Non sunt itaque prophanae historiae in Ecclesijs pingendae, qui mos ethnicorum fuit, a Christianis repudiandus non imi- , πὰ.s tanduS. Cuiusmodi fere est, quod Virgi- Eus AEneam in templo Carthaginis a Didone Condito, totam Troianam historia depictam spectasE narrat. Nemo autem arbitretur prophanam esse picturam , si quis se honeste &. humiliter precantem appingi cupiat in ea imagine quam in sui memoriam Ecclesiae relinquit. Memini

f=a Dum irae cum vetustatis imagines aliquot cap 6. recensere duas etiam annotasse,quae nancs iq. obseruationem velut antiquissimam plurimum commendant.

Sano rum imaginibuου religio:ὸ altaris

ornari.

PRopbana postremo fuit imago.si non

haeretica, quam Paulus de Macarius dicebamur

173쪽

litaeati

LIB. II. CAp. XXXIX. dicebantur in altario posituri tempore sacrificij. Hoc enim cum acciperet aures, fCatholicorum J perculsae sunt, & animi, re lingua uniuscuiusq; comota, ut scribit Optatus in fine M libri de schismate D natistarum. Suspicatur autem Franc. Balduinus fuisse laureatam siue prophanam' 'imaginem Imperatoris, a quo missus erat' Macarius. Nemo a utem suspicetur imaginem hac fuisse fortassis facram alicuius lsancti, quam Catholici in altario habere noluerint tempore sacrificii, eoquhd hoc soli Deo offeratur. Tale nihil cogitaduinest, nam vetustatem sanctoru imaginibus altaria exornast e,inter alia probari poteste Tharas' latriarchae verbis in I. Synodo. Si vetus,inquit,scriptura habuit Clis rubim, obumbrantia propitiatorium, donos quoque imagiues Iesu Christi,& se istae Dei genitricis sanctoruli habebimus

obumbrantes aliaria, quod etiam indicat tabulae, vestes sacratae & pretiosa repostia, toria,in quibus incruenta sacrificia Cliti'stiani peragebant tempore persecutionis. Quet ad nostra usque tepora ostenduntur, tu quit Epiphanus,durabuntq; per si cula, ' quantumuis amaritudine & bile haereticorum lingus contra Ecclesiam & sex sy- nodos uniuersales flagrent. ' -

174쪽

338 DE HI s T. f. IMAGImagines Sanctorum rectissme auro argento tegi, ct coronis velarea s- vestibus ornari. CApuae XL,

Ed citata paullis ante sancti Bernardi

verba suggerunt nobis occasione rese

rdat. 26 pondendi, tam Iudae qui dicebat, Vt quid perditio haecὶ potuit enim istud venudati multo & dari pauperibus: quam paupe xibus qui aliquando in corde suo cogitat, in templo quid facit aurum Respondeon riri itaque verbis eruditissimis Nic'lai San-ερηρ-- deri Angli,Templum Dei figura quaedam

h.- -& imago coelorum, Unde quae suntari ait, in templis Christianorum , debent ijs res

ne cap.8 pondere, quae sunt in coelis.Nam & paulus Apostolus Sancta Sanctorum in tem plo Salomonis, coelestium habitaculorum' figuram gessisse declarauit cum diceret, . solum Pontificem semel in anno in- Hebri'. trasse in Sancta Sanctorum cum sanguine, quem pro sua & populi ignorantia offerret: sic etiam Cnristum Pontificem verum per proprium sanguinem intro ijsse semel in Sancta non illa manufacta, sed in ipsum coelum, Ut appareat nunc vultui Dei pro nobis. Non potest autem fieri ut Christianorum templa mi

175쪽

nus exprimant figuram coelestium rerum,

i quam illud Salomonis expresserat. Sed in templo Salomonis erant Imagines, ni- mirum Cherubin gloriae obumbrantia propitiatorium, Erant etiam reliquiae, mbri 'hoc xst , mann '& virga Aaron quae fronduerat re tabulae testamenti: multos igitur magis in Christianorum templis ii vorter tum imagines, tum reliquias re- um sanctarum conseruari , praesertim

. cii in ipso coelo constet non modo Chri, stum ad Pρtris dexteram sedere, veruml etiam Apostolos & Martyres adesae: qua. rem adumbrare, & quibus modis postu-

si mus, eγprimere in templis nostris debeis L mus. 4e nemo du mysteria celebrantur Proi s

intr*re permittitur qui sanctus non sit, I ks qui volnia tale crimen sciatur admisisse, ob quod ab eo qui praeest excommunica

tus fuerit. Hinc apparet, non sine gra- uissima causa Ecclesiam adducta esse, ut nonnullas Imagines sanctorum auro &' argento tegeret, coronis & preciosis v stibus ornaret. Partim enim Imagines sanctorum repraesentant id quod olima factis in hac vita gestu est, atque illa qui' ' dem ratione issiceret rem ipsam nude &yelut omni veste detracta proponi, par ' tim vero non solum ratio habetur eorum quae in hac vita olim gesta sunt, sed praeterea eoru que iam in coelis geruntur.

176쪽

1 o DE HI s T. S. I M A G. . Clim igitur nemo ignoret sanctos iam iii coelo agentes immensa quadam gloria frui, quicquid auri, argenti, gemmarum, cereorum,Vestium, coronarum adhibue- ris, nec minimam partem eius gloriae descripseris, quam Deus ijsdem sanctis lanx invita aeterna largitur . Cogitet ergo Christianus quando in templum ingreditur, se in coelum quoddam terrestre in gressi , ubi Deus impleat totam dothum

ita ut appareat gloria Domini omni mul titudini: & ubi sancti assistant participes gloriae diuinae per gratiam effecli, O nihil sane reprehendet eorum quae . in sacris imaginibus deserri vident. Non esthie igitur perditio , quod assumebat fur illa Iudas Iscarioth, 1ed magnum Ahitis ets iumentum. ta his manifestuis est cur ma. culari debeat Ioachimi Vadiani commetarius in tertium librum Melae,ubi repre hendit quod Christum aurarun, pthia'

mus,qui nunquam auratus incessit quodque puellae torquibus onerentur quae ie. gnum mundi &'o inhiam eius ornatur contempserui. Quasi contra nos torque- 'ri debeat illud Perlij, Dicite Pontibices in sacro quid facit aurum' Nempe hoc quod Ven ri donata a Pirgine Puppi, At pauperibus respondeo, quod pasto et os . res & ctui Ecclesiijs praesunt, si id exigat'

a 3. necessitas,memores erunt eius quod Ana i

177쪽

1 m. I I. C A p. XL. I I brosius fecit: qui confregit vasa mystica Vr captiuoS redimeret: & eius quod fecit Augustinus,qui propter captiuos&quam plurimos indigentes de vasis Dominicis . hua:dam frangi & conflari iubebat & in digentibus dispensari, ut scribit in vita

l res postrem 6 erunt admonitionis quam eius Postidius Calam et Episcopus: em - Cap. 24. ex Bernardo praecedenti Capite citauimus. Propter materiale temptu non per-

. . .

mittent interire viva templa.

ciosa r inter quae est luminarii

NEque vero ea tantum preciosa dice-da sunt, quae aurea sunt vel argentea , pulcra aut precij alicuius apud quascunque gentes. Pulcherrime enim dictu est a D. Leone, Quae per se sunt Vilia, fides s. Messicit preciosa. Quare & luminariu usius ut de eo aliquid subiungam o ante imagines Sactorum , preciosus est in conspe-. ctu Domini, cuius oculi, ut Ieremias ait, Ierem. s. fidem respiciunt: fit enim istud ex fide hu . mili &deuota, qua credimus & pro te stamur sanctos illos ante quorum imagines cereos accendimus,luxisse dum vive-

rent In

178쪽

i 1 DE HIs T. S. IMVa. P,il. r. rent in medio nationis peruersae velut luminaria in hoc mundo: nunc vero ex isto loco caliginoso eosdem peruenisse ad locum claritatis aeternae, ubi Agnus qui' uin medio throni est eos illuminat. Vnde Germanus patriarcha Constantinopoli. tanus , in eruditissima illa epistola que citatur quarta Actione secundi Concili j Niceni: Neminem inquit offendat quod

ante Sanctorum imagines lumina & sua-he olentia thymiamata accenduntur. Symbolicos enim ista fieri in honorem illorum opinandum est, quorum cum Christo requies, quorum honor ad ipsum recurrit, hoc ipsum testante sapiente Basilio , quod erga conseruos bonos honor erga ipsum Dominum commune. beneuolentiae signum exhibet . Sensi bilia enim lumina symbolum sunt im- materialis illius&a Deo dati . luminis :aromatum autem incensio syncerum &totum sancti Spiritus affatum & repletionem significat. Sic ante Germanum , cum Vigilantius ridendo obij ceret Catholicis , quod plena luce cereos ac cenderent ad Martyrum memorias, pii admodum respondit Diuus Hieronymus

in libro aduersus eundem scripto, quoi sicut Christus non indigebat unguento quo perfusius est a Maria uagdalena, se 11. ita nec Martyres indigent lumine cereorum; i

179쪽

reorum: tamen Apostsii causantes ne Periret unguentum, CGmini voce corre- Pti sunt, mulierisque deuotio recipitur: ita inquit, quicunque ceros accendunt, i secundnm fidem suam habebunt merce- dem . Qua D Hieronymi dominassetisit redarguitur haereticorum nostri tempos ris superba praesumtio, qui cum sint viri illusores quos in nouissimis istis temporibus venturos praedixit Paulus, ita sensu i Pur. Icarnis inflati sunt, ut simplicitatem quae Timest in Christo Iesu, hoc est, ea quae se Gρ ἄ-cundum maiorum traditionem ex hunnii ι - έρει

fide fiant in Christi Ecclesia, rideant & 'contemnant: cumque sint filij tenebrarum , pro viribus obscurare nituntur lu-Cem Sanctorum, eorum videlicet fidem. & conuersationem sanctam ; quibus adi huc hodie omnibus qui in domo Ecese-. sunt lucent. Sciunt enim opera eorum Dan. I. ab hac luce argui . Vnde etiam luminaria omnia, quae in atrijs Domini accendu tur, in illus lucis memoriam , quam ipsi Oderunt, cupiunt esse exstincta. Objj-ciunt usum huiusmodi luminarium ad gentilium ritum pertinere , dicente Ba - , ruch, Lucernas accendunt illis & quidem ' 'Inultas, ex quibus nullam videre possiant. Quibus paucis respondeo , quod sicut Gentilis dum per coelum iurat cultor est damonis, Moses autem per idem iurans cultor

180쪽

cultor est Dei ; ita idololatra suis sculptilibus lucernas accendens detestandus est, Christianus amem in honorem Sanctorante imagines eorum , cereos accendens multum est laudandus. Discrepat enim fructus operum similium ubi idem no est affectus operantium. Plura hic adferri possent ex sexto Cap. Levitici: ex 2y. Ec 27. Exodi: ex diuersis Conciliis ac Patribus. Sed haec fusius tractare non est praesentis instituti. Superadiicio tamen quod candelabra in templis per modum coronarum posita aut pendentia, non sint nu-mial , pqx -Vζtustissimi usus , dicente Pau i linos Clara coronantur densis altaria νύ is: Noste dies micant,

Pendentes lychnil'iris retinentur ahenis, Et medio in vacuo laxis paga lumina nutantp ib M. Fuisse autem tunc temporis usum aureorum candelabroru, indicant praefecti verba ad martyrem Laurentium. Prud.pe Huno esse pestris Orgiseri Steph. Morems ct artem proditum est,