D. Ioannis Molani, s. theologiae louanii professoris, ... De historia ss. imaginum et picturarum pro vero earum vsu contra abusus. Libri 4

61쪽

LIB. II. CAP. III. M octum aliquibus signis exprimi , in eo ve-

hementer aberrat: id non modo damus, sed inter Iacobitarum haereses recensemus. Neque Vero multum in caussa religionis Nicephoro est tribuendam, quem- constat, cdm in praefatione,tum alibi male de capite Catholicae Ecclesiae & de alijs

religionis articulis sentire, tametsi titulum hactenus vere Catholici scriptoris a typographis acceperit. Porro tersanctae Trinitatis Imaginem,sive emgiem,erudititissime tuetur eodem loco Thomas πί- densis,dum subdit: Vt item fundamento aut horitatis ia on careant, qui speciebus trium hominum Trinitatem effgiant. Deus enim Trinitatis visus creditur Gen s. Abrahae, in similitudinem trium viro. 1 8. rum . , Vnde Eb a. de Trinitate cap. uis Rugustinus. Si unus vir apparuisset Abra- ρομhae,idemque Dei filius crederetur. Cum aruero tres visi stini, nec quisquam in eis ρ r. vel forma vel aetate maior caeteris dictus est,cur non hic accipiamus visibiliter insinuatam psi creaturam visibilem Trinitatis aequalitatem , atque in tribus personis unam eandemque stubstantiam 3 I. Mysticam irro significationem mem- brorum Dei, aliorunique quae ad huma nam formam pertinentia Deo in scrip turis sacris tribuuntur , habet apud Augustinum libelliis de ementia Trinitatis,

62쪽

DE HIs T. f. IMA G. qui non est Augustini, sed duo prima ca-- .pita libri quem S. Eucherius Lugdunemus Episcopus scripsit de formulis spiritualis intelligentiae : Vt annotauit Din. Conradus Brunus de imaginibu S c. q. Δcripsit erudite de imagine Sanctiss. Trinitatis Dir. Nicolaus Sanderus in lib. I. dei honoraria imaginum adoratione , cap. q. Consulatur etiam S. Thomae commentator Thomas Caietanus , in tertiae partis quaestionem U. scribens. Ve tum ut conclusionem ex . vetustate alia quam subhciam, habuit Nolensis ecces ita, ante annos Ioco. & amplius, sanctoe Trinitatis imaginem, cum adscriptis a S. Paullino versibus. S e r Pleno coruseat Trinitas mysteris, i si Etat Cla in amne , Vox Patris, cado tonat, L

Rediciuntur quaedam imagises sacro- Iancta Trinitati

N uentu tur vel b & duae aliae Trinitati: b imagines, sed quae t cyrissimis viris

improbatae Sut, quia neci ex sacra scriptu-za.desumptae, nec sanctis patribus nostris notae fuerunt . Vnde earum Vnamisit et a improbat Ioannes: Gerson , in sep moue

63쪽

V . Domini, Cauendum est, ait, ne ali-φλ qua falsa pingatur historia. Hoc dico , partim propter quandam Imaginem, quae est in Carmelitis & similes, quae

in ventribus earum unam habent Trist

nitatem, veluti sit tota Trinitas in Vi gine Maria Carnem assumpsisset humanam. Mea sententia nulla est in eis pulchritudo nec deuotio . Et possitiat esse causa erroris, & in deuotionis, Haec Ger

ωα. Vidi huitis modi Imaginem in Caria usia Distensi,qui quantum memini, eo allata dicebatur ex Francia tempore beruat Iorii. Quod ideo moneo quia huius Imaginis inspectio multum iuuit me, aliosi iuuare poterit ἱ ad plenὸ intellige nin , Getibnisaeitata verba. Altera verb Imaginis ratit auid notior est. Nam typographi quidam , in Sacramentarijs, si usui nunc usitatius loquimur, in Missalibus libris, eam praeposuerunt officio de iancta Trinitate:pingentes videlicet Tri- 'nitatem ac si esset unus homo , sed tritu, capitibus , aut saltem tribus faciebus. Quam pingendi rationem in suis libris Tata. si

refutarunt celebres Theologi Lovanien- μθ .ses pientissimae memoriae D n. Iacobus Latomus Cambronensis , & Ioannes Hesselius Lovaniensis , ante Utrumque Iu vero sanctus Antonius , Flarentinus cap. .

64쪽

t. pa, Archiepiscopus in Summa :Vbi huiusmo, 3 -- 8 in imaginem vocat monstrum in rerum

s k natura. E Addo picturam hanc figmentum esse diabolicum . Sic enim scribit Robertus

Abbas Montis, qui Chronicon Sigeberii

Gemblacensis suppleuit , anno mi. in Praemonstratensi Ecclesia cuidam fratri altilis de ineffabili Trinitate quae Deus est cogitanti in Matutinis daemon astitit,& ei tria capita gestans apparuit,Trinita tem se esse contestans , & ob fidei meri tum, Trinitatis visione eum dignum esse

affirmans: sed frater inimici dolum agno scens, conuiciando et,recedere a se com-ram. 3. pulit, Haec Robertus, eademque habe fusus vita Norberti , cap. I9. ULegitur quoque apud Damianu a Goes de Athi pum m oribus scrib etem, orator , taliis piae referre et Nos dicimus Patrem dc Filium & SHrixum sanctum esse tres vultus in una similitudine & diuinitate . Porr. Haeretici S: Ethnici habuer ut alias qua dam Dei picturas, sed quas Ecclesia n

quam agnouit: inter quas ea est de qua In a . Rupertus Tulliensis, Cui similem inquit Exia . , Propheta, fecistis Deum, aut quam ima i -- ginem ponetis ei ὶ Hoc aduersus ' Hu-thropo- maniformios ivalet, qui Deum humanismorphi' putant. esse compactum membris. Nimi

rum hoc pacto grande sibi fingunt simu

lacruma

65쪽

ὸt aacrum , quod in coelo 1edeat oc tetrames pedibus contingat: docente ipso,Coelum εδει. o. mihi sedes est, terra autem scabellum pedum meorum .

Nunquam item Ecclesia approbauit AEgyptiorum morem, qui pro Deo pin- ligebant oculum in sceptro: de quo Cyril- lus libro '. contra Iulianum,sic ait: Aiunt fuisse inter AEgyptios, quosdam aenigmati tum artifices qui idolis seruiebant, & ad , hoc magna industria, & grauitate praedi- tos, quos illi nominare solent hierogly- ', phos:qui volentes significare Deum, hoc est, summam & quae super omnia est na-' turam , pingebant oculum cui baculumi substituebant , ut per hoc intelligatur quod omnia videat, & sit ei regia digni- tas . Nam sceptrum fere semper regis' intelligitur Symbolum, quamuis etiam' per stantem baculum, quod millo modo diuina natura labefactari possit, sed quasi e semper stare, M quodammodo sustinere, de fundare omnia,discatur.

Picturae

66쪽

PEIurae quas nobis vene Ma antiqui to commendatismni honoresunt j vj cipienda. C As v T v. 1NVne vero, ut de sanctor si Imaginibus certo couenientiq; ordine seratur. Primo dicendum est, omni Ironore suscipiendas esse eas Imagines 'quas Veneranda antiquitas commendat. . Ad cuius explicatione non est necesse multa praeter ςxempla dferre. Nam cum pi

cturae in septima Synodo saepius cule di- cantur hoc esse quod . scripturae, par est

ut de picturis sacris , quas maiores no- 'stri statuerunt ., approbarunt & hono- rarunt, hoc sentiamus, hoc teneamus, quod de eorum Ucriptis sentimus & tenemus. Quemadmodum itaque ob ve-' 'nerandam antiquitatem multum tribuitur & defertur libris, homilijs, de in uniuersum quibuscunque scriptis sanctorum Patrum, qui prioribus saeculis ad aedificationem Ecclesiae dati sum , sic

parem quoque aut horitatem agnosci- imus & reueremur in eorundem tem- lporum picturis & Imaginibus , quas ijdem patres approbarunt . Digredia- mur itaque nonnihil ad comemplandas

Priorum

67쪽

Liv. II. CAP. V. priorum faecillorum venerandas & illustres Imagines, quas paucas tantum allegare possemus , nisi Leones aliquot & Dan. eorum filii, seu mauis catuli, terribili Patriari, Si tu venerat,maiImagines inuasissient, b in grauisamamque periecutionem excitas- ,

Lerit tam aduellus eas , . quam aduer' Zonaraesus Orthodoxae ecclesiae multitudinem. at j. Isam im gines quidem futabundi exuu ebant: earum .vero cultores , partim tyrannicae impietatis dentibus miser - bilitςr dilacerabant, & martyres faciebant . . Vere tam animo quam nomine

Leones , partim in diuersia suo rugita gabant: adeo ut fidelium plerique ini subterraneis speluncis sese occulerent , nonnulli etiam metu exterriti usque in

ccxtremos orbis terminos procurrerent.

Sed , dum ita in Iam tur , intendunt ciui quidem sacras omnes imagines ad Uriam Usque in perpetuum delere. Veram diuina prouidentia non permittit per ullam haeresim ullum fidei Catho- 4 4licae dogma obseurari. Quin patius 'et seria dum acuitur nouum accipit fulgo xcm , ita Ecclesia per singulas haeretes nouo sulgore illustratur. Quare ad sin gularem Dei prouidentiam reserendum est, quod in Nicena secunda Synodo, alijsque contra iconomachos scriptis . tam multa nobis supersint pro sanctis Imagi-

68쪽

Det HI s T. f. Imaginibus Patrum fragmenta,quae proculdubio sicut libri unde desumpta sunt, intercidissent, nisi Iconomachorum bar- 4baries Catholicorum diligentiam contra se excitasset: nunc vero' quod ad fulgorem Ecclesiae pertinet in ea non modo reseruata sunt , sed plenarij quoque de Oecumenici septimi Concilij saluberrima authoritate comprobata . Igitur u . . iustas nonnullas Imagines ob oculos ponamus, ordinem Litaniarum Ecclesi e sequentes. Et primum quidem Christi. i

REfertur actione quarta septimae Sy-l

nodi, imo eiusdem congregationis i compunctione ac lachrymis comproba-l Atha- tur sermo Athanasj Alexandrini, quot continetur , Christianum hominem Be-l ε- ryti habuisse exaduerso lectuli Imaginei IE sv CHRisTI Domini nostri, quael integram Christi Domini proportionemi exprimebat, quamque a Nicodemo, qui nocte ad I Es v M veniebar, proprijsma-Jhnibus compositam esse asserebat. In hae lImagine iterum Dominus noster a Iu-lidaeis conspuitur , colaphis in faciem cae. I ditura

69쪽

Lin. I. CAp. VI. ditur, clauis ferreis crucifigitur, aceto dei felle potatur , ac tandem lancea latus eius aperitur. Ex quo emanare coepe- runt rivuli aquae & sanguinis, qui mi- raculis clarissimi in ampullis vitreis di-: stributi sunt per Asiam, Asticam & Eu

ropam.

Eadem actione ex Antipatro Bostro- t, runa Episcopo &Eusebio Pamphili Alci-l. ,.

tur mulier, quae sanguinis fluore labo- Cap t .l rans tacta fimbria Saluatoris sanata e Christo statuam erexisse ex aere fusam, quae ipsius effigiem repraesentaret: & exi aduerso ex eadem materia statuam mulieris genibus prouolutae palmasque suppliciter tendentis: sub pedibus aut e strita

Dominicae herbam excrescere, quae Omnium morborum curationes exhibet .: Hanc Iulianus apostata deturbauit, suam . - . .

, que in eius loco posuit . Quo facto. ignis violentus de coelo delapsus, statuam .... illam Iuliani circiter pectus persecuit. Pagani vero id temporis statuam Christi. Iuliano deiectam confringebant. At Christiani postea eius fragmeta cum coti legissent , in Ecclesia posuerunt. Vbis i is

etiam adhuc hodie custoditur. ait Sozo-' merius lib. s. hist. Eccl. cap. 1 o. Chryso

i stomus in Liturgia quam Erasmus Latinai fecit , meminit Imaginis Christi , ad quam conuersus sacerdos caput inflectit, C portans

70쪽

so Det Hi s T. f. IMA G. portans Euatigeliu praecedente ministro cum lucerna. Sophronius episcopus Hie rosolymorum in commentario de factis Tomy- Cyro & Ioanne miraculo sos. Ecce Ima- ς' ς θ ginem maximam & mirificam vidimus, VI' repraesentatem in medio quidem pictura

Domini nostri Iesu Christi, Christi autem matrem & dominam nostram dei-

param semper Virginem Mariari a si nistris , a dextris ver b Baptistam saluatoris nostri praecursorem : Praeterea

Prophetarum & Apostolorum choros aliquot & Martyrum Coetus , qui ante Imaginem collocati genibus flexis & capitibus inclinatis in solum ante Dominu procidebant. Imago Christi Aba garo sut' I ' fertur a Christo missa , ingens edidit miraculum,quod narratur a Procopio &Σ'' η' & Euagrio, & ex Euagrio, in s. actione synodi Nicenae contra icon octastas;ac ab Adriano Papa i. in scripto de Imaginibus ad Carolum magnum fol.2o3.Habuerunt Ara δε & haeretici Carpocritae, & Marcellinab/r. βρ -istius socia, quae Rom* degen , ' pernis doctrinae ipsius Careo crae euo-y' mebat, Imagines t esu & Pauli: quamuis grauissime eis abusi sint collocando cum Imaginibus Philosophorum, Pythago rae, Platonis, Aristotelis, & reliquo

rum: gentium quoque mores Sc mysteria circa eas perficiendo . Habebant autem inter