장음표시 사용
411쪽
Scriptura: stylo : nam Lucae I. nu. I s. legimus de Baptista e Spiritu Sancto
replebιturi num. l. repleta est Spiritu Sancto Elisabeth. num.67. Zacharias, Actuum a. num . omnes Apostoli. cap. . num. 8. Petrus & num. 3 I . Omnes , qui erant congregati. cap. 6 D. 3. septem illi Diaconi. Actu una . num. 8. Stephanus plenus gratia. Et cap. . nu. ys. Plenus Spiritu Sancto, Actuum 9. num. I 7. Paulo dixit Ananias: tu implearis Spiritu Sancto. Actuum tr. rium. a . Apostolus Barnabas. Dcnique Actuum Is . num. Σ. Discipuli omnes Apostolorum replebantur Diaritu Sancto.
Recte itaque probat ex isto loco. Belarminus lib. 1. de Iustificatione, cap. i I. infusionem Gratiae habitualis contra Caluinum: ncque solum imputata nobis Christi Iustitia acceptos fieri ; sed infuso dono gratiar animam
renouantis , dc exornantis , Vere gra
riosos , & interna pulchritudine formosissimos reddi coram Deo.
16 Am gratus suit Christus Patri, ut I sua gratia nobis meruerit omnem gratiam. In dilecto Filio suo
nos gratia cumulauit. IDan. I. I LI. I 6. De plenitudine eius nos omnes accepιmin,
er gratiam pro gratia. Id est , propter gratiam illius , dara est nobis gratia nostra: quia Filius naturalis fuit Deo dilectissimus , ik accepdissimus : fuit plenus gratiar: pro hac gratia. & de plenitudine huius gratiae, cffusa est abunde gratia in filios adoptiuos. Ad
Roman. s. numeri Is . Si unim delitis multi morius fiunt ; multo magis gratia. Dei, ct donum in oratia unius hominis
Isu Chri ti in plures abundauit. Itaque ingratia unius, id est, propter gratiam unius, multi graciam a viventer con- seciui sunt.
In quo habemus redemptionem per sanguinem eius.
Xtant eadem omnino verba 2 ad Colossenses i. num. l4. &in eamdem sententiam scribit Apostolus ad Roman. 3. num. 26. Iustificati gratis per gratiam ipsius per re demptionem,qua est in Chrasso Iesu: quem pro fiat Deus 8 pittationem per sidem in sanguine i m. Sic Sancti gratias
agunt Christo Apocali p. num. 9. Redemisti nos Deo in sanguine tuo. Redimere enim est, aliquem deuolutum in alterius potestatem , soluto pretio ad proprium posscitorem ab alieno vindicare. Christus vero redemit nos, venundatos sub peccato .mancipat6sque daemoni, & asseruit in libertatem filiorum Dei, soluto pretio sanguinis. sui. Gratis venundat emς,inquit isaias cap. S 2. num. 3. gratis, sinquam J Loccst, propter res futiles, δc flocci, aut nihili aestimandas ; pro fluxa,& foeda voluptate , pro honore cito perituro, pro exiguo lucello. Subdit Isaias : ct sine argento redimemini. Sine argent liquidem, sed non sine pretio ; argento , & auro longe excellentiore. I. Corinth.6. num. 2O. Empti enim estis prerio magno. I. PCir. I. num. I 8. Non corruptibilibin auro vel crgento redempti
maculati Chri TLQui non modo suum sanguinem effudit, sed se ipsum totum etiam in pretium dedit. i. Timothei a. num. Qv dedit redemptionemstmetipsum pro omnibus. Graece, Antii tron, id est, redemptionis pretium.
Remisonem peccatorum fecunduin
412쪽
meret ab omni iniquitate. Ad Hebr. 9.
num. s. Morae intercedente, in redemptionem earum praeuaricationum , cte.
Atque hanc liberali lIimam condonationem, diuitias gratis' nominat,phrasi Apostolo familiari: in hoc ipso cap.
cap. II .num. 3 3. ad Philippen .n. 9. . ad Colollenses I. num. 27.
Vt notum faceret nobis Sacramentum voluntatis suae.' Voties lcgimus in Vulgata soeditione, Sacramentum Graece habetur, miste=uim. Ad Colollens. l. num. 27. Tobiae I 2 .n.T. Daniel. 2. num. 39. Apocalips. I. num.
2o.S in hac Epistolac s. num. 32. Est autem proprie rnysterium, sacrum secretum, & arcanum, quod in vulgus efferre, & non initiatis enuntiare, nefas esset. Hoc autem reconditum Sacramentum , euius altitudo , seclusa
ca. f Bene copiosa redem - reuelatione , vel ipsas canestes Intelliptio : siquidem non gutta, gentias praeteruolaret, est Incarnatio sed unda sanguinis , quinque per par- Diuini Verbi,& effusa in omnes Gentes corporis emanauit. J Cardinalis tes ex Christi meritis , Gratia. I. Ti- Petrus Damiani in serm. de Sancta moth. 3. num. i6. Manifeste i Graeco, Cruce. f Sufficeret ad redemptionem omologumenos, omnium consessione, orbis vel una pretiosissimi sanguinis citra controuersiam ) magnum est pie-guria: sed data est copiosa, ut virtus talis Sacramentκm Graece,niylleriurn diligentis in beneficij redundatione eu vere admirandum , atque. stupen- clarescat.J dum Diuinae benignitatis, & pictatis mysterium : sui Eucharistia vocatur
In omni spientia , se prudentia. mysterium fidei) quod manifestatum est
in carne raece, Deus manifestatus est
Λ D Colossenses r num. 9: In omni in carne manifestauit autem se Deus P, sapientii. 9 intellestu. Graece P in carne latentem .per miracula passimnesi. Quam vocem saepe Vulgatus vcr- edita,per admirabilem doctruram pertit prudentiam. Vt in hac epistola,cap. vitam per innocentissime actam ) iu-3. num. q. Lucae 2. num. 7. & I. Co- stificatum est in spiritu sui omnes , ve- 3Irintli. I. num. I9. Itaque utrobique lint, nolint , infinitam Dei sapien- eamdem rem , diuersis licet nomini- tiam in hocmysterio relucentem,uir-bus, Apostolus intelligit. Et certe in- tute Spiritus demonstratam , cogangens , & admiranda Diuinae gratiae tur approbare Angelis Grς- cxuberantia est,no silum Hille homi- ce , visus , siue conspectus est Angenes copiosissime redemptos, sed arca- lis, scilicet Deus) nam ubi prImum num etiam diuini conlibi mysterium, editus est in hanc lucem, innumera- in omni sapientia.& prudentia biles Angelorum exercitus ad eum eisdem esie patefactum. Hoc adorandum conuolaruntὶ praedicatum videlicet est . quod est Gentibus cum soli Iudaei expecta- adiungit. rent) creditum ess in mundo, a sumptum est in gloria. Nam peracto reciem. Ptionis negocio, cxcitatus a mortuis, gloriosus,
413쪽
gloriosus, & immortalis, ancillantibus nubibus , plaudentibus Angelis, hominibusque stupentibus, assis tu est in Glum , est sedet a dextxis Dei.
Cum ergo Apostoli futuri essent
testes, de buccinatores huius rcconia diti Sacramenti, iure illis est in omni sapientia,c' frudentia patefaelum. Ioan . I s.num. I S. Vos autem dixι amicos,quιa omnia, quaecumque audiui a Patre meo, nota feci vobis.
Secundum beneplacitum eius. RVrsus excludit merita:& ad gratuitam, & spontaneam Dei liberalitatem refert. Hoc proprie i O nat. eudo hia, supra num. S.
a d, non ad mysterium, ut putauit Adamus , sed ad beneplacitum referendum cst, ut perspicue constat ex Graco Et perpende , beneplacitum Dei, hoc est, voluntatem salutis hominum,& reparationis V ni uersi , positam fuisse ab ipso Deo in Christo : quia ipstim constituit re
conciliatorem,ac redemptorem mun
di. In hane sentcntiam,auctorem lau- dans Athanasium , cuius clegantissima recitat verba , exponit Toletus Luc. Io. notatione 3 3. verba illa Christi: omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Sacramentana cnim absconditum si pientibus , & reuelatum paruulis, fuit, Christum a Deo fuisse consti
tutum omnium reparatorem : Ol 4
ita, quae ad hominum salutem spectant. ipli fuisse a Patre com n illa.
IVann. IT . numero χ. Dedi fies pote Aatem omnis carnis, ut omne , quod dedisti ei, det eas vitam
NUMERUS X. In dissensatione plenitudinis
temporum. Bi venit plenitudo temporis, ad 3 3Galat. q. num . . cua diuini consili3 inscrutabita altitudo dis quit. Vt loquitur S. Leo serim I. de
Natiuitate. Neque enim nostrum est nolle tempora, vel momenta, qua Paterpositit insiιa potestate. Act. I.nu Π . .aut . curiosius inquirere , cur tam diu dilatum lit mundi remedium. Hoc certὰ fixum nobis esse dcbet, opportunissimo tempore fuisse oblatum a multiformi Dei sapientia , secundum prasinitionem seculorum , quam fecit boc est, praestituit, seu praefixitὶ in Christo: in
hac epistola cap. s. n. i i. Atque hanc maturitatem indicat vox, quam usurpat Apostolus : raros enim non sim pliciter tempus, ut chronos, sed temporis ipsius opportunitatem, & commodam rei bene gerendae occasionem
significat. Recte itaque Ribera explicat illa
verba ad Hebraeos 9. num. 26. Abo- qum oportebat eum frequenter pati ab origine mundi: nunc. autem siemel in consummatione seculorum. Iam enim a passione Christi anni plus mille quingentis effluxerunt: fortasse etia fluent multo plurcs ad finem usque mundi
ut sub persectissima lege Euangelicaptus,quam sub naturali,scriptaque vi-uatur:quomodo ergo finis saeculorum fuit,quod vix medium saeculorum cst3 Sed certe saeculorum consummatio, Graeco jntelia , idest , pejefctio, nihil' aliud est,quam plenitudo temporum, de opportuna maturitas, quam Diuinae ero uidentiae . . dispensatio prae- . finierat.
414쪽
octaurare omnia in Chrim , quae in caelis, ct quae in terra fiunt,
in ipso. Raece subest Ana ephalasa Thar I cuius verbi vim existimo, nullo
Unico Latmo exprimi omnino polle. Augustinus, & Hieronymus legunt, recapitulare. de ante utrumque Tertullianus lib. s. contra Marcionem c. l .
num. 262. qui quasi sibi ipsi minime
satisfaciens, rurius sic Latine enuntiat : ad inirium redigere,aut reciPro are: ab initio recensiere. Ad Rom. l .num. 9.
Et Ii quod est aliud mandatum , in hoc verbo in I Duratur. Vbi Graece est idem verbum: vertitque Augustin epist. 29. Recapitulatur. Proprie, siumm. uim comprehenditur e est enim quasi summam subducere,& multos numeros quasi ad unum redigere. EccleL 3 2. num 9.rilsem loquere in tua cause vix : si bis interrogatus fueris , habeat caput responsium tuum. Graece , Leptatison. LXX. Vaticani cap. 3 s. In siummam collige siermonem. Tigurina. Summatim verbis paucis multa complectere. I an lenius. Recapit κla. Hinc apud Quintilianum lib. 7. Cap i. Anahephatio is,
hoc est,enumeratio,seu recapitulatio: cum ea,quae in oratione fultus,& vberitis tractata sunt,summat in repetuntur, & ab initio recententur.
M Tres praecipuas inuenio huius loci
explicationes, quarum singulae singulos melioris notae interpretes, patrO- nos, ac duces habent, quibus inferiores alij ad stipulantur. Prima est Hieronymi:omnia mysteria diuertis temporibus patrata, omnia oracula edita, recapitulata fui Ite in Christo hoc est,
ad unam veluti summam reuocata, una quasi abbreviata consummatione coimprehensa : conlammationem enim, ct abbreviationem fecit Ucub. Ilaiae iO.
Vidit Hieronymus , opponi sibi possed esto, quidquid gestum est ab
antiquis Patriarchis,laude,vel memoria dignum:quidquid fuit in lege memorabile , in sacrificiis acceptum , intemplo excellens, & Deo gratum ; id totum admirabili compendio recapituletur in Christo.Sed quonam pacto instaurat alunt in illo , quae reperiun-rur in caelis 3 Hanc obiectionem licdiluit Hieronymus. Diligenter attendite, quod non solum omnes historiae Scripturarum,quas in terra g stas Spiritus sanctus enumerat; sed etiam in caelestibus,quae nobis occultae sunt,in Christi recapitulata pallio
Altera est Augustini in Enchiridio 36.
cap. 6 a. quem sequuntur Anielmus,& Salio m.Inhaeret enim Augustinus Hoprietati Latini verbi in Durare, quod idem est, ac reparare, dc retarcI-re: quae significatio etiam in Graeculiacadir,&.cxpressit Tertullianus, ad initium redigere. Tunc nimirum instauratur res , quando renouatur , & ad suum caput, & initium reuocatur. Centet itaque Augustinus , omnia fuiste per Christum instaurata:& quidem quae in terra sunt, dum homines Gratia exuti ,& spe vitae immortalis exturbati,inro aeternae mortis tenebris
addicti, per Christi sangdinem sunt
redempti. Quae autem sunt in caelo,
Cum id,quod uade in Angelis lapsum
est,ex hominibus redditur.J Tunc videlicet sunt Angelorum ruinae in cae
Tertia denique explicatio est Chry- 37sostomi; in qua Theodoretus, OEcumenius, & Theophil ictus, ut solent,
concorditer eunt. Dissidebant a nobis hostiliter Angeli: aegre ferebant, Diuinum numcn patratis passim sceleribus ab hominibus violari: mittebantur illi saepe ad terras, sed ad inferenda grauissima supplicia: contra verδ nuli ihominum aditus patebat in caelum: sed.
415쪽
sed Christi sangqine,ac merito, effractis his repagulis, hominibus iam caelesti illa ciuuate donatis , pacificataque discordia, caelestia, & terrena, id est, Angelos,i homines Deus instaurauit in Christo, hoc est, ad unum caput reduxit, unius capitis membra eL tecit. Ad Coloss. i . num. 2 o. Pacificans per sanguinem Crucu mu , siue cruce in
terris, siue qua in caelis sunt. Qua libet istarum explicationum est probabilis. An vero ex hac ultima
deducatur, Chrillum merito suo omnia dona gratiae,& gloriae in AngeloS, tanquam eorum caput, deriuaile , res cst apud Theologos controuersa. Videantur SuareZ tom. I. in s. p. d. 62. sech. i .& 2. & VaZqueZ tom.item I .in 3.p. d a9. cap. .
In quo etiam se nos sorte vocati
sumus. qa Ors hic non ea est, in qua temeritas , & casus ; scd in qua
ratio,& consilium dominatur. Haec sors , dc fortuitum euentum, &omne sortito capti metatum excludit. Graece unicum est verbum Ecleres he-men. Quod nescio, an uspiam alias extet in sacris litteris: milii certe videre nusquam contigit. Illud tribus vocibus extulit Vulgatus: Pagninus vero,
Isidorus Clarius, Erasmus, Tigurina, Gagneius, & Interpres OEcumen ij teddunt, in sortem Ucui siumus. Auctor Commentariorum qui Ambrosij nomine circumferuntur fortiti sumus. Montanus e MIι stimuδ. Valabius Victi
sumus haredes. Proprio etiam UertaS. Insortem, in tartem, in hereditatem, possessionem vocatisiumus. Cadum haec omnia mirifice in vocem cleros, unde verbum cleroo derivaturiquod enim Hebraice, tali idest, haereditas , hoc apud L X X. est cleros innumeris in locis .indicabo pauca de multis. Genesis 8 num .6. Vocabuntur in possessionibus suis. Graece , sortibuι.
Numeror. I 6. num. I . Dedisti nobis possessiones agrorum. Graece, sortes. Deuteron. λ. num. 29. Oui sunt populim tum, ct haereditas tua. Gia cc, sors tua. Iosue
2 q. num. 3O. In sibin yossessionu suae. Graece, hortis sice. Ecclesiastes 7. n. I 2. Vidior est ipientia cum diuitiys. Hebrai cc , cum baredit.rte Graeco, cum sertis distributione. Sortem itaque appellat Apostolus o caelestem illam lucem , gratiamque Euangeli j, qua ad supernam haeredi- 'tatem per Christum vocati sumus. Vt ad Colossens. i num. I 2. Oiti dignos nos fecit in sariem sitis suctorum in lumine. Occanonem metaphorae dedit, quia
sorte disti ibutae sunt partes terrae pro missionis. Deuter. i. num. 3 8. Psal.7T. num. 6. Actuum I 3. num. I9. Vnde cicino est frequentata metaphora. Sa- pikntiae s. num. ΙΑ. cap. I. n. . Adh. 8.num. 2I.& cap. 26. num. 28. De sorteucro in electionibus adhibita etiam ad functiones sacras, crudite Lorinus
luis sortem aliorsum traberet, sibique persuaderet, temere, ac fortuito escctionem factam, sapienti Dsime hoc adiecit. Vide supra num. s.
Aut operatur omnia secundum coninium voluintatis sinae. Consilium de ad intelligentiam
spectat, & quaestionem, ac d cliberationem includit: interdum tamenvsuryatur pro iudicio ipso clicito per consultationem & a Cicerone dc fini
tur lib. i. de Inuentione: Est aliquid
416쪽
faciendi, non faciendive, excogitata ratio.J Videatur S. Thom. I. 2. q. Iq.
In Deum autem dcliberatio,inquisitio , aut consultatio cadere non potest: itaque consilium,idem est, ac decretum,seu propolitum, ratum, fixumque iudicium. Vox Graeca bule . 8c si deliberandi, consultandique solicitudinem asteri, saepe iamcn redditur a V uuato, luntru : etiam cum de Deo sermo est: Sap. S. num. s. Actuum I . num. 36. Et vero nihil frequentius inculcant Sacrae ii turae, quam Diuina consilia a nemine impediri, aut retardari posse. Isaiae 46. num. l O. Consilium meum flabit, en omnis voluntas mea fet. V nde dc ipsum Dei consilium dicitur immo- bele, ad Hebr. 6. numer. i 7. de tum,
Actuum 2.num. i 3. Graece, praedestinarum, tutum : dc cap. . num. 2 8- qua manus tua. Er consilium tuum decreue
runt feri. Grace proorse, praefiniuit, praedestinauit. Sunt etiam, qui in hoc altissimo praedestinationis Diuinae consilio occultum quiddam , & arcanum recognoscant : Soli enim Deo cognitin est numerus electorum , in siverna felic late iscandin. Certe in lingua sancta eadem vox sod, Sc consilium significat, dc secretum. Lege Tolet. ad Roman. 8.notatione 3 i. Pinedam in Iob cap. I s . vers. 3. Lorinum Actuum a.
n simus in laudem gloria eiis.
El l ges Diuinae laudis,atque Glo
operibus vos considerantes , glorificent Deum. Matthaei s . num. i6. Glorificent Parrem vestrum, &c. V et ut Diuinam gloriam , tum admirando , tum apud alios praedicando,laudibus efferamus. Vide supra num. 6. In laudem Gloriae Gratia με: dc infra num. I . In laudem Gloria Esim.
Nos scilicet filij Abrahae, cuius
posteritari promissus eli Christus ; atque adeo illum, tanquam vere. 'nostrum, communione sanguinis , dc iure promissionis , 3c venturum credidimus, dc multis saeculis expectauimus. Ad Roman .l s. num. 8. Dico
enim , Christum Iesum ministrum fuisse circumcisonis sidest, Apostolum , siue Legatum ad populum Iudaeorum propter veritatem Dei , ad confirmandas promissiones Pa/rum e Gentes autem -- per misericordia honorare Deum. Itaque Christum seruatorem , de doctorem 'fuille illius populi, ex quadam iustitia fuit, fundata in promissione , ac veracitate Diuina Quod vero Gentibus etiam hoc lumen affulserit, ex gratuita fuit misericordia. Hoc nimirum est, quod ipse respondit Chananaeae Matth. I s. num. 34. Non pummissem, nisi ad oves, quae perierunt, δε- mus Urael: quasi dicat: non sum promissus Gentibus, ut promulgato apud illas Euangelio , editisque miraculis , eas ad fidem adducam ; sed solis Israelitis. Hoc postea inculcabant Apostoli Actuum a. num. 39. Volo ' enim est repromisso. Ad ROm. v. num .26. Quorum adoptio es. filiorum, er gloria, stestamentum, ct promissa.
417쪽
In quo se vos , cum audissetis verbum veritatis, Euangelium salutis ventra.
N quo seruatore Christo,vos Getes ex Dei mi- sei icordia ad eamde vocatae fidem, iam etiam speratis , audito nimirum veritatis verbo,hoc est, Euang lioo obis salutem annuntiante.
In quo se credentes. GRaece pistheusantes, postea quam
credidistis; ut simile tempus acusantes, in hoc ipso versu illustrauit V ulgatus,cum audissetiae.
Signati ectis Spiritu promi onis sancto.
6 Otus locus est dissicilis sed illud I in primis est certum: etiam si
Apostoli,nedum caeteri fideles,repleti dicantur Spiritu sancto,plenitudinem istam non in eo consistere,quod ipsa- ' mei persona Spiritus sancti substat ialiter communicetur ; sed quia Gratia iustificante,c testibusq; donis,& charismatis cumulantur. Vide Maldonat. Luc. I .n. 28. Belarmin.lib. I. de Gratia cap. 3.& 8.LOrin. Ach/.vers .
Illud etiam perspicuum est, Hebrai, co idiomate dici, Spiritum promissonis, idest, promissilio: Depe enim Prophetae Spiritum sane tam promiserunt.
- Isaiae 4 .nu. 3. Ezechielis 36.num. 2I. Ioclis 2. num. 18. quem citat Petrus Actuum χ. nu. I . quo alludit Paulus ad Galat. 3. numero I . M pollicita- ριonem Spiritus accipiamin. Quod adeo
frequens est,ut promissi, vel promissimis
nomine , Spiritus sanctus denotetur. Luc. 24.num.49.Et ego mitto promissum
pectarent promissionem Patris. Tota itaque huius loci dissicultas in eo vertitur,quid proprie sit, Spiritu sancto signari. Graecum verbum
sphragiet is,est fgillum imprimere, sigillo obsignare: quod verbum usque eo placuit Apostolo, ut in eamdem sen tentiam duobus praeterea locis, illud usurpet:in hac epistola,cap. q. num. 3O. Nolite contrinare Spiritum sanctum Dei, in quosignati essis: & 2. Corinth. I. num. 22. cui ct signauit nos, re dedit pignus Spiritus in cordibus no Tris. Si autem constiterit sigilli usus , simul etiam constabit, quam apte ab Apostolo Spiritui sancto accommodetur: de quasi lux quaedam Oborta,non mΟ- .do praesentem locum, sed innum oros etiam alios illustrabit. Tres sigilli usus,quantum obserua- Α8re potui,& in Scriptura secra,& apud prophanos auctores deprehendo : &externis quidem testimonus recitandis supersedebo, ne in molem crescat commentarius: indicabo tamen, ubi congesta reperiantur.
Primo igitur sigillum imprimitur
ad secernendas,internoscendasque res proprias ab alienis.Prophana exempla coaceruat Pontanus aci illa Georgicorum. I. Aut pecori signum. pag. 29Α.
Ex hoc sigilli usu interpretanda
sunt illa verba Christi Ioan . 6. num. 27. Hunc enim Pater signauit Deus. hoc est,sigillo Diuinitatis,unione hypostatica, gratia capitis pene infinita, visione beata , virtute patrandi miracula , hunc Filium hominis aeternus Pater obsignauit,& a caeteris mortalibus infinito interuallo discrevit. Ad Hebr.7.num. χι . Segregatus a peccatoribus, ct excelsior calis factus. Vide Riberam ad Hebr. I .num. Ιχ. circa illud, figura subnantia eius. Graece, character.
418쪽
Id est,nota imagoque sigilli. 9 Ad eumdem sigilli usum respexit
Apostolus 1.Timoth. 2. num. 9. Sed
si mum fundamentum Dei stat , habens signaculum Me Graece, lyhratida ) C gnouit Dominus, qui sunt ei m. V ide si-. gillo obsignatos , quos Deus vult ab
. aliis internosci. Apocal. . num. 2. Angelus ille habebat signum Dei visi: Graece sigidum: & signauitseruos Dei in frontibus eorum, qui deinceps Hgnati nominantur : dc cap. 9. num. 4.
signaculo illo in frontibus impressio dignoscuntur. so Sic etia secernuntur Iudaei a Gentilibus sigillo circumcisionis , quae ad
UM. Idest, quasi te isera. La diuisa, γ nal de mi Apostolavi. Hinc etia modus ille loquendi transfusus in nostram linguam: Sellar moneri. A .Reg. a 2.num.4.Constetur pecunia. LXX. Ob-sgna argentum.Nisi malis,duo postrema testimonia ad alterum sigilli usum
si Est igitur alter usus sigilli cum litteris , pactis , tabulis publicis, iis demum , quae rata, ac firma futura sunt,
imprello sigillo auctoritas , & fides
conciliatur. Congerit innumera externorum exempla Brissonius, lib. 6. de Formulis pag. 1 i.& 172. Sed r- dent humana testimonia , ubi superant Diuina. Et illud Ioan .6 num. 27. Naidonatus i illud autem ad Rom. q.
num. II. Toletus, ad hunc referuntsgilli usum. 3. Reg. m. num. 8. Scri-8sit itaque litteras ex nomine Achab, ersignauit eas annitio eitu. Esther 8. nu. 8.
Hac consuetudo erat,ut epi totis . quae ex Regis nomine mittebantur, ct illiu annulo signara erant, nemo auderet contradicere. I rem. 32. num. io. Scripsi in i
bro 'signaui.2 adhibui testes.s 2 Atque hinc ortum est,ut annuli si-
gnatori j magno in pretio, A aestimatione haberentur. Plin. lib. 3 3. cap. I. Tiraquel. in Alexadrum lib 2.cap 29. suppeditant cxempla prophana: diuina s uppetunt Exodi s s .num 2 l . iuxta L X X. Esther 3. num. Io. Danielis s. num. IT.& 3.Regum M. num. 8.& I. Machab.6.num. I s . Sed nonnulla perpendamus. Ieremiae 2 2. n. 26. mirio ego dicit Dominus tia si fuerit Iechonias annuliti s LXX. congruenter Hebraicae voci,sphragi, in manu dextera mea,snde eiιedam eum. Aggaei a nu. 2 . Abpιmam te, ct ponam te, qu. isignaculum, quia te elegi. Hebraice caiatam. Quasi annulum : eadem nimirum vox est , quae Hierem. 21. num. 2 . Ecclesiastici 9. num is . Guomodo a listremus Zoro-b ibet ' Na 'ipsie qui si signum in dextera manu. Graece, thragis , sigillum, siue annulus signatorius. Et vero in ipsa annuli gemma so- s 3lebat eisgies aliqua affabre, artificioseque caelari. Ecclesiast. 32. numer.T. Gemmula carbunculi in ornamento auri
Graecὸ sthragis. Editio Vaticana
LXX. capite 3 s. Sigillum carbunculi P er comparatio musicorum in conisiuio vini. Et numero 8. Sicut in fabricatione auri signum est simaragdL V aticana L X X. Sigillum. Como essedo scul-pido en una pie ara pretiosa adorna et anil de oro ; a si la bitena musica echa et stilo avn e flendido banquete. Ecclesiastici 6 s. num. I 3. Gemmis pretiosis figuratis in tigatura auri. LXX. Lapidibus pre
Cogor, ut lucem afferam his,& s aliis sacrae Scripturae locis , ad externorum exempla diuertere. Insculpebant illi in annulis imagines Principum, aut Maiorum suorum,qui familiae splendorent illustrauerant.Cicero orat. 3.in Catilinam fostendi tabellas Lentulo , & quaesiui, cognosceret ne signum: est vero, inquam, signum notum,imago aut tui. JValerius
419쪽
Valerius Maximus lib. 3.cap. s. ubi benignitatis fructium illis in .ca testi agit de filio Scipionis. E manu cius thesauro,quasi in tuto reposuero. Nia annulum, in quo caput Africani scul- mirum furueratur Domino , qui insereptum crat, detraxerunt. J Plinius lib. rur pauperis, ct vicissitudinemsuam rei 37. cap. i. Augustus Alexandri Magni dari. Prouerb I9. num. i7. imagine signauit. J Illustratur haec intelligentia ex ver- , 8 Hinc interpretor locu illum Caiat. bis illis Ecclci.1 7.num. is. Eleemo na8. num. 6. Pone me, ut signaculum super viri, quasi signaculum cum Ese. Foedum cor tuum , ut signaculum siuper brachium in hunc locum mendum irrepserat. tuum. Hebraice cabolam. Sicut annu- Sciolus videlicet aliquis, cum iasi pet-lum signatorium. Idest, hanc legem Ciperet, quorsum hic signaculum i pe- amoris tibi sero , ut mei utaris imagi- staret,& Christum hortantem audii ne pro sigillo, eamque cordi alte infi- set Luc. ι 2.num. 33. Date eleemo nam gas , imo & brachio imprimas, me facite vobis sacculos, qui non veterasiunt; unum ut semper cogites. Recte Am- pro signaculo sacculum obtrusit:eleebrosus lib. de Isaac,& anima c. 8. Si- mosina viri, quasi sacculin cum ipso. Sed gnaculum Christus infrote est, sena- iam sublatus est error, de correetiis culum in corde , signaculum in bra- Latinus codex ex Graeco textu:in quo
chiobn fronte, ut temper cofiteamur; sphragis, idest,sigillam, constantissime in corde, ut semper diligamus ; in bra- legitur: & sensus mirificus cssicitur. chio,ut semper operemur.J Eleemo na viri est, quasi Dei syngrapha, 16 FIinc etiam illustratur locus ille ipsius sigillo obsignata, ex qua cum
Ezechielis cap. 18. num. I 2.nsignacu- ipso Deo ex iure agere, eumque, tan-lumsimilitudinis.Vox Hebraica,ut ob- quam debitorem, ad solutionem cre-
seruat ibi Maldonatus, imaginem, pi- ditae pecuniae possit obligare. Fidelis cturamue significat: quasi dicat: tu enim est,ac verax Deus,& ut ibidemsgillum, in quo absolutissima princi- subdit Ecclesiasticus gratiam hominis. pis imago , persectissimumque fclici- quasi pupillam conseruabit. ratis exemplar insculptum crat. Hoc Ex eodem sigilli usu facile expo- syest, quod subiungit, plenus sapientia, π nentur dissicilia Praecursoris verba,
perfectus decore. - Ioan. 3 .num. 3 3. Oui accepit eius testis Ex hoc itaque sigilli usu , quo in- mmium , signauit, quia Dem verax est strumenta publica essiciebantur au- Graece , esphragisten: de sensus est : qui thentica, explico locum Pauli ad Ro- Christi recipit testimonium , eo ipso mari. I S.num. 28. Vbi agit de cleemo- testatur& quasi suo chirographo ,&syna, & collatione facta in pauperes sigillo profitetur, Deum esse summe
Sanctorum. Hoc igitur cum consiumma- v racem.
uero cid est , csim expeditioncm hanc Tertius denique sigilli usus, isque coco secero , sanctisque eleemosynas de- frequentissimus, ad obsignanda, adest, . tulero ct assignauero eis studium hunc. claudenda, & obseranda ea, quae dilia Gryce sphragi amenos si itu obsignauero. genter recodita δε asseruata esse opor-Vbi pronomen eis , ut aduerterunt teret.Saecularia testimonia petes e Ra- Chrysost.& Theoph. non refert acci- dero in Martialem lib. 9.epigrammate. pientes stipem, sed conferetes. Sensus 68. sacra,quia longior fui, tantum initaque est : cum ex Dei debitoris syn- dicabo. Deuter. 3 2 num. 34. Danielis grapha, eius chirographo munita si- 6. num. II. & cap I . num. I . Can gilloque obsignata, uberrimum huius lic.4.ninu. I a. IOb 9.num.7.& cap. l .
420쪽
Illius fortasse loci sensus parum
attentum lectorem praeteruolaret,Ecclesiast. cap. 2. numero 8. Super mulierem nequam bonum est signum.G raece, sthragis: monet enim, uxorem improbam , & lasciuam . domi quasi sigillo
obsignandam, & seris appositis custodiendam. ci Ex hoc sigilli usu ductus est creber ille modus loquendi in sacra Scriptura, cum liber,visio,aut Prophetia dicitur obsignari: quia illius intelligentia
non est tam cito aperienda.Propterea enim signari solet liber, aut epistola, ut a nemine legatur. Isai. 8. num. I 6. Liga te fimonium, signa legem. Et c. 29. Num. II. Erit vobiae visio omnium, siciumeria librisignati. Daniel. I 2.num.q.Tu autem Daniel claude semones, er signa librum usque ad tempus statutum. Contra vero vetat Angelus obsignati librum Apocalypsis, cap. 22. numer. I O.
Ne signaueras verba prophetia libri huius. Cauumque subnectit:te pin enima prope est. 61 Sed iam ed redeamus, unde defleximus. Existimo, Apostolum in his verbis , signati estis Spiritu promissionis
Sancto, ad. Omnes supra memoratos
sigilli usus respexisse. Eius proinde sentcntiam effer tanquam proprium Dei peculium,gratia Spiritus Sancti,velut sigillo,obsignati estis,quo ab hominibus alienis a fide internoscamini: ips que gratia est authenticum chirographum , Dei sigillo munitum , ex quo tenetur ipse Deus obligatione iustiriae, aeternam vobis vitam retribuere.
Est item signaculum firmum, quo in diem redemptionis clausi, obsignatique seruamini. Clausi quidem, quia vita vestra absicondita est cum Christo
in Deo, ad Colossenses 3. numero 3. Nondum apparuit,quiκ erimus. I. Ioat . . numero r. sed obsignati etiam de muniti. I.Petri I .nu. s. In virtute DAm fodimini. Graece,en frami, idest, in robore , ac potentia Dei. Vox autem Graeca φn. is,de Latina virtus Spiri . tum Sanctiim attributione quadam
repraesentat. Lucae 26. num. 49. Vbs au
tem sedete in ciuitate quoi que induamini virtute ex alto. Vbi virtutem appellat Spiritum Sanctum,ut auctor est Mal donatus: quia nimirum de illo , tanquam de armis, in quibus virtus, roburque consistit, loquebatur. Actuum I. num. 8. Accipietis vrrtutem superuenientis Spiritus Sancti in vos.
Qui espignus haereditatis noriae.
GRaece, Arrabo. Et obseruat comis 63 munitor interpretes, pignus dari in mutuo ; arram vero,in contractu
emptionis:est enim pars pretij persoluendi.Hispane,iastitae. Atque hinc deducit S.Thomas lect. s. magis proprie Spiritum Sanctum appellari arram, quam pignus : nam illa datur ex ipso pretio;& tempore Praestituto non aufertur, ut pignus: sed quod reliquum
erat summae,numeratur. Sic gratia, Ac charitas viae nunquam excident. I. Corinth. I 3. num. 8. sed solutionis tempore in Patria perficientur. Verum quidem est, quod aduertit si idem S.Thomas L. Corinth. I. lech. s. hanc arram , idest , gratiam Spiritus Sancti, virtute valere tantum, quantum ipsa valet gloria. Et propterea fortasse pignus Latine effertur a Uulgato, 2. Corinth. I.num. 22. & cap. s. num. s.cum utrobique Graece legaturam abo: quia id, quod oppigneratur, aut aeque, aut plus valere solet, ac ipsa
Et quidem gratia,tus est ad gloriam, participatio quaedam diuinae naturae, adoptio filiorum Dei: est stemen gloria, quae in graria, quasi in radice,contine