장음표시 사용
531쪽
ae despicatissimi habentur pauperes in hoc mundo ; sed fide cegnoscimus, eos este quam ditissimos, qui fide ipsa viva insgniti, & adoptionem filio-
Dei adepti, iure haerealtario caeleste sit mi Paretis regnum adimunt. Tobias cap. . numero 23. hac se consolatione su stentabat. Pauperem quidem visam gerimus ,sed multa bona habebimus ,si timuerimus Dςum. Matthaei s. n um. 3. Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum calorum. Recte itaque Ambrosius epist. I o. Cum regnum
Dei pauperum sit , quid esse locupletius potest'
Nonne diuites per potentiam opprimunt vos, se ipsi trabunt vos ad iudicia'
experti εalumnias , rapinatque bonorum , insolentiam diuitum detestari, nedum illos pau- pcribus praeferre. Tota clamat Scriptura,diuites impios saeuissimam in pauperes tyrannidem exercere, eos per vim per fraudem expilare, rapere per summam iniuriam ad iudicia, sanguinemque Opprellorum sitieter exorbere Ecclesiast.
I 3. n. 23. Venatio leonis onager in eremo,
sic strastua diuitu μκ' pauperes. Amos
A. ia. I. Calumniam facitis egenis, ct confringitis pauperes. V bi subest Hebraice
verbum rasin, quod lignificat, conterere, comminuere. Perinde ac si dicat:pauperes ita conteritis, ut pene in puluerem redigatis: iuxta illud eiusdem
Prophetae cap. 2. num .7. Qui conterunt super puluerem terra capita 8auperum. Iob χ o. ia. 9. Quoniam constingens nudavit pauperes.Ossae s. n. I I. Calumniam
patiens est Ephraim. fractus iudicio. Isai. s 8 .n. 6. Dissolue coiligationeι impietatis,
idest, iniquas obligationes, quas per vim ab egentibus extorsisti)fluefasticulos deprimentes Jd est,contractus usurarios, quibus pauperes tenes constrictos, & oppresios, dimitte eos, qui confracti siunt,liberos. De diuitibus etiam ait Micliaras 2 cap. T. num. q. Qui optimus in eis est, quasi paliurus. Vbi Hieronymus. P liurus pungens, cr retinensi pungens V propinquantem sibi ex adunco dente comprehendens. Perpende,quam crudeliter Achab cxpoliauerit Naboth vinea sua, . Regum 2 i. Ardenter item in diuites iniuriosos inuehitur Ezechiel,
cap. 22. num. 27. Principes eius in me
dio illius , quasi lupi rapientes praedam.
& num. 29. Rapiebant violenter egenum,
cr pauperem affligebant . Accedit ad miseriae cumulum , os etiam obstrui pauperibus expilatis , ut ne hiscere quidem audeant. Eccles. 13. num. 4. Diues inlusia egit,ct fremet: Paupeν a tem Iesu tacebit.
NUMERUS VII. Nonne ipse blashemant bonum
nomen, quod inuocatum es supervos' .
on Erobo sententiam eorum, 23ρ qui haec verba de diuitibus 6 infidelfius interpretantur. Series ipsa exigit , ut eos intelligat diuites , qui conuentus in Ecclesiam frequentabant . quibus ipsi , contemptis pauperibus, adurgebant. Bla fe- mandi autem verbum sic expono, iuxta Hebraismum frequenti sumum in Scriptura: non quod illi diuites, qui fidem susceperant,impias in Christianum nomen voces procaciter iactarent, sed quod illud moribus indignissimis pollueret. Quid enim indignius,quam eum,qui Christo nomen dedit,pauperes fratres per potentiam. S a s a oppri
532쪽
opprimere,ad subsellia trahere,eorum sanguinem bibere i . Corinthri. nu. 8.Vos iniuriam facitis, ct fraudatis, cir hoc patribus. Tales nimirum confitentur, si nosse Deum,factis autem negant, ad Ti
His intonat Euangelica tuba, ad Romanos 2. num. 2 3. sui in lege gloriaras, per prauaricationem legis Deum inhonoras: nomen enim Dei per vos bla-sthematur inter Gentes: cx Isaiae s 2. num. s. Gentes videlicet, quae ignorant Deum, dum vident, illius cultores praeuaricari diuinam legem,omnia iuris , ac pudoris repagula effringere, eam animis imbibunt opinionem, Ut quales cultores sunt, talem existimentelle Deum. Tales igitur factis Deum blasphemant. Ezechielis 3 a. num. 2O. Et postuerunt nomen sanctum meum, cum diceretur de eis: populus Dominiim est. & cap. 22. num. 26. Coinquonabar in medio eorum. Ierem. 7. num. 3 O.
Psuerunt ostendicula siua in domo , in
qua inuocatum est nomen meum, ut pol- . luerent eam. Vide etiam Ezechielis 2 o. num. 3 9. & cap. 39. num .7. dc cap. 3.3O num. 8. Bonum autem nomen, quod inuocatum est super nos, explico nomen Christianorum,quo fideles com - pellantur, Actuum II .num. 2 6. Ita ut cognominarentur primum Antiochia discipuli, Chris fiant. Aut nomen ipsum Christi, unde tam honorificum ducimus cognomen : non enim solum , ut
voluit Augustinus lib. 1 o. de Civitat. cap. I o. Omnes ChriIsanos dicimus, propter isticum Arima,quo ungimur. Melius omnino Ambronus in Psalm.r i 8. Octonario tr. fChristianum cum dico , perfectum dico: in Christo enim plenitudo Diuinitatis est i cuius nomen usurpas, cuius vocabulum geris, interpretationem vocabuli,perfectio-uemque cur refugis3J3i Est vero phrasis Hebraica frequentissima in sacra Scriptura,inuocari nO
men alicuius super aliquem, idest, ab . .
eo nomen accipere. Genesis cap. 48. num. I 6. Et invocetur puper eos nomen
meum, hoc est, appellentur filii It acl.
Deuter. 28. numer. Io. Uuod nomen
Domina inuocatum sit super te, idcit, quod dicaris populus Domini. Isaiae
cap. q. numer . l. Tantnmmodo ιnuocetur
nomen tuum siver nos: hoc est, ea te eduntaxat, ut uxores dicamur tuae. Sic
2. Regum cap. 6. num. 2. Ieremiae T. Num. I l.& cap. 34. num. II. Daniel.9. num. 18.
Si tamen legem pescitis regalem, secundum siripturas: diliges . proximum tuum secut teipsum: benefacitis.
E videatur debitum honorem diuitibus denegare , aD lfirmat , illis impendendum quidem honorem esse , in praesci ipto
tamen: eum scilicet, quem imperat lex regalis , honorem mcritis aestimans. Sic legem Euangelicam vocat, quam cap. I.num. 2s.lcgem vocaverat libertatis.Testimonia,quibus praescribitur, honorem Primoribus exhiberi, extant Matthaei χχ. num. 1 I. Reddite
ergo, qua seunt Caesaris , Caesari. Ad Romanos cap. I 3. Um.7. Reddite ergo omnibus debita; i 'morem .rimorem cui honorem, honorem. I. Petri 2 .num. li. Sive
Regi, quasi praecellenti; siue ducibus, tanquam ab eo missis. num. II. Regem ho-
Vocatur vero lex Euangelica , lex 33 Regalis. Primo , quia lara est a Rege
Regum Domino dominantium Deo. Ita expresse vertit Syriacus: quemadmodum dicuntur leges Re- .giae, quae sancitae sunt, ct promulgatae . 'a Rege. Deinde, quia vere lex Euan gelica reges esticit cultores suos. Dixi Inulta
533쪽
multa de spirituali Iustorum regno,in
stulit in regnum sit, dilectionis sua : de
notum est, Iustos in sacra Scriptura subinde appellari Reges Regalis item est, quia cius Sacerdotes Reges sunt.
I. Petri 2. num. 9. Vos autem genus 3 4 electum , regale Sacerdotium. V nde notabile est illud , quod de Iacobo nostro prodit Epiphanius haeresi 19 eum scilicet gestare solitu in in capite coronam ex aurea lamina confectam,
velut huius dignitatis Regiae, dc Sa- , cerdotalis insigne.Simile etiam diadema gestaste Ioannem Euangelistam, Auctor est Polycrates apud Eusebium
lib. s. Historiae cap. 23. & Baronius. tona. I. anno Christi 3 . 3s Denique lycciatim lex regalis apte vocatur charitatis. lex, quam hic citat Apostolus ex Leditici I9. num. I 8.ec Matth. 22. num. 39. Diliges proximum tuum,sicut te in m. Est enim charitas vel dii regia corona virtutum, 'atque adeo omnium illarum Princeps,& Regina:est maximum, & primum mandatum, Matthaei 22.nu. 3 8. imo omnium mandatorum apex , ct summa:qui enim diligit proximum egem. impleuit , ad Romanos Is . num. 8.I niuersa enim lex in hoc verbo instauratur: sidest, recapitulatur in Diliges praximuU tuum , sicut te ipsum. Plenitu o. ergo legis est dilestior ut ibidem docet
nullum inter personas habere discrimen: Regalis enim lex ordinem prae- , scriptum ipsius naturae ductu , perfi
Sensiis itaque est. Si ex legis prae- Iscripto cumulatiorem illi honorem impenditis, quem re vera praestantiore melle ducitis; bene facitis. Sin autemerita pcnditis ex hololerico dunta-Xat ornatu, & comptum, ac nitidum, minus dignum, praefertis squalido, de pannoso dignior peccatu operamini. In hanc sententiam explicat hunc locum August tona. 2. Epist. 29. ad Hic ronymum. Si de quotidianis consei sibus loquitur,quis non hic peccat 3 Si tamen peccat, nili cum apud se ipsit minius ita iudicat, ut ei tanto melior, quanto ditior esse videatur.J
Redarguti a lege , quasi trans gressores.
I P a lex, quae toties vetat ea respice- 38 re, cum defercndus est honcr, quae
attendenda non sunt; quae iubet, reuerentiam , & cultum non ex censu, sed ex virtute, dignitateque pensari: ipsa , inquam , lex vos coarguet , legis esse violatores. Ioann. . num. 4s. Nolite putare, quod ego accusaturiu sim vos apud Patrem : est, νι accusat vos, Mysis. Ad Romano a. num. I 2. Guiacunque in lege peccauerunt , fer legem iudicabunIur.
Si autem personas accipietis, pecca
tum operamini. 36 Abet charitas ordinem suum: i Tn1 j qui postulat , ut praestantio-ies , dc digniores , praesertim magistratu fungentes, si utrisque exhibendus est honos, priuatis hominibus pieserantur.Non itaque iubemur,
uicunque autem totam lege diuauerit, endat autem in uno, factus es omnium reus. Cribit Augustinus lib. 2 Re-
tractationum cap. s. se de huius dissicultate loci consuluisse Hieronymum: sed clim is causatus occupationes suas , locum non
534쪽
explicasset, Augustinus ipse, eiusdem. Hieronymi rogatu, illum accurat illi. me exposuit : cuius expositio valde probata fuit eidem Hieronymo. Atque in primis colligitur ex his' verbis, Apostolu quasi gradum facere , agereque de ea personarum acceptione, quae ad culpam lethalem pertingit. Quare Augustinus in illa epist. Σιγ.ad Hieronym.de eo eX ponit, qui in conserenda Ecclesiastica dignitate indignum anteponit. Quis enim ferat, eligi diuitem ad sedem honoris Ecclesiae , contempto paupere instructiore , atque sanctiore3J. Lege Bellar min. lib. i. de Amissione
o Ne igitur fideles ab aliquo in fraudem inducti causarentur, quid nos. Iam acerbe criminaris, tanquam legis trangressores quid tam seuere pronuntias, ipsa nos lege conuictob co strictosque teneri 3 ecquod decalogi praeceptum violauimus λ an pauperi quidpiam subripuimus, eo quod diuitem illi praeferremus Aperte declarat Iacobus,hanc acceptionem personarum,quae charitatem,& iustitiam euertit, maximo illo , ac primo dilectionis mandato prohiberi ; ac proinde , qui hoc se scelere obstrinx rit, perinde ac si totam perfringeret legem , Inferorum cruciatibus addicendum. Nam per hoc vel unicum lethale peccatum prosopolepsiae , etiamsi nullo alio crimine cumuletur,amittitur,& eliditur charitas , quae omnibus omnino peccatis aduersatur, c iusque prςcepto prςcepta omnia summatim continentur, & quasi unicuinduntaxat praeceptum reputantur:quare illius violator merito aeterna dam nationem incurrit. Sic explicant Augustinus, Beda, OEcumenius, Clau- . dius,Caietanus,& Serarius. t Ratio itaque breuiter est:quia unia uersa lex instauratur,seu recapitulatur in hoc uno mandato dilectionis , ad
Romanos l3. latilia. IO qui oliaritatem
violat, totam legem quodammodo violat ; efiiciturque ita simpliciter transgrelsor legis, & aeternae mortis reus , ac si nullum unquam praeceptum seruauillet. Vt qui unam sol a corporis partem inermem reliquit seriqua lethale ab hostibus vulnus acciperet, & ii reliqua membra armis obtecta haberet, perinde interiret, ac si omnino inermis in praelium descendisset : ut pulchre ait Impers. lao mil. 3 s. in Matth. Consonat huic loco . . similis alius Eccles. aum. i 8. Meliorestsapientia, quam arma bellica: ct quι in uno Peccauerit, multa bona perdet. Lege nostrum Suarea tom.A. de Poenitentia disp. 3 .sect. 8.
Rui enim dixit, non moechaberi
non moechaberis, occides autem,
Viii sit idem legissator, εχ qui uniuersa mandata promulgavit; eadem le-.-gislatoris auctoritas, quae una nos ad seruandas illius leges impellere debet ; aeque sunt ubscr-uanda praecepta omnia , si illius
amore, ac reuerentia ducamur. Qui vero incensus libidine, aut iracundia, unum praeceptum violat, quod ad contemptuna legislatoris attinet, totam legem violat: aeque enim caetera
praecepta violaret, si ad illa violanda smili cupiditate raperetur. Vide
sanctum Thomam I. 2. quaest.73. art. I. . ad I.
535쪽
Sic loquimini,se si acite, sicut per
legem libertatis incipientes iudicari. 364 3
Raecc,mellontes crine Aha,idest, iudicandi.Gricismus est,quem ita solet vertere Vulgatus. Marci I s. num. 4. Quando hac omnia incipient consummari s idest , quando consummabuntur 3 Regia : futurum
est consummari Vatablus i quando sunt
consummanda ρ Ioan . . nulN.A7. Incipiebat enim mori Regia, futurus erat mori. V at ab. erat enim moriturin. N am saepe
ita quoque Griecismum illustrat In
urit manifestaturus es nobis te ipsum.. Vide Rib. Apocal. 3n .s 8. Atque haec de Hellenis ino,nunc de loci sententia. Tales, inquit, vos gerite in verbo,dE in facto sic verba lingula expendi- . te, sic opera vestra uniuersa componite , tanquam per dexactissimam legem libertatis si dest, Euangclicam , ut ex- . posui supra,cap. I εnum. 2 s. )iudicandi: ne redarguti a tali lege, quasi eius transgressores, acerbi suma supplicia perferatis. Hanc emphasim habet legis Euangelicae cum antiqua collatio. Ad
gelos dictus est sermo , factus est firmus, ct Omnis praeuaricatio' er inobeiuentia
accepit iustam mercedis retributionem: quomodo nos effugiemus, si tantam neglexerimm salutem Z dc cap. Io. num. 28.
Irritam quis faciens legem Moetsi ne ulla
miseratione duobuου , vel tribus testibus moratur :quanto mastis putatis, deteriora mereri si plicia, qui Filium Dei concul
Nimirum , cui multum datum est,
multum quare ur ab eo, Lucae I 2. nu
uius iudicatur , qui legem Moysi,
quam qui legem Naturalem contem nit:grauius item,qui cognitam Euangeli j gratiam, quam qui Mosaycae legis edicta despicit. JExaggerat etiam eorum culpam, Asiqui iniuria asticiunt pauperes , lex Euangelica r quae tam benigna est . in pauperes , totiesque misericordiam commendat. Matthau 9. numero I 3. stricordiam volo , ct non sacrificium. Vsque adeo , ut ex solis operibus misericordiae , perinde quas aliorum nulla duceretur ratio , in extremo Iudicio , singulorum causu discutiendas esse , praenuntiet. Matthaei 23'. a num. s s.Vsque ad 4s. Quod egregie ponderat Sanctus Leo Sermone s. de Collectis is Quasi nec alias virtutes dextri, nec alias offensiones ha- 'beant sinistri: sed illo magno, summoque Iudicio tanti aestimabitur vel largitatis benignitas , vel tenacitatis impietas , ut pro plenitudine omnium virtutum , dc pro summa omnium commissorum ; dc per unum bonum isti introducantur in regnum, δc per unum malum illi mittantur in ignem aeternum. JLex autem ipsa in illo tremen- do die feret sententiam in transgressores. Ioannis Ιχ. numero q8. cui spernis ms, ct non accipit verba mea: habet , qui iudicet eum. Sermo , quem locutus sum, 'ille iudicabit eum in noui ssimo die. Quae verba sic grauiter explanat Rupertus lib. Io. Commentariorum in Ioannem: fille sermo arguet , ille conuincet eum. Vbinam
iste talis iudex sedebit 3 quali de solio suo Voces , aut sententias iudici j sui dabit λ Prope aderit, intus sedebit;
in conscientia cuiusque iustas sententias terribiliter
536쪽
Iudicium enim sine misericordia illi, qui non fecit mise
ricor m. Emcntia plane formidanda:
aduertunt Expolitores, explicandam esse sine in stericordia saluante, hoc est, ab aeternis flammis eripiente: nam in illo etiam Inferorum atrocissimo supplicio,vbi vel maxime elucet iustitia, suum etiam locum habet diuina misericordia , dum punit citra condignum: ut probabilior fert opinio Theologorum, in quam etia propendet Augustinus lib. 2 i. de Ciuitate cap. 26. luculenteque explicat, dum ait: f Facit, eos non tanta , quanta
digni sunt, poenarum atrocitate cru- ciari; non ut eas poenas vel nunquam
subeant,vel aliquando finiant; sed ut
eas mitiores , quam merita sunt eorum, leuioresque patiantur. J Citat ad hoc co firmandum verba illa Psal. 76.
num. i o. Aut obhu:*etur misereri Deus' aut corinebit in ira se a misericordiaου βδεῖ Augustino consonat S. Thom. I .part. quaest.2 l. arr. . ad i. In damnatione reproboria apparet misericordia, non quidem totaliter relaxans,sed aliqualiter allevians, dum punit cItra condignum J49 Ergo, ex altera parte tota testatur Scriptura , nullam olle magis compendiariam viam ad misericordiam obtincndam in strictissimo Dei ludicio , quam eamdem in proximos exercere misericordiam , Matthaei s. num.7. Beali misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur. Psalmo AO. num. I. Beatus , qui intelluit si per egenum, ct pauperem: in die mala liberabit eum Dominu3. Chrysologus serm. I 4.
I In die mala illi Deus liberator assister, qui a malis pauFrem liberarit.
Sine causa accusant peccata, quem 'pauper excusat. Beatus,qui foenerando pauperi, ipsum sibi iudicem praestitit debitorem J Psalmo III num. I. Iucundus homo sGraece, chrestos, benignus,commodus,affabilis : quia videlicet, qui benigne commodat egentibus , perpetua animi hctitia redundabit,ut hic docet Bel arminus, qui miseretur, Gr commodat: dissonet m Ones suos in iudicio. Graece Ogub. Eurymius, rationes . defensionesque suas , quibus seuerum Iudicem sibi conciliet, quibus in acerrima illa iudicii 'discus sione suas partes egregie tueatur: iuxta illud Sapientiae 6. num .i i. Qui didicerint ista , inuenient, quid respondeant. Praeclara sane res, habere quid respondeas Deo iudicanti , cum omnis iniquitas oppilabit os suum , Psalm. Ios. num. I. cum seueris smo Iudici non poterit homo respondere Unum pro mille, Iob 9. num. 3. Sed tunc, qui miseretur pauperis, beatus erit,
ganter idem Chrysologus sermone. 3. Qui orat, misereatur: audiat petentem, qui petens optat audiri:audiatum Dei aperit sibi, qui suum supplicanti non claudit auditum. JEx altera vero parte recte ibi subdit Chrysologus . fimprobus petitor est, qui, quod aliis iacgat, sibi postu
lem sibi non habet misericordiam , or de
peccatis sius deprecatur λ Matth.7.nu 2. In quo enim iudicio iudicaueritu, rudι- cabimini. Sic homo ille Rex acriter intonuit in seruum immitem, Mati. t 8. n. . Nonne ergo oportuit 2 te siereri
conserui tui cui ct ego tui misertus sum Superexaltat autem misericordia iudicium.
Locus est, si ullus uspiam in tora
scriptura, cum sententiae granditate
537쪽
ditate, tum vero audaci, ac felici personarum effictione, longe venustissimus: cuius germana intelligentia petenda est e lingua originali: ita enim
legitur GraecE,catacauchata eleos crisios. Exprimit Regia verbum e verbo. Contragloriatur misericordia iudicium.Vata-bliis, Erasmus,& Caietanus '. gloriatur misericordia aduersius iudicium.lia vertit V ulgatus idem verbum, ad Romanos I i. num. i8. Noli gloriari aduersus ramos r & in hac cpistola cap. . nu. IAE. Nolite gloriari aduersus veritatem Eadem est huius verbi notio apud LXX.
Satis , superque erit unicum exemplum ex Iteremiae s D. num. I I. Quoniam exultatis , cr magna loquimini, LXX. catecauchasse, id eae, contragloriamini in diripientes haereditatem meam. Itaque hoc verbum ubique victorum
est, gloriose, de magnifice victis , ac superatis insultantium. Sensus ergo efficitur elegantissimus. Misericordia pauperi 'exhibita neque enim hic sermo est de Diuina misericordia, sed de humana con tendens cum diuino Iudicio , superior, ac victrix euadit, illique, tanquam victo , propemodum insultat. Itaque o regione iudici j sine misericordia , locat Apostolus misericordiam victricem iudici j : quo aperte significat, immisericordes quidem subituros Iudicium sine misericordia; misericordes autem aduersus Iudi cium ipsum tanquam victores gloriaturos. Consentanee Augustinus tom.
io. in lib. so. Homiliarum, in Patrocinatur cleemosyna in die ludici j
homini, ut flammas aeternas non timeat. J Chrysologus sermone 42. f Da ergo panem,da potum, si Deum
debitorem, non iudicem vis habere J Leo sermone 6. de Ieiunio decimi mensis , explicans illud Luc. 6. nu 3 8.Dzmittite, or Zmittemini. Quid hac retributione clementius , ubi sen-
tentia iudicaturi in potestate ponitur iudicandi 3 J Quia ni ergo glorietur misericordia aduersus iudicium, cuius sententiam in sua habet potestate, cuius Iudicem ipsa sibi constituit debitorem
Augustinus in illa epistola is legit, s
seuperexultat: exponitque in eamdem sententiam. Statuit in primis id,quod ex ipsa antithesi constabat,sermonem esse de misericordia, quam exercemus
in proximos : addit. Vt quos Neb menter ista superior sententia terruerat, constetur. Subiungit denique. J Cum
Rex Iustus sederit in throno,quis gloriabitur, castum se habere corZaut quis gloriabitur, mundum se esse a peccato Z Quae igitur spes est, nisi super- exultet misericordia iudicium3J Exultandi enim verbum, vi chorum est. Isaiae 9. num. 3. Sicut exultant victores capta praeda. Itaque superexultare iudicium, idem prorsus est, ac contra iudicium deuictum gloriari. Iuxta hunc sensum plane germa- s snissimum , exponendus est Vulgatus, perinde ac si dicat. Exaltat Glebe misi ricordia Aper iudicium. Syriacus vertit. Exaltari essis in misericordia βper iudicium. Neque abhorret hic usus verbi exalto, a Latinae linguae proprietate, ut probat hic Scrarius, manifestuconstat ex hac epistola cap. 3. n. s. Vbi magna exaltat, idem est, ac magnifice se iactat, insolenter gloriatur.
Alii volunt eodem sic susupere L intat misericordia iudicium, hoc est, ludicium praeponderatur misericordia: sumpta metaphora ex statera. Lanae enim , quae grauior est, dum ipsa suo' pondere inclinatur , lancem alteram leuiorem exaltat : ita misericordia, quae apud Deum multum habet ponderis, Sc momenti, Divinar clementiae lancem adeo inclinat, ac deprimit, ut iudiciu in altum extollat, atque adeo prorsus eleuet. Augustinus retinens
538쪽
lectionem Vulgatam , enarratione in
Psalm. i 3. Quid est, superexaltat
misericordia iudicium 3 Superponitur milericordia iudicio. In quo an uentum fuerit opus miscricordiae , & si habuerit aliquid sorte in iudicio, quo puniatur , tanquam unda miscricordiar, peccati ignis extinguitur. Hoc saepe pollicetur misericordibus Scriptura, ut paulo ante vidimus. Hinc Hieronymus fidenter asseuerat in epistola ad Nepotianum. Non memini, me legille, mala morte morruum , qui libenter opera charitatis cxercuit: habet enim multos intercessores; δc impossibile est, multorum preces non cxaudiri. J Hinc celebris
illa lententia vetusti cuiusdam Auctoris, apud Augustin. to m. IO. serm.qq. ad Fratres in eremo: qui postquam recitata Hieronymi verba compila- Uit, tandem concludit. Pq, ct misericordes m.ua morte perire non possunt. Nec minus fidenter pronuntiat idem Augustin. lib. s o. homiliarum in *9. Ante fores gehennae stat misericordia , Er nemι-
nem Permittit in carcerem mitti.
Nimirum ita communiter indulgere solet Deus, ut viros misericordes non permittat, in peccato lethali ex hac vita decedere; sed prius excitet ad donum contritionis, & ad poenitentia rite peragendam. Videantur Theologi cum Sancto Thoma 2.2. quaest. 32. arti c. 2. Pererius lib. s. in Danie lem, in ea verba capitis q. nu. 24. Peccata tua eleemosinis redime: Serarius in id Tobiae . num. i i. Eleemosina ab omni peccato, ct a morte liberat, or non patietur, animam ire in tenebras: fiducia magna erit coram summo Deo eleemosinae Maldonatus exponens magnificam illam Christi promissionem , Lucae II.
nu. I. Date eleemosynam, Cr ecce omnia munda sitint vobis: Ian senius in ea verba Eccles. 3. num. 3 3. Ignem ardentem
catis. Denique Bel arminus tom. . lib. 3. de bonis operibus, cap. 3. '
Suid proderit, Fratres mei fidem
quis dicatse h.ibere,opera autem
non babeat ' num quidpoterit des saluare eum'
On occulte iam , de quasi actis cimiculis,sed palam,& aperto Marte cum Ha reticis colligit Apostolus: non tacite se intinuat, sed fortiter irrumpit , de aflirmate, diserteque pro nuntiat, Fidem , si operibus deficiatur , futilem prorsus, & inanem cise ad salutem obtinendam. Hunc errorem perabsurdum de sola Fide iustificate,ad Inferos,unde emerserat, detrusum per Apostolum, superiore saeculo post annos mille quingentos rursus ab ipsis Inferis Haeretici
reuocarunt: contra quo S cum accu
rat i ssime scripserint' grauissimi Doctores, actum omnino agerem, si ego item argumenta congererCm.Vidcantur e nostris Theologis Bel arminus lib. i .de Iustificatione a cap. I 2. vlque adas. & lib. . a cap. I. usque aci 9. Maldonat. Matth. 9. num. 2. dc cap. 3. num 47. dc Marci I 6. num. Is . Toletus in cap. 3. ad RomanUS,annotatione i7. Pererius in cap. i J. Genclis, disputat. 3. Lotinus in A cta cap. I 6. vers. i. Ulegas in cap. I. Apocalypsis , Commentario s. scct. . Iustinianus ad Romanos t. Vcrs.ls. Cornelius denique in 3. Canone Rerum, pag. I 6.
NUMERUS XV. Si autem frater, o soror nudi sini,
539쪽
Dicat autem aliquis ex vobis istas
ite in pace, calefacimini , ors-
eis, quae nec tria sint corpori, quid proderit' .
Gregia similitudine declarat, Hidem operibus destitutatu prodesse nihil. Laudabile quidem ell, verbo Glari egentes, quando re non potes, Ecclesiast. . num.7. Congregationi fauperum astabilem te facito. Sed quemadmodum nudum illud verbum , quo blandu quidem in speciem, fratris indigentiam miseraris, dum benigne mones , ut famem depellat, frigensque corpus adhibita veste calefaciat: nihil prorsus illum iuuerit, si fame enecto , de omni veste expoliato, tu nihil praeterea, aut cibi, aut indumenti conferas': ita cita nihil te iuuat Fides, dum indicat, quae facienda sunt, si ad ipsa opera exequenda non prodit. Simili exemplo adhortatur Ioalua es epistola i. cap. .nu. I p.
ad veram, & solidam ; non fucatam,& apparcntem charitalcm sectandam. iii habuerit Dbs fantiam Mim mundi, ct et iderii fratrem μκm necessitatem --
here , Cr clauserit discera siua ab eo: quomodo charitas Dei manet in eo ' Filioli mei, non diligamus verbo, neque lingua; sed Uere, ET veritate.
NUMERUS XVII. Sic o fides , si non habeat opera, mortua es in semetipsi.
in hoc capite mortuam appellat Iacobus, num. IT .num. 2 o. & num. 26. Ergo , ut saepius iteratam Apostoli ocutionem semel explicemus , cauendus in primis est error Didymi in Commentario huius loci. Notandum, inquit, quia cum
Fides mortua sit praeter opera, iam neque Fides est: nam neque homo mortuus, homo est. J Illa nimirum aetate nondum satis culta Theologia, huiusmodi errorum spinas proferz-bat. Tenenda itaque Catholica veritas', desinita demum in Tridentino Sel'6. Can. 28. Fidem , quae remanet in peccatore, veram esse Fidem. Est vero charitas quasi anima , ela 63 vita Fidei: est illius forma, ut loquuntur Theologi cum Sancto Thoma a. 2. quae si . artic. 3. )extrinseca illa quidem , nec intime velut pars componens Fidem; sed quae iure dicitur animans,ila vivificans Fidem,hoc est, tribuens illi virtutem efficaciter operandi , ut spieitus tribuit corpori motricem vim , facultatemque sentiendi.
Quo spectauit Apostolus, clari dixit
ad Gala. s. num.6. Fides, qua per chari
tatem operatur. Graece,energumene. Re
gia rest sicax, hoc est, vividam energiam, & internam vim, actuosamque
essicaciam operandis, per charitatem accipiens. Contra Vero seuere prΟ- 6 nuntiat idem Apostolus I. Corint. I 3. num. 2. Si habuero omne dem, ita ut
montes transferam,cbaritatem autem non
habuero , nibii sum. Et Beria ardus Sermone 2 . in Cantica. f Mors Fidei est separatio charitatis. Credis in Christumὶ Fac Christi opera, ut vivat fides tua. Fidem tuam dilectio animet,probet actio. J Et epistola a. f Mortua fides est, quae non operatur ex dilectione , quasi non habens animam ipsam dilectionem, qua vegetetur, ω moueatur ad opera.J illud etia ingeniose obseruat Aug. de Spiritu,& Littera,c 32. fCharitas, quae est vita Fidei, ipsam non praece
dit, sed sequitur Fidem. J Nimirum
fides est humanae salutis initium, Erfundamentum , ut loquitur Tridentinum
540쪽
Sessi6. cap. 8. Vnde idem Augustinus lib. de Cognitione verae Vitae cap. 7. Haec fides spe nutritur, sicut corpus cibo reficitur;dilectioneanimatur, sicut corpus anima vivificatur. Jcc Amissa ergo per peccatum gratia,& charitate, fides manet mortua,non quomodo homo dicitur mortuus,qui post mortem non est ; sed quomodo corpus dicitur mortuum , quod ostmortem est, sed non vivit: quia non quemadmodum est de elsentia hominis este viventem, ita etiam est deessentia Fidei esse vivam: cum possit esse vera Fides, etiam si sit mortua.
Et propterea signatE Apostolus ait n. 2 6. Sicut enim corpm sine stiritu mortuum est, ita Grsides sine operibus mortua est. Non dixit, sicut homo sine anima; quia talis non est verus laomo ; sed sicut corpus sine spiritu: quod quidem, quamuis non sit vivum , est ta
6 Fides itaque nudata operibus , &gratia, dicitur mortua, per metapho ram : nam & ipsa charitas metaphorice est anima, de vita Fidei. Quemadmodum Demosthenes dixit apud
Stobaeum Sermone 4 l. Ciuitatis animam esse legem. Ita etiam corpus Abrahae per metaphoram dicitur mortuum, ad Roman .A. num. I9. & ad Hebraeos II. num. II. Similiter aqua dicitur vitia , quae continuo fluit, ut . in fonte ; mortua autem , quae non mouetur, ut in palude , vel stagno: cum tamen utraque vere , proprieque sit aqua. Huius locutionis exempla congcrit ex prophanis Pontanus 'noster ad illud AEneid. 2. Donec me fumine vivo abluero , columna 96O. Sacra pete ex Cardinali Toleto , in illa verba Ioannis . num. IO. Dedisset tibi aquam viui m , annotatione 9.
Atque haec Interpreti Scripturae satis, supεrque sint: qui plura volet, petat ala Schola.
Sed dicet quis: Tu fidem habes , se
em tuam sine operibus;cr ego ouendam tibi ex operibus Adem
multo significare, quam dicere. Duplex itaque hic argumentatio : altera perspicua , subobscura altera. Prior, quae statim in oculos incurrit, in eo sta est : Heus tu, qui de ibia Fide gloriaris, opera Vcro contemnis quo tandem argumento conuinces , te istam habere fidem, quam inaniter iactas Nam res est prorsus abdita, in animisque inclu-ia , neque sub oculorum aspectum cadit. Ego vero, qui cum fide opera etiam coniungo , exacta ad obrus.
iam ipsius fidei, facili negotio ex ipsa operibus, quae sub aspectiun cadunt, fidem tibi probabo meam, quae aciem fugit.
Haec est aperta argumenti vis e sed latet quaedam maior occulta, quae ex
duplici capite ducitur. Primum cst, eam esse fidei naturam , ut, nisi quid obstet, quemadmodum bona arbor fructus bonos , sic recta fides bona
opera edat. Probat hoc Maldonatus Matth. 7. num. I 6. ad illa verba, astu tibus eorum cognoscetreos: omnis arbor bonafuctus bonos facit: & Matth. I . numer. 23. ubi asteri illud ex cap.
2I. num. 4 . Auferetur a vρου regnum
Dei, dabitur genti facienti fructus
Hic est germanissimus sensus illius o
Ioci 2. Petri l. num. I O. Magis satagiate , ut per bona opera cerram vestram vocatιonem, Cr electionem faciatis. Euidens est , Apostolum ibi non agere de praedestinatione ad gloriam: quia