- 아카이브

Theoremata. Marci Antonii Zimarae sancti Petrinatis, philosophi solertissimi, seu memorabilium propositionum limitationes cum additionibus ab ipso auctore post primam impressionem factis. Mendis quaàmplurimis repurgata, & ad normam prioris ac fidelio

발행: 1563년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

Theoremata.

G nesidentitatem praedicati ad subidictum,& quia vera,& maxima identitas est eiusde ad seipsum . propter hoc dixit Boe φ verissima est propos tio, in qua idem de seipso di, in i sta praedicatio no est naturali quia iderespectu, suimet non pol habere fm naturam, respectum materiae ad sorma,& recepti,&receptibilis quia ista sunt primo diuersa - naturam ,&in sine remotionis: ideo Auerr. vulti, st in fine abominationis, , t idem e seipso praedicetur,&ideo Aristo. animaduertens ad hoc, dixit in praedicamentis,q, a prima substati a nulla est praedicatio, videlicet per se,&H naturalis. virum autem in directe,&per accias contingat ut aliquo modo

pr dicari possit, nocest,q, non curat ars, neq; scia, quia i sta sunt extranea a prima sciet intentione. Primo priorum in cap. de inuentione medii, habet singulare, per accidens pr dicatur solu m, ut hoc alobiectio. bum est calli as . sed est obiectio cotrapr dicta. nam Arist. . meta. cap. de secundum quod.& est l. c. 2 3. ubi

drq, homo fm se est homo. solutim lioc resp5detur, φ ille modus non est per se praedica di alterum deis altero,Quia teles sunt primus,&secu

dus modus dicendi per se, de quibus

ibidem meminit. &etia in I. poste. in cap. de per se, sed talis modus dicitur per se, per negationem alterius causae. Vnde litera ibi dicit, hominis inultae sunt causat: animal, bipes, at-c6uasor. tamen homo fm se est homo. Et tonralitates opinio et formalizanti si in hoc non

est tenenda, qui volunt i propositio in qua idem praedicantur de seipso sit in I. modo dicendi per se, quia volunt i propositiones primi modi sunt in quatuor gradibus constitutae In primo gradu sunt propositio- hnes in quibus superius in quid praedicatur de suo in seriori, ut genus despecie: vel sicu t ens de Deo,& creatura. In 2. gradu, sunt propositiones in

quibus praedicantur quid ita tua prς dicata in quale sicut quando praedicatur disterentia de specie. In 3. qua- do tota diffinitio praedicatur de disti . . nito In . quando idem praedicatur de seipso. Auer. autem & antiqui Peripatetici uolsit praedicata primi modi dicendi per se, esse solu tribus mo

quiti primus modus praedicabit inessentialiter, continet tria, genus, &dissetentiam, & totam distinitione, Lquae distinitio est idem eum substantia rei,&uniuersaliter praedicabilia .c substantialia sunt illa quae adunantur cum subiecto, & adunantur adinuicem, & accidentalia econuersio, Mimorari in hoc amplius est sup fiuv. Sed est inllantia. nam Arist. in si A nox. ne. 2. libri periher. inquit. sta, bonum est bonum, est vera per se, sedi sta. bonum non est malum, est vera per accidens. & per consequens propositio in qua idem praedicatur de se ipso est per se,& nonni si in primomo quare, Sc. Respondetur ly, pse sumitur ibi. ut dili inguitur eontra Mper.acciden ut ly per acciis, ibi stat pro illo, φ secundo loco est tale, ut bene notat ibi Boe. nam principaliter. per naturam propriam primo, bonu est bonii,& secundo, bonu nocit malum, quia omnis negatIO Vera est, propter aliquam affirmatione priorem,quae vera et t. nam quia homo est homo, ideo homo no est asinus. non sumitur igitur per se,& per accidens, ut sunt notae determinantes inhaeientiam praedicati in subiectos

142쪽

Theoremata

si unu contrariora fuerit in rem natur Merit in reliquum. A cto, vi In libro posteriorum sed ut bens latitudinem satis amplam, &sie ridicunt aliquid primo & secundo lo- dicit non implicare contradictione,co,tale,aut tale esse. uno existente de numero contrariorum aliud non existere,&in multis consimilibus, aliter dicit arti sex r5 nalis,&aliartifex realis . na Aristo. in praedicamentis.in cap. de quantitate considerans quantitatem secun- 3 Ropositio ista est Arist. in x. eoe . du simplicem considerationem, di- I li&mundi in tex.com. I 8. Ad- xit,quantitati nihil cotrariari:sed nauerte contrarietas quandoque su- inralis qui con siderat quantitatem , mitur comuniter, & sic se extendit ut est terminus motus, dicit in ea eL

ad opposita secudum priuationem . se con trarietatem fm perfectum, α& habitum,quandoq; sium itur pro- imperfectum: ut patet s. physi. tenprie,&sic est inter formas positi uas. c5. 18.&unusquisq; verum dieiis B distinctio est Auer. in I. phy.c5. r. cundum suam considerationem.& vdico tunc φ non habet locum propo hoc etiam inuenitur in alijs scietiis, μPhilosbphi in contrariis comuniter nam naturalis dicit motui circulari dicti sicut sunt habitus, &priuatio, non inesse contrarium,& geometer lusa non oportet si finitum sit, qy imaginatur in motibus circularib infinitu sit,& si est plenum,no oportet sit vacuum, sed intelligitur in con trariis proprie dictis. na talia sui ad persectionem uniuersi, & uniuersu in persectum est, & ideo si unum

contrariorum fueriti n rerum natura oportet quod sit reliquum. Hetcontrarietatem, ut patet r. cali, α mundi. com. 32& multa consimilia

inuenies, in quibus diuersae scientis secundu diuersas abstractiones, di uersia dicunt. Immo et sesae ronales in plerisq; dissentiunt, nam fm logicum teste Anetia veritatem fm physicam conside Philosepho in secudo periher. trans rationem fallit autem propositio,:se posita nomina,& verba, idem signi-cundum logicam considerationem. sicant, sed is oratores,& poetas, tras C nam Arist. Da pr dicamentis.inquiti positio nominum & verborum,ma in sermone de Oppositis, non opor- ximam varietate causat: ut notat ibi tet si unum tot rario tu fuerit, quod si reliquum . nam si omnes homines sint albi,nigrum no erit. nsi hoc est sm diuersas considerationes. na

turalis. n. sequitur naturas rerum,&

persectionem uniuersi cosiderat. &fic verum dicit. quia qu libet forma contraria, positiva, est de perfectione uniuersi,& ideo una existente, debet esse altera: sed logicus sequit Imavinationem rationis, secundum poΓBoe. Ampli' nomina synonia apud oratores usui sunt, non aut apud demonstratores I. phy sico. com. I. ita etia de metaphoris. s. de anima. G. s .& x. posteriorum.

Materia negatione cognsitur. p Ropositio Aristot. est in Io. primat Philosophiae. rex. com. 24.

bilitatem logicam, quae est res ba- Aduerte igitur, i materia duplex

ira H ii est

143쪽

Theoremata.

G est.ptima&secunda materia, prima est natura; sed materia secuda est natu ratum, siue habens naturam, prima. n. materia est substatia simplex, sed secunda est substantia composita ex materia & forma,sive sit materia alterationis tua, siue sit materia alterationis,& compositionis sim ul. prop6 igr veritatem habet de pri marissicil materia principaliter, ut dicam. Sed est dissicultas, o uia Arist. I .phy. te T. . 69.inquit. subiecta quidem natura scibilis est per analogiam ad sormam,quo igitur materia negatione solutio. cognoscitur Nisi esset Q duplex estas notio materiae: Vna quam dat prima nostra cognitio naturalis, quae a sensatis& nobis notioribus profici-4citur. iuxta illud Arist. in . I. pny. te. co. 2. innata est nobis via a notioribus nobis,ad notiora naturae,& quia transmu tatio substantialis,est operatio materiet ut subiecti, ut inquit Co.

gnostendo materiam per transmu-

tationem substantialem, panalogia cognostit eam ad formam,vel ad ha

T.dicitur, P materiam est velutiam. . I na sicut se habet aes respectu statuae,& uniuersialiter materia rerum artificialium ad sormas artificiales, ita seliet materia. pria ad solas naturales. ι in materia in hac prima cogniti , .&primo occursu de se cognosci no

3 s. materia sin se est ignota.&red dii causam G. de hoc in I .phy. co. ε'.dicens,l quia prima materia nohabet qui ditatem, in actu intellecta ab ea, ideo nu est nota de se . nam sicut supra dictum est, actus qui est qui ditas est ratio propter quam ali

quid est primo intelligibile. sed cla C

materia est primo diuersa a sorma, quae est quiddita quia non est sor-ma , nec habens formam, ideo de se est ignota,& non cognoscitur in prima cognitione naturali, nisi per sorma,vel in habitudine ad habens sormam. Et talem cognitionem habet

naturalis de materiaeuam ut a naturali materia consideratur,dξ relative

ad sormam, sed post quam materia sic innotuit I naturali philosophia stia diuina habita ista cognitione Rnaturali,quia ut inquit Co. I. physi.

teriae no nisi via trasmutationis lab L stantialis, & per phs medio naturali potest innotestere, tune diuinus co- siderat ipsa in se,ut estens,& ut est substantia, quae non est forma, nec habens sermam. &est sic conceptap negationem cuiustunque imς,&cuiustunq; priuationis.si n. m teria negatione cognoscitur.vn Co. ibi in m. inquit. materia negatione cognoscitur, cum dicitur, materia est priuatiosormae. intellectus.n. Vt

scribit Com. I 2. meta. e. '. innatus

est diuidete adunata in esie,sicut diuidit materiam a forma,& isto modo materia intelligitur esse una nu- Mmero, Vnitate numerali, priuatiue, non positive: sicut sortes positiue,dicitur unus numero,ab una sora dante sibi unitatem, sed per carentiam

formae dantis tale unitatem, dr ma teria una numero.& ista consider tio de materia,ut inquit Com.pertinet ad primum Philosophu, &isto

modo materia non habet esse, nisi in anima. na mani seste patet, ima teria extra animam non inuenitur cum priuatione omnium sormara,

quia tuc quod non est in actu, esset

144쪽

Theorem alae. '

A in actu 1.phy. co. I x. sed intellectias potest intelligere materia, per priuationem olum formau, quia intelle- ctus est altior virtus, si ut natura, &multa pol diuidere,quae natura non pol.&hoc dicit Comen. . meta.c.

1 . sicut distinctissime deinde repetit in lib. de S ubstantia orbis. non est autem intelligendu per illa verba, materia deseens non sit, aut essen- . tia,sed per sormam,ut quidam male interpritati sunt. na licet materia nosi in effectu, aut in actu,nisi performa,ssi essentia materiae,est alia abessentia sermae. n5. n. rma causa est, P q, materia sit materia licet serma sit causappquam materia existit,unde Boe. in lib. de unitate& uno, Oeesse est a forma quod Philosephi describentes dixerut,esse est existentia sermaran materia. Et aduerte, ut alias

dixi,*omnis cognitio quam habet

. . naturalis de materia,estrelativa. sic enim Arist. dixit in 1.phy.te1.c. 26. materia relative dicitur adsermam.

Dubium. Sed cOtra hoc quida dubitauerunt. nam ista materia,est materia,est naturalis. nam si ista pertineret d diuii nu, tunc diuinus cognosceret essentias reru in particulari. Amplius Co. C expresse.7.meta.G.'. dicit v naturalis eo siderat de prima materia, utrolutio. materia est. Ninesset, quod vidicit lucidissi Them. in digressione de

potentia, & priuatione materiae primo phI. nomen materiae, relative dici fina materia est ex quo fit aliud, vi in existente,&ut dicit,nome materiaeaespicit futura, sed nome subiecti respicit praesentia, materia. n.qualitatibus sensibilibus in imata, ex

materia, auctoritate Boe. tra sit in subiectu . nam pex quo statua fieri potest, materia dr statuae, taut stat subserma statundi subiectu,&ideo M Dne materia,ut materia, ptinet ad naturale, quia est adhuc materia Qrae, &dicit adhuc relationem ad Qtma. t Vnde Co. in eodeco. 9. 7. meta pau in D DI.lo infra deci aras quo prima materia Hoc idem cognoscitura naturali,inquit,quod

materia cognoscit a naturali, ut est 'i.physi

principium transimulationis. Patet e. 67. ma

autem, v ista est consideratio relati- 'uela tuiua, sed diuinus est, qui selus pol cognostere materiam sub rationibuβ aliquid in absolutis, & transcendentibus, dum aerum. considerat ipsam inquantum ens,in materi quantum substantia etiam,considerat ipsam inquantum est in potetiae, Lut dicit ibidem . nam potetia, Sc aist , sunt de driis entis , ut patet '. meta.

tex. m. I. tame naturalis tonsiderat

ipsam magisti mitate,ut est ensi potentia per transmutatione , nam camateria ta esse reale quod habet extra animam, cum habeat enti talem

diminutam,depotentialem, qua non potest per se existere proprius , &adhaequatus conceptus eius, est ille quem habet naturalis, licet in relatione consistat, licet entitas materiae in sua prima notione silens per se.i. absolu tum,quia est subflantia, & siepertinet ad diuinum, ut dicit Co. x. Fphy co . . &H. &inpletisque aliis locis. Sed est dubium deserma, an Dissiculi.

ut a naturali consideratur,semper relative cosideretur,& videtur perati ctoritatem Philosephi in z. ph. terico. 26. Φ sic. Amplius est auctari lasC5men . . phy.co. I 6. scire qui ditates ulti morum principiorum, est dissicile, &scire materiam sine ser-ma,aut sermam sine materia,est impose. Ex aduer aute est auctoritas CG. 7. primae philossiphiae. c5m.8. in calce co. bi inquit. & cu induxit ra-

145쪽

Theoremata.

G Hoei nationes, ex quibus apparet l,, materia est magis substatia,& dixit, is sed impose est,ut materia sola sit subis stantia, cu opinatur in tetiones se-- ω parabiles in intellestu .s ut non in- ,, telliguntur in respectu aliorum, sed, quae intelliguntur per se. sunt maῖis substanti ,&ideo exilii matur φ sorma sit et in substantia, cum sit qui ditas quam significat dissinitio. bi patet, φ forma est de numero eorum quae intelliguntur per se,& no in sa- solutici bitudine ad aliud. Et licet magnus Alber. hoc derelinquat subdubio,tamen ur mihi,*idem sit utriusq; Iudicium in hoc,quia serma no consi H deratura naturali, inquantum sub - 1iatia, nec inquantu ens, Ut patet 12. meta. s. & 6 co. sed consideratur ut est principium, aut terminus transem utationis.&per consequens relati-uς concipitur, nec diffiniri potest sit

ne materia, forma naturalis, v t dicit Com. I . de anima co. I 6. de patet manifeste in dissinitione animae,in qua ponitur corpus organicum. Adauctoritatem igr Co dico φ substantia formς est magis independens,quam Lubstantia materiet. nam materia est propter formam,& intelligitur pro- . I pter forma,non sic autem est deforma. matCII a. n. est propter formam, non forma propter materiam 2. ph. tex .c5. 'I an de Aui c. s. suae mς di

est materia est materia formae, sed no est c1 sorae licet Auer. illud qnq;

cocedere videas, ut patet I .phvsi .co. II.& M phy .co. 3 o.& sorma di relative ad materia, quia materia di r ratiue adserma. ide. n. est iudiciu , licui de poa & aet v, v t patet. 9. meta. t. . II. na potitia reducitur ad materiam,&actus ad forma, ut dicit Co.

Infinitum sicundum quod infiniatum, est ignotum. P Ropos tio est Philosophi I. po

in m infinitu in actu intelligi no potest, tamen bene potest infinitum inpotentia intelligi. nam Averro. 3 . de anima tex .co. I9. vulti intellectus possibilis in propositione uniuersarii intelligit infinita in potentia. glor

meta. II .co. super illis verbis Philosophi, non est intelligere non statuetem inquit, impossibile est nos intel Lligere lineam infinitam, nisi 'si accepimus eam fini iam,& iterando eam infinities. nam finitu infinities sumptum, reddit infinitnm isto modo: finita vero finities sumpta, reddunt aliquid finitum: ut dicit Arist. in I, poste. Sed est instantia. nam intel. Instantia. lectus humanus potest habere naturale desiderium ad cognosce spe

cies omnes numerorum, quae in ut

infinitae sed desiderium naturale noest ociosum, nec est imporrum .isit'

sequi vides, ' intellectus potest in- Mtelligere infinitum in aetu. Scotus qnq; negauit species nu- ADDI. merorum, aut figuraru esse in sinitas, quia in essentialiter ordinatis,est satus,& io dicit numeru habere unitate spei specialis limς,&expiati non Sut numeri speS, ternarius, & quaternariu ed indiuidua. sed hoc est co- . tra Boethu 1 lib. diuisionu,qui hei,m is Ru spes figurarii siu ut infinitae. Nisi t

liter ordinata, sicut principia,& pclasiones, & in talibus no est processus in itinit v, ut testat philosophus in I.

146쪽

Theoremata. co

R poster. ubi statuit statu in scibilibus,

quia ex infinitis non cotingit stire, ut dicitur in 1. meta. tex c5. II. Alia uero sunt accidet aliter ordinata, ita v vn u no scitur per alter ii, nec rauestratio sciendi alterum,& sie est innumeris inquantum scibiles sunt, navi sic sunt acciitaliter ordinati, quia accidit speciei numeri prioris, ut addatur unitas noua ad hoc, P fiat noua species numeri,& numerus prior, non est ratio, propter qua scitur aut intelligitur numerus posterior.& mtalibus non cotingit scire ex aliquo ultimo, aut ex aliquo primo scibili.

tur,quia nullum tale assignari pol. Limiratio Diuini autem in nostra lege pro' ' positam propositione intelligunt veritatem habere, de intellectu creato, ut finitus est,sed fallit de intellectum,qui infinitus est,&actus suς comprehensionis est infinitus, talis enim potest comprehendere infinitum.

Scientia est necessarioru cognItio. Non intelligi cmeon ditio scien

tiae,simpliciter dissinitae in primo poste. sit quod sit de obiecto limpliciter necessario: sicut notat Scotus in prologo primi se te tiarum in q. 3. ista. n. su It imaginatio Platonis, propter quam posuit ideas pro saluanda scientia de illis singularibus corruptibilibus, ut dicitur in 7 meta. tex. Moti opIo O. N 2 2. V nde Scotus assen ties ilia 1. scita. li fundamento de neces litate obiecit,propter hoc,inquit. theologiami quoad veritates contingentium no esse scientiam , eo modo quo scire' simpliciter diffinitur in I. post. quia cognoscere continges ut necessariu, non est cognoscere cotingens in eo PQ contingens, sed est scienti aeo modo quo loqui Arist. de scientia in s. ethic. prout videlicet distinguit contra opinione, quia est habitus ,jquo verum dicimus. Sed is hoc sequie Impugna. turl Arist. non sussicienter enumerasset omnes habitus intellectuales.

nam sesa dissinita in libro poster. noeli dubiui ν sit de habitibus intellectus. Amplius est contra Auer. ibi in eo. qui vult sp scia de qua agit Arist. in 6 ethico. vidistinguitur cotra astem.&alios habitus,& stat pro sci eotia speculativa. Amplius sum cit in sco: n6lciscibile quod ellipsum quae suu , qa v P ς postea hi conclusio demtonis, sitne θcessarium, ita mineo sit essentialis, 'ἡ is.'& necessaria habitudo,inter praedica deat e e n tu,& subiectu quaesita. n. sunt aequar cellari Ur ilia numero, his quae sciuntur, ut di- ii

citur in x. poste. in tali autem quaesita Vuldui to,aut quaeruur ptopria passio de iis stia, biecto, aut diffinitio de dissinito. m3 eas cognnisesse autem patet Q conclusiones xi'R in quibus demonstrantur passiones de subiectis, sunt propositioneSper sed loquia se secundi modi, &perponsequens de obieci is uni necessariae. conclusiones autem c6plexo i

in quibus demonstratur dissi uilio R*ςςii dedissinito, ut quando demonstr Elisedet utur dimnuio materialis per soLma' q; Orsinelem , tanu per medium, sunt in pila negat c. mo modo dicendi per se,& per con- gnitionusequens etiam tales sunt simplicit necessariae. Pro quo animaduertς, inam vidq, cognitio de contingentibus du- finituri. pliciter haberi pJt. Vno modo mi posterior. rationes uniuersales, dc sic talis ςO' d ontiagnitio ad eandem animae parte pet ge tib uiatmet, ad quam pertinet scienti licu, psc habe- quae est cognitio necessarioru, ut altri potest. Arist. in 6. ethico. Alio modo lasis cognitio pol cosiderari in particul- mentato.

147쪽

Theoremata.

G H,& si e talia sent variabilia, nee supea cadit intellas, nisi mediantibus viribus sensitivis. unde inter virtutes sensitiuas,cogitativa ponitur,sidicitur ro particularis, &isto modo cadunt cotingentia sub operatione, &consilio,& sic cognitio talium dse GK in potentia sarratioci nati ua, siue

consiliatiua,&sic sunt in intellectu particulari,qui est virtus hois cogitativa,& pol dici intellectus practicus in particulari. Primum istorum dictorum manifestum est, quia no est dubi um,m scientia naturalis est tam xesipectu corruptibilium corporum II qua etia reiectu sempiternor si . navi dicit Arist. meta te. c5. in de rebus mobilibus possiant formari promnes, immobilis veritatis,&sempiternae. Et ex hoc patet quo Plus' co.

male sentit in I. regni co. T. qui V

Iuit artem esse in intellectu particulam.cum Ariss ethi. cap. . enumerat

artem,& prudentiam. inter habitus intellectuales, quibus anima semper verum dicit. Patet aut v per habitu particularem anima semper no potverum dicere. Amplius Arist. in fine primi ethi. separat virtutes intellectuales a moralibus,&inter morales enumerat sortitudinem,& temperatiam, Rinter intellectuales enumerat sapientiam intellectu na,& prudetiam . modo idem est iudiciu de prudentia,& arte, quia sicut prudelia est Iecta ratio agibilium,sic ars est recta ratio factibi usi, & ideo non recte dixit, φ medici na sumpta pro habitu niuersali, non est ars, sed estucia. sed sumpta pro habitu particulari, resialtante ex illo uniuetiali in virtute cogitativa,& etiam prout est ex assue- lactione, sic est ars. Et tamen totum

oppositum est verum, quantum ad medicina sumptam pro habitu Ui- nuersiali, qu ia veru gen us eius est ars. Na ex proςmio meta. ars est uniuersialiu collectio. Sed scia proprie pro ut accipitur in6.ethico. sium itur pro scientia sipeculativa, ut dicit Come. in co. unde verum genus medicinae, est ars non scientia, ut dicit Com. s.

meta. co. LO. Vnde medicina proprie est arx scia autem est coiter sum edo

nomen sciς,non proprie 'ut bene norauit Gale. ibi φ nomen sesae coiter,& non proprie audire oportet. Nam scia coiter sumpta diuiditur in theoricam,in activam,&in factivam, ut patet in. 6. primae philosophiae. text. Lco. I. scientia aut factiva. idem est φars. Mani festu m est au t,q, medicinauerissime est ars, sumendo autem edicina pro habitu particulari inites

lectu practico, particulari . i. in virtute cogitativa, ille habitus no est ars, sed est habitus particularis ex assue factione aggeneratus,& non est ars, sed est habitus experime talis,distinctus ab arte. Nam di fierentia est inter experimentum,&artem,Vt patet in prooemio meta sit . n. ars cum ex

multis experimentalibus conceptio nibus,una fit, veluti desinii libus uni Muersalis acceptio. Acceptionem qui dem habere . Calliae,& Socrati hac aegritudine laborantibus, hoc contulit,& ita multis singularium experimenti est . quod aut omnibus huiusmodi fm una speciem determinatis, hac aegritudi ne laborantibus coci

tulit, ut phlegmaticis,aut cholericis, iaut aestu sebricitatibus,artis est. Nec rui . . a uvalet insio illor si,qui diat m alio mosumi tur ars in prooemio mei. &a homo in c. ethico. Nam in prooemio meta. sumit ars pro cognitione facti tui.

talium in via, & sic est habitus uniuersalis

148쪽

Theoremata. 6 IA uersalis in intellectu possibili subie

ctive existens, sed in sexto ethi. Ω-mitur pro habitu particulari in virtute cogitatiua existente. Nam ut

supra patuit, hoc est contra in tetronem Arist. ibi, qui artem, & prudentiam enumerat inter habitus inte, lectuales, quibus anima semper. V rum dicit qui sunt habitus uniuersales.& ista est mens Auer ibidem. &diui Tho. Navi inquit Diuus Tho. licet cognitio contingentium in particulari sitin intellectu practico . particulari,in cognitio istorum in usi,

B est in intellectu possibili, unde haec

est veritas sine dubio. Revertamur igitur,& dicamus Q scientia pro tanto dicitur necessariorum, pro quanto conclusiones siccitae sunt verae Re- cessario,&stitae perispositiones veras,& necessarias. Nam est habitudo,& dependentia necessaria, inter praemissas, & conclusionem scitam per ipsas. nam sunt causa utroq; modo.&in essendo,& in inserendo: ut' ' dicit Arist in primo poste. Ex hoc patet error illorum, qui asserunt v demonstrationes fiun t de existenti-c bus,inquantum exist ut,& quod ad virum de dem OstrationisAequiritur per-

moniti a- manentia sempiterna lecundu spe-tiones I .ciem. Nam licet uerum sit secunduxit i. physicam considerationem, q, siperum exi- cies rerum quae sunt ad persectionestentiam. Vm uersi, sit semper in actu,quia uniuersum semper est persectum. Nam licet I regione nostra,tepore hyemis non reperiantur rose tamen in alia regione in q ua tunc est ver, & temperies, reperiuntur rosa tam ei studi esse actualisexistetiae,accidit demostrationi inquantum demonstratio

est. Nam demonstrationes sunt de uni persalibus;quae sunt cognita per intellectum: talia autem abstrah sit D

quae saepe fi ut,ubi Arist. dicit in tex. manifestum est autem, v secunduqdhuiusinodi sunt, semper sunt Inquit, sed facilis,&absoluta delasio εcarum rerum,quae curtis interuallis redire in suos orbes videntur. Forma tantum communis in demon Izstrationem venit. nec enim de uno

aliquo desectu hoc vel illo, qui hac., vel illa hora compareat, demonstra Vtio accipitur , sed de omni quem ex tali scausis prouenire necessariu,& perpetuum esL.6Amplius Arist. E

uiduis sempiternis ut est Sol, & Lu- na, neqet dissinitio, deq; scientia per

demostrationem haberi potest, im- :mo istae est unus de erroribuS con- ..a tingentibus,circa uniuersale, Ut patet. I. poste. in illo cap. Oportet autenon latere,&ε quado sub aliquo uniuersali, no est nisi unum solum singulare,intellectus opinatur P-prietas,quae ex natura res primo esti psius uni uersalis quod fit primo ipsus singularis, cum nil si accipere extra ipsum uniuersale,nisi illud sin f-gulare. manifestum est autem , ψ si s subiectum demonstrationis require 'ret actualem existentiam, dc perinanentiam sempiternam in essectu,ca nulla sit erior,qua illa quae est λ. individuum, vascribit Comm in. 2.

de Sene.&corrupi. tex.c m. 3 9. Vbi dicit, q, ens est messi', quam no ens,& ens verum quani non V rum , dcens 'n indiuiduul a ,qua in ens, tecudum speciem. EM 2. meta .cOm. 27.

scribito verus respect',est entis particularis. Accideret igitur m illam viam,quod singularium sempiternorum,

149쪽

. . Theoremata.

G norum essent verae dissinitiones,& in text. eommen. I. Scotus autem K.verae demonstrationes. Amplius in . 7 se metaphy. in quaestio, i 6. Sccum res exiitens,sit aggregatum per in. .senten. distin. 22. & Antonius accidens,quo igitur poterit esse su- Andreas in quaest. T. in .7. meta ubi biectum demonstration is, &scien- quaerit. virum quod quidest, sit ideriae, non video. Et ex hoc patet cum eo cuius eit, quod quidest . vo' etiam error aliorum asserentium lunt, , cum materia dicatur relati- scientias mathematicas,ideo esse cer ue ad sormam,ex. 2 physi lex com. Frror quo tissimas, quia sunt obiectorum ne- Forma autem est duplex, scilicet cessariorum. Nam anifestium est, serma partis, quae est altera pars cO- easdem esse Iineas mathematicas, & positi.& sorma to vlux exemptu pri- naturales, teste Aristote. in secundo mi,ut anima hominis . ita materia υ-hia physicorum in tex .commen. I 8. sumitur dupliciter. Primo pro mate 'μ ratio vera est, quia propositio- ria partis,&ista est altera pars essenne, formatae de ipsis, ut abstrahunt tialis totius,quia cum forma consti a materia sensibili,sunt sempiternae tuit unum per se, degenere substan L 1μ ε Veritatis,&principia talium demin tiae. Alio modo dicitur materia,quet seiae ma- strationum innotescunt nobis, non correspondet formae totius, contra hem uri experimentum, sed ex notitia hens qui ditatem adesse hoc,&haecocide itis terminorum,&sunt notiora nobis, est proprietas indiuidualis, quae cum,-- .&naturae. Sed principia &proposi- ipta quid itate specifica conitituit iptiones sormatae de eisdem,ut concer sum indiuiduum speciei, quod est nut mam sensibile&variabile, sunt unum ens per se. Et tunc dicut, qd erse ut in plurib',&raro contingit quid est ipsius speciei, est idem per sint severae.&innotesicut nobis p se,primo cum ipsa specie cuius est. experimetu: ut patet. 6.eth.& siescie quod quidest.&est ipsinis indiuid aitiae,& dem ratiora mathematicae diar per se non primo. unde dicunt pro- oggenerare mala state &firmu ha- positam propositionem, veritatembitu, sia sunt dem fationes simplrda habere de ipsiis indiuiduis, quae sunt a tescam, Sed demonstratio- concepta cum materia,quae est distenes n ales, sunt ut in pluribus de nu- rentia indiuidualis, quia in talibus Mmero signorum aut demonstratio- non est idem quodquidest, cum eo, nes caulaeim. ratissimeaute sunt, ' cui' est,quodquid, per se primo, sed

dant causiam inest e, sicut dicit Com per sie secundo. nam quod quid est me. in suo prologo super. r. phy si . & primo i pii us speciei,&est per se non

In conceptιs cum materia , aliud ubi dicitur quod in quibusdam ideest auod quid est, ab eo cuivi est caro,& carni esse, in sibus da aues es, quod quidest. aliud est caro.&carni esse nam siem i per quod quidest, est uniformiter NImis vulgata propositio & scri idem cum eo cuius est,quodquidest.bitur in. .primet philosophi . si per se primo,per se primo,si per se per

150쪽

. Theoremata. 62

A per non primo, per se non primo. inter Plato.& Aristote. Nam aucto D

Si secundum quid,& secundum acci ritate Porphyri in cap. de specie. indens, secundum quid ,& secundum diu 'dua autem quae sunt post spe- accidens Iuxta illud Aristote. in se- cialissima, infinita sunt, quapropterptimo metaphysico. tex. commen. v sique ad sipecialissima a generalissis 2 o. singulum enim no videtur aliud mis descendentem iubet Plato qui se pugna a suimet substantia. Sed ista posi- scere. descendere autem per mediatio,non vitietur estir de mente Arist. diuidentes specificis disserentiis. In-in.7. metaphysico. quia intenti O ei' finita inquit relinquenda sunt. neq;

est in illo loco destruere positione enim eorum posse fieri disciplinam

idearum. Plato autem, propter duo Et per consequens propter scientia sundamenta praecipue conabatur o- ostendit Aristotel non esse necessa tendere necessarias este i deas. Pri- rias ideas, inserendo istam concium tuti quidem erat,propter scientia sonem quodquidest edidem eum Equae debet esse de invariabili, & ne- eo eui us est quodquidest conclusio. cessario obiecto. Secundum autem erit in hoc sensu quod quid itas ex- erat propter genetationem caluan- pressa per dissinitionem non esis dam, in qua generans, debet allimi- parata,&distincta in actua substantari genito. Arist. aut primo Post. in tia prima,cuius illa est quiditas. vn-

illo capitu.quod incipit. Vtrum au dein fine illius capituli, isto modotem idem est, aut alteru quodquid epilogaliquo modo quidem quos erat esse,ab eo cuius est quodquid- quiderat esse idem ,& quomodo noerat esse, deestiexeommen. 2o. Vsq; idem, unicuique dictum est. Et ad. ii destruit illam positionem, confirmatur, nam Commenta. s quantum ad primam causam. In il- ptimo metaphysico, in commento Io autem capitu. quod incipit. Eo 2o. introducens intentionem Arixum autem quae fiunt quaedam a na stote. circa hoe in illo capit inquit. tura fiunt,&est tex.commen. 22.de Cudeclarauit, quod quid itates sim

struit positionem idearum quo ad plices non inueniuntur nisi in sub' C secundam causam portet igitur P stantiis,& quod per illas sunt substa Aristote. si contradicit in hoc Pla- tiar,vult hic perscrutari. xtrum ista Ptoni, qui ponebat qui ditatem ho- substantia,qui est qui ditas &substamini in specie separatam a singula- tia singularis, scilicet individuum tibus substantiis,ad hoc,ut de lingu substantiae, sint idem: ita φ quiditas laribus habeatur sicientia. &ad hoc, quae est substantia eius, sit quiditas ut salvetur generationes quod Ari- singularis.&illud singulare est sub-

stotel. inquirat, utrum talis quid i- stantia, per istam qui ditatem , aut tas,quae per diffinitionem exprimi- uiditas rei sit aliud a re in actu, detur, sit idem cum substantia prima subdit immediate Comme. causiani singulari,aut sit separata in actu, ut istius inquisitionis,dicens,&quaesi- asserebat Plato,& non est quaerere uit hoc propter formas quas dicit

an di En i tio per se pri mo su speciei, Plato: qm fm illa opinionem erant aut non per te primo, de hoc enim qui ditates primarii substatiarum, non est lis,neque aliqua discordia, aliae a primis substantiis,eta sunt pri

SEARCH

MENU NAVIGATION